„DE EEMLANDER".
Zaterdag 6 Mei 1916.
BINNENLAND.
FEUILLETON.
DE TREKVOGELS
N° 263 Tweede Blad.
i4"e Jaargang.
AMERSFOORTSCH
Hoofdredactie:
Mr. D. J. VAN SCHAARDEN BURO.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Amersfoort f l.OO.
Idom franco per post1.50.
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) O.IO.
Afzonderlijke nummers 0.05.
Wekelijksch bijvoegsel „De HollandséJie Huisvrouw" (onder
redactie van Thérèae Hoven) per 8 mnd. 50 ets.
"Wekelijksch bijvoegsel me mee" per 8 mnd. 40 cis.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT I.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
Uitgevers: VALKHOFF Co.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 15 regelsf 0.50.
Elke regel moer- 0»10.
Dienstaanbiedingen 25 cents by vooruitbetaling.
Groote lettors naar plaatsruimte.
Voor handel on bedrijf bostaan zoor voordooligo bepalingen
tot hot herhaald advortooren in dit Blad, bij abonnomont.
Eene oiroulairo, bevattende do voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
e*T-r- V.
Kameroverzicht
Tweede Kamer.
Vergadering van V^jiag 5 Mei.
Ouderdomsrenten.
Aan de orde is de voorzetting der oeTian-
deling van het wetsontwerp tot verleening
van ouderdomsrenten »»n behoeftigen.
Da heerSnoeckHenkemans (C.-H.)
stelt een amendement voor, strekkende om
te bepalen dat de ouderdomsrente geheel of
gedeeltelijk in mindering kan worden ge
bracht van de verpleegkosten en het bedrag
der verpleegkosten door den kantonrechter
wordt vastgesteld.
De heer Limburg (V.-D.) geeft de Re
geering en den beiden voorstellers der amen
dementen in overweging een verhoudings-
Cijfer voor het gedeelte dat In de inrichting
ten goede zou komen, vast te stellen bijv.
H of 'A.
De Minister van Waterstaat, de heer
L e I ygeeft den heer Snoeck Henkemans
In overweging een vast percentage ln zijn
amendement op te nemen en stelt den heer
Heeres een kleine redactiewijziging voor In
zijn amendement.
De heer Kooien (R.-K.) meent, dat de
vaststelling van het percentage kon worden
overgelaten aan het bestuur der stichting.
De heer Limburg (V.-D.) stelt voor bij
amendement, dat de helft der rente het ge
sticht zal ten goede kunnen komen.
De heer Snoeck Henkemans (C.-
H.) trekt zijn amendement in en spreekt de
hoop uit, dat het regeeringsvoorstel wordt
aangenomen.
De heer D u y s (S.-D.) gaat mee met het
denkbeeld-Limburg (de helft), doch hoopt,
dat men nu ook niet verder gaan zal. De oud
jes hebben dan nog één gulden voor een
sigaartje en een cadeautje voor kleinkinde
ren of kinderen. Misschien zullen er som
migen zijn, die daarvan misbruik maken,
doch dat is nog geen reden allen over één
kam te scheren.
De M i n I s t e r Is het in deze nu eens
niet eens met den heer Duys, al verschil
lende malen dezer dagen. Spr. wijst er op,
dat de wet beoogt de ouden zelfstan
dig te maken. Er ligt echter ook een ge
vaar in lieden, die vrij verpleegd worden,
nog 2 's weeks te geven en stelt voor dat
4 aan de rentetrekkers zal worden uitge
keerd.
De heer Limburg, (V.-D.) vindt thans
geen vrijheid zijn amendement te handha
ven.
De heer Heeres (V.-L.) handhaaft zijn
amendement.
De Voorzitter deelt mede, dat art.
25a voorloopig wordt aangehouden.
Voortgezet wordt de discussie over art. 25.
De Minister verklaart het amende
ment-Ru tgers over te nemen.
Het artikel wordt aangenoen, evenals artt.
27 en 28.
Bij art. 29 komt aan de orde het amende-
ment-Rutgers.
De heer Kooien (R.-K.) acht het juister
t^ians art. 36 te behandelen.
