„DE EEMLANDER". c Zaterdag 13 Mei 1916. BUITENLAND,^ N* 269 Eerste Blad. 144' Jaargang. Uitgevers: VA L K H O F F Co. Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT L Geschiedenis van de week. AMERSFOORTSCH DAG ootdredactlei Mr. D. J. VAN SCHAARDENBURO. ABONNEMENTSPELJSi 'er 8 maanden voor Amersfoort f 1.09. Idem franco per post1.50. Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) - 0.10. Afzondorlyke nummers 0.05. Wekelijksoh bijvoegsel „D* HoUondtcto Huisvrouaf' (onder redactie van Thérèse Hoven) per 8 mod. 50 ets. Wekelijksoh bijvoegsel „Pük.ttw mei* per 8 mnd. 40 ct». Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS DER ADVEBTENTIEN: Van 1—5 regel... f 0.I50. Elke regel moer «0.10. Dienstaanbiedingen 25 cents bij vooruitbetaling. Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bodryt bestaan zeer voordeelige bopalingon tot het herhaald advorteeron in dit Blad, bij abonnement. Eone oirculaire, bevattende do voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Licht en lncbt. Wie heerlijke voorjaarsdagen beleeft, kent de vreugde van licht en lucht. Het is geen verbeelding, dat nieuwe tinten in 't bosoh «i|n gekomen, dat de zon schijnt in VTOolij- ker glans. En als zij door het zachte, teere groen van ontluikende beuken-blaren schit tert, dan heeft zij er een gloed gebracht, die tot ieder moet spreken. De lucht is vervuld van liefelijke geuren, „er hangt verlangen In de lucht" en gij snuift den frissohen, pit- tigen geur op met zeker welbehagen en voelt u een ander mensch. Daar liggen de paden bruin-bestrooid en gouden gloed is er getooverd daar zingen de vogels en kweelen hun geluk uit op stillen avond't is alles weelde, leven, heerlijkheid. Weg zijn nu de benauwende korte dagen, heen is de sombere vale nevel, voorbij zijn de regenvlagen, die sahenen niet te kunnen eindigen, 't Is al licht en lucht rondom ons en wij ademen vrijer op. 't Is lentegroen genoeg, voor honderdduizend oogen j eilaas, 'k en hebbe er ik, o grondig groene zee, maar twee t wie kander moedeloos, den dwang mij doen gedoogem van 't geen mij tegenhoudt een tocht in al dat groen te doen (G. Gezelle). Zoo hebben wij 't in deze dagen ervaren en wij worden niet moede te turen naar al die zich openbarende heerlijkheid, troostend beeld van wat op het gebied des geestes zich overal doet kennen. Wij mensohen zijn aangewezen op licht en lucht wij moeten dwalen door bosch en veldwij moeten den leeuwerik hooren zingen, de bloemen zien bloeienwij moe ten ons te goed doen aan al de vreugden van een zonnige wereld. Maar wij denken tevens aan zooveel dat anders is geworden. Er zijn bedompte hui zen in nauwe straten; een vuile walm trekt door de stegen en in kleine kamers zitten menschen opeengehoopt. Geen zon schijnt door de ruiten, geen lucht komt door de open ramen naar binneneen benauwde at mosfeer, die de ademhaling belemmert. Bleeke geziohten van zwakke kinderen, die gij meenemen woudt naar de zonnige heide en vroolijk moesten de kleinen stoeien aan 't luchtige strand. Dat is de armoede, die steeds weer ons verschrikt en die haar slachtoffers vindt In onze groote steden, waar gebrek is aan zon, al 6chijnt zij ook hoog aan den hemel. Menschen bouwden hun muren en bedierven wat in grooten rijkdom toch voor allen was weggelegd. Wij denken aan sombere kamers, waar zieken gedoemd zijn te leven"; geen ramen zet men er open en een muffe ziekenlucht hangt in 't vertrek, zoodat gij in de verzoe king komt de deuren open te doen en door