N° 175 Eerste Blaci.
„DE EEMLANDER".
Zaterdag 22 Januari 1916.
BUITENLAND.
Uitgevers: VALKHOFF Co.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT I.
W' Jaargang.
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG.
ABONNEMENTSPRIJS:
fMr 8 maanden voor Amersfoort f 1*^0»
Idem franoo per post
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) - O.IO.
Afzonderlijke nummers
Wekelijks bijvoegsel nd$ Hollandse!* Huisvrouw" (onder rodaotie
van Thérè6© van Hoven) per 8 mnd. 50 ets.
Wekelijktob bijvoegsel Pak we nuf per 8 mnd. 40 ets.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1-5 regel,o.ijo.
Llko regel moerO.IO.
DiensUanbiedingon 25 oents b(j vooruitbetaling,
Groote lettors naar plaatsruimte.
Voor handel en bedriji bestaan zeei voordoèiigo bepaling- u
tot het horhaald advertuoren in dit Blad, bi| abonnement.
Eono circulaire, bovattonde do voorwaarden, wordt
aanvraag toegozonden.
op
Kennisgevingen.
RAADSVERGADERING.
De Burgemeester van Amersfoort,
Gezien art. 41 der Gemeentewet,
Brengt ter kennis van de ingezetenen, dat de
Raad dezer gemeente zal vergaderen op Dins
dag, den 25. Januari aanstaande, des namiddags
ten 8 ure.
Amersfoort, 21 Januari 1916.
De Burgemeester voornoemd,
VAN RANWDIJCK.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort;
Gelezen het verzoek d.d. 27 November 1915
van H. S. N. Menko, te Amsterdam, om vergun
ning tot het oprichten van een vleeschconser-
venfabriek in het perceel, alhier gelegen aan
ilea Soesterweg, kadastraal bekend Sectie D,
No. 868
Besluiten
De beslissing op voormeld verzoek te verda
gen op grond dat het ingestelde onderzoek nog
niet is volbracht.
Amersfoort, 14 Januari 1916.
Burgemeester en Wethouders van Amersfoort,
De Secretaris, De Burgemeester,
A. R. VEENSTRA. VAN RANDWDCK.
De watersnood.
Oproep aan de Landbouwers!
Landbouwers in de Provincie Utrecht I
Gij allen hebt gehoord of in de dagbladen
gelezen van de groote ramp die een deel
van ons Vaderland getroffen heeft door den
Watersnood. Ook ons gewest is er niet voor
gespaard gebleven en speciaal gedenken
wij met groote deelname den nood die in
het Noord-Westelijk deel der provincie
heerscht I
Wat er wordt geleden en welke verliezen
er worden beteurd, wij behoeven het U
niet te schetsen, de couranten zijn er vol van.
Alle Nederlanders, vooraangegaan door
hunne Koningin, willen zich aangorden om
te helpen den nood hunner landgeooten te
lenigen. Reeds is door het Nederlandsch
Landbouw-comité de wensch uitgesproken
dat ook de landbouwers niet achter zullen
blijven en zijn de landbouw-maatschappiien
en -bonden aangespoord de hand aart
ploeg te slaan.
Welnu de landbouwers zullen niet achter
blijven! Zij kunnen het beste beseffen wat
het beduidt have en vee als met één slag te
verliezen en geen is er, die zijn hart zóó
verharden zal, om niet te helpen waar hij
kan.
Landbouwers I die gelegenheid is er,
voor een ieder uwer I Laten plaatselijke
Landbouw-vereenigingen of afdeelingsbestu-
ren van maatschappij of bond zich beschik
baar stellen tot het inzamelen van giften, wel
ke door de hoofdbesturen of door de plaat
selijke autoriteiten kunnen worden afge-
<iragen aan de Watersnood-Commissie te
Amsterdam.
Laten allen die daartoe in staat zijn, met
name de voorgangers der gemeente, opwek
ken tot hulpbetoon.
En er kan méér gedaan worden dan giften
Inzamelen f
In de groote dagbladen van heden (19
Januari) klaagt de „Verplegings-Commis-
sie" voor het gevluchtte vee te Amsterdam
haar nood over het groote gebrek aan hooi
en stroo voor de 7 a 8000 beesten die zij te
verzorgen heeft. Ook op andere plaatsen
zal zich dit gebrek voordoen.
