„DE EEMLAN DER".
Zaterdag 29 April 1916.
"B U iTËNLAND
N* 257 Eerste Blad.
14-* Jaargang.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT
Intercomm. Telefoonnummer 66.
u ,a F- A- EBB1NGE WUBBEN.
Hoofdredactie: j Mr Q j yAN SCHAARDENBURG*
Uitgevers: VALKHOFF C<>.
ABONNEMENTSPRIJS:
fif nundfls toot Acutrsfoort t
ldeM franco par post 1 *30#
P«i .eek (mei (rratie verankering tegen ongelukkon) O. IO.
Afeonderltikc nummer»
Wekelijkaeb bijvoegael ,Dt Brtlaniteht Buimou<y (onder
radactie ren Thérine Hovenl per It mnd. BO el*.
Wekelijkscb b|)»oeg»el .fb» per mnd. 40 <t».
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regolaf j.50.
Elke regel meerO.HF
Dienstaanbiedingen 25 cents b(j vooruitbetaling.
Grooto letters naar pl nats ruimte»
Voor handel en bedrit bestaan zeer voordoolige bepalingen
tot hot herhaald advertoeron tn dit Blad, by abonnomont.
Eono circulaire, bovattendo do voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
Holle praat.
't Wordt bij een aantal journalisten van
zeker slag den laatsten tijd gewoonte met
geweldige minachting te spreken over onze
ministers en onze volksvertegenwoordiging.
Zij merken in den regel heel laat
een of ander punt op in de crisis-maatrege
len of wat er verband mee houdt, dat het
groote publiek hoogst onaangenaam treft;
inhouding der periodieke verloven, invoe
ring van het bruinbroodvoorschrift of iets
dergelijks. Bijster veel opmerkingsgave is
daar niet bepaald voor noodig. Over de oor
zaken van zulke regeeringsmaatregelen
breken de heeren zich het hoofd niet, zij
hooren de klokken luiden, maar waar de
klepels hangen weten zij niet, veel minder
welke machten die klepels in beweging
brengen. Een minister is in hun oog de
schuldige, Dus moet die minister weg. Heeft
de Kamer hem niet in een vloek en een
zucht „weggejaagd", dan heet zij te bestaan
uit honderd verpolitiekte nietsnutters, die
geen oog hebben voor de nooden des volks,
zich alleen te buiten gaan aan zulke neste-
rijen als de staatspensioneering. Het arti
kel is gereedf
Er zou de conclusie uit moeten getrokken
worden: weg met de ministers, wèg met de
volksvertegenwoordiging. Maar tevens moe
ten de lezers zich dan wel de vraag stellen
- de schrijvers zelf van dit slag doen niet
aan vragen èn wat dan? Een ander mi
nisterie? Heelemaal geen volksvertegen
woordiging? Een dictatorschap, een ver
licht despotisme? Van wien of wie
De antwoorden blijven al evenzeer uit als
de juiste en volledige kennis der oorzaken
van de gewraakte fouten ontbreekt. Het
artikel, even rumoerig als hol, is gereed,
daarmee acht de schrijver zijn taak vol
bracht. Zelfs om de gevolgen van zijn schrij
verij bekommert hij zich niet. Bn toch zijn
die gevolgen van hoogst ernstigen aard,
kunnen zij het althans zijn. De duizenden
eenvoudigen van geest, die telkens weer
hooren verklaren, dat regeering en volks
vertegenwoordiging bestaat uit een verza
meling weet-nieten, aan wie te verstaan
wordt gegeven want zelfs daarvoor scha
men de hier bedoelde volksvoorlichters zich
niet dat er misbruik van vertrouwen in
het spel is, zij worden ontevreden, verzet
ten zich öf openlijk öf lijdelijk tegen de cri
sismaatregelen. Gelukkig is de overgroote
meerderheid van ons volk te bezadigd, te
degelijk om zich in de war te laten brengen
door artikelen als de aangeduide. Dit soort
journalistiek heeft ons land dan ook nooit
gekend en met afkeurende minachting spra
ken we over de „gele pers" in Amerika, die
er berucht om was.