de ramen de zoele lentelucht te doen bin nenkomen. In donkere bedsteden verkwijnen veel jonge levens en de genezing gaat lang zaam bij gebrek aan licht en lucht. Daar zijn werkplaatsen, och voor woon vertrek misschien niet meer geschikt gere kend, maar arbeiders kunnen er nog wel werken een langen, zwaren dag. Reken 't niet weinig zoo te leven, dat men ver* blijft van opbeurenden zonnegloed. Wel is veel reeds verbeterd, maar nog roept veel om verandering en niet allen werken mee. Wat baten wetten en straffen, als niet ieder in eigen kring helpt om den zegen te vinden, die voor ieder verkrijgbaar is 1 Soms zorgt 't leven er van zelf wel voor. En oude dingen worden weggeworpen. In steden breekt men de oude huizen af, gan- sche stadsdeelen worden naar den gTond geworpen en in al zijn ellende ligt dan een stuk leven voor ons open, dat wij zoo nooit hadden vermoed. Eenige maanden geleden is een groot deel der Noorsche stad Bergen door brand Verwoest en menig vriendelijk, schilderach tig plekje is zoo verloren gegaan. Er zijn ook wonderheerlijke gedeelten in onze oude Steden, maar zij moesten eigenlijk als mu seum worden ingericht. En menschen, die In 't harde leven hebben te werken, moesten er niet behoeven te leven. Ruïnes waren Overal. Maar met een zeldzame geestkracht is men aan 't herbouwen gegaan. Schut tingen zijn geplaatst voor de afgebrande huizen en in lichte, helle kleuren zijn nieuwe (Winkels verrezen, van hout opgetrokken, een torentje hier en daar; en om 't park heen Staan weer de side bekenden^ nu in een «rjnkel vol zon q i licht. Daar was een arohitekt, die gewoond had In een niet al te breede straat, twee hoog met een donkeren trapopgangalles tot den grond afgebrandmaar nu woonde hij in een groote, ruime barak, midden in een tuin, alles was frisch en schoon. Me dunkt, daar moet een nieuwe geest ook in zijn werk zijn gekomen en lichter, vroolijker moet zijn geworden, wat deze man in teekeningen heeft vastgelegd. Wat zal 't, of oude dingen vallen't nieuwe geeft soms grooter vreug de, al moet men eerst_wenmen aan den ver anderden. aanblik, al heeft men misschien eerst nog een gevoel van gemis. In een barer Noorweegsohe brieven schrijft mevr. IsaacksenDudok v. Heel„Wat een verbetering, die droge, lichte, luchtige, doorzonde woningen voor al die men schen van twee en drie hoog of voor winkeljuffrouwen en winkelbedienden, die vroeger hun werk deden in donkere straten, in sombere winkelsDie barakkenwereld gaf mij een toekomstdroom, als de steden niet langer steenen kazernes zullen zijn met nauwe straten, stegen en sloppen, maar lichte, zonnige tuinsteden." Dat doet 't licht, de lucht. Waarom zal 't ook niet verder in ons leven geldenOf leven niet v^len onder ons onder den druk van een somber en moeilijk bestaanheb ben zij niet <ïe zware gordijnen voor hun ra men gehangen en nu kunnen zij niet meer zien den blauwen hemel, de sterrenlucht, de zon, die schaduwen werpt in hun tuin, maar ook alles in hun kamer oproept tot vroolij- kenjrlans. Och, onze donkere, sombere menschen hebben 't zoo noodig te worden verwezen naar 't licht. Wij worden tegenwoordig ver teerd door allerlei vragen en zorgen. Onze boeken zijn zwaar van de vraagstukken, onze gesprekken van neerdrukkenden ernst; en wie er juiohen soms, doen 't op een toon die wel luide klinkt, maar 't is hol en spreekt van weinig gevoel. Licht moeten wij zien en 't is er, als men de ramen maar openzetals men maar denkt aan wat er goeds is in wereld en