W" «taaroanq,
„DE E EM LAN DER".
Woensdag 9 Februari 1916.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
DE STERKSTE.
N* 190
Uitgevers: VALKHOFP ft C<
Bureaui UTRECHTSCH ESTR AAT 1.
Politiek Overzicht
De nawerking van da
Zeppelin-raids
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG.
ABONNEMENTSPRIJ S:
fer 8 maanden voot Amersfoort T 1.00.
Idem franco per poat i'JJ»
Per week (met gratia verzekering tegen ongelukken) ».i»«
Afronderljibe nummera 0.05»
W^kelyks bijvoegsel Hollandsch* Huisvroiw?' (onder redaotie
van Thérè6e van Hoven) per 8 mnd. 50 eta.
Wekeljjkach bijvoegsel „Hzmce" per 8 mod. 40 c(8«
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER AD VERTENTIÏN:
Van l-S „.50.
Elke regel meur0.10,
Diunstaaobieding.n 25 cents b# Tooruitbotaling.
Grout© lellers naar plaatsruimte
Voor handel en bedrpt bestaan reel eoordeelige bopalinoon
tot liet herhaald advortoeren in dit Blad, bp abonneu.one.
Eone circulaire, bevattend, de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezondene
De ontroering, die door de laatste Zeppe-
.in-raids in de Entente-landen is gewekt, trilt
nog na. Zij heeft zich in de Fransche Kamer
lucht gegeven in heftige tooneelen. De Po-
rljsche afgevnarigde Dejeante, de vertegen
woordiger van het district dat het zwaarst
door de Zeppelin-bommen geteisterd is,
wilde de regeering over de zaak interpellee-
ren. Toen de minister van oorlog die inter
pellatie afwees, omdat het hem niet mogelijk
was op de tribune van de Kamer ophelderin
gen te geven, die den vijand van nut konden
zijn, riep dè afgevaardigde Bcnoist„Er is
geene regeering meer." Dit lokte een krach
tig protest uit van den minister-president, die
de Kamer bezwoer g^ene onbedachte woor
den te spreken, die op de stemming van het
land ongunstig konden werken. De opge
wondenheid bedaarde door de toezegging
van den minister van oorlog, dat hij in eene
volgende zitting over de verdediging tegen
luchtaanvallen zou zeggen wat bij oirbaar
c.c*sfcte. De gevoeligheid in het parlement is
echter nog geenszins geweken; dit blijkt uit
het door den vice-minister Besnard, die in
het departement van oorlog met den lucht-
dienst was belast, genomen ontslag.
In Engeland schijnt eenzelfde strijd te
verwachten te zijn. Het lid van het lagerhuis
Johnson Hicks heeft aangekondigd, dat hij,
als de nieuwe zitting van het parlement ge
opend is, bij het adresdebat een °mendement
zal voorstellen om uit te spreken, dat de
luchtdienst op een sterkeren en veiliger
grondslag moet worden geplaatst en dat het
huis., zijn leedwezen er over zal uitspreken,
dat er geene behoorlijke maatregelen zijn
g nomen tot verdediging van het land tegen
luchtaanvallen.
Het schijnt algemeen eene gevestigde
overtuiging te zijn, dat in den luchtstrijd
Duitschland de Entente ver vooruit is. Een
Deensch blad, de Politiken uit Kopenhagen,
drukt die overtuiging aldus uit; „Het is ver
bazend hoe het Duitsohe luchtwapen zich
beeft verbeterd. In het eerste stadium was
men blijde, de Engelsche oostkust te berei
ken. Londen scheen geen gevaar te loopen.
Daarna kwamen de talrijke Zeppelinvlucbten
over Londen. Stelselmatige vernielingen kon
den echter niet plaats hebben, want de mist
verhinderde nauwkeurig te mikken. Thans
bevinden wij ons in een derde stadium van
den luchtoorlog, waarin geheele eskaders
luchtschepen over Engeland heen vliegen tot
aan de westkust en bommen werpen op alle
gToote steden. Men kan dus niet ontkennen,
iat de Duitschers van hun luchtwapen een
Meeds nuttiger gebruik weten te maken. Wel
Is waar is de onmisbare voorwaarde voor
lezen strijd het bezit van de westkust van
lelgië, van waar de kortste weg naar En
geland uitgaat. Daaruit zijn de aanhoudende
aanvallen van de Engelschen op deze kust
te verklaren, waar zij met hunne vèr dra
gende kanonnen Duitsche luchtschiphallen
trachten te treffen. Waarschijnlijk hebben de
Engelschen daarbij ook resultaten bereikt.