Maar de buitengewone tijdsomstandighe
den met hun buitengewonen invloed op de
geestesgesteldheid van velen dreigen deze
allergevaarlijkste „maak-maar-lawaai-journa-
listiek" ook in ons land burgerrecht te be
zorgen bij groepen van het volk. Econo
misch kan dit zeer ernstige gevolgen heb
ben, de volkseenheid kan er door worden
gebroken, de volkskracht verzwakt.
Of er dan geen ernstige klachten zijn
ten aanzien van onderdeelen van het regee-
ringsbeleid? Zonder twijfel, deze zijn er.
Maar dacht men, dat eenig ministerie, welk
dan ook, de overweldigende, nimmer geken
de moeilijkheden van dezen crisistijd vol
maakt zou kunnen oplossen? Meent men,
dat terwijl rondom ons heel Europa brandt
in de helle van den wereldoorlog, in ons
land alles den gewonen gang zou kunnen
gaan, dat niemend zou behoeven te bemer
ken, dat er „iets aan de hand is".
Vrijuit mogen en moeten alle ernstig-on-
derzochte klachten worden geuit, de volks
vertegenwoordiging zal er volle aandacht
aan wijden, naar verbetering streven, zon
der aarzelen haar volle rechten benutten.
De practijk leert dit. De critiek uit de
volksvertegenwoordiging is dit ministerie
niet gespaard, steeds is aangedrongen op
handhaving van alle rechten van het parle
ment, ook in deze dagen. Zoo worden op
dit oogenblik door de wetgevende macht
en met krachtig ingrijpen van de Tweede
Kamer behandeld: de oorlogswinstbelasting,
de duurtetoeslag van personeel in rijks
dienst, maatregelen tegen de smokkelarij,
(militairen als hulp-commiezen), verhooging
van de vergoeding voor de gezinnen der ge-
mobiliseerden enz. Over den geneeskundi
gen dienst bij het leger, de graanvoorzie-
ning, den aanvoer en de distributie van
kunstmest zijn den betrokken ministers vra
gen gesteld. Dr. Bos drong reeds aan op
een algemeene enquête naar de werking der
regeeringsmaatregelen ten aanzien van de
voeding van mensch en dier.
Waarlijk, niemand zal kunnen ontkennen,
"«fit èn regeering èn volksvertegenwoordi
ging, beide met eigen taak, de nooden ken
nen en trachten hierin te voorzien. Nog-
eens: er zijn gerechtvaardigde klachten. En
de pers, die rekening houdende met de
werkelijkheid hierop wijst doet goed
werk.
Maar niet mag worden vergeten:
Dat ons ministerie er steeds in is ge
slaagd hoeveel beleid en inzicht dit
elscht zal eerst de geschiedenis weten
"een eervolle neutraliteit voor ons land te
bewaren;
Dat ondanks den vernielenden wereld
brand de economische toestanden in ons
land goed zijn voor velen, houdbaar voor
allen;
Dat in geen land van Europa zooveel ge
daan is ten aanzien van de levensmiddelen
voorziening als ten onzent.
Wie dat bedenkt zal daarom ernstige grie
ven niet in zich opsluiten, zal zijn aan
drang naar verbetering niet smoren doch
wel zich afkeerig afwenden van de hier ge
wraakte sensatie-artikelen, waarin opper
vlakkigheid, onkunde en onbesuisdheid om
den voorrang vechten.
Holle praat bevatten zij slechts, beneden
de waardigheid van ons volk, beneden de
aanstormende vraagstukken van dezen
tijd.
P. D. A. C. K.
Weekkrom'ek.
Zaterdag 22 April.
Bericht dat het Eng. s.s. Starling aan de
stoomloodsboot van IJmuiden heeft afge
geven 36 opvarenden van het Nederlandsche
s.s. Lodewijk van Nassau van den "Kon
West-Ind. Maildienst, dat door een mijnont-
ploffing is gezonken.
Aan de tweede Kamer is een adres tegen
Vrouwenkiesrecht ingezonden, voorzien van
ruim 43000 handt eek eningen yan Neder
landsche vrouwen.
De in Marseille aangekomen Russische
troepen vrijwilligers zijn geestdriftig door de
Franschen ontvangen.
Overlijden van den Veldmaarschalk baron
von der Goltz aan vlektyphus in het hoofd
kwartier van zijn Turksch leger.
