DE TREKVOGELS
N° 237 Tweede Blad.
„DE EEMLAN DER".
14" Jaargang.
Uitgevers: VALKHOFP C(
Zaterdag 29 April 1916.
Bureau: UTRECHTSCHESTRAAT 1.
BINNENLAND.
FEUILLETON.
F- A- EBBINOE WUBBEN.
Hoofdredactie. j Mf Q yAN SCHAARDENBURO.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden eoor Amersfoort f -**0,
Idem franoo per post
Per week (mei gratis veraekermg tegen ongelukken)
Afsonderl\}ke nummer.
ffekeltjkeob bijroogsel UManJidu BuUprouaf' (onder
redactie ean Thérèse Hoven) per 8 mod. SO cis.
Wekeiijksob bOroegeel .Pak au kim" per 8 mnd. 40 cl*.
1.50.
O.IO.
O.OS.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—regelsf ,.50.
Elko regel meorO.JO,
Dienstaanbiedingen 25 cents by vooruitboUling.
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel on bedrijt bestaan zeer voordoolige bopalïngon
tot het herhaald advt»rteoren in dit Blad, bij abonnement.
Eene oirculaire, bevattende do voorwaarden, wordt ou
aanvraag toegezonden.
De Staatscourant van heden 28
April bevat o.a. de volgende Koninklijke
besluiten:
op verzoek eervol ontslagen de inspecteur
Ier telegrafie in algemeenen dienst, W. A.
Poeschman;
benoemd:
bij den provincialen staf tot luitenant-ko
lonel, provinciaal adjudant in Limburg de
majoor \V. Weenink, van het 14e regiment
infanterie;
bij de infanterie tot kapitein de le luite
nants F. G. de Veer en J. M. Glazius, on
derscheidenlijk van den staf van het wapen
werkzaam bij de Academie en van het 7e
regiment; bij het 9e reg. tot majoor de kapi
tein W. Moll van het 8e -eg.; bij het 'e
reg. tot majoor S. J. Wesselink, van het 12e
reg.; bij het 7e reg. tot reserve majoor de
reserve kapitein jhr. Bowier, van het korps;
overgeplaatst bij den provincialen staf en
bepoemd tot provinciaal adjudant in Gelder
land de luitenant-kolonel E. G. Staal van de
infanterie;
eervol ontslagen uit den militairen dienst
met pensioen, wegens langdurigen dienst de
luitenant-kolonels G. van Munster en J. S.
Tromp, provinciaal adjudant respectievelijk
in Gelderland en in Limburg;
overgeplaatst bij de jagprs de le luitenant
J. van Voorthuisen, adjudant bij het 4e reg.
infanterie;
op verzoek eervol ontslagen met dank
voor de lan'-duri'-e en goede diensten E. M.
Dusser de Barenne ali commissaris van po
litie te Amsterdam;
benoemd tot assistent a m de kliniek voor
kleine huisdieren, geneesmiddel ïn en oog
heelkunde aan de Rijksveeartsenijschool te
Utrecht J. A. van Velzen, veearts te Blijham
gem. Wedde;
eervol gepensionneerd wegens lichaams
gebreken de luitenant ter zee le kl. titulair
J. W. Bloem;
overgeplaatst de adjunct-commies bij
s Rijkswerven J. Hendrikse van het marine-
établissement te Amsterdam naar de rijks
werf te Hellevoetsluis.
Ongesteldheid Koningin-
Moeder. Naar wij vernemen is H. M. de
Koningin-Moeder lijdende aan eene aandoe
ning aan de oogen (iritis). De ongesteldheid,
hoewel pijnlijk, heeft een normaal verloop
en de toestand is zeer bevredigend.
Nederland en de oorlog.
Het inhouden der verloven.
Bericht van het Algemeen
Hoofdkwartie r.
In het „Centrum" van 26 April 1916,2e
blad, komt een artikel voor getiteld „Inhou
ding der verloven", waarin wordt gezegd, dat
de reden van die inhouding geheel of ge
deeltelijk gelegen zou zijn in een strijd tus-
schen het legerbestuur en de spoorweg
maatschappijen. Teneinde laatstgenoemden
te nopen tot toegeven ten opzichte van een
regeling, die bezuiniging op de door het de
partement van Oorlog te betalen reiskosten
van militaire verlofgangers ten doel zou heb
ben, zou de inhouding der verloven als een
krachtproef moeten dienen.