Maar toch is het niet gelukt, den nieuwen
aanval te voorkomen, en het moet volmondig
worden erkend, dat het er met de theorie van
Engelands militaire onaantastbaarheid slecht
uitziet. Die heeft den doodssteek ontvan
gen."
Dacrmee stemt overeen het oordeel van
de Daily Mail, die met deze woorden de
alarmtrompet blaast: „Vijf jaren geleden
konden de Zeppelins slechts vluchten van
hoogstens 400 K.M. uitvoeren; twee jaren
later was de afstand tot 550 K.M. aange
groeid, heden zijn het meer dan 050, mor
gen zullen het 1000 a 1200 Kilometers
zijn. Zoo snel is de vooruitgang, dat wij ons
er op kunnen voorbereiden, dat vóór het
einde vein den oorlog alle deelen van de Brit-
sche eilanden binnen het bereik van de Zep
pelins zullen zijn."
Op dezen alarmkreet volgt natuurlijk eene
aansporing tot verdubbeling van de inspan
ning en de waakzaamheid. Men roept om
wraak en vergelding. De Daily Mail schrijft:
„De regeering moet eindelijk wakker wor
den. Wij moeten ons bekeeren lot eene ge
zonde strategie en niet wachten totdat de
Zeppelins zich boven ons gebied bewegen,
maar hen met kracht en succes aanvallen in
Friedrichshafen, Dusseldorf en Cuxhaven."
In denzelfden geest schrijft de Temps: „Het
doel van de Duitschers schijnt te zijn met de
luchtvloot te doen wat zij niet kunnen wa
gen met hunne vloot, die opgesloten blijft
in hare schuilplaatsen. Het is zeker, dat de
vijand de luchtoperatiën als een bijzondere
oorlog beschouwt en dat hij veel van deze
aanvallen verwacht, die door niets kunnen
worden belet. Dan echter weten wij wat wij
hebben te doen. „Een offensief, dat niets
kan beletten", zegt alls in één woord. Het zij
afzonderlijk, hetzij in verbinding met onze
Engelsche vrienden, zullen wij den aanval
naar de gevoelige punten brengen aan de
overzijde van den Rijn. Duitschland zal ons
weer zien."
Het is dus te verwachten, dat er nog groo-
ter aandacht dan tot dusver ftan den lucht
oorlog zal worden geschonken. Hier wordt
de vergeldingsoorlog gepredikt. De Fran
sche en Engelsche luchtvloten zullen over
het Duitsche gebied moeten vliegen om
wraak te nemen over de tochten van de
Zeppelins. Maar wat zal men er door be
reiken? Eene officieele mededeeling van de
Engelsche regeering over de door den laat-
slen Zeppelin-raid aangerichte schade geeft
de persoonlijke verliezen op als 61 dooden
en 101 gewonden en doet omtrent de scha
de aan goederen opgaven, die aantoonen,
dat ook die schade zich in bescheiden af
metingen beweegt. Men zal op die wijze den
tegenstander nooit in het hart kunnen tref
fen en hem geen nadeel kunnen toebrengen,
dat de lasten van den oorlog noemenswaard
verzwaart. Maar wel zal men den haat en
de verbittering op ontzettende wijze doen
toenemen en daardoor een dam opwerpen
tegen de toenadering, waarnaar toch moet
worden gestreefd, als het eenmaal weer vre
de is geworden. De vraag mag worden ge
daan of de geringe winst, die de luchtoor
log, al wordt hij met meer kracht 'gevoerd
dan tot dusver, uit krijgskundig oogpunt
zal opleveren, opweegt tegen het vreeselijke
moreele nadeel, dat de oorlogvoering op
4eze wijze moet teweegbrengen. Met het
oog hierop verdient behartiging eene op
merking van dë Basler Nachrichten, die
schrijft:
„Iedere bom op eene Duitsche of Fransche
stad is een zaadkorrel van haat, eene aan
sporing tot wraak. Wanneer men hier en
ginds van deze onnoodige wreedheden wilde
afzien, dan zouden waarschijnlijk beide par
tijen gediend zijn. Zou liet werkelijk voor rid
derlijke natiën onmogelijk zijn, zich door
bemiddeling van een machtigen onzijdige
over eene ridderlijk er oorlogvoering te ver
staan?
