Uit den omtrek.
(gT E Ml LION
limtmEUUtlOTEIMUt Zi.
STADSNIEUWS.
Wlitbislnil 34. Wel 145.
Mr. Troelstra. Naar de Avp.
verneemt, zal mr. Troelstra a.s. Zaterdag
weder in de Residentie terugkeeren.
Mr. H. K u n e m a n. Te Brussel
is in den ouderdom van 73 jaar overleden
de heer mr. H. Kuneman, oud-directeur van
binnenlandsch bestuur in Ned.-Indië. De
overledene was ridder in de orde van den
Nederlandschen Leeuw.
Mr. J. M. B r o o s h o o f t. f Te Rot
terdam is overleden mr. J. M. Brooshooft,
oud-president van den raad van Soerabaya.
■edertand da oorlog,
Officieels verklaring van de
Fransche Regeering.
(Officieel.) He£ departement van buiten-
landsche zakenlevens mede, dat de Fran
sche gezant met machtiging zijner regeering
aan den minister van buitenlandsche zaken
de verzekering heeft gegeven, dat noch
Frankrijk, noch een zijner bondgenooten er
ooit een oogenblik aan heeft gedacht om
rechtstreeks of zijdelings de onzijdigheid
van Nederland of de onschendbaarheid van
zijn grondgebied aan te tasten, onder bij
voeging dat de laatstelijk te Parijs gehouden
conferentie der getüieerden zich in het ge
heel niet met Nederland heeft bezig gehou
den.
Moeilijkheden bij den aanvoer
van tarwe-
(Officieel). De kwaliteit van den "Ameri-
kaanschen tarweoogst van 1915 maakt de
tarwe over het algemeen slecht bewaarbaar.
De Regeering heeft zich dan ook reeds ge
durende geruimen tijd genoodzaakt gezien
om bij den aanvoer met dit feit rekening te
houden.
In den aanvang van dit jaar is met de
Holland-Amerika-lijn, den Kon. Holl. Lloyd
en de Ned. Reeders Vereeniging eene
overeenkomst gesloten, welke, als overigens
geen moeilijkheden bij den aanvoer ontston
den, een volkomen voldoenden aanvoer van
tarwe zal waarborgen.
Ten gevolge van het vooral in den laat-
sten tijd steeds bezwaarlijker scheepvaart
verkeer is de aanvoer van tarwe kleiner ge
worden dan met 't oog op 't maken van een
voorraad wenschelijk geoordeeld mag wor
den.
Getracht is en wordt om met behulp van
de schepenuitvoerwet verbetering in den
toestand te brengen.
Er doen zich thans nieuwe moeilijkheden
voor. Zes schepen van de Hoïland-Amerika-
lij, bestemd om in April circa 45.000 ton
regeeringstarwe van Amreika te verschepen,
worden hier reeds sedert geruimen tijd op
gehouden ten gevolge van een geschil tus-
schen directie en personeel, en zullen dus
ook bij spoedige oplossing van dit geschil,
veel later dan verwacht was, de tarwe kun
nen aanvoeren; twee andere schepen, be
stemd om na aankomst te Rotterdam tarwe
te gaan halen, zijn met schade op xee aan
getroffen, terwijl een derde schip wegens
schade moet worden gedokt. Hoeveel sche
pen nog in een gelijke omstandigheid zullen
komen, is uit denn aard der zaak nfet aan
te geven. De „Lodewijk van Nassau" van
den Koninklijken West-Indischen Maildienst
geladen met chilisalpeter voor de Neder-
londsche Regeering, wordt reeds sedert 22
Maart in de Downs vastgehouden. Deze
boot was voor haar volgende reis ook be
stemd voor den aanvoer van graan. Ook de
voortaan te volgen reisroute om het Noor
den van Schotlènd zal, zooals van zelf
spreekt, den duur vairide reis aanmerkelijk
verlengen.