menschen. Misschien moet men wat lang zoeken, maar 't is er en neemt mee de her innering aan een zonnigen dag. Men moet weg kunnen doen de zorgen, die verteren en elkander wijzen op wat troost en sterkt. Men moet eens heengaan uit den duffen kerke- lijken kring, waarin men soms leeft, van zich schudden, wat alleen maar door een verle den is gewijd, maar 't leeft niet meer voor de kinderen van onze dagen. Lioht en lucht voor uw stemmingen en gedachten I Moet er iets door verloren, wat zou het? Dan is 't ook niet levenskrachtig geweest. Maar op de plaats, waar 't oude is afgesneden, komt weer de nieuwe loot. In Gods wereld groeit alles door licht en lucht, misschien zal Zijn zon 't door men schen geplante doen verdorren, maar zij toovert eindelijk weer nieuw leven. Weest niet bang voor nieuwe gedachten en fris sohen geest; zij zullen een mensch bewarenï God is de groote vijand van al wat oud en levenloos is geworden. Hij werpt omver en bouwt 'weer op; anders, maar zeker beter, ruimer en vriendelijker .Hij vergoedt onze verliezen en bewaart ons in allen nood. Laat licht en lucht binnen in uw ziel I W. Zaterdag 6 Mei. Het Kamerlid dr. Bos overleden. De apostolische nuntius brengt Pres. Wil son een boodschap van den Paus. Italiaansche vliegeraanval op Durazzo. Oostenrijkscha vliegeraanval op Brindisi. Noorsche schoener getorpedeerd. Zondag 7 Mei. De Duitsohers winnen terrein bij Verdun. De pakketpost tusschen Nederland en de Ver. St. tijdelijk stopgezet wegens gebrek aan scheepsgelegenheid. Russische tonpedobooten beschieten de kust van Koerland. Maandag 8 Mei. De Franschen heroveren het grootste deel van het verloren terrein. Wederom 5 Gentsche hoogleeraren naar Duitschland gebracht. De Ver. St. aanvaarden Duitsohland's nota, buiten verband met de houding der andere oorlogvoerenden tegen de neutralen. Dinsdag 9 Mei. De Italianen veroveren een belangrijke stelling bij Trofana. Fransohe ministers In Rusland. Russische doemaleden in Engeland. Venizelos weer tot lid der Grieksche Ka mer gekozen. Drie Nederl. mails in beslag genomen. De Tweede Kamer komt gereed met de Ouderdomswet. Vliegers werpen bommen op Port Said. Min. Asquith verklaart dat Engeland en Rusland het eens zijn ten opzichte van alle vraagstukken, rakende htm belangen in Azië. Woensdag 10 Mei. Een Wollf-telegrom weerspreekt dat een Duitsch schip ter vergoeding van de Tuban- tia gegeven zal worden en ontkent Duitsche schuld. Duitschland erkent de torpedeering van de Sussex. Schaper kondigt een interpellatie aan omtrent de levensmiddelenpolitiek der re geering. De onderkoning van Ierland treedt af. Fransohe onderzeeër torpedeert Oosten- rijksch transportschip. Zeegevecht bij de Vlaamsche kust Donderdag II Mei. Vredesgeruchten duiken op. Duitschland sohijnt den vrede te willen. Vrijdag 12 Mei. De Duitsche rijksdag heeft, overeenkom stig het advies van de huishoudelijke com missie, geweigerd ten behoeve van Lieb- knecht te doen wat anders altijd gelbeurt bij eene tegen een van zijne leden Ingestelde politieke vervolging. Het wegens zijn aftre den bij de mislukte I Mei-betooging op den Potsdamer Platz tegen Liebknecht begonnen strafgeding zal voortgang hebben en de pre ventieve heohtenis, die hem is opgelegd, blijft gehandhaafd. Het Britsche lagerhuis Is gisteren gereed gekomen met de behandeling der artikelen van het dienstplichtontwerp. In de volgende week zal het wetsontwerp wet worden. De corfog. Berlijn, 12 Mei. (W.-B.). Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Ten zuidoosten van de Hohenzollern- redoute bij Hulluch bestormden bataillons uit Palts-Beieren verscheidene liniën van eene Engelsche stelling. Tot dusver werden 127 ongewonde gevangenen ingeleverd en verscheidene machinegeweren buit gemaakt. De tegenstander leed bovendien aanzienlijke bloedige verliezen, vooral bij een tegenaan val, die mislukte. In de Argonne mislukte een door de Fran schen onder benutViging van vlammenwer pers ondernomen aanval tegen de Fille morte. In het Maasgebied heerschte aan beide spoorwegstation Horodsieja en de lijn Kra- schin—Minsk ruimschoots met bommen. W e e n e n, 12 Mei. (W. B.) Officieel bericht van heden middag. Op hef Russische oorlogstooneel houdt de verhoogde gevechtsactie aan ons Wolhy- nisoh front aan. Er waren geene bijzondere gebeurtenissen. Op het Italiaansche oorlogstooneel duren dè artilleriegeveohten in afwisselende sterk te voort. Twee vijandelijke aanvallen op de Mrzli Vrh werden afgewezen. Op het zuid-oostelijke oorlogstooneel is het onveranderd rustig. Rome, 12Mei. (StefanI). Officieel com muniqué. Langs de grens van Trentino waren de ar tillerie-actiën heviger ln de Col dl Lana- streek. In het Plezzo-bekken beproefde de vijand twee aanvallen tegen onze nieuwe stellingen op de Cukla; hij werd beide malen vlug tegengehouden door ons artillerie- en geweervuur. Aan het Karstplateau was een mijnenstrijd. De tegenstander gebruikte ook brandende vloeistoffen, zonder ons nadeel te doen. Petersburg, 12 Mei. (Tel.-agent- schap). Communiqué van den grooten ge- neralen stof. Den lOen begonnen de Dirftschers, na een hevig artillerievuur, des avonds een aan val tegen den sector in de streek van Jacob- stadt, zioh bevindende ten noorden van het station Selburg. Zij werkten daarmee niets uit. In den nacht van den 11 en hervatten de Duitschers het offensief na een nieuw bombardement. Het gevecht duurt voort in den omtrek van het dorp Iepukn, dat ver woest is door de vijandelijke artillerie. Het gevecht duurt nog voort. Ten zuidoosten van het Medmoesmeer na men de Duitschers ook het offensief zonder eenig succes. In vele andere sectoren van de streken JakobstadtDwinsk was een le vendig Duitsch artillerievuur. Ten noorden van Tsirin, noordoostelijk van het station Baranowitsji, bombardeerde de Duitsche ar tillerie de buurt van de hofstede Ostasjin bij het dorp Bogary. Onze artillerie verstrooide op een aantal punten vijandelijke werklieden, die bezig waren met het in orde brengen van stellin gen. In de streek ten oosten van Kolhi en bij Nowo Olexinets wezen wij vijandelijke pogingen om bij onze loopgraven te komen af. Berlijn, 12 Mei. (W-B.). Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote 'hoofdkwartier van heden voormiddag. In het Balkangebied Is niets bijzonders gebeurd. Athene, 11 Mei. (W.-B) Den 15en zijden eene levendige artillerieactie. Afge zien van eene zwakke aanvalspoging in het Mei zal de regeering bij de opening van de bosch van Thiaumont, kwam het tot geene Kamerzitting de staatsbegrooting indienen. noemenswaardige infanterienandeling. P a r ij s, 12 Mei. (Havas). Namiddag communiqué. Aan den linker Maasoever was eene In tense artillerie-actie in den sector van het bosch van Avocourt. Aan den Mort-homme trachtten de Duitschers vruchteloos in den loop van den nacht de Franschen te verdrij ven uit de op 10 Mei aan de westelijke hel lingen veroverde stellingen. Twee achter eenvolgende aanvallen werden terug ge slagen door het Fransche vuur. Aon