WIJNHANDEL I.OTTERMAN Ik
Ttadsnieuws/
Uit den omtrek.
»TMl LION
Utrechtschestraat 34. Tolef. 145.
lingen, waaraan het volgende is ontleend:
Vooraf merkt het op, dat aan de Vereeni-
ging van Fabrieken van Melkproducten de
verplichting is opgelegd te zorgen voor de
consumptie-melkvoorziening in Nederland,
gn daartegenover heeft zij het voorrecht, den
uitvoer van melk en melkproducten te mo
gen regelen. Al de gecondenseerde melk
fabrieken zijn verplicht van deze vereeniging
lid te zijn.
De consumptie-suikervoorziening was in
Nederland anders geregeld en wel zooda
nig, dat de suikeroogst verdeeld was in een
gedeelte, dat uitgevoerd mocht worden en
een gedeelte, dat voor consumptie bestemd
was.
De gecondenseerde melkfabrikanten zijn
gewoon hun te verwerken melk voor een
half of een geheel jaar gelijk te contractee
ren en hun producten zooveel mogelijk re
gelmatig door voorkoop-contracten te plaat
sen. Het spreekt dus vanzelf, zoo schrijft het
bestuur verder, dat zij zich naast de inge
kochte melk, ook voor X of 1 jaar van sui
ker moeten voorzien. Inderdaad beschikken
dus de condensfahrieken over suiker, maar
'dit is geen consumptie-suiker, want dan had
de Suikercommissie het volste recht om ze
voor consumptie te bestemmen, maar dat is
suiker, door de Commissie voor Export aan
gewezen. Dat is ook geen suiker, waarvoor
regeeringsprijs betaald is 51), maar sui
ker van export-certificaat voorzien, en in
gekocht voor prijzen tusschen de 70 en
[f 83.
Het bestuur vervolgt:
Aangezien het maken van een melkpro
duct „zonder suikec" voor de groote fabrie
ken zoo goed als buitengesloten isT zal het
eventueel annuleeren van de contracten
met een tienduizend melkleveranciers en
duizenden werklieden een niet te overzie-
nen strijd tengevolge hebben. Daarbij komt
nog, dat de gecondenseerde melkindustrie
eens geknakt zijnde, om economische rede
nen haar oorspronkelijke melkhoeveelheid
nooit meer zal kunnen terug krijgen en wie
zal die verantwoordelijkheid dragen, wan
neer de volgende maand blijkt, dat er geen
suikerm.nd in Nederland bestaat?
Het bestuur vraagt dus: wat is noodlotti-
ger, werkloosheid en strijd wegens verbre
ken van contracten of het tijdelijk beperken
van het gebruik van suiker, een product, dat
helaas in Nederland door den hoogen ac
cijns nog steeds als genotmiddel gekwalifi
ceerd moet worden.
De groentevoorziening
der hoofdstad.
Men meldt uit Amsterdam:
Woensdag is in den regel een stille dag
op de groentemarkt. Hoewel voor rekening
van de gemeente vrijwat was aangevoerd,
t. w. ruim 10.000 bloemkolen, 5000 K.G.
doperwten, 1500 zakken tuinboonen en
10.000 kroppen sla, was dit ook thans het
geval. Deze aanvoer werd door de grossiers
gedistribueerd, maor het aantal bloemkoo-
len was te klein om de in groote getale op
gekomen winkeliers in flinke mate te kun
nen voorzien.
De aanvoer van wortelenn was zeer
schaarsch. Ook particuliere tuinders had
den aangevoerd, doch minder dan Dinsdag.
De exploitanten van het gemeentelijk vei
lingsgebouw hebben opdracht voor de vol
gende dagen op de veilingen te Broek op
Langendijk en Loosduinen met inkoopen
voor de gemeente voort te gaan.
Het voor de groenteteelt te koude weer
is oorzaak dat de tuinders slechts betrekke
lijk kleine hoeveelheden aan de markt bren
gen, terwijl het opkoopen ter veilingen
door de conservenfabrieken, die, daar hun
inmaalcartikelen niet aan maximumprijzen
onderhevig zijn, meer voor den inkoop kun
nen betalen, de prijzen opdrijft.
