Vitrage's
fillovernets
Gordijnen
VRAAG S1ALEN EN U BESTELT
DE FAAfT)
COURANTE MANUFACTUREN
GEMAAKTE GOEDEREN
EN MODE ARTIKELEN
Langestraat 79
ADVERTENTIÊN.
ISAIA WILLEM FRÖGER,
1! HUUR AANGEBODEN op good» slant
GEM. ACHTERKAMER met SERRE, BOVEft-
ACHIERKAMER me! IllSSCHENKAMERTlf,
WIE WIL
PREDIKANT nel KLEIN GEZIN,
DAGMEISJE.
tweede Meisje,
pension met huiselijk verkeer
AAN loJESTEOIfóS.
Het uitbreiden van het Zuiver-
buis met bijkomende werken aan
dn Gasfabriek te Baarn.
ENORME VOORRAAD
MODERNE PATRONEN
ZEER SCHERP
CONCURREERENDE PRIJZEN
AMERSFOORTSCHE
MANUFACTURENHANDEL
Het drukste en meest concur-
reerend adres voor alle soorten
FANTASIE KATOENEN
STOFFEN - GAREN EN BAND
(fevg naar aanleiding van het plan tot het
bprichten van een organisatie welke even-
lüeele stokking in de openbare bedrijven bij
ten algemeen© mobilisatie wil voorkomen,
Idoor de onttrokken mannelijke arbeidskrach
ten te vervangen door vrouwelijke. Een der
gelijke organisatie moet dus hare voorberei
ding «5(5 treffen, dat op een onverwacht
Bjdstip, zonder dat er eenig oponthoud,
©enige wanorde uit kan voortkomen, eene
vrouwelijke reserve de Werkzaamheden van
1de mannen kan overnemen. Het Is dus voor
al aan 9nelheid en nauwkeurigheid, dat in
de eerste plaats de aandacht gewijd moet
lijn.
Deze organisatie, tot welker vorming het
dagelijksch bestuur van den Nationalen
Vrouwenraad van Nederland in de jaarver
gadering van 13 April 1916 gemachtigd is
geworden, nadert reeds snel hare voltooiing.
£ij bestaat in het volgende:
Het dagelijksch bestuur voornoemd stelt
Jresp. stelde) in alle groote steden, waar dit
mogelijk is, een plaatselijken Urgentie-Raad
in, bestaande uit drie vrouwen, de beste
krachjen uit de stad harer inwoning, welke
het plaatselijk bestuur vormen, en uit even-
«oovele leden als er afdeelingen van, bij den
Nationalen Vrouwenraad aangesloten, ver-
eeniglngen zijn.
Andere plaatselijke vereenigingen kunnen
ilch eveneens hierbij aansluiten.
De plaatselijke raad opent een eigen in
schrijvingsbureau, waar alle beschikbare
vrouwelijke werkkrachten volgens kaartsy
steem zullen worden ingeschreven en ge
classificeerd.
Iedere Urgentie-Raad beschikt daartoe
over een uitgebreiden staf van beproefde
helpsters, welke onder leiding van het be
stuur de administratie, enz. tot in alle détails
zal kunnen uitwerken.
Het dagelijksch bestuur staat aan het
Koofd van de organisatie over het geheele
land en neemt alle die maatregelen, welke
met betrekking tot takken van dienst, wel
ke over het geheele land werken, door een
centraal bestuur doorgevoerd moeten wor
den. Hieronder ressorteeren o.a. de spoor
wegen en de post en telegrafie, evenals
groote vereenigingen, bonden, enz.
Winkeliersvereen igi n g.
