N* 49= Eerste Blad. 15de Jaargang. DE EEMLANDER". Zaterdag 26 Augustus 1916. Heimwee. RSFOORTS Hoofdredactie: MARIE VAN VERSENDAAL. Mr. O. j. VAN SCHAARDENBURG. Uitgevers: VALKHOFF Co ABONNEMENTSPRIJS: fcer 8 maanden voor Amersfoortf 1.30. Idem franco per post1.80* t Per week (met gratis verzekering tegea ongelukken) 0.125. Afzonderlijke nummers0.05. 'Wekelijksoh bijvoegsel „De Hollandschs Huisvrouw** (onder redactie van Thérèae Hoven) per 8 mnd. 50 ets. (Wekelijksoh bijvoegsel 9Pak me msf per 8 mnd. 52 ets» Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT I. Intercomm. Telefoonnummer 66. PR LJS DER A D VERTEN TIEN: Van 1—5 regels». f 0.80. Elke regel meer0.15. Dienstaanbiedingen 1—5 regols.. 0.50. Groote lettors naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan zeor voordoeligo bopalingon tot het herhaald adverteeren in dit Blad, bij abonnoiuent. Eone circulaire, bevattende do voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Er is geen woord te vinden, dat zoo juist $n kort de stemming weergeeft, die door heimwee wordt uitgedrukt; een ziekte, zeg gen sommigen, niet begrijpend dat een menschenleven, waaraan gij vreemd blijft, Iets zeer wezenlijks mist. Want gezegend is haar gedachte en goddelijk ook haar oor sprong. Spreekt zij niet van een stil verlan gen, soms niet bevredigd, maar toch 't hart dringend in een richting, waar vrede is te vinden? Misschien kan 't wat eenzijdig wor den en kent men meer 't verlangen dan de vervulling; maar elk gezond menschenhart kent zijn oogenblikken van terugzien, van •vriendelijk gedenken; dan strekken armen eich uit en willen omvatten, wat nog ver is en toch zoo begeerenswaard. Naast weemoed en smart rijst de hope in 't geslingerd men schenhart. Dat is geen ziekte, maar 't ver langen naar een eeuwig thuis, dat niet aflaat ons te trekken. Heimwee kan verschillend zijn. Jaren ge leden stond een jonge man in zijn tuin. Nog maar kort was hij in 't dorp gekomen en werk had hij er 'gevonden veel en goed. Alleen nu en dan werd 't verlangen hem te sterk. Och, de menschen waren wel goed en trouw, maar van hoeveel dingen hadden zij, eenvoudige menschen, geen begrip; hoe stil was 't 's avonds langs de wegen en als hij zijn avondwandeling maakte en de kerk tus- sohen 't geboomte soms zoo scherp zich af- teekende tegen de heldere lucht, dan voelde hij wel den zegen van op zoo'n vredig plekje te mogen wonen. Maar 't was toch anders in de groote stad! En nu zag hij aan den hori zont den weerschijn der vele lichten: daar was het leven, het denken, 't werken van grootscher leven. Daar kende men meer dan de kleine dorpsbelangen; daar zag men de grootheid van den strijd env werkte in allerlei leringen, opdat hij juist werd gevoerd; daar was de kunst, de wetenschap, die hij liefhad en die niet door anderen beoefend, zoo groo- ten zegen kunnen geven. Met heimwee zag hij naar 't licht, dat van heerlijkheid getuigde hier al te veel gemist; totdat 't late uur hem naar binnen dreef en hij droomde van allerlei heerlijkheid. Verlangen naar een verloren thuis. Een maal heeft een mensoh den grooten stap moe ten wagen en hij is 't oude nest uitgevlogen; nu zit hij in den vreemde en gedenkt al wat hij had. Als feestdagen komen voor den huiselijken kring, hij zal er alleen in ge dachten in mee leven; ver van huis houden zijn overleggingen zich bezig met al 't ver trouwde, dat hij van vroeger jaren kent. Hij ziet des morgens de kamer zich vullen en 's middags scharen allen zich om den disch; maar hij zit eenzaam, ook als vrienden hem omgeven en vergoeden willen 't gemis. Of