Uit één en ander mag veilig worden af
geleid, dat de aanvoer van granen in de e.k.
tijden groote bezwaren zal ondervinden,
Geen wittebrood «neer.
Aan een officieel communiqué wordt
ontleend, dat de minister van landbouw be
sloten heeft maatregelen te nemen om de
zuinigheid bij het tarweverbruik te bevorde
ren. Van 14 dezer af zullen de meelfabrikan
ten voorloouig geen tarwebloem meer mogen
malen. Zoodra de in den landé bij de fabri
kanten en bakkers aanwezige voorraden
bloem zijn verbruikt, doch in ieder geval
uiterlijk van Maandag 24 April af, zal slechts
bruin tarwebrood (brood van ongebuild tar
wemeel) gebruikt mogen worden.
Het rijks-graanbureau zal echter op verzoek
varr de burgemeesters bloem beschikbaar
stellen ten behoeve van die personen, voor
wie op medische gronden het gebruik van
bruin tarwebrood onraadzaam gevonden
wordt.
De minister meent te mogen verwachten,
•dat zoodra algemeen bruin tarwebrood zal
imoeten worden gebruikt, dit voor 'hen, die
te voren gewoon waren wittebrood te gebrui
ken, geen reden zal zijn om zich te bedienen
van het goedkoope bruin tarwebrood, dat op
broodkaarten wordt varkrijgbaar gesteld.
ne .-Columbia".
Naar wij vernemen, zal het Nederlandsche
stoomschip „Columbia" behouden op de
Theems kunnen aankomen.
Er is voldoende hulp aanwezig. Het schip
Is vermoedelijk op een mijn geloopen 3H
miil oost van de Galloperboeï.
Geen gewonden.
De „Columbia" deed haar eerste reis. Ze
bad 4500 ton mais voor de regeering aan
boord.
Gisteren middag kwam bij de Directie
van den Kon. West-Indische Maildienst nog
het volgende telegram binnen van den ka
pitein van het s.s. Columbia:
„Bestek middag 51 gr. 33 min. N. B., 1 gr.
30 min. O. L. Worden goed geëscorteerd.
Diepgang voor 31 voet, 6 duim; achter 17
voet, 6 duim Schip zakt niet dieper. 3 gr.
slagzijde stuurboord. Loopen met 48 slagen.
Dun en niet harder. Groot ruim droog, voor-
rufcn vol. Voor tusschendek 5 voet water,
voorpeik vol. Hebben goede hoop op be
houd. Zee beduidend kalmer."
De Prinses Juliana.
De directie van de maatschappij Zeeland
heeft aan de Middelb. Ct. meegedeeld, dat er
haar niets bekend is van een voornemen der
Engelsche regeering, 't wrak van de mailboot
„Prinses Juliana" zoo spoedig mogelijk op te
blazen. Het wrak is nog het eigendom der
maatschappij, en zij tracht alsnog er een koo-
per voor te vinden. Natuurlijk zal op den
duur de Engelsche regeering de opruiming
van het wrak ter hand nemen, wanneer dat
niet door anderen geschiedt. Maar daarvan
is, meent de directie, nu nog geen sprake.
De R ijn d ijk.
De Rijndijk ligt thans geankerd bij de
St. Mary's (Scilly Eilanden). Het stoom
schip heeft eenige slagzij naar bakboord; er
bestaat geen gevaar voor zinken.
Een sloep van de
„Tubantia" aangespoeld.
Te Callantsoog is ter hoogte van strand-
paal 10 een sloep van de „Tubantia" aange
spoeld en door den strandvonder aldaar
voorloopig geborgen.
Engelsche vuurschepen
v e r w ij d e r d.
De Msb. meldt, dat 3 kleine Engelsche
vuurschepen, welke lagen tusschen de Gal
loper en de Theems, zijn verwijderd, nadat
boeien er voor in de plaats zijn gelegd.
