14"* Jaargang
„DE EEMLAN DER".
Woensdag 12 januari 1916.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
DE STERKSTE.
n* too
-
Dure Tijden.
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG.
ABONNEMENTSPRIJS»
f.7 8 maasden voor Amersfoort f l.OO.
Idem franco per post 1*50.
Per week (mei gratis veriekering tegen ongelukken) 0.10»
Afzonderlijke nummers 0.05.
Wekelijks bijvoegsel nde Holtandsche Huiwouuf* (onder redaotio
ran Thérèse van Hoven) per 8 mnd. 50 ets.
Wekeljjksob bijvoegsel „Pak me mee" per 3 mnd. 40 ets.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
itgevers: VALKHOFF Co.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1-5 regel»f o.3«.
Ejke rogel moerO.iOu
Dienstaanbiodingon 25 oeuts by vooruit bo taling,
Grooto letters naar plaatsruimte»
Voor handel on bedrijf bestaan «eer voordeolige bepalmgu»
tot het herhaald advertoorca in dit Blad, bij abonnement,
Eene ciroulniro, bevattende do voorwaard- n, wordt
aanvraag toegezonden*
Kennisgeving.
De Burgemeester en Wethouders van Airtors-
loort.
Gelet op art. 264 der Gemeentewet,
Doen te weten, dat het 3e suppletoir kohier
der Straatbelasting, alsmede het 5e suppletoir
kohier der Inkomstenbelasting, over het dienst
jaar 1915, goedgekeurd door Gedeputeerde Sta
ten van Utrecht, in afschrift gedurende vijf
maanden op de Secretarie der Gemeente voor
•en ieder ter lezing liggen.
Amersfoort, den 11. Januari 1910.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
A R. VEENSTRA VAN RANDWIJCK.
Een der jongste afleveringen van het
Maandblad van het Centraal Bureau voor de
Statistiek geeft 'n aantal prijsopgaven, welke
aantoonen hoe de duurte aanhoudt en voor
de minder draagkrachtigen de voorziening
in hun levensonderhoud steeds moeielijker
maakt.
Van 29 verbruiksartikelen, in den handel
gebracht door de Coöp. Winkelvereeniging
„Eigen Hulp", in de grootste steden des
lands, vinden wij cijfers waaruit blijkt dat de
onderstaande waren sinds 1913 de \olgende
prijsstijging hebben ondergaan
bruine boonen
20
witte boonen
25
capucijnererwten
16
grauwe erwten
26
groene erwten
6
gort
"0
boekweitgort
72
havergort
35
Leidsche kaas
17
zoetemeiksche 1
0
koffie
1
margarine
10
roggebloem
40
tarwebloem
26
boekweitbloem
67
boterolie
37
patentolie
62
raapolie
4.1
rijst
2
soda
20
stijfsel
33
stroop
36
basterdsuiker
27
witte suiker
22
thee
6
vermicelli
71
witte bristolzeep
28
groene zeep
15
Zout
12°
gemiddeld
27 -
Voeg daarbij dat, ondanks de uiterste po-
ingen van de regeering om de broodprijzen
binnen redelijke prijzen te houden, het in
dex-cijfer van melkbrood gestegen is' van
117 tot 163, van waterbrood van 123 tot 181,
van ongebuild tarwebrood van 135 lot 178,
on van roggebrood van 123 tot 159, terwijl
de verhoudingsprijzen van cokes ven 93 tot
135 stegen en wij kunnen zonder over
drijving aannemen, dat sinds het uitbreken
van den oorlog het levensonderhoud met 25
ft 30 is gestegen.
Politiek Overzicht
De wereldslrijd in hot
oosten.
De jaarwisseling en het begin van het
nieuwe jaar ziin een aan militaire gebeuile-
nisser» bctrekkel'jk arme tijci geweest. Er z»in
zelfs dagen geweest, waaróp werd bench'
dat er niets nieuws was cp alle fronten. Dat
waren natuurlijk uitzond<v-''ngen. Er zijn
thans zoo vele oorlogstooneelen, dot het
eene groote zeldraomheid moet ziin, als op
allen tegelijk rust heerscht. De rust is ook
slechts schijnbaar; zij kar» slechts de voor
bereiding ziin tot nieuwe grootere slagen, die
nog zijn te verwachten. Aan het westelijke
front ziet men daarvan dc voorboden. De nr-
tilleriestrijd neemt daar aanhoudend toe in
intensiteit er. ook de infanterie is op eenige
plaatsen weder in actie getreden.
