EMILIOK
Wlim lASCHOTERIMNS Zn.
OlitcMtslful 31. Iiltl. 113.
STADSNIEUWS.
van den Isten stuurman, die zeer duidelijk dehebben, in het bizonder omtrent de talrijke
c 1CD Pola - in ka ÜrKton \T P n ff pi ip VP
fcellenbaan op 6 streken aan S.B. op de „Pol-ra-
hang" aan zag komen. Deze torpedo was op
de „Palembonff" selve gericht, immers de torpe
dojager was toen reeds op grooten afstand van
d „Polembang" verwijderd.
oorlogswetten in te lichten. Men gelieve
steeds een postzegel voor antwoord in tc j
sluiten.
TurkscTie tabak. Blijkens een bij j
Oe verklaringen^er getuigen, op zichzelf reeds de Kamer van Koophandel en Fabrieken te
afdoende, worden_ versterkt door het feit, dat
geen andere drijvende mijnen dan die, waarop
geschoten werd, gezien zijn en dat de „Palem-
t>a ng" op het oogenblik der tweede en der derde
dp. tploffing stil lag cn hier dus aan het stooten
op verankerde mijnen niet kan gedacht worden.
Zelfs wanneer men aanneemt, dat de „Palem-
è>ang" door den stroom is meegevoerd, dan be
hoort hierbir g-edacht te worden dat de stroom
om de Zuid liep en het schip dus naar B. B. werd
gedreven, zodat een mijn het vaartuig aan B. B.
had moeten treffen, terwijl dc ontploffingen aan
jS. B. hebben plaats gevonden.
De Raad wenscht er op te u-ijzen, dat de „Pa-
lembang" alle kenteekenen duidelijk zichtbaar
vertoonde, waaruit naam, herkomst en nationali
teit van het schip bleken, zoodat eene vergissing
in deze niet wel mogelijk is. Evenmin heeft
eenige waarschuwing plaats gehad vóór de tor
pedo's werden afgeschoten.
Ten slotte valt te vermelden, dat door den
kapitein, bijgestaan door officieren en beman
ning, alle maatregelen zijn genomen om de op
varenden te redden, waarvoor hun een woord
/an hulde toekomt.
De Prinses Juliana.
Daar de N. R. Ct. vereemt, ligt het in
het voornemen van de Engelsche regeering
het wrak van de Prinses Juliana, welke mail
boot van de Maatschappij Zeeland 1 Febr.
j.l. bij de Theems-monding op een mijn is
geloopen en bij Felixstowe aan den grond
gezet, zoo spoedig mogelijk op te blazen.
Reeds eerder had zij daartoe over willen
gaan, doch gaf indertijd gehoor aan den
wensch van de directie van de Zeeland, die
nog pogingen tot afbrengen van het schip
in het werk wilde stellen. Die zijn echter
niet geslaagd.
Nederlandsch schip op een mijn
geloopen.
De directie van den Koninklijken West-
Indischen Maildienst heeft draadloos bericht
ontvangen van het stoomschip „Caèambia"
dier maatschappij, dat dit hedenmorgen 5.45
Noordoostelijk van den Galloper-boei waar
schijnlijk op een mijn geloopen is. De voor-
piek en het voorruim staan vol water. De
Columbia stoomt langzaam naar het Sunk-
vuurschip terug, vergezeld van het Noorsohe
stoomschip „Nana." „Een Engelsche torpe
doboot aldus besluit het telegram was
bij ons om ingelicht te worden om 6.45 min
Een tweede telegram van den kapitein
»uidt, dat hij het schip hoopt te behouden.
Uit Hoek van Holland wordt gemeld, dat
op het bericht, dat de Columbia zich in zin
kenden toestand bevond, sleepbootenvan
daar vertrokken zijn.
Uit Maassluis wordt gemeld, dat volgens
een daar ontvangen bericht, geen assisten
tie verlangd wordt.
De Columbia was een schip van bruto
5000 ton, op weg van Baltimore naar ons
land met een lading graan, geconsigneerd
aan de Nederlan<!sche regeering.
Mijnen in de Noordzee.