Gebrek aan Chfli-salp.eter.
(Officieel.) Naar aanleiding van ver
schillende vragen over de gevolgen van het
vasthouden van de Lodewijk van Nassau,
uitsluitend geladen met chilisalpeter, gea
dresseerd aan de Nederlandsche regeering,
in het Engelsche Kanaal, deelt het ministe
rie van L., N. en H. het volgende mede:
De sterke regens in den nawinter, waar
door de grond veel oplosbare stikstofverbin
dingen heeft verloren, en het thans heer-
schende schrale weer zijn oorzaak, dat de
rogge dit voorjaar groote behoefte heeft aan
een krachtige salpeterbemesting.
Door het niet tijdig aankomen der sche
pen met chilisalpeter zal deze bemesting
echter veel te wenschen overlaten. Dit zal
vrij zeker ten gevolge hebben, dat de rogge-
oogst in 1916 zeer onvoldoende zal zijn.
Laat daarbij de maisaanvoer te wenschen
over, zoo zal meer rogge aan het vee moe
ten worden gevoederd.
Een en ander zal leiden tot een sterke ver
mindering van de voor brood beschikbare
hoeveelheid rogge.
Engelsche steenkool.
Volgens order van het Engelsche consu
laat te LJmuiden mogen, zoo meldt men aan
het N. v. d. D. van daar, de Nederlandsche
stoomvisscherijschepen te Umuiden niet met
Engelsche steenkolen beladen worden, tenzij
de reederijen er borg voor spreken, dat de
door hun treilers gevangen visch niet naar
Duitschland uitgevoerd wordt.
Daar'niet de reederijen visch exporteeren,
doch de handel en de eerstgenoemde die
verzekering dus niet kunnen geven, worden
de met Engelsche "steenkolen beladen sche
pen leeggehaald en van Duitsche steenkolen
voorzien.
De weefschool bedreigd.
Naar ons uit Den Haag gemeld wordt dreigt
ook de Ned. Weefschool te 'sGravenhage
het gevaar bij gebrek aan arbeidsmateriaal
den arbeid te moeten stop zetten. Voor het
In den regel kostbare weefwerk als o.a. go
belin-restauraties en anderszins, dat aan
deze school meer en meer wordt toever
trouwd, kan om haar kleurenvastherd uitslui
tend Belgische en Zweedsche wol in aan
merking komen. En voor den uitvoer van
deze grondstoffen zijn de grenzen van België
zoowel als van Zweden gesloten, terwijl de
presidente, mevr. BoonClemens, die zich
zonder resultaat tot de Zweedsche autoritei
ten wendde, van de haar gedane aanbiedin
gen van smokkel-adressen uit beide landen
geen gebruik wenscht te maken. Tal van
werksters aan deze langzaam opbloeiende
nijverheidsinrichting dreigen dus werkloos
te worden.
Gestrafte boeren.
Naar het Hbld. verneemt zijn er een aan
tal landbouwers, die weigeren de hun opge
legde verplichting tot het leveren van con-
sumptiemelk na te komen. De Rijkscommis
sie van Toezicht op de Kaasvereeniging
heeft nu verboden van deze landbouwers
kaas te koopgn.
Ontvluchte krijgs-
gevangenen.
Gisterenmorgen kwamen te Winterswijk
twee Fransche krijgsgevangenen aan, gebo
ren Corsïcanen, die op 26 Maart uit Stock-
hausen bij Gottingen ontvlucht waren.
Vredesbemoelingen
De correspondent van de Tijd. te Rome
seint
Naar Ik van welingelichte zijde verneem,
worden ten Vaticane stappen overwogen,
om naar aanleiding der redevoeringen van
den Duitschen Rijkskanselier en den En-
gelschen miister Asquith, langs diploma-
tieken weg zekere vragen te stellen.
De For d-g edeputeerden.