De oorlog.
Berlijn, 8 Febr. (W. B.) Bericht
van het opperste legerbestuur uit het groote
hoofdkwartier van heden voormiddag»
Ten zuiden van de Somme heerschte een
levendige gevechtsarbeid. In den nacht van
6 op 7 Februari was een klein stuk loop
graaf van onze nieuwe stelling verloren ge
gaan. Gisterenmiddag weid een door een
krachtig vuur voorbereide Fransche aanval
afgewezen. Des avonds bracht een tegen
aanval ons weer in het volje bezit van onze
stelling.
Een Duitsch vliegtuigeskader viel de
spoorwegwerken te Poperinghe en een En-
gelsch troepenkamp tusschen Poperinghe en
JDixmuiden aan; het 'keerde na veelvuldige
gevechten met den tot afweer opgestegen
tegenstander zonder verliezen terug.
Par ij s, 8 Feb.. (Havas.) Namiddag
communiqué.
Ten zuiden van de Somme kanonneerde
de Fransche artillerie een trein tusschen
Royo, en Chaulncs.
In de Argonne bliezen de Franschen een
springmijn op bij Saint-Hubert en drie mij
nen bij Vauquois. Overigens verliep de
nacht rustig.
P a r ij s, 8 Febr. (R.) Avond-communi
qué.
Er was een hevig artillerieduel in Artois
ten noordoosten en zuidoosten van Neuville.
Ons vuur Verstrooide troepen bij Lassigny
en ten noorden van Berry-au-Bac; het bracht
ernstige schade toe aan de Duitsche werken
ten noorden van Troyon. De mijnenstrijd in
de Argonne duurde in ons voordeel voort.
Londen, 8 Febr. (R.) Communiqué
van het Britsche hoofdkwartier.
Er was eenig schieten met granaten aan
beide kanten in den loop van den dag tus
schen de Ancre en de Somme en ten noor
den van het kanaal van La Bassée. In de
buurt van Hooge was men zeer werkzaam.
B e r 1 ij n, 8 Febr. (W. B.) Bericht van
het opperste legerbestuur uit het groote
hoofdkwartier van heden voormiddag.
Hartelijkheid is als een molsche regen, die
de kiemen van liefde en vriendschap doet
groeien.
ROMAN VAN ANNA WAHLENBERG.
Geautoriseerde vertaling door
B. NORTAKKER.
84
Het geluid van schreden ea stemmen klonk
in de woning, het was vader, die ziin gasten
uitgeleide deed. Toen werden de stemmen niet
meer gehoord, en slechts de schreden van
één persoon weerklonken, vader ging weer
terug naar ziin kamer.
Birger stond op. liet was het beste het da
delijk te vertellen, hij kon het niet langer
alleen dragen. En hij ging naar de bibliotheek
waar zijn vader in een van de groote stoelen
zat die de leestafel omringden. Hij was bezig
ziin piip te stoppen, maar fijn blik richtte
t«ch opmerkzaam op zijn zoon. want diens
uiterlijk droeg duidelijk de sporen yan een
ftronte gemoedsbeweging.
,.Wat is er gebeurd ?rf
Birgcr antwoordde niet dadelijk. Nog was
het zijn vader, die voor hem stond. Nog stond
hii daar als ziin zoon. en het scheen hem on
mogelijk zelf den band tu&schen hen beiden
Ie verbreken.
„Is er iels gebeurd vroeg, .de rector op
nieuw.
„Ik heb bezoek gehad. Joban Anderson is
bóer geweest."
„Zoo, was dat zoo iets hizonders Wat die
wil. weet men altijd wel vooruit."
„En de rector, die ziin pij'» aangestoken
had. blies geweldige wolken uit, die rondom
zijn hoofd dwarrelden.
Het bezoek gold eigenlijk u. vader. Maar
omdat u bedoek had, heeft hij de boodschap
aan mii rtrtzegd. Hij kwam" een rilling ging
door Birgers leden, maar hii vervolgde or»>
u te zeggen, .at ik niet uw echte zoon ben."