wel, hoe dikwijls in later dagen verlangen wij terug naar 't ouderlijk huis. Als wij nog maar eens eenmaal konden zitten in den welbe kenden kring, nog eenmaal konden hooren een vriendelijke stem en op heilige dagen van ons leven overvalt ons 't heimwee naar de liefde en trouw, die eens ons bewaarden en wie ze gaven zijn onherroepelijk heen. Gezegend wie zoo terugdenken kunnen aan wat er is geweest. Niet anders heeft de verloren zoon geze ten in 't verre land, denkend aan moeders liefde, totdat 't verlangen hem te sterk wordt en de boeteling reist naar huis. Dat is geze gend heimwee. Maar dieper nog wordt de stemming of kennen wij niet allen iets van de gewaarwor dingen van Israël, weggevoerd naar 't vTeem- <le Babel, heen van den tempel, niet meer in staat zijn God te dienen, gelijk men 't altijd gewoon was geweest? Als men daarginds zit, ziet men die tempel verwoest, maar toch ge denkend, hoe eens de wegen naar Jeruzalem zich vulden met vele bedevaartgangers; dan klonk gejubel en lofzangen van een feestvie rende schare. Nu was dat alles voorbij. Maar •wachten zou men op zijn God en Heer, loven met zijn gansche ziel. En zoo is die 42ste Psalm geworden 't lied van 't eeuwige ver- 'langen naar God, waardoor geen menschen ziel onberoerd blijft; dat is haar adel en kracht. Een diep verlangen trilt door 't hort der - aard' Naar 't morgenrood, dat licht en leven baart. Kom tot ons, Heil'ge Geestf en 't duister zwicht, Uit donk re diepten smacht ons hart naar licht. Dat is waarheid voor eiken mensch'. Wie heeft er vrede met de wereld, zooals zij werd ®n zooals zij in een voortdurenden strijd zich ontwikkelt; wie kan zich neerleggen bij al den jammer, 't onrecht, de armoede onzer men- schenwereld, de hopeloos oppervlakkige ge dachten, die worden verkondigd, de arme lijke daden, die worden gezien; wie is vol daan over zijn eigen leven, dat zoo gansch anders werd dan 't moest zijn? Er is heimwee naar beter bestaan, naar zuiverder ernst en dieper vroomheid; daarin openbaart zich onze kracht. En een mensch, die nog nooit in den avond heeft gestaan turend naar 't liol\t aan den hemel, dat de groote stad er doet ko men, die niets begrepen heeft van wat de oud-Christelijke schrijver zegt van 't hemel- sche Jeruzalem, dat hij op aarde ziet neer dalen, hij mist dat groote en heerlijke, dat hem bewaart in allen nood. Ernstige oogen turen vooruit en kennen verlangen niet naar wat was alle'en, maar naar dót eeuwig tehuis, dat voor allen openstaat. „Op Liefde alleen zit ik te wachten, om mij eindelijk in hare handen te geven" (Fagore). Maeterlinck verhaalt in één zijner stukken van zeven prinsessen, die zijn ingeslapen en men durft ze niet wakker maken, want zij zijn zóó zwak. Uit warme landen zijn zij geko men; nu missen zij de zon in dit oord van nevel en mist. Van zwakte en heimwee zijn ze in slaap gevallen, maar ook omdat zij moe zijn van 't lange wachten. De prins toch, de speelgenoot hunner jeugd, zou komen. En nu is hij daarf Zij liggen in diepen slaap, met de handen ineen, alsof zij bang waren elkander te verliezen. Dan, als hij eindelijk binnenkomt, worden de zes anderen wakker, maar Ursule, die hem zoolang heeft gewacht, zeven jaren, alle nachten en dagen, blijft on beweeglijk en strak. Zij was gestorven van diep, onvervuld zielsverlangen! Zoo zij het niet met de menschenziel. Ver langen kan verteren de beste krachten, maar 't kan ooit je wakker roepen, omdat 't spreekt van wat eeuwig waar en groot is. Een ziel zonder verlangen is als een dag zonder licht, een tuin zonder bloem, een huis zonder kinderen, als