Verspreids Berichten.
Be r 1 ij n, 15 Jan. (W. B.) De Reichsan-
«eiger b«vat een keizerlijke kennisgeving,
Jvaarin wordt gezegd:
„Nog moeten hart, zinnen en kracht van
het Duitsche volk te velde en tehuis op het
Ééne groote doel gericht zijn: de eindover
winning te behalen en een vrede af te dwin
gen, die het vaderland tegen een herhaling
Iran vijandelijke overvallen naar mensche-
lijke berekening duurzaam waarborgt.
ik verzoek daarom ook in dit jaar naar
aanleiding van mijn geboortedag af te zien
(van de in andere omstandigheden tot mijne
Wreugde gebruikelijke feestelijkheden en be
tuigingen van gelukwensching en het te la
ten bij een stil gedenken en een trouwe
tegenbede.
Wie zich gedrongen gevoelt op dezen dag
dan zijne vriendelijke gezindheid nog eene
bijzondere uiting te geven, moge dit doen
Hoor giften der liefde ter verzachting van de
Hoor den oorlog geslagen wonden of door
iverhoogde deelneming aan de oorlogsarmen-
yerzorging.
B er 1 ij n, 17 Jan. (W. B.) Tijdens de
beraadslagingen over legerkwestiën deed de
voorzitter de mededeeling van de capitu
latie van Montenegro. De vergadering on-
Iderbrak deze mededeeling eenige malen
met luide toejuichingenaan het einde
klonk een langdurig handgeklap, waarin de
tribunes instemde.
In de loop van het debat verklaarde de
plaatsvervangende minister van oorlog, ge
neraal Wandel, dat alle partijen aan de of-
ticleren en onderofficieren waardeering uit-
Idrukten voor hunne plichtbetrachting buiten
In het veld en in het binnenland.
In de commissie is de kwestie der behan
deling van de manschappen vertrouwelijk
behandeld. De Standard heeft daarover bui
tensporige overdreven en verminkte mede-
Ideelingen gedaan. De sprekers waren allen
't er mee eens, dat de gemeenschappelijke
gevaren zulk eene mate van wederkeerig
vertromven in 't leven riepen, dat van eene
behandeling in strijd met de voorschriften
geen sprake kon zijn.
Londen, 17 Jan. (R.) Het lagerhuis
behandelde heden de artikelen van het w ets
ontwerp op den dienst bij het leger. Er ge
beurde niets bijzonders. Bij de amendemen
ten, waarover stemming werd gevraagd, had
de regeering eene groote meerderheid.
Eenige amendementen van de arbeids
party, die ten doel hebben tegen de moge
lijkheid van industrieelen dwang voorzie
ning te treffen, zullen morgen behandeld
worden, maar er wordt geene moeielijkheid
iverwacht.
N e w-Y ork, 16 Jan. (R.) In dagblad-
telegrammen uit Londen wordt bericht, dat
Groot-Brittannië binnenkort de tegenwoor
dige Orders in Council, die den neutralen
handel met Duitschland regelen, zal vervan
gen door een geregelde blokkade. Het
Btaatsdepartement heeft hierover geene of-
lideele inlichtingen: maar de regeerings-
ambtenaren gelooven, dat deze maatregel
yple factoren zal wegnemen, die nu lel
den tot misverstand, alle kwestiën zul
len uit den weg ruimen over het
recht van de Engelschen om te voorkomen,
dat alle goederen Duitschland bereiken, en
.waarschijnlijk de leer zal uitmaken van de
„eindbestemming", met betrekking tot goe
deren bestemd voor Duitschland door neu
trale landen.
N e w-Y o r k, 1 7 N o v. (R.) De correspon
dent van de Evening Post bericht: President
Wilson heeft uit Londen van den gezant
Pnge en van kolonel House bericht ontvan
gen, dat de blokkadevoorschriften tegen
Duitschland binnen kort zullen worden ver
scherpt. Eene lange antwoord-nota op de
'Amerikaansche October-nota zal binnenkort
verzonden worden.
N e w-Y o r k, 1 6 J a n. (W. B.) Per draad-
ooze telegrafie.
