„DE EEMLAN DER".
Zaterdag 22 Januari 1916.
BINNENLAND.
FEUILLETON.
DE STERKSTE.
N' 175 Tweede Bfaii.
14-' Jaargang.
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG.
ABONNEMENTSPRIJS:
».r8 maanden voor Amersfoort f
Idem franco per post
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) - «.IV.
Jlfaonderlijke nummers 0.05.
Wekelijks bijvoegsel „do HdllandacJu Huisvrouw" (onder redaotie
v.tn Tbérèse van Hoven) per 3 mnd. 50 ets.
Wekelijksoh bijvoegsel P«r 8 mnd- 40 cl9#
O
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
Uitgevers: VALKHOFF Co.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Von 1—5 regels
Elke regel in eer <t
Dienstaanbiedingen 25 cents by vooruit betaling.'
Groote letters naar plaatsruimte
Voor handel on bedrijf bestaan toor voordcol i o bopallnsoa
Jot het herhaald advortooran in dit Blad. Li| abounoment.
Eane circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt
aanvraag toegozonden.
t 0.50.
ft. 10.
0?
iDe Staatscourant van Zaterdag 22 Ja
nuari bevat o.a. de volgende Koninklijke be
iluiten:
benoemd tot voorman bij 's Rijks Munt J.
voii Deutekom en W. Adelaar, beiden thans
•meiter;
benoemd bij het 3e reg. vesting-artillerie
to. Ie luitenant de 2e luitenant J. L. Rauh,
yan het korps;
benoemd tot reserve-kapitein bij de land-
wecr-infanterie de reserve-Ie luitenant L. A.
Vogel, van het 6e bataljon landweer-infan-
terie;
benoemd tot burgemeester van Eibergen
'J. M. Valeton, van Kerkrade G. H. A. Ha-
befs en van* Enkhuizen J. A. R. Bosma, de
laatste met eervol ontslag als burgemeester
vm De Wijk.
tijdelijk benoemd tot leeraar aan de R. H.
B. S. te Steenwijk E. Edinga, aldaar.
Schatkistbiljetten en pro
nt e s s e n. Naar het Hbld. verneemt, is
op de uitgifte van 50,000,000 totaal inge
schreven voor 60,422,000, waarvan aan
biljetten 33,322,000 en aan promessen
ƒ27,100,000. Te Amsterdam werd inge
schreven aan promessen voor 23,420,000
en biljetten voor 23,141,000; te Rotterdam
resp. 3,620,000 en 8,450,000 en te
's Gravenhage resp. 6000 en ƒ1,731,000.
De hoogste inschrijvingsprijs voor de bil
jetten was ƒ1015 en voor de promessen
990 en de laagste voor de biljetten 1000
en voor de promessen 977.92.
De koers van toewijzing der biljetten is
'ƒ1007.50 en voor de promessen ƒ982.58.
Toegewezen werd voor ƒ23,725,000 aan
biljetten en voor 23,680,000 aan pro
messen.
De dekking van de crisis-uitgavee
Dc Vrijzinnig Democraat meldt, dat de
leden der vriizinuig-deraocralische Kamer-
groep bij de Tweede Kamer een wetsont
werp Lebben ingediend tot het heffen van een
buitengewone belasting tol dekking van oor
logskosten. Zij hebben het wetsontwerp van
de commissie uit de Vrijz.-D'em. Bond onge
wijzigd ingediend. Het tarief tot heffing van
ongeveer 200 millioen is er in opgenomen.
Iq de toelichting zijn de noodzakelijke wijzi
gingen gebracht.
De nieuwbenoemde Gouver-
n e u r-G p n eraal van Ned Indië. Mr. J. P.
Graaf v. Limburg Stirum had gisteren een on
derhoud met het Eerste Kamerlid, den heer
Van Kol. aan het Departement van Koloniën,
waar de nieuwe Landvoogd, sedert zijn te
rugkeer van zijn verblijf te Elspeet th3ns
iederen dag bezigheden verricht, in verband
met het naderend tijdstip van de aanvaar
ding van zijn ambl
Schilder ij enbelasting.
