N- 6.
DE E EM LAN DER".
Vrijdag 7 juli 1916.
BUSTEN LAND.
FEUILLETON.
DE EERSTE MEI.
I5de Jaargang.
Uitgevers: VALKHOFF Co.
Bureau: UTRECHTSCHESTRAAT I.
Politiek Overzicht
De strijd om Verdun.
AMERSFOORTSCH
Hoofdredactie:
MARIE VAN VERSENDAAL.
Mr. D. J. VAN SCHAARDEHBURO.
i'
ABONNEMENTSPRIJS:
Ter 3 maanden voor Amersfoortf 1.30.
Idem franco per post.. 1.80.
v Per week (met gratis verzeköting tegen ongelukken) 0.125.
Afzonderlijke nummers- 0.05.
Wekelijksoh bijvoegsel „De HoUatidschs Huisvrouw" (onder
redactie van Thérèse Hoven) per 8 nlnd. 50 ets.
Wekelijksoh bijvoegsel BPaJc me tneS' per 3 mncL 52 ets.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regelsf O.SO.
Elke regel meer 0.15.
Dienstaanbiedingen 15 regels- 0.50.
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrjjt bestaan zeer voordeoligo bepalingen
tot het herhaald advertoeron in dit Blad, bij abounoiueai.
Eeno ciroulaire, bevattonde de voorwaardon, wordt op
aanvraag toegezonden.
Wii hebben gisteren medegedeeld hoe
men aan Duitsche zijde denkt over den toe
stand, waarin Verdun zich bevindt na de 4'/<
maanden strijd, die reeds om deze vesting
is gevoerd. Het is wel van belang, daarnaast
te stellen 3e opvatting, die over deze vraag
bestaat bij de geallieerden.
Men vindt daar verschillende meeningen,
optimistische en ook pessimistische. De
Spectator, het bekende Londensche week
blad, kan natuurlijk de oogen niet sluiten
voor het feit, dat de Duitschers voor Verdun
grond gewonnen hebben. Maar de door den
vijand behaalde winsten zijn niet van genoeg
belang om eenige onrust te wekken. Zij ma
ken vorderingen, maar de vooruitgang is zoo
langzaam en de prijs, die daarvoor moet
worden betaald, ls zoo hoog, dat de ver
standiger elementen in het Duitsche leger
bestuur onder bezorgdheid gebukt moeten
gaan. Er mag volgens de Spectator van de
Duitsche militaire politiek tegenover Verdun
gezegd worden: ^Iedere fatale overwinning
brengt het onvermijdelijke einde dichter
bij." En het einde is dood en vernietiging.
Optimistischer nog is de correspondent
van de Daily News in het Britsche hoofd
kwartier gestemd, die op grond van gesprek
ken, welke hij heeft gehad met Fransche of
ficieren in bevelvoerende stelling, verzekert,
'dat dezen voor Verdun geene vrees hebben.
Hij brengt een verzoek over vaih een dezet
bevelvoerders, die tot hem heeft gezegd:
„Zeg aan het Britsche volk, 3at dit is het
begin van het einde", waaronder moet wor
den verstaan niet de val van Verdun, maar
"de erkenning door Duiischland van zijne on
macht om Verdun ten val te brengen.
Daartegenover laten zich ook andere stem
men hooren, die meer, soms zelfs
zeer pessimistisch van toon zijn. De
Times schrijft in een hoofdartikel, dat
'de strijd om Verdun nu in een zeer kri
tiek stadium is getreden. Men kan niet ont
kennen, dat de Duitschers weer een beslis-
senden stap vooruit gedaan hebben en dich
ter bij hun doel zijn gekomen. Maar de Fran-
•che bevelhebbers weten nauwkeurig wat zij
Cn Verdun kunnen uitrichten. Zij hebben
niet het plan Verdun prijs te geven, als zij
8at kunnen vermijden.
De laatste woorden bevatten een gewioh-
tig voorbehoud. Zal de val van Verdun te
vermijden zijn? Het is vooral de Fransche
pers, die deze vraag stelt en er op wijst, dat
'dit gebonden is aan eene voorwaarde, wel
ker vervulling niet staat aan de Franschen.