Gisteren vergaderden hier de kruideniers
weer, en gaven hunne vereeniging den naam
„Winkeliersvereniging", omdat ook hande
laren in eieren, enz. lid kunnen zijn. De
redactie van het adres over de suikervoor
ziening, gericht aan den Minister van Land
bouw, werd vastgesteld. Het bestuur, be
staande uit de heeren J. S. J. de Jongh
(firma Greeve Co.), voorzitter, J. Hofland,
secretaris en M .R. N. Oosterveen, penning
meester, zal een onderhoud met den burge
meester verzoeken, ter bespreking van ver
schillende grieven over de werking van het
distributie-bureau van levensmiddelen en
om een scheiding te bepleiten van. dit bu
reau en van den keuringsdienst. Ook zal de
instelling eener levensmiddelen-commissie
worden gevraagd.
Kinderzorg.
De Jaarvergadering van de vereeniging
„Kinderzorg" zal worden gehouden op
Woensdag 14 Juni a.s., des morgens te elf ^verbleef^
uur in het kinderhuis „Aldegonde", aan den
Arnhemscheweg alhier. De agenda ver
meldt de gewone werkzaamheden. Er zal
voorzien moeten worden in vijf vacaturen
in het bestuur, ontstaan door de periodieke
aftreding van de heeren ds. A. W. Brons
veld, ds. H. Th. Barbas, ds. M. Barendrecht,
jhr. G. J. A. Sohimmelpenninck, jhr. mr. T.
H. Radermacher Schorer van Nieuwerkerke.
schers van het Skandinavische gebergte af
geschoven, welke hier, waar alles nog met de
zee bedekt was, afsmolten en zoo de zand
en puinmassa's deponeerden.
Het was op 3 November 1875 op een
gedenkwaardige vergadering van Duitsche
geologen te Berlijn, dat een Zweed, Otto
Torell, als een bom in deze bijeenkomst
deed vallen, de mededeeling, dat zij, dé aan
hangers der drijvende-ijsbergen-theorie, hun
wetenschap moesten herzien, daar hij na de
vergadering in de onmiddellijke nabijheid
van Berlijn en op zoovele andere plaatsen
in hun land zou aantoonen de werkelijke
toedracht.
Hier ontwikkelde hij de Landijs-theorie,
die ons leert, dat voor meer dan 50.000
jaren geheel West- en Noord-Europa was
bedekt met een dikke laag landijs, dat af
schoof en gevoed werd door de gletschers
van de Skandinavische gebergten en door
sneeuwval bij lage jaartemperatuur honder
den meters dik was.
Mochten de bewijzen voor dien IJstijcl
reeds vroeger geleverd zijn, de groote lijnen
in het vraagstuk onzer bodemvorming zijn
ongetwijfeld getrokken door Torell, al kun
nen we zelve wel concludeeren, dat door
die Landijsvelden geduchte oppervlakten en
grond-moreenes hierheen werden gescho
ven, en we in de restanten dier moreenes
de bewijzen moeten zoeken van dit histori
sche verloop.
Stelselmatig heeft men op landkaarten
uitgezet de plaatsen waar men Zweedsch
graniet, Noorsch porfier en Alands-gesteen-
ten heeft gevonden en zoo is de richting
bepaald waaruit het Landijs van de groote
Europeesche helling is geschoven.
De keien in het keileem der grondmoree-
nes dragen hier en daar de sporen van het
langdurige vervoer in den vorm van kras
sen, door hardere gesteenten, waarover zij
zijn geschoven, er ingemaakt. Waar de
keien zelve harder waren dan het bodem
gesteente, ontstonden gletscherkrassen, wel
ke men op tallooze plaatsen heeft gevonden
op kaarten heeft aangeteekend en waarvan
men heeft vereenigd de richtingslijnen, die
volkomen bleken te correspondeeren, op
die welke waren ontstaan uit de vindplaat
sen der gesteenten.
Waar echter een groot deel van ons zand
en ons grint zeer duidelijk uit het Zuiden
afkomstig bleek, dient nog te worden op
gehelderd, hoe deze bodemvormers hier zijn
gebracht.