De Vereeniging van handelaren in oude
kunst in Nederland heeft zich met een adres
gewend tot den minister van financiën, waar
in wordt medegedeeld, dat de leden dier ver
eeniging zich in hun bestaan ten zeerste be
dreigd vinden door het voorstel om de schil
derijen te belasten. Zij meenen, dat de voor
gestelde bepalingen noodlottig zullen wor
den voor den geheelen handel in kunstvoor
werpen en schilderijen. Den Minister wordt
verzocht een hunner leden de gelegenheid
te geven de belangen van de handelaren in
oude kunst persoonlijk voor te dragen en in
détails toe te lichten.
Het Kamerlid Van VI ij men.
Volgens de jongste te Den Haag ontvangen
berichten, moet de toestand van het Twee
de Kamerlid Van Vlijmen hoogst ernstig
zijn.
Voor den dienst in Ned.-ïndië is be
stemd J. A. van Leeuwen, te Schiedam, voor
waarnemend Europeesch detochements-com-
mondant der 2e klasse bij de gewapende po
litie.
70e verjaardag A. Weru-
méus Buning. De heer A. Weruméus
Buning te 's Gravenhage, de populaire
schrijver van schetsen uit het zeemansleven,
„oud zeeofficier, vierde gisteren zijn zeven
tigsten verjaardag.
De jarige had zich vooraf reeds wars be
toond van alle huldiging en feestviering, wat
echter niet veel heeft uitgewerkt, want er
waren heden talloozen, zelfs geheel onbe
kenden, die daarover anders bleken gedacht
te hebben. In de woning van den heer Weru
méus Bunipgv die zich nog in de beste ge
zondheid verheugt en zich nog steeds met
litterair werk bezig houdt, stroomde het
schriftelijke en telegrafische gelukwenschen,
en er was een schat van bloemstukken en
geschenken. Tal van letterkundigen van
naam brachten hem hulde. Verder was er
een brief met hartelijken gelukwensch van
den oud-minister van marine Ellis, met wien
de heer Buning aan boord van de „Mau-
rits" de eerste reis maakte.
-Het~mee$t verheugd was ue "neer Buning
echter met tal van brieven van jeugdige en
andere lezers, waaronder natuurlijk vele hem
persoonlijk onbekenden.
Nog dient te worden vermeld een ge
schenk uit Berlikum in Friesland, een reu-
zenkoek, zoo breed als een tafel, vermel
dende in letters van gegoten suiker de na
men, van „De Mottige", „De Rooie" en „De
Scheele", drie van de meest bekende hoofd
personen uit zijn zeemansschetsen en een
afbeelding van „De Tromp", het liefste schip
uit zijn werken.
Ook verschillende vereenigingen en uit
gevers brachten hem hulde.
Nederland en de oorfog«
Uitvoerverboden.
Vanaf 20 Januari is verboden de uitvoer
van calcium, carbid en acetyleengas en
voorts van viltpapier en asphaltpapier.
Uitvoer uit Australië naar Nederland
verboden.
Reuter meldt uit Melbourne, dat daar een
besluit is uitgevaardigd, waarbij alle uitvoer
naar Nederland wordt verboden.
De huidenverkoop.
Naar bekend is zouden de 100,000 hui
den, die de beide Huidenclubs verkochten
aan den Ned. Bond van Lederfabrikanten,
worden uitgevoerd naar Amerika, waartegen
over dan Amerikaansche huiden zouden
worden ingevoerd.
De „Echo voor het Zuiden" verneemt
thans, dat de mogelijkheid bestaat dat En
geland de helft van de partij zal koopen.
Echter ook in dit geval wordt vastgehouden
aan de voorwaarde van teruglevering van
exotische huiden benevens de benoodigde
looistoffen.
De Ford-expeditie.
De nog te 's Gravenhage verblijvende
Amerikaansche leden der Ford-expeditie,
de z.g. „busi ness-staf f" en de hier aanwezige
leden van de Permanente Neutrale Confe
rentie, zijn gisteren eveneens over Bentheim
naar Stockholm vertrokken.
Draad versperring en aan
onze jrtns.