De Petit Parisien roemt het weerstandsver
mogen van de verdedigers van Verdun, maar
schrijft: „Laat ons dit feit met bewondering
vaststellen, maar laat ons dat doen in de-
een zin, dat die helden eindelijk mogen wor
den verlicht van een deel van den last, die
Dp hunne schouders drukt en waaronder zij,
al mogen zij nog zoo standvastig en dapper
zijn, eindelijk toch zouden kunnen bezwij.
ken."
De gedachte van Verdun's val benauwt
ook de Victoire, waarin Hervé schrijft: „Het
liep ons koud over den rug, toen wij de tij
ding lazen van de inneming van Thiau-
mont en van het binnendringen in Fleury.
Thiaumont is eene werkelijke vesting en
Fleury ligt aan den voet van het fort Sou-
ville, de laatste versterkte stelling voor Ver
dun." Hervé maalt de gevolgen af van den
val van Verdun, die zeker niet Frankrijk's
nederlaag zou beteekenen, maar een bewijs
zou zijn, dat de Duitsche slagvaardigheid
onverzwakt is gebleven en een slag zou zijn
voor de stemming in Frankrijk en bij de ge
allieerden, voor wie Verdun het zinnebeeld
is van de taaiheid, de sterkte en het held
haftige weerstandsvermogen van Frankrijk.
Hervé sluit zich aan bij hen, die vermanen
tot vertrouwen in de aanvoerders, maar hij
doet dat niet zonder reserve, want hij zegt:
„Zij, die dit vertrouwen prediken, hebben
gelijk^ maar onder ééne voorwaarde: dat
men zich haast en tijdig doet wat noodig
is, opdat Verdun niet zal vallen."
Uit dit alles blijkt een kwalijk verholen
angst, dat het oogenblik nadert waarop het
noodlot over Verdun zal worden voltrokken.
De bede om hulp is niet onverhoord geble
ven. Frankrijk's bondgenooten hebben ieder
voor zich hunne krachtsinspanning verdub
beld, en de Fransche en Engelsche legers
in Het westen hebben gezamenlijk een of
fensief ondernomen, dat aanvankelijk aan
de verdedigers van Verdun eenige verlich
ting brengt. Wanneer dit offensief slaagt,
dan komt er redding voor Verdun. Maar het
is ook mogelijk, dat het zal mislukken, en
dan komt de vraag hoe lang Verdun nog
stand zal kunnen houden tegen den Duit-
scKen aanval, die alsdan met nieuwe kracht
zich zal doen gelden.
De oorlog.
B e r 1 ij n, 6 Juli. (W. B.) Bericht van
Het opperste legerbestuur uit het groote
hoofdkwartier van heden voormiddag.
Van de kust tot de Ancre werd tijdelijk
de artillerie-werkzaamheid sterker. Overi
gens geene verandering. Tusschen de Ancre
en de Somme en ten zuiden van de Somme
werd verder gestreden. Een geringe vooruit
gang van de Engelschen bij Thiepval werd
door een tegenstoot weer goed gemaakt.
In een vooruitgebrachte loopgraafneus ver
der zuidelijk konden zij zich nestelen.
Het dorp Hem in het dal van de Somme
werd door ons ontruimd. Belloy-en-Santerre
werd door de Franschen genomen. Om Es-
treés staat het gevecht. Fransche gasaanval
len gingen voorbij zonder succes.
In het gebied van de Aisne beproefde
de vijand vruchteloos een aanval in een
smal front ten zuiden van Ville-au-Bois, die
hem ernstige verliezen kostte.
Links van de Maas hadden kleine infan-
teriegevechten plaats, dié gunstig voor ons
verliepen. Rechts van de rivier werden vijan
delijke aanvallen in het bosch ten zuidwes
ten van het fort Vaux evenzeer afgewezen
als de gisteren in het vroegste morgenuur
ondernomen pogingen tot herovering bij de
hooge batterij Damloup. In de gevechten in
de streek van het pantserwerk Thiaumont
maakten wij eergisteren 774 gevangehen.