Artt. 36—38 aangenomen.
Bij art. 9 wijst de heer Kooien (R.-K.) er
op, dat naast de Gemeentewet ook nog an
dere wetten kunnen aanwijzen in welke ge
vallen men in hooger beroep kan gaan bij
de Kroon. Spr. ontwikkelt grodwettige be
zwaren.
De heer Rutgers (A.-R.) zou willen la
ten vervallen het slot van art. 9.
De heer Limburg, (V.-D.) bestrijdt de
heeren Kooien en Rutgers.
Eveneens de Minister.
Het amendement-Rutgers wordt ten slotte
verworpen met 3714 stemmen en art. 9
met 43—10 stemmen aangenomen.
Daarna is aan de orde het aangehouden
artikel 25a.
De heer Limburg (V.-D.) deelt als
voorzitter van de Commissie van Rappor
teurs mede, dat 3 leden tegen en 2 voor het
amendement-Heerés zijn.
Dit amendement wordt met 35—14 stem
men verworpen en het artikel met 3715
stemmen aangenomen.
Aan de orde is art. 10.
De heer Rutgers (A.-R.) licht 'oe zijn
amendement, strekkende om de rente te
doen vervallen als de rentetrekker 'ich in
het buitenland vestigt, een gevangenisstraf
ondergaat, of in een Rijkswerk'nrirht'n^'
wordt opgenomen of misbruik maakt van
sterken drank.
De Minister raadt aan zich te houden
aan de voorwaarden ''er Invali .iteitswet
De heer Limb rg (V.memt als
voorzitter van de commissie van rapporteurs
het amendement te moeten optraden.
De heer Rutgers repliceert.
De heer Duys (S.-D.) bestrijdt het amen
dement. Het pensioen is erkend als ?n
recht en men zal toch geen gepensionneerde
om drankmisbruik een pensioen ontnemen.
Na repliek van den heer Rutgers komt
diens amendement in stemming. Nog maar
47 leden (minder dan het vereischte aantal)
blijken aanwezig, waarvan 11 stemm-n vóór
c-i oroonrVment.
De vergadering moest dus worden ver
daagd (tot Dinsdag).
Berichte*.
De Staatscourant van Vrijdag 5 Mei
bevat de volgende Kon. besluiten:
benoemd tot registratie-ontvanger te Pur-
merénd S. J. Smit, thans te Oostburg;
benoemd bij de Jagers tot kapitein de
ordonnans-officier der Koningin de le luite
nant jhr. A. F. .J H. Wittert van Hoogland
van den grooten staf;
overgeplaatst bij den generalen staf de
kapitein J. H. Hardenberg van de jagers;
benoemd tot lid van den Voogdijraad in
Amsterdam J. P. Dudok van Heel, indus-
trlëel te Naarden en mr. I. Goudebet Azn.,
advocaat te Amsterdam;
benoemd tot lid van den Voogdijraad te
Maastricht J. G. v. Rijt, R. K. Priester al
daar;
op verzoek eervol ontslagen met dank J.
Andrae las lid van den Voogdijraad te Hee
renveen.
Ned. winkelweek. Naar wij
vernemen heeft H. M. de Koningin het
voornemen om gedurende de Nederland-
sche winkel-week, die van 8 tot 13 Mei te
's Gravenhage wordt gehouden, door de be
zichtiging van verschillende étalages als an
derszins een bfcjk van Hare belangstelling
te geven in dit streven tot opwekking van
waardeering der eigen nijverheid.
Bij- de begrafenis van den luit.-gene-
raal F. H. A. Sabron, oud-minister van Oor
log en adjudant in buitengewonen dienst
van H. M. werd H. M. vertegenwoordigd
door generaal-majoor baron van Tuyll van
Serooskerken, 1ste adjudant en sous-chef
van het Militaire Huis van H. M.
Behalve met den Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel zal de commis
sie van rapporteurs over de wetsontwerpen
tot verlenging en herstel van de Octrooi
en Merkenwetten genoemde termijnen mor
gen ook mondeling overleg houden met het
Bureau voor den Industrieelen Eigendom en
den Octrooiraad.
