WIJNHANDEL I.OTTERMAN Ik Ttadsnieuws/ Uit den omtrek. »TMl LION Utrechtschestraat 34. Tolef. 145. lingen, waaraan het volgende is ontleend: Vooraf merkt het op, dat aan de Vereeni- ging van Fabrieken van Melkproducten de verplichting is opgelegd te zorgen voor de consumptie-melkvoorziening in Nederland, gn daartegenover heeft zij het voorrecht, den uitvoer van melk en melkproducten te mo gen regelen. Al de gecondenseerde melk fabrieken zijn verplicht van deze vereeniging lid te zijn. De consumptie-suikervoorziening was in Nederland anders geregeld en wel zooda nig, dat de suikeroogst verdeeld was in een gedeelte, dat uitgevoerd mocht worden en een gedeelte, dat voor consumptie bestemd was. De gecondenseerde melkfabrikanten zijn gewoon hun te verwerken melk voor een half of een geheel jaar gelijk te contractee ren en hun producten zooveel mogelijk re gelmatig door voorkoop-contracten te plaat sen. Het spreekt dus vanzelf, zoo schrijft het bestuur verder, dat zij zich naast de inge kochte melk, ook voor X of 1 jaar van sui ker moeten voorzien. Inderdaad beschikken dus de condensfahrieken over suiker, maar 'dit is geen consumptie-suiker, want dan had de Suikercommissie het volste recht om ze voor consumptie te bestemmen, maar dat is suiker, door de Commissie voor Export aan gewezen. Dat is ook geen suiker, waarvoor regeeringsprijs betaald is 51), maar sui ker van export-certificaat voorzien, en in gekocht voor prijzen tusschen de 70 en [f 83. Het bestuur vervolgt: Aangezien het maken van een melkpro duct „zonder suikec" voor de groote fabrie ken zoo goed als buitengesloten isT zal het eventueel annuleeren van de contracten met een tienduizend melkleveranciers en duizenden werklieden een niet te overzie- nen strijd tengevolge hebben. Daarbij komt nog, dat de gecondenseerde melkindustrie eens geknakt zijnde, om economische rede nen haar oorspronkelijke melkhoeveelheid nooit meer zal kunnen terug krijgen en wie zal die verantwoordelijkheid dragen, wan neer de volgende maand blijkt, dat er geen suikerm.nd in Nederland bestaat? Het bestuur vraagt dus: wat is noodlotti- ger, werkloosheid en strijd wegens verbre ken van contracten of het tijdelijk beperken van het gebruik van suiker, een product, dat helaas in Nederland door den hoogen ac cijns nog steeds als genotmiddel gekwalifi ceerd moet worden. De groentevoorziening der hoofdstad. Men meldt uit Amsterdam: Woensdag is in den regel een stille dag op de groentemarkt. Hoewel voor rekening van de gemeente vrijwat was aangevoerd, t. w. ruim 10.000 bloemkolen, 5000 K.G. doperwten, 1500 zakken tuinboonen en 10.000 kroppen sla, was dit ook thans het geval. Deze aanvoer werd door de grossiers gedistribueerd, maor het aantal bloemkoo- len was te klein om de in groote getale op gekomen winkeliers in flinke mate te kun nen voorzien. De aanvoer van wortelenn was zeer schaarsch. Ook particuliere tuinders had den aangevoerd, doch minder dan Dinsdag. De exploitanten van het gemeentelijk vei lingsgebouw hebben opdracht voor de vol gende dagen op de veilingen te Broek op Langendijk en Loosduinen met inkoopen voor de gemeente voort te gaan. Het voor de groenteteelt te koude weer is oorzaak dat de tuinders slechts betrekke lijk kleine hoeveelheden aan de markt bren gen, terwijl het opkoopen ter veilingen door de conservenfabrieken, die, daar hun inmaalcartikelen niet aan maximumprijzen