Wie is er nu, die niet medehelpen wil
Wie heeft er niet voor al deze dieren een
voer hooi of stroo over van zijnen voorraad?
Laat ieder Utrechtsch landbouwer er
zijn er duizenden zijn voertje hooi of
stroo aanrijden .Laten plaatselijke Vereeni-
gingen voor de verzending per spoor of
boot zorgdragen naar de plaatsen waar er
om gevraagd wordt en heel het Vader
land zal de landbouwers prijzen voor hunne
wijze van hulpbetoon.
Ieder beijyere zich het goede voorbeeld
te geven en spore zijn kennissen aan het
zelfde te doen.
Landbouwers T gij hebt een goed jaar ge
had, dat weet het geheele land, er wordt iets,
ja veel van U verwacht, bij dezen water
snood.
Landbouwers f gij hebt een goed hart I
Ook dat weet het geheele lancb toont dan
dat gij het draagt op de rechte plaatsr
de Voorzitter van het Utr. Gen.
voor Landbouw en Kruidkunde
W. H. DE BEAUFORT.
Maarn, 19 Januari 1916.
Geen onwelwillendheid.
In du Woensdagavond gehouden Waters
nood-vergadering is door den voorzitter, blij
kens het verslag in het A. D. van 20 Jan.,
opgemerkt, dat in onzen ..Oproep" van den
vorigen avond „wel wat onwelwillendheid
was tegenover het gemeentebestuur."
Wij hebben onzen Oproep er noi? eens op
nagelezen en wij kunnen slechts twee zin
nen ontdekken, waarop de voorzitter kan ge
doeld hebben.
In dc eerste, maar minst waarschijnlijke
plaats, daar waar wij op aleer welwillende
wijze zeggen, dat wij geineend hadden, dal
het gemeentebestuur het initiatief zou geno
men hebben.
Toen wij dat schreven hadden wij nog r.iet
gehoord van het „regceringsstanduuut". flat
ruimte liet voor twee opvattingen, waarvan
de eene was algehcele onthouding der ge
meentebesturen.
Trouwens, eritiek beteekenl toch geen on
welwillendheid. Waarlijk, hel gemeentebe
stuur heeft zich onzerzijds nooit over onwel
willendheid te beklagen gehad.
Maar waarschijnlijk doelde de voorzitter
op hetgeen daarop volgthel is meer ge
beurd dut bii bizondere gelegenheden het ge-
mcentcbesluur meende het plaatselijk dagblad
te kunnen negeeren. En dus meenden wij dat
men het ook nu weer zonder ons zou klaar
spélen. Maar het blijft stilenz
Dat zou misschien naar onwelwillendheid
kunnen rieken. Maar is dat niet.
Wij schreven dat namelijk niet om 'n grief
tegen het gem.bestuur te luchten, maar om
ons zelf te rechtvaardigen. Die woorden wa
ren niet gericht aan het gemeentebestuur
maar aan diegenen onzer lezers, die ons de
vraag stelden, waarom wij dan niet het ini
tiatief genomen hadden.
Wei. was dan ons antwoord, wij moeten af
wachten, "ftct is heel goed mogelijk, dat er al
aan „gewerkt wordt, maar dat men het plaat
selijk dagblad weer negeeren wili*ij willen
ons niet opdringen en anderen niet In de
wielen rijden. Ziedaar waarom wij nog niets
deden.
Wat verder opvallend was op die verga
dering was de afwezigheid van Dr. Joris-
sen, die dienzelfden ochtend opgenomen was
in het Provinciaal Comité tot Ilulpvcrlee-
ning.
Indien iemand, dan had hij toch op die
vergadering in De Zwaan present moeten
zijn. Want in dat opzicht is het regeerings-
slandpunt duidelijk, dot er éénheid moet zijr
En Dr. Joris son was hier de aangewezen man
om voor de eenheid te waken.
Al is het dan ook zonder hem goed ge
gaan en de eenheid van leiding door niemand
in gevaar gebracht.
Geschiedenis van de week.
