T N* 30.
„DE EEMLANDER".
Vrijdag 4 Augustus 1916.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
15'* Jaargang.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1.
Uitgevers: VALKHOFF C<
De oorlog.
DE EERSTE MEI.
AMERSFOORTSC
u MARlE VAN VERSENDAAL.
Hoofdredactie, j Mf Q j VAN SCHAARDENBURG.
ABONNEMENTSPRIJS:
$*er 8 maanden too* Amersfoort t
Idem franco per post.. l.®0.
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) I
(Afzonderlijke nummers0.05.
^Wekelijkaoh bijvoegsel „De HoUandeche Huisvrouw" (onder
redactie van Thérèse Hoven) per 8 mncL 50 ets.
Wekelqksoh bijvoegsel „Pak me mef per 8 mnd. 52 ets.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regols.. f O.HO.
Eikeregel meer0.15.
Dienstaanbiedingen 1—5 regels 0.50,
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handol en bearyf bestaan zeer voordoolige bepalingen
tot het herhaald advorteoren in dit Blad, bij abonnoment.
Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
B e r 1 ij n, 3 Aug. (W. B.) Bericht uit het
groote hoofdkwartier vtrn heden voormid
dag.
Ten noorden van de Somme deed een
krachtig vijandelijk voorbereidingsvuur tus
schen de Anere en de Somme een grooten
beslissenden aanval verwachten. Ten gevol
ge van ons spervuur kwam het slechts tot
Én tijd en ruimte beperkte maar zware ge
vechten.
^an beiden zijden van den straatweg Ba-
paisme—Albert herhaalde de Franschen
Stormaanval zich tot zeven malen toe. In
eene taaie worsteling bleven onze troepen
meester van hunne stellingen; alleen in de
hoeve Monacu en in het gedeelte loopgraaf
'ten noorden daarvan is den tegenstander
binnengedrongen.
Ten zuiden van de Somme, bij Barleux en
Estrées, werden Fransche aanvallen afge
wezen.
Rechts van de Maas bracht de vijand te
gen de Cote de Poivre en op een breed front
van het werk Thiaumont tot ten noorden van
het werk La Lauffée sterke krachten tot den
aanval in het vuur. Hij kreeg voet op het
westelijke gedeelte van de Cote de Poivre
en ten zuidwesten van Fleury in gedeelten
van onze voorste linie enx herwon in het
boschje van La Lauffée de eergisteren ver
loren loopgraafstukken. Aan het werk Thiau
mont en ten zuidoosten van Fleury werd de
tegenstander glad afgewezen; in het berg-
bosch werd hij na een voorbijgaanden in
braak door een tegenstoot onder zware ver
liezen voor hem er uit geworpen.
Bij de vijandelijke bomaanvallen op Bel
gische steden werden o.a. in Meirelbeke
(ten zuiden van Gent) 60 inwoners, waar
onder 9 vrouwen en kinderen, gedood of
zwaar gewond. Onze vliegers vielen vijande
lijke eskaders aan en dwongen ze om te kee-
ren. Een week uit over' Nederlandsch grond
gebied.
In den luchtstrijd werden twee machines
ten zuiden van Roulers- en ten zuidoosten
van Peronne neergeschoten, door afweer-
vuur vliegers bij Roesinghe en ten noorden
van Atrecht naar beneden gebracht.
Parij s, 3 Aug. (Havas). Namiddagcom
muniqué.
Ten noorden van de Somme sloegen de
Franschen gedurende den nacht verschei
dene Duitsche aanvalspogingen terug, die
gericht waren tegen de hoeve Monacu. Er
werden nieuwe Fransche stellingen georga
niseerd tusschen die hoeve en het bosch
van Hem. Het wordt bevestigd, dat de Duit-
«che eenheden, die in de streek van Monacu
in den strijd waren, moesten worden weg
genomen tengevolge van de zware verlie
zen, die zij sedert 30 Juli hebben geleden.
Ten zuiden van de Somme mislukten
Duitsche aanvallen op de Fransche stellin
gen ten zuiden van Estrées onder het Fran
sche vuur.