Deze mededeeling is een verzinsel en is
geheel onwaar; de inhouding der verloven
houdt alleen verband met den politieken
toestand.
ComitA Nederland—Frankrijk.
Onder den naam van comité „Nederland-
Frankrijk" heeft zich een vereeniging ge
vormd van Nederlandsche mannen en vrou
wen, die op wetenschappelijk, letterkundig
en artistiek gebied de betrekkingen tusschen
beide landen willen uitbreiden en een nau
were toenadering bevorderen.
Zij zijn overtuigd dat in Frankrijk geleer
den, schrijvers en kunstenaars met hen zul
len samenwerken. Dit comité heeft dezelfde
bedoeling als de sedert vele jaren bestaande
comité's „Zweden—Frankrijk", „Amerika—
Frankrijk" en andere, waarnaast in Frank
rijk een „Comité France-Suède", een „Co
mité France—Amérique", enz. werkzaam
zijn. De namen dei oprichters zijn: J. A.
Barrau (hoogleeraar, Groningen); W. G. C.
Byvanck (bibliothecaris der Kon. Biblio
theek); A. M. F. van Deventer (Den Haag);
mevr. Goekoop—De Jongh (Den Haag); H.
F. J. Houben (Maastricht); Johan de Mees
ter (Rotterdam); Fenna de Meyier (Den
Haag) ds, J. L. Pierson (Groningen); L. Rae-
makers (Haarlem); J. J. Salverda de Grave
(hoogleeraar, Groningen); mej. C. Serrurier
(privaat-docente. Leiden); baronesse De
Smeth van Alphen—Du Tour van Bel-
linckhave (Den Haag); baronesse Taets van
Amerongen—Viruly (Den Haag); J. Toorop
(Nijmegen); H. Treub (hoogleeraar, Amster
dam); P. Valkhoff (Hilversum); Th. Zilchen
(Den Haag).
DeZaanstioomenBatavierV.
Het volgende wordt gemeld:
Op 5 Mei zal vooj het Oberprinsengericht
te Berlijn de behandeling van de zaken be
treffende de Zaanstroom en de Batavier V
plaats vinden, zoodat dus binnen korten tijd
een beslissing mag worden verwacht, die
voor den Nederlandschen handel van bui
tengewoon groot gewicht is.
Zooals men zich zal herinneren, werden
deze beide schepen op 17 Maart 1915 door
een Duitsche duikboot in de Noordzee aan
gehouden en opgebracht naar Zeebrugge.
De Zaanstroom, behoorende aan de Holland-
sche Stoomboot-Maatschappij, bevond zich
op haar reis van Amsterdam naar Londen en
vervoerde een lading stukgoederen, groo-
tendeels bestaande uit levensmiddelen,
hoofdzakelijk eieren. De Batavier V van de
Batavierlijn voer van Rotterdam eveneens
naar Londen; haar lading bevatte eveneens
levensmiddelen, doch in mindere mate.
De aanhouding had plaats op gronri van
het vermoeden, dat de schepen contrabande
bevatten, d.w.z. goederen bestemd voor de
Britsche strijdmachten.
Op 1 Juni kwam de zaak in behandeling
voor het Hamburgsche Prinsengerichfc naar
de opvatting van dit college hadden de
eigenaars van de lading te bewijzen, dat de
goederen geen contrabande waren, en het
hof besliste verder, dat voor de naar Lon
den bestemde levensmiddelen dit bewijs
niet geleverd was, zoodat zij werden ver
beurd verklaard. Daar deze levensmiddelen
bij de Zaanstroom meer dan 50 pCt. der la
ding uitmaakten, werd dit schip zelf even
eens geconfiskeerd; bij de Batavier V was
deze verhouding belangrijk geringer, zoodat
dit schip aan de reederij werd teruggegeven.
Met belangstelling wordt thans de beslis
sing in hooger beroep tegemoet gezien.
