■i
DE EEMLANDER".
Donderdag 27 Juli 1916.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
DE EERSTE MEI.
15d' Jaargang
hoofdredactie
MARIE VAN VERSENDAAL.
Mr. O. J. VAN SCHAARDENBURG.
Uitgevers: VALKHOFF C
=r
ABONNEMENTSPRIJS:
|*er 8 maRnden voor Amersfoort 1.30.
Idem franco per post«1.80.
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) 0.185»
Afzonderlijke nummers 0.05.
jtVekeliJksch bijvoegsel „Dé Hollotuiêché Huiavronto(onder
redaotie van Thérèse Hoven) per 8 rnnd. 50 ets.
(^ekelijkseb bijvoegsel Pak me mtéT per 8 mnd. 52 ets»
PRIJS DER AD VERTEN TIEN:
Van 1—5 regels.. f O.ko.
Elke regel moer*0.15.
Dionstaanbiedüigon 15 rogols 0.5O,
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bodrijf bestaan zeor voordeelige bepalm; i
tot het herhaald advertoeren in dit Blad, bij abonneiüont.
Eone oiroulaire, bevattende de voorwaardou, wordt op
aanvraag toegezonden.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
Politiek Overzicht
Het heengaan van
Sazonow.
Van de staatslieden, die als leiders van
<3e buitenlandsche politiek der Entente-mo-
gendheden de verantwoordelijkheid dragen
voor het beleid, dat oorzaak geweest is van
het uitbreken van den wereldstrijd, is nu de
tweede in het ambtelooze leven terugge
keerd. Na Delcassé, die in Frankrijk de voor
bereiding tot den oorlog in handen heeft
gehad, heeft nu ook Sazonow de portefeuille
van buitenlandsche zaken, die de czaar van
Rusland hem had toevertrouwd, moeten
neerleggen.
Het officieele Russische telegraafagent-
»chap heeft bericht, dat de czaar in een tot
Sazonow gericht schrijven den ijver heeft
doen uitkomen, waarmee deze minister aan
"de door de gerechtigheid en de eer van het
vaderland bestuurde instructiën van zijn
keizer gevolg heeft gegeven, en zijn leed
wezen uitgedrukt, dat hij door den toe
stand van zijne gezondheid gedwongen is
©worden ontslag te vragen. Dit schrijven
™«;chetst de taak, welker vervulling aan
ö.izonow was opgedragen. Hij had als die
naar van den souverein, die op zijne beurt
beheerscht werd door de aan het Russische
hof oppermachtige kringen, uit fe voeren
wat hem bevolen werd.
Toen Sazonow in September 1010 Is-
wolski, die den geznntschapspost in Par js
ging innemen, dien hij heden nog bekleedt,
opvolgde als minister van buitenlandsche
zaken, stonds hij geenszins bekend als een
hater van Duitschland. Gedurende de eerste
jaren van zijn bewind deed hij zich ook niet
al zoodanig kennen. Eerder streefde hij
naar ontspanning van de toen reeds zwaar
belaste betrekkingen met <Ie centrale mo
gendheden. Na de samenkomst te Potsdam
kon de Duitsche rijkskanselier verklaren,
'dat de beide regeeringen zich hadden ver
bonden aan geene agressieve combinatie
tegen elkaar deel te nemen. Er ?rd eene
OA ereenkomst gesloten over de aansluiting
van den met Duitsch kapitaal uit te voeren
Bagdadspoorweg aan het ontworpen Rus-
sfcch-Perzische spoorwegnet. Ook tijdens
'den tweeden Balkan-oorlog was Sazonow
niet een voorstander van de uiterste rich
ting van de Groot-Slavische politiek. Maar
het mislukken van een plan, waarmee Rus
land in het najaar van 1913 aankwam, voor
eene regeling der oostersche zaken, feite
lijk neerkomende op de voorbereiding der
verdeeling van Turkije, bracht de kentering
teweeg. De mislukking van dit plan, waar
aan Duitschland beslist weigerde mee te
'doen. bracht in Petersburg eene versterking
van de oorlogspartij. Toen Kolcowzow, het
hoofd van de vredespartij, als minister-pre
sident moest aftreden, draalde Sazonow
geen oogenblik zich aan te sluiten bij den
nieuwen koers en zijne krachten in dienst
daarvan te stellen bij de voorbereiding van
den oorlog en gedurende de twee jaren, die
sints het uitbreken van den oorlog zijn ver-
loopen.