De aankondiging van het Britsche plan om
den Duitschen handel na den oorlog te boy
cotten wordt druk besproken, vooral omdat
de verwezenlijking van dit plan de ontwikke
ling van den Amerikaanschen handel met
het buitenland op onrechtvaardige wijze zou
treffen. Vele kringen, ook congresleden,
kenschetsen dit plan in uitdrukkingen van de
grootste verontwaardiging als eene nieuwe
beperking van den neutralen handel; de dag
bladen keuren het denkbeeld af om den
oorlog ook op het economische gebied over
te brengen.
De International News Service bericht in
een telegram uit Washington, dat daar be
zorgdheid heerscht. Vele senatoren hebben
verklaard, dat thans niets kan beletten, dat
!n den Senaat de stemming aan den dag
komt tegen de behandeling van de neutrale
scheepvaart door Engefand. Het staatsdepar-
tement zal nu de kwestiën, waarover verschil
met Engeland bestaat, bij den Senaat aan
bangig maken. Van de beslissing van den
Senaat hangt het af, of de verhouding tot
Engeland gevaarlijk of acuut kon worden.
Zweden.
Stockholm, 16 Jan. (W. B.) De rijks
dag is bijeengekomen. De koning heeft be
noemd tot voorzitter van de Eerste Kamer
den oud-minister van financiën graaf Hugo
Hamilton en tot ondervoorzitter van de Eer-
«te Kamer den oud-minister van landbouw
Overberg. Tot voorzitter en ondervoorzitter
van de Tweede Kamer werden herbenoemd
Widen en Daniel.
De koning zal Maandag de zitting van den
rijksdag persoonlijk openen.
Tien kinderen door een bom
gedood.
Uit Keulen wordt aan „Der Tag" geseind
In een bij een vliegkamp hier ter stede
gelegen kiezelgroece vonden eenige kinde
ren een niet-ontplofte vliegerbom. Sen
schildwacht riep de kinderen op een afstand
toe, het voorwerp niet aan te raken. Een
der kinderen slingerde de bom in de rich
ting van den schildwacht weg, ten gevolge
waaravn het ':el ontplofte. Van de 12
kinderen, die daar in dj buurt speelden, wer
den er 10 gedood; waarvan drie uit één ge
zin.
Bii onderzoek bleek, dat de bom, die van
een verouderd model was, daar reeds maan-
denlapT moet hebben gelegen. Telkens was
deze streek na oefeningen in het bommen-
werpen nauwkeurig afgezocht, om de niet-
ontnlofte projectielen te verzamelen. Men
vermoedt dus dat de bom, die het ongeluk
veroorzaakt heeft, in den grond gedrongen
was en door de regens van de laatste dagen
blootgespoeldwas.
Christianla, 1 6 J a n. (W. B.) Er ont
stond gisterenavond te Bergen een brand, die
heden morgen voortwoedde.
Het vuur verbreidde zich tengevolge van
den krachtigen Noordenwind snel. De han
delswijk is hoofdzakelijk door de ramp ge
troffen. De meeste opslagplaatsen van kolo
niale waren zijn verbrand. De schade wordt
voorloopig op vijftig millioen kronen ge
schat.
De rijks-telefoon- en telegraafverbindingen
zijn verbroken. Slechts de spoortelegraaf-
dienst is nog intact. De brand is de grootste
die ooit in Noorwegen heeft gewoed.
Te Christiania worden gelden verzameld
voor de-noodlijdenden.
Christiania, 17 Jan. WB.) De
brand in Bergen is gisteren morgen om drie
uur gestuit. Omstreeks 400 gebouwen, mee-
rendeels van groote waarde en van centrale
ligging, zijn afgebrand. De totale schade be
draagt omstreeks 100 millioen kronen. Om
streeks 3000 meenschen zijn zonder onder
dok. Het gemeentebestuur staat aan de
noodlijdenden eene leening toe. Uit het ge-
heele land zijn aanbiedingen van hulp inge
komen. Er bestaat geen reden om te vree
zen, dat er nood kan ontstaan, want er be
vinden zich in Bergen belangrijke hoeveel
heden koren en meel.
De oorzaak van den brand is nog niet op
gehelderd.
Par ij s17 Jen. (Havas). Minister-pre
sident Briand liet, zoodra hij bericht kreeg
van de ramp van Bergen, zijne groote deel
neming uitdrukken aan het Noorweegsche
gezantschap. De Fransche regeering heeft
dadelijk 100,000 francs ter beschikking van
den Franschen gezant te Christiania gesteld
om tegemoet te komen aan de onmiddellijke
behoefte van de slachtoffers van de ramp.