Thans is men te Dinnperlo druk bezig met
het aanbrengen van draadversperringen, ten
einde het overbrengen van smokkelwaren
over de grenzen te keeren. Dat dit middel
nog wel helpt bleek Woensdag, .toen twee
personen tweehonderd pond meel over de
versperring heen wilden werpen. Doch deze
krachttoer mislukte en de grenswacht legde
er beslag op. De smokkelaars ontkwamen.
Provinciale Staten van
Noor d-H o 11 a n d. Naar wij vernemen zul
len de Provinciale Staten van Noord-Hol
land in buitengewone vergadering worden
bijeengeroepen op 1 Februari a.s., ter verkie
zing van een lid der Eerste Kamer (vacature
F err) en ter voorziening in den watersnood.
Militaire «wedvlucht.
In de tweede of derde week van Februari
zal een wedvlucht worden gehouden door
een 10-tal militaire vliegtuigen.
Gevlogen worden de trajecten;
Soesterberg—Gilze Rijen (N.-Br.), 65
K.M. (De Waal wordt gepasseerd bij Vuren.)
Gilze RijenScheveningen 85 K.M.
Scheveningen Zandvoort Spaarn-
dom Amsterdam (Oranjesluizen) Soes
terberg 100 KM., totaal 250 K.M.
Te Gilze Rijen 15 minuten, te Schevenin
gen 1 uur verplicht oponthoud.
De vliegtuigen vertrekken met tusschen-
ruimten van 5 minuten van Soesterberg;
over de lijnen van vertrek wordt op 1000 M.
hoogte gevlogen, ten zuiden de Waal tot
Gilze-Rijen moet minstens 2000 M. hoogte
worden gehouden, daar verondersteld wordt
dot dit terrein door een vijand is bezet. Daar
bij moet een verkenning worden verricht van
een in die streek aanwezige troepenmacht.
De officier-waarnemer zal zijn rapport tij
dens de vlucht maken en in Gilze-Rijen aan
de controle overhandigen.
De vliegenier mag niet vliegen beneden
1000 M., doch is overigens vrij in zijn vlieg
hoogte; alleen moet hij de lijnen van aan
gaan dalen.
komst op 2000 M. passeeren alvorens te
Vóór de landing te Scheveningen moeten
in de duinen tusschen die plaats en Katiyijk
nog twee halfbotterijen worden opgezocht
en hun juiste ligging wórden'aangegeven op
de kaart.
De landing te Scheveningen heeft plaats
benoorden de pier; na het vertrek van daar
worden zandzakjes bij wijze van bommen
geworpen op een uitgezet vierkant van 40
M. zijde vanaf een hoogte van minstens 500
M. -
Kunsten mogen niet worden gemaakt;
automobielen voor den hulpdienst worden
op verschillende punten gestationneerd.
Verkoop wan schepen.
De in 1915 nieuw in de vaart gekomen
stoomschepen Colombia, Ecuador en Vene
zuela, van den Koninklijken West-Indischen
Maildienst te Amsterdam, zijn, behoudens
nadere inspectie, naar Noorwegen verkocht.
De Tel. deelt mede, dat deze schepen voor
2.000.000 per stuk werden verkocht.
Het stoomschip Sirius, van de Konink
lijke Stoomboot-Maatschappij, dat voor
1,100,000 naar het buitenland ging, was,
volgens dat blad, indertijd gekocht voor
200,000.
Een zwarte 1 ij s f. De leden van
de Umuider Winkeliersvereniging hebben
beslopen een zoogenaamde zwarte lijst van
wanbetalers op te maken en deze zichtbaar
voor het publiek in hun winkels op te han
gen.
Elke twee maanden zal deze lijst worden
herzien.
Mo ord in de le Nassaustraat.
J. B. B., uit Baflo, die door de rechtbank te
Amsterdam tot 8 jaren gevangenisstraf was
veroordeeld, wegens moord op de wed. C.
E. A. WeinreichMosheuvel, is gisteren in
hooger beroep veroordeeld tot 5 jaren ge
vangenisstraf.
