N- 6. DE E EM LAN DER". Vrijdag 7 juli 1916. BUSTEN LAND. FEUILLETON. DE EERSTE MEI. I5de Jaargang. Uitgevers: VALKHOFF Co. Bureau: UTRECHTSCHESTRAAT I. Politiek Overzicht De strijd om Verdun. AMERSFOORTSCH Hoofdredactie: MARIE VAN VERSENDAAL. Mr. D. J. VAN SCHAARDEHBURO. i' ABONNEMENTSPRIJS: Ter 3 maanden voor Amersfoortf 1.30. Idem franco per post.. 1.80. v Per week (met gratis verzeköting tegen ongelukken) 0.125. Afzonderlijke nummers- 0.05. Wekelijksoh bijvoegsel „De HoUatidschs Huisvrouw" (onder redactie van Thérèse Hoven) per 8 nlnd. 50 ets. Wekelijksoh bijvoegsel BPaJc me tneS' per 3 mncL 52 ets. Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1—5 regelsf O.SO. Elke regel meer 0.15. Dienstaanbiedingen 15 regels- 0.50. Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrjjt bestaan zeer voordeoligo bepalingen tot het herhaald advertoeron in dit Blad, bij abounoiueai. Eeno ciroulaire, bevattonde de voorwaardon, wordt op aanvraag toegezonden. Wii hebben gisteren medegedeeld hoe men aan Duitsche zijde denkt over den toe stand, waarin Verdun zich bevindt na de 4'/< maanden strijd, die reeds om deze vesting is gevoerd. Het is wel van belang, daarnaast te stellen 3e opvatting, die over deze vraag bestaat bij de geallieerden. Men vindt daar verschillende meeningen, optimistische en ook pessimistische. De Spectator, het bekende Londensche week blad, kan natuurlijk de oogen niet sluiten voor het feit, dat de Duitschers voor Verdun grond gewonnen hebben. Maar de door den vijand behaalde winsten zijn niet van genoeg belang om eenige onrust te wekken. Zij ma ken vorderingen, maar de vooruitgang is zoo langzaam en de prijs, die daarvoor moet worden betaald, ls zoo hoog, dat de ver standiger elementen in het Duitsche leger bestuur onder bezorgdheid gebukt moeten gaan. Er mag volgens de Spectator van de Duitsche militaire politiek tegenover Verdun gezegd worden: ^Iedere fatale overwinning brengt het onvermijdelijke einde dichter bij." En het einde is dood en vernietiging. Optimistischer nog is de correspondent van de Daily News in het Britsche hoofd kwartier gestemd, die op grond van gesprek ken, welke hij heeft gehad met Fransche of ficieren in bevelvoerende stelling, verzekert, 'dat dezen voor Verdun geene vrees hebben. Hij brengt een verzoek over vaih een dezet bevelvoerders, die tot hem heeft gezegd: „Zeg aan het Britsche volk, 3at dit is het begin van het einde", waaronder moet wor den verstaan niet de val van Verdun, maar "de erkenning door Duiischland van zijne on macht om Verdun ten val te brengen. Daartegenover laten zich ook andere stem men hooren, die meer, soms zelfs zeer pessimistisch van toon zijn. De Times schrijft in een hoofdartikel, dat 'de strijd om Verdun nu in een zeer kri tiek stadium is getreden. Men kan niet ont kennen, dat de Duitschers weer een beslis- senden stap vooruit gedaan hebben en dich ter bij hun doel zijn gekomen. Maar de Fran- •che bevelhebbers weten nauwkeurig wat zij Cn Verdun kunnen uitrichten. Zij hebben niet het plan Verdun prijs te geven, als zij 8at kunnen vermijden. De laatste woorden bevatten een gewioh- tig voorbehoud. Zal de val van Verdun te vermijden zijn? Het is vooral de Fransche pers, die deze vraag stelt en er op wijst, dat 'dit gebonden is aan eene voorwaarde, wel ker vervulling niet staat aan de Franschen. De Petit Parisien roemt het weerstandsver mogen van de verdedigers van