Zaterdag 15 Januari.
Huerta. oud-president van Mexico, overle
den.
De eerste express rijdt tusschen Berlijn en
Conslantinopel.
Een Oostenripksahe kruiser door een Fran-
sche duikboot in den grond geboord.
De overstrooming heeft in N.-Holland on
metelijke schade aangericht.
Zondag 16 Januari.
Geweldige brand te Bergen in Noorwegen.
In den Kaukasus wijken de Turken eenige
kilometers terug.
Troepenlandangen der geallieerden te Pha-
leron bij Athene.
Maandag 17 Januari.
Koningin Wilhelmina brengt een bezoek
aan de geteisterde streken in N.-IIolland.
Montenegro vraagt Oostenrijk om vrede.
Wapenstilstand wordt toegestaan.
Dinsdag 18 Januari.
De Times verneemt, dat de Servische re
geering zich tc Aix In Frankrijk zal vestigen.
Liebknccht, rijksdaglid, treedt uit de soc.-
dem. partij.
Volgens Duitsche berichten zouden de ge
allieerden Griekenland een ultimatum gezon
den hebben om binnen 48 uur aan de diplo
matieke vertegenwoordigers der centrale mo
gendheden hun passen te zenden.
Woensdag 19 Januari.
H. M de Koningin brengt een bezoek aan
den Anna Paulownapolder.
Donderdag 20 Januari.
De Engelsche duikboot E 6 is gestrand in
het Friesche Gat, nabij Schiermonnikoog.
De regeering der Fransche Republiek geeft
5000 frs. voor de slachtoffers van den wa
tersnood.
Montenegro breekt de onderhandelingen
met Oostenrijk af.
Vrijdag 21 Jan.
Montenegro heeft den strijd od het geheele
front hervat.
Koning Nikita blijft zich te midden van zijn
troepen bevinden.
Koninklijk bezoek aan N ij kerk.
De Servische regcering is op Korfue aar.
gekomen.
De laalsten van Ford's vredesexpeditie ver
trekken naar Stockholm.
De Vriiz.-Dcm. Tweede Kamerleden heb
ben een wetsontwerp ingediend tot liet hef
fen van een buitongewon. belasting ter dek
king van dc oorlogskosten.
Ce oorlog.
B e r 1 ij n, 21 Jan. (W. B.) Bericht van
het opperste legérbestiun- uit het groote
hoofdkwartier van heden voormiddag.
In het westen zijn geene bijzondere ge
beurtenissen voorgekomen.
P a r ij s 2 1 J a n. (R.) Avondcommuniqué.
Tusschen de Somne en de Avre bombar
deerde onze artillerie vijandelijke inrichtin
gen bij het station Chaulnes, waardoor rijf
ontploffingen werden veroorza .kt. Eene
vijandelijke colonne ten noorden van de
Aisne geraakte in ons vuur en werd ver
strooid. Elders waren bij tusschenpoozen ar
tillerie-actiën.
P a r ij s, Jan. (Havas). Namiddag
communiqué.
In Arlois hebben wij met succes een mijn
laten springen onder een Duitsche loopgraaf,
loc/ inde i.uar hoogte 119 zuid-oostelijk van
Thelus.
Avondcommuniqué.
Onze artillerie deed verscheidene bran
den in Duitsche loopgraven ontstaan. Zij
bracht eene vijandelijke batterij tot zwijgen
tusschen Soissons en -Reims, berokkende
schade aan loopgraven en vernielde een ob
servatiepost in de Vogeeten.
Londen, 21 Jan. (R.) Communiqué van
het Britschc hoofdkwartier.
De vijand heeft ten westen van Fricourt
drie mijnen tot ontploffing gebracht; schade
werd daardoor niet aangericht. Ten oosten
van Festubert bliezén wij een mijn op.
Onze artillerie heeft vier troepen militaire
arbeiders uiteen gejaagd. Wij hebben de ar
tilleriestellingen en loopgraven ten oosten
van Fleurbaix met goed gevolg beschoten.
Elders was wederzijdsche artilleriestrijd.
Berlijn, 21 Jan. (W. B.) Bericht van
het opperste legerbestuur uit het groote
hoofdkwartier van heden voormiddag.