In tegenstelling- hiermee is in het oosten
op het gedeelte van het oorlogstooneel, waar
men onder zworen strijd van het oude in het
nieuwe jaar is overgegaan, de rust terugge
keerd. Sedert 27 December richtten de Rus-
11 en in Oost-Galicië hunne stormaanvallen
Ten de versterkte liniën van de Duitsch-
•ostenrijksche troepen; maar het Russische
stfeest heeft hun niet de overwinning ge-
'acht, waarop zij hoopten. Bij duizenden lig-
en de Russische dooden op het sedert het
begin van den grooten oorlog telkens met
rieuw bloed gedrenkte slagveld. De ge
brachte offers hebben aan het Russische le-
erbestuur niet het geringste succes ge-
bracht. Overal staan de verschanste liniën
daar, waar zij stonden vóórdat dc strijd werd
hervat. Het Russische legerbestuur erkent
de mislukking van dit offensief, maar het
doet dit op eigenaardige wijze. In een dooi
den grooten grnernlen staf uitgegeven bul
letin wordt gezegd: „In Galicië en ten oos
ten van Czernowitz, toonde de vijand, die
enorme verliezen geleden heeft door onzen
j snellen en hevigen slag en in verwarring is
gebracht door zijne hardnekkige en vruch-
telooze aanvallen tot herovering van de ver
loren stellingen, den geheelcn dag volstrekt
geene werkzaamheid". Hier wordt de toe-
dracht omgekeerd; maar daarmee zal men
c eene dupes maken.
De Russen hebben, sedert zij uit Galicië
j werden verdreven, meermalen getracht we
der aanvallend op te treden. Nergens echter
werden deze aanvallen zoo hevig en aan
houdend verricht als in den „politie-
ken hoek", waar het oorlogstooneel
aan de Balkanstaten grenst, waar Ga
licië, Bukowina en Bessarabië aan
elkaar palen en de Ruménen onmiddellijk
getuigen zijn van alles wat er voorvalt.
Reeds in September deed het Russische le
gerbestuur een der krachtigste stooten, die
het in staat was te ondernemen sedert de
vreeselijke militaire rampen in Galicië en
in Polen, tegen dit gebied. Het gelukte zelfs,
een deel van de Russische troepen voor kor
ten tijd op den westelijken oever van de
Strypa over te brengen. Tegen deze rivier,
welker oostelijken oever de Oostenrijkers
sedert bezet houden, was ook nu weer de
zwaarste druk gericht van het nieuwe Rus
sische offensief, dat door gelijktijdige ope
ration in noordelijker gelegen deelen van het
front, in Wölhynië en Litauen, maar vooral
ook door met groote massa's ondernomen
aanvallen aan de Dnjestr en de Pruth werd
aangevuld,'waar de" torens van Czernowitz,
de in eene vroegere oorlogs-periode tot
twee malen toe door de Russen bezette
hoofdstad van Bukowina, van de Russische
stellingen uit zichtbaar zijn.
Het leger van generaal Iwanow. dat het
nu geëindigde offensief had uit te voeren,
was oorspronkelijk in Bessarabië verzameld,
toen men in Petersburg nog hoopte door be
dreigingen Bulgarije meegaande te kunnen
maken. Toen Bulgarije zich geen vrees liet
aanjagen en aan de zijde van de central'3
mogendheden in den oorlog trad, was het
Russische leger in Bessarabië bestemd voor
een aanval, die gelijktijdig met dien van de
Engelschen en de Franschen van Saloniki
uit moest worden ondernomen. De Russen
kwamen echter met hunne toebereidselen
niet gereed. Zij waren nog niet klaar, toen
Servië reeds ten onder gebracht was,
het Bulgaarsche leger gezamenlijk met de
Oostenrijksche en Duitsche bondgenooten
de Servische macht had verpletterd en het
noodlot aan Servië was voltrokken. Dit en
de weigering van Rumenië om aan de in
Bessarabië bijeengebrachte Russische strijd
macht den doortocht te verleenen, deed
Rusland afzien van het* denkbeeld om de
tegen den Balkan gerichte plannen verder
na te streven. Eene nieuwe taak werd voor
het in Bessarabië bijeengebrachte en uitge
ruste leger aangewezen, die met het oor
spronkelijke doel althans eenig verband
hield.