Een eedsweigeraar. Bij de be
handeling van een der smokkelzaken door
de rechtbank te Breda was als getuige ver
schenen S. B., reserve-officier der infanterie,
die weigerde den eed af te leggen. Hij deel
de op desbetreffende vragen mee, als Israë
liet te zijn geboren, doch thans geen Israë
liet meer te zijn. Op de vraag van den presi
dent, of hij per deurwaarders-exploit het lid
maatschap van zijn kerkgenootschap had op-
'gezegd, verklaarde getuige, zulks niet te heb
ben gedaan. Getuige geloofde niet aan een
God en- had bezwaar tegen het aanroepen
van Gods naam in den af te leggen eed, ter
wijl hij tevens protest tegen de verwerping
van het eedsontwerp in de Eerste Kamer de
eedsaflegging weigerde.
De president deed vergeefsche pogingen
hem tot een ander inzicht te brengen".
Nadat de rechtbank geruimen tijd in raad
kamer was geweest, verzocht de president,
mr. Heiligers, den getuige nog eens voor te
komen en vroeg hij hem nogmaals, of hij be
reid was den eed af te leggen. WVdcrp r»
weigerde getuige. Daarop sprak de président
het vonnis der rechtbank uit, waarbij bevo
len werd, dot getuige in gijzeling zou w
den gesteld.
De getuige werd daarna op last van dfn
officier van justitie door den deurwaarder
naar het huis von bewaring gebracht en op
gesloten.
Poging tot oplichting. Het
rechtshof te Amsterdam heeft in hooger be
roep den 26-jarigen koopman P. E. P. ver
oordeeld tot 2 jaar gevangenisstraf onder cf-
tiek van een maand preventieve hechten-s,
wegens poging tot oplichting van den heet
J. van Blarkom, hypotheekbewaarder te Nij
megen, voor een bedrag van 10.000.
Inbraak in een pandhuis. Don
derdagmorgen ontdekte te Rotterdam i
knecht van den pandhuishouder N. Sanders*
dat er ingebroken was in het pandhuis aar
den Goudschen Rijweg 142. Door over eer
schutting te klimmen van het hofje, dat ge-
legen is aan den Goudschen Rijweg 150,5,
kwam men aan de achterzijde van het pand«
huis. Langs een boom klom men toen naa
een afdak. Hier werd het gaas van eer
koekoek opgelicht en een ruit uitgesneden
Vervolgens werden twee stangen van een
achter den koekoek aangebracht tralieven
ster verbogen, zoodat een man van nognl
smal postuur er zich doorheen wringen kon.
Langs stellingen, die tot berging van goe
deren dienen, is men weer omlaag geklau
terd.
Uit de étalogekast zijn ontvreemd 80 gou
den trouwringen, 100 fantosieringen en 8
gouden ringen met diamantjes, 10 gouden
kettingen, 10 gouden horloges, voorts dia
manten oorbellen, gouden oorbellen, gou
den broches en eenige dasspelden met dia
mant.
De heer Sanders was tegen inbraak ver
zekerd.
Van het paard gevallen. Een
jongedame, tc 's Gravenhage woonachtig, die
zich in gezelschap van een hcerriidcr op een
wandelrit in het Ilaagsrhe Bosch bevond,
slorlle ter hoogte van het Kerkpad van haar
paard, doordien het dier door ccn onbe
kende oorzaak op liql sloeg.
In bcwnstcloozcn toestand werd de amazone
per zieken-auto naar den ccntrnlen post van
den Gem. Eersten Hulpdienst vervoerd.
Hel hollende paard werd op de Boorlaan
door een voorbijganger gegrepen.
Nadat aan de dame in den centrale» hulp
post geneeskundige bijstand was verleend,
herkreeg zij hot bewustzijn. Hol bleek dat zij
geen ernstig letsel ten gevolge van den val
had bekomen en na ecnigen tijd kon zij dan
ook per rijtuig zich naar haiv woning bc-
gevpu
Over boordgeslagen. Donderdag
is de logger „Visscherswoning" uit Scheve
ningen te IJmuiden binnengekomen zonder
schipper, die buitengaats overboord geslagen
en verdronken was.
ROMAN VAN ANNA WAHLENR^^G.