den rechterover was bombardement in de streek van Douaumont. Avond-communiqué. Aan den linker Maasoever stelden par- tieele actiën ons jn staat onze stellingen ten zuidoosten van Haucourt aanmerkelijk uit te breiden. Er was een levendig bombardement in de Mort-homme- en Cumières-streek en een hevig bombardement op onze eerste en tweede liniën tusschen het Haudromont- bosch en Vaux ten oosten van de Maas. Een Duitsche aanval ten zuidoosten van het fort Douaumont werd volkomen teruggeslagen. Op de rest van het front was artillerie actie. Londen, 12 Mei. (R.) Communiqué van het Britsche hoofdkwartier. Gisterenavond gelukte h.et den vijand, na een hevig bombardement, 500 yards te ne men van ons loopgraaffront ten noordoos ten van Vermelles. In den nacht wonnen wij een gedeelte terug door een tegenaanval. Heden was er geen verdere infanterie-actie, maar de artillerie was in bijzondere mate werkzaam in die streek. Wij bombardeerden eene stelling van den vijand tegenover Cuinchy. Elders slechts kleinere artillerie duels. B e r 1 ij n 12 Mei. (W.-B.). Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Een Duitsch vliegtuigeskader bewierp het De Franschen bezetten het Grieksche fort Dolva Tepe, ten noorden van Demir Hissar (in Macedonië, links van de Stroema), on danks het protest van de kleine bezetting. Men beschouwt de krisis, die was ont staan door het verlangen van de Entente- mogendheden, dat de Servische troepen over de Griekkche spoorwegen naar Saloniki zouden worden gebracht, als overwonnen. De houding van de Grieksche regeering had dus veel succes. Konstantinopel, 12 Mei. (W. B.) Communiqué van het groote hoofdkwartier, A.an het Irakfront geene verandering. Aan het Kaukasusfront kon de vijand, die in den zuidelijken sector aan de Tsjorokh teruggeslagen werd, zijn terugtocht gedeel telijk 6 6 8 K.M. ten oosten van zijne oude stellingen tot staan brengen. Een tegenaan val van den vijand, dien hij gister op zijn rechtervleugel, twee bataillons sterk, uit voerde om de oude stellingen weder te be zetten, werd met verlies voor hem terugge slagen. Er was geene gewichtige beweging op de andere sectoren van het front Een vijandelijke torpedojager, die den llen aan de kust van het eiland Keusten kruiste, moest zich tengevolge van het vuur van onze artillerie verwijderen. Elders is niets van belang gebeurd Petersburg, 12 Mei. (Tel.-agent schap.) Communiqué van den grooten gene- ralen staf. In de streek van Asjkalin maakten onze troepen eenige vorderingen in westelijke richting. In de richting van Bagdad sloegen wij een Turksche aanvalspoging terug. In de buurt van de stad Kasr es Sjirin ontnamen wij den vijand een kanon van Oostenrijksch model en een voorraad artillerie-munitie. Londen, 12 Mel. (R). De lijst van zonder waarschuwing getorpedeerde koop vaardijschepen, welker publicatie cister door Macnamarn werd toegezegd, bevat drié Zweedsche, een Amerikaansoh, drie Deen* sche, negen Noorweegsohe, vier Nederland* sohe en twee Spaansche schepen. Verschei dene sohepen werden in den grond geboord op grooten afstand van het land (in een ge val 180 mijlen), zonder dat eenigen bijstand werd verleend. P a r ij s.1 2 Mei. (Havas). De „Echo de Paris" meent te weten, dat de U 21 de Sus sex getorpedeerd heefthet blad vraagt zich af, of de dhef van het marine-departement admiraal Capelle, den commandant van deze duikboot, den eerste luitenant Otto Steiiv dreck, geen toestemming daartoe gegeven zou hebben. Washington, 12 Mel. (R.) Staatsse