"BiNN ÉN LAN 57~
De Staatscourant van Dinsdag 18 Jan.
bevat o. a. de volgende Koninklijke beslui
ten:
benoemd tot referendaris aan de Rijksver
zekeringsbank H. Teriet, notaris te Joure.
op verzoek eervol ontslagen als stations
commandant de gepensionneerde kapitein
der infanterie met als stations-commandant
de titulaire luitenants-kolonelsreng, J. J.
Sluiter;
benoemd tot directeur van het post- en
telegraafkantoor te Velsen G. J. D. Dege-
naar, commies des posterijen en telegrafie
Ie klasse; tot Idem te Bolsward J. P. Koning,
thans te Emmen;
op verzoek eervol ontslagen M. L. Q. van
Ledden Hulsebosch te Den Haag, inspecteur
der volksgezondheid, met dankbetuiging;
nader aangewezen als ambtsgebied van
den inspecteur der volksgezondheid dr. L. E.
Goester te Zwolle, de provincies Zuid-Hol
land en Zeeland;
op verzoek eervol ontslagen dr. W. Schut
te Utrecht, als tijdelijk leeraar aan de Rijks-
landbouwwinterschool aldaar;
benoemd tot administratief ambtenaar bij
de arbeids-inspectie 3e klasse H. Prins te
Sappemeer.
bevorderd tot edjunct-commies bij het Cen
traal Bureau voor de Statistiek de klerk J. D. A.
Visser
toestemming verleend aan den burgemeester
der gemeente ter Aar om tot 1 April 1918 te
Oegstcreest te blirven wonen
verlof verleerd tot het aannemen der onder
scheiding steekenen achter hunne namen ver-
meld, aan na te noemen personen
A. H. M. de Groot, te Rotterdam, voorzitter
van het bestuur over het St. Laurentius-gesticht
te Rotterdam, en P. C. P. de Louw, te Helmond,
heiden de versierselen van ridder in de orde van
den H. Gregorius den Groote, hun door Z. H.
den Paus geschonken
mevrouw W. van Leeuwen, geb. Meyknecht,
te 's-GTavenhageA. J. J. ten Hengel, te Am
sterdam, handelsreiziger; G. A. M. Koevoets,
te DelftJ. Broeders, te Besoiien, wethouder
dier gemeente, en G. Lohuis. te Nijmegen, allen
het kruis Pro Ecclesia et Pontifice, hun door
Z. H. den Paus geschonken;
eervol ontslag uit den militairen dienst ver
leend, aan den milhie-eerste-luitenant J. H. van
Heemskerck Düker, van het regiment grenadiers
en jagers, ter zake ven ongeschiktheid voor de
verdere waarneming van den militairen dienst,
wegens lichaamsgebreken
vergunning verleend tot het aannemen van
den titel van „Officier d'Académie", hem door
den Minister van Openbaar Onderwijs en
Schoone Kunsten der Fransche Republiek ge
schonken, aan Djien Seng Oe, wonende te Ter-
nate.
Koninklijke gift voor de mi
litaire tehuizen. Naar wij vernemen
heeft H. M. de Koningin eene belangrijke
bijdrage geschonken ten behoeve van de
Militaire Tehuizen, voor al de Protestant-
sche en voor de permanente en tijdelijke
Roomsch-Katholieke Militaire Tehuizen,
welke tijdens de mobilisatie hun krachten
beschikbaar stelden voor de gemobiliseerde
weermacht.
M l.n i s t e r P1 e y t e. De Minister van
Koloniër. is Zondagnamiddag in Den Haag
uit Zwi4 -erland teruggekeerd. Zijn gezond
heidstoestand is verbeterd. Mevrouw Pleyte
vertoeft nog om gezondheidsredenen te Zu
rich, evenals 't ministers dochter, die aldaar
in het Kanlonspital wegens diphtheritis ver
pleegd wordt; haar toestand is geruststel
lend.
De Minister van Koloniën
mr. Pleyte, heeft gisteren zijn werkzaamheden
aan het Departement van koloniën hervat.
De Minister van Marine, kapitein ter
zee Rambonnet, die thans niet meer belast
is met het beheer van het Departement van
koloniën, heeft de residentie met een kort
verlof verlaten.