Geautoriseerde vertaling dom
B. NORTAKKER.
20
Kjell Borlin had inlusschcu ook g .eiki.
dal ze in het oog vielen en ging recht in zijn
stoel zitten. Met een vraag of het gezochte
gevonden was. strekte hii de hand uit naar
boek, dat Birger van de boekenplank had
nomen, nam het aan, en begon hardop te
Daarna werd de onderbroken discus-
sie^Nveder voortgezet cn gedurende den ver
deren avond zei hii ternauwernood een woord
tegen Blenda.
Maar Birger had niet vergeten wat hij ge
zien had, en toen hij haar na het souper naar
huis bracht, hadden ze niet vele schreden
gedaan vóór hij het gesprek op den nieuw-
aangekomenc bracht.
Hadden ze elkaar eerder ontmoet Hii
meende dat ten minste gezien te hebben
„Ja, ik heb hem een keer eerder ontmoet."
't Antwoord klonk afwijzend, en ze zwegen
beiden.
Maar Blenda voelde dal er in Birgcrs zwij
gen groeiend wantrouwen was, zoo geraakte
ze in een valsche positie, cn dat vond zc on
draaglijk. Hoe zeer ze het ook verafschuwde
om over het verleden te spreken, nog erger
vond ze hel de vertrouwelijk:! tid le verspe
len, die-in den laalsten tiid hun verhouding
gekenmerkt had. Opeens scheen haar die bi
zonder dierbaar.
„Ilii is een afschuwelijk mensch". barstte
zc uit. En toen kwam liel verhaal van haar
gesprek mei Borlin, zijn schertsende zinspe
lingen, zijn brutaliteit, die nog meer in den
loon, dan in zijn woorden lag. En toen ze
opkeek, zag ze, dal Birgër's gezicht strak
stond, en de aderen op zijn voorhoofd ge
zwollen waren.
„Als ik het maar gehoord had," zei hii
.Dan zou hii niet zoo veel gezegd hebben,
maar ik zal oppassen." Ja hij zou oppassen.
Blenda genoot van zijn verontwaardiging. Ze
wist dat hij haar zou beschermen, haar wre
ken. indien dat noodig was. Ilii was zoo fijn
gevoelig. zoo goed en teeder. een man die
nooit een vrouw zou kunnen beleedigen, zelfs
niet in zijn gedachten. Hij was een man om
op te vertrouwen. En het bewustzijn, dat zij.
wanneer zlc maar wilde, over dezen man
kon beschikken, vervulde haar met trots.
„Wat zijt gij beiden ongelijk." zei ze. „Hij
is geen ridderlijk man maar jij!"
En on Birger rustten ecu xmr donkere
uoge. 1 en warmen c
*-
Een ki -uiicr later zat hii opnieuw in de
bibliotheek-samen met zijn vader en Kjell
Borlin: Maar nu beschouwde hii dezen eenigs-
zins anders dan zoo straks. Toen had diens
superioriteit, zijn gemakkelijkheid om zich
uit te drukken, ziin vlug bevattingsvermogen,
en groote intelligentie hem geïmponeerd .i
gedrukt. Hii had het gevoel gehad dat er een
indringen op zijn gebied was gekomen en dat
zijn wapens niet voldoende waren om de/en
te verslaan.
Nu dc gelaatstrekken van den indringer
tusschen de rookwolken te voorschijn kwa
men, brachten zc wel zijn bloed in beweging,
maar ze imponeerden hem niel meer:
Hel t!.o: d t"eli niel zoo vast, v vr.u bei-
i was.
XIII.
D. v.cü'cn weer be-.«. lie nieu
we le< raar stond in den katheder mei de
lijst der namen van alle leerlingen voor zich.
en liel hel eenc meisje na het andere een
stuk uit een Fransch bock lezen cn dan-ver
talen.