De groentewinkeliers hebben gistermor
gen op de Meermarkt vergaderd, om hun
grieven te luchten. Aanvankelijk was hun
de distributie van de gemeente-aanvoeren
toegezegd, terwijl die thans in handen der
grossiers Is. De heer Speekhoudt beloofde
dat men zich daaromtrent met het gemeen
tebestuur in verbinding zou stellen en ook
gister nog zou trachten minister Posthuma
persoonlijk te gaan uiteenzetten, dat het
vaststellen van maximumprijzen niet vol
doende is.
Beslag op groenten.
Namens den burgemeester werden giste
ren te Leiden op de vrije groentenmarkt in
beslag genomen ruim 500 stuks bloemkool,
wegens overschrijding der maximumprijzen.
De bloemkool werd overgebracht naar het
gemeentelijk distributiebureel, waar zij wer
den verkocht tegen den prijs van 2% cent
per stuk, van welke aanbieding een druk
gebruik werd gemaakt, zoodat de voorraad
in zeer weinig tijd was uitverkocht.
Uitvoerverbod van tamme
k o n ij n e n.
Verboden Is de uitvoer van alle konij
nen zoowel levend als geslacht met uitzon
dering van wilde konijnen in het vel.
Hennep.
-- Men meldt ons uit Den Haag:
bi verband met vele klachten over gebrek
aan grondstoffen voor onze hennep-indus
trie is het wellicht niet van belang ontbloot
.mede te deelen dat Engeland thans onder
zekere voorwaarden vergunning verleent
voor den uitvoer van Manilla-hennep naar
ons land.
'(Verscherpt toezicht op han
dels en visschersvaar-
tulgen te IJ muiden.
De generaal-majoor, commandant van de
Stelling van Amsterdam, uitoefenende het
militair gezag in de gemeentet Velsen, heeft
4>epaaM dat aan Nederlandsche handels- en
Nrissehersvaartulgen zal belet worden de ha
ven van IJmuiden tet verlaten, wanneer zij
niet In het bezit zijn van dè daarvoor inge
volge art. 4 der Oorlogs-Zeeongevallenwet
rl015 yerelschte vergunning
Prijsverklaard?
Het bericht, ais zouden alle naar Engel-
sche havens opgebrachte Nederlandsche
visschersvaartuigen prijsverklaard zijn,
wordt, volgens de „Telegraaf", van reeders-
z jde te IJmuiden tegengesproken.
Bij den haringlogger B. G. van Rhyn, te
IJmuiden, is heden telegrafisch bericht ont
vangen \an den N'ederlandschen consul te
Kirkwall, dat zijn schip en nog drie andere
visschersvaartuigen voor het Engelsche
Prijzenhof gebracht' zijn.
Het zijn de loggers „Cornclis Bart IJ. M.
173", „Condor U. M. 308 de stoomlogger
„Louis Groen Jr. IJ. M. 149" en de stoom-
treiler „Wilhelmina IJ. M. 35."
De heer Van Rhyn werd verzocht, de ree-
ders van deze vaartuigen met deze beslis
sing in kennis te stellen.
Dit wijst er dus op, dat omtrent de andere
te Kirkwall opgebrachte schepen nog geen
beslissing genomen is.
In Duitschland ge v a n g e n.
De scheepsmakelaar B. Barends Jr., die
zich aan boord van een sleepboot op de
Eems bevond, is door een voorbijvarend
Duitsch wachtschip gevangen genomen.
Militaire hulp-kommiezen.
Ter bestrijding van den smokkelhandel
zijn thans, volgens de Avp. van het leger
niet minder dan 3000 militaire hulp-kom
miezen in functie gesteld en over de ver
schillende grenskommiezenposten verdeeld.
Bond van Neder 1. Lederfa
brikanten. De Bond van Nederl. Leder
fabrikanten te Tilburg heeft zijn jaarlijksche
algemeene vergadering gehouden.