onderhevig zijn, meer voor den inkoop kun nen betalen, de prijzen opdrijft. De groentewinkeliers hebben gistermor gen op de Meermarkt vergaderd, om hun grieven te luchten. Aanvankelijk was hun de distributie van de gemeente-aanvoeren toegezegd, terwijl die thans in handen der grossiers Is. De heer Speekhoudt beloofde dat men zich daaromtrent met het gemeen tebestuur in verbinding zou stellen en ook gister nog zou trachten minister Posthuma persoonlijk te gaan uiteenzetten, dat het vaststellen van maximumprijzen niet vol doende is. Beslag op groenten. Namens den burgemeester werden giste ren te Leiden op de vrije groentenmarkt in beslag genomen ruim 500 stuks bloemkool, wegens overschrijding der maximumprijzen. De bloemkool werd overgebracht naar het gemeentelijk distributiebureel, waar zij wer den verkocht tegen den prijs van 2% cent per stuk, van welke aanbieding een druk gebruik werd gemaakt, zoodat de voorraad in zeer weinig tijd was uitverkocht. Uitvoerverbod van tamme k o n ij n e n. Verboden Is de uitvoer van alle konij nen zoowel levend als geslacht met uitzon dering van wilde konijnen in het vel. Hennep. -- Men meldt ons uit Den Haag: bi verband met vele klachten over gebrek aan grondstoffen voor onze hennep-indus trie is het wellicht niet van belang ontbloot .mede te deelen dat Engeland thans onder zekere voorwaarden vergunning verleent voor den uitvoer van Manilla-hennep naar ons land. '(Verscherpt toezicht op han dels en visschersvaar- tulgen te IJ muiden. De generaal-majoor, commandant van de Stelling van Amsterdam, uitoefenende het militair gezag in de gemeentet Velsen, heeft 4>epaaM dat aan Nederlandsche handels- en Nrissehersvaartulgen zal belet worden de ha ven van IJmuiden tet verlaten, wanneer zij niet In het bezit zijn van dè daarvoor inge volge art. 4 der Oorlogs-Zeeongevallenwet rl015 yerelschte vergunning Prijsverklaard? Het bericht, ais zouden alle naar Engel- sche havens opgebrachte Nederlandsche visschersvaartuigen prijsverklaard zijn, wordt, volgens de „Telegraaf", van reeders- z jde te IJmuiden tegengesproken. Bij den haringlogger B. G. van Rhyn, te IJmuiden, is heden telegrafisch bericht ont vangen \an den N'ederlandschen consul te Kirkwall, dat zijn schip en nog drie andere visschersvaartuigen voor het Engelsche Prijzenhof gebracht' zijn. Het zijn de loggers „Cornclis Bart IJ. M. 173", „Condor U. M. 308 de stoomlogger „Louis Groen Jr. IJ. M. 149" en de stoom- treiler „Wilhelmina IJ. M. 35." De heer Van Rhyn werd verzocht, de ree- ders van deze vaartuigen met deze beslis sing in kennis te stellen. Dit wijst er dus op, dat omtrent de andere te Kirkwall opgebrachte schepen nog geen beslissing genomen is. In Duitschland ge v a n g e n. De scheepsmakelaar B. Barends Jr., die zich aan boord van een sleepboot op de Eems bevond, is door een voorbijvarend Duitsch wachtschip gevangen genomen. Militaire hulp-kommiezen. Ter bestrijding van den smokkelhandel zijn thans, volgens de Avp. van het leger niet minder dan 3000 militaire hulp-kom miezen in functie gesteld en over de ver schillende grenskommiezenposten verdeeld. Bond van Neder 1. Lederfa brikanten. De Bond van Nederl. Leder fabrikanten te Tilburg heeft zijn jaarlijksche algemeene vergadering gehouden. Uit het jaarverslag bleek, dat het aantal leden de 2000 heelt over schreden, doch dat ondanks deze stijging de financiën niet meer