Naar wij vernemen, worden hierbij speciaal
wat de lading eieren betreft voor bijna alle
partijen beêedigde verklaringen van de ge-
consigneerden aan het Prijshof overgelegd,
strekkende, dat zij de eieren bij aankomst
niet aan de Engeische strijdmachten of
landsautoriteiten zouden hebben verkocht,
doch uitsluitend aan hun gewoné clientèle
onder de civiele bevolking. Voorts worden
verklaringen overgelegd van verschillende
deskundigen en autoriteiten( zooals van de
Londensche, Amsterdamsche en Rotterdam-
sche Kamers van Koophandel, de Neder
landsche Kamer van Koophandel te Londen,
het bestuur van de Londensche eierenbeurs,
uit alle welke ten stelligste voortvloeit, dat
van een oorlogsbestemming hier geen spra
ke was.
Veilig kan worden gezegd, dat, indien het
Oberprinsengericht de in eerste instantie
gewezen beslissing bevestigt, het bewijs van
een niet-contrabandaire bestemming zeker
in geen enkel geval zal kunnen worden ge
leverd, zoodat dan het onderscheid tusschen
absolute en conditioneele contrabande ge
heel zou zijn opgeheven, en iedere handel
met Engeland in levensmiddelen practisch
vrijwel onmogelijk zou worden. Het te ver
wachten vonnis is dus voor onzen uitvoer
handel .an buitengewoon groot belang.
Gelukkig kan worden vastgesteld dat het
Oberprinsengericht reeds verschillende ma
len blijk gaf van een redelijker opvatting van
het oorlogsrecht dan de rechtbanken van
eerste instantie, zoodat men met eenig ver
trouwen zijn beslissing meent te mogen af
wachten.
Een Dultsch uitvoerverbod
op wollen confectie.
Uit Oldenzaal wordt gemeld:
Binnen eenige dagen zal de uitvoer van
Duitschland worden stopgezet van alle wol
len en halfwollen* stoffen en gemaakte kiee-
dingstukken (z g. confectie). Alleen voor
zijden manufacturen en kleedingstukkeiv zal
de uitvoer nog worden toegelaten.
Naar aanleiding hiervan schrijft de „Tel.":
In verband met dit bericht wendden wij
ons tot een der giootste Nederlandsche con-
fectiefirma's (winkeliers), die bevestigde,
dat dit uitvoerverbod van ernstigen aard zou
zijn voor onze confectiewinkeliers. Immers,
Duitschland is d e leverancier, vooral van
kinderconfectie; de Nederlandsche fabri
kanten produceeren veel te weinig. Onze
zegsman meende, dat het grootste deel der
voorjaarsconfectie reeds gearriveerd is; al
thans bij hem is dat het geval. Evenwel zijn
nog zendingen te wachten.
Het spreekt vanzelf, dat een gevolg van
dit Duitsche uitvoerverbod weer zou zijn een
stijging der prijzen. En een prijsstijging van
zaken, die speciaal een voiksartikel zijn.
Dus weer een nieuw element in de duurte,
in den grooten nood
Van andere zijde zag men den toestand
minder donker in. Reeds sedert 6 4 7 maan
den kwamen er slechts heel weinig wollen
stoffen uit Duitschland; wél werden nu en
dan kleine partijtjes confectie over de grens
gelaten. De uitvoer van bedoelde confectie-
partijen geschiedde echter langzaam en on
geregeld.
Het gevolg was, dat Engeland hiervan pro
fiteerde; groote partijen werden overgezon
den, zij 't dan ook tegen hoogeren prijs. Ook
de Nederlandsche confectiefabrieken werk
ten full-speed en zoodoende werd in vele zo-
ken het gemis aan Duitsche confectie heel
weinig of soms geheel niet gevoeld.
Een geluk mag het genoemd worden, dat
een groot deel der voorjaars-confectie reeds
gearriveerd is.
Minder gunstig staat het met de kinder
en vooral met de dames-confectie. Deze
kwam voor een groot gedeelte uit Duitsch
land en mocht het uitvoerverbod geruimen
tijd gehandhaafd blijven, dan zouden hier in
dezen tak ernstige bezwaren kunnen rijzen.
Zooals de toestand nu is, valt er voorloo-
pig weinig over te zeggen.
De boterprijs.