Nu is zijne kracht gebroken. Het bericht,
dat voor eenige dagen kwam, dat Sazonow,
ziek naar lichaam en naar geest, naar een
geneeskrachtig oord in Finland was vertrok
ken, is de voorlooper geweest van de tijding
van zijn ontslag uit den dienst. Men behoeft
daarvoor niet naar eene nadere verklaring
te zoeken. Wanneer de krachten van Sazo
now zijn verbruikt, zoodat hij niet meer in
staat was de veelzijdige plichten, aan het
ambt verbonden, na te komen, dan ligt het
voor de hand, dat men hem heeft laten gaan
en een ander voor hem in de plaats heeft
gesteld. Want het ambt eischt de volle
kracht van een man van meer dan gewoon
arbeidsvermogen.
Tot vervanging van Sazonow is de mi
nister-president Stürmer benoemd tot minis
ter van buitenlandsche zaken. Misschien is
dat slechts eene tijdelijke benoeming; voor
het reeds bejaarde hoofd der regeering be-
teekent het eene buitengewone verzwaring
van den arbeidlast, dat hem naast de alge-
meene leiding van de regeering nog de
zorg voor dit gewichtige en omvangrijke
departement is opgedragen. In dat geval
zal het zoeken naar Sazonows opvolger nog
worden voortgezet en behoeft men voor
eerst nog niet te vragen naar de politieke
beteekenis van de mutatie, die heeft plaats
gehad.
In een deel 'van de Duitsche pers schijnt
men er eene gunstige verwachting van te
hebben, dat de minister-president zich met
de portefeuille van buitenlandsche zaken
heeft belast. Zoo schrijft de Köln. Ztg.:
„Stürmer, die nu in de misschien beslis
sende phase van den wereldstrijd de buiten
landsche politiek van het czarenrijk op zich
neemt, staat veel onafhankelijker tegenover
de demagogische machthebbers in Londen;
hij heeft, evenals alle Russische staatslie
den van de oude school, een gezond wan
trouwen bewaard tegen den ouden tegen
stander van Rusland in Azië, die den Russi-
schen beer in 1904 de Japanners op den
hals joeg, en als goed conservatief man ook
zeker nooit oprechte geestdrift gevoeld wan
neer hij met ontbloot hoofd naar het revo
lutionaire volkslied van de verbonden Fran-
sche republiek moest luisteren." Een andere
medewerker van dat blad schrijft, dat in
Stürmer niets oorlogszuchtigs en chauvinis
tisch zit en dat hij niet belemmerend in den
weg zal treden aan het in Rusland opko
mende verlangen naar vrede.
Dat zou zeker zeer verblijdend zijn. Maar
men doet toch voorzichtiger, als men van
het optreden van Stürmer geene verandering
in den koers van de Russische buitenland
sche politiek verwacht. De voorzitter van de
rijksdoema heeft uitdrukkelijk verzekerd, dat
de Russische buitenlandsche politiek den
ouden koers zal blijven volgen. En die kan
het weten.
De oorlog.
'Berlijn, 2 6 Juli. (W. B.) Bericht Vit
het groote hoofdkwartier van heden voor
middag.
Aan het kanaal Comines/peren werd
een groot Engelsch bastion door eene
Duitsche opblazing met ziine bezetting ver
nietigd.
Ten noorden van de Somme handhaven
de Engelschen zich na hevige gevechten in
Pozières. Verder oostelijk werden in het
Foureaux-boschje en bij Longueval kleinere
vijandelijke aanvallen afgewezen; aan het
Tronesboschje werden aanvalsplannen on
derkend en door ons vuur verijdeld. Ten zui
den van de Somme behielden wij ten zuiden
van de hoeve La Maisonnette den in den
nacht van 25 Juli gewonnen grond tegen de
Fransche pogingen tot herovering. Ten zui
den van Estrées hadden gisteren nog le
vendige gevechten ven dichtbij plaats.