Nu is ook die onderneming mislukt De
Pflging om op het punt van het front in
het oosten, dat het dichtst bij den Balkan
gelegen is, door de Duitsch-Oostenrijksche
liniën heen te breken, heeft gefaald. De strijd
aan de Strypa en aan de Bessarabische
grens, die twee weken achtereen heeft ge
woed, is tot rust gekomen. Maar de Russi
sche aanvalsplannen zijn zeker nog niet
voor goed prijs gegeven. Met de taaie vol
harding, die hen onderscheidt, zullen zij,
nadat zij door eene rustpoos nieuwe krach
ten hebben verzameld, wel weer tot den
aanval blazen.
De oorlog.
B e r 1 ij n, 11 Jan. (B. W.) Bericht
van het opperste legerbestuur uit het groote
hoofdkwartier van heden voormiddag.
Vijandelijke aanvallen tegén de ten
noordwéslen van Massiges genomen loop
graven werden afgewezen. Het aantal der
daar gemaakte gevangenen is tot 480 geste
gen.
Een Fransch vliegtuig, uitgerust met een
3.8 c.M. kanon is bij. Woumen ten zuiden
van Dixmuiden door ons alweervuur en door
een van onze vliegtuigen gedwongen neer
te komen. Het vliegtuig is met de bemanning
ongeschonden in onze handen gevallen.
Bij Doornik is in den luchtstrijd een En-
gelsche tweedekker neergeschoten.
P a r ij s, 11 Jan. (Havas). Nnmiddog-
communiqué.
Tusschen de Somme en de Oise toonde
onze artillerie zich werkzaam. Een vijande
lijk detachement trachtte een van onze pos
ten in den sector Armancourt (streek van
Roye) weg te voeren, maar werd door ons
vuur teruggeslagen.
Ten westen van Soissons vernielden onze
loopgraafkanonnen een vuurpijler.bergplaats
in den omtrek van Autreches.
Nieuwe berichten uit Champagne beves
tigen, dat ons artillerievuur tot verdediging
van de loopgraven en onze tegenaanval een
vijandelijken aanval, waaraan vijandelijke
troepen van een effectief van minstens drie
division deelnamen, volkomen deed misluk
ken. Een tegenaanval en granaatgevechten
in den afgeloopen nacht verjoegen den vij
and uit de door hem bezette waarnemings
posten, behalve uit een kleinen rechthoek
ten westen van Maisons de Champagne,
waar hij zich met moeite handhaaft. Ons
vuur, inzonderheid dat van de artillerie,
bracht aan de Duitschers zeer zware verla
zen toe. Onze strijders hebben den in«'ruk,
dat wij een belangrijk succes hebben be
ha
Gisteren leverden drie met kanonnen be
wapende vliegtuigen boven de Duitsche li
niën bij Dixmuiden een reeks gevechten aan
jachtvliegtuigen van den vijand, type Foc-
ker. Een van onze vliegtuigen, dat door een
Focker werd aangevallen, moest op den
grond komen; maar een vijandelijk vliegtuig,
d-t op zijne beurt werd aangevallen door een
der onzen en met een mitraille-projectiel op
25 meter afstand beschoten werd, en neer
geveld. Het derde Fransche toeslel viel
eveneens een Fócker aan; het viel néér in
het bosch van Houthulst ten zuidoosten van
xmuiden.
P a r ij s, 11 J a n. (R.) Avondcommuniqué.
Eene sterke Duitsche verkenning in de
sti "k van Ribecourt werd gedecimeerd. De
Fransche artillerie bracht belangrijke schade
toe aan de werken van den vijand ten zuid
oosten van Reims. Er waren artillerie ope-
ratiën in Champagne en Argonne.
