P
14"* Jaargang.
„DE E EM LAN DER'.
Donderdag 17 Februari 1916.
^BUITENLAND.
FEUILLETON.
N° 197
Mr. J A. LEVY, Advocaat.
DE STERKSTE.
hoofdredacteur! Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG.
Uitgevers: VALKHOFP C
o.
ABONNEMENTSPRIJS: w,
0b? 8 maanden tooi Amersfoort f 1.00.
Idem franco p«i post1-50.
Per week (mal gratis verzekering tegen ongelukkbu) O.IO.
A&onderloke nummera 0.05.
Wek el like bfjtoogsel 9dt Sollondtchs Bttitoroutd* (onder redactie
▼an Tbérèse van Hoveo) per 8 mnd. 50 cts.
Wekelykseb bijvoegsel „Hill w#" per 8 mnd. 40 cts.
Bureaus UTRECHTSCH ESTRAAT 1.
Intercomm. Telefoonnummer 63.
PRIJS DER AD VERTENT1ËN:"
r o.&o.
0.10.
Vao 1—5 regelt
Elke regel tn.or
Dienstaanbiedingen Ji5 cent» bb «omftbeUling.
Groote lettors naar ulaatsruimt.
Voor handel en budryt beslaan seer «ooidoeliee bopalingoii
tnt het herhaald «dvertoeron in dit Blad. bij iboniynu» it
Eene circulaire, bevtrtende de roorwtarden, wordt o»
aanvraag toegezonden.
17 Pebr. (1836).
gelegenheid ven den 80en verjaardag
van deren bekenden jurist.
Krachtig, machtig door het woord,
En door fijne zielsontleding,
Door der Sprake juiste kneding.
Die nauwkeurigen bekoort.
Leier, Schrijver, Denker, Leider,
Intimus van d'eedlen man.
Die als wijsgeer de bevrijder
Werd van al wat denken kan.
Spinozist en Kantiaan,
Dóch vooral Thorbeckiaan.
Heil hem, rusteloos Leviet.
iWaar hij 't Recht bezoedeld ziet.
PIBT VLUCHTIG.
Doom, 17-2-1916. v
Niet procureur, maar advocaat.
Zooals ook op zijn kaartje staat.
Politiek Overzicht-
De oorlog.
P a r ij s, 16 F e b t. (Havas). NamkMag-
Oommuniqué.
Br is niéts van belang gebeurd in den loop
wan den nacht. In Champagne hernamen wij
door een granaatvuur eenige gangen ten
oosten van den weg van Tahure naar Som-
me-Pry.
De vooruitgang van de Duitschers in Ar-
tois en Champagne als gevolg van den zeer
hevigen aanval, die in de laatste dagen werd
verricht, is inderdaad op niets uitgeloopen.
De lang van te voren voorbereide aanvallen
iwaren gericht tegen een in de Duitsche liniën
vooruitspringend gedeelte, verschillende
kanten tegelijk bedreigende. Alle aanvallen
werden voorafgegaan door geduchte mijn-
ontploffingen, welker voorbereiding drie
maanden had geduurd. Ondanks die voorbe
reiding en het machtige bombardement, was
de eenige uitkomst, dat de Duitschers eenige
trechters en eenige Pransche uitstekende
punten bezetten. Volgens nauwkeurige in
lichtingen bedroegen de Duitsche verliezen
minstens de helft van het in den strijd be
trokken effectief. Het laatste Duitsohe offen
sief vermeerderde dus niet de terreinwinsten
maar verminderde hunne geveohtswaarde.
Avond-communiqué.
Vijandelijke werken en konvooien zijn be
schoten op verscheidene punten. Verder ls
er niets gebeurd.
Londen, 16 Febr. (R.) Communiqué
ven het Britsche hoofdkwartier.
Er was in de laatste 24 uren hevig bom
bardement en granaatstrijd tusschen het
yperenComineskanaal en den Vperen
Cominesspoorweg. Overigens verliep de dag
rustig op het geheele Britsche "front.