J. Smit O.Gzn. f Te Amsterdam is
overleden de heer J. Smit O.Gzn., oud-lid
der Kamer van Koophandel, onder-voorzitter
van de Algemeene Winkeliersvereeniging en
president-commissaris van de Credietbank
voor den Middenstand.
Bederfavtd en de oorlogt
De Fcrd-expecfitie.
De permanente neutrale conferentie,, door
Henri Ford georganiseerd, zal niet te 's Gra-
venhage, doch te Stockholm worden gehou
den.
Aardappelen.
Door het Centraal Administratiekantoor
voor de distributie van levensmiddelen is
een circulaire gezonden aan de burgemees
ters, waarin betreffende aardappelen het vol
gende voorkomt:
„Waar de prijzen van aardappelen zich in
vergelijking met die voor andere voeder
artikelen op een laag peil bewegen, is de
vrees gewettigd, dat meer en meer zal wor
den overgegaan tot het voederen van aard
appelen aan het vee. Om eeneventueel te
kort aan consumptieaardappelen te vermij
den, verdient het aanbeveling, dat gemeen
ten, besturen van stichtingen en particulie
ren zich door inkoop of verkoop van een
voldoenden voorraad aardappelen voor de
komende maanden voorzien.
Mijn kantoor is bereid het bestuur uwer
gemeente en de besturen der eventueel te
uwent zich bevindende stichtingen in ver
binding te brengen met handelaren en pro
ducenten.
Aangenaam zal het mij zijn, dat aan deze
mededeelingen door u in uw gemeente de
noodige publiciteit wordt gegeven."
De huidenkwesUe.
Naar het Hbld. verneemt, fs thans de
verkoop van de 100.000 inlandsche hui
den, eigendom van de Huidenclubs te Am
sterdam en Rotterdam, aan den Ned. Bond
van Lederfabrikanten definitief tot stand
gekomen. Aanvankelijk hadden de looiers
bezwaar gemaakt tot den koop over te gaan,
wanneer hun niet de garantie werd gegeven
dat de benoodigde looistoffen vrij konden
worden aangevoerd. De huidenclubs stelden
daarop als uitersten termijn, waarop een be
slissing moest worden genomen, 15 Januari.
Op dezen dag zijn dan ten slotte, zooals ons
gemeld wordt, de huiden tegen de reeds ver
melde prijzen geaccepteerd.
Distributie van steen
kolen.
Naar men meldt, is door het Kolenbureau
te Utrecht onderstaande circulaire ver
spreid:
Bij Kon. besluit van 12 Januari j.l. is:
1o. onder de bevelen van den minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel de
zorg voor een doelmatige distributie van
steenkolen hier te lande opgedragen aan
den voorzitter van de directie der Staatsmij
nen in Limburg, mr. W. F. J. Frowein, en
dezen als zoodanig de titel verleend van
directeur van de Rijks-Kolendistributie;
2o. ingesteld een commissie van advies
voor de kolendistributie.
Een en ander geschiedde met de bedoe
ling, de distributie van alle in Nederland te
produceeren of te importeeren steenkolen,
steenkolenbriketten en mijncokes voor leve
ring in het contractjaar, loopende van 1
April 1916 tot 31 Maart 1917, van regee-
ringswege te doen plaats vinden.
Waar de rijksdistributie, om tijdig gereed
te kunnen zijn, reeds dadelijk met haar voor
bereidenden arbeid moet beginnen en zich
daartoe met de verbruikers en verfcoopers in
verbinding moet stellen, heeft het Kolen-
bureau ter vereenvoudiging van de behan
deling gemeend, aan den directeur van de
Rijks-Kolendistributie te moeten verzoeken,
zich ook met de afwikkeling van de loo
pende zaken van het Kolenbureau te willen
belasten.
Daar de heer Frowein zich daartoe wel
willend bereid heeft verklaard, verzoekt het
Kolenbureau aanvragen voor levering vóór
1 April a.s. en ook de correspondentie be
treffende de door bemiddeling van het Ko
lenbureau tot stand gekomen contracten of
andere zaken betrekking hebbende op het
Kolenbureau met ingang van Donderdag 20
Januari a.s. te willen richten tot: Rijks-Ko
lendistributie, Javastraat 44 's Gravenhage,
telefoon no. 914 en no. 915, telegram-adres
„Kodibu."
Voor de afwikkeling van financieele
transacties met het Kolenbureau blijve men
zich richten tot het secretariaat, Rijnkade 1,
Utrecht.