Uit het jaarverslag bleek, dat het
aantal leden de 2000 heelt over
schreden, doch dat ondanks deze
stijging de financiën niet meer toe
reikend zijn, waardoor vele werkzaamhe
den achterwege moeten blijven. De secre
taris bracht hulde aan de Nederl. Overzee-
Trustmaatschappij. Zonder haar zou het
voortwerken reeds lang onmogelijk zijn ge
weest.
De heer J. L. van Gijn, voorzitter van het
distributie-bureau voor huiden- en looistof
fen, deed eenige mededeelingen over de
werking en resultaten van dat instituut. Het
bureau is opgericht, nadat van geregelden
aanvoer geen sprake meer was. Daarop heb
ben de heeren Van Vollenhoven en Van
Gijn zich met de Engelsche regeering in
verbinding gesteld. Al het ingevoerde mag
alleen gebruikt worden voor Nederlandsche
consumenten. Strenge controle wordt ge
houden, dat deze bepaling niet wordt over
treden. In het eerste-kwartaal van 1916 zijn
ingevoerd 127,000 huiden, waarvan. 19,000
zijn vrijgelaten; in het 2de kwartaal 35,000,
en sinds 1 Juli zijn wederom 25,000 huiden
binnen gekomen. Er zijn 5500 ton looistof
fen vrijgelaten en 6000 binnengekomen.
Na eenige bespreking werd besloten, het
volgende telegram te zenden aan den minis
ter van landbouw, nijverheid en handel:
„De Bond van Nederl. Lederfabrikanten,
in jaarvergadering bijeen te Tilburg, consta
teert de geweldige rijzing van de inlandsche
huiden en als een gevolg daarvan de prijs
stijging van exotische in verband met den
voorgeschreven ruil, waardoor onafwijsbaar
zeker een beduidend hoogere leermarkt te
wachten staat; spreekt met algemeene stem
men den wensch uit, dat van heden af de
vrije import van exotische huiden zonder
ruil met inlandsche zal worden toegestaan."
Tot bestuursleden werden gekozen de
heeren G. Reesink te Lochëm, W. Verbunt
te Dongen, Pluijm te Utrecht en Blom te
Oosterhout.
Op voorstel van het bestuur werd beslo
ten de contributie met 1.50 te verhoogen.
Bij de rondvraag werd gezegd, dat er ge
ruchten loepen, dat groote partijen leder
worden opgekocht om te worden opgesla
gen en-daardoor aan het verbruik worden
onttrokken, wat mede een groote prijsver-
hooging van leder met zich zou brengen.
De voorzitter waarschuwde de leden geen
leder te verkoopen bij groote partijen, want
zou er tekort aan leder komen, dan zou spoe
dig de invoer van Amerikaansch zoolleder
weer worden toegestaan..
De heer van Gijn wees er nog op, dat
overtreders van de straks genoemde bepa
ling, indien ze door de inspecteurs worden
betrapt, gevoelig zullen worden bestraft.
Vergadering door de po
litie ontbonden. Men meldt uit
Kerkrade aan De Tijd
De R.-K. Klesvereeniging alhier had Zon
dag een vergadering met debat belegd te
Bleijerheide en te Chèvremont. Ten gevolge
van het rumoerige optreden der te Kerk
rade bestaande oppositiepartij, onder leiding
van L. Ackens, werd de eerste vergadering
door veldwachters, bijgestaan door mare
chaussee, ontbonden.
Sterke drank in beslag
genomen. Maandagmorgen, zoo schrijft
de Rott., liep een der verlofhouders in figuur
lijken zin leelijk tegen de lamp. Bij een on
derzoek in zijn woning mocht de politie de
voldoening smaken, 150 L. sterken drank in
beslag te nemen, welke ten stad'nuize werd
gedeponeerd. De likkebroers vroegen elkaar
mompelend af, of dit eindelijk de langver
wachte regeeringsjenever was.
Oplichter aangehouden.
Te Gouda is door de politie aangehouden de
soldaat-oplichter G., die, voorgevende een
zoon'van ds. De Vogel, te Puttershoek, te
zijn, verschillende personen bedrag aan geld
afhandig wist te maken.