Verdun, maar schrijft: „Laat ons dit feit met bewondering vaststellen, maar laat ons dat doen in de- een zin, dat die helden eindelijk mogen wor den verlicht van een deel van den last, die Dp hunne schouders drukt en waaronder zij, al mogen zij nog zoo standvastig en dapper zijn, eindelijk toch zouden kunnen bezwij. ken." De gedachte van Verdun's val benauwt ook de Victoire, waarin Hervé schrijft: „Het liep ons koud over den rug, toen wij de tij ding lazen van de inneming van Thiau- mont en van het binnendringen in Fleury. Thiaumont is eene werkelijke vesting en Fleury ligt aan den voet van het fort Sou- ville, de laatste versterkte stelling voor Ver dun." Hervé maalt de gevolgen af van den val van Verdun, die zeker niet Frankrijk's nederlaag zou beteekenen, maar een bewijs zou zijn, dat de Duitsche slagvaardigheid onverzwakt is gebleven en een slag zou zijn voor de stemming in Frankrijk en bij de ge allieerden, voor wie Verdun het zinnebeeld is van de taaiheid, de sterkte en het held haftige weerstandsvermogen van Frankrijk. Hervé sluit zich aan bij hen, die vermanen tot vertrouwen in de aanvoerders, maar hij doet dat niet zonder reserve, want hij zegt: „Zij, die dit vertrouwen prediken, hebben gelijk^ maar onder ééne voorwaarde: dat men zich haast en tijdig doet wat noodig is, opdat Verdun niet zal vallen." Uit dit alles blijkt een kwalijk verholen angst, dat het oogenblik nadert waarop het noodlot over Verdun zal worden voltrokken. De bede om hulp is niet onverhoord geble ven. Frankrijk's bondgenooten hebben ieder voor zich hunne krachtsinspanning verdub beld, en de Fransche en Engelsche legers in Het westen hebben gezamenlijk een of fensief ondernomen, dat aanvankelijk aan de verdedigers van Verdun eenige verlich ting brengt. Wanneer dit offensief slaagt, dan komt er redding voor Verdun. Maar het is ook mogelijk, dat het zal mislukken, en dan komt de vraag hoe lang Verdun nog stand zal kunnen houden tegen den Duit- scKen aanval, die alsdan met nieuwe kracht zich zal doen gelden. De oorlog. B e r 1 ij n, 6 Juli. (W. B.) Bericht van Het opperste legerbestuur uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Van de kust tot de Ancre werd tijdelijk de artillerie-werkzaamheid sterker. Overi gens geene verandering. Tusschen de Ancre en de Somme en ten zuiden van de Somme werd verder gestreden. Een geringe vooruit gang van de Engelschen bij Thiepval werd door een tegenstoot weer goed gemaakt. In een vooruitgebrachte loopgraafneus ver der zuidelijk konden zij zich nestelen. Het dorp Hem in het dal van de Somme werd door ons ontruimd. Belloy-en-Santerre werd door de Franschen genomen. Om Es- treés staat het gevecht. Fransche gasaanval len gingen voorbij zonder succes. In het gebied van de Aisne beproefde de vijand vruchteloos een aanval in een smal front ten zuiden van Ville-au-Bois, die hem ernstige verliezen kostte. Links van de Maas hadden kleine infan- teriegevechten plaats, dié gunstig voor ons verliepen. Rechts van de rivier werden vijan delijke aanvallen in het bosch ten zuidwes ten van het fort Vaux evenzeer afgewezen als de gisteren in het vroegste morgenuur ondernomen pogingen tot herovering bij de hooge batterij Damloup. In de gevechten in de streek van het pantserwerk Thiaumont maakten wij eergisteren 774 gevangehen. Bij Chazelles (ten oosten van Luneville) keerde eene Duitsche verkenningsafdeeling met 31 gevangenen en een