Londen, II Jan. (R.) Communiqué
van den Engelschen opperbevelhebber in
Noord-Frankrijk.
De nacht is kalm verloopen. Heden is er
bij Hulluch en 7peren aan beide zijden eene
groote werkzaamheid geweest. Onze artille
rie, in vereeniging met loopgraaf-mortieren
en granaatwerpers, verkreeg inzonderheid
eene uitwerking bij Armentières en St.-Eloi.
B e r 1 ij n, 11 Jan. (B. W.) Bericht
van het opperste legerbestuur uit het groote
hoofdkwartier van heden voormiddag.
Op het oostelijke oorlogstooneel zijn gee-
ne bijzondere gebeurtenissen voorgekomen.
We en en, 11 Jan. (W.B.) Officieel be
richt van heden middag.
Gisteren heerschte op het Russisch oor
logstooneel, afgezien van de gewone ar
rie-gevechten ook aan het Bessarabische
front en in Oost-Galicië rust. Sedert heden
morgen richt de vijand nn een allerhevigst
artillerievuur opnieuw vruchtelooze oanvnN
len tegen de'streek van Toporoutz c-n Ra-
zantz.
Petersburg, II Jon. (Tel.-agent-
schap). Communiqué van den grooten
nerolen staf.
Op het Russische front is geene veran
dering.
W e e n e h, II Jan." (W.B.) De toes md
is onveranderd. In Zuid-Tirol verschenen bo
ven het Etschdal elf Italiaansche vliegtuigen;
die op verscheidene punten zonder succes
bommen neerwierpen.
Rome, 11 Jan. (R.) Officieel communi
qué.
De vijand schoot met brandbommen op
onze stellingen ten noordoosten van Rove-
reto, waardoor een groote brand ontstond.
De Italianen gingen stoutmoedig vooruit in
het Logazuvidal; zij vernielden door middel
van granaten Oostenrijksche loopgraven.
Er was een hardnekkig artillerie-bombarde
ment aan de Boven- en Midden-Isonzo, waar
mee de Italianen effect kregen. De Oosten
rijkers hervatten hun vuur op verren afstand
aan de Beneden Isonzo; zij troffen een mili
tair hospitaal, waardoor vier patiënten ge
dood en acht gewond werden.
B e r 1 ij n, 11 Jan. (B. W.) Bericht
van het opperste legerbestuur uii het groote
hoofdkwartier van heden voormiddag.
In den Balkan is niets bijzonders gebeurd.
Weenen, 11 Jan. (W. B.) Officieel be
richt "an eden middag.
Do Lovcon is genomen. In een dried-ag-
schen harden strijd overwon onze infanterie
in samenwerking met zware artillerie en met
de oorlogsmarine den verbitterden tegen
stond van den vijand en de reusachtige
moeielijkheden van het gebergte in den win
ter, dot als een muur 1700 meters hoog uit
de zee opstijgt en sedert jaren voor de ver
dediging werd ingericht. 26 kanonnen, waar
onder twee 12 c.M. kanonnen, twee moder
ne 15 c.M. kanonnen en twee 24 c.M. mor
tieren zijn met munitie, geweren en verple-
gings- en kleedingsvoorraden onze buit. Een
deel van de kanonnen zijn ongeschon
den; zij zullen tegen den vijand in gebruik
genomen worden.
In het noordoosten van Montenegro is de
vijand, die gisteren dicht voor Berane nog
maals weerstand bood, teruggeworpen. De
plaats en de beheerschende hoogten zijn in
ons bezit. Door snel op te rukken, gelukte
het de brandende brug over de Lim in Be
rane voor algeheele vernieling te bewaren.
Bij Ipek werden weer 13 Servische kanonnen
met veel munitie opgegraven.
Sofia, 11 Jan. (W.B.) De Voini Izvestia
bericht; Een Duitsch luchteskader van 12
vliegtuigen wierp den 7en Januari 78 bom
men op Saloniki, inzonderheid op het kamp
van de Engelschen en Franschen. Er waren
20 volle treffers en er werd brand teweeg
gebracht in het kamp. Tien vijandelijke viieg-
Het noodlot veroordeelt de vrouwen tot be
minnen en de mannen tot bemind te worden.