..Wat is dat voor een onzin
De onzin had toch zulk een sterken indruk
on den rector gemaakt, dat hii van opwin-
dip" met pijp zwap;d<\ Vuur en asch
regenden op de mat zonder dat hij er acht
on sloeg.
Toen werd de geschiedenis verteld op on
geveer dezelfde wijze als Johan Anderson
dat had gedaan. De rector hoorde het aan
met dc lippen op elkaar geklemd, alsof hii
eiken uitroep van ergernis binnen wilde hou
den. tot het geheele verhaal verteld was. Het
bloed steeg echter op in zijn gezicht en kleur
de het al donkerder. En toen Birger geëin
digd had. was ook het geduld van den rector
ten einde.
Die Satan", riep hii. ..die vervloekte el
lendeling. Welk voordeel heeft hii er bij om
zulke gemeene leugens te verzinnen Natuur
lijk wordt een afpersing voorbereid."
Hü is bij het Heilsleger, e ndoet het voor
komen alsof gewetenswroeging hem doc-1
spreken."
Ze keken elkaar in de oogen. en tusschen
hen zweefde dezelfde vraag. Maar geen van
hen heiden waagde het deze luid uit te spre
ken. ..geloof ie het
„Dan is hij gek", zei de oudere man op
beslisten toon.
Maar het was Birger of er een bijklank was
in den toon.
„Misschien", zei hij. „Maar als hij werke
lijk gek is, moeten we er een bewijs voor heb
ben. anders heeft hij waarheid gesproken."
Ze moesten naar de volle waarheid zoeken,
dat voelden ze beiden. Ein nu begon de woor
denstroom van den rector te vloeien.
„Bewijs, ia. Hii zou zich wel een bewijs
verschaffen, vandaag reeds of anders mor
gen. De werkplaats, waar de man werkte
wanneer het hem inviel iets uit te voeren,
was immers gesloten op Zondag en hij had
ziin adres nooit achter gelaten. Dus morgen.
Hij zou een dokter meenemen ora krankzin
nigheid te constaleeren. Ilii zou hem. on
schadelijk maken, dien ellendeling."
De rector was opgestaan en liep heen en
weer in de kamer met de handen op den rug.
Birger stond tegen een stoel geleund en volg
de hem met de oogen.
Gedurende enkele oogenblikken sprak geen
van hen beiden. Maar eens, toen zijn vader
vlak langs hem kwam. vroeg Birger: ..Indien
we nu eens geen bewijs vinden, noch voor
krankzinnigheid, noch voor de waarheid van
de geschiedenis, wat moeten we dan denken
Het antwoord klonk kort en afwijzend.
„Dat alles gelogen is." zei hii.
Weer trad er stilte in, en weer was het
Birger. die deze verbrak.
„Moeder was niet heel lief voor %mij", zei
hii.
Een geschitter van de brilleidazen. een
scherpe blik uit dc oogen.
Op het oostelijke ooiiogstooneel is niets
gebeurd.
Ween en, 8 Febr. (W. B.) Officieel
bericht van heden middag
Door helderder weder begunstigd,
heerschte heden op het geheele noordoos
telijke front eene levendige artillerie-actie.
Ten noordwesten van Tarnopol vielen de
Russen in den nacht van gisteren op heden
een van onze vooVuitgebrachte infanterie-
steunpunten bij herhaling aan. Het gelukte
hup tijdelijk binnen te dringen; maar zij wer
den na korten tijd weer uitgeworpen.
Petersburg, 8 Febr. (Tel.-agent-
schap). Communiqué van den grooten gene-
ralen staf.
In de streek van Riga vuurden de Duit
schers uit stukken van zwaar kaliber; onze
artillerie antwoordde met succes. In de stel
ling van Dwinsk was het geweer- en ge
schutvuur iets levendiger dan gewoonlijk.
Tusschen de Demmen- en Mednoes-meren
trachtte eene afdeeling Duitsche verkenners
onze versterkingen te naderen; zij werd ech
ter door ons geweervuur verjaagd.