Mevr. Bakker—Van Bosse, die door haar
persoonlijke relaties voor zich de moeilijk
heden, verbonden aan den terugkeer der
leden van de Nederlandsche deputatie ter
Ford-conferentie wist te overwinnen, is in
Den Haag teruggekeerd en verwacht, dat
ook de andere leden daartoe weldra wel in
staat zullen zijn. Twee malen was hun dat
reeds toegezegd, maar beide malen kwam
er weer iets in den weg. De vrees van een
der leden, dat het nog wel een paar maan
den zou kunnen duren, voordat men terug
kon zijn, kan dus nog worden beschaamd.
N. O.
Prijsvraag Teyler. Directeuren
van Teylers Stichting en de leden van Tey-
ler's Tweede Genootschap hebben de vol
gende prijsvraag uitgeschreven^
De hypothese van Rutherford, volgens
welke een atoom zou bestaan uit een posi
tief geladen kern waarom zich electronen
bewegen, is in de laatste jaren zeer vrucht
baar gebleken. Daarom v.ordt gevraagd de
betcekenis en de waaide van deze hypothe
se en de heeds gemaakte gevolgtrekkingen
te beoordeelen en haar, zoo daartoe aanlei
ding wordt gevonden, verder uit te werken
of wel dienstbaar te maken aan de verklaring
van verschijnselen, die tot nog toe niet uit
dit oogpunt werden beschouwd.
Uitgeloofd wordt de groote gouden me
daille des Genootschaps. Antwoorden wor-
d enmgewacht tot 1 Augustus 1917.
Ongeschikt examinator.
In de le inspectie, waartoe behooren Breda,
Arnhem, Zutphen en Venlo, zijn voor de
examens voor hulpacte L. O. dit jaar de vol
gende schriftelijke opgaven gedaan in het
vak Aardrijkskunde (1 uur):
Behandel één der beide eerste en één der
beide laatste opgaven.
A. 1 Wat weet ge, met betrekking tot ons
land, van de haring- en beugvisscherij op de
Noordzee, van de haringvisscherij op de
Zuiderzee en van de visscherij op onze bin
nenwateren? Hoe bevordert de Heide-Maat-
schappij den rijkdom van visch op onze ri
vieren? Welke plaats is tegenwoordig de
groote vischmarkt van ons land?
2. Langs welke wateren liggen hier te lan
de bijzonder zwaré dijken? Op welke wijze
worden een van die geweldige aarden dam
men nog versterkt? Waardoor veroorzaakt
een dijkbreuk zulke vreeselijke ongelukken
in ons land? Wat weet ge van het beheer
der dijken?
B. 1. Welke Europeesche Staten liggen
langs het Westelijk bekken der Middelland-
sche Zee? (Zoo gij de landen van Afrika
kent, die er langs liggen, moogt gij ze ook
noemen). Noem van elk der Europeesche
Staten de havens aan dat bekken, die een
drukke scheepvaart hebben. Verklaar, hoe
het komt, dat het genoemde bekken een be
trekkelijk hoog zoutgehalte heeft. Wat weet
ge van het eiland Sicilië?
2. Midden-Java, van Preanger Regent
schappen en Cheribon tot en met Kedoe.
Beschrijft de kusten en het binnenland!
Geef verder op: de staatkundige indeeling,
de voorname plaatsen (naar de residenties)
en de belangrijke producten.
Dr. H. Blink, de aardrijkskunde-specialL
teit, komt in „Het Vaderland" krachtig ln
verzet tegen het stellen van dergelijke vra
gen, die hij voor een schriftelijke beant
woording door candidaat-hulponderwijzers
en -onderwijzeressen absurd en bespottelijk
noemt. Hij oordeelt, dat jonge lieden, die in
een uur tijds over deze boven hun kracht
gaande onderwerpen een opstel moeten
schrijven, waarnaar dan hun bekwaamheid
In het vak beoordeeld wordt, mishandeld
worden. Hij acht den examinator, die de vra
gen heeft gesteld, onbekwaam voor dit werk
en vindt het hoogst wenschelijk, dat er eens
een enquête naar onze examens wordt inge
steld. Het wordt soms te ergf
Een vreerad verschijnsel.