toe reikend zijn, waardoor vele werkzaamhe den achterwege moeten blijven. De secre taris bracht hulde aan de Nederl. Overzee- Trustmaatschappij. Zonder haar zou het voortwerken reeds lang onmogelijk zijn ge weest. De heer J. L. van Gijn, voorzitter van het distributie-bureau voor huiden- en looistof fen, deed eenige mededeelingen over de werking en resultaten van dat instituut. Het bureau is opgericht, nadat van geregelden aanvoer geen sprake meer was. Daarop heb ben de heeren Van Vollenhoven en Van Gijn zich met de Engelsche regeering in verbinding gesteld. Al het ingevoerde mag alleen gebruikt worden voor Nederlandsche consumenten. Strenge controle wordt ge houden, dat deze bepaling niet wordt over treden. In het eerste-kwartaal van 1916 zijn ingevoerd 127,000 huiden, waarvan. 19,000 zijn vrijgelaten; in het 2de kwartaal 35,000, en sinds 1 Juli zijn wederom 25,000 huiden binnen gekomen. Er zijn 5500 ton looistof fen vrijgelaten en 6000 binnengekomen. Na eenige bespreking werd besloten, het volgende telegram te zenden aan den minis ter van landbouw, nijverheid en handel: „De Bond van Nederl. Lederfabrikanten, in jaarvergadering bijeen te Tilburg, consta teert de geweldige rijzing van de inlandsche huiden en als een gevolg daarvan de prijs stijging van exotische in verband met den voorgeschreven ruil, waardoor onafwijsbaar zeker een beduidend hoogere leermarkt te wachten staat; spreekt met algemeene stem men den wensch uit, dat van heden af de vrije import van exotische huiden zonder ruil met inlandsche zal worden toegestaan." Tot bestuursleden werden gekozen de heeren G. Reesink te Lochëm, W. Verbunt te Dongen, Pluijm te Utrecht en Blom te Oosterhout. Op voorstel van het bestuur werd beslo ten de contributie met 1.50 te verhoogen. Bij de rondvraag werd gezegd, dat er ge ruchten loepen, dat groote partijen leder worden opgekocht om te worden opgesla gen en-daardoor aan het verbruik worden onttrokken, wat mede een groote prijsver- hooging van leder met zich zou brengen. De voorzitter waarschuwde de leden geen leder te verkoopen bij groote partijen, want zou er tekort aan leder komen, dan zou spoe dig de invoer van Amerikaansch zoolleder weer worden toegestaan.. De heer van Gijn wees er nog op, dat overtreders van de straks genoemde bepa ling, indien ze door de inspecteurs worden betrapt, gevoelig zullen worden bestraft. Vergadering door de po litie ontbonden. Men meldt uit Kerkrade aan De Tijd De R.-K. Klesvereeniging alhier had Zon dag een vergadering met debat belegd te Bleijerheide en te Chèvremont. Ten gevolge van het rumoerige optreden der te Kerk rade bestaande oppositiepartij, onder leiding van L. Ackens, werd de eerste vergadering door veldwachters, bijgestaan door mare chaussee, ontbonden. Sterke drank in beslag genomen. Maandagmorgen, zoo schrijft de Rott., liep een der verlofhouders in figuur lijken zin leelijk tegen de lamp. Bij een on derzoek in zijn woning mocht de politie de voldoening smaken, 150 L. sterken drank in beslag te nemen, welke ten stad'nuize werd gedeponeerd. De likkebroers vroegen elkaar mompelend af, of dit eindelijk de langver wachte regeeringsjenever was. Oplichter aangehouden. Te Gouda is door de politie aangehouden de soldaat-oplichter G., die, voorgevende een zoon'van ds. De Vogel, te Puttershoek, te zijn, verschillende personen bedrag aan geld afhandig wist te maken. De