Op het front tusschen Pinsk en Czarto-
rysk werden aanvallen van zwakkere Russi
sche afdeelingen met gemak afgewezen.
We en en, 2 1 Jan. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
De indruk van de groote verliezen, die de
vijand den 19en Januari in de gevechten
bij Toporouth en Bojan leed, drong hem
gisteren eene rustpoos in den strijd op. Er
heerschte hier, zoowel als in alle andere
deelen van het noordoostelijke front, afge
zien van tijdelijke artillerie-gevechten, eene
betrekkelijke rust.
Een vliegtuig-eskader vloog over het ge
bied ten zuidwesten van Brzezany en wierp
bommen neer, die geene schade aanrichtten.
Weenen, 21 Jan. (W. B.) Officieel
bericht van heden middag.
Gisteren namiddag stonden onze stellin
gen op den top en de hellingen van de Col
di Lana twee uren achtereen onder een
trommelvuur. Ook Son Panses, ten noorden
van Peutelstein, werd zeer hevig beschoten.
Op de overige fronten was de artillerie
actie niet van meer beteekenis dan gewoon
lijk.
Rome, 21 Jan. (R.) Officieel commu
niqué.
In de Tofana-zone noodzaakte een van on
ze detachementen vijandelijke afdeelingen
met zware verliezen terug te gaan. Aan de
Boven en de Beneden Isonzo belemmerde
gisteren de mist de artillerie-actie.
B e r 1 ij n, 21 Jan. (W. B.) Bericht van
het opperste legerbestuur uit het groote
hoofdkwartier van heden voormiddag.
Van den Balkan is niets nieuws te berich
ten.
P a r ij s, 2 1 Jan. (Havas). De Montene-
gr.'jnsche tToepen gaan voort hevige ge
vechten te leveren tegen de Oostenrijkers.
Zoo had Oostenrijk zeker de Montenegrijn-
schen capitulatie niet opgevat.
Weenen,21 Jan. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
Van het zuidoostelijke oorlogstooneel zijn
geene bijzondere dingen te vermelden.
Rome, 22 Jan. (R.) De correspondent
°n dft Idea Nazionale te San Giovanni di
Medua bericht, dat de bevelhebber van de
Montenegrijnen, generaal Martinovics, de
Oostenrijkers bij Berane heeft teruggeslagen.
Koning Nicolaas heeft eene proclamatie aan
zijn volk gericht, waarin hij zegt, dat het be
ter is te sterven dan den vrede van Oosten
rijk aan te nemen.
Rome, 21 Jan. (R.) Koningin Milena
en de prinsessen Xcnia en Vera van Monte
negro zijn gisterenavond in Rome aangeko
men, komende van Brindisi. Zij zijn verder
gereisd naar Lyon, waarheen zich ook de bij
het hof van Montenegro geaccrediteerde di
plomaten zullen begeven.
Rome, 21 Jan. (R.) De koning, de ko
ningin en de prinsen brachten gisterenavond
een bezoek aan de Montenegrijnsche ko
ninklijke familie en brachten haar heden mor
gen een afscheidsgroet voor haar vertrek
naar Lyon.
P a r ij s, 21 Jan. (Havas.) De leden van
de Servische regeering zijn met een Itali-
aanschen kruiser naar Korfu gebracht. De
minister-president Pasics heeft, ondanks zijn
hoogen leeftijd, de vermoeienissen van de
reis goed doorgestaan. Hij verklaarde, nadat
hij aan land was gekomen, dat hij, ondanks
de tegenslagen die zijn land hadden getrof
fen, vol rroed is en overtuigd, dat een nieuw,
grooler en machtiger Servië uit de puin-
hoopen van het oude zal verrijzen. Hij
toonde zich zeer erkentelijk voor de hulp,
die de geallieerden hebben gebracht aan
het leger en de uit hare haardsteden ver
jaagde Servische bevolking. Men stelt zich
voor den zetel van de Servische regeering
voorloopig op Korfu te vestigen.
Athene, 21 Jan. (R.) De Fransche en
Engelsche gezanten hadden gisteren een
lang gesprek met minister-president Skoeloe-
dis. De dagbladen kennen daaraan een groot
gewicht toe.