Het bestek van dit artikel gedoogt niet
een uiteenzetting der bewijzen voor het vol
gende, maar algemeen wordt aangenomen,
dat reeds duizenden jaren voor het Landijs
onze toenmalige zeebodem werd opgehoogd
door het materiaal van de twee zeer breede
en sterk stroomende rivieren de Rijn en de
Maas, welke ver in de Noordzee, tot onder
IJsland zelfs, blijkens het laatste Noordzee-
bodemonderzoek, groote keien konden ver
voeren.
Door latere bodemverheffing werd die ri
vierbodem een vrij vlak zandplateau, onze
tegenwoordige Veluwe en onze Utrechtsche
heuvelrijen, enz. uitmakende, waar tusschen-
door, als restant van den eertijds zoo mach
tigen Rijn, deze nog een geultje vormen
de, de tegenwoordige Geldersche Vallei
Keien.
Wenn Steine nur Steilte sind, dem
bat die Natur nie en's Herz gerührt.
Goethe.
Ge hebt reden om bij dezen titel in
een lach te schieten. Is dat nu iets voor een
fatsoenlijke krant? Die dingen voor inmaak-
potten, waar je zoo akelig onverwacht over
kunt vallen op die nare hei, als je een lief
bouquetje paarse erica's wilt plukken.
En dan, zijn we te Amersfoort niet reeds
onsterflijk belachelijk door ons gezamenlijk
bezit, een reuzenexemplaar. De Kei!
Het mótto van Goethe nou ja, die ge
niale malloot!
Mijn kinderen hebben hun zakken wel
eens volgestopt met mooie keitjes; ze von
den aardappeltjes, hartjes, centjes en meer
zulke dingen, en kregen vreéselijk vuile
handjes; maar ze waren er heerlijk zoet
mee.
En dan heb ik een kennis, een rare vent
eigenlijk, die altijd dwors door het bosch of
'door de lange hei loopt, waar een ander
mensch de paden volgt. Die heeft altijd wat
gevonden en brengt ook wel eens een mooie
kei mee; laatst nog had hij er een met een
soort goud er in. Maar och, wat heb je aan
die dingen, als het toch geen echt goud is?
Ja, die zonderlinge mijnheer een na
tuurliefhebber stelde mij de vraag: Waar
zouden die keien toch vandaan komen?
Dat ze groeien, rneenen alleen nog maar
de 'onontwikkelde heide-bewoners, de men-
schen uit de zandstreken, welke dit dan ook
kunnen verzekeren met een geloovigen
ernst, die allen spot voorkomt.
De wetenschap, bij monde van onzen eer
sten ongeëvenaarden bodemkenner Staring,
gaf sinds een halve eeuw reeds antwoord
op die vraag, en ook op dit punt blijkt dus
het resultaat der wetenschap weinig tot het
volk te zijn doorgedrongen.
S aring vond, bij vergelijking der geste en-
cen van onze heuvels en heiden met die van
©ndere landen, dat ze deels uit Zweden en
Noorwegen, anderdeels uit België en
Diritschland afkomstig zijn. Maar hoe is dit
geschied? Tot korten tijd voor ain dood
heeft hij geloofd, dat onze zand-., grint- en
keienbodem hier is gekomen met de rivie
ren en met drijvende ijsbergen, brokken giet-
Concerten Amicitia.
In het aanstaande zomerseizoen zullen
op het terras van de sociëteit Amicitia de
volgende concerten gegeven worden
1 Juni, 3—5 uurMuziekkorps Depot IX.
12 Juni, 810 uurMuziekkorps Belgen,
(Kapelm. Brochet).
22 Juni, 810 uur: Muziekkorps Depot IX.
6 Juli, 8—10 uur Muziekkorps Belgen,
(Kapelm. Poesmans).
20 Juli, 810 uur: Muziekkorps Depot IX.
2 Aug., 8—10 uurMuziekkorps Depot IX
17 Aug., 8—10 uurMuziekkorps De
pot vin.
29 Aug., 8—10 uurMuziekkorps Belgen
(Kapelm. de Bie).
31 Aug., 8—10 uur: Muziekkorps De
pot IX.
Voetbal.