Indische burgemeesters
plaatsen. Naar de N. R. Ct. verneemt,
is mr. C. Zaaijer, burgemeester van Dirks-
land, Melissant en Herkingen, uitgenoodigd
zich beschikbaar te stellen voor burgemees
ter van Batavia, Semarang of Soerabaja.
Artillerie-inrichtingen.
Naar het Hbld. verneemt zal de heer H. M.
van Unen, administratief en commercieel di
recteur van het Staatsbedrijf der Artillerie-
inrichtingen aan de Hembrug, binnenkok op
ziin verzoek den Rijksdienst verlaten om als
administratief-directeur in dienst te treden
van de Nederlandsche Fabriek van Werk
tuigen en Spoorwegmaterieel (Werkspoor).
De heer Van Unen was sedert t Juli 1913
mede-lid van de directie der Artillerie-in
richtingen.
Afscheid directeur Prins
Hendrikstichting. Dinsdag had in
tegenwoordigheid van de oude verpleegden,
het bestuur en den burgemeester, alsmede
den secretaris van Egmond aan Zee, de
plechtigheid plaats van het aftreden van den
heer G. E. A. van Hall, els directeur van
de Prins Hendrikstichting, en het installee-
ren als zoodanig van den heer Teensma.
De president-regent van de stichting, de
heer W. G. Wendelaar, heette in de groote
zaal, waar de oudjes in groepen aan het
feestmaal waren gezeten, allen welkom.
Spr. gaf in het kort een historisch over
zicht van de stichting, waarbij hij in de eer
ste plaats uitvoerig het tot stand komen der
nuttige instellingschetste en mededeelde,
dat de heer Van Hall bij zijn aftreden als
directeur zou worden eere-regent van deze
groote instelling. 43 jaar lang heeft hij er
voor gedaan wat hij kon en al heeft hij ver
zocht om de leiding aan een ander over te
laten, het bestuur kan geen afscheid van hem
nemen.
Spr. bood hierna den heer Van Hall een
lauwerkrans aan.
Vervolgens installeerde spr. den nieuwen
directeur.
De heer Van Hall nam hierna, mede na
mens zijn vrouw, met een hartelijke toe
spraak van allen afscheid. De oude zeelie
den zongen hem l^t „lang zal hij leven"
toe.
De heer Wendelaar maakte van deze ge
legenheid gebruik, om den heer Van Hall
een keurigen leuningstoel aan te bieden,
hem daarbij opnieuw huldigende.
De heer Van Hall meende een deel van die
hulde terug te moeten wijzen op wijlen A. C.
Wertheim, en den heer Wendelaar, die
steeds alles, wat de Prins Hendrikstichting
betrof, steunden.
De heer Wertheim dankte als zoon voor
de woorden van waardeering, aan wijlen zijn
vader gebracht en richtte mede eenige woor
den tot den heer Van Hall.
De directeur van den Rotterdamschen
Lloyd, de heer Ruys, hierna het woord ne
mende, zeide, dat de stoomvaartmaatschap
pijen gemeend hadden, dezen dag niet onop
gemerkt te mogen laten voorbijgaan. Na
mens de Stoomvaartmaatschappij „Neder
land", de Nederlandsch-Amerikaansche
Stoomvaartmaatschappij HollandAmerika-
lijn, den Rotterdamschen Lloyd, den Ko-
ninkl. Holl. Lloyd, de Koninkl. Nederl.
Stoombootmaatschappij, den Koninkl. West-
Indischen Maildienst en de Holl. Stoomboot
maatschappij, bqod Spr. den heer Van Hall
een portefeuille met inhoud aan, daarbij den
wensch uitende, dat die inhoud hem in staat
zou stellen een nog niet vervulden wensch
te verwezenlijken.
De heer Teensma sprak den wensch uit,
een waardige opvolger van zijn gehuldigden
voorganger te zullen worden, waarop de
heer R. van Lennep, uit Amsterdam, die
voor een zestal jaren met den heer Teensma
als kapitein een reis naar Indië maakte, ver
klaarde hieraan niet te zullen twijfelen, aan
gezien hij, toen practisch met de stuurmans
kunst van den heer Teensma kennis
maakte.