talrijken buit ln hare stelling terug. Ten zuidwesten van Kamerijk viel heden morgen een vijandelijke vlieger op geringe hoogte door het neerwerpen van bommen een stilstaanden hospitaaltrein aan. Zes ge wonden werden gedood. P a r ij s 6 Juli. (R.). Namiddagcommu niqué. Ten noorden van de Somme hadden eenige plaatselijke actiën plaats in den loop van den nacht. Een Duitsche tegenaanval ontnam aan de Franschen twee kleine bos- schen, gelegen een Kilometer ten noorden van Hem. Daarentegen vermeesterde een Fransche aanval een ander bosch, gelegen aan den noordoostelijken zoom van hetzelf de dorp. Ten zuiden van de Somme is de nacht rustig gewest op het grootste gedeelte van het front. Een tegenaanval, dien de Duitschers" richtten op -Balloy, werd gemak kelijk terug geslagen. Het getal der *door de Fransche troepen veroverde kanonnen, die tot heden konden worden geteldbe draagt 76. Machinegeweren zijn er eenige honderden genomenhet juiste cijfer is nog niet bekend. Aan de beide Maasoevers was geen enkele infanterie-actie, maar bombardement van de tweede Fransche linie in de streek Chattancourt en vrij levendige artillerie duels in den sector Fleury en in het Fumln- bosch. De Duitschers hebben het gemunt op de vernieling van de kathedraal van Verdun, die zij heden nacht stelselmatig trachtten te treffen door granaten van zwaar kaliber. Een vèr-dragend Fransoh kanon verstrooi de Duitsche konvooien bij Heudicourt ten noordwesten van Saint-Mihiel. In Elzas drong eene Fransche afdeeling in eene Duitsche loopgraaf in de streelc van Busch- aupt en vond die vol lijken. Avondcommuniqué. Een reeks Duitsche tegenaanvallen op de beide uiteinden van den Franschen sector aan beide oevers van de Somme, ten noor den van Hem en tusschen Estrées en Belloy werden afgeslagen door ons gordijnvuur. De Duitschers leden zware verliezen. Twee compagnieën werden vernietigd. Een ge meenschapsloopgraaf ten noordwesten van Berny werd verwoest door ons bestrijkend machinegeweervuur. Er was artillerieduel in den sector Chat tancourt aan den linker Maasoever. De vijand bombardeerde het bosch van Fumin, de batterij Damloup en La Laufée rechts van de Maas. Londen, 6 Juli. (R.) Communiqué van het Britsohe hoofdkwartier. Tengevolge van een hevig gevecht met bommen vorderden wij op sommige punten van het tooneel van den hoofdstrijd. Elders ls do toestand onveranderd. De zware wolken belemmerden het werk van do vliegtuigen, maar in de stTeek van Bapaume wierp een Britsche machine met succes bommen op een trein, dio versterkin gen voor de Duitschers aanbracht. Eene Engelsche zware batterij bracht schade toe aan een Duitsche batterij en een op marsoh zijnd 'bataillon. Eene afdeeling Welsh Fusiliers verniel den hij een inval drie mijnschachten De vijand verloor 150 man, behalve nog 43 ge vangenen, dio wij terugbrachten. Berlijn, 6 Juli. (W. B.) Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Ten zuidoosten van Riga en op vele plaat sen van het front tusschen 'Postawi en Wisjniew geschiedde verdere partieele Rus sische aanvallen, die werden afgewezen. Ten zuidoosten van Riga werden in een tegenaanval 50 man gevangen gemaakt. Legergroep Leopold van Beieren. De strijd, die vooral in de streek ten oosten van Gorodisjtsje en ten zuiden van Darowo' zeer hevig was, werd overal ten onzen gun ste beslist De Russische verliezen waren weder zeer aanzienlijk. Legergroep Linsingen. De