Wolff's Bureau seint ons uit Berlijn:
De Times van 7 dezer meldt op eene wei
nig in 't oog loopende plaats het volgende:
„De duiker die het wrak van de Tubantia
onderzocht heeft, is naar den Haag terugge
keerd om rapport uit te brengen. De sleep
boot welke hem van het wrak terug bracht,
vernielde op de terugreis vier en twintig drij
vende mijnen."
Naar aanleiding hiervan vernemen wij van
betrouwbare zijde dat deze mijnen slechts
binnen een gebied in de Noordzee kunnen
zijn aangetroffen, dat volgens de verklaring
van de Duitsche admiraliteit van 4 Februari
1915 van Duitsche mijnen onvoorwaarde
lijk vrij gehouden wordt, het moefen daarom
Engelsche mijnen geweest zijn. Het Engel
sche bericht kwam overigens overeen met de
onlangs door Duitsche zeestrijdkrachten ge
dane waarnemingen, waarbij Engelsche
mijnen werden geconstateerd in het gebied
van de vuurschepen Noord-Hinder, Maas en
Schouwenbank tot aan Thomton-bank, al-
zoo in een gebied dat dicht onder de Hol-
landsche kust gelegen is, waar geen Duit
sche mijnen worden gelegd. De aangetroffen
Engelsche mijnen waren bovendien slechts
voor een deel verankerde en voor de rest
drijvende mijnen. Alleen binnen twee dagen,
n.L op 1 en 2 April, brachten Duitsche zee
stri jdkrachten in het Engelsche Kanaal 26
drijvende Engelsche niet onschadelijk ge
maakte mijnen door schoten tot ontploffing.
„Eemd ij k" en „R ij n d ij k".
Over de ontploffing aan boord van het
stoomschip Eemdijk, zijn nog geen nadere
berichten ontvangen.
De Engelsche admiraliteit vraagt een
borgstelling van de reederij. Hoogstwaar
schijnlijk zal de reederij, na de cautiestel
ling, weder beschikking over haar schip
krijgen.
Amsterdam ingekomen schrijven van den
consul-generaal van Turkije alhier, is bij be-
sluit van den Turkschen ministerraad de uit-
voer van tabak uit genoemd rijk geheel vrij
verklaard.
Onze veestapel.
Men deelt ons mede:
Er is meer vee dan vroeger.
Dezer dagen werd in sommige bladen in
verband met den uitvoer van rundvleesch
medegedeeld, dat volgens de verzekering van
per anker f 34.—,
per flesch - 0.35.
plus I 1.50 per anker nccijus.
Marktberichten.
Eiermarkt te Amsterdam.
10 April 1916.
•Kipeieren V. P. N. f 6.S5—f 6.9(\
Regeering f 5.60f 6.25.
Eendeieren V. P. N. f 7.10—0.C0.
Regoering f 0.00—0.00»
Gauaeieron V. P. N. f 0.160..22
Kievitseieren f 0.00—0.00'.
Aanvoot V. P. N. 5051.
Regeerïug 219278.
Middonprys per 100 P. Nf 6.81.
Regeering f 5.98.
ten was. Besloten is, dat een commissie van
9 man uit de stakers een onderhoud met de
directie van de HollanclAmerika Lijn zal
Dienstweigering.
Gisterenmorgen hebben te Leiden drie
compagniën van het 3e bataljon den dienst
geweigerdals reden wordt opgegeven te
weinig verloften slotte zijn de meesten
toch uitgerukteen 20-tal zijn in verzeker
de bewaring op 's Gravensteijn gebracht
een tot oordeelen bevoegd persoon de Ne-j q gisterenavond door de Zeemans-
derlandsche rundveestapel sedert 1913 met 1 vereeniging „Volharding" belegde vergade-
50 verminderd en met het oog daarop is mededeelm; gedaan dat
algeheele sluiting der grenzen voor den deBcommissie uit de stakers, die een onder-
Uitvoer van rundvleesch zeer nood.g zou heef, gehad met de directie der Hol-
I land—Amerika Lijn, met deze directie nog
Dat deze bewering niet op goede gronden (o( een overeenstemming is gekomen
steunt, moge uit het volgende blijken:
Bij eene in Mei 1915 in 48 gemeenten
gehouden telling bleek daar het aantal stuks
rundvee nagenoeg 18 grooter te zijn dan
bij de in Mei 1910 plaats gevonden telling.