een oog zonder gloed; heimwee spreekt van iets dat uitgaat: boven 't stoffe lijke, aardsche van ons leven; en dat doet ons leven en werken. V. De oorlog. B er 1 ij n, 2 5 Aug. (W. B.) Bericht uit het groote hoofdkwartier van heden voor middag. Op gelijke wijze als den 18en hadden gis teravond gelijktijdig op het geheele front, van Thiepval tot de Somme, na een aller hevigst artillerievuur, Engelsch-Fransche aanvallen plaats, die meermalen herhaald werden. Tusschen Thiepval en het bosch van Foureau vielen zij bloedig ineen. Gedeelten van de voorste verwoeste loopgraven ten noorden van Ovillers werden prijsgegeven. In den sector LonguevalDelvillebosch be haalde de vijand voordeelen; het dorp Maurepas is thans in zijne handen. Tus schen Maurepas en de Somme had de Fransche stormaanval geen succes. Ook rechts van de Maas begonnen de Fransohen weer den aanval. De strijd bleef beperkt tot den sector Fleury. De vijand werd afgeslagen. P a r ij s, 2 5 Aug. (Havas.) Namiddag communiqué. Ten noorden van de Somme bevestigden onze tToepen zich gedurende den nacht op het ten noorden en noord-oosten van het dorp Maurepas veroverde terrein. Ten zui den van het dorp deden de Duitschers een hevigen tegenaanval op de door onze troe pen bezette hoogte 121. Neergemaaid door ons artillerie- en machinegeweervuur, kon den de Duitschers onze liniën op geen en kel punt aanranden. Zij leden zware verlie zen. Zestig gevangenen, waaronder twee officieren bleven als gevolg van deze aan vallen in onze handen. Het totaal der valie- de gevangenen, die wij in dien sector maak ten sedert gisteren, bedraagt meer dan 350. Tusschen de Aire en de Aisne was een vrij levendige artilleriestrijd in den loop van den nacht in dA streken van Roye, Lassigny en Moulin-sous-Toutvent. Aan den rechter Maasoever was eene groote werkzaamheid van de beide artille rieën in de streek van het werk Thiaumont. Een Duitsche aanvalspoging tegen het dorp Fleury leed een volledig échec. In het bosch van Apremont werd een bombardement van onze loopgraven, gevolgd door een aan valspoging, die door ons spervuur werd ge stuit. Bij Chauvocourt mislukte een Duitsche onverhoedsche aanval op een van onze kleine posten onder ons vuur. .Gisteren velde een Fransche vlieger een Duitsch vliegtuig neer, dat op den grond verpletterd werd bij Gremency (ten noord oosten van Nantes.) Avond-communiqué. Het bombardement van de Duitsche stel lingen aan de Somme werd voortgezet. Het aantal gisteren gemaakte gevangenen be draagt 600. De Duitschers deden in den nacht een aanvaf ten Zuid-Oosten van St.-Mihiel, die door ons vuur werd gestuit. In een anderen aanval in het bosch van Ailjy kregen zij voet in de voorste loopgra ven, maar werden onmiddellijk weer er uit verdreven. Londen, 25 Aug. (R.) Officieel be richt. Generaal Haig rapporteert: Wij brachten onze linie verscheidene honderden yards vooruit aan beide zijden van den weg Lon gueval—Fiers. Op den rechtervleugel werkten wij gezamenlijk met de Franschen die door Maurapas heen oprukten. Avond-communiqué. Ten westen van Guinchy werd een vijan delijken aanval afgeslagen. Er was artillerie-werkzaamheid op verschil lende deel en van het front. P a r ij s, 2 5 Aug. (Havas). Het Fransch- Engelsch offensief, dat de Duitschers voor stellen als een succes voor hen, heeft reeds 26.000 gevangenen, 170 kanonnen en honderden machinegeweren aangebracht. Berliji^25Aug. (W. B.) Een van onze luchtschepen viel in den nacht van 23 op 24 Augustus de vesting Londen aan. Vier vijandelijke vliegtuigen werden ten noor den van de Somme neergeschoten, door