In Galicië werd aan het front van de Mid-
den-Strypa* een reeks schermutselingqn ge
leverd tusschen verkenners-afdeelingen. In
het gebied van Uzciezco beproefde de vijand
de rivier over te trekken, maar dit werd door
ons vuur belet.
Weenen, 8 Febr. (R.) Officieel be
richt van .heden middag.
Er zijn geene bijzondere gebeurtenissen te
vermelden.
Rome,8Febr. (R.) Officieel communi
qué.
Er waren gewone artillerie-actiën.
Onze artillerie beschoot met succes den
grooten verkeersweg in het Dravo-dol, in den
omtrek van Silllan, en belemmerde het
spoorwegverkeer bij* de stations Caldonazzo
in het Lupanadal en San Pietro ten Zuidoos
ten van Görz.
Vijandelijke vliegtuigen wierpen enkele
bommen op Borgo en hef kasteel Telvana in
de Sugana-vallei. De schade is zeer gering.
P a r ij s, 8 F e b r. (R.) Officieel communi
qué.
In de Adriatische Zee heeft een gevecht
plaats gehad tusschen een Britsohen kruiser
en een Franschen torpedojager, die den te
rugtocht van het Servische leger dekten, en
vier vijandelijke torpedojagers. Dezen gingen
op de vlucht. Een vijandelijke duikboot deed
eene vruohtelooze poging den kruiser te tor-
pe'deeren.
Korfu, 6 Febr. (Havas). Het eiland
Pano, ten Noorden van Korfu, is door de
Franschen bezet. Bij de bezetting kwamen
geen incidenten voor.
B e r 1 ij n, 8 Febr. (W. B.) Bericht van
het opperste legerbestuur uit het groote
hoofdkwartier van heden voormiddag.
In den Balkan zijn geene oorlogsgebeur
tenissen voorgekomen.
Weenen, 8 Febr. (R.) Officieel be
richt van heden middag.
Er is niets bijzonders voorgekomen.
Petersburg, 8 Febr. (Tel.-agent*
schap). Communiqué van den grooten gene»
ralen staf.
In de Zwarte zee het ben onze scheper*
met goed gevolg Turksche stellingen in do
kuststreek gebombardeerd.
Bij de kust van Klein-Azië hadden onze
torpedobooten een gevecht met een Turk
sche kustbatterij, waarin zij geene schade
leden. Zij werden ook zonder succes door
een Turksche duikboot aangevallen.
Een eskader van onze watervliet tuigen
heeft een groot stoomschip, dat aan de kade
van Sunguldak lag, met bommen bev. orpcn,
Konstantinopel, 8 Febr. (W. B.)'
Communiqué van het hoofdkwartier.
Aan het Dardanellen-front beschoot een
vijandelijke torpedojager den 7en j.l. Tekke*
Burun; hij werd door het vuur van onze bat*
terijen verjaagd.
Petersburg, 8 Febr. (Tel.-ö-ent*
schap.) Communiqué van den grooten gene-
ralen stof.
De gevechten aan het Kaukasische front
duren voort in ons voordeel.
Konstantinopel, 8 Febr. (W. B.)
Communiqué van het hoofdkwartier.
Op het Kaukasusfront hervatte'de vijand
op den 6den j.l. wederom zijn aanvallen op
verschillende gedeelten van onze stellingen
en vooruitgeschoven posten; hij behaalde
daarmee geen succes. In het centrum onder
namen onze vooruitgeschoven afdeelingen
een tegen-aanval; zij doodden meer dan 300
Russen en namen er ongeveer veertig, waar
onder twee officieren, gevangen.
Konstantinopel, 8 Febr. (W. B.)j
Communiqué van het hoofdkwartier.
Van het Irak-front valt niets bijzonders te
melden.
Saloniki, 7 Febr. (Havas.) Volgens
berichten uit Konstantinopel zal de Turksch*
Duitsche veldtocht tegen Egypte nog eens
langdurige voorbereiding eischen. Er zijji
thans 60,000 Turken bijeen getrokken in
Syrië. Het cijfer van het effectief zal min
stens verdriedubbeld moeten zijn voordal
het expeditiekorps er aan kan denken hel
Suezkanaal aan te vallen, dat verdedigd
wordt door eene belangrijke en goed uitge
ruste strijdmacht.