Men schrijf! uit Durgerdam aan het „N. v.
d. D.*:
Het Kinselmeer bij Durgerdam, de 40 tot
70 voet diepe doorbraak van 1825, vertoon
de Dinsdagmorgen een vreemden aanblik.
Een uitgestrekte vlakte van circa 50 H.A.
was bedekt met een zwarte, drijvende laag
modder, ter dikte van een meter, zooals men
die op den bodem der slooten aantreft. De
toeschouwers meenden eerst dat er plotse
ling land was ontstaan. De visschen waren
mede naar boven gekomen en kregen het
benauwd. Honderden ponden baars, snoek,
aal, bliek, spiering enz. spartelden op de
troebele massa en werden in menigte opge
schept.
Besmettelijke ziekten. De
Staatsct nr. 88. bevat een opgave van het
aantal gevallen van besmettelijke ziekten,
ter kennis gekomen van den Centralen Ge
zondheidsraad in de week van 5 tot en met
11 April 1916.
Wat pokken en nekkramp betreft, zijn in
genoemde week ter kennis gekomen:
Pokken: 12 gevallen te Amsterdam en
1 geval te 's Gravenhage. (Dit geval was
waargenomen den 2en April, doch kwam te
laat ter kennis van den Centralen Gezond
heidsraad om nog in de vorige opgave te
kunnen worden vermeld.)
Meningitis (nekkramp): 1 geval te
Groningen, 5 gevallen te Utrecht (waarvan
1 geval afkomstig uit Bynnik. en 3 uit Woer
den), 1 geval te Delft, 1 geval te Dordrecht,
5 gevallen te 's Gravenhage, 4 gevallen te
Leiden en 2 gevallen te Harderwijk.
De Amsterdamsche pok-
kengevallen. Sedert de vorige opgave
zijn geen nieuwe lijders in het Wflhelmina-
g as thuis te Amsterdam opgenomen, terwijl
een man ei\ een vrouw uit de verpleging
ontslagen zijn, zoodat het aantal verpleegden
thans bedraagt 9 mannen, 8 vrouwen en 5
kinderen.
Het aantal in observatie genomenen is on
veranderd gebleven, zoodat het thans 77
bedraagt, behalve de 44 in de barak aan
het einde van de Bellamystraat onder ge-
brachten.
Wekelijksche mededeeling
betreffende mondr en klauw
zeer. Sedert de vorige opgave, d.d. 5 April
1916, werd mond- en klauwzeer geconsta
teerd, in Zuid-Holland één geval te Hof van
Delft.
De zieke en verdachte dieren zijn afge
maakt
De maatregelen werden opgeheven te
Teteringen, Nieuwerkerk ö.d. Ussel, Wees-
perkarspel, Bruinisse en Sluis, alsmede op
de nog bestaande besmette hoeven te Poor-
iugal en Spijkenisse en op 1 hoeve in elk
der gemeenten Beek (L.) en Meerssen.
Besmette hoeven beslaan th^ns nog te
Vlaardingen (1), Pijnacker (1), Vrijenban
(2), Beek (L.) (2), Meerssen (2), Geulle (1),
Ulestraten (1), Sittard (2) en Broeksittord (2).
Een dissonant. Gedurende den
dienst in de Gereformeerde kerk aan de
Vlamingstraat te Delft hoorde de organist
afgrijselijke jammerklachten tusschen de
muziek. Een onderzoek bracht aan het licht,
dat een kat in het orgel zat en razend van
angst zich verscholen Meld. De gemeente
behielp zich verder zonder orgelspel. Eerst
's middags gelukte het de poes uit haar vrij
willig gekozen gevangenschap te verlossen.