Voorts is sedert Mei van het vorige jaar
de uitvoer van vee en vleesch zeer normaal
geweest, zooals de volgende cijfers doen
zien:
Uitvoer rundvee: Jaar 1913, 59506
stuks; van 1 Januari1 Maart 1914, 8270
stuks; jaar 1915, 25687 stuks; van 1 Janu-
ari—1 Maart 1916, 11590 stuks; totaal van
1 Januari 1913—1 Maart 1914, 67776 stuks;
van 1 Januari 19151 Maart 1916, 37277
stuks.
Uitvoer rund- en kalfsvleesch. Jaar 1913,
18293000 K.G.; van 1 Januari1 Maart
1914, 2420000 K.G.; jaar 1915,
20619000 K.G.; van 1 Januari—1 Maart
1916, 6779000 K.G.; totaal van 1 Januari
1913-1 Maart 1914, 20713000 K.G.; van
1 Januari 1915-1 Maart 1916, 27498000
K.G.
Eene vergelijking tusschen de periode 1
Januari 1913—1 Maart 1914 eenerzijds en
1 Januari 1915—1 Maart 1916 anderzijds
leert dus, dat in laatstgenoemde periode de
uitvoer van levend vee 30500 stuks kleiner
en van rund- en kalfsvleesch 6685000 K.G.
grooter is geweest dan in eerstgenoemd
tijdvak. Rekent men dooreengenomen het
Een militaire overval.
Zondagavond omstreeks 10 uur wilden twee
sergeanten zonder den toegangsprijs te heb
ben betaald, tot de zalen-Rodenhuis te Leeu
warden, waar een reciteerwedstrijd werd ge
houden, toegelaten worden. De beide militai
ren beweerden „dienst" te hebben. De heer
Rodenhuis, door de controle gewaarschuwd,
wist beiden na heel veel moeite aan het ver
stand te brengen, dat zij hadden te betalen
of anders rechtsomkeert te maken. Dit be
grepen beiden ten slotte en betaalden den
toegangsprijs.
Met welke bedoelingen beide onderoffi
cieren kwamen, is niemand der aanwezigen
duidelijk geworden, daar ze, nauwelijks in
de zalen zijnde, spektakel begonnen te ma
ken, welke herrie zoo ver ging, dat de heer
Rodenhuis tusschenbeide kwam en hun ver
zocht zich netjes te gedragen of de zaal te
verlaten. Na heel veel praatjes verliet een
sergeant de zaal, de andere onderofficier,
slachtgewicht der uitgevoerde runderen op jn beschonken toestand, bleef.
200 K.G., zoo vertegenwoordigden deze dus De jury WQS inmiddels met haar rapport
eene hoeveelheid vleesch van ruim 600000 gereed gekomen en kon den uitslag mede-
K.G., zoodat, alles samengenomen, beide
tijdvakken vrij wel gelijk staan.
De tot dusver plaats gehad hebbende uit
voer van rundvee en rundvleesch heeft on
zen rundveestapel dan ook allerminst doen
afnemen.
In tegendeel kan op grond der in Mei
1915 gehouden telling worden aangenomen,
dat de rundveestapel hier te lande buiten
gewoon groot is.
Nederlandsche leden van
Fords expeditie.
Naar de Nieuwe Ct. verneemt, ondervin
den onze landgenooten, die zich als Neder
landsche gedelegeerden voor Fords expe
ditie te Stockholm bevinden (jhr. Jan Feith,
de heer Hoejenbos, mevrouw Bakker—Van
Bosse, mevrouw de Jong van Beek en Donk
en de heer Faubel), moeilijkheden in ver
band* met hun terugkeer naar Nederland
door Duitschland. Daartoe zal in den eer
sten tijd wel geen verlof te bekomen zijn
en men zou dus over zee moeten terugkee-
ren, wat onder de tegenwoordige omstandig
heden ook zijn bezwaren meebrengt.