Naar men verneemt, heeft de Minister van
Landbouw enz bepaalddat de maximum
prijs voor boter, bestemd voor verbruik In
Nederland, geleverd door producenten aan
verkoopers van boter, gedurende de maand
Mei 1.45 per K.G. zal zijn bij verpakking
in wit fust van 50 K.G. en die prijs kan
worden verhoogd met 1 cent bij verpakking
in wit fust van 25 K.G.; en met resp. 5 en
6 cent bij verpakking in Delftsch of Leldsch
fust van resp. 20 en 10 K.G.alle deze prij
zen franco station van afzendingvoorts dat
de maximumprijs voor boter verkocht aan
verbruikers gedurende de maand Mei zal
zijn 1.65 per K.G.dat de verkoop aan ver
bruikers tegen detailprijs kan geschieden
onafhankelijk van de te leveren hoeveel
heid en voor boter,-bereid onder rubbinaal
toezicht door de Rijkscommissie van Toe
zicht op de Botervereeniging, in overleg met
de betrokken handelaren of boterbereiders,
een verhoogde prijs kan worden toegestaan-
Duitsche deserteurs.
Men meldt uit Maastricht: Te Vaals kwa
men in burgerkleeren gisteren 14 Duitsche
deserteurs van het Yserfront vluchtende, de
grens over.
Alshetkalfverdronken i s
De gemeenteraad van Alphen heeft naar
aanleiding van den onlangs plaats gehad
hebbende kerkbrand, met algemeene stem
men een verordening aangenomen in den
geest van de te Utrecht bestaande, ter voor
koming van brand.
Geen gedweeë schapen. Niet
tegenstaande de geestelijkheid in het district
Bergen-op-Zoom er op aandringt dot alle
Roomsch-Katholieke kiezers zich bij de
Roomsch Katholieke Kiesvereeniging aan»
sliuten zullen, klaagt de secretaris dier ver
eeniging er over in een openbaar schrijven,
dat vooral de beter ontwikkelde kiezers aar
die roepstem niet algemeen gevolg geven.
Postvekeer in oorlogst ij d.
Men meldt uit Voorburg:
Als een aardig staaltje hoe ongeregeld
het postverkeer in den oorlogstijd plaats
heeft kan strekken, dot een brief, op 1 Janu
ari 1915 door iemand naar Engeland ver
zonden, een dezei dagen als onbestelbaar
terugkwam, derhalve na een jaar en vier
maanden!
Mond- en klauwzeer. Sedert de
vorige mededeeling d.d. 19 dezer zijn er
geen gevallen van mond- en klauwzeer vast
gesteld.
De maatregelen werden opgeheven te
Vlanrdingen, Melissant, Dirksland, Som-
melsdijk, Pernis, Hoogvliet, Poortugoal,
Rhoon, Spijkenise, Pijnackêr, Hof van Delft
en Vrijenbaan.
Verboden draadlooze in
stallatie. Door de rivierpolitie is te Rot
terdam in de woning van den bankier P. M.
J. G. aan de Mathesserlaon een complete
installatie voor draadlooze telegrafie in b&.
slag genomen.
Oplichting. Naar Amsterdam
sche bladen melden, had de man, die een
der Amsterdamsche bankinstellingen voor
22.780 heeft opgelicht, tevoren gepro
beerd zijn slag te slaan bij de Rotterdam»
sche Bank. Hij kwam toen een quitantic van
6000, ook voor geleverde eieren, aanbie
den. Als woonplaats gaf hij op een perceel
aan de Ceintuurbaan, dat later een restau
rant bleek te zijn.
Inbraak. Door bet uitsnijden van
een ruit, hebben inbrekers zich toegang ver
schaft tot het kantoor van den heer M., aan
de Zuidzijde van de Visschershaven te Lei
den. Alles werd over hoop gehaald en een
bedrag van ruim 200 aan zilvergeld me-
degenomen.
J Al te speelseh. Woensdag mid-
dag had te Lonneker een noodlottig onge
val plaats. Een 12-jarig dochtertje speelde
met haar vriendinnetje op het Iond, toen de
militaire kommiezen uit den verboden rayon
langs de grens van dienst kwamen. Men
riep ze aan en onder het stoeiend spelen
met een paar militairen ging een geweer af,
waarmee men spelenderwijze had aange
legd, met 't noodlottig gevolg dat beide
meisjes werden geraakt, een in den buik,
de ander in het been.