Uitvoer van ijzerproducten
uit Duitschland.
Naar van do zijde van Nederlandsche
ijzerhandel aren aan de N. R. Ct. wordt me
degedeeld, dreigt van een besluit van de
P'iitsche regeering om den uitvoer van
bepaalde soorten ijzer uit Duitschland niet
anders dan tegen aanmerkelijk hoogere prij
zen toe te staan, groot nadeel vooral voor
rlie Nederlandsche afnemers, die nog con
tracten tegen den lageren prijs hadden loo-
pen en op grond daarvan verplichtingen te
genover derden hadden aangegaan.
De schade, died oor hot betrekken tegen
de bnogere prijzen door de Nederlandsche
afnemers zou worden geleden, liep, verze
kerde men aan het blad, in de millioenen.
Vr ij gelaten.
Het Nederlandsche stoomschip „Alwina",
kapt. Pashouwer, van de Holland Gulf Stoom
vaatmaatschoppij, dat bijna een jaar door de
Engelsche regeering te Falmouth is opge
houden, is naar de N. R. Ct. meldt, vrijge
laten. Het is Vrijdagochtend 11 uur van Fal
mouth naar Rotterdam vertrokken.
De „Alwina" was 13 Januari 1915 met
een lading erts van Huelva naar Rotterdam
vertrokken. De lading erts is reeds lang ge-
geleden vrijgelaten.
Ook meldt het blad, dat partijen oleo-oil,
premier jus en reuzel, enkele weken geleden
te Rotterdam en te Amsterdam aangevoerd
met de stoomschepen Noorderdijk, Rijndam
en Amstelland, zijn vrijgelaten. Aanvankelijk
hadden de Engelsche autoriteiten geëischt,
dat ze voor het Engelsche prijzenhof zouden
worden gebracht.
Partijen spek, gezouten vleesch en dar
men, eveneens met genoemde schepen aan
gevoerd, zijn nog niet vrijgelaten.
Sinaasappelen.
Naar de N. R. Ct. verneemt zijn de ladin
gen sinaasappelen van Valencia per stoom
schepen Iris en Helena te Rotterdam aan
gevoerd, door de Engelsche regeering vrij
gegeven, zoodat de beide importeurs er de
vrije beschikking over gekregen hebben.
Men meldt aan Het Centrum
Het stoomschip „Pomona" is van af de
Kerstdagen in Engeland vastgehouden en
Maandag pas te Amsterdam gearrveerd. Het
had circa 12.000 kisten fruit in, waarvan
meer dan de helft, tot een bedrag van min
stens 50.000, door het ophouden totaal
bedorven was.
Vr ij gelaten Duitsche
vliegeniers.
Twee Duitsche vliegeniers, luitenant Proz-
nek en vliegmeester Riedel, die op 12 dezer
gered werden van een defect vliegtuig door
de bemanning van het lichtschip Noord Hin
der en aldaar aan boord werden gebracht,
zijn van af dat lichtschip overgebracht naar
Vlissingen.
Thans heeft de regeering beslist, dat zij
naar Duitschland kunnen terugkeeren.
Twee smokkelaars doodgeschoten
Men meldt aan de T e 1.:
De douane-ambtenaren uit Beek (Nijme
gen) hebben gisterennacht nabij het
groot hotel Berg en Dal twee smokke
laars, die. na betrapt te zijn, de vlucht na
men, doodgeschoten. Het zijn zekere R. uit
Berg en Dal en K. uit Nijmegen.
Vechtpartij met noodlotti
ge n afloop. Zaterdagnacht is bij een
vechtpartij in het café van Hummel aan het
Schuitendiep te Groningen een ongehuwd
negentienjarig jongeman, die de vechtenden
wilde scheiden, met een stuk glas het hoofd
gewond en wel zoo ernstig, dat hij in het
ziekenhuis, waarheen hij in bewusteloozen
toestand werd vervoerd, is overleden.
De vermoedelijke dader, een boekbinders
knecht, is aangehouden.
Geschorst gemeenteambte
naar. Aan den heer De V., hoofdopzichter
der gemeentewerk ente Tiel, werd eenige
weken geleden een verlof wegens ziekte ver
leend. Dit verlof is sedert eenigen tijd ver
streken, zonder dat De V. is teruggekeerd
of verlenging heeft gevraagd. Dientengevol
ge is hij thans door B. en W. geschorst.