Bij Chazelles (ten oosten van Luneville)
keerde eene Duitsche verkenningsafdeeling
met 31 gevangenen en een talrijken buit ln
hare stelling terug.
Ten zuidwesten van Kamerijk viel heden
morgen een vijandelijke vlieger op geringe
hoogte door het neerwerpen van bommen
een stilstaanden hospitaaltrein aan. Zes ge
wonden werden gedood.
P a r ij s 6 Juli. (R.). Namiddagcommu
niqué.
Ten noorden van de Somme hadden
eenige plaatselijke actiën plaats in den loop
van den nacht. Een Duitsche tegenaanval
ontnam aan de Franschen twee kleine bos-
schen, gelegen een Kilometer ten noorden
van Hem. Daarentegen vermeesterde een
Fransche aanval een ander bosch, gelegen
aan den noordoostelijken zoom van hetzelf
de dorp. Ten zuiden van de Somme is de
nacht rustig gewest op het grootste gedeelte
van het front. Een tegenaanval, dien de
Duitschers" richtten op -Balloy, werd gemak
kelijk terug geslagen. Het getal der *door
de Fransche troepen veroverde kanonnen,
die tot heden konden worden geteldbe
draagt 76. Machinegeweren zijn er eenige
honderden genomenhet juiste cijfer is nog
niet bekend.
Aan de beide Maasoevers was geen
enkele infanterie-actie, maar bombardement
van de tweede Fransche linie in de streek
Chattancourt en vrij levendige artillerie
duels in den sector Fleury en in het Fumln-
bosch.
De Duitschers hebben het gemunt op de
vernieling van de kathedraal van Verdun,
die zij heden nacht stelselmatig trachtten te
treffen door granaten van zwaar kaliber.
Een vèr-dragend Fransoh kanon verstrooi
de Duitsche konvooien bij Heudicourt ten
noordwesten van Saint-Mihiel. In Elzas
drong eene Fransche afdeeling in eene
Duitsche loopgraaf in de streelc van Busch-
aupt en vond die vol lijken.
Avondcommuniqué.
Een reeks Duitsche tegenaanvallen op de
beide uiteinden van den Franschen sector
aan beide oevers van de Somme, ten noor
den van Hem en tusschen Estrées en Belloy
werden afgeslagen door ons gordijnvuur. De
Duitschers leden zware verliezen. Twee
compagnieën werden vernietigd. Een ge
meenschapsloopgraaf ten noordwesten van
Berny werd verwoest door ons bestrijkend
machinegeweervuur.
Er was artillerieduel in den sector Chat
tancourt aan den linker Maasoever. De
vijand bombardeerde het bosch van Fumin,
de batterij Damloup en La Laufée rechts
van de Maas.
Londen, 6 Juli. (R.) Communiqué van
het Britsohe hoofdkwartier.
Tengevolge van een hevig gevecht met
bommen vorderden wij op sommige punten
van het tooneel van den hoofdstrijd. Elders
ls do toestand onveranderd.
De zware wolken belemmerden het werk
van do vliegtuigen, maar in de stTeek van
Bapaume wierp een Britsche machine met
succes bommen op een trein, dio versterkin
gen voor de Duitschers aanbracht.
Eene Engelsche zware batterij bracht
schade toe aan een Duitsche batterij en een
op marsoh zijnd 'bataillon.
Eene afdeeling Welsh Fusiliers verniel
den hij een inval drie mijnschachten De
vijand verloor 150 man, behalve nog 43 ge
vangenen, dio wij terugbrachten.
Berlijn, 6 Juli. (W. B.) Bericht van
het opperste legerbestuur uit het groote
hoofdkwartier van heden voormiddag.
Ten zuidoosten van Riga en op vele plaat
sen van het front tusschen 'Postawi en
Wisjniew geschiedde verdere partieele Rus
sische aanvallen, die werden afgewezen.
Ten zuidoosten van Riga werden in een
tegenaanval 50 man gevangen gemaakt.
Legergroep Leopold van Beieren. De
strijd, die vooral in de streek ten oosten
van Gorodisjtsje en ten zuiden van Darowo'
zeer hevig was, werd overal ten onzen gun
ste beslist De Russische verliezen waren
weder zeer aanzienlijk.