Op het gevechtsterrein bij Verdun na fel
vechten weder rust. De Franschen zijn bij
Mort Homme en bij het dorp Vaux vooruit
gekomen.
Het Noorsche s.s. Aud gezonken bij
Daunts Rock.
Volgens berekening van het Deensche
bind Politiken zijn in den loop van den oor
log 43 Deensohe schepen vertegenwoor
digende een waarde van millioen kro
nen vergaan.
De Duitschers bombardeeren tweemaal
achtereen de stellingen tusschen Mort Hom-
me en Betincourt, doch worden terugge
slagen.
Zondag 23 April.
Een luchteskader werpt komman op de
Duitsche kampen ten N.O. van Verdun.
De Italianen zetten hun vooruitgang aan
de andere zijde van den Col de Lana voort,,
en behalen opnieuw een succas op den Karst
Hevige artillerie-gevechten in het Sugana-
dal en bij Riva.
Een aanval der Engelsohen tegen de
Turksche stelling van San-i-Yat op den lin
keroever der Tigris is mislukt.
Het Russische vliegstation Papervholm op
het eiland Oesel (voor de golf von Riga)
door 20 Duitsche vliegtuigen bestookt.
Het Eng. s.s. Cairngowan, de Fransche
bark Charnaral, s.s. Feliciana en Fregantile
in den grond geboord.
Het Italiaansche s.s. Josef Acostfoherczes
eveneens.
Maandag 24 April.
De Belgische kust wordt von uit de zee
hevig gebombardeerd door Engelsche oor
logsschepen.
Zeven Zeppelins passeeren Vlieland, gaan
de uit N.O. naar N.W. richting.
Er, is rechtsingang verleend tegen de
Duitschers Keil en Schun en den Arabier
Hadji Abdullah, als zijnde de leiders van
de jongste opstootjes in het district Buiten
zorg tegen de Nederlandsch-Indische regee-
ring.
Overlijden van den heer M. de Mos Hzn.,
oud-reeder en koopman te Scheveningen,
voormalig Lid der Prov. Staten van Zuid-
Holland.
Levendiger bedrijvigheid aan het Westelijk
front dan in de laatste dogen. Mijn- en
loopgraafgevechten met öfwisselend succes.
De Oostenrijkers stellen pogingen in het
werk om den top van den Col di Lana, die
de twee belangrijke punten Corvara en
Arabba beschermt, weer in hun bezit te krij
gen.
Vijandelijke vliegtuigen werpen bommen
op Dunaburg.
De pogingen der Turken om naar Trebi-
zonde door te dringen, worden door de voor-
hóede der Russen verijdeld.
In Duitsch Oost-Afrika hebben de troepen
van" generaal van Deventer den 19den den
vijand voor Koanda Irangi verslagen, deze
plaats bezet en de Duitschers doen terug
trekken in de richting van den centTülen
spoorweg.
Een Duitsch vliegtuig verschijnt boven
Dover op 6000 voet hoogte, doch wordt
door het anti-luchtvaart geschut verdreven.
Het s.s. Parisiana is gezonken.
De Britsche Admiraliteit maakt bekend,
dat tusschen 20 en 21 April een poging is
gedaan om 'wapenen en schietvoorraad te
landen in Ierland, door een Duitsohe hulp
kruiser en een ondozeeboot.
Onder de gevangenen die gemaakt wer
den van den in den grond geboorden kruiser
bevindt zich Sir Roger Casement, die in
Duitschland een anti-Britsche campagne
heeft gevoerd.
In Turkije zijn de lichtingen van 1918, om
vattende de jongelieden van 17 en 18 jaar,
onder de wapenen geroepen.
De Chineesche kruiser Hajoeng ten Z. van
de Tsjoesan-eilanden op een stoomboot ge-
loopenvan de 1000 koppen werden 30
gered.
Belangrijk vervoer in de laatste dagen van
troepen, kanonnen en munitie door België
naar het Westelijk front, waardoor het reizi
gersverkeer naar en van België zeer be
perkt is.
Prins Hendrik reikt vlaggen uit aan 50 af-
deelingen van de vereeniging „de Neder
landsche Padvinders", op de artillerieheide
in De Bilt.
Het Ned. s.s. Berkelstroonv van de Holl.