Volgens geneeskurdige verklaring zijn
de toegebrachte wonden echter niet gevaar
lijk.
Ontploffing. Vermoedelijk door
dat benzine in de olie was gekomen van het
Hij die altijd droomt over net verleden
of de toekomst, verslaapt het heden.
door
ANNA HUBERT VAN BEUSEKOM.
6
Ina komt dan dikwijls meehelnen, zoogenaamd
om wat handigheid te leeren, maar eigenlijk
is 't puur voor de gezelligheid, want zij, die
niet op geld hoeft te zien, heeft niets anders
te doen dan de noodige toiletjes klaar te koo-
pen of bij de naaister te bestellen. Ze is hecle-
maal niet handig laatst had ze met aan-
doenlijken ijver een linkermouw in een rech
terarmsgat geslikt maar ze is zoo aardig
met de kinderen, die doodelijk van haar zijn,
aldoor om ons heen lollen, zich drapeeren in
de hier en daar verspreide lappen en al kra-
keelend wedijveren, wie de meeste spelden op
den vloer vindt, die dan na eindelooze discus
sies weer in Ada's speldendoosje terecht
komen. De jongens plagen ons vreeselijk met
onzen naaiwinkel en begrijpen niet, dat we
daarginds werkelijk al „dj *n rommel" noodig
hebben, maar ik verspil geen moeite om nw
op hun aantijgingen te verdedigen. Mans-per-
tonen en dichter-lef gars in 't bizonder heb
ben geen greintje begrip van dames-toilet
Paul heeft een bijnaam voor Ien en mij ver
zonnen en praat aldoor van „de trekvogels",
die met den zomer naar 't Zuiden gaan en
tegen den winter naar 't barre Noorden
terugkeeren. Nu, einde Juli of begin Augustus,'
als we weer thuis zullen zijn, is 't ook hier in
Holland gelukkig nog geen barre winter, maar
Paul is nu eenmaal dichter om zich zulke vrij
heden te kunnen permitlcercn.
„Wat is dat nu weer voor een velletje van
een jakje." roept Charles, als ik, nadat Jaap's
sokken geheeld zijn, ijverig knoopsgaten ga
zitten maken in een dunne, wit batist blouse.
„Dat jakje is om te dragen in 'n warm land
met warm weer," leg ik uit.
,,'t Lijkt wel, of je een Indische uitrusting
aan 't fabriceeren bent. Maar ik geloof nooit,
dat 't.daar in de buurt van Valence nu al zóó
warm zal zijn."
„Wees maar gerust. Charles, er gaan ook
flanellen blouses en dikke mantels mee," zegt
moeder kalmeercnd, terwijl ze vader's grooten
theekop nog eens inschenkt.
Maar Jaap begint nu ook al:
„Je bent er niet in Nicel De Midi begint pas
ten Zuiden van Orange en Valence ligt nog een
heel stukje Noordelijker".
„Dat weten we heuseh wel. We hebben
't allemaal al lang opgezocht natuurlijk. Hier
is mijn atlas" en Vic staat op om tusschen haar
schoolboeken haar atlas op te diepen. „Kijk,
Valence ligt even hoog als Turijn, eigenlijk
nog een beetje lager."
„Je bedoelt Zuidelijker," schoolmeestert de
precieze Charles, zijn lorgnet opzettend om
zich overtuigen.
„Juist doktertje,en Vic ontrukt Charles met
een onverhoedsche beweging 't lorgnet, wat
een wilde schermutseling om de tafel tenge
volge heeft, want als die twee eenmaal begin
nen! Nou!
„Kinderen, kindenen! Wees toch een beetje
kalm voor vader," smeekt moeder, maar vader
lacht, schuift zelfs bereidwillig met stoel en
al op zij om Vic ^oor te laten, die uitdagend
het bewuste voorwerp boven Charles' hoofd
zwaait en dan met een handige beweging
onder zijn opgeheven arm wegduikt en post
vat achter Jaap's stoel.
„Je krijgt 'm terug, als je mij een sigaret
geeft," stelt ze hijgend met schitterende oogen
en verwarde haren als voorwaarde. „Gelijk
oversteken, Charles!"