Over een afgebeten arm.
Destijds werd gemeld, dat tegen het bestuur
van het Kon. Zool. Bot. Gen. te Den Haag
een eisch tot schadevergoeding was inge
steld namens de kinderjuffrouw, aan wie
destijds door beren, toen zij den Dierentuin
bezocht, een arm was afgebeten.
Dit is onlangs geschied bij dagvaarding,
waarin gesteld wordt, dat eïscheresse, toen
rij op 16 Augustus T9I5 met kinderen den
Dierentuin bezocht, terwijl zij daar bij dén
berenkuil vertoefde, plotseling door een of
meer beren is aangevallen, die haar de
rechterhand en. een gedeelte van den rech
terarm hebben afgerukt.
Op grond o.a. van het feit, dat zij, daar
door gebrekkig geworden, niet meer in haar
onderhoud kan voorzien en ter vergoeding
van de kosten van geneeskundige behande
ling enz., vraagt eischeresse een schadever-
goeding'van 25,000.
Procureur van eischeresse is mr. W.
Francke, die op de burgerlijke terechtzitting
der Keagsche rechtbank van 28 Maart jl.
conclusie heeft genomen.
Mr. A. M. de Groot, procureur voor het
K. Z. B. G., heeft daarop 4 weken uitstel
gekregen, om te dienen van conclusie van
antwoord, hetgeen zal geschieden op de te
rechtzitting van 25 April, tenzij nieuw uit
stel mocht worden gevraagd.
Oplichting. Schipper J. H., van
de Rijnaak Brussel, en de bootenbaas G.
van H., van Rotterdam, maakten te Amster
dam kennis met een Duitscher, die zich
bijzonder interesseerde voor den verboden
uitvoer van koopwaren. Met dien Duitscher
werd overeengekomen, 50 zakken rijst en
T20 vaten lijnolie te laden aan boord van
de Brussel en te trachten, deze goederen
over de grens te krijgen.
Daartoe vertrokken do schipper en de
bootenbaas in Maart jL met de Rijnaak Brus
sel van Rotterdam naar Krimpen a. d. IJse!,
waar bij nacht de balen rijst en de vaten
lijnolie met een stoomboot aan boord wer
den gebracht.
Van daar vertrokken zij met de Brussel
naar Nijmegen, waar men een veertien da
gen stil bleef liggen. Uit Nijmegen werd aan
den Duitscher geschreven, dat men te ver
geefs getracht had over Harlrngen en over
Kampen de koopwaar naar Duitschland te
krijgen, hetgeen niet waar was, zooals bei-
dij bekenden aan de rivierpolitie te Rotter
dam, toen deze hen dezer dagen aanhield.
Ook zeiden zij, er geen oogenbhk aan ge
dacht te hebben, het verbod van uitvoer te
overtreden.
Uit Nijmegen te Rotterdam teruggekeerd,
werden de balen rijst en de vaten lijnolie
in een pakhuis aan de Feyenoordkade op
geslagen en werd aan den Duitscher ge
schreven, dat zij 2500 moesten hebben
voor moeite en kosten; ontvingen zij dit be
drag niet, dan hielden zij de koopwaren
vast. Zij rekenden er op, dat de Duitscher
hiervan geen aangifte durfde te doen. Bijna
het geheele gevraagde bedrag is hun dan
ook uitbetaald, waarna de Duitscher zijn
goederen terugkreeg.
Later is toch ruchtbaarheid aan de zaak
gegeven, hetgeen de arrestatie van den
schipper en den bootenbaas tengevolge
heeft gehad. Beiden zijn thans als verdacht
van oplichting, naar het huis van bewaring
te Rotterdam gebracht.
(N. R. Ct.)
Verpletterd. Te Wormerveer
is het zevenjarig zoontje van dan heer Ten
Hope aan het Wandelpad met het hoofd on
der een zwaren verhuiswagen geraakt, waar
door dit lichaamsdeel verpletterd werd en
de dood onmiddellijk intrad.