Aan den rechter Maasoever deden de
Duitschers herhaalde malen hevige tegen
aanvallen op de gister door ons veroverde
stellingen. Overal braken ons spervuur en
infanterievuur de pogingen van de Duit
schers, die zware verliezen leden. Onze
voordeelen voortzettende, mankten wij flinke
vorderingen ten zuiden van Fleury; wij be
reikten den onmiddellijken omtrek en kwa
men voorbij het station. Het cijfer der door
ons gemaakte gevangenen alleen in de
streek van Fleury in den loop van den dag
was 700; het totale aantal valiede gevange
nen, die sedert 1 Augustus aan den rechter
Maasoever in onze handen zijn gevallen, is
omstreeks 1000.
In de streek Vaux-Chapitre en Lechenois
bleef de artilleriestrijd intens woeden zonder
infanterie-actie.
De nacht was rustig op de rest van het
front, behalve in het bosch van Apremont,
waar wij met geweervuur Duitsche patrouilles
ui te en joegen.
Aan het Somme-front velde de sergeant
Chainot gisteren in twee luchtgevechten tel-
kens^ een tegenstander neer. Een ander
Duitsch vliegtuig viel ontredderd neer bij
Chauny.
Avond-communiqué.
Er was geene infanterie-actie aan de Som
me.
Aan den rechter Maasoever zetten wij
onzen aanvallen voort op het front Thiau
montFleury en namen alle loopgraven
tusschen deze punten en het dorp Fleury.
Wij maakten 650 gevangenen en brachten
het totale cijfer der ongewonde gevangenen
rechts van de Maas op 1750 sedert 1 Maart.
Fleury viel in een schitterenden aanval,
gelijktijdig ondernomen uit het noordwesten
en zuidoosten. Door een aanval in de streek
van Lechenois herwonnen ^ij den meesten
grond, die Dinsdag verloren was gegaan.
De sfrijdvliegtuigen waren aan de Somme
zeer actief. Zij velden vier Duitsche machi
nes neer. Twee andere kwamen, zeer be
schadigd, verticaal neer in de Duitsche li-
niën.
Londen, 3 Aug. (R.) Communiqué
van het Britsche hoofdkwartier.
Gedurende den nacht werd het werk voort
gezet om ons te versterken op den door
ons gewonnen grond en om gemeenschaps-
loopgTaven te openen. Onze kanonnen wa
ren werkzaam. De artillerie van den vijand
antwoordde levendig gedurende den avond
langs het front van de Maltz Homhoeve tot
Longueval en ook op de bosschen van Ma-
metz en Fricourt en het dorp Pozières.
Tegen den morgen verflauwde zijn \uur.
De vijand liet een kleine mijn springen
bij Souchez, maar veroorzaakte daarmee
geene verliezen en weinig schade.
Tweede telegram. De Engelschen
wonnen grond ten noorden van Bazentin-le-
Petit en sloegen krachtige aanvallen op het
bosch van Delville terug, met zwaar verlies
voor de aanvallers. Onze zware artillerie
bombardeerde een versterkt punt tusschen
Pozières en Thiepval; het over het open
veld vluchtende garnizoen werd met veldge
schut beschoten.
Op andere punten van het Somme-front
was aanmerkelijk wederzijdsch artillerie-
werk.
Twee vijandelijke vliegtuigen weiden
neergeveld, waaronder een van een nieu
type. Drie Britsche machines werden door
kanonnen naar den grond gebracht.
Berlijn, 3 Aug. (W. B.) In den nacht
van 2 op 3 Augustus is wederom door een
groot aantal onzer marine-luchtschepen een
aanval gedaan op de zuidoostelijke graaf
schappen van Engeland. Voornamelijk zijn
op Londen, het vlootsteunpunt Harwich en
de spoorwegen en uit militair oogpunt ge
wichtige industrie-inrichtingen in het graaf
schap Norfolk met succes een groot aantal
spring- en brandbommen geworpen. De
luchtschepen werden bij hunne aankomst
door vijandelijke luchtstrijdkrachten en
vliegtuigen aangevallen. Bij den aanval zelf
werden zij door talrijke zoeklichten belicht
en hevig beschoten. Allen zijn onbeschadigd
teruggekeerd.