Nederland en de oorlog*
Een actief consulaat.
Onder dezen titel meldde het Soer. Hbl.,
dat aan boord van de Palembang, die ver
gaan is, zich ook de zoon van een Soeraba-
jaan bevond. De vader van dezen jongen
man ontving van het Nederlandsche con
sulaat te Londen telegrafisch bericht, dat
zijn zoon licht gewond in een Londensch
hospitaal is opgenomen. Het vergaan van de
Palembang was te Soerabaja bij ontvangst
van dit telegram nog niet bekend, zoodat
door de prijzenswaardige activiteit van het
Nederlandsche consulaat te Londen. tl6
ouders van den jongen man geen o ogen Mik
in onzekerheid behoefden te blijven.
Uitvoerverbod.
Bij Koninklijk Besluit van 4 Mei is
verboden de uitvoer van gras, klaver en an
der groen voeder.
Kunstmest.
De Kunsftmestcommissie maakt bekend,
dat de voorjaarslevering van superfosfaat en
zwavelzuren ammoniak als beëindigd wordt
besohouwd.
Aan allen is 55 pCt. van den zwavelzuren
ammoniak der voorjaarsleverincen toebe
deeld, terwijl een deel der bestellers slechts
40 pCt. der voorjaarsbestellingen superfos
faat ontving.
Van deze beide meststoffen wordt op de
oude bestellingen van Augustus 1915 niet
meer geleverd.
Indien thans alle verdere schepen met
Chili-salpeter Nederland in veiligheid berei
ken, dan ontvangt elke besteller in het ge
heel 90 pCt. der door hem verlangde sulpe
ter. Hierbij is er op gerekend, dat de „Poel
dijk" te laat zal komen voor dezen oogst,
zoodat de lading uit dit schip niet meer ver
deeld zal worden en dus niet in deze 90
pCt. begrepen is.
De levering van kalizout 20 pCt. gaat ge
durende den zomer regelmatig door, terwijl
Patentkali vermoedelijk later in het najaar
geleverd zal worden.
Duurt e-toeslag aan
ongehuwde n.
Naar de Tel. verneemt, wordt door de
regeering een onderzoek Ingesteld, ln welke
gemeente de bevolking als gevolg van de
mobilitasie of door andere oorzaken (nabij
heid van interneeringskampen, verblijf van
Belgische vluchtelingen) tijdelijk in sterke
mate is vermeerderd, en voortduring van
dien toestand gedurende den eersten tijd
waarschijnlijk is.
Nagegaan moet worden, of die tijdelijke
uitbreiding der bevolking eene belangrijke
stijging der pensionprijzen ten gevolge
heeft gehad.
Het onderzoek is noodig om te komen lot
eene juiste klassificatie van gemeenten, in
verband met het plan, ook aan ongehuu den
en aan weduwnaars zonder kinderen eer
duurtetoeslag toe te kennen.
De veroordeelde Duitsche
officieren. Abusievelijk is gemeld dat
Donderdag door den auditeur-militair bij
den krijgsraad tegen 2 der 3 terechtstaande
Duitsche officieren 6 maanden werd ge-
ëischt. Dit moet zijn 0 weken.
Verboden uitvoer.
Voor de rechtbank te Middelburg heeft
terecht gestaan de secretaris van Sas van
Gent, beklaagd van het doen vervoeren van
5750 K G. aardappelen naar België. Het
bleek, dat bekl. ze gekocht had van Van
Het verstand preludeert, de ziel vindt
de melodie.
door
ANNA HUBERT VAN BEUSEKOM.
12
„Stil toch, stil locli! Zoo meteen-komt mon
sieur met zijn „pointed beard and moustache"
mog naar ons spektakel kijken, riep ik ver
schrikt, maar Ien declameerde onverstoor
baar uit de „De Rarekiek van korporaal
Smits":
„Zijne Hoogheid, waar gane m« na' toe?
„Kameraden", zeit-ie, „me gane na' de Tien-
daagsche Veldtocht", zeit-ie."