gevechten bij Kortiuchnowka en in de streek van Kolki zijn nog niet tot stilstand gekomen. Legergroep van Bothmer. In den front- sector Barysz werd de verdediging na het afweren van verscheidene vijandelijke aan vallen gedeeltelijk verlegd naar den sector Koropieca. Dikwijls brak de Russische stormvloed op de Duitsche Uniën aan beide zijden van Chocimirz (ten zuidoosten van Tlumacz). W e e n e n, 6 Juli. (W. B.) Het groote hoofdkwartier meldt: In de Boekowina is niets van belang ge beurd. De gevechten ten zuiden van de Dnjestr duren voort. Bij Sadzawka gelukte het den vijand met een overmacht in onze stellingen binnen te dringen. Wij hebben over een frontbreedte van 6 Kilometer drieduizend passen verder westwaarts door ons ingerichte stellingen bezet en sloegen daar alle verdere aanval len af. Ten Zuidwesten en ten Noordoosten van Kolomea handhaafden wij ons tegenover alle aanvaispogingen van den vijand in onze stellingen. Ten zuidwesten van Buczacz hebben wij ons front, na een hevigen strijd, achter waarts verlegd. Bij Koropieca en bij de Styr-bocht ten noorden van Kolki, werden ook gisteren verbitterde, met afwisselend succes gevoer de, gevechten geleverd. Petersburg, 6 Juli. (T el.-Agent- schap). Namiddag-communiqué van den grooten generalen staf. 'Aan het front ten zuiden van de moeras sen van Pinsk hebben onze troepen gisteren opnieuw belangrijke successen behaald. In de streek yan Kustioekhnovku hebben wij een geheele vijandelijke batterij ver- meesterd en vele gevangenen gemaakt. Bo vendien hebben wij nog 22 officieren en 350 soldaten gevangen genomen. Ten noordwesten van Razwitsji aan de Styr, ten noorden van Kolki, hebben wij gis teren 2 kanonnen en drie machinegeweren buitgemaakt en 2300 man gevangen geno men. Ten noordoosten van Grocziatin hebben wij eveneens vijandelijke loopgraven ver- meesterd, 300 man gevangen genomen en 1 machinegeweer veroverd. Tusschen de Styr en de Stochod, ten westen van Sokul en meer zaidelijk wn- de artillerie van den vijand in aclie en deed hij eenige vruchtelooze tegenaanvallen. In Galicië namen onze troepen na een in tense arftllerievoorbereiding krachtig het offensief tën westen van de beneden-Strypa en aan den rechter Dnjestr-oever. De vijand werd teruggedreven. Onze troepen naderen de rivieren Koro- petz en Souhodolek, zijrivieren van do Dnjestr. Ia den loop van den dag namen wij 5000 man gevangen en maakten 11 ma chinegeweren buit. Bij een aanval op het dorp Vestniki en op Monasterjisk gebruikten de Duitschers bran dende vloeistoffen nadat het dorp genomen was, werden de Duitschers aan de bajonet geregenwij maakten meer dan duizend ge vangenen. Aan het front bij Riga deden de Duitschers tegenaanvallen op de stellingen, die wij hun ontnomen hadden. De onzen vielen hen daarop aanwij keerden met gevangenen en buit in onze oude stellingen terug. Aan het Dwina-front, bij de stelling van Dwinsk en verder zuidelijk was een levendig artillerievuur op vele plaatsen. Bij Boyara, aan de Dwina, stroomopwaarts van Friedrichstadt, bracht onze lichte artille rie een batterij licht geschut der Duitschers tot zwijgen. Een poging der Duitschers om hur.ne stukken weg te voeren, mislukte. De artillerie-Tiespanning, die een der gedemon teerde kanonnen trachtte te naderen, werd met d^ manschappen neergeschoten. Tot het invallen van de duisternis bleven de ka nonnen verlaten door de Duitschers. In de