Van liet eerste oogenblik af voelden ze, dat
een vaste hand hel onderwijs leidde, en ge
boeid en vol belangstelling als nooit te vo
ren zalen ze op haar stoelen. Met twee woor
den gaf hij hun den sleutel voor de vertaling
\an een zin, en zette hun gissingsvermógen in
beweging, zoodal ze begrepen, wat de uit
drukking beteckcndc. En toen hij zelf eenige
regels voorlas, klonk de Fransche taal zoo
elegant en zeker, dat een echo na bleef han
gen, en hun hielp bij haar eigen stamelende
uitspraak. Er was iets opwekkends, aanspo-
rends in zijn methode cn in ziin treffende, sar
castische opmerkingen, die hij nu en dan er
tusschen wierp.
Blenda wachtte of ook haar naam opge
roepen zou worden, meer dan het halve uur
was voorbij zonder dat dit gebeurd was. Was
hij werkelijk verlegen over zijn brutaliteit
van gisteravond
Misschien, zij had niet nagelaten hem te
laten merken, hoe slecht 'e die opgenomen
had, en hij had niet gewaagd later op den
avond weer lot haar tc soreken.
Nu liet Jiij lezen door een rij. ver van haar
af. De tijd verstreek, over tien minuien zou
dc bel gaan, toen zag zp plotseling de beide
diepliggende oogen op zich gericht. Naar
naam Werd kortaf en luid genoemd, alsof ze
nooit iels anders voor hem was geweest dar.
een schoolmeisje Het was haar beurt.
Het voorlezen girfg vloeiend. Ze leerde ge
makkelijk talen, en ze was zeer tevreden over
zich zelf. Maar dc nieuwe leeraar was niet
zoo tevreden. Ilii nam het boek en begon het
geen zij gelezen liad, over tc lezen. En 'oen
zij hel daarna op zijn wijze moest over doen.
werd zii bij elk woord in de rede gevallen. Ze
moest het over doen en over doen, cn toch
bleef hii het hoofd schudden.
Blenda zag rood als bloed, ook nadat de
lectuur over was. Ze schaamde zich en was
boos. zonder goed te welen waarom. Plotse
ling begreep zc liét echter, liet was omdat zii
zich vergist had, toen zc meende, dat hij zich
geneerde. Dal was een gevoel, dat hij heelt-
nvaal niet kende.
Gedurende de pauze, toen ze bij het raam
stond en dc les voor het volgend uur door
keek. kwam liij bij haar.
„Heeft u Fransch voor. u zelf gestudeerd?"
vroeg hij. Ze staarde hem aan vóór ze ant
woordde. zoo iuist was ziin vermoeden.
„Ja", bekende ze. „Toen ik de achtste klasse
doorgcloopen was, ben ik een jaar thuis ge
weest. In dien tijd heb ik mij zelve wat ge
oefend dat vónd ik prettig."
Hij knikte even, alsof hii nauwelijks een
toestemming verwachtte, en begon dadelij!
ccn ander onderwerp.
„En nu is u weer in het gareel Wat zal
het worden. Een vast beroep of een private
brtrekking
„Private betrekking." herhaalde zij minach
tend. „Men heeft toch eenig gevoel van eigen
waarde."
„Zoo dan wilt u natuurlijk op ccn banV
werken."
Weer keek ze hem met groote oogen aan.
want wat hij had gezegd, was precies wat
zii zelf had gedacht. Maar natuurlijk kon
hem geen gelijk geven.
„Een bank, bah, zoo oninteressant nee dan
open ik nog liever een school voor lieve,
kleine meisjes."
.En leer hun Fransch."
Dc plagende scherts was uitdagend, zc ver
gat hcelemaal (kat ze een leeraar voor zich
had.
„Ja. natuurlijk," antwoordde zii haastig.
„Nu ik zulk een uitstekende methode zal lee-
ren." <t
„Is u dan zeker dat u die kan leeren?
„*t Is hetzelfde of ik die kan of niet." zei
zc plagend. „Ik heb onder uw leiding ge
werkt, dat is een methode en ik zal cr
vvaarempel genoeg op bluffen. Dat zal bekend
worden."
Hij lachte, een korte, harde lach, die een
fijnen glimlach achterliet
„Ik geloof dat de kanarievogel kan pikken,*1
zei hij. „Nu ken ik u terug van den bazar*
avond."
En met de handen in de zakken, keerde
hu zi«'li om op zijn hakken cn ging heen.
Word', vervolgd