De man, die krankzinnigheid simuleert, be
vindt zich thans te Dordrecht in arrest.
Ernstige ontploffing.
Bij een ontploffing in de Emmamijn
te Hoensbroek werden gisteren 2 personen
gedood, 3 ernstig en 1 licht gewond. De
ge ioffenen waren in dienst van een Duit-
sche aannemersfirma. He: ongeval geschied
de bij den aanleg van een steengang, door
dat de daarvoor gereed liggende springstof
fen, waarschijnlijk door onvoorzichtigheid
der arbeiders ontploften.
Gevolg van onvoorzichtig
heid. Aan het station te Heerlen is
Dinsdagawond de 21-jarige militair Hubert
Heijnen, die zich eenigszins verlaat had, op
een trein gesprongen, die reeds in beweging
was. Hij geraakte onder den trein, zoodat de
wielen den ongelukkige over het lichaam
gingen. Zijn schedel werd verbrijzeld, ter
wijl een been half afgereden en een arm ge
kwetst werd. Het lijk werd naar het hospitaal
vervoerd.
Uit een boom gevallen.
Een 63-jarige landbouwer uit Ambt-Doetin-
chem had de vorige week het ongeluk uit
den kerseboom te vallen. Hij kreeg daarbij
zulke ernstige wonden aan het onderlijf, dat
hij gisteren aan de gevolgen is overleden.
Het autogevaar. Dinsdag
is aan den Hoogenrijndijk, onder Hazers-
woude, een knaapje door een auto overre
den en gedood.
School- en Kerknieuw*.
Alg. Synode der Ned. Kerv. Kerk.
L
Woensdag werd in het gebouw der Alg. Sy
node der Ned. Herv. Kerk de 101ste vergade
ring" der Alg Synode door den president van
jaren ds. H. A. Leenmaivs, pred. te Harlingen,
geopend.
De Synode bleek in haar samenstelling ge
ringe verandering te hebben ondergaan, Eén
stem bleek naar links geschoven, zoodat thans
8 vrijzinnigen en 11 rochtzinnigen aanwezig wa
ren. De heer R. Menthen, van Arnhem, was ver
vangen door ds. J. C. Prins, van Geldermal-
sen, ds. Franke, van Hoogezand, tijdelijk door
rnr. L. J. Huber, van Veendam. Voor den heer
mr. Th. Wolier, plotseling overleden, was de
heer mr. H. J. M. Thijsetxs, van Utrecht, opge
komen en de stoel van ds. L. A. F. Creutzber-f,
van Echteld, was tijdelijk door dr. W. van der
Beke CallanMs, van Warnsveld, bezet
Na opening met gebed, werd door ds. H. A.
Leenmans, als president van jaren, een belang
rijke. rede uitgesproken over 'het bestaan en de
roeping der kerk, zoo menigmaal geminacht en
vergaiisd, maar die toch de voorbereiding is
tot iets hoogers, het koninkrijk der hemelen.
De uitgesproken rede zal in de Handelingen
worden opgenomen.
Het moderamen des vorigen jaara wordt her
kozen ds. Leenmans, president; dr. Weyland,
vice-president, en ds. Tammens, diens secun
dus.
De Nederl. ofdeeling van den Weffeldibotnd der
kerken noodigt uit om mede te werken, dat in
alle kerken van ons land de eerste Zondag van
Augustus tot een „Vrede Zondag" gemaakt
worde. Besloten wordt dit verzoek in de kerken
te plaatsen met uitnoodiging aan de kerkera-
den er aan te voldoen -JJiermede is tevens be
antwoord het verzoek van de class, vergad. van
Leiden en van den Chr. Nat. Werkmansbond,
die donk-bededagen, zelfs een boetedag ge
vraagd hebben en een zich in verbinding stel
len met kerken in het buitenland, om den oor
log te doen eindigen.