Zijn verdwijnen wordt in verband ge
bracht met een gerechtelijk onderzoek naar
een geval van smokkelhandel.
Het tramongeluk te Voor
burg. Wederom zijn Zaterdag twee der
slachtoffers van het stoomtramongeluk te
Voorburg uit het Militair Hospitaal te Den
Haag als hersteld ontslagen.
Door een schildwacht
doodgeschoten. Zondagavond
half zeven heeft een aan den spoorwegover
weg bij Ravenstein wachthebbende schild
wacht, schietende op een voertuig, dat niet
stilhield, den 14-jarigen v. d. Wolk uit Ra
venstein doodgeschoten
Overboord geslagen en ver
dronken. Te Vlaardingen is binnengeko
men de zeiltrawler Sch 169, waarvan de 40-
jarige schipper J. van der Zwan, wonende
te Scheveningen, op de Noordzee door een
stortzee overboord is geslagen en verdron
ken. Hij laat een weduwe met 4 kinderen na.
Voorts kwam binnen de zeiltrawler Sch
380, waarvan een matroos, de 48-jarige
Pronk, wonende te Scheveningen, over
boord was geslagen en verdronken.
De man laat een weduwe met 6 kinderen
na.
Van den stoomtreiler Annie LJM 104 is
bij den hevigen storm door een stortzee de
matroos J. W. Bakker, van IJmuiden, over
boord geslagen en verdronken.
Vier v.erklieden verongelukt.
Op den Westervoortschen dijk te Arnhem
is in aanbouw een melkinrichting voor de
Coöperatieve Verbruiksvereeniging „De
Vooruitgang", waarvan de bouw zoover was
gevorderd, dat op de tweede verdieping was
aangebracht het groote water-reservoir,
grootendeels deze verdieping innemende en
van zwaar gewapend beton gemaakt. Des
morgens was een aanvang gemaakt met het
stukadoorswerk en ging men aan den gang
om de noodhulp-stutten weg te nemen. Om
streeks elf uur waren de laatste stutten weg
genomen, toen plotseling de vloer door
boog en de geheele verdieping naar bene
den kwam, terwijl de achtermuur naar buiten
omviel; de overige muren bleven staan. De
werklieden buiten het gebouw en die, welke
in het gebouw waren, werden geheel of ge
deeltelijk bedolven. Van alle kanten schoten
werklieden toe, zoocjat weldra gepoogd werd
hen te redden, hoewel er een groote ver*
warring heerschte, daar toevallig geen der
leiders van het werk aanwezig was. Met
levensgevaar hebben eenige werklieden
toen twee gekwetsten onder de puinhoopei\
vandaan gehaald, die naar het ziekenhuis
werden vervoerd; anderen waren lichtge
wond. Onder het gevaarte kon men evenwel
nog drie mannen zien liggen, waar niet bij
te komen was, hoeveel pogingen daartoe
ook werden gedaan, temeer daar een hunner
nog teekenen van leven gegeven moet heb
ben. Talrijke autoriteiten waren spoedig aan
wezig, terwijl de justitie een onderzoik in
stelde. De genie hielp bij het opruimings-
werk, dat evenwel door den kolossalen om
vang van het reservoir, dat diep in den kel
der cn den gTond gedrongen was, vrijwel
onmogelijk was. Van de vier omgekomenen
waren er drie gehuwd. Omtrent de oorzaak
is nog niets bekend.
Da watersnood/
Bezoek van H. M. de Koningin
aan Noor d-H o 11 a n d.
Per gewonen trein van H. IJ. S. M. arri
veerde H. M. de Koningin gistermorgen om
9.05 uur uit Den Haag aan het Centraal
station te Amsterdam.
H.. M., die vergezeld was van een hofdame,
werd aan het perron door den burgemeester
van Amsterdam verwelkomd. Te voet begaf
de Koningin zich vervolgens van het station
naar de drie motorbooten, welke aan de
Prins Hendrikkade, vlak tegenover het sta
tion, gereed lagen. Deze motorbooten ston
den onder leiding van de heeren E. S. Kerk
hoven, H. J. Th. Boelen, bestuursleden van
de Kon. Ned. Zeil- en Roeivereeniging, en
van den luitenant ter zee le klasse A. Wf
Bocke. Op speciaal verzoek van H. M. moch
ten aan de booten geen versieringen worden
aangebracht, doch werden ze zoo eenvoudig
mogelijk gelaten. Ook voerde de motorboot
geen Koninklijken Standaard.