cretaris Lansing heeft ambassadeur Gerard opgedragen officieus onderzoek te doen naar den aard van de straf, die is opgelegd aan den duikbootcommandant, die de Sus sex heeft getorpedeerd. New-York, 12 Mei. (R.) Een berlch) van de Associated Press uit Washington meldt van'gezaghebbende zijde, dat de Duit sche antwoordnota den toestond ingewikkel der heeft gemaakt, omdat het daardoor on mogelijk wordt gemaakt, dat de Vereenigdo Staten met nadruk opkomen voor hunne eischen aan de geallieerden, zonder dat de schijn ontstaat, dat zij dit doen op verzoek' uit Berlijn. Het Is daarom onzeker, wanneer het antwoord op de laatste Britsche nota zal worden gezonden. B e r 1 ij n, 13 Mei. (W. B.) Officieel be richt. Wij vernemen, dat de staatssecretaris van binnenlandsche zaken dr. Delbrlick wegens zijn gezondheidstoestand genoodzaakt Is ont slag te nemen. De minister lijdt aan furun/ kulose (furunkel bloedzweer) tengevolge van eene lichte suikerziekte; hij moet vol gens geneeskundig advies eene kuur van eenigen duur volgen. Over den persoon vani zijn opvolger Is, met het oog op hangende organisatiekwestiën, de beslissing eerst over eenigen tijd te verwachten. Londen, 12 Mei. (R.) Officieel be richt. James Connolly en John Modermott, de tweede laatsten van de onderteekenaars van het manifest der voorlooplge regeerlng te Dublin, zijn door den krijgsraad gevonnist en heden morgen terecht gesteld. Zürich, 11 Mei. (W. B.) De regeeringe- raad heeft goedgekeurd, dat de Ztirichscht effectenbeurs weer geopend wordt voor dert handel in obligatiën met uitsluiting van den handel in aandeelen. Parijs, 12 Mei. (Havas). In Nice wi weldra eene blijvende tentoonstelling inge*. richt worden van monsters van voortbreng selen der verbonden en bevriende landen*; Het doel van deze tentoonstelling is d0 handelsbetrekkingen te vergemakkelijken tusschen de geheele streek van de Azuur*, kust en de nieuwe leveranciers, die be* stemd zijn de plaatsen in te nemen, weDcö' daar vroeger door den Oostenrijkschen q$ den Duitschen handel werden bezet Zweden. Stockholm, 12 Mel. (W. B.) Bij sluit van de regeering is in Zweden d^ zomertijd ingevoerd van 15 Mef tot en 30 September. Portugal. B e r 1 ij n, 12 Mel. (K. N.) Uit Buda*, pest wordt aan de Voss. Ztg. geseind, da|( de correspondent van de Az Est in Spanje radiotelegrafisch uit Granada geseind heeft dat te Lissabon de revolutie is uitgebroken en dat de arsenalen in brand zijn gestoken*' Met betrekking daarop schrijft de Voss,' Ztg.: Meldde de Figaro le Parijs enkele da-^ gen geleden, dat zij uit Lissabon berich|( ontvangen had dat de Portugeesche rege* ring in alle steden het krljgsrecht had g&»; proclameerd, deze maatregel was in hoofd* zaak gericht tegen de monarchalen, die druil propaganda gemaakt hadden. In Portugee sche regeeringskringen vreest men, dat da monarchalen gebruik zullen maken van dei buitenlandsohe moeielijkheden van Portu* gal om te trachten de monarchie to herstel len. Het Berl. Tageblatt maakt bij dit be richt de opmerking, dat van andere zijd# nog geen bevestiging ontvangen werd. Perzlë* Berlijn, 12 Mel. (W. B.) Het Peter* burgsche telegraafagentschap bericht uil Teheran, dat door den Turkschen onderdaai^ Djemai Bey een aanslag is gepleegd op dei* gezant van Oostenrijk-Hongarije, graaf La* gothetti. De gezant is niet gewond. China. Peking, 12 Mei. (R.) Wegen* den financleelen nood heeft de regeering Mi,

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1916 | | pagina 1