Op de hoogte La Fille Morte (Argonne)
bezetten de Franschen een door opblazing
door hen verkregen trechter; zij werden ech
ter spoedig daarop door een Duitsche tegen-
mijn bedolven.
Links van de Maas maakten onze troepen
aan hoogte 304 kleinere vorderingen. Rechts
de rivier, war-en gedurende den nacht artille-
riegevechten in de streek van het werk Thi-
aumont.
Op 'vele plaatsen van het front werden
vijandelijke patrouilles afgewezen.
Twee vijandelijke vliegtuigen werden ten
noorden van de Somme in onze linie door
infanterie- en machinegeweervuur naar den
grond gebracht; een kwam na een lucht-
strijd brandend neer in de streek van Lune-
ville. Den 24en Juli werd door een treffer
van de afweerkanonnen een Fransche twee
dekker in de richting van het fort Souville
neergeschoten.
Par ij s, 26 Ju fi. (Havas). Namiddag-
communiqué.
Op het Somme-front was de nacht rustig.
In den loop van het gevecht, waardoor wij
eergisteren een huizenblok, in het zuiden
van Estrées veroverden, maakten wij 117
gevangenen en namen weer drie Duitsche
kanonnen en talrijk materieel. In zeven da
gen zijn zes kanonnen aan de Duitschers
ontnomen.
Aan den rechter Maasoever was de artil
lerie zeer werkzaam in den sector Fleury.
Wij namen Duitsche afdeelingen ten noor
den van de kapel Sainte Fine onder vuur
en verstrooiden ze.
In den nacht van 25 op 26 Juli wierp een
Fransch vliegtuigeskader achtereenvolgens
40 en 200 bommen op de militaire inrich
tingen te Thionville en Rembach. Het zelfde
eskader wierp daarna nog bommen op een
munitiedepot bij Dun en op de stations Vi-
losnes en Brieulles en de bivaks te Danne-
voux.
Avondcommuniqué.
Ten zuiden van de Somme namen wij door
een onverhoedschen aanval een versterkt
huis zuidoostelijk van Estrées met gevange
nen. Elders was de dag rustig behalve in
Champagne, waar een hevig artillerieduel
was ten westen van Prosnes.
Londen, 26 Juli. (R.) Officieel be
richt van generaal Haig.
Pozières is nu geheel in onze handen. Ten
westen van het dorp gingen wij verder
vooruit. Wij namen twee sterke loopgraven
en namen een aantal gevangenen, waaron
der vijf ofiicieren.
Elders is geene verandering.
Berlijn, 26 Juli. (W.-B.) Bericht uit
het groote hoofdkwartier van heden voor
middag.
Legergroep Hindenburg. Ten westen
van Riga drongen verkenningsafdeelingen in
de Russische voorstellingen en verwoestten
ze. Vijandige patrouilles legden veelvuldig
eene groote werkzaamheid aan den dag.
Onze vliegers brachten door het neerwerpen
van bommen en door machinegeweervuur
vijandelijke troepentransporttreinen op het
baanvak DunaburgPolock en t n oosten
van Minsk tot stilstand.
Legergroep Leopold van Beieren. Des
avonds en des nachts richtten de Russen
aanvallen, waarbij drie divisiën werden ge
constateerd, tegen het front ten oosten en
zuidoosten van Gorodicze, die evenals alle
vroegeren onder de zwaarste verliezen van
de tegenstanders mislukten. Op eene plaats
werd de vijand in een tegenaanval terug ge
worpen hij liet hier 1 officier, 80 man en
een machinegeweer in onze handen. Duit
sche vliegeskaders wierpen overvloedig en
met succes bommen op de met troepen
transporten bezette spoorwegstations Pogor-
jelzy en Horodzieja en op de in hunne nabij
heid kampeerende troepen.
Legergroep Linsingen. Ten noordwes
ten van Luzk hadden ondernemingen van
vijandelijke verkenningsafdeelingen geen
succes. Ten noordwesten van Beresczesko
werden sterkere Russische aanvallen afge
wezen, gedeeltelijk door ons vuur, gedeelte
lijk door tegenaanvallen, waarbij 100 gevan
genen en 2 machinegeweren ingeleverd wer
den.