man, die krankzinnigheid simuleert, be vindt zich thans te Dordrecht in arrest. Ernstige ontploffing. Bij een ontploffing in de Emmamijn te Hoensbroek werden gisteren 2 personen gedood, 3 ernstig en 1 licht gewond. De ge ioffenen waren in dienst van een Duit- sche aannemersfirma. He: ongeval geschied de bij den aanleg van een steengang, door dat de daarvoor gereed liggende springstof fen, waarschijnlijk door onvoorzichtigheid der arbeiders ontploften. Gevolg van onvoorzichtig heid. Aan het station te Heerlen is Dinsdagawond de 21-jarige militair Hubert Heijnen, die zich eenigszins verlaat had, op een trein gesprongen, die reeds in beweging was. Hij geraakte onder den trein, zoodat de wielen den ongelukkige over het lichaam gingen. Zijn schedel werd verbrijzeld, ter wijl een been half afgereden en een arm ge kwetst werd. Het lijk werd naar het hospitaal vervoerd. Uit een boom gevallen. Een 63-jarige landbouwer uit Ambt-Doetin- chem had de vorige week het ongeluk uit den kerseboom te vallen. Hij kreeg daarbij zulke ernstige wonden aan het onderlijf, dat hij gisteren aan de gevolgen is overleden. Het autogevaar. Dinsdag is aan den Hoogenrijndijk, onder Hazers- woude, een knaapje door een auto overre den en gedood. School- en Kerknieuw*. Alg. Synode der Ned. Kerv. Kerk. L Woensdag werd in het gebouw der Alg. Sy node der Ned. Herv. Kerk de 101ste vergade ring" der Alg Synode door den president van jaren ds. H. A. Leenmaivs, pred. te Harlingen, geopend. De Synode bleek in haar samenstelling ge ringe verandering te hebben ondergaan, Eén stem bleek naar links geschoven, zoodat thans 8 vrijzinnigen en 11 rochtzinnigen aanwezig wa ren. De heer R. Menthen, van Arnhem, was ver vangen door ds. J. C. Prins, van Geldermal- sen, ds. Franke, van Hoogezand, tijdelijk door rnr. L. J. Huber, van Veendam. Voor den heer mr. Th. Wolier, plotseling overleden, was de heer mr. H. J. M. Thijsetxs, van Utrecht, opge komen en de stoel van ds. L. A. F. Creutzber-f, van Echteld, was tijdelijk door dr. W. van der Beke CallanMs, van Warnsveld, bezet Na opening met gebed, werd door ds. H. A. Leenmans, als president van jaren, een belang rijke. rede uitgesproken over 'het bestaan en de roeping der kerk, zoo menigmaal geminacht en vergaiisd, maar die toch de voorbereiding is tot iets hoogers, het koninkrijk der hemelen. De uitgesproken rede zal in de Handelingen worden opgenomen. Het moderamen des vorigen jaara wordt her kozen ds. Leenmans, president; dr. Weyland, vice-president, en ds. Tammens, diens secun dus. De Nederl. ofdeeling van den Weffeldibotnd der kerken noodigt uit om mede te werken, dat in alle kerken van ons land de eerste Zondag van Augustus tot een „Vrede Zondag" gemaakt worde. Besloten wordt dit verzoek in de kerken te plaatsen met uitnoodiging aan de kerkera- den er aan te voldoen -JJiermede is tevens be antwoord het verzoek van de class, vergad. van Leiden en van den Chr. Nat. Werkmansbond, die donk-bededagen, zelfs een boetedag ge vraagd hebben en een zich in verbinding stel len met kerken in het buitenland, om den oor log te doen eindigen. Kennis genomen wordt van verschillende re giem entswijzigingen, ook van de invoering van de Weduwen- en Weezerihulpbeurs, waarbij tot dusver ongeveer 450 predikanten zich aanslo ten, terwijl de benoeming tot lid van de com missie van bijstond werd aangenomen door de heeren H. F. Kol van