streek van Baranowitsji duren de gevechten voort en nemen een voor ons gunstig verloop. De vijand deed herhaalde tegenaanvallen tot herovering van de loop graaf-elementen, die wij hem hadden ont nomen doch alle aanvallen werden met suc ces door ons afgeslagen. Van den 3en tot den 5en Juli namen wij in het geheel 74 officieren, 4 officieren van gezondheid en ongeveer 3040 soldaten ge vangen. Weenen, 6 Juli. (W. B.) Officieel be richt van heden middag. De gevechtsarbeid op het zuidwestelijk oorlogstooneel was gisteren gering. Rome, 6 Juli. (Stefani). Offccieel com muniqué. Op de fronten ia het Lagwina- en het Velen, die geroerd worden bij het gezicht van bittere armoede, uiten dat meer met hun zakdoek dan met hun beurs. c Roman door Mr. L. H. J. LAMBERTS HURRELBRINCK. Een mooie, zonnige dag in de laatste week van April. De natuur, na langen doodslaap, is ont waakt, om weldra met onbedwingbare kracht haar hoogtij te vieren, waarin zij het groen in de bosschen en op akkers toovert, het roze wit in de boomgaarden, waarin zij schept het vorolijke, dartele leven in de beemden en in de wouden, waarin dp goud- geschubde beken murmelen, waarin de vo gels van hoog uit den hemel hun gouden klanken spreiden, waarin alles vernieuwt, al les verjongt, alles dwingt tot leven en lief- Be. ook bij den mensch. Tn de pronkkamer van de .Boerenhoeve van den ouden Leendera, zijn zoon Toon, een vijf en twintigjarige jonge man, met een restal vrienden, voor een lange, breede ta fel. waarop enkele rondbuikige kannen en glazen staan. - - Allen zijn ongehuwd. Zij lijn de voorbereiders van het aan staande Meifeest; ze zijn tevens de dorps- rechters, die vonnissen zullen vellen in pro cessen, die niet scheiden, niet ontbinden, geen haat, nijd, twist en tweedracht ver wekken, integendeel den vrede verzekeren, vereenigen, dikwijls voor immer met onver breekbaren band. Zij zullen uitspraak doen in het geding der liefde, het geding, ge streden, zoolang schepselen hebben geleefd, dat zal gestreden worden, zoolang harten zullen kloppen. In de hand van den door de jongeling schap van het Limburgsch dorp Roosdaal tot hun keizer verkoren Toon Leenders een lange lijst met de in alphabetische orde ge stelde namen der dorpsschoonen, der aan staande Meiliefsten. „Het iers höbbe veer Marieke Akker mans" begint de voorzitter, „wèm zulle veer die geve?" „Die moot Bertus Bongaerts van St. Pie- ter höbbe," een der medezittenden, „die höbbe al e haaf jaar e good uigske op ein." „Alzoe good, Bertus Bongaerts en Marie ke Akkermans, schrief mèr op" tot den secretaris. „Noe Anneke Berends, veur wè moot die zien?" „Gèf dat aon Wullem Keuleneers, die heet vief tournées in de Roosdaler Hoof be- laof es. he er ze kreeg." wVief tournées, dan moot er alevel veul van heur hauwe; alzoe Anneke Berends en Wullem Keuleneers, schrief met op." vHuberfine £raoels; daoJ\öpfee leich al 'n stuk of veer gezag, dat ze die gèr heije." „Jao, dat weit ich" een andere, „mèr dao zien d'r bij, dat niks veur heur is en die zij ouch neet gèr es heure caressant zou wille höbbe laote veer die mèr aon Gradus Bartels geve, ene gooie, brave kerel, ene flinke boere-jong, ouch zoe get van heur partei; dat zal effectief e good koppel zien." „Noe Gretchen Deutzmann." „Mè dat is toch gei Roosdaalsch meilske, dat Pruusinneke" meent een der bijzitters in het midden te moeten brengen; „ze kin neet ins Limburgsch spreken." „Och, ich