Stoomb.-Mij. door twee Duitsche duikbooten
tot zinken gebracht
Zeppelins boven Engeland (O. graaf
schappen.)
Dinsdag 25 April.
Aanvang der Bruinbroodregeling.
Adres van den Ned. Bakkersbond aan de
Tweede Kamer, waarin protest wordt aan-
geteekend tegen de bedreiging van minister
Posthuma om bakkerspatroons te treffen
met onthouding van regeeringsmeel, indien
zij personeel zouden ontslaan.
Fransche luchteskaders hebben Zondag
nacht bommen geworpen op de stations
Longuyon, Stenay en Nautillois en op een
paar vliegkampen.
Het s.s. Ross in den grond geboord.
Uit New-York wordt gemeld, dat in regee-
ringskringen een optimistische opvatting
heerscht aangaande den afloop van de cri
sis in de Duitsch-Amerikaansche betrek
kingen.
Beëindiging van het proces te Parijs in
zake het op valsche gronden ongescnikt
voor den dienst verklaren van soldaten door
militaire en burgerlijke geneeskundigen,
waarbij deze tot zware straffen zijn veroor
deeld.
Terugkeer van S der westwaarts vertrok
ken 7 luchtschepen, volgens bericht uit Ame
land.
Verschijning van een Duitsch eskader
slagkruisers, lichte kruisers en torpedojagers
ter hoogte van Lowestoft, die slaags raak
ten met de.Engelsche schepen, waarbij twee
Eng. lichte kruisers en een torpedojager zijn
getroffen.
Woensdag 26 April.
De heer W. van Rijckevorsel, vice-consul
van Nederland, 1.1. te Dinant, ter dood ver
oordeeld wegens het voeren van correspon
dentie met de geallieerden, welke doodstraf
door bemiddeling van den Nederlandschen
legatie-secretaris te Brussel, den heer van
Vollenhoven, is veranderd in gevangenis
straf, welke ondergaan wordt in Duitschland.
Geval van gasverstikking te Rotterdam
door afbreken van den pijp, die den gas
meter met de straatleiding verbindt, vermoe
delijk ontstaan door straatverzakkingdr«e
slachtoffers.
Geval van nekkramp te Baarn (23 j.)
Hevige beschieting -op gisteren door de
Duitschers op de nieuwe Fransche stellingen
in de streek van den Mort Ilomme.
tan Duitsch vliegtuig werpt bommen op
Duinkerken.
Weder eene ontscheping van eene Russi
sche troepenmacht te Marseille.
De Ned. schepen Noordzee, Dubhe en
Maashaven op mijnen geloopen, de eerste
gezonken.
Ernstige gevechten in het Katiadistrict
ten O. van het Suez-kanaal, waarbij door de
Engelsohen aan den vijand zware verliezen
zijn toegebracht.
Duitsche propagandisten overstelpen de
Senatoren (Washington) met telegrammen
om te protesteeren tegen een optreden, dat
od oorlog zou kunnen uitloopen.
Mededeeling in het Lagerhuis door Birrell
dat op 24 dezer ernstige ongeregeldheden
te Dublin hebben plaats gehad door een
groote gewapende menigte, meerendeels be-
hoorende tot eene revolutionaire vereeni
ging, waarbij de overheid weder spoedig den
toestand meester was.
Volgens geruchten zou Engeland voor
nemens zijn de blokkade tegen onzijdigen
te verscherpen en o.m. de Straat van Gi
braltar voor de onzijdige scheepvaart sluiten.
De Amerikaansche regeering heeft niet
het voornemen de troepen uit Mexico terug
te trekken.
De te Marseille gelande Russische troe
pen zijn reeds naar het front vertrokken.
Landen van een Franschen tweedekker
aan de Zeeirwsche kust tusschen Souburg en
Ritthem, en de beide ongedeerde inzitten
den geïnterneerd.
Overlijden te Groningen op 67-jarigen
leeftijd van jhr. mr. Rhynvis Feith, oud Lid
van Gedep. St. enz. enz.
Duitsche luchtschepen vallen 's nachts de
verdedigings- en havenwerken te Londen,
Colchester, Blackwater en Ramsgate aan.
Van de gevechtsterreinen geene belangrij
ke gebeurtenissen.