Fabrieksongeluk. In de ma
chinefabriek der firma Zimmermann te En
schedé hed Dinsdagavond bij het gieten van
ijzeren ringen een noodlottig ongeval plaats.
Door het springen van een der toestellen,
stroomde plotseling het gesmolten ijzer uit
den vorm, waardoor een viertal arbeiders
aan beenen en voeten'zeer ernstige brand
wonden bekwamen. Twee werklieden, res
pectievelijk uit Borne en Hengelo, werden
naar het R.-K. Ziekenhuis vervoerd, de beide
anderen werden naar hun woning te En
schedé overgebracht.
Marktberichten.
Eiermarkt te Rotterdam.
11 April »«1«.
Kipeieren V. P. N. 1 7.05 -7.3G.
Reee*nns;Y WO-JTtl
Eendeieren V. P. N. f 7.00—7.1
Re^eerine f 7.30 - 0 ^0.
Ganseieren V. P. N. f 0.150.16.
Resreeriiur f 0.14.
Kievitseieren f 0.11.
Aanvoer V. P* N. 37?06.
Regeering 85«»344.
Achterveld. Op de „Mr. Jan Pie-
ter Adolf-Stichting" te Achteveld zal dit jaar
de bloemenkweekerij op groote schaal wor
den toegepast. Voor Oost-Indische kers is
o.m. 1 HA. bestemd, terwijl voor scheef-
bfoem en esoholtzia elk een half bunder ge
reserveerd is. Voorts zullen nog de bekende
blauwe korenbloem en andere soorteiè
bloemen verbouwd worden, too dat In hel
geheel 2 'j H.A. met bloemen bezet mulién
zijn.
Beminnaars van kleurenpracht zullen liv
den bloeitijd hier dut hun hart (en neut?
kunnen ophalen.
Hoevelaken. De kiezerslijst dezégt
gemeente, dienst 191617, bevat de namen
van 162 personen. Elf kiezers zijn er bij^«'4*
komen en zes zijn van de kiezerslijst afge*"
voerd.
Reclames
per anker f 34
per fleaeh - 0.85.
pin» II.Ito p», nnber norljas.
De financfêele toestand.
IL
De phase van ontwikkeling, waarin de ge-*
meente verkeer!, en de vele wenschen, die
vroeg ol laat in vervulling moeten worden ge*
bracht, zullen in de naaste toekomst groote
offers vragen en de toename der inkomsten,
hoe voldoende ook, zal die offers niet kunnen
dragen.
De volgende uilgaven mogen wordeu ver
wacht; onderwijs: f 500.(100. verbetering bin-,
nenstad: f 500.000, reiniging f 900.000.
De hoogere kosten van de gewone huishou
ding zullen moeten worden gevonden uit de
gewone ontvangsten, die de gewone dienst zal
opleveren.
De uitgaven ten behoeve van handel en
industrie zullen moeten worden gevonden,
deels uit de rechten, die de belanghebbenden
moeten betalen, deels uit de exploitatie van de
grondel.
Op het Grondbedrijf rust een dubbele taak:
te zorgen dat de oogenblikkclijke lasten door
de gemaakte winsten kunnen worden gedokt,
maar ook en vooral, om zorg te dragen, dat
de blijvende lasten eveneens door het bedrijf
zelf kunnen worden gedragen. Een grondbe
drijf mag wel winst afwerpen, als -zijnde deze
de meerwaarde, die de grond heeft verkregen
door de werkzaamheid von de gemeenschap.
Het erfpachtstelsel, hoezeer in theorie ook t!