een luchtstrijd bij Pont Faverger, ten zuiden van Varennes en bij Fleury en door afweerge schut ten zuiden van Armentières. Zooals reeds dikwijls in den laatsten tijd op Belgische -steden, werden gisteren op Mons (Bergen) bommen geworpen. Er werd aanmerkelijke materieele schade aan Bel gisch eigendom aangericht; eenige burgers werden zwaar gewond. Officieel bericht van den chef van den admiraalstaf der marine. In den nacht van 24 op 25 Augustus vie len verscheidene marineluchtschepen het zuidelijke gedeelte van de Engelsche oost kust aan. Zij bewierpen de City en het zuid westelijke gedeelte,van Londen, de batte rijen bij de marine-steunpunten Harwich en Folkestone en talrijke schepen op de reede van Dover zeer overvloedig met bommen. Eene goede uitwerking werd overal waar genomen. De luchtsohepen werden op hun heen- en terugtocht door talrijke bewakingsafdeelin gen en bij den aanval door afweer-batterijen hevig, maar zonder succes beschoten; zij zijn allen teruggekeerd. Londen, 25 Aug. (R.) Officieel be richt. Zes vijandelijke luchtschepen deden in den afgeloopen nacht tusschen midder nacht en 3 uur bij tusschenpoozen aanvallen op de Engelsche O. en Z.-O. kust. Een der luchtschepen voer een eind landwaarts in, de onderen bleven in de nabijheid van de kust. Hoeveel bommen geworpen werden is nog onbekend; velen werden gericht op schepen in zee. De aangerichte schade is gering. Op een plaats werden hel station en een aantal huizen beschadigd en 2 paarden gedood. Elders werden 2 huizen vernield. Tot nu toe is bekend, dat 9 personen ge wond werden; enkelen zwaar. Onze afweerkanonnen kwamen in actie. Eenige vliegmachines stegen ter vervolging op; een van dezen schoot op korten afstand op een der vijanden, die echter in de wol ken ontkwam. B e r 1 ij n, 2 5 Aug. (W. B.) Bericht uit het groote hoofdkwartier van heden voor middag. Front Hindenburg. Een tegenaanval om de op 21 Augustus bij Zwyzyn verloren loopgraven terug te winnen had succes. Gisteren en den 21en werden aan de Gra- berka 561 gevangenen ingeleverd. Front aartshertog Karei. Bij de DuitscKe troepen is niets nieuws'gebeurd. Weenen, 2 5 Aug. (W. 3.) Officieel bericht" van heden middag. Front aartshertog KareL Ten westen van Moldawa en in den omtrek van den Tartaren pas werden eenige malen Russische aan vallen, gedeeltelijk in een handgemeen, on der groote verliezen voor den vijand afge wezen. Overigens was er bij onveranderden toestand hier en daar artillerievuur van wis selende sterkte. Front Hindenburg. In den sector Tere- pelnikiPieniaka werd den vijand een stuk loopgraaf, dat hij den 22en had veroverd, weer ontnomen. Hierbij werden een officier en 211 man tot gevangenen gemaakt en drie machinegeweren buit gemaakt. Verder noordelijk waren ge ene bijzondere gebeurtenissen. Petersburg, 25 Aug. (Tel.-agent- schap). Namiddag-communiqué van den grooten generalen staf. In den avond van den 23en Augustus ont wikkelden de Duitschers tegen het dorp Sa- bilka, ten noorden van de spoorweg Lida Mloodeczno, stikgassen. Den 24en tegen middernacht nam de vijand in de streek ten zuiden van Tsirin, na eene krachtige artille rie-voorbereiding, het offensief tegen onze loopgraven, dat door onze veldposten werd teruggeslagen. In de richting van Kowel trachtte de vijand in de streek van het dorp Velitzk het offensief te nemen, dat werd te- rug geslagen. Avond-communiqué. De toestand is onveranderd. Weenen, 25 Aug. (W. B.) Officieel bericht van heden middag. Gisteravond hield de vijand onze stellin gen ten zuiden van de Wippach tot Nowa Vas onder een