Leger van Bothmer. Ten oosten van
den Koropiec-rector hadden kleine gevech
ten plaats van vooruitgebrachte afdeelingen.
Weenen, 26Juli. (W. B.) Officieel
bericht van heden middag.
Verkenningsaanvallen, die ten noordwes
ten van Roziszcew beproefd werden, en
Russische aanvallen ten zuiden van Loboc-
zewka mislukten; honderd man en twee'
machinegeweren bleven in onze handen.
Ten zuiden van Leszniow lieten wij onze
troepen voor den overmachtigen vijandelij
ken druk achter den Bolduska-sector terug
gaan.
Zeer hevige door sterk artillerievuur voor
bereide Russische aanvallen aan beide zij
den van den spoorweg bij Radziv.iilow brach
ten den vijand na een wisselvalligen strijd,
die voor hem zeer rijk aan verliezen was,
slechts onbelangrijke voordeelen.
Aan de overige fronten is niets van be
lang gebeurd.
Petersburg, 26 Juli. (Tel. agent
schap.) Namiddag-communiqué van den;
grooten generalen staf.
In den sector van Kemmern gingen de
Duitschers, na een artillerie-voorbereiding
twee malen tot het offensief over. Eerst dre
ven zij onze voorhoede een weinig terug,
maar onder ons geconcentreerd vuur moes
ten zij teruggran, op het terrein een grool
aantal gewonden en gesneuvelden achterla
tende. In den loop van deze gevechten mank
ten de Duitschers gebruik van ontplofbare
kogels en projectielen met verstikkende gas
sen. In de streek ten Noord-Oosten van Ba*
ranowitsji was een hevig artillerieduel gedu
rende den geheelen dag, terwijl er voorpost
gevechten plaats hadden, aarbij de onzen
op verscheiden plaatsen een weinig vooruit
kwam.
Zes vijandelijke vliegtuigen wierpen 32
bommen op het station Zamisie. Elf vijan
delijke vliegtuigen wierpen 71 bommen op
het station Pogoreltzy.
Bij Vonki ten Zuid-Oosten van Bnrano-
witsji ging een vijandelijke compagnie in
den nacht van den 25en dezer,, na een
hevig artillerievuur over de Sjara. Zij
naderde onze ijzerdrandversperringen, maar
werd daar teruggedreven door ons infan
terie- en machinegeweervuur.
In de streek van de samenvloeiing van do
Sloniovka en de Styr gingen wij over op
den linkeroever van de rivier en Idr^ven den
aftrekeknden vijand terug, die groote ver
liezen leed. Wij maakten 63 officieren en
4000 soldaten gevangen en veroverden ka
nonnen, 6 machinegeweren en 12 caissons
munitie en ander oorlogsmateriaal. Nog
steeds worden gevangenen binnengebracht.
Weenen, 26 Juli. (W. B.) Officieel
bericht van heden middag.
Na de zware verliezen in de laatste ge
vechten ten zuiden van den Val Sugana lie
ten de Italianen eiken verderen aanval ach*
terwege. Onze stellingen stonden echter
voortdurend nog onder het vijandelijke ge
schutvuur. Den 24en verloor de vijand voor
één sector van dit front 1200 1300 doo-
den en gewonden, die hij nu bezig is te
bergen.
Aan alle overige fronten i9 de toestand
onveranderd. In eenige sectoren kwam hel
tot vrij hevige artillerie-gevechten.
Weenen, 26 Juli. (W. B.) Officieel
bpricht van heden middag
Aan de Vojusa waren artillerie-gevechten.
Rome, 26 Juli. (Stefani.) Gisteren
wierpen onze vliegers bommen op de pieren
en hangars te Durazzo. Zij keerden behou
den terug.
Petersburg, 25 Juli. (Tel.-agent
schap). Communiqué van den grooten gene
ralen staf.
Troepenelementen van generaal Joede-
nitsj bezetten na een gevecht de stad Er-
zindjan.