Kennis genomen wordt van verschillende re
giem entswijzigingen, ook van de invoering van
de Weduwen- en Weezerihulpbeurs, waarbij tot
dusver ongeveer 450 predikanten zich aanslo
ten, terwijl de benoeming tot lid van de com
missie van bijstond werd aangenomen door de
heeren H. F. Kol van Ouwerkerk, te Utrecht,
mr. W. J. Koppius te Groningen, en mr. L. M.
do Jong Schouwenburg to Amsterdam. Een be
noemde bedankte, terwijl van één nog ant
woord wordt verwacht.
Nog wórdt de vraag besproken van de bij
eenroeping eener diaconale conferentie in 1817,
of dit door de vergadering van diakenen zal
geschieden, gelijk reeds tweemaal geschied is
of door de Synode. Beide gevoelens vinden
verdedigers. Ten slotte besloot de meerderheid
dot het door de Synode zal plaats hebben.
Het rapport der „Modus-Vivendi"-
Commissie.
De Hervormde hoogleeraren in de theologie,
en de hoogleeraren vanwege de Hervormde Kerk
aan de Utrechtsche Univrsiteit hebben zich ver
leden week, op uitnoodiging der Synode, in
commissie vereenigd om een onderzoek in te
stellen naar de mogelijkheid van een modus
vivendi, waarbij, onder handhaving van de ad
ministratieve eenheid der Kerk aan de verschil
lende richtingen eene vreedzame samenleving
wordt mogelijk gemaakt. Deze commissie heeft
gisteren ter Synode haar rapport ingediend. Zij
stelt het volgende voor (wat met algemeene
stemmen, die van de heeren S. D. v. Veen, voor
zitter, H. Visscher, secretaris, T. Cannegieter, F.
E. Daubanton, J. A. C. v. Leeuwen en H. Th.
Obbink, is aangenomen).
Ontwerp tot regeling van den
^modus-vivendLw
Art. 1. Lidmaten eener gemeente kunnen zich
aaneensluiten tot gemeenschappen, die den naam
dragen van gemeente-kerken.
2. Het daartoe vereischte aantal lidmaten is
volgens een nader te bepalen maatstaf te rege
len.
2*. Lidmaten van in elkanders nabijheid ge
legen kleine gemeenten kunnen zich tot eene
gemeente-kerk aaneensluiten.
Het daartoe vereischte aantal zal volgens een
nader vast te stellen maatstaf worden bepaald.
3. Zij, die samen eene gemeente-kerk wen-
schen te zijn, kiezen uit hun midden een voor-
loopig bestuur, dat uit ten minste vijf leden moet
bestaan.
4. Dit bestuur ontwerpt een statuut, waarin
de geloofsgrondslag der te stichten gemeente-
kerk duidelijk wordt omschreven, en stelt een
huishoudelijk reglement op.
5. Deze ontwerpen worden, na in eene wet
tige vergadering der leden te zijn aangenomen,
onderworpen aan de goedkeuring van het Clas
sicaal Bestuur, dat de goedkeuring verleent, ten
zij zij in strijd zijn met de algemeen verbindende
reglementen der kerk.
Wordt de goedkeuring geweigerd, dan kan de
gemeente-kerk in hooger beroep gaan, volgens
art. 14 van het Algem. Reglement en art. 80
van het regL voor kerkel. qpzicht en tucht.
0, Zoodra de yereigchte goedkeuring is ver
kregen, roept het voorloopig bestuur de leden
der gemeente-kerk op. ten einde zich definitief
te organiseeren.
7. Elke gemeente-kerk heeft recht op een
evenredig aandeel in de inkomsten der gemeen
te, tenzij deze uit kerkgoederen en gemeente
fondsen voortvloeien, hetztf zij door heffing van
een hoofdelijken omslag worden verkregen.
Eene regeling ten deze wordt door den kerke-
raad der gemeente, in overleg met het bestuur
der gemeentekerk en met het college van kerk
voogden, ontworpen.
Deze regeling wordt, met overlegging van de
noodige bescheiden betreffende dc geldmidde
len der gemeente, aan het Classicaal Bestuur ter
goedkeuring toegezonden.