geluif neet, dat det noe pretijs e groet obstakel zal zien; ze is noe al euver de twie jaar hei es winkeljuffrouw bij Ha- beeks, e leef, affabel, schoen meitske, altied good lachs, vief en monter, woe neemes ouch. mèr zoeveul op te zekke kin höbbe en al psrik ze noe ouch al neet oos Roos daalsch, eederein versteit heur en zij ver- steit eederein." „Da's woer." „En ich höb er nouch al einen veur heur." „Wè?" „Arnold Peters, de knech van de smeed Manchy, heet mich en confidentie gezag, dat heer ze gèr es ziene Meileefste zou höb be." „Jè," een andere rechter, „dat geluif ich gèr, mè t steit nog te bezien of ze heum es heure caressant zou wille accepteero." „Oh, wat dat regardeert kiht geer gerus zien; op het leste festival heet ze nog zes kier mit em gedans en les op ene Zondaag höb ich ze zeivers gezeen in de Wieier Grub en toe deege ze ouch erg leef mitein" weer een andere. „Zes kier danse op elne aovend, same wandele in de Wieier Grub en zoe'n bitteke verleef doen da's veul, mè 't is nog neet het zelfde es veur ene ganse maond z'ne leef- ste zien geer wit toch eve good es ich, dat Gretchen Deutzmann neet e simpel boe- remeitske is, dat heur vader en heur broors, wie me zeet, hoege posities aon e mijn, urgens in het Pruusens höbbe, dat ze allein hei is gekomme um het geschaft te Here.... nein, ich geluif neet, dat ze 't plezeerig zou vinde..... ene smeedsknech, besonders neet umdet er ouch nog andere en riekere jon gens zien, die um heur dreije.... dao nabs te par exempel dè Kobus Kerkhofs van de Woufhoof...." „Och waat dè," verschillende stemmen, „dè zal zie van z'n leve neet wille habbe, zoe'ne grienjoc mit z'n oetgestreken doods kopsnoet." ,,'t Kin zien, dat geer geliek habt" weer de keizer, „mè daomit is nog neet oetge- maak, dat ze Nol wel zal wille höbbe en ich zou et lammenadig vlnde es er 'n refuus kreeg, d'n erme jong, daoveur is heer e veul te fideele kameraod." „Wits te get Toon" de secretaris, „ich zal aon mien zuster Marie vraoge, dat die heur ins aon de tand veult, die wits,1) die twie könne nog al good mitein euverweeg en dan laot ich dich epver e paar daag heur bescheidwete." Je weet. Antwoord Het voorstel vindt bij allen een welwil lend gehoor. En zoo gaat het voort, wikkend, wegend, besprekend de al of niet overeenstemmende factoren van hart, rang, stand en vermogen. Met plechtige verzekering van geheim houding der uitspraken, welke over enkele dagen aan hooger beroep zullen worden on derworpen ten overstaan der geheele \er- eenigde Roosdaalsche jongelingschap, schei den de rechters. Een donkere nacht. Een tiental jonge mannen, de grove hemdsmouwen opgestroopt tot boven de el lebogen, vereenigd in het Mariobosch aan den voet van een hoogen denneboom, al len gewapend met pas gescherpte bijlen en zagen. Dieven., zijn ze, maar eerlijke dieven; het is een diefstal, welke zij gaan plegen, niet temin gewettigd door eeuwenoude tradities, een diefstal, oogluikend toegestaan door den eigenaar van het woud, een diefstal, nooit ontdekt door den veldwachter of de mare- chaussées, in weerwil van hun zeker welen, waar en wanneer zij zal plaats hebben, wie de daders zullen zijn. Een hunner klimt omhoog over de tareken van den boom; bij den top bindt hij met een stevigen lus een lang, dik touw vast om den stom, om dan weer spoedig neer te dalen. (Wórdt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1916 | | pagina 1