Avond-communiqué.
Aan den Kaukasus is de toestand onver
anderd.
Voor de jeugd is slechts het beste goed
genoeg.
Roman door
Mr. L. H. J. LAMBERTS HURRET BRfNCK.
18
Het voorjaar, de zon, de Mei, de maand die
hem steeds geluk heeft gebracht, de maand,
."waarin zij zijne Meikoningin is geworden, de
maand, waarin hij haar zijn liefde heeft be
kend, waarin hij haar heeft afgewacht aan de
kerkdeur om haar te geleiden naar den Roos-
daler Hof, waar hij haar heeft onthaald, waar
ze samen hebben gedronken op hun toe
komstig geluk, waar hij ook ruzie heeft ge
had. omdat die andere hem zijn geluk' niet
gunde, dat loeder... die... Heilige Maria Moe
dei Gods, da's waar ook en dan met wijd
opengespalkte oogen haar aanziende: „Gret-
ohen Grctchen..."
„God, wat is er Nol, wat kijk je me op eens
»oo aan?"
„Is de huur al betaald?"
„Ja."
„Effectief waar?"
„Effectief waar."
"Vvnarvan dan Gretchen... vyii b idder, toch
Wans niks meer; 't zat haast 'allemaal In-den
WD kei en we hfbüen toch moet** lev<"fty"
„Neen, niet alles; ik had nog wel wat over"
liegt zij, omdat zij hem niet wil bekennen, dat
zij haar kleine weeldedingen, haar gouden
sieraden heeft verkocht, \an hem gekregen
telken jare bij gelegenheid van haar naam
feest, bij de herinnering van hun huwelijks
dag, bij de geboorte hunner kinderen.
't Heeft haar veel leed gekost; zij heeft
bittere tranen geschreid, maar 't kon niet
anders... 't moest, 't moest. Nol kon niet ver
voerd worden naar een andere woning, dat
had de dokter pertinent verboden en eenig
uitstel krijgen van dien kerel, bedelen om een
beetje medelijden voor haar zieken man, ze
zou het net even goedpaan den duivel hebben
kunnen vragen dat had ze wel ondervon
den, toen hij den eersten keer bij haar was
gekomen om de centen en zij hem antwoord
de, dat zij op dit oogenblik niet capabel was
om te betalen, dat hij ook maar een beetje ge
duld moest hebben net als de anderen, dat hij
dat zelf ook wel zou kunnen begrijpen.
„Ik begrijp niks, als dat ik mijn centen moet
hebben, dat jelui anders maar moet afwach
ten wat er van komt,", had Kerkhofs geant
woord met valschen, gemeenen lach.
„Dan zul je ze hebben, lammeling dat je
bent."
„Schelden, dat mag je, daar trek ik me van
jelui niks van aan, als je maar zorgt, dat de
duiten er komen en bliksems gauw ook" en
valscher, sarrender zijn lachen in zijn zeker
weten, dat hij thans de sterkste is, spoedig
zich zal kunnen wreken op haar, die hem
heeft versmaad voor dien kerel, dien boeren-
kneehtzoon, met wien ze nu kan crepeeren
va2 den honger.
Hnkele dagen later heeft de hakker Haar
tf<ïr*agd of zij wel wist, dat zc uu al voor
bijna vijftien mark bij hem in het krijt stond;
bij den varkensslager een ontevreden lippen-
trek, telkenmale, als zij énkele reepjes spek of
een paar ons ham vroeg; een verlegen rood
op haar kaken, als hij met norsch gebrom
haar vroeg: of hij. dit nu ook al weer moest
opschrijven; de eieren, die zij de laatste week
had onlvangeu, waren niet versch geweest en
die had Nol toch absoluut noodig; niettemin
heeft zij zich niet durven beklagen, geen aan
merking durven maken.
Eens een absoluut weigeren bij den slach
ter hij kon haar nu niet langer poffen; hij
heeft veel compassie met haar, zeker, zeker,
maar zij moest toch bedenken, dat ieder zich
zelve het naast is, dat hij ook vrouw en kin
deren had, die ook moesten leven en hoe zou
dat mogelijk zijn, als niemand betaalde, dan
zou hij morgen met den dag zijn winkel wel
kunnen sluiten; hij kreeg zijn beesten toch ook
niet voor niks en hij moest toch ook zorgen,
dat de boeren op z'n tijd de centen -voor hun
koeien kregen.