L o n de n, 3 Aug. (R.) Officieel bericht.
Verscheidene vijandelijke luchtschepen ver
schenen in den nacht van den 2en op den
3en Augustus boven de Oostelijke en Zuid
oostelijke graafschappen.
De ^eerste berichten omtrent hun komst
werden omstreeks middernacht ontvangen,
waaruit scheen te blijken, dat niet minder
dan zes luchtschepen min of meer tegelij
kertijd een aanval deden op de graafschap
pen Norfolk, Suffolk en Essex. De aanval
duurde ongeveer IVj uur. Behalve op één
punt drongen de aanvallers niet ver in het
binnenland door, maar bepaalden ér zich toe
enkele bommen tegelijk te werpen op ver
van elkaar gelegen plaatsen, voornamelijk
bij zee. Verscheidene bommen moeten in
zee zijn gevallen.
De afweerkanonnen kwamen op één plaats
in acti*, maar het luchtschip, dat daar werd
aangevallen, kon teruggaan. Tegelijk met
dezen aanval zette een luchtschip koers naar
de kust van Kent. Verscheidene waarnemers
rapporteeren, dat een tweede luchtschip op
het eerste volgde. Het aantal bij dezen aan
val geworpen bommen maakt deze verkla
ring zeer aannmelijk. Het afweergeschut
kwam in actie en tegen den eersten aanval
ler worden één, zoo niet twee treffers ge
meld.
In het geheel heeft men tot nu toe acht
tien bommen geteld, met inbegrip van die
welke men in zee heeft zien vallen.
De totale schade is verwonderlijk klein.
Be r 1 ij n 3 Aug. (W.-B.). Bericht uit het
groote hoofdkwartier van heden voormiddag.
Op het front Hid^nburg waren op het
noordelijk gedeelte geene bijzondere ge
beurtenissen. Russische aanvallen aan beide
zijden van het Nobelmoer mislukten. Een
krachtige aanval viel ineen ten zuiden van
Lubieszow.
Aand'en spoorweg Kowel—Sarny werden
oprukkende vijandelijke tiraillc-ursliniën door
ons vuur verdreven.
h^het bosch bij Ostro-.v (ten noorden van
I Kieselin) werden meer dan 100 gevangenen
gemaakt.
Aanvallen, die de vijand had beraamd aan
I heide zijden van <Jen spoorweg bij Brody,
j kwamen slechts tegen Ponikowica tot uitvoe-
ringzij werden afgewezen. Overigens
heerschte er geringe gevechtsarbeid op dit
front. Bij Rozyszcze en ten oosten van Forc-
zyn werden Russische vliegtuigen neerge
schoten.
Het leger van Bothmer zuiverde kleine
Russische nesten ten zuidwesten van Wcles-
niow.
Weenen, 3 Aug. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
Bij Welèsniow dreven^ onze troepen de
vijandeBjke afdeelingen, die op een smal
Front onze loopgraven binnengedrongen
waren, volledig terug.
Het leger van von Böhm-Ermolli sloeg ten
zuid-westen en westen van Brody aanvals
pogingen van den- den vijand terug.
Ook aan den spoorweg SarnyKowel en
aan de Beneden-Stochod mislukten aanval
len der Russen.
Petersburg, 3 Aug. (Tel.-agent-
schap). Namiddag-communiqué van den
grooten generalen staf.
In den nacht van den 2en Augustus on
dernam de vijand een aanval met behulp
van verstikkende gassen in de streek van
Smorgon (ten Oosten van Wilna). De aan
val begon om één uur 's nachts en zesmaal
werden met een tusschentijd van een uur
gaswolken op ons afgezonden. De aanval
eindigde om zes uur 's morgens. De gés
wolken werden bijtijds ontdekt en de Duit
schers, die onder begunstiging er van tot
den aanval overgingen, werden met geweer-
en machinegeweervuur ontvangen. Zij leden
zware verliezen éh moesten haastig naar
hunne loopgraven teruggaan, zonder dat zij
voorbij hun prikkeldraadversperringen ge
komen waren.
Avondcommuniqué.