„Als 'l tenminste cod tiendaagsche veldtocht
•wordt!" Ik denk dat we na drie dagen al meer
dan voldaan zullen zijn. Morgenochtend wor
den vee allebei op den vloer wakker, gesteld
dat we slapen kunnen,,' voorspelde ik grinni
kend.
„laaien we 't bed dan daar tegen den muur
Schuiven, dan mag jij rehter liggen", bood Ina
goedig aan en onder gesmoord gegichel gingen
Ve met den twijfelaar op sjouw.
.,'t Zal wel wennen nu we over de eerste
schokken heen zijn. 't Is hier een humoristisch
•ord, dat voél ik ah" beweerde Ien toeft we
na de verrichte operatie eindelijk goed en wel
in onze „oublieljes-houding" onder de wol
lagen, doodop van de reis en het malle lachen,
dat ons geheel had uitgeput. En wrcrkelijk tob
den wc gauwer in slaap dan we aanvankelijk
hadden durven hopen.
Den volgenden dag werden we tegelijk wak
ker door een bescheiden tikje aan de deur.
„Ja, ja," zei Ien in klink-klaar Hollandsch.
Toen vroeg een vriendelijk, hoog stemmetje:
„Peut-on entrer, mesdemoiselles?" en op ons
bevestigend antwoord trad Evodie binnen,
klein en tenger, in een grijze blouse-en-rok.
Uit haar fijn sproeten-gezichtje lachten de
groote grijsblauwe oogen ons vriendelijk toe
en er was zóó iets trouwhartigs en zorgzaams
in de wijze, waarop zc het blad met ons ontbijt
op den stoel naast onzen twijfelaar plaatste,
dat ik niet kon nalaten tegen Ina tc fluisteren:
„"Wat een snoezig kind!"
„Voilé votre déjeuner ei de l'eau pour votre
toilette," zei ze, een groote tub en twee water
kilten van het portaal aandragend en toen wc
vriendelijk dankten voor deze attentie, infor
meerde ze guitig:
„En hebt u tóch goed geslapen? Was 't bed
niet te nauw?"
„Eigenlijk wel, maar madame zal er ons nu
vandaag wel een tweede ledikant bijgeven.
Dat heeft ze ons gisteravond beloofd," zei ik.
„Zijn monsieur en madame al beneden,"
vroeg Ina.
„Monsieur is een half uur geleden naar de
kerk gegaan en .madame houdt haar kamer
nog. Ze had wat hoofdpijn. Alleen madame
Cébléracque, de oude dame, die hier en pen
sion is, maar die gisteren bij uw komst al te
bed lag, fit -beneden ia de huiskamer."
,,'t Is waar ook! Hel is Zondag vandaag,"
bedacht ik me.
„Ja, de Zondag is meestal nogal een drukke
dag hier. Om twee uur vanmiddag is er „école
du dimanche" beneden ln de bibliotheek.
Anders ga ik meestal uit, maar nu zal ik van
morgen maar thuisblijven, 't Is toch geen mooi
weer en dan kan ik de dames misschien met
't een en ander helpen," bood 't meisje vrien
delijk aan.
„Heeft madame ons dit ontbijt boven laten
brengen," vroeg Ina van haar thee drinkend.
„Oh que non, mademoiselle! Dat heb ik
maar uit mezelf gedaan, 't Ontbijt gaat hier
altijd k p e 1 u r e d'o i g n o n. Begrijpt made
moiselle wat dat zeggen wil? Niet? Wel, als
men een ui schoonmaakt trekt men er de schil
altijd bij gedeelten af, nooit ineens. Zoo is
't hier met ontbijten. De een komt altijd na
den ander."
„Wanneer zijn de andere maaltijden?"
„Om 12 uur of half 1 dineeren we. Om half 5
Is 't „goüter" en 's avonds togen 8 uur
„souper". Houden de dames van schapen-
vleesch en asperges? Ja? Nu dat krijgt u van
middag."
„Ben je hier al lang, Evodie?" vroeg ik tus-
schen twee hapjes brood door.
„Een jaar en drie maanden al, made
moiselle."