8. Voor zoover het aan de gemeente-kerk
toegekend bedrag niet voldoende is, om in de
kosten van haar gemeentelijk leven te voorzien,
moet zij -zelve het ontbrekende opbrengen, vol
gens de bepalingen van haar huishoudelijk regle
ment, onverminderd de verplichting harer leden
om de geldelijke lasten te helpen dragen der
gemeente, volgens de daarop betrekking heb
bende verordeningen.
Q. In gemeenten met één kerkgebouw heeft
elke gemeente-kerk recht op het mede-gebruik
daarvan, volgens eene door den kerkeraad der
gemeente in overleg met de besturen der in haar
ressort bestaande gemeente-kerken daaromtrent
te ontwerpen rgeling, wlke door het Classicaal
Bestuur moet worden goedgekeurd.
10. In gemeenten met twee of meer kerkge
bouwen wordt op de wijze in het voorgaand
artikel omschreven, eene regeling omtrent het
mede-gebruik van deze gebouwen vastgesteld.
11. Elke gemeente-kerk voorziet zelve in do
godsdienstige behoeften van hare leden op de
wijze, die haar doelmatig en noodzakelijk voor
komt.
11*. Alleen zij, die zijn toegelaten tot de
Evangeliebediening in de Ned. Herv. Kerk, en
deze bevoegdheid niet hebben verloren, kunnen
als predikant aan de gemeente-kerken worden
verbonden.
II**- De predikanten der gemeente-kerken
zijnd ienstdoende predikanten in do Ned. Herv.
Kerk.
Zij bezitten als zoodanig ook al de rechten,
van Staatswege aan dezen verzekerd.
12. Elke gemeente-kerk is, behoudens het be
paalde in art. 4 van dit regl. en in artt. 38 en 39
van het regl. o. h. godsdienstonderwijs, geheel
vrij om ten aanzien van het afleggen van ge
loofsbelijdenis zoodanige voorschriften vast te
stellen als haar wenschelijk voorkomen.
13. Hetzelfde geldt ten aanzien van de toe
treding tot hare gemeenschap van zulken, die
reeds elders lidmaten der Ned. Herv. Kerk zijn
geworden.
14. De namen dergenen, die in eene gemeen
te-kerk zijn gedoopt, en van hen, dio in eene ge
meente-kerk belijdenis des geloofs hebben afge
legd, worden in daartoe aangelegde boeken der
gemeente ingeschreven en bovendien binnen 14
dagn nadot bovenbedoelde plechtigheden heb
ben plaats gehad, aan den kerkeraad der ge
meente opgegeven.
Deze is dan gehouden die namen in zijn re
gisters in te schrijven.
15. De leden der gemeente, die volgens art.
3* van het Algem. Regl. stemgerechtigde lidma
ten zijn, behoudens hunne bevoegdheid om in
de gemeente, waartoe zij behooren, het stem
recht uit te oefenen.
16. Elke genjecnte-kerlc kan rechtspersoon
lijkheid aanvragen naar de Staats-wet.
17. Indien zij daartoe wil overgaan, onder
werpt zij hare tot dat doel over te leggen statu
ten vooraf aun de goedkeuring van het Prov.
Kerkbestuur, behoudens, in geval van weigering,
haar recht op hooger beroep, als in art. 5 is aan
geven.
Met wijziging in de statuten wordt evenzoo
gehandeld.
18. Indien eene gemeente-kerk dermate mocht
zijn teruggegaan, dat zij haar reglementair recht
van bestaan heeft verloren, wordt zij geacht te
zijn ontbonden. Hare eventueele bezittingen ver
vallen alsdan, volgens eene door het Prov. Kerk
bestuur of de Prov. Kerkbesturen goed te keu
ren regeling aan de gemeente of gemeenten,
waartoe die gemeente-kerk behoorde.
19. Ontbinding eener gemeente-kerk aan, be
halve in het geval, in het voorgaande artikel be
doeld, niet anders dan krachtens een besluit van
tenminste der leden, in eene wettige vergade
ring genomen, plaats vinden.
n geval tot ohtbinding wordt besloten, geldt
ten aanzien van de eventueele bezittingen der
ontbonden gemeenschap de bepaling van het
laatste lid van het voorgaand artfkel.