Kon. Nai. Steuncomité.
Blijkens de 85e lijst van ingekomen bij
dragen ontving het Koninklijk Nationaal
Steuncomité 1914 van 26 Maart tot en met
deelen, waarna het bal een aanvang kon ne
men. Lustig werd er gedanst, toen plotseling
de vreugde werd verstoord. De sergeant, die
de zaal had verlaten, kwam met een pa
trouille terug, waarvan hij enkele man
schappen gebruikte om den toegang tot de
zalen af te zetten. Met een korporaal en
twee soldaten wilde hij de zaal binnendrin
gen, doch de aanwezigen verijdelden dit en
drong de militaire macht de zaal uit. Een
bevel van den sergeant om de bajonetten
op te zetten, volgde! De soldaten gehoor
zaamden, doch de korporaal weigerde en be
werkte ook zooveel mogelijk belde soldaten,
niet de bevelen van den sergeant op te vol
gen. In de zaal ontstond een paniek, vrou
wen vluchtten naar buiten, daar men hand
tastelijkheden verwachtte.
De politie was reeds gewaarschuwd. Een
inspecteur en enkele agenten verschenen,
overzagen den toestand en namen den ser
geant in hechtenis en brachten hem naar
het politiebureau, waarheen ook de militaire
patrouille werd geleid. Lw. Ct.
Kerkdiefstal. Voor de rechtbank
te Arnhem werd 4 jaar gevangenisstraf ge-
eischt tegen C. J. W. en H. Th. D., arbei
ders zonder vaste woonplaats, die zich in
1 April 1916 233.771^, makende een totaal den nacht van 15 op 16 Febr. j.l. te Ange-
bedrag met de vorige lijsten een totaal ge
neraal van 3.656.953.35 kL
Steun aan Nederlanders 'in
het buitenland.
Het bericht van de Gronauer Nachrichten,
dat de in de Duitsche grensplaatsen wonen
de Nederlanders wekelijks 10 pond brood en
4 pond spek uit Nederland mogen invoeren,
uitsluitend voor eigen gebruik, wordt uit
goede bron tegengesproken. Bedoelde Ne
derlanders worden wel door onze regeering
gesteund, maar uitsluitend met geld. Het
verstrekken van levensmiddelen in bovenbe
doelden zin zou trouwens op vele bezwaren
stuiten. Het gewraakte bericht heeft echter,
naar ons van welingelichte zijde wordt me-
degedéeld, tengevolge gehad, dat tal van
bedoelde Nederlanders bij de Nederland
sche grenswacht tevergeefs verlof tot uit
voer van genoemde levensmiddelen hebben
verzocht.
Ontvluchte
krijgsgevangenen.
Gisterenmorgen zijn aan het station der
ren gemeente Bemmel, schuldig maakten
aan diefstal van 3 kelken met pateens en
lepeltjes en een monstrans uit de sacristie
aldaar.
Nekkramp. Omtrent de gevallen
van nekkramp, welke zich te 'sGravsnhage
or.der de bui gerij hebben voorgedaan, wordt
van bevoegde zijde vernomen, dat tot dus
ver 9 personen als lijdende aan de ziekte
•n de ziekenhuis-barakken aan de Zuster
straat ter verpleging zijn opgenomen. Een
der patiënten, een jongmensch, is Maandag
overleden. Twee der acht overige patiënten
vjor 't meerendeel kinderen rijn her
stellende.
Nekkramp. Naar het Diaconessen-
huis te Leiden is overgebracht een knaapje
van 3 maanden uit Lisse, als lijdende aan
nekkramp.
Brand te Maastricht Te Maas
tricht is gisternacht de vermicellifabriek in
^e Batterijstraat, voorheen firma Bauduin,
Volgens een gisterenmiddag van den ge- Staatsspoorwegen te Enschede, 3 krijgsge- &e^ee' afgebrand. Te 10 uur gisterenavond
zagvoerder van het stoomschip Rijndijk ont- 1 vangenen aangekomen, die den 2den dezer *'erc* ^e brand ontdekt; de vlammen von-
vangen telegram ligt zijn stoomschip nog uit Paderborn waren ontvlucht. Het waren 2 "en voedsel en grepen zóó snel om
steeds veilig bij de Scïlly-eilanden in ondiep Franschen en een Belg. Ze hadden o.a. 24
water. uren onder een hoop blad gelegen om niet
Het bericht, dat het stoomschip te Ports opgemerkt te worden.