„Dus je leent" mademoiselle Förstcr, het
Duitsche meisje, dat voor ons hier was?"
„Mais si je la connaisl Mademoiselle Erna Is
hier den hoelen winter geweest. Elle était bien
triste* quelquefois!"
„En ze schreef "ons dat ze 't hier zoo naar
haar zin had."
„Maar ze was alleen en 's winters is 't hier
heel stil en koud en ze verlangde soms zoo
naar huis en naar haar aanstaande. Quelque
fois elle pleurait lout *le jour. U treft 'j beter,
want in den zomer is het hier mooi en u bent
met uw beidjes. Dat is ook veel prettiger, want
monsieur is zoowat den heelen dag in den
moestuin bezig en madame houdt niet van
wandelen en zit bijna altijd met madame
Cëbléracque voor 't huis als hel goed weer
is."
„En de twee dochters, waar zijn die? Komen
die wel eens over," vroeg Ina weer.
„Ja, met de vacanties. Misschien komen ze
in Juli veertien dagen Met Kerstmis zijn ze
't laatst geweest. Nu zijn ze allebei in Mar
seille. Mademoiselle Germaine Is daar ver
pleegster en mademoiselle Jeanne werkt er op
een kantoor. Zc zijn heel aardig allebei. De
portretten staan beneden in de eetkamer op
den schoorsteen en..."
Er werd hard gebeld.
„Ah, c'cst madame qui sonne, il faul absolu-
ment que je m'en aille! Au revoir mesdemoisel
les", lachte Evodie en ze wipte de kamer uil
en holde 't portaal over, terwijl een tweede
verwoed gcbcl, vergezeld van een zeer gebie
dend:
„Evodie, Evodie, vcnez un instant", uit
madames kamer kwam.
Ina en ik ontbeten gauw af, waschten en
kleedden ons en begaven ons naar- beneden,
waar in de „salie k manger" een oud heksje
bij 't raam zat te breien. Ze droeg een versle
ten zwart kuiten mutsje en een zwarte japon
met dikken grijswollen omslagdoek en nam
ons eerst heel achterdochtig van 't hoofd tot
de voeten op, om ons een oogenblik later met
een zee van vragen te overstelpen: boe oud we
waren, of onze familie talrijk was en of we in j
mooie, groolc huizen- woonden en veel uil
gingen. Ina werd bijna boos om dat recht-
streeksche uilhoorcn cn antwoordde dan ook
heel kort, waarop madame Cébléracque zich
speciaal tot mij wendde:
„Ah, monsieur votre père est doctcur! Ik heb
een zoon, die dokicr is te Bordeaux en mijn
jongste dochter ls ook met een dokter ge
trouwd. lis ont six enfants, dont l'alné..."
"Wij luisterden niet verder, want madame
Bcrtrands trad binnen, kogelrond in haar
rood-wollcn peignoir, haar dun grijs haar in
een zielig uitje boven op haar hoofd ineen ge
draaid. Met haar Ventcnoogjes poezig toege
knepen deed zc erg lijdend cn op slependcn.
toon zei ze:
„Het spijt me vrceselijk, dat ik me vandaag
zoo onwel voel, maar gaat u samen wat in den
tuin wandelen, of in het salon zitten tot mijn
man thuis is. Ik moei even naar 't eten zien.
Nous dinons k midi."
Dc tuin lokte ons nog 't meest aan, maar
buiten woei een schrale wind, zoodat we ril
den in onze flanellen blouses cn ik onver w ij ld
naar onze kamer snelde om mantels te halen.
'„Als dit nu 't veelgeprezen zuidelijke klimaat
is!" smaalde Ik, terwijl we arm in arm om
't grijs-steenen buis liepen, terwijl we arm in
arm om 't grijs-steenen huis liepen, dat er
slecht onderhouden uitzag met zijn uitgesle
ten stoep en vervelooze blinden, die bijna alle
dicht waren.
„O, 't weer zal binnen enkele dagen wel yen
anderen, 't Is vandaag pas 30 April, moet jq
denken, trachtte Ina me op te monteren.
(Wordt vervolgd.)