Het Noorsohe s.s. Stroemoner gezonken.
Het Eng. visschersvaartuig Alfred getor
pedeerd.
Behandeling in de Tweede Kamer v. d.
Duurte-bijslag.
Behandeling in de Eerste Kamer van het
Eeds vraagstuk.
Herstemming voor een Lid der Tweede
Kamer i. h. district Weert (vac. de Stuers),
tusschen de heeren mr. dr. H. van Groenen-
daal en mr. W. Kolkman.
Donderdag 27 April
Ten N. van de Aisne maken de Fransohen
72 ongewonde gevangenen en verstrooien
in den sector van Poissyen Troyon Duitsche
verkenningsafdeelingen.
Ben Fransch vliegtuig valt boven Zee-
brugge een Zeppelin aan.
Bericht uit Berlijn dat de Engelsche duik
boot F 22 in de Noordzee door de Duitschers
in den grond is geboord.
De noorsohe brik Carmanian gezonken.
De staat van beleg in de stad en in het
graafschap Dublin afgekondigd.
De Eerste Kamer heeft het wetsontwerp
betreffende het Eedsvraagstuk, met 33 le
gen 10 stemmen aangenomen.
Dr. A. Kuyper met zijne twee dochters,
die aan de Ned. Ambulance te Boedupest
werkzaam zijn, door den minister-president
graaf Tisza aan een noenmaal genoodigd.
Aanval van Duitsche luohtschepen tegen
de haven en de spoorwegemplacementen te
Margate.
Sir Roger Casement in den Tower opge
sloten.
Door den Scheveningschen logger Sch.
187 is te Scheveningen een vliegtuig (twee
dekker) aangebracht, dat in volle zee was op
gepikt en waarin zich een Engelsch officier
bevond.
Vrijdag 28 ApriL
Voortzetting van de beschieting van het
bruggehoofd van Ukskuul. (O. front.)
Indiening bij het Lagerhuis door minister
Long van een wetsontwerp op den militairen
dienst, bepalende verlenging van diensttijd
bij expiratie en dienstplichtigheid voor
jongelieden, die 18 jaar worden. Wegens al
gemeen verzet heeft Asquith het ontwerp in
getrokken.
De toestand te Dublin is nog ernstig; de
opstandelingen houden eenige belangrijke
gebouwen bezet. De staat van beleg wordt
over geheel Ierland afgekondigd.
Bij de Doggersbank is door Duitsche sche
pen een Engelsch bewakingsschip vernietigd
Uit Berlijn wordt bericht, dat men in poli
tieke kringen alsook in de Amerik. kolonie
aldaar den toestand hoopvoller inziet.
Prins Leopold van Saksen Koburg Gotha
in een Weensch Sanatorium tijdens de nar-
kose onder eene oogoperatie aan hartver
lamming overleden.
Huwelijk van Prins Friedrich Sigismund
var^ Pruisen met Prinses Maria Luise von
Schaumburg Lippe.
De Oorloq.
Be r 1 ij n, 2 8 April. (W. B.) Bericht van
het opperste legerbestuur uit het groote
hoofdkwartier van heden voormiddag.
Bij gevechten in de streek ten oosten van
Vermelles zijn 46 Engelschen, waaronder
een kapitein, gevangen genomen en twee
machinegeweren en een mijnwerper buit ge
maakt.
In het Maasgebied onderging de toestand
geene verandering.
")oor eene stelselmatige beschieting van
plaatsen achter ons front, namelijk Lens en
voorsteden, vele dorpen ten zuiden van cfa
Somme en de stad Roye, zijn in de laatste
dagen weder verscheidene verliezen onder
de bevolking, vooral vrouwen en kinderen,
voorgekomen. De namen van de getroffenen
zullen, gelijk tot dusver, in de Gazette des
Ardennes bekend gemaakt worden.
Na een luchtstrijd viel een vijandelijk
vliegtuig neer ten westen van de Maas bo
ven Bethilainville, een tweede bij Very en
een derde in ons afweervuur bij Trapille (ten
oosten van Saint-Dié). Een Duitsch eskader
wierp talrijke bommen neer op de kazernes
en spoorwegstations te Sainte Menehould.
P a r ij s, 2 8 April. (Havas). NamkWag-
communiqué.