Kewell binnen is, is dus niet juist.
Gemeld wordt, dat de eigen pompen het
stoomschip kunnen lens houden. De ruimen
no. 4 en 5 maken water. (N. R. Ct.)
Afwikkeling van
overeenkomsten in Duitsch
land.
Naar aanleiding van talrijke klachten ves
tigt de Nederlandsche Kamer van Koophan
del in Duitschland, genaamd „Het eerste
zich heen, dat aan blusschen niet te denken
viel en de brandweer alleen de aangrenzen
de perceelen kon beschermen.
De oorzaak van den brand is onbekend
verzekering dekt de schade.
Ontsporing. Omstreeks 5 uur gis-
Smok-kelwaar
in beslag genomen.
De militairen, bijgestaan door de kom
miezen, hebben een goede vangst gedaan terenmiddag zijn van een goederentrein der
in de H. B. Heldtstraat te Winterswijk. Een Zuid-Hollandsche Electrische Spoorweg
viertal woningen werd onderzocht. In twee maatschappij op het station Berkel twee goe-
werd c.a. 150 pond spek en plantenvet ge- derepwagens ontspoord. De ontspoorde wa-
vonden, dat in beslag werd genomen. j gens kwamen dwars over de rails te staan,
j ozodat beide hoofdsporen versperd werden.
Staking Hollan dAm erik a- Te halfacht was het verkeer weer hersteld.
Nederlandsche Koopmansgilde", secretaris lijn. Gisterennamiddag heeft het bestuurTusschen 5 uur en halfacht hebben er geen
mr. A. E. von Saher, te Dusseldorf, er nog- van de Zeemansvereeniging „Volharding", sneltreinen op de lijn kunnen rijdener
maals de aandacht op, dat zij gaarne be- een vergadering gehouden met de stakers hebben toen alleen enkele verbindings-
reid is, aan Nederlandsche firma's welke bij aan de Holland—Amerika-lijn. Op deze ver- treinen gerede. Persoonlijke ongelukken
de afwikkeling van overeenkomsten in gadering waren alle stakers aanwezig, uit- hadden er bij het ongeluk niet plaats.
Duitschland met moe&Jkheden te kampen gezonderd eui twintigtal, dat aan het pos-i
(N. Ra Ct.)
Financiën.
Bij dc behandeling van dc bcgrooting 191G cn
ook nog daarna zijn in den Raad verschillende
verlangens geuit ten opzichte van onderwerpen
wier regeling in het belang der gemeente werd
geoordeeld.
D© voornaamste onderwerpen zijn: verbete
ring van de oude binnenstad, de voorziening in
de behoefte aan schoollokaliteiten, het vraag
stuk der volkshuisvesting, de reiniging, het in
stituut schoolartsen, verbetering van de sala-
rieering van het personeel bij het Hooger- en
Middelbaar Onderwijs.
Alvorens op deze punten een definitieve be
slissing van den Raad te vragen, hebben B. cn
W. het geraden geoordeeld een overzicht te
geven van den financieelen toestand der ge-
gemeente en te trachten een denkbeeld tc vor
men van dc wijze, waarop de inkomsten der ge
meente kunnen worden versterkt, indien de las
ten worden verzwaard. Te meer bestaat er reden
tot het instellen van een onderzoek naar den
financieelen toestand nu de tijdsomstandigheden
menig gemeentelijk huishouden in de war bren
gen. Maar hoe de uilkomsten daarvan ook lui
den, dc vroeg blijftmoet de gemeente in de
naasto toekomst alleen het noodzakelijke doen
of is het verantwoord den gewonen loop van
zaken te bestendigen en zich voor te bereiden
op de toekomst. Over het geheel zijn B. en W.
het hierover eens, dat getracht moet worden het
particulier initiatief zooveel mogelijk tot voor
beeld te zijn, om zoodoende dc welvaart der ge
meente te bestendigen en zoo mogelijk t© be
vorderen.