Bovengenoemde voorstellen, die wij, tenge
volge van eene in de eerste Synodale vergade-
ring gelaakte indiscretie, vóórtijdfg opgenomen
vinden in de N. R. Ct., gaan vergezeld van eene
uitvoerige memorie van toelichting, waarin de
commissie de verschillende middelen opsomt,
welke zij in overweging genomen heeft om aan
de vele bestaande uit richtingsverschil geboren
moeilijkheden in de Ned. Herv. Kerk een einde
te kunnen maken.
Om aan deze moeilijkheden te ontkomen,
acht de Commissie, dat, in verband met en als
gevolg van de aanvaarding van het historisch
gewordene, erkenning van groepformatie (in
het voorstel aangeduid met den naam van
„gemeentekerk") noodzakelijk is. Daaronder
verstaat zij, dat aan groepen van lidmaten de
bevoegdheid kan worden toegekend zich zelf
standig te constitueeren tot het regelen van
eigen leven, zonder daarbij door anderen te
worden gehinderd.
Het b'gt voor de hand, dat alsdan de geeste
lijke taak van den kerkeraad, maar ook zijne
verantwoordelijkheid met betrekking tot deze,
dan reglementair erkende, groepen wordt over
gedragen aan de kerkeraden of besturen dezer
gerneentekerken. Zulk een wettig erkende
groep kan de vrijheid genieten, die zij behoeft,
al blijft zij daarbij onderworpen aan de thans
geldende bepalingen voor hen, die tot de Her
vormde Kerk wenschen te behooren.
De Commissie is er van overtuigd, dat op
deze wijze voor elke richting de vrijheid kan
verkregen worden, die zij behoeft. Elk lidmaat
kan zich dan aansluiten bij die groep, waartoe
hij krachtens zijne overtuiging meent te behoo
ren.
Is langs dezen weg de oorzaak van den partij
strijd weggenomen, dan ontstaat de gelegen
heid, dat zij zich Inspannen om elkander te
overtreffen In de openbaring des geestes en der
kracht.
Ds. J. C. Rullman, predikant bij de Ge
reformeerde kerk te Utreoht, komt voor op
een tweetal ter voorziening in een vacature
te Arnhem..
S o e t e berg. Men meldt ons:
In het vliegkamp te Soesterberg kwam me«
Maandag tot de ontdekking dat uit daar
aanwezige auto's magneten waren g^stoi
len ter waarde van ongeveer 2000.
Incasseering van gasgeN
den. Bij de gemeente^asfabriek te Hilver.
sum rullen ter vereenvoudiging van de ad
ministratie voortaan de gasgelden der over
de meters geleverde quantiteiten licht- eis
kookgas direct bij het opnemen der meter*
worden geïncasseerd. Wanneer deze metho
de van Incasseeren, die voorloopig als proel
zal worden toegepast, mocht slagen, dan zal
Hilversum de eerste gemeente in ons land
zijn, die dit vereenvoudigde systeem van
incasso toepast;
Het zal het welslagen der proef bevorde.
ren, indien men haar toepast op den eer-
sten dag der maand.
(N. v. d. D.)
Verscheurde bankbiljet
ten. Te Hilversum worden telkens op de
straat snippers van bankbiljetten van 10
gevonden. Van een der biljetten heeft men
het nummer 29005 E. W. kunnen vaststel,
len. Men vermoedt dat dit het werk is vat»
een ontoerekenbare.
Reclame*
A's per anker f 34.
p-r flesch - 0.85,
pins* I 1.50 per nnker nceifn.s.
Internationale school voor Wijs
begeerte.
Dr. H. W. Ph. E. v. d. Bergh van
E y s i n g a zette gistermorgen zijn voor
dracht over de Philosophie der Kunst voort.
Deze wereld is een wereld van spanning.
Ze is immers door de tegenstelling gemaakt.