De gisteren gemelde verovering \an 600
yards loopgraven aan onze frontlinie was
voorafgegaan door een herig bombarde
ment en door het opblazen van vijf mijnen,
waardoor de loopgtaven onhoudbaar waren
geworden De aanvallen strekten zich uit
over 4000 yards front; zij werden elders
overal afgeweken, waarbij de vijand belang
rijke verliezen leed. De door de Duitschers
genomen loopgraaf is in het afgeloopen jaar
meermalen in andere handen overgegaan
en wordt daarom genoemd de internationale
loopgraaf.
Petersburg, 16 F e b r. (T el-agent
schap). Communiqué van den grooten gene-
ralen staf.
In den sector Riga werd een Duitsch vlieg
tuig, dat ten noordwesten van Repi was op
gestegen, door het vuur van onze zware
granaten genoodzaakt neer te dalen. Het
brughoofd te Uxkull werd hevig gebombar;
deerd door zwarè artillerie van den vijand
gedurende een half uur.
In den sector Dwinsk gelukte het ons twee
ontploffingen te verwekken in eene zware
vijandelijke batterij in de buurt van Illuxt.
Wij sloegen twee Duitsche aanvallen terug
op Garboenowka en de streek ten noorden
van dat dorp.
In de streek van de Boven Ikwa stuitte ons
artillerievuur pogingen van den vijand om
onze verschansingen te beschieten met bom-
werpers.
Den 4en deed een van onze luchtschepen
een aanval op de stad en het station Pod-
haice. Op het station werden zeven bommen
geworpen, elk een poed wegende, en vijf
bommen van twee poed. Drie één-poeds
bommen werden in de stad geworpen op
trein-dépots. Vijandelijke vliegtuigen, die
ons luchtschip tegen kwamen, ontweken den
strijd en verwijderden zich.
Eene poging van den vijand om onze ver
schansingen in de streek van Usieczko aan
te vallen, werd terug geslagen.
Ten noorden van Pojan liet de vijand een
mijnhaard springen. Na een strijd met hand
granaten, bleef de trechter in .ons bezit.
Roine, 16 Febr. (R.) Officieel com
muniqué.
In de Tofani-zóne beschoot onze artillerie
met goede uitwerking afdeelingen vijande
lijke troepen en plaatsen, waar machinege
weren zijn opgesteld. In de Rornbon-z6ne be
proefde dé vijand een nieuwen aanval op
onze stellingen, die vlug werd teruggeslagen
Vijcnrlelijlce vliegtuigen wierpen bommen
neer op bewoonde plaatsen in de vlokte
tusschen Natisone en de Isonzo. Er zijn geen
slachtoffers gemaakt en slechts onbeduiden
de schade aar: .icht. v
Saloniki, 16 Febr. (R.) Dertien
Fransche vliegtuigen deden gisteren een
raid boven de stad Stroemnitza en de nabij
gelegen kampen; zij wierpen 158 bommen
neer, waardoor verscheidene branden ont
stonden. De vliegtuigen keerden behouden
terug, ofschoon zij beschoten werden.
Het eerste Grieksche cavallerie-regiment,
dat wordt gecommandeerd door prins An
dreas, heeft heden morgen deze stad ver
laten om zich naar Athene te begeven. I
B e r 1 ij n, 1 6 F e b r. (K. N.) Ondanks de
door Skoeloedis gegeven strikt neutrale ver
klaringen verzekerde de minister van bin-
nenlandsche zaken Goenaris, die den toe
stand volkomen beheerscht, dat Grieken
land niet demobiliseert, omdat het er niet
van wil afzien zich te eeniger tijd van het
leger te bedienen.
Peters burg, 16 Febr. (Tel.-agent-
schap). Communiqué van den grooten ge-
neralen staf.
In het kustgebied van de Zwarte Zee ver
dreven onze troepen de Turken uit eene
reeks bergstellingen en wierpen den tegen
stander terug tot achter de rivier Vitzesou.
Zooals gisteren werd bericht, hebben de
dappere Kaukasustroepen negen forten ge
nomen van de stelling Deveboinoe, die de
vesting Erzeroem dekt; wijsmaakten om
streeks 70 kanonnen en munitie en gevan
genen buit.
De generale staf moet tot zijn leedwe
zen zich onthouden van het opgeven der
namen van onze roemrijke regimenten, die
de Turken met de bajonet verdreven.