Legergroep Linsingen. De gevechten bij
Kortiuchnowka en in de streek van Kolki
zijn nog niet tot stilstand gekomen.
Legergroep van Bothmer. In den front-
sector Barysz werd de verdediging na het
afweren van verscheidene vijandelijke aan
vallen gedeeltelijk verlegd naar den sector
Koropieca. Dikwijls brak de Russische
stormvloed op de Duitsche Uniën aan beide
zijden van Chocimirz (ten zuidoosten van
Tlumacz).
W e e n e n, 6 Juli. (W. B.) Het groote
hoofdkwartier meldt:
In de Boekowina is niets van belang ge
beurd.
De gevechten ten zuiden van de Dnjestr
duren voort.
Bij Sadzawka gelukte het den vijand met
een overmacht in onze stellingen binnen te
dringen. Wij hebben over een frontbreedte
van 6 Kilometer drieduizend passen verder
westwaarts door ons ingerichte stellingen
bezet en sloegen daar alle verdere aanval
len af.
Ten Zuidwesten en ten Noordoosten van
Kolomea handhaafden wij ons tegenover
alle aanvaispogingen van den vijand in onze
stellingen.
Ten zuidwesten van Buczacz hebben wij
ons front, na een hevigen strijd, achter
waarts verlegd.
Bij Koropieca en bij de Styr-bocht ten
noorden van Kolki, werden ook gisteren
verbitterde, met afwisselend succes gevoer
de, gevechten geleverd.
Petersburg, 6 Juli. (T el.-Agent-
schap). Namiddag-communiqué van den
grooten generalen staf.
'Aan het front ten zuiden van de moeras
sen van Pinsk hebben onze troepen gisteren
opnieuw belangrijke successen behaald.
In de streek yan Kustioekhnovku hebben
wij een geheele vijandelijke batterij ver-
meesterd en vele gevangenen gemaakt. Bo
vendien hebben wij nog 22 officieren en
350 soldaten gevangen genomen.
Ten noordwesten van Razwitsji aan de
Styr, ten noorden van Kolki, hebben wij gis
teren 2 kanonnen en drie machinegeweren
buitgemaakt en 2300 man gevangen geno
men.
Ten noordoosten van Grocziatin hebben
wij eveneens vijandelijke loopgraven ver-
meesterd, 300 man gevangen genomen en
1 machinegeweer veroverd.
Tusschen de Styr en de Stochod, ten
westen van Sokul en meer zaidelijk wn- de
artillerie van den vijand in aclie en deed hij
eenige vruchtelooze tegenaanvallen.
In Galicië namen onze troepen na een in
tense arftllerievoorbereiding krachtig het
offensief tën westen van de beneden-Strypa
en aan den rechter Dnjestr-oever. De vijand
werd teruggedreven.
Onze troepen naderen de rivieren Koro-
petz en Souhodolek, zijrivieren van do
Dnjestr. Ia den loop van den dag namen
wij 5000 man gevangen en maakten 11 ma
chinegeweren buit.
Bij een aanval op het dorp Vestniki en op
Monasterjisk gebruikten de Duitschers bran
dende vloeistoffen nadat het dorp genomen
was, werden de Duitschers aan de bajonet
geregenwij maakten meer dan duizend ge
vangenen.
Aan het front bij Riga deden de Duitschers
tegenaanvallen op de stellingen, die wij hun
ontnomen hadden. De onzen vielen hen
daarop aanwij keerden met gevangenen
en buit in onze oude stellingen terug.
Aan het Dwina-front, bij de stelling van
Dwinsk en verder zuidelijk was een levendig
artillerievuur op vele plaatsen.
Bij Boyara, aan de Dwina, stroomopwaarts
van Friedrichstadt, bracht onze lichte artille
rie een batterij licht geschut der Duitschers
tot zwijgen. Een poging der Duitschers om
hur.ne stukken weg te voeren, mislukte. De
artillerie-Tiespanning, die een der gedemon
teerde kanonnen trachtte te naderen, werd
met d^ manschappen neergeschoten. Tot
het invallen van de duisternis bleven de ka
nonnen verlaten door de Duitschers.