„En waarom moet jij 'n sigaret hebben? Ik
dacht dat je heelemaal niet van rooken hieldt."
„O houènl 'k Hou d'r ook niet van. 't Is
alleen om Maandag op school in de vrije tien
minuten te rooken!"
„En weer eens weggestuurd tc worden of
strafwerk op te loopenl Vicjelief, wat ben je
toch nog 'n baby om altijd herrie te verkoo-
pen!"
„'n Baby, 'n baby," smaalt Vic, terwijl ze met
de inmiddels veroverde sigaret in de hand
weer naast me op haar stoel neerploft, ,,'k Ben
gelukkig geen exemplaar zooals Jetje Velt-
kamp, die nooit nakijkt of voorzeït."
„Ze is in huis toch heel lief. Daar*\veet ik
als dokter over mee te praten," knipoogt vader
tegen mij.
„O dat kan best! Dat zal wel! Maar op
school is 't een onmogelijk schepsel met al
haar schapedeugden. Denkt u soms dat ze ge
tapt ha? Bij niemand hoor, iedereen vindt haar
even vervékifcd."
„Groot gelijk, Vic! Getapt zijn, is 't hoogste
wat 'n mensch bereiken kan," plaagt Jaap,
maar Vic gaat er niet op in Een leuk lachje
komt op haar oolijk gezicht: „O zeg. daar
schiet me wat te binnen, 'n heerlijke mop," cn
we luisteren allen oplettend, terwijl Vic ver
telt:
„Vanmorgen' 't eerste uur hadden we Neder-
landsch. Eerst kregen we onze opstellen van
de vorige week terug en daarna moesten twee
van ons een vers opzeggen. Jij weet 't nog wel
"Willy, je hebt 't indertijd ook bij Sluys moeten
leeren. Het was dat ellenlange gedicht over
die bewuste watersnood van héél vroeger,
toen de Biesboseh ontstaan is. Sluys vindt
't beeldigl We hadden 't eerst gezamenlijk
gelezen en er zelfs een opstel over moeten
maken en toen moesten Fanny van Ende en
ik ieder de helft er van uit ons hoofd leeren
en 't voor de klas opzeggen. Ik moest beginnen
en Fanny had de rest. We hebben er wel
'n week over geleerd voor we 't kenden en
repeteerden 't altijd onder 't naar school gaan
's morgens, 't Begint zoo:
De stormwind boog de wilgen krom
En joeg de wa-at'ren op.
Te schudden stond de hechtslc muur,
De hoogste torentop.
En dan het kluisje aan den dijk!
Bij elke nieuwe vlaag
Dreigde alles, balk en bint en dak
Te storten naar omlaag.
Wel angstig zat de jonge vrouw
Bij *t schom'lend wieg ie neer.
Waarin haar kind tc sluim'ren lag,
dan zei ik altijd in plaats van: Een m e i s 1 e»
lief en teer:
Waarin haar kind tc sluimeren lag
Een oude, dikke hcerl
en vanmorgen toen we 't voor de les nog een*
repeteerden zei Fanny: „Dat durf je niet to
zeggen voor de klas en toen zei ik natuurlijk
van wel en wc spraken af, dat als ik 't n ie%
deed, ik Fanny op een ons caramels zou fuivea
en anders zij mij."
„En wie heeft ze gehad," vraagt moeder vol
belangstelling.
„O, ik natuurlijkl 'k Was 't nou eenmaal be
sloten hè, maar eerlijk gezegd beefde ik wel
'n beetje toen ik daar zoo dood-alleen voor d«
klas stond, vlak naast Sluys. Enfin die zat zoak
half en half te slapen en toen ik aan 't bewuste
eindje kwam, zei ik een blik naar Fann/
cn met nogal veel nadruk:
Een oude dikke heerf'
„En toen?"
„O nee," lachte Vic, „d'r ging eenvoudig
'n gebrul op. Wiesje Stapers lag met haa*
hoofd op de voorste bank te snikken van deni
lach en ik zelf schaterde 't ook uit. Ik korf
haast niet tot bedaren komen."
„En Sluys?"
(Wordt vervolgd.J
I
I