Ne w-y ork,21 Jan. (R.) De correspon
dent van de Associated Press in Washing
ton bericht, dat door de bemoeiingen van
de regeering der Vereen. Staten de Duitsche,
Oostenrijksche, Turksche en Bulgaarsche
consuls, die in Saloniki gevangen genomen
en aan boord van een Fransch oorlogsschip
gebracht werden, in vrijheid gesteld zullen
worden.
Konstantinopel, 21 Jan. (W. B.)
Communiqué van het hoofdkwartier.
Gisterenmiddag losten een kruiser en een
monitor ongeveer dertig schoten op de om
geving van Altechi Tepe en Tekke Burun.
IDe schepen verdwenen echter, toen onze ar
tillerie hei vuur beantwoordde. Verder geen
I nieuws.
Londen, 21 Jan. (R.) Officieel bericht.
Na de bezetting van Jaunde, in Kameroen,
j op 1 Januari werden colonnes uitgezonden
in verschillende richtingen om den vijand
i naar de kust te dringen en zijn terugtocht
naar het Spaansche gebied Muni af
te snijden. Een van deze colonnes bevrijd-
de 17 Engelsche en 7 Fransche burgers en
;3 Fransche officieren en onderofficieren uit
de gevangenschap. Den. 18en is bericht ont-
vangen, dat de Duitschers Ebolowa hebben
I ontruimd. De Duitsche bestuurder Ebermaier
en de majoor Zimmermann hebben Muni
I bereikt. Er wordt bericht van gevechten ver-
j der zuidelijk, dicht bij de Spaansche grens,
waar twee kleine Fransche afdeelingen van
de kust en van Fransch Congo uit trachten
te beletten, dat Duitschers naar Muni ont
komen.
Teheran, via Petersburg, 21 Jan. (R.)
De Russen bezetten de stad Sultanabad, die
door de Engelsche kolonie ontruimd was. De
vijand vluchtte naar Boeroedjie met den
Duitschen consul.
Konstantinopel, 21 Jan. (W.
B.) Het agentschap Milli verneemt van de j
Perzische grens, dat de Turksche voorhoe
de den 6en Januari met ondersteuning van
mohammedaansche krijgers Marhametabad'
heeft bezet. De vijand, die verliezen leed aan
dooden en gewonden, vluchtte naar Mara-
gha. Hij trekt zich ook uit Seldos terug. De
laatste Turksche overwinningen in Aser-
beidsjan maakten grooten indruk op de
stammen. Talrijke krijgers sluiten zich dage
lijks aan bij de Turksche troepen. Het eer
ste transport gevangenen werd naar Mos-
soel gebracht. De munitie, die door den vij
and in den steek werd gelaten, wordt onder
de stammen verdeeld.
Londen, 21 Jan. (R.) Bericht van
Lloyds.
Het Britsche stoomschip Sutherland is den
17en tot zinken gebracht. De bemanning is
opgepikt en den 20en in Malta aan land ge
bracht. Een Lascaar is dood.
Sydney, 21 Jan. (R.) In een rede te
Partamalla verklaarde Holman, de premier
van Nieuw-Zuid-Woies, dot de tarweoogst
buitengewoon goed geslaagd is.
In verband met den oorlog zeide hij, dat
de regeering de noodige maatregelen noemt
teneinde de productie aan granaten te be
vorderen, zoowel in de regeerings- als in de
particuliere fabrieken. Ook is men van plan
in de regeringswerkp Usen mochineg* we-
ren te gaan vervaardigen; rder wil de re
geering vliegtuigen aanmal en en een school
voor vliegers oprichten.
De recruteerjng wordt met kracht voon c-
zet en de financiën ïleeren in goeden toe
stand.