Aan de Stochod waren verwoede gevech
ten in de buurt van de dorpen Dubesjovo
en Goelewitsji. In de streek van Vorobievna,
ten oosten van Ezerny, vlogen 9 vijandelij
ke vliegtuigen over onze kampementen.
Weenen, 3 Aug. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
In geslaagde kleine operatiën werden gis
teren in den sector van Borcola 140 Italia
nen, onder wie twee officieren, gevangen
genomen en twee machinegeweren buit ge
maakt.
Op de hoogten ten Zuidwesten van Pane-
veggio werden den len Augustus wederom
twee Italiaansche bataljons onder zeer zware
verliezen teruggeslagen.
Overigens hadden er geen bijzondere ge
beurtenissen plaats.
Rome, 3 Aug. (Stefani). Officieel com
muniqué.
In het Adige-dal duurt het bombardement
van de vijandelijke artillerie voort met mede
werking van vliegtuigen, van wie er een bom
men op Ala wierp zonder er slachtoffers te
maken of schade aan te richten.
In de streek vap de Boven-Postina sloegen
wij gisteren een aanval op onze stellingen!
in het kleine Caldiera-dal af.
In het Travenanzes-dul maakten onze
troepen nieuwe vorderingen ondanks den
hordnekkigen tegenstand van den vijand.
Het bombardement van de vijandelijke
artillerie op Cortina en Ampezzo duurt voort#
evenals ons bombardement van bewoonde'
plaatsen in het Drava-dal.
Aan het verdere front Is de toestand om
gewijzigd.
Weenen, 3 Aug. (W. B.) Officieel be
richt.
De Italiaansche duikboot GiacinJo Pulino
is in de -noordelijke Adria in onze handeni
gevallen en bijna geheel onbeschadigd naar
Pola gesleept. De geheele bemanning, drie
officieren en 18 manschappen, is onge-
wond gevangen genomen.
Ber 1 ij n, 3 Aug. (W. B.) Officieel be
richt.
Verscheidene Duitsche watervliegtuigen
hebben den 2en Augustus des morgena
vroeg opnieuw het Russische vliegstotion
Arensburg aangevallen en verscheidene ma
len de gebouwen aldaar getroffen. De Rus*
sische strijdvliegtuigen, die opstegen om ons
aan te vallen, werden verdreven. Onze
vliegtuigen zijn ongedeerd teruggekeerd.
Weenen, 3 Aug. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
Een afdeeling van onze torpedovcartuigen
beschoot den 2en Augustus, des morgens,
militaire'inrichtingen te Molfetta. Een vlieg-
tuigloods wéfd vernield, een fabriek in brand
geschoten en een andere beschadigd. Bij
den terugkeer hadden deze torpedovnartui-
gen en de kruiser Aspera, die zich bij hen
had gevoegd, een kort gevecht met een uit
een kruiser en zes torpedojégers bestaande
vijandelijke afdeeling. Nadat wij ze eenige
molen getroffen hadden, wendden de vijan
delijke schepen zich naar het Zuiden en ver
dwenen. Onze schepen keerden behouden
terug.
Denzelfden dag werden in de morgenuren
vijf vijandelijke vliegtuigen, die zonder
eenige schade aan te richten bommen op
Durazzo wierpen, door een onmiddellijk daar
opgestegen watervliegtuig achtervolgd. Een
der vijandelijke vliegtuigen werd eenige zee
mijlen van Durazzo door een van onze wa
tervliegtuigen tot dalen gebracht en in
slechts weinig beschadigden toestand buit
gemaakt. Van de beide inzittenden, die de
vlucht namen, is later een officier door onze
troepen gevangen genomen.
Tegen het torpedovaartuig Magnet werd
den 2en Augustus, des voormiddags, door
een vijandelijke duikboot een torpedo gelan
ceerd, die de verschansing beschadigde.
Hierbij werden twee man gedood en vier ge
wond. Zeven man worden vermist. Het vaar
tuig is in de haven gebracht.
Konstantlnopel, 3 Aug. (W.-B.J,
Communiqué van het hoofdkwartier van de»
2en.
Aan het Irakfront geen verandering.