Londen, 8 Febr. (R.) Het Britsche
stoomschip Argo is in den grond geboordi
Eén man heeft het leven verloren.
New-York, 8 Feb (R.) De Associa
ted Press bericht, dat hooge regeeringsamb-
tenaren machtiging hebben gegeven om be
kend te maken, dat de Vereenigde Stalen ei»
Duitschland 't in hoofdzaak eens zijn.
P a r ij s, 9 F e b r. (R.) Besnard, de onder
staatssecretaris, die aan het departement
van oorlog belast is met de zaken, betrek
king hebbende op den lucht-oorlog, heeft
zijn ontslag genomen. Hij verklaart in een
schrijven aan den minister-president, dat hij.
tot dit besluit is gekomen omdat de com
missie van den Senaat hem plichten wilde
opleggen, waartoe alleede minister van
De rector had slechts een oogen blik ziin
loop vertraagd, nu liep hii weer zooals te
voren door de kamer.
Maar Birger stond nog bii den stoel en volg
de hem met ziin blik. Hij voelde, dat zijn
vader gepijnigd werd. en het was hem of hii
hem den eemen wreeden slaig na den ande
re moest geven. En toch moest hij doorgaan
hem te geeselcn.
„U heeft zelf gemerkt, dat ik niet op u liik.
vader."
En weer stond de rector stil» Ziin trekken
werden strak, en zijn oogen en d-ic van Bir
ger ontmoetten elkaar in een langen blik.
„Ik zal den kerel in verhoor nemen/ zei
hii plotseling kalm maar met nadruk.
Het was een erkentenis, dat een bewijs
noodzakelijk was.
En Birger knikte* Hij wist dat de twijfel
«ven goed in het hart van zijn vader woonde,
als in ziin hart. Ilct zaad was gestrooid,
en ontkiemdo reeds.
XXII.
In den huiseliiken kring te zitten was on
mogelijk. 'Zoodra het middageten gedaan was
ging Birger weer uit. Hii liep den gewoner
weg. in beslag genomen door ziin gedachten
en zonder eenig doel voor oogen. ontdekte
hij plotseling dat een instinkt hem denzelf
den weg had doen inslaan als dezen morgen
En hii vervolgde den weg. want het was
hem plotseling duidelijk geworden, dat dit
de goede weg voor hem was. dde hem naar
de cenige mensch voerde met wie hii over
ziin nood kon spreken.
Toen Karin Orwell hem een weinig verwon
derd verwelkomd had, liet ze hem zooals ge
woonlijk in de woonkamer. En bii keek om
zich heem in de verwachting de oude dame
te zien. maar tot ziin verlich^ng was ze e/
niet.
„Mama is wat zwak. Zo ligt. en slaapt eerx
beetjo". zei Karin.
Ze gingen bii het raam zitten, waardoor het
heldere avondlicht naar binnen viel. en Bir-
ger steunde den arm op de vensterbank ea
liet vermoeid hel hoofd in de handen rus
ten.
Het was niet moeilijk te merken, dat hem
iets kwelde, en ze schoof haar stoel dichter
bii den zijne.
„Birger". zei ze, „maar Bdrgcr."
Duidelijker waagde zc hem niet te vragen
Hii hief het hoofd op.
„Weet ie wie ik ben, Karin
En toen ze hem aanstaarde, zonder te ant
woorden. glimlachte bij. „Wees niet bang. ik
ben «iet gek. Maar er is iets gebeurd, dal
begrijp ic. Toen wc elkaar vanmorgen spra*
ken, was ik Birgcr Encfcldt, maar.nu... Kan
ie raden wie ik ben?..
„Nee
Haar blik was aarzelend, ze wist niet hoe
zo die wonderlijke scherts zou opvallen, di©
toch- waarschiinliik ernstig was bedoeld.
„Niets ben ik. Karin, niets. Eu niets bezit
ik. Geen thuis, geen naam. geen vader."
Dit was dc gedachte, die onophoudelijk
door ziin hoofd vloog, en die was ook d©
eerste, die zich in wo-jden uitte. Maar dt
verklaring volgde onmiddellijk. Hij verteld#
haar in hei kort de geschiedenis met al da
'ndirektc bewijzen voor de waarheid. En toe®
hij geëindigd had. wachtte hii-
Wordi vervolgd,