W e e n c n, 21 Jon. (W. B.). Heden komen
in de beide staten van de monarchie wette
lijke bepalingen in werking, waardoor de tot
dusver met het vijftigste levensjaar begrens
de verplichting tot persoonlijke dienstvervul
ling wordt uitgebreid tot het 55e jaar. Drc
uitbreiding is noodig geworden doordat ten
gevolge van de voortgaande oproeping van
de nieuwe gecreëerde landstormcategorie
steeds talrijker personen, die tot persoonlij
ke dienstverrichtingen voor oorlogsdoelein
den verplicht zijn, voor den gewapenden
dienst worden opgeroepen, in wier vervan
ging absoluut moet worden voorzien. Er zijn
maatregelen genomen, dat met de belangen
van de opgeroepen personen in de ruimst
mogelijke mate rekening wordt gehouden.
De opgeroepenen, die boven 50 jaar zijn,
mogen slechts werkzaam gesteld worden in
streken, die buiten het nauwere en wijdere
oorlogsgebied liggen en niet langer dan zes
weken achtereen. Zij kunnen daarna eerst
weer opgeroepen worden na een pauze van
een tot twee maanden.
De voor Oostenrijk uitgevaardigde keizer
lijke verordening en de gelijkluidende Hon-
gnarsche wet gelden zoolang de tegenwoor
dige oorlog duurt.
Londen, 21 Jan. (R.) Eer9te minister
Asquith heeft in het lagerhuis medegedeeld,
dot de regeering tot de conclusie gekomen
is om de half geschooilde, ongeschoolde en
vrouwelijke werkkrachten ruimer te gebrui
ken, ten einde de geschoolde werkkrachten
meer vrij te kunnen maken voor ander werk
ten behoeve van den oorlog van dringend
belang. De werkgevers en de leiders van
de vakvereenigingen hadden zich verbonden
de regeering te steunen in dezen maatregel
van wetgeving, die onmiddellijk zal worden
ingediend.
Londen, 21 Jan. (R.) De maatregel
van wetgeving, waarop de premier Asquith
doelde als middel om de geschoolde werk
lieden tegemoet te komen, is een wetsont
werp tot wijziging van de oorspronkelijken
munitiewet. Dit wetsotwerp is reeds in het
parlement behandeld en zal spoedig wet
worden.
y a s h i n g t n, 2 I Jan. (R.) In den Se
naat is een levendig debat gevoerd over de
rechten van de onziidigen in den tegenwoor-
digen oorlog. De senator Hoke Smith, die
voor de belangen van de katoenplanters op
kwam, zeide, dat het verklaren van katoen
tot contrabande haast zonder voorbeeld was.
Hij gaf in overweging beslag te leggen op
den uitvoer van munitie als middel om de
rechten van Amerika te doen gelden.
Knud Nelson, van Minnesota, gewaagde
van de buitensporigheden der Duitschers op
zee Williams, van Mississippi, zeide: Ik vind
het niet gewenscht, dat het zuidelijk deel der
Vereenigde Staten het doet voorkomen alsof
het verlies van goederen op den voorgrond
moet gebracht worden, terwijl aan vrouwen
en kinderen in de oceaan een graf wordt be
reid. Ik ben niet van plan den president over
het verlies van goederen ter verantwoording
te roepen, zoolang de kwestie van het verlicf
van vrouwen en kinderen niet met Duitsch-
land geregeld is. Ik ben niet bereid katoen
en menschelijk leven op dezelfde lijn te
plaatsen.
B e r 1 ij n, 21 Jan. (W. B.) Over de zen
ding van kolonel House, den vertrouwens
man van president Wilson, vernemen wij,
dat hij een opdracht van Wilson heeft niet al
leen voor de gezanten van de Vereenigde
Staten in Londen en Parijs, maar ook voor
den gezant te Berlijn. Kolonel House zal,
volgens de tot dusver gemaakte schikkingen,
in het laatst van deze week voor 4 o 5 dagen
naar Parijs gaan en dan via Zwitserland zich'
naar Berlijn begeven, waar hij gen hel
laatst van de volgende week verwacht wordt.
Hij zal 5 6 dagen in Berlijn vertoeven en
de gast zijn van den Amerikaanschen gezant
Gerard.
Christian! a, 21 Jan. (W. B.) Mor*
genbladet verneemt uit Bergen: Terwijl hel
stoomschip Bergensfjord, dat gisteren in
Bergen is aangekomen, in Kirkwall vertoef»
de, namen de Engelschen de geheele pak»
ketpost in beslag. Voor het eerfl werd oold