De cijfers wettigen volkomen den financieelen
toestond op dit oogenblik bevredigend te noe
men. De inwendige huishouding toonde over het
afgeloopen jaar een gezond beeld, want niette
genstaande extra uit avcn werden gedaan en
bijv. de kermisgelden niet werden ontvangen,
zal de dienst 1915 ook nu nog een saldo ople
veren, al blijft dit dan ook beneden dot van
voorgaande jaren.
Ook de resultaten van de bedrijven zullen een
alleszins bevredigend resultaat opleveren, niet
tegenstaande bijv. de gasfabriek ongeveer
27.000 had te offeren aan den verhoogden ko~
lenprijs. Het behaalde resultaat van dit bedrijf
is wel in hoofdzaak te danken aan de voort
durende toeneming der productie, waarin zeer
zeker een teeken van vooruitgong der gemeente
mag worden gezien.
Ook de gegevens betreffende de schuldenlast
der gemeente, vertoonen een geheel ander
beeld, don menigmaal wordt geducht.
Uit een rapport van den directeur der bedrij
ven blijkt, dat het muntgas niet tegen te hoogen
prijs werd afgeleverd, zelfs dat het tegenoverge
stelde inet meer grond kan worden verdedigd.
Verder ontraden B. en W. het voorstel van
den heer Hofland om het percentage van af
schrijving op gasmeters te brengen van 5 op
2* pet. Naar hun meening is het volslagen on
juist, de mate van afschrijving te beoordeelen
niet naar den vermoedelijken levensduur der
objecten, maar in verhouding tot de gedene af
schrijvingen in den loop der jeren, zooals de
heer Holland doet.
Daar reeds 27 Aug. 1912 een beginsel be
sluit inzake de aanstelling van een schoolarts
is genomen, komt het B. en W. onnoodig voor,
de wenschelijkheid der invoering nog eens te
bepleiten.
B. en W. verklaren zich tegenstanders ven
de kermis en nu de laatste twee jaar het pu
blick aan het gemis der kermis is gewend,
schijnt het oogenblik gunstig tot haar afschaf
fing te besluiten.
Wat de kosten betreft wijzen B. en W. er op,
dat naast du cijfers van f 500.UO0 voor de bin
nenstad, f 500.000 voor het onderwijs en
f 300.00» voor de reiniging, moet dan nog wor
den gerekend op f ÏOU.UOO voor de verbetering
van het Leusderkwarlier en de jaarlijks benoo-
digde bedragen voor den schoolarts, afscholfing
der kei mis, verbetering salarissen terwijl, in
verband met de uitbreiding der gemeente
hieronder begrepen het gebied onder Lcusden
ook dient te worden gerekend op een ver
hoogd bedrag aan uitgaven voor de politie.
Volgens een globale "berekening zullen, in
dien al deze zaken hun volledig beslag zuUcn
hebben verkregen, de lasten zijn verzwaard met
ongeveer f 80.000 per jaar. Men bedenke hier
bij wel, dat de uitvoering geleidelijk zal zijn cn
dot dus de lasten ook geleidelijk zullen toene
men.
Moor met opzet noemen wij het eindcijfer om
uwe vergadering een juist beeld te geven van
de toekomst. En bij dit cijfer is dan geen reke
ning gehouden met de kosten, voortvloeiende
uit de verbetering van de binnenstad en het
Leusderkwartier. Wij onderschrijven toch de
beschouwingen, hierover in de Nota geleverd en
hebben vertrouwen, dat tegen het volgen van
den door aangegeven weg ook bij Gedeputeerde
Staten geen bedenkingen zullen bestaan. Alleen
achten wij het niet wel mogelijk, thans tot vor
ming van straat-fonds over te goon. Zoolang
geen betere regeling zal zijn tot stand geko
men omtrent de ïinancieele verhouding tusschen
Rijk en Gemeente, en geen meerdere bewe
gingsvrijheid is toegekend op het terrein der be
lastingheffing, komt het ons ongeraden voor,
fondsen te vormen, hoe goed het denkbeeld op
zichzelf ook schijnt.