Morgenmiddag krijgen we achter Rust
oord twee voetbalwedstrijden. Om 2 uur
speelt H. V. C. II voor de U. P. V. B.-medail-
le tegen D. O. O.-II. En om 4 uur wordt de
wimpelwedstrijd gehouden tusschen H. V. C.
I en Voorwaarts I uit Utrecht.
Regeeringsaardappelen.
Naar we hebben vernomen zijn gisteren
alhier 3 wagons regeeringsaardappelen ge
arriveerd n.l. 10.000 K.G. roode star en
20.000 K.G. Frisia's. De prijs, waarvoor
deze (prima kwaliteit) klei-aardoppelen bij
de groentehandelaren, welke deze wen-
schen te betrekken voor het publiek ver
krijgbaar zullen zijn, zal ongeveer 27 cent
per maat (4 K.G.) bedragen. Op dit oogen-
blik bedraagt de prijs van deze zelfde soor
ten ongeveer 35 cent, zoodat deze aanvoer
van regeeringsaardappelen de prijs 8
cent per maat (of 4 K.G.) alger wortel.
Johanna Balk. Anno Margaretha, van Jan
Meyer en Johanna Jacoba Stemerdink.
OVERLEDEN: Adrianus Vermeulen, oud
73 jaar, ongehuwd. Douke Dam, 20 jaar,
echtgenoot van Geertje Hoen. Louise Ma
thilda Wiertz, oud 1 jaar. Een als levenloos
aangegeven kind.
E i e r v e 111 n g.
Exporteieren. Aangevoerd 108.248 eieren.
Hoogste prijs 7.40. Laagste prijs 7.10.
Eendeieren 6.80 7.10.
Regeeringseieren. Dinsdags. Aangevoerd
453.175 eieren. Hoogste prijs 6.35 per
100. Laagste prijs 5.30 per 100. Eend-
eieren 6.
Vrijdag. Aangevoerd 143,609 eieren.
Hoogste prijs 6.55 per 100. Laagste prijs
5.80 per 100. Bendeieren 6.50 per 100.
Amersfoortsc'he Bad- en
Zweminrichting.
De temperatuur van het water was heden
2 uur 61 graden Fahrenheit.
Telefonisch Weerbericht.
Naar waarneming 111 den m - i-n vai
27 Mei 1916.
Medegedeeld door het Ken. fied. Mei
Instituut te de Bilt
Hoogste stand: 771.2 te Haparanda.
Laagste stand755 in Midden-Duitschl.
Verwachting tot den avond van 28 Mei
Meest matige N.W. tot W. wind, betrok
ken tot half bewolkt, aanvankelijk nog kans
op regen of onweer, later iets warmer.
Fietslantaarn aansteken 9.33 uur.
Arbeidsbeurs.
De directeur van de Gemeentelijke Ar
beidsbeurs verzoekt ons mede te deelen,
dat de volgende week biljetten huis aan huis
zullen worden verspreid, om 'het publiek Voor de volo blijken van deelneming ond
meer bekend te maken met deze nuttige in- voïïd?P na_h.6.t plotseling ovorlljdon van onzen
stelling.
Apotheek.
Morgen, Zondag, is hier alleen geopend
de apotheek van den heer C. M. M. Ver
molen, Varkensmarkt 19b.
De hoogterrassen van de zuidelijke ri
vieren zijn later door het Landijs bedekt
geworden, deels omgewoeld en verschoven,
deels vervormd tot heuvelrijen, terwijl ook
sterke regenval veel bijdroeg tot verdee
ling van het terras in heuvels, zooals we
dat nog zien bij het voormalige Vliegkamp
bij den Stompert en elders.
Onze heerlijk schoone heuvels om
Amersfoort zijn dus van Zuidelijken oor
sprong, brokstukken van het hoogterras,
maar vermengd met keileem, zand en keien
van Noorsche afkomst, zooals we het o.a.
vinden in den leemkuil aan de Barchman
Wuytierslaan. Daar in de grintgraverijen
overal verschuivingen zijn te constateeren,
die uit een schuine ligging der lagen spreekt
is de naam, dien men speciaal voor onze
heuvelrijen heeft gekozen, n.l. stuwmoree-
nes, zeer duidelijk.