Ouwerkerk, te Utrecht, mr. W. J. Koppius te Groningen, en mr. L. M. do Jong Schouwenburg to Amsterdam. Een be noemde bedankte, terwijl van één nog ant woord wordt verwacht. Nog wórdt de vraag besproken van de bij eenroeping eener diaconale conferentie in 1817, of dit door de vergadering van diakenen zal geschieden, gelijk reeds tweemaal geschied is of door de Synode. Beide gevoelens vinden verdedigers. Ten slotte besloot de meerderheid dot het door de Synode zal plaats hebben. Het rapport der „Modus-Vivendi"- Commissie. De Hervormde hoogleeraren in de theologie, en de hoogleeraren vanwege de Hervormde Kerk aan de Utrechtsche Univrsiteit hebben zich ver leden week, op uitnoodiging der Synode, in commissie vereenigd om een onderzoek in te stellen naar de mogelijkheid van een modus vivendi, waarbij, onder handhaving van de ad ministratieve eenheid der Kerk aan de verschil lende richtingen eene vreedzame samenleving wordt mogelijk gemaakt. Deze commissie heeft gisteren ter Synode haar rapport ingediend. Zij stelt het volgende voor (wat met algemeene stemmen, die van de heeren S. D. v. Veen, voor zitter, H. Visscher, secretaris, T. Cannegieter, F. E. Daubanton, J. A. C. v. Leeuwen en H. Th. Obbink, is aangenomen). Ontwerp tot regeling van den ^modus-vivendLw Art. 1. Lidmaten eener gemeente kunnen zich aaneensluiten tot gemeenschappen, die den naam dragen van gemeente-kerken. 2. Het daartoe vereischte aantal lidmaten is volgens een nader te bepalen maatstaf te rege len. 2*. Lidmaten van in elkanders nabijheid ge legen kleine gemeenten kunnen zich tot eene gemeente-kerk aaneensluiten. Het daartoe vereischte aantal zal volgens een nader vast te stellen maatstaf worden bepaald. 3. Zij, die samen eene gemeente-kerk wen- schen te zijn, kiezen uit hun midden een voor- loopig bestuur, dat uit ten minste vijf leden moet bestaan. 4. Dit bestuur ontwerpt een statuut, waarin de geloofsgrondslag der te stichten gemeente- kerk duidelijk wordt omschreven, en stelt een huishoudelijk reglement op. 5. Deze ontwerpen worden, na in eene wet tige vergadering der leden te zijn aangenomen, onderworpen aan de goedkeuring van het Clas sicaal Bestuur, dat de goedkeuring verleent, ten zij zij in strijd zijn met de algemeen verbindende reglementen der kerk. Wordt de goedkeuring geweigerd, dan kan de gemeente-kerk in hooger beroep gaan, volgens art. 14 van het Algem. Reglement en art. 80 van het regL voor kerkel. qpzicht en tucht. 0, Zoodra de yereigchte goedkeuring is ver kregen, roept het voorloopig bestuur de leden der gemeente-kerk op. ten einde zich definitief te organiseeren. 7. Elke gemeente-kerk heeft recht op een evenredig aandeel in de inkomsten der gemeen te, tenzij deze uit kerkgoederen en gemeente fondsen voortvloeien, hetztf zij door heffing van een hoofdelijken omslag worden verkregen. Eene regeling ten deze wordt door den kerke- raad der gemeente, in overleg met het bestuur der gemeentekerk en met het college van kerk voogden, ontworpen. Deze regeling wordt, met overlegging van de noodige bescheiden betreffende dc geldmidde len der gemeente, aan het Classicaal Bestuur ter goedkeuring toegezonden. 