Dit alles overwegende en rekenende op een
gestadige uitbreiding der gemeente en een ge
leidelijke uitvoering van de genoemde zaken,
dan wil het ons voorkomen, dat een versterking
der middelen met ongeveer f 40.000 althans
voor de eerste jaren voldoende zal zijn.
Bij verbetering der binnenstad zullen de stra
ten met asphalt worden bedekt en dan komt het
B. en W. alleszins billijk voor, dat de straatbe-
lasting en de Rioolbelasting een deel der meer
dere uitgaven hebben te dragen. De meerdere
ontvangsten worden begroot op f 20.000, zoo
dat er nog f 20.000 blijven, over de dekking
waarvan het college van B. en W. verdeeld
De meerderheid wenscht geen belostingveiho*
ging maar dc bonoodigde 20000 tijdelijk uff
t gasbedrijf te halen en wel door het kookgaj
met 2 cent en het lichtgas met 1 cent tc ven'
hoogen (niet dus het munt- en het krnchlgns)?
Dc meerdere ontvangsten vnn de fabriek lulled
dan f 35000 over een jaar bedragen.
Hiervan wenscht de meerderheid f 20000 uit
te keeren aan de gemeente cn de rest laten aan
het bedrijf. Evenwel zou zij don wenschen tc la
ten vervallen du bepaling, dat de gemeente de
helit von de winst geniet boven de r 55.000 en
aan deze bepuling ook terugwerkende kracht ia
geven over 1915. Het gasbedrijf zal dan dus ool^
de beschikking houden over de meerdere winet
boven f 55000, zijnd© 13000, zoodat dan aan
wezig is voor de kolenkostenreserv© f 15.000
plus 13.000 of 28.000.
Met dit stelsel van verhooging van den gas-
prijs wordt don verkregen, dat de cokespfija
dezelfde kon blijven, de duurdere^ kolenprijzen
worden gedekt en geen verhooging van de In
komstenbelasting noodig zal zijn.
Toch zouden B. en W. dezen finoncieelcn bond
tusschen de gemeente en het bedrijf op den duur
niet bestendigd wenschen tc zien. Doorom wordt'
een bepaling gewenscht die het tijdelijk karak
ter dezer regeling uitdrukkelijk aangeeft cn er
toe dwingt, bijv. binnen 2 jaar «cn herziening
te treffen.
De minderheid is van oordeel, dot de gelden
voor zaken van algemeen nut niet uitsluitend
mogen worden gehaald uit verhoogde gusprij-
zen.
Daarom ook wenscht zij een behoorlijke
scheiding tusschen dc gelden die noodig zijn
voor algëmeene doeleinden en die, welke uitslui
tend worden vereischt door den verhoogden ko«
lenprijs.
Deze laatste wenscht zij dan te vinden uit ccA
verhoogden gasprijs, om deze weer tot het nor*
male cijfer terug te brengen zoodra de kolen-
prijs zulks zal toelaten.
Wenscht men daarnevens dc uitvoering van
verschillende zaken, als zijn genoemd, dan dient
hiervoor de Inkomstenbelasting te worden ver
hoogd. En dit zal kunnen door óf dc heffing-
schaal te wijzigen óf het vermenigvuldigingscij-
fer te brengen van 1 op ongeveer 1.30, ten ein
de een meerdere opbrengst van ongeveer
10.000 te krijgen.
De verhoogde Straat- en de Rioolbelastingc-n
zouden dan ook in de toekomst achterwege
kunnen blijven; althans zijn zij voor dc ge
noemde doeleinden dan niet noodig.
Het standpunt van dc minderheid is dusver
hooging van den gasprijs, uitsluitend in verband
met de kolenmorkt, en verhooging van de In
komstenbelasting ten behoeve van nieuwe za
ken.
De financieele toestand.