Op het Stationsplein en langs de kaden
stond een groote menigte opgesteld, die H.
M bij het voorbijgaan hartelijk toejuichte.
De booten voeren onder het Westelijk Via
duct naar het IJ en vervolgens door de
Noord-Hollandsche sluizen, om een bezor":
te brengen aar. de meest geteisterde plfitscn
in Noord Holland.
Omtrent het vervolg van den tocht van
H. M. de Koningin door het geteisterde
Waterland, lezen wij in het N. v. d. D.
In het dorp Broek stapte de Koningin an
land. Voor de kerk, met het jaar 1727 in g
gevel, stonden de burgemeester, de heer C.
E. van Weel, de wethouder C. Koker, en de
predikant ds. A. A. Cremer H. M. op te
wachten.
't Was toen kwart voor elven. Van hot
hooge bezoek schijnen de dorpelingen voo
uit niets geweten te hebben, want het g 1
menschen dat op het kerkplein stond wrs
niet groot, maar dat veranderde wel, toen
de mare zich verspreidde „De Koningin is
er!" H. M. knikte de toestroomende luldjes
vriendelijk toe. Wat keken zij raar op. De
Koningin met kaplaarzen aan, een muts op
het hoofd, in een pels gewikkeld en een
langen puntigen wandelstok met grooten,
krommen haak in de handen.
Eerst werd de kerk in oogenschouw ge
nomen, waar in den bangen stormnacht de
gevluchte menschen en het bedreigde vee
een veilige schuilplaats hadden gevonden.
Thans was het gebouw ontruimd, daar het
vee naar Amsterdam was gebracht, en de
menschen deels in de pastorie, deels bij in
gezetenen geborgen zijn.
Na het bezoek aan de kerk werd een wan
deling gemaakt door het droog gebleven ge
deelte van het dorp. Telkens sprak de Ko
ningin den menschen langs den weg aan om
hun te vragen hoe rij 't nu hadden en ver
volgde dan weer vriendelijk knikkend haar
weg. In een woning waar 22 menschen, waar
onder zeer vele kinderen bijeengebracht
waren, ging zij binnen en liet zich ook hier
onderrichten over de doorstane ellende.
Weer buiten gekomen, toonde de burge
meester aan de Koningin den paal waarop
stond aangegeven hoe hoog het water ge
klommen was in 1825, toen een dergelijke
stormvloed als thans den omtrek geteisterd
heeft, maar voor Broek niet met de verschrik
kelijke gevolgen van thans.
Daarna werd weder ingestegen en verder
gevaren naar Monnikendam. Op den weg
hierheen dreven kadavers van verdronken
koebeesten en stonden nog levende dieren
op droog gebleven plekken, wachtende tot
dat zij zouden worden afgehaald, wat dikwijl*
lang niet gemakkelijk werk is.
Even vóór Monnikendam zag men het R.-
K. Kerkhof, nu door het water geheel van
het stadje geïsoleerd liggende.
Toen de boot aanlegde, stapte de Konin
gin uit en wandelde naar de Groote Kerk',
waar burgemester Versteeg haar welkom
heette. De kerk, die nog vol met koeien staa^
werd onder zijn geleide bezichtigd.
Vóór het gebouw had zich, toen als een
loopend vuurtje het belangrijke nieuws wa*
rondgegaan, een groote menigte verzameld*
Aardig was de gemoedelijke wijze waar
mede H. M. zich te midden van de men
schen begaf en ook hier verscheidenen toe
sprak.
Op de Haven wees de burgemeester ook
hier aan een paal den stand van den vloed
van 1825, die toen in de stad aanmerkelijk
hooger gestaan had dan thans.
Van daar ging 't naar het Noordelnd#«
waar de R. K. bewaarschool en de R. K. Jon
gensschool bezocht werden, waarbinnen 'I
vee nog loeide.
Men was toen weder aan de haven en aU
daar werd de boot weder bestegen. De men»
schen zongen bij het afvaren met ontblootei*
hoofde het oude Wilhelmus. Het eenvoudig#
plechtige gezang maakte blijkbaar indruk oj|
de Koningin. Zij wuifde met de hand en
voort ging 't, thans de haven uit, o^er ze#
naar Volendam.
Pp den weg daarheen had H. M, gelegeQp