Het behoeft verder geen verklaring hoe
al het Zuidelijk grint en de Zuidelijke keien
zoozeer zijn afgerond en de rijkdom aan
kwarts een overmaat van zand deed ont
staan met een zeer gering kleigehalte, dat
alleen beduidend toeneemt bij sterk ver
minderde stroomsnelheid.
Onze Amersfoortsche kei is een mooi ge
rold exemplaar van Noorsch graniet, dus
vervoerd door en onder het Landijs. Wie
zal ons zeggen hoeveel duizenden jaren zij
onderweg is geweest! Het is te bejamme
ren, dat niet veel meer mooie exemplaren
van verschillende soort uit den omtrek wor
den bewaard en vereenigd tot een schoo
ner geheel, dan het forsche exemplaar op
haar komisch voetstukje ons vertoont.
Ir» verband nu met het bovenstaande zal
op de van 3 tot 6 Juni te houden in Ami
citia tentoonstelling der Natuurhistorische
vereeniging allerlei interessant materiaal
worden geëtaleerd, zoowel keileem als een
col'ectie Noorsche gesteenten, een verza-
me,;ng Zuid-gesteenten, een mooie partij
fossielen, benevens eenige "-aaie series var-
weringen, welk rijk materiaal geheel van en
uit den Ainersfoortschen berg in de laatste
jaren is verzameld.
Kaarten, platen, bodemdoorsneden, foto s,
zelfs ee.i miniatuurlandschap met de plan
ten welke reeds in den ijstijd hier groeiden,
dit alles zal een beeld geven van hetgeen
op dit gebied dé aandacht verdient.
Juist ook voor leeken zal hier veel zijn
te leeren omtrent onzen nooit volprezen
Berg, die, behalve de verrukkelijke verge
zichten, de heerlijke bosschen, de gezelli
ge paadjes en de volle frissche lucht, nog
een prachtig studieveld blijkt op te leveren
voor natuurliefhebbers.
Amersfoort, Mei 1916.
P, VAN DER LIJN.
geliefden Echtgonoot, Vader, Behuwd on Groot
vader, den Heer
betuigen wjj onzen hnrtelljken dank.
Uit aller naam,
Wed. I. W. FRüGER—
Khjah.
PREDIKBEURTEN.
Zondag 28 Mei.
•St. Joriskerk.
Voorm. 10 uur en 's avonds 6 uurGods
dienstoefening.
Gaslhuiskerk.
Voorm. 10 uur: Godsdienstoefening.
Wijkgeb. Bethel en Diac. Sch. 't Sluisje.'
Voorm.. 10 uur Kinderkerk.
Wijkgebouw Monnikenpad.
's Av. 6 uur Godsdienstoefening.
Remonstrantsche Kerk.
Heerenstroet.
Voorm. 10H uurDs. Hooykaas.
Doopsgezinde Kerk.
(Blankenheimstroat).
Geen dienst.
Evang. Luthersche Kerk.
Langestraat 61.
Voorm. 10K uur. Dr. H. J. ToxopeU*.
Gereformeerde Kerk.
Langegracht.
Voorm. 10 uurDs. Donner.
's Av. 5^ uur: Ds. Teerink.
Z u ids i n g e I.
Voorm. 10 uur, Ds. Teerink.
'sAv. 51A uur: Ds. Donner.
Vrije Gereformeerde Gemeente.
Voorm. 9% uur: Godsdienstoefening,
's Av. 5 uur: Godsdienstoefening.
Chr. Gereformeerde Gemeente,
Lokaal JJe Zaaier
Voorm. 10 uur: Godsdienstoefening,
's Av. 5lA uur Godsdienstoefening.
Hersteld Apostolische Gemeente
in de eenheid der Apostelen.