8. Voor zoover het aan de gemeente-kerk toegekend bedrag niet voldoende is, om in de kosten van haar gemeentelijk leven te voorzien, moet zij -zelve het ontbrekende opbrengen, vol gens de bepalingen van haar huishoudelijk regle ment, onverminderd de verplichting harer leden om de geldelijke lasten te helpen dragen der gemeente, volgens de daarop betrekking heb bende verordeningen. Q. In gemeenten met één kerkgebouw heeft elke gemeente-kerk recht op het mede-gebruik daarvan, volgens eene door den kerkeraad der gemeente in overleg met de besturen der in haar ressort bestaande gemeente-kerken daaromtrent te ontwerpen rgeling, wlke door het Classicaal Bestuur moet worden goedgekeurd. 10. In gemeenten met twee of meer kerkge bouwen wordt op de wijze in het voorgaand artikel omschreven, eene regeling omtrent het mede-gebruik van deze gebouwen vastgesteld. 11. Elke gemeente-kerk voorziet zelve in do godsdienstige behoeften van hare leden op de wijze, die haar doelmatig en noodzakelijk voor komt. 11*. Alleen zij, die zijn toegelaten tot de Evangeliebediening in de Ned. Herv. Kerk, en deze bevoegdheid niet hebben verloren, kunnen als predikant aan de gemeente-kerken worden verbonden. II**- De predikanten der gemeente-kerken zijnd ienstdoende predikanten in do Ned. Herv. Kerk. Zij bezitten als zoodanig ook al de rechten, van Staatswege aan dezen verzekerd. 12. Elke gemeente-kerk is, behoudens het be paalde in art. 4 van dit regl. en in artt. 38 en 39 van het regl. o. h. godsdienstonderwijs, geheel vrij om ten aanzien van het afleggen van ge loofsbelijdenis zoodanige voorschriften vast te stellen als haar wenschelijk voorkomen. 13. Hetzelfde geldt ten aanzien van de toe treding tot hare gemeenschap van zulken, die reeds elders lidmaten der Ned. Herv. Kerk zijn geworden. 14. De namen dergenen, die in eene gemeen te-kerk zijn gedoopt, en van hen, dio in eene ge meente-kerk belijdenis des geloofs hebben afge legd, worden in daartoe aangelegde boeken der gemeente ingeschreven en bovendien binnen 14 dagn nadot bovenbedoelde plechtigheden heb ben plaats gehad, aan den kerkeraad der ge meente opgegeven. Deze is dan gehouden die namen in zijn re gisters in te schrijven. 15. De leden der gemeente, die volgens art. 3* van het Algem. Regl. stemgerechtigde lidma ten zijn, behoudens hunne bevoegdheid om in de gemeente, waartoe zij behooren, het stem recht uit te oefenen. 16. Elke genjecnte-kerlc kan rechtspersoon lijkheid aanvragen naar de Staats-wet. 17. Indien zij daartoe wil overgaan, onder werpt zij hare tot dat doel over te leggen statu ten vooraf aun de goedkeuring van het Prov. Kerkbestuur, behoudens, in geval van weigering, haar recht op hooger beroep, als in art. 5 is aan geven. Met wijziging in de statuten wordt evenzoo gehandeld. 18. Indien eene gemeente-kerk dermate mocht zijn teruggegaan, dat zij haar reglementair recht van bestaan heeft verloren, wordt zij geacht te zijn ontbonden. Hare eventueele bezittingen ver vallen alsdan, volgens eene door het Prov. Kerk bestuur of de Prov. Kerkbesturen goed te keu ren regeling aan de gemeente of gemeenten, waartoe die gemeente-kerk behoorde. 