In de streek van Baranowitsji duren de
gevechten voort en nemen een voor ons
gunstig verloop. De vijand deed herhaalde
tegenaanvallen tot herovering van de loop
graaf-elementen, die wij hem hadden ont
nomen doch alle aanvallen werden met suc
ces door ons afgeslagen.
Van den 3en tot den 5en Juli namen wij
in het geheel 74 officieren, 4 officieren van
gezondheid en ongeveer 3040 soldaten ge
vangen.
Weenen, 6 Juli. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
De gevechtsarbeid op het zuidwestelijk
oorlogstooneel was gisteren gering.
Rome, 6 Juli. (Stefani). Offccieel com
muniqué.
Op de fronten ia het Lagwina- en het
Velen, die geroerd worden bij het gezicht
van bittere armoede, uiten dat meer met
hun zakdoek dan met hun beurs.
c Roman door
Mr. L. H. J. LAMBERTS HURRELBRINCK.
Een mooie, zonnige dag in de laatste week
van April.
De natuur, na langen doodslaap, is ont
waakt, om weldra met onbedwingbare kracht
haar hoogtij te vieren, waarin zij het groen
in de bosschen en op akkers toovert, het
roze wit in de boomgaarden, waarin zij
schept het vorolijke, dartele leven in de
beemden en in de wouden, waarin dp goud-
geschubde beken murmelen, waarin de vo
gels van hoog uit den hemel hun gouden
klanken spreiden, waarin alles vernieuwt, al
les verjongt, alles dwingt tot leven en lief-
Be. ook bij den mensch.
Tn de pronkkamer van de .Boerenhoeve
van den ouden Leendera, zijn zoon Toon,
een vijf en twintigjarige jonge man, met een
restal vrienden, voor een lange, breede ta
fel. waarop enkele rondbuikige kannen en
glazen staan. - -
Allen zijn ongehuwd.
Zij lijn de voorbereiders van het aan
staande Meifeest; ze zijn tevens de dorps-
rechters, die vonnissen zullen vellen in pro
cessen, die niet scheiden, niet ontbinden,
geen haat, nijd, twist en tweedracht ver
wekken, integendeel den vrede verzekeren,
vereenigen, dikwijls voor immer met onver
breekbaren band. Zij zullen uitspraak doen
in het geding der liefde, het geding, ge
streden, zoolang schepselen hebben geleefd,
dat zal gestreden worden, zoolang harten
zullen kloppen.
In de hand van den door de jongeling
schap van het Limburgsch dorp Roosdaal
tot hun keizer verkoren Toon Leenders een
lange lijst met de in alphabetische orde ge
stelde namen der dorpsschoonen, der aan
staande Meiliefsten.
„Het iers höbbe veer Marieke Akker
mans" begint de voorzitter, „wèm zulle veer
die geve?"
„Die moot Bertus Bongaerts van St. Pie-
ter höbbe," een der medezittenden, „die
höbbe al e haaf jaar e good uigske op ein."
„Alzoe good, Bertus Bongaerts en Marie
ke Akkermans, schrief mèr op" tot den
secretaris.
„Noe Anneke Berends, veur wè moot die
zien?"
„Gèf dat aon Wullem Keuleneers, die
heet vief tournées in de Roosdaler Hoof be-
laof es. he er ze kreeg."
wVief tournées, dan moot er alevel veul
van heur hauwe; alzoe Anneke Berends en
Wullem Keuleneers, schrief met op."
vHuberfine £raoels; daoJ\öpfee leich al 'n
stuk of veer gezag, dat ze die gèr heije."
„Jao, dat weit ich" een andere, „mèr dao
zien d'r bij, dat niks veur heur is en die zij
ouch neet gèr es heure caressant zou wille
höbbe laote veer die mèr aon Gradus
Bartels geve, ene gooie, brave kerel, ene
flinke boere-jong, ouch zoe get van heur
partei; dat zal effectief e good koppel zien."
„Noe Gretchen Deutzmann."
„Mè dat is toch gei Roosdaalsch meilske,
dat Pruusinneke" meent een der bijzitters
in het midden te moeten brengen; „ze kin
neet ins Limburgsch spreken."