Toen is Gretchen naar Maastricht gegaan,
naar een Jood, die vroeger wel eens bij hen
was geweest, hun geld had geboden voor een
oude eikenhouten kast, die Nol eens van een
boer ter betaling had gekregen in plaats van
geld.
Een groote som, die hij hun had geboden,
eerst driehonderd, toen vierhonderd, 't laatst
vijfhonderd francs.
Zij hebben het niet willen aannemen, hoe
veel zij er ook op verdiend zouden hebben,
want wat het dien Jood wazurd was, was hel
hun ook waard.
Nu echter moest... moest Het, Nol moest
flink, krachtig voedsel hebben om d'r weer
gauw boven op te zijn, zooals do dokter ver
zekerde.
Zij heeft den Jood gezegd, 'dat hij nu de
kast voor vijfhonderd francs kon krijgen.
„Dat kan ik er niet voor geven," heeft deze
geantwoord.
„En dat heb je er toch zelf voor geboden."
„Ja vroeger, das waar" met onverschillig
schouderophalen, maar toen wist hij iemand,
die absoluut zoo'n kast wilde hebben, maar
die heeft er nog ergens anders een gevonden
hij zelf kon er niets mee doen; 't ding zou
hem maar in den weg staan.
„"Wat hij er dan nog voor gaf" heefl zij ge
vraagd met angstbenepen stem.
Nou tweehonderd francs en dat nog wel
alleen om haar pleizier te doen.
Woedend is zij heengegaan, brommend van
gemcene afzetterij.
Weer in- Roosdaal terug, heeft de bakker
haar gezegd, dat de vijftig mark nu vol waren,
dat het nou tot zijn spijt niet verder ging haar
nog langer te poffen.
Den volgenden morgen heeft zij de kast voor
tweehonderd francs aan den Jood verkocht.
Dringender, nijpender het gebrek en de
armoede; zij heeft ook al de andere meubelen
in de benedenkamer verkocht, waar Nol niet
kon komen, haar Zondagschc kleeren, alles
wat slechts eenige waarde had.
En niemand, die haar wil bijstaan, de red
dende hand toesteken.
God... God. wat worden de menschen toch
anders als je arm bentl wat zijn ze hardvoch
tig, als je maar even wijst naar hun geld-
laadje; waar zijn nu de vroegere vrienden en
vriendinnen, die vreugdeschoten hebben ge
lost den dag van hun huwelijk, die hun huis
met bloemen hebben versierd, die altijd even
lief en affabel zijn geweest, zoolang hel hun
goed ging; allemaal hebben ze medelijden met
haar, allemaal zonder uitzondering, maar als
ze hun 'n paar mark ter leen vraagt niet de
stellige belofte, dat zij het zal teruggeven
zoo zeker als God als Nol maar weer eens
aan 't werk was, dan geen enkele, die 't mis*
sen kon, ieder die uitvluchten wist te beden
ken.
Manchy, Habeeks, ja, als die nog leefden,
die zouden haar wel geholpen hebben, ten
minste dat geloofde zij wel, ofschoon zij nu
geleerd had, dal men eigenlijk op niemand,
niemand kon vertrouwen, als je in de miserie
zit.
Zij hebben honger geleden, zij en haar kin*
deren; zij hebben zich gevoed met het droge,
grijze roggebrood, met in beetje vet gesloofde
aardappelen; zij hebben gehuisd, in de kale
holle vertrekken, waarin schier geen meube
len meer; zij hebben gebeefd van koude voon
den vuurloozen haard en hij heeft het niet
geweten eiken dag heeft zijn vrouw hem
het stukje vleesch, de enkele eieren op hel
bed kunnen brengen God en zij weten
alleen hoeveel moeite en opofferingen het
haar heeft gekost, hoeveel vernederingen zij
heeft moeten verduren.
(Wordt vervolgd.)