19. Ontbinding eener gemeente-kerk aan, be halve in het geval, in het voorgaande artikel be doeld, niet anders dan krachtens een besluit van tenminste der leden, in eene wettige vergade ring genomen, plaats vinden. n geval tot ohtbinding wordt besloten, geldt ten aanzien van de eventueele bezittingen der ontbonden gemeenschap de bepaling van het laatste lid van het voorgaand artfkel. Bovengenoemde voorstellen, die wij, tenge volge van eene in de eerste Synodale vergade- ring gelaakte indiscretie, vóórtijdfg opgenomen vinden in de N. R. Ct., gaan vergezeld van eene uitvoerige memorie van toelichting, waarin de commissie de verschillende middelen opsomt, welke zij in overweging genomen heeft om aan de vele bestaande uit richtingsverschil geboren moeilijkheden in de Ned. Herv. Kerk een einde te kunnen maken. Om aan deze moeilijkheden te ontkomen, acht de Commissie, dat, in verband met en als gevolg van de aanvaarding van het historisch gewordene, erkenning van groepformatie (in het voorstel aangeduid met den naam van „gemeentekerk") noodzakelijk is. Daaronder verstaat zij, dat aan groepen van lidmaten de bevoegdheid kan worden toegekend zich zelf standig te constitueeren tot het regelen van eigen leven, zonder daarbij door anderen te worden gehinderd. Het b'gt voor de hand, dat alsdan de geeste lijke taak van den kerkeraad, maar ook zijne verantwoordelijkheid met betrekking tot deze, dan reglementair erkende, groepen wordt over gedragen aan de kerkeraden of besturen dezer gerneentekerken. Zulk een wettig erkende groep kan de vrijheid genieten, die zij behoeft, al blijft zij daarbij onderworpen aan de thans geldende bepalingen voor hen, die tot de Her vormde Kerk wenschen te behooren. De Commissie is er van overtuigd, dat op deze wijze voor elke richting de vrijheid kan verkregen worden, die zij behoeft. Elk lidmaat kan zich dan aansluiten bij die groep, waartoe hij krachtens zijne overtuiging meent te behoo ren. Is langs dezen weg de oorzaak van den partij strijd weggenomen, dan ontstaat de gelegen heid, dat zij zich Inspannen om elkander te overtreffen In de openbaring des geestes en der kracht. Ds. J. C. Rullman, predikant bij de Ge reformeerde kerk te Utreoht, komt voor op een tweetal ter voorziening in een vacature te Arnhem.. S o e t e berg. Men meldt ons: In het vliegkamp te Soesterberg kwam me« Maandag tot de ontdekking dat uit daar aanwezige auto's magneten waren g^stoi len ter waarde van ongeveer 2000. Incasseering van gasgeN den. Bij de gemeente^asfabriek te Hilver. sum rullen ter vereenvoudiging van de ad ministratie voortaan de gasgelden der over de meters geleverde quantiteiten licht- eis kookgas direct bij het opnemen der meter* worden geïncasseerd. Wanneer deze metho de van Incasseeren, die voorloopig als proel zal worden toegepast, mocht slagen, dan zal Hilversum de eerste gemeente in ons land zijn, die dit vereenvoudigde systeem van incasso toepast; Het zal het welslagen der proef bevorde. ren, indien men haar toepast op den eer- sten dag der maand. (N. v. d. D.) Verscheurde bankbiljet ten. Te Hilversum worden telkens op de straat snippers van bankbiljetten van 10 gevonden. Van een der biljetten heeft men het nummer 29005 E. W. kunnen vaststel, len. Men vermoedt dat dit het werk is vat» een ontoerekenbare. Reclame* A's per anker f 34. p-r flesch - 0.85, pins* I 1.50 per nnker nceifn.s. Internationale school voor Wijs begeerte. Dr. H. W. Ph. E. v. d. Bergh van E y s i n g a zette gistermorgen zijn voor dracht over de Philosophie der Kunst voort. Deze wereld is een wereld van spanning. Ze is immers door de tegenstelling gemaakt. En dat spannende is een categorie van de Schoonheid. Er is in de dingen iets, dat on6 een vraag stelt, niet alleen aan het intellect, maar ook aan het onderbewuste. Er is niet alleen spanning, maar ook angst. De wereld wat is ze toch? Het