levendig geschutvuur. Ge lijktijdig traden talrijke verkenningsafdee- llngen tegen dit frontgedeelte op. Zij werden afgewezen. Aan het fjont van de Fossauer Alpen werd na de mislukte aanvallen van de Ita lianen ook hun artilleriearbeid gestaakt. Rome, 25 Aug. (Stefani). Officieel communiqué. In de Sassa-Alpen maakten onze troepen, hoewel èen dichte mist onze artillerie be lemmerde, nieuwe vorderingen op de hel lingen van den Cauriol; zij ontnamen den vijand 40 man gevangenen. Het vijandelijke geschutvuur was bijzonder hevig tegen onze stellingen op de hoogten in het boven De- ganodal. Een kleine aanval van den vijand op den doorgang in het Inferno-dal werd door ons afgeslagen. In de streek van Görz en op het Karst- plateau is de toestand onveranderd. De vijandelijke artillerie wierp weer granaten in de stad en op de bruggen over de Isonzo. B e r 1 ij n, 2 5 Aug. (W. B.) Bericht uit het groote hoofdkwartier van heden voor middag. Aan den Balkan zijn geene gewichtige ge beurtenissen voorgevallen. Weenen, 25 Aug. (W. B.) Officieel bericht van heden middag. Op het zuidoostelijk oorlogstooneel waren hier en daar sdhermutselingen aan de Vo- jusa. Sofia, 2 5 Aug. (W. B.) Officieel be richt. Ons offensief op den rechtervleugel houdt aan. In de streek van den berg Moglenitza ondernamen Servische troepen van de Schu- madie-divisie, ondersteund door naburige troepen, in den nacht van den 2ïen,,den na middag van den 22en en den 23en aanvallen op onze vooruitgebrachte stellingen in den sector KirkuzuzKovil. Alle aanvallen wer den teruggeslagen; de Serven trokken zich terug in hunne vroegere stellingen; hunne verliezen zijn buitengewoon zwaar. Onze linkervleugel rukt vooruit naar de Egeïsche kust. Hij stuit op zwakke Engelsche cavallerie, die in alle haast vlucht in de rich ting van Goge en Orfano, door onze troepen vervolgd. Den 23en hebben wij Kreta ver overd en den Parnar Dagh, inzonderheid het dorp Zdravik, de hoogte 750 (10 KM. ten noorden van Orfano), den berg Biglia (850 Meters hoog, 12 KM. ten noorden van Leftera), het dorp Dravono (drie KM. ten westen van Prawischte), de hoogte ten noor den van Kavalla en de geheele vlakte van Sarischaban. ^De Fransche bewering, dat Palmiseh" door de Franschen bezet is, is onjuist, want dit dorp, dat op het Grieksche gebied ligt, was van den beginne af in het bezit van de Fran schen. Par ij s, 25 Aug. (R.). Officieel bericht. Britsche cavallerie-patrouilles gingen ten oosten van het Tschinosmeer, den vijand verschalkende, de Angostarivier op en ver nielden verscheidene bruggen. De Bulgaren hebben Kavalla en Drama niet bezet, waar nog Grieksche garnizoenen liggen. Er waren schermutselingen in de richting van den berg Beles, het Doiranmeer en de rivieren Stroema en Vardar. Er was artillerieduel op het geheele front. De Serven sloegen hevige Bulgaarsche tegenaanvallen af ten noordwesten van het Ostrovomeer en namen verscheidene hon derden gevangenen. Salon i k i25 Aug. (R.). Officieel be richt. De Engelsche troepen vernielden drie bruggen ten no.orden van Neshori, tusschen Pasa Koprusi en Kucuk, ondanks het Bul- gaarsche verzet. Bukarest, 25 Aug. (W. B.) De Monï- teur brengt een besluit van den ministe-- raad, waarbij het buitengewone crediet van 600 millioen lei voor het leger met 200 millioen verhoogd wordt. De Universul bericht, dat in plaats van den ingenieur Saligni generaal Paraskivescc tot munitiedirecteur benoemd is en de in specteur der cavallerie Popowic tot bevel hebber van het eerste leger in plants van Averesco. Par ij s, 25 Aug. (Havas). Hoewel de Bulgaarsche