ROMAN VAN ANNA WAHLENBERG.
Geautoriseerde vertaling door
B. NORTAKKER.
13
..Zii meende toch gelijk te hebben, even
goed als jij dat dacht. Daarin stonden jelui
dus gelijk. Wie dan te gebieden had, moest
dus afhangen van dc andere factoren."
.jElen en kleeren". meen je. ..iMoesten die
den uitslag bepalen Moest ik die met mijn
vrijheid betalen
Hij steunde ziin kin in de hand. en zweeg.
„Er was toch wel ieLs achter deze kleeren
èn eten." zei hij toen, „een oorzaak waarom
dit alles je werd gegeven. En daar die oorzaak
geen dwang was. inocl die vel iets geweest
zijn dat pleegt te binden. iels dat meer
bindt dan al het auidcre
„Iets wat dan?" vroeg ze geirrilcerd.
„Liefde, tecderhcid."
Om zijn mond trok een schuw, nerveus
lachje, dat Blcnda heel goed kende. Dal was
er altijd als hij iels van ziin gevoelsleven
ttoot gaf.
„Bindt zoo iets jou vroeg hij.
-O. zeker," rei ze.
Maar ze onderzocht haar hart niet, ze dacht
meer aan hem dan aan zich zelf.
„Wil ju daarom niet ou reis gaan vroeg
ze. „Ben je op die wijze gebonden
„Ja. dat wil zeggen.viel hij zich zeil
bijna onmiddellijk in de rede, „hoe veel vader
van me houdt, weet ik natuurlijk niet. Soms
schijnt het alsof zijn liefde niet zoo bizonder
gioot is. Maar toch ik wil me tenminste
verheelden, d&t die in een zekere mate be
slaat."
Nu lachte hij wéér, en met grooler zeker
heid. lip was gelukkig over het sentnnenleele
punt gekomen en had een verklaring van zijn
positie gegeven, die, .naar liii hoopte, duide
lijk genoeg was.
Blcnda was op de leuning van zijn stoel
gaani zitten, heel dicht bij hem, en hield
zich bezig met een papier vele malen dubbel
tc vouwen.
„In ell: geval is het heerlijk. dal je niet op
reis gaal", zei ze. „ik ben er heel blij om."
„Jij barstte hij uit. „Jij, die zoo voor die
reis geijverd hebt."
„Ja. ter wille van jou. niet voor mij."
Hij meende dal de kleur van haai* wangen
buitengewoon hoog was. en dat er in haar
blik en de klank van haai* stem warmte was.
Een roes steeg in hem op en omhulde hein,
maar hij bedwong die.
„Och, het gaat nu immers beter met de wis-
kui dc". zei hij kortaf.
„Ik dacht niet aan de wiskunde."
Opnieuw overweldigde de roes hem. Hij
herinnerde zich andere warme blikken, an
dere vriendelijke woorden met warmen
klonk Hii daclit aan het berkelakje, dat zijn
iiand zoo zocht gestreeld had.
En ze was zoo dicht bij hem daar op de
mn ziin stuel. Uii Uehoeidt z.ui arm
slechts tc laten dalen, opdat die om haar mid
del zou rusten. E?i die daalde, en sloot zich
om haar heen» doch lieel losjes.
„Geef ie er werkelijk iets on of ik op reis
g£ of thuis blijf vroeg hij,
Zii hief haar gezicht naar hem op.
„Ja."
Toen drukte hij haar stevig tegen zich aan
en kuste haar. keer op keer. heftiger en hef
tiger.
Hij hoorde dat zij zijn naam riep, eerst ge
dempt. toen luider, en angstiger. Hij verstond
het niet.
Gedurende zijn geheele leven had hij ge
hunkerd naar liefde. En nu die ploLseling zoo
dicht bij hem was. Jiaar hij meende, kon hij
niets anders doen dan die grijpen en vasthou
den.
Maai* zii rukte zich ten slotte van hem los
en bleef ee»n eind vaai hem verwijderd slaan,
terwijl ze met heide handen hel haai* weg
streek uit haar verhit cn verward gezicht.