Er is geen enkele belangrijke gebeurtenis
te vermelden in de loop van den nacht op
het geheele front behalve een bombarde
ment bij tusschenpoozen in de streken van
Avocourt en Esnes en eene zekere werk
zaamheid van Fransche loopgraafmachines
in den sector Regniéville ten westen van
Pont-è-Mousson.
Gisteren leverden de Fransche vliegtui
gen talrijke luchtgevechten. Een Duitsch'
vliegtuig werd neergeveld in de buurt
van Fromezey. Twee Fransche machi
nes kwamen ernstig getroffen neer, de eena
bij Douaumont, de andere in het bosch van
Montfaucon. Eindelijk werd in de streek van
Nelles—Chaulnès een Fokker beschoten
door een Nieuport en kwam loodrecht neet
in de Duitsche liniën. Den 27en bombar*
deerde een Fransch eskader het station La-
marche-en-Woëvre en wierp daarop 18 bom-
men.
P a r Ij s, 2 8 April. (R.) Avondcommu-
niqué.
Er was een levendige kanonnade in het
Bois des Buttes, ten noorden van de Aisne.
Er was een artillerieduel in het bosch van
Malancourt ten westen van de Maas en oos
telijk van de rivier op onze stellingen tus
sen den Peperheuvel en Douaumont. Eldert
was hetr ustig.
In den nacht van Donderdag wierpen
Fransche vliegtuigen bommen op verschei
dene stations.
Par ij s, 28 April (Havas). De door de
Duitschers voor Verdun geleden verliezen
moeten thans 280.000 man te boven gaan.
B e r 1 ij n, 2 8 A p r i I. (W. B.) Bericht van
het opperste legerbestuur uit het groote
hoofdkwartier van heden voormiddag.
De toestand aan het oostelijke front it
over 't algemeen onveranderd. De spoorweg-
inrichtingen en magazijnen van Rjezyca zijn
door een van onze luchtschepen, verschei
dene Russische vlieghovens door vliegtuig
eskaders aangevallen.
Tweede telegram. Bericht van
den chef van den odmiraalstaf der marine.
Den 27en bewierpen drie Duitsche vlieg
tuigen het Russische linieschip Slawa in do
zeegolf van Riga met 31 bommen. Verschei
dene trefschoten, die brand veroorzaakten,
zijn waargenomen. Ondanks eene allerhe
vigste beschieting zijn alle vliegtuigen be
houden teruggekeerd.
Weenen, 28 April (\V. B.) Officieel
bericht van heden middag.
Op het Russische en het zuidoostelijke
oorlogstooneel zijn geene bijzondere ge
beurtenissen voorgekomen. Op het Italiaan
sche oorlogstooneel was de gevechtsarbeid
gering en is de toestand onveranderd.
Petersburg, 28 April. (Tel.-agent-
schap.) Communiqué van den grooten gene»
ralen staf.
In de streek van het dorp Ghinovka, ten
westen van Dwinsk, vorderden wij weer
eenigszins. Ten noorden ven het Drisviaty-
meer velde onze artillerie een vijandelijk
vliegtuig neer, dat achter de liniën van den
tegenstander neerkwam. Duitsche vliegtui
gen wierpen een dertigtal bommen in da
streek van het dorp OstrovH, ten noordoos
ten van Stolbtzy, waardoor eenige gevan
gen Oostenrijkers gedood werden.
In de streek van de Strypa, ten zuidwesten
van Tarnapol, naderden onze troepen onge
merkt de Oostenrijkers, die werkten op eene
hoogte ten oosten van Bogatkovtze, en vie-
len hen aan met de bajonet. Nadat zij de
loopgraven van den vijand waren binnen ge*
drongen, regen onze soldaten een deel van
de tegenstanders aan de bajonet. Na het
handgemeen namen zij een officier en 62
soldaten gevangen; daarna trokken zij zich!
terug, na de werken van den vijand te heb*
ben vernield.
Om vijf uur 'smorgens nam de vijand zeil
het offensief in die streek, maar hij werd te
ruggedreven door ons vuur en onze tegen
aanval joeg hem op de vlucht, waarbij hij
1 v/eer als gevangenen in onze handen liet 20
gewonden en 6 ongeworrden, In t geheel