I
Zoo we reeds mededeelden heeft de gemeen
te-secretaris aan Burg. en Wethouders een nota
doen toekomen, waarin getracht wordt de naas
te toekomst te belichamen in cijfers, ten einde,
zoo mogelijk, te komen tot het vaststellen van
een lijn, die bij het finantieel beheer dient te
worden gevolgd. De politieke lijn stippelt dan
vanzelf wel uf, omdot per slot de mogelijkheid
van uitvoering van vele zaken wordt beheersch*
door da financieele draagkracht.
De bevolking bedroeg in 188013565. in
1890- 15551 (toename 198G), in 1900: 19611
(toename 4UG0), in 1910: 23945 (toename 4331)
en in 191425321 (toename 1376). De laatste
periode geeft geen gunstig beeld, moor de ves
tiging van velen in Leusden is daaraan niet
vreemd. De bevolking in het kwartier, dot den
kelijk weldra Amersfoort zal zijn, bedraagt 1600,
zoodat de bevolking, worden deze medegere-
kend, stijgt tot 26921. De groei is te langzaam
geweest. De jaarcijfers voor het Koninkrijk der
Nederlanden, 1913, doen zien, dat alleen de toe
name in 1914 het normale procent overtref!,
terwijl de ondere jaren daar ver beneden ble
ven. Maar neemt men de Leusdenschc bevolking
bij den aangroei van Amersfoort, dan zijn do
cijfers niet ongunstig. Het cijfer, waarmede de
bevolking zal toenemen mag op ruim 2 pet.-ge
steld worden, zoodat dc bevolking na 10 jaar
zal bedragen 32000. Maar niet gewaagd acht de
samensteller der Nota de veronderstelling, dnf
Amersfoort na 10 jaren de 40.000 inwoners zal
naderen. Bij het voeren van verder© beschov
wingen gaat hij van deze meening uit.
De totaalschuld bedraagt op 1 Jan. 1916
f 2.131.000 of per hoofd 94.83. Het schuld-
cijfer is hier zeer hoog, in vergelijking met an
dere gemeenten boven 1U0UÜ zielen, maar al
leen het Grondbedrijf heeft reeds een kapitaui
in zich van f 651.503 of per hoofd f 24.63.
Wordt do geliecie schuld gesplitst, don bekomt
men deze cijfers gemeentehuishoudmg
f '180.580.132 (per hoofd f 19.13), bedrijven
f 1.318.910 (per hoofd f 51.07) en grondbedrijf
f 631.503.564 (per hoofd f 21.G3).
Do gasfobriek berust op een gezonde finan*
cieele basis, d. w. z. dat er in den loop der ja*
ren voldoende is afgeschreven en de overwear*
de niet onbelangrijk is. Alleen de reserve ii
niet groot, op 1 Jan. 1915 f 36.767.42^ of bij.u
G pet. van de op de fabriek rustende ackuio
<f 648.910).
De fabriek is hier ten volle gegoed voor der
schuldenlast en bovendien tot heden zonder
cenig bezwaar in staat geweest de gemeente-
huishouding te 6teunen. Toch zal men geen
groote verwachtingen mogen koesteren omtrent
het snel aangroeien der reserve, die inmidde!
door de groote uitbreiding in nog ongunstiger
verhouding is gaan staan tegenover den schul
denlast.
Dc Waterleiding ontwikkelt zich op zeer be*
vredigende wijze, terwijl het bedrijf op goed4
gronden rust, door het maken van winst dool
de verordening is uitgesloten.
Over het electriciteilsbedrijf valt nog weinig
te zeggen. Dank zij het contract met de H. D.
S. M. en de flinke toename van het verbruik,
mag worden geconstateerd, dat ook dit bedrijf
zich financieel onafhankelijk kan gevoelen.
Het grondbedrijf bezit thans 251.02.54 HAi
grond, vertegenwoordigende een boek waar dq
van 1.067.101.62 of 42 X cent per M'. D«
totaal schuld beloopt 985.000 of per M*. oiw
geveer 39 cent. Onder deze cijfers is begrepen
een bedrag van rond 140.000, voor den aan*
leg van wegen besteed, terwijl de voor dezen
wegenaanleg benoodigdc grond is afgetrokken*
Naar alle waarschijnlijkheid zal ook nu