Zij hebben niet altijd lente degenen die
lachen.
Roman door
Mr. L'. a J. LAMBERTS HURRELBRINCK.
25
NVoensdag 22 July... wanneer is dal... wal
fc 't -vandaag? Is 't Maandag of Woensdag
of Zaterdag, hij weet het niet... hoe zou hij
dat ook weten... elke dag is immers precies
ais de andere... 's morgens een homp brood,
daarna erwten pikken... 's middags blikken
kelel met papperig eten, daarna erwten pik
ken... 's avonds weer homp brood, daarna
.weer erwten pikken, tol de hel luidt, de stroo-
rak wordt neergelaten... zoo altijd, altijci. elke
dag, elk uur, elke minuut als de andere: zoo
van Maandag tot Maandag, altijd hetzelfde in
eeuwige eentonigheid... hoe wil hij dan
weten wanneer het Woensdag 22 July zal
rijn?
Toen dien morgen de gevangenisbewaarder
bij hem kwam heeft hij dezen gevraagd wan-
dat was, Woensdag 22 July.
•Das vandaag over veertien dagen'! heeft
®ij geantwoord.
„Dus... 't is vandaag ook Woensdag?"
- „Ja, dat komt uit."
Toen heeft hij eiken morgen geteld met
bange zekerheid, de dagen., nog zooveel
nu nog maar zooveel, voordal hij voor de
heeren van het tribunaal zal komen.
Ilij ziet dien dag le gemoet met benauwende
angst en tegelijkertijd met brandend ongeduld
want dan zal hij welen hoe lang t nog zal
duren, voordat hij ze weer allemaal zal zien,
Gretchen en de kinders.
Vroeg, repds lang voor de opening der
terechtzitting, een zeldzame drukte vobr het
statig somber gerechtsgebouw, dat plomp,
vierkant hoog oprijst met zijn mnssalen front
gevel, ter neer drukkend als het ware de
dwerghuisjes terzijde van de nauwe, opglooi-
ende straat. In den hooggewelfden. broeden
zuilencorridor een roezemoezig gegons, een
gewirwar van lijven, waartüsschen rustig,
schier onbewogen de blauwe witgetreste
bonkgestalten der marechaussées; een ver
ward schoencngetrap, een kleergeschujfel op
de kronkelende trappen; voor de dubbele
deur. de toegang lot de publieke tribune, een
geweldig dringen, een compacte massa, een
chaos van lichamen, tegen elkaar geplakt.
De groote gerechtzaal nog leeg; holle kale
ruimte, waarin slechts één enkele figuur, de
zwartgerokte deurwaarder, lange strook
papier in de hand, dribbelpasscnd heen en
weer; de voor de pers bestemde banken reeds
geheel ingenomen dooi de vertegenwoordi
gers der aarde-koningin en enkele bevoor
rechten.
Plots alle blikken op de deur. vlak tegen
over hen; twee marechaussées. flinke, stoere
kerels, die verschijnen tusschen hen
Peters, lijkbleek, den rug gekromd, de oogen
op den grond gericht.
Augstig, langzaam gehoorzaamt hij aan hel
bevel van een zijner bewakers als deze,
wijzend op de houten bank hem zegt: „zet je
hier neer."
Inmiddels zijn nog enkele anderen binnen
gekomen in de groote zaal, nieuwsgierig
hunne oogen wendend naar den gevangene,
verwonderd, dat deze zoo verlegen, zoo be
deesd is, de brutale dief, de inbreker, de
moordenaar.
Een gemompel, murmelend gelispel tus
schen de reeds zeer velen, dra gesust door het
binnentreden van vijf zwart getabberde man
nen, die zwijgend, met kalmen ernst schrijden
naar de zetels met hooge leuningen achter
een brcede groene tafel, waarop verschillende
verzegelde met dunnen touwen omwonden
pakken. De magistraten nemen in de voor hen
bestemde plaatsen, links <le officier van justi
tie, de vertegenwoordiger van den Staat, de
strenge Handhaver der wet; tegenover hem de
griffier.
Op den middelsten zetel met hoogere rug
leuning dan dc andere, de voorzitter.