Verdedigen, is practisch voor de gcmecnli
onbruikbaar, daar de huidige stand der \vct«
geving moeilijkheden schept voor hel finan-
ciëel beheer. Maar wel moet het grondbedrijV
blijvende inkomsten nalaten. Een middel hier
voor is het kweeken van reserves uit de winst
te vormen De toekomst zal meer en meer nnn-
toonen, dat de moderne gemeente haar taak
niet kan volbrengen, wanneer zij alleen is aan
gewezen op belastingen van de levende bur
gers.
Daarom moet worden uitgezien naar andere
middelen. Voert de gemeente nu een grond-
politiek als hier in Amersfoort het gevaï is, dan
schijnt mij dat alleen geoorloofd, wanneer dat
bedrijf zelf de lasten draagt die het veroor
zaakt.
De kosten van het nieuwe stadskwar.i r
vin de men dus in dc winst op den grond ge
wonnen.
Naar schatting zal de Jaarlljkschc toename
der inkomsten f 5827.50 bedragen. Voor dc
meerdere uitgaven zullen dus nieuwe bronnen
moeten worden aangewezen.
Naast «en matige rioolbelasting kan zeer
goed een verhooging der straatbelasting wor
den ingevoerd, vooral wel. wanneer vast wordt
gesteld dat gemiddejd elk jaar f 50.000 ral
worden aangewend tot verbetering van de
Oude Stad. De eigendommen, door de belasting
te treffen, ondervinden daarvan toch ook den
invloed.
Met de reorganisatie van het onderwijs enz.
zou kunnen gewacht worden lot tijd en wijle
de nieuwe belastingen, waarvoor het jong9te
ontwerp tot wijziging van de gemeentewet
perspectief geeft, geheven kunnen worden.
Maar dit zou te betreuren zijn. De ontwikke
ling der gemeente eischt meer spoed Dus zul
len directe middelen moeten worden aange
wezen en wel voor de eerste jaren voor een
bedrag van f 30.000 per jaar
Zou dit bedrag uit de inkomstenbelasting
moeten worden gevonden, dan is een verhoo
ging met ongeveer 1 noodig. Ik aarzel niet,
dit noodlottig te noemen. Het is mijn vaste
overtuiging, dat deze gemeente alleen dan
blijvend in bloei zal toenemen, Indien de
inkomstenbelasting blijft wat ze nu Is. En dit
argument weegt bij mij zwaarder, naarmate de
Rijkslasten zullen toenemen. En hierom ach", ik
opvoering der inkomstenbelasting onge-
wenscht, omdat de thans bestaande wettelijke
bepalingen cr toe dwingen dat een te groote
druk wordt gelegd op de kleinere ïaar vooral
op de middelmatige inkomens. "Wanneer wordt
aangenomen dat opvoering van de inkomsten
belasting den groei der gemeente zal tegen
houden, dan hebben alle lagen van de bevol
king er belang bij. dat dit ook niet geschiedt.
,En dan is een verhooging van gasrccht daar
door meieen gerechtvaardigd, te eerder nog,
indien het mogelijk blijkt als in casu daé
het miwtcas buiten de verhooging kan vallenu
Volgens de begrooting 1916 wordt gerekend
op een afzet van 1.750000 M». gas aan lichtgag
aan narticulieren en 900.000 M*. aan Icoolc- etf
krachtgas
Wanneer deze belden met 1 cent in prijg
worden verhoogd, wordt een verhoogde ops
brengst verkregen van f 28-500. Hiervan zou
ik f 20.000 willen voegen bij de verplichte uifr
keering van t 55.000, zoodat deee dan cal ba-
dragen f 75 000, maar met weglating van d«
tegenwoordige bepaling, dat verder 50 va*
de winst wordt genoten. Geleidelijk kan dn*
weer op vermindering worden aangestuurd
De resteerende f 6500 zou ik bij de reaerve wil<,
len voegen, opdat deze zal toenemen, hetgeetS
gewenscht is.
Eindelijk nog een enkel woord over dg
saldo's. Er is op gewezen dat deae daleoda fij%
en dit mag niet