„Och, ich geluif neet, dat det noe pretijs
e groet obstakel zal zien; ze is noe al euver
de twie jaar hei es winkeljuffrouw bij Ha-
beeks, e leef, affabel, schoen meitske, altied
good lachs, vief en monter, woe neemes
ouch. mèr zoeveul op te zekke kin höbbe en
al psrik ze noe ouch al neet oos Roos
daalsch, eederein versteit heur en zij ver-
steit eederein."
„Da's woer."
„En ich höb er nouch al einen veur heur."
„Wè?"
„Arnold Peters, de knech van de smeed
Manchy, heet mich en confidentie gezag,
dat heer ze gèr es ziene Meileefste zou höb
be."
„Jè," een andere rechter, „dat geluif ich
gèr, mè t steit nog te bezien of ze heum
es heure caressant zou wille accepteero."
„Oh, wat dat regardeert kiht geer gerus
zien; op het leste festival heet ze nog zes
kier mit em gedans en les op ene Zondaag
höb ich ze zeivers gezeen in de Wieier Grub
en toe deege ze ouch erg leef mitein" weer
een andere.
„Zes kier danse op elne aovend, same
wandele in de Wieier Grub en zoe'n bitteke
verleef doen da's veul, mè 't is nog neet het
zelfde es veur ene ganse maond z'ne leef-
ste zien geer wit toch eve good es ich,
dat Gretchen Deutzmann neet e simpel boe-
remeitske is, dat heur vader en heur broors,
wie me zeet, hoege posities aon e mijn,
urgens in het Pruusens höbbe, dat ze allein
hei is gekomme um het geschaft te Here....
nein, ich geluif neet, dat ze 't plezeerig zou
vinde..... ene smeedsknech, besonders neet
umdet er ouch nog andere en riekere jon
gens zien, die um heur dreije.... dao nabs te
par exempel dè Kobus Kerkhofs van de
Woufhoof...."
„Och waat dè," verschillende stemmen,
„dè zal zie van z'n leve neet wille habbe,
zoe'ne grienjoc mit z'n oetgestreken doods
kopsnoet."
,,'t Kin zien, dat geer geliek habt" weer
de keizer, „mè daomit is nog neet oetge-
maak, dat ze Nol wel zal wille höbbe en ich
zou et lammenadig vlnde es er 'n refuus
kreeg, d'n erme jong, daoveur is heer e
veul te fideele kameraod."
„Wits te get Toon" de secretaris, „ich
zal aon mien zuster Marie vraoge, dat die
heur ins aon de tand veult, die wits,1) die
twie könne nog al good mitein euverweeg
en dan laot ich dich epver e paar daag heur
bescheidwete."
Je weet.
Antwoord
Het voorstel vindt bij allen een welwil
lend gehoor.
En zoo gaat het voort, wikkend, wegend,
besprekend de al of niet overeenstemmende
factoren van hart, rang, stand en vermogen.
Met plechtige verzekering van geheim
houding der uitspraken, welke over enkele
dagen aan hooger beroep zullen worden on
derworpen ten overstaan der geheele \er-
eenigde Roosdaalsche jongelingschap, schei
den de rechters.
Een donkere nacht.
Een tiental jonge mannen, de grove
hemdsmouwen opgestroopt tot boven de el
lebogen, vereenigd in het Mariobosch aan
den voet van een hoogen denneboom, al
len gewapend met pas gescherpte bijlen en
zagen.
Dieven., zijn ze, maar eerlijke dieven; het
is een diefstal, welke zij gaan plegen, niet
temin gewettigd door eeuwenoude tradities,
een diefstal, oogluikend toegestaan door den
eigenaar van het woud, een diefstal, nooit
ontdekt door den veldwachter of de mare-
chaussées, in weerwil van hun zeker welen,
waar en wanneer zij zal plaats hebben, wie
de daders zullen zijn.
Een hunner klimt omhoog over de tareken
van den boom; bij den top bindt hij met een
stevigen lus een lang, dik touw vast om den
stom, om dan weer spoedig neer te dalen.
(Wórdt vervolgd.)