onbekende ontroert ons, doet ons huiveren, maakt ons angstig en doet ons griezelen (Maeterlinck en Hoffmann). Juist omdat het Verhevene door de wereld gaat, omdat er een scheur doorheen loopt doordoor ontstaat de on rust en de angst. De ziel antwoordt in de elegische klacht. „De wereld gaat voorbij f n al haar begeerlijkheid"; „himmelhoch jaucn- zend, zum Tode betriibt." De ziel stort zich uit in het pathetische. Maar de hooge, ingetogen geest blijft rustig. Hier leeft het heroïsche. De geest leeft in de Schoonheid als een kind in het sprookje. Hier zijn we uit boven de Tweespalt van het Eindige t het Oneindige. Spreker behandelt vervol gens het komische en het tragische. Boven alles uit rijst de hooge stilte van den humor. Ironie wordt geboren uit den haat, maar de humor ontstaat uit de liefde. (Bierens de Haan). Hier is alles één met ons; alles heeft ééne melodie. Hier heerscht de vrede van de passielooze lelie, waarin de kunstenaar leeft. Ook wij hebben den vrede gekend; anders zouden we hem niet kunnen meevoe len. Hier is de bewogenheid, maar niet meer die van den zinnelijken mensch, doch vari den waarlijk-vrijen mensch. Wij mogen nlef het Ding, dat wij aanzien, begeeren, doelf liefhebben, omdat het ons Wezen is. De geniale mensch is de mensch, die in den hemel zit. Hij Is de liefdevolle, wetende mensch, die Christus begrijpt, maar ook de overspelige vrouw. Genie wat is 't anders dan liefde. Maar die geniale mensch kan ook beelden, hetgeen hij ervaart. Hij is scheppend talent tegelijkertijd. De geniale mensch heeft eerst de wereld verloren, om haar dan weer te herwinnen. De zinnen zijn er weer, maar herboren. Hij kon de Natuur gebruiken, om er zijn beelden aan te ontleenen. Hij mag haar wijzigen. Hij kan ook de wereld wegwerpen. Als ge b.v. het werk van De Winter aanschouwt, dan ziet ge 't werk van den geest, van de vrij- scheppende verbeelding. Dat is geen natuur meer. In de foto- en fonografie, in de cinema- tiek, de versieringskunst, in de gymnastiek en 't dansen, In meubel- en tuinkunst, daar overal hebt ge den zwakken aanvang van kunst, maar hier is de kunst nog verbondeit aan het maatschappelijke, het nuttige. Hel is nog niet de vrije kunst. De oerkunst, waar uit alle vrije kunsten zich ontwikkelen, Is de muziek. De mensch heeft de harmonlê ontdekt in zijn verbeelding welnu hij kan haar scheppen en zichtbaar-maken voor zijn oog. Dan is het de architectuur, het wel- overwogene, stellige en sterke. Het samen- spél van macht en last. Maar de wereld i9 méér, meer dan de massale steen. Er is de mensch, de klare, klassieke mensch In de beeldhouwkunst van de prieken, de vrome mensch van de middeleeuwen, het beeld vart de Gothische cathedraal, de zwoegenden' lastdragende, zorgenzware mensch van deft nieuwen tijd, van Rodin en. Meunier. ïfl( architectuur, beeldhouwkunst en schilder kunst treedt de ziel buiten zichzelf, verliest ze zich in het object. Maar dan keert ze weef tot zichzelve in. Dan komt opnieuw de min ziek, doch nu de muziek der woordkunst (lyrische poëzie). Doch evenals de oer-mu* ziek voerde tot plastiek, zoo keert.zich ni ook de woordkunst tot het object. Zoo on* staat de moderne romankunst, en de dr® matische kunst (lyrisch in de opera, episcH in de mimiek de pantomime, en lyrisch zoo wel als episch in het Drama. De kunü

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1916 | | pagina 3