Iiij had haar verrast, hij was immers zoo
veranderd, anders zoo zachtmoedig en nu
plotseling zulk een uitbarsting. Dat verschrik
te haar.
„O, Birger," zei ze. „BirgeiT"
En nu ze ver var hem stond, hoorde hij
den smeekenden klank in liaar stem, en die
doofde den jubel in zijn borst. De roes week
van hem, en hij werd zich zelf weer mees-
Ier.
„Je zei". mompelde hij nog verward on
zonder precies te weten wat zii had gezegd.
„Ik moet je wat vertellen, Birger," begon
ze langzaam en ernstig. „Ik wil eerlijk tegen
je zijn".
2e hield op.
„z,ie ie. \ervolgde ze daarna haastig, „ilc
ben ai eens verioold ui'«'°est."
't Was of hij een sloot kreeg.
Verloofd Reeds verloofd geweest, dus een
ander had reeds vóór hem deze frissche.
zachte lippen gekust en haar oogen hadden
reeds vol innigheid een ander aangekeken
Deze voorstelling verbleekte echter dade
lijk.
GeweestDan was het iiuelk geval voorbij,
't Was zeker slechts een schoolmeisiesgril ge
weest.
„Geweest 1" zei hij. „Nu
„Het was toen ik op dansles ging." ver
volgde zij haastig. „Iiij danste het best van
alle jongens, het was een eer door hem ge
vraagd te worden, en yroolijk was hij ook.
we waren allemaal op- hem verliefd. Maar
hij bracht mij altijd thuis. Ja en toen heb
ben we ons verloofd."
Ze keek hem zoo smeekend aan, alsof z^
hem om verontschuldiging wilde verzoeken.
Plotseling hernam haar gelaat een vrijmoe
diger uitdrukking.
„Maar het heeft niet lang geduurd", voeg
de ze er als een verzachte omstandigheid aan
toe. „Niet meer dan een half jaar. Hij was
werkelijk wel wal al te eenvoudig en eento
nig. als men nader kennis met hem maakte."
Goddank, het was zooals hij ge lacht had.
een kinderlijke gril zonder eenige betceke-
nis. De beklemming loste zich op. en ziin
borst vulde zich opnieuw met hetzelfde ge
voel \an zaligheid als tevoren. Zeker moest
zij van hem houden, anders zou ze heur hart
niet door bekentenissen trachten te verlich
ten. Ze had gewetensbezwaren tegenover
hem. naïve en onschuldige bezwaren. Ze
wilde dat alles open en in een helder licht
zou staan. En nog inniger werd zijn liefde
:uist door de gedachte aan deze kinderlijke.
ounoodiQe cn loerende gewetensbezwaren.
Iiij trok haar dichter naar zich loc.
„Blenda, waarom spreek ic over wal in je
kinderjaren is voorgevallen Je speelde
slechts, je was je nog niet bewust. En ik ceéf
er niets om."
Ilii deed een bewegiu_ naar 1 aar richting,
maar zii week haastig terug.
„Daarmee Is liet niet afgeloopen. Birger",
zei ze. „Ik bca nog eens verloofd geweest."
„Nog eens
Nee. het was ongelooflijk. Met wijd open
oogen staarde hii haar nan, negentien jaar
en twee verbroken verlovingen. Dat was om
mee te beginnen rijkelijk veeL
Maar ook nu ko-n hij de zaak niet ernstia
opnemen. Die laatste verloving had natuur
lijk niet meer beleckcnis gehad dan die eerste.
„Ook een kindergril vroeg hij met een
zwak lachje.
Maar Blenda hief het hoofd op. cn keek
hem aan. Haar moed was gedurende baar
bekentenis gekomendeze bekentenis waar
toe ze gedreven werd door enkele halfverge
ten woorden die haar moeder gesproken had
op den dag van haar thuiskomst.
„Birger moet ie met rust laten", had z*
gezegd, „niet hein mag ie niet flirten, hij be
grijpt zoo iets niet." Maar wat had ze nu ge
daan Ze wist niet of zc inot hem geflirt had
of niet. ze wist oiet wat ze voelde of nbd
voelde. A g
Het eenige wat ze heeL zeker wist, was. dat
ze op' echt te; n hem wilde cn moest zijn.