En dat spannende is een categorie van de
Schoonheid. Er is in de dingen iets, dat on6
een vraag stelt, niet alleen aan het intellect,
maar ook aan het onderbewuste. Er is niet
alleen spanning, maar ook angst. De
wereld wat is ze toch? Het onbekende
ontroert ons, doet ons huiveren, maakt ons
angstig en doet ons griezelen (Maeterlinck
en Hoffmann). Juist omdat het Verhevene
door de wereld gaat, omdat er een scheur
doorheen loopt doordoor ontstaat de on
rust en de angst. De ziel antwoordt in de
elegische klacht. „De wereld gaat voorbij f n
al haar begeerlijkheid"; „himmelhoch jaucn-
zend, zum Tode betriibt." De ziel stort zich
uit in het pathetische. Maar de hooge,
ingetogen geest blijft rustig. Hier leeft het
heroïsche. De geest leeft in de Schoonheid
als een kind in het sprookje. Hier zijn we
uit boven de Tweespalt van het Eindige t
het Oneindige. Spreker behandelt vervol
gens het komische en het tragische. Boven
alles uit rijst de hooge stilte van den humor.
Ironie wordt geboren uit den haat, maar de
humor ontstaat uit de liefde. (Bierens de
Haan). Hier is alles één met ons; alles heeft
ééne melodie. Hier heerscht de vrede van
de passielooze lelie, waarin de kunstenaar
leeft. Ook wij hebben den vrede gekend;
anders zouden we hem niet kunnen meevoe
len. Hier is de bewogenheid, maar niet meer
die van den zinnelijken mensch, doch vari
den waarlijk-vrijen mensch. Wij mogen nlef
het Ding, dat wij aanzien, begeeren, doelf
liefhebben, omdat het ons Wezen is. De
geniale mensch is de mensch, die in den
hemel zit. Hij Is de liefdevolle, wetende
mensch, die Christus begrijpt, maar ook de
overspelige vrouw. Genie wat is 't anders
dan liefde. Maar die geniale mensch kan
ook beelden, hetgeen hij ervaart. Hij is
scheppend talent tegelijkertijd. De geniale
mensch heeft eerst de wereld verloren, om
haar dan weer te herwinnen. De zinnen zijn
er weer, maar herboren. Hij kon de
Natuur gebruiken, om er zijn beelden aan te
ontleenen. Hij mag haar wijzigen. Hij kan
ook de wereld wegwerpen. Als ge b.v. het
werk van De Winter aanschouwt, dan
ziet ge 't werk van den geest, van de vrij-
scheppende verbeelding. Dat is geen natuur
meer.
In de foto- en fonografie, in de cinema-
tiek, de versieringskunst, in de gymnastiek
en 't dansen, In meubel- en tuinkunst, daar
overal hebt ge den zwakken aanvang van
kunst, maar hier is de kunst nog verbondeit
aan het maatschappelijke, het nuttige. Hel
is nog niet de vrije kunst. De oerkunst, waar
uit alle vrije kunsten zich ontwikkelen, Is de
muziek. De mensch heeft de harmonlê
ontdekt in zijn verbeelding welnu hij kan
haar scheppen en zichtbaar-maken voor zijn
oog. Dan is het de architectuur, het wel-
overwogene, stellige en sterke. Het samen-
spél van macht en last. Maar de wereld i9
méér, meer dan de massale steen. Er is de
mensch, de klare, klassieke mensch In de
beeldhouwkunst van de prieken, de vrome
mensch van de middeleeuwen, het beeld vart
de Gothische cathedraal, de zwoegenden'
lastdragende, zorgenzware mensch van deft
nieuwen tijd, van Rodin en. Meunier. ïfl(
architectuur, beeldhouwkunst en schilder
kunst treedt de ziel buiten zichzelf, verliest
ze zich in het object. Maar dan keert ze weef
tot zichzelve in. Dan komt opnieuw de min
ziek, doch nu de muziek der woordkunst
(lyrische poëzie). Doch evenals de oer-mu*
ziek voerde tot plastiek, zoo keert.zich ni
ook de woordkunst tot het object. Zoo on*
staat de moderne romankunst, en de dr®
matische kunst (lyrisch in de opera, episcH
in de mimiek de pantomime, en lyrisch zoo
wel als episch in het Drama. De kunü