Geb. Eben-Haëzer, Muurhuizen 113.
Voorm. 10 uur Godsdienstoefening,
'g Av. 5 uur: Godsdienstoefening.
Oud-Kath. Gemeente.
St. Georgiuskerk, Zand 15 a.
Voorm. 10 uur H. Dienst.
's Av. 6 uur: Vesper.
HOOGLAND.
Herv. Kerk.
Voorm. 9A uurds. Thomson.
LEUSDEN.
Herv. Kerk.
Voorm. 9A uur: ds. Schellenberg.
Agenda.
Heden
Bioscoop De Arend.
Bioscoop Langestraat.
Museum Flehite.
Openbare Leeszaal (Beukenlaan) 10—
12;;, 2;;—10 uur. Zondag 2'A—5M uur,
Maandag 2%10 uur.
Dinsdag 's avonds Theosof. -Leeszaal, Wil-
helminastraat.
28—29 Mei. Bioscoop Langestraat.
28—29 Mei. Bioscoop De Arend.
1 Juni 3—5 uur. Amicitia. Matinée-Con-
cert.
3—6 Juni. Amicitia. Tentoonstelling Ned.
Natuurh. Vereeniging.
12—22 Juni Amicitia. Concert.
6—20 Juli. Amicitia. Concert.
217—29—31 Augustus Amicitia. Con
cert.
29. Augustus. Alg. Verg. Volksbond tegen
Drankmisbruik.
Amersfoort, 27 Mei 1916
Aan atlen, die ons op 17 Mel J. 1.
bij ons 50-jarig Huwelijksjubileum bljjk van be
langstelling gaven, door dezo onzen hartolijkon
dank.
H. E. VAN SWEDEN
en Echtgenoote.
Amersfoort, 27 Moi 1910.
en tevens gebruik van Kenken. Gesohik»'
voor gezin kan ook door twee heeren worden
bewoond. Br. No. 359 Bureau Amorsf. Dagblad
wan
die de Cnrtms Wijsbegeerte vim 1-4
Jnll tot O 4ngustns gaat volgen,
rijne WONl\G of een 1»AAH HA
MERS met gebruik van KK1 li K\,
voor dien tijd nlMtnau.
iefst bnlten Amersfoort.
Rrleven mot opgave van prijs ouder
letter W., aan V A Mi HO FI N Hot
boekhandel. Amersfoort.
Gevr. con nol, fatsoenlijk
Adros to bevragen Bureau Amersfoericch
Dagblad.
Wocrons ziekte vraagt mevrouw v. d. HEG
GE ZIJNEN, Korte Bergstraat 19, tegen Juli
of Aug. oen net
P. G., mot allo werkzaamheden bekend on
tevens kunnende naaien on stoppon.
Goedo mondelinge getuigen vereischte.
Voor dames b.b.h.h. wordt
aangeboden.
Brioven onder No. 356, bureau Amorsf.
Dagblad.
GEMEENTE BAARN.
Burgimeesler en Wethouden tan Eaarn
zullen op l>iu8«lag den HO Hei a.s., dos
voormiddags to 11 nar. ten Gomeontohuize
AiNBIM'EDES:
Bestek en tookening i\ f 0.60 ven 16 Mei.i
af verkrijgbaar op do 1st© Afdeoling ter
Secretarie.
BaArn, 9 Mei 1916.
Burgemeester en Wethouders vooruoemd
D'AULNIS. Burgemeester.
G. VAN MEKKESTIJN, Seorotaris.
G. SASBACH, Coiffeur—CoiffeuM,
Utrechtscheweg 50.
Speciaal adres voor Haarwerhen.
6nrgern|ke Stan*
van 27 Mei 1916.
GEBOREN: Heintje, d. van Winem van
Brummelen en Heintje van Loo. Wilhelmi-
na Geertruida, d, van Henricus Smeels en
r»acrxssrT~~^,iri i"in 1 »-:s3a[Iia3gn:agrann