„Ik verklaar de zitting voor geopend" zegt
deze snel, kort met tegelijkertijd een zachte
slag met den hamer.
Een marechaussée opent de deur, welke
toegang geeft tot de publieke tribune en
onmiddellijk een zware golf van lijven, rol
lend door de nauwe vierkante ruimte de zaal
in; de eersten vooruit Hollend naar de bar
rière, grens tusschen tribune en rechtzaal,
met stootende, wegduwende ellebogen, met
wringende schouders zich een plaats ver
meesterend; ook hunne blikken allen starend
in één richting, naar één figuur, naar hem,
den misdadiger.
„Beklaagde sla eens op"- zegt de voorzitter.
Deze gehoorzaamt.
Hij vraagt hem zijn naam, voornaam,
ouderdom, beroep en woonplaats, vragen met
zachte, onzekere slcni beantwoord.
„Ik vermaan u oplettend te zijn op hetgeen
gij zult hooren."
De griffier leest vervolgens met eentonige
ratelstem de dagvaarding en andere beschei
den voor; dan weer de voorzitter: deurwaar
der laat eerst den deskundige voorkomen, de
andere getuigen verlaten de zoal.
Het eerst de dokter van Roosdaal.
Deze verklaart, dat hij den gewonde Jacobus
Kerkhofs heeft onderzocht, dat dezen met
een mes of ander scherppunlig snijdend voor
werp was toegebracht een steek, die de rcch-
terlong had geraakt, dat er groote bloeduit
storting had plaats gehad, dat, wanneer de
steek met eenige meerdefe kracht zou zijn
toegebracht, de dood onvermijdelijk zou zijn
geweest, dat het nu ook uitsluitend te dan
ken is geweest aan de spoedige geneeskun
dige hulp, die hij heeft kunnen verleenen, dat
het gevaar was afgewend.
„Deurwaarder, maak de pakken eens open."
De gerechtsdienaar heeft weldra aan het
bovel voldaan.
Uit een dezer een hemd mei groote bloed
vlekken.
„Weet u ook of dit het hemd was, dat de
verwonde droeg?"
„Ja mijnheer de voorzitter."
„En kan de wonde zijn toegebracht met dit
mes?"
„Ja mijnheer de voorzitter."
„Hebt u nog iets te voegen bij uwe verkla
ring?"
„Neen,* mijnheer de ^orziller."
„Beklaagde hebt gij eenige aanmerking te
maken op dc verklaringen van dezen deskun
dige?"
Slechts een ontkennend hoofdschudden
„De volgende.getuige, deurwaarder, Jncobof
Kerkhofs."
Een bloedgolf stroomt naar zijn hersens, da
wangspieren trillen# de adamsappel rolt hce»
en weer in den strot erf" de handen sluiten
zich krampachtig te saam. als hij dien naam
hoort.
Stappen achter hem, nader, nader, dan
naast voor hem, die kerel... zijn schuld, dat
hij hier staat, als een boef... een dief
De president vraagt den getuige naam en
voornaam/en hij antwoordt met dezelfde kra-
kende slem als toen* dien Meinacht op deni
Bronbcrg, toen hij zeide, dat Gretchen geen
Meiliefste mocht zijn, omdat zij geen Roos*«
daalsche was, met datzelfde valsche geluid#
waarmede hij haar heeft uitgescholden in'
den Roosdaler Hof, toen hij hem gewurgd zou
hebben, als die anderen er niet tusschen waren
gekomen.
„Zijt gij bereid de waarheid, niets dan da
waarheid tc zeggen?" weer de rechter.
„Jawel mijnbeer."
„Wil dan de beide voorste vingers van uif
rechterhand omhoog steken en mij eerbiedig-
lijk de woorden nazeggen: „zoo waarlijk help*
mij God Almachtig."
„Zoo waarlijk lielpe mij God Almachtig.
't Is een valsche eed, dien hij aflegt, wan!
hij zal liegen om hem te bezwaren, hem iotf
lang en zoo diep mogelijk er in te douwen
dat crapule.
„Vertel dan eens wat gij van de zaak wcety
getuige."
(Wardt yervolizdJ-v