Thans ontwikkelt dit succes zich ondanks
de ongunst van het weer en piaatselijké
bezwaren. De-Turken haasten zich uit het
zuiden en westen aan Erzeroem hulp te
brengen. Het zuidelijk gedeelte van Erze
roem staat in brand.
In de streek van Kn/ss duurt het offen
sief met goeden uitslag voort.
Petersburg, 16 Febr» (II*)
Erzeroem is geDoni»r.
Petersburg, 16 Febr. (Tel.-agent-
schap). De onderkoning van den Kaukasus
heeft het volgende telegram gezonden:
God heeft de dappere troepen van het
leger in den Kaukasus zoo grooten bijstond
verleend, dat Erzeroem. na een aanval zon
der wederga van vijf dagen, genomen is.
Het .verheugt mij onuitsprekelijk deze
overwinning aan Uwe keizerlijke Majesteit
te melden.
(w. g.) NIKOLAAS.
Londen, 75 Febr. (R.) Officieel be
licht.
De verliezen, die door de Arethusa zijn
geleden, bedragen 12 vermisten en 8 gewon
den.
Londen, 16 Febr. (R.) Bericht van
Lloyds.
Het stoomschip Tergestea is in den grond
geboord aan de oostkust. De bemanning is
gered.
P a r ij s, 16 Febr. (Havas). De czaar
heeft op de ontvangst van het bericht, dat
het nieuwe Servische leger buiten alle ge
vaar is, dank zij de bemoeiingen van de
Fransohe regeering, aan president Poincaré
een warmen gelukwensch gezonden voor de
hulp, die Frankrijk edelmoedig heeft ver
leend aan het zoo zwaar beproefde Servië in
den loöp van zijn heldhaftigen strijd tegen
den gemeenschappelijkcn vijand.
Poincaré antwoordde: Onze missie van
leger en vloot, die in overeenstemming met
de Engelsche en Italiaansche vlootautoritei-
ten het Servische leger geheel heeft gered,
zal zeer gevoelig zijn voor de gelukwenschen
van Uwe Majesteit. Frankrijk is er trotsch
op, dat het de dappere troepen in stand heeft
kunnen houden, die een oogenblik voor de
overmacht moesten wijken, maar met hunne
bondgenooten zullen samenwerken aan de
bevrijding van hun vaderland.
Havre, 16 Febr. (Havas). Verleden
Maandag hebben de gezanten van Frankrijk,
Groot-Bnttannië en Rusland bij den Koning
der Belgen zich naar het ministerie van bui-
tenlandsche zaken begeven. De Russische
gezant heeft, mede namens de beide andere
gezanten, aldus het woord tot den Belgi
schen minister gericht: De verbonden mo
gendheden, onderteekenaars van de verdra
gen die de onafhankelijkheid en onzijdig
heid van België waarborgen, hebben beslo
ten heden door eene plechtige daad de ver
bintenissen te vernieuwen, die zij tegen
over uw land op zich hebben genomen.
Dientengevolge hebben wij, gezanten van
Frankrijk, Groot-Brittannië en Rusland, be
hoorlijk gemachtigd door onze regeeringen,
de eer de volgende verklaringen te doen
De verbonden mogendheden-garanten
verklaren, dat als het oogenblik daarvoor is
gekomen, de Belgische regeering zal wor
den opgeroepen om deel te nemen aan de
vredesonderhandelingen en dat zij geen ein
de zullen maken aan de vijandelijkheden,
zonder dat België in zijne politieke en eco
nomische onafhankelijkheid is hersteld en
ruim schadeloos gesteld voor de geleden
nadeelen. Zij zullen hun steun aan België
verieenen om zijne commercieele en finan-
cieele opbeuring te verzekeren.
Baron Beyens dankte de gezanten namens
's koning regèering. Daarna deelden de ge
zant van Italië en de vertegenwoordiger van
de Japansche regeering aan baron Beyens
mede, dat hunne landen, die niet behooren
tot de mogendheden-garanten van de onaf
hankelijkheid van België, verklaren, dat zij
er niet het minste bezwaar tegen hebben,
dat de verklaring voornoemd door hunne
bondgenooten is afgelegd.
Washington, 16 Febr. (R.) Graaf
Bernstorff heeft aan staatssecretaris Lansing
den laatsten tekst aangeboden \an de Duit
sche slotnota in de Lusitania-zaak. Daarin
zijn opgenomen de veranderingen in den
lekst, die door de Amerikaansche regeering
in overweging zijn gegeven en nog een an
dere wijziging, die is aangegeven.
Washington, 16 Febr. (R.) Een ge
zaghebbend ambtenaar aan het staatsdepar-
tement verklaart, dat de Vereenigde Staten
aan de Entente binnen de grenzen van het
volkenrecht de bewapening van handels
schepen voor verdediging toestaan, onver
schillig welke omstandigheden er op zee be
staan. Wanneer dus de Entente-mogendhe-
den mochten weigeren de wenk tot ontwa
pening van handelsschepen op te volgen, dan
kan de Amerikaansche regeering hare goed
keuring van het Duitsche voornemen om be
wapende handelsschepen te torpedreren,
niet kenbaar maken. Het staatsdepa ment
heeft bekend gemaakt, dat het niet vo nr-
mens is zelf de wetgeving op dit stuk te
wijzigen. Dat kan niet geschieden zonder toe
stemming van alle betrokken taten.
Maar het kan zijne instruction nan de
havenautoriteiten wijzen en toeslaan, dat
schepen uitklaren, die alleen voorzien ziin
van kanonnen van kaliber, enkel gos» hikt
voor verdediging.
Washington,15Febr. (R.) Men be
richt. dat de Vereenigde Stoten aan Oosten-
rijk-Hongoriie en Duitschland zullen vragen,
hoe zij zich voornemen te bepalen of han
delsschepen ongewapend zijn, voordat zij
ze zonder waarschuwing in dén grond ho
ren. Er wordt verklaard, dat het Amerikaan
sche memorandum aan de Entente-mogend-
heden betreffende de ontwapening van hnn*
delsschepen, enkel gezonden is in het be
lang van de menschlievendheid en dot daar
mee niet bedoeld is de geldende praktijk te
veronderen.
Washington, 16 Pebr. (R.) Graaf
Bernstorff heeft met staatssecretaris Lansing
geconfereerd over de raadzaamheid om de
toepassing van het Duitsche duikbootbevel
te verdagen met het oog op verdere onder
handelingen. Bernstorff zeide^ dat Duitsch
land geen plan hod possogiersbooten in den
gror.d te boren. Lansing betuigde zijne in
genomenheid met deze verklaring. Hu voeg
de daaraan toe, dat Duitschlands dreigement
om bewapende handelsschepen zonder waar
schuwing in den grond te boren, de geheele
kwestie van den duikbootoorlog heropent.
De overeenkomst betreffende de Lusitania
kon riet finaal worden aangenomen, zoolang
niet de Vereenigde Stoten hebben bepaald
of dfvrin iets voorkomt wat in strijd is met
do nieuwe politiek in den duikbootoorlog.
Kaapstad, 16 Febr. (R.) Generaal
Botha zeide in een rede, die hij in het Unic-
parlement hield, dat hij als het noodig was,
bereid was de wapens op te nemen en ullea
wilde doen om den oorlog tot een succesvol
einde te voeren. Tweespalt tusschen Boeren
cn Engelschen zou noodlottig zijn voor de
samenleving. Op het oogenblik stnnn er on
geveer 17000 soldaren der Unie in 't veld
en waarschijnlijk zullen er binnenkort nog
meev zijn. De Unie had de kans on\ onder
veel gunstiger condities uit den oorlog te
voorschijn te komen dan de andere kolo
niën, omdat zij er gebied bij winnen kon.
De hulp, door de Unie aan Engeland gege
ven, was grooter dan menigeen besefte. De
Unie droeg de kosten van de werving, de
uitrusting, de soldij en dc v ling van <!e
troepen, voordat zij het land verlieten. In
het geheel werd 2.500.000 pond sterling
door de Unie hiervoor uifgeg en.
Konstantinapel, 15 F e b r. .-
B.) Volgens een rapport van de begrootin ,a-
commissie bedraagt de door de Turks Jie
regeering sedert het begin van den. oorlóg
met de centrale mogendheden afgegoten
voorschottenrekening 21,013,310 Turkicho
ponden. Hier komen nog hij 20 millicu n cn
ROMAN VAN ANNA WAl ILENBERG.
Geautoriseerde vertaling door
B. NORTAKKER.
41
XXVI.
Toen ze thuiskwamen stond mevrouw Ahr-
Hng in de deur van de eetkamer, cn keek
©ver hun schouder.
..Is Blenda niet bij jelui
Maar ze kreeg slechts vragen tot ant
woord.
.Was Blenda niet thuis Waar kon ze
ziin Het was immers al over het etensuur
Men nam intusschen toch plaats aan tafel.
Ze moest toch spoedig komen. Ze had zeker
een kenhisie te ver begeleid, vermoedde de
rector.
Maar mevrouw Ahrling was nerveus. Ze
kon er niets doorkrijgen en keek onophou
delijk naar de deur. waardoor Blenda zou
moeten komen, deze liet echter op zich wach
ten.
Had Birger haar niet op school gezien, zag
*e erg bleek
Birger keek nadenkend op. gestoord in ziin
ftedauhten.
..Nee. hij had haar niet gezien, hii had
dezen morgen geen les in haar klasse ge-
teven."
•»Ze was vanmorgen zoo onrustig", zei ósanr
moeder ..ik geloof niet dat zii gezond is.
Hij bleef eenige oogenblikkcn nadenken.
Hii herinnerde zich Blenda op het balcon.
en hoe ze liaaT cape over dc borst had ge
lrokken. koud en slecht had ze er uil gezien,
stil was ze weggeslopen, een smalle, don
kere schaduw, die in de schemering biina ge
heel verdween.
Geheel verschillend van de vroegere, over
moedige Blenda. die haar hoofd zoo rechtop
droeg en altijd een ppar woorden klaar had.
wanneer ze kwam en heenging. Ja. hii kon
zich wel voorstellen, dat ze vandaag bleek
was geweest
Maar haar beeld verdween, en hij was op
nieuw in ziin eigen toekomstplannen ver
diept. het bewegelijke panorama dat zich aan
zijn innerlijke blik vertoonde. Op den terug
weg van de schooi was er niet over zijn i*eis
gesproken, en dat pijnigde licm. Vader bad
hét misschien uit zijn herinnering gewenschl
Vroeger had hii er niet over willen hooren.
cn hoe zou hii zich er nu in kunnen schik
ken
Een scheiding nu de muren tusschen hun
beider harten afgebroken waren, en ze el
kaar nader stonden dan ooit vroeger. I1
zou hij het opnemen
Met elk uur dat verstreek, zou het moei
lijker ziin te spreken. En de toekomstbeel
den wisselden. Hij zag zichzelf op weg
naar het Westen, haar tegemoet, die vooruit
zou reizen om op hem te wachten. Hii
zag het heerlijke nieuwe leven dat ze
in vrijheid zouden voeren, een geluk, dat
nog alleen in zijn verbeelding, fantastisch
groot boven zijn lioofd zweefde.
In het volgende c c .b'ik was hii echter
neer op zijn plaats in ziin tegenwoordig be
staan. Hii zag dc ontvangkamer in dc school,
en in den stoel naast de schrijftafel zat va
der. en hit strekte zijn hand uit. maar nie
mand greep die.
Birger ging haastig naar ziin kamer. Een
massa zaken moesten zoo vlu^* mogelijk ge
ordend worden, vóór liii naar Karin kon
gaan.
Nu zou ze zeker nagedacht en besloten heb
ben. zooals hij wilde. Iets anders kon hii
zich niet voorstellen. In elk geval zou' hii
haar gedachten wel leiden in de richting, die
ze moesten gaan. de eenige dia natuurlijk
en verstandig voor hen beiden was. Want ïn-
nerliik was hun wil geliik. xlat wist hii im
mersen daarna zou hii met vader spreken.
Ja. elke minuut was kostbaar.
Toen hij zijn papieren schikte, stiet hii
tecen iets. dat wankelde. En op hetzelfde
oogenblik zag hii een voorwerp dat dezen
morgen niet op zijn schrijftafel geslaan had
Hel was een kristallen vaasie. waarin een
droge berberistak stond met verschrompelde
roodc besjes en een rest van gele, verdroog
de bloempjes.
Blenda's ruiker, de ruiker uit de Diergaar
de.
Zii had 2ezegd dat die weggeworpen was
had hem doen gelooven. dat ze er niet meer
om gegeven had dan om gewone, vergankc-
liike bloemen. En toch had ze er niet van kun
nen scheiden, en een tak bewaard, misschien
om er nog eens naar te kijken. Of misschien
was het slechts een spel geweest, een aan
trekkelijke. beminnelijke comietterie. om on
verschilligheid voor te wenden, en die later
op vleiende wrilze te logenstraffen. De tak
was misschien bewaard om bii een passende
gelegenheid voor den dag gehaald te wor
den. Dat zou juist iets voor haar ziin. Wie
kon weten wat waar of onwaar b»; haar was?
Intusschen stond die roode tak daar. verre
zen uit ziin eraf. met al ziin herinneringen.
Waarom had zii die juist nu daar gezel V
Zeker niet voor den grap Moest die lieiu
iels zeggen
Maar zelve was ze wegwas ze verlegen
en bleef ze weg om hem niet dadelijk te zien.
Hi schoof het vaasje weg. liet drong zich
lastig in ziin gedachten geliik zoo veel rond
om hem.
Doch terwijl hii werkte, slak de kleur van
de dorre, roode bessen hem onophoudelijk in
de oogen. Hoe ver weg hij die ook zette, hii
bleef die altijd zien, en ofschoon nog veel on
gedaan was. schoof hij de papieren op zijde
en sprong op.
Ilii kon. niet langer zitten bliiven. Hii moest
zich nu eenmaal losrukken van alles wat op
hem aandrong en zich aan hem vasthechtte.
XXVIL
Ze liepen van de salon naar de woonka
mer. maar vertraagden steeds meer hun
schreden, want ze wisten, dat ze daarbinnen
niet langer alleen zouden zijn.
De oude mevrouw was hersteld, en zat met
haar breiwerk op haar gewoon plaatsie od
de zachte sofa.
Ze 'hieven staan vóór ze de deur bereikt
hadden.
„Je vertrekt vroeg hlf.
Zii schrikte en wendde het hoofd af. maar
de wang. die ze hem toekeerde, wai gloeiend
rood.
..Ik weet het niet" «ei ze onvast.
En ze sloeg de handen voor haar gelaat
nis om hel te bedekken voor ziin it 1
kenden blik. ..Wat helpt liet mij .d of ik ver
trek zei ze. Ik zal hooren hoe ze ine roe-
puil. hoe ze over inii spreken.
Haar stem trilde vaii maehtefoozc. vertwij
feling. Ze was doodop van al de doorgrsi; :u*
emoties, nadat ze elkaar hel laatst InuHun
gezien.
Maar tegenover deze hulpbehoef i>diu ut
groeide Birger's kracht. Hii had imnn t riiu
strijd uitgestreden. Zijn besluit was leeds ue-
nomen.
„Karin, lieve Karin", zei hii zacht, nuar
met een overredemlen en beschu meiuLii
klank in ziin stem. „Wees nu verst.- dig.'
Zii hi-ef het gelaal op, waaruit dc gew< ut
uitdrukking van moed en verstand verdwenen
was. en zac hem aan met een blik. die hem
smeekte om klaarheid en helderheid t<- bren
gen in den chaos die haar omringde cn waar
uit ze geen weg wist.
„Tracht ni* eens kalm na te denken." ver
volgde hii. Js het niet heter ie zeil te red
den. dan onder te gaan met iemand die zelf.
reddeloos verloren is
„Ja. ja", aei ze als gehypnotiseerd.
Nu wenddt ze haar blik niet langer af;
haar oogen hadden een uitdrukking van ver
langen alsof ze verteerd wérd door de be
geerte zich te laten leiden door iemand dia
de verantwoordelijkheid van haar afnam,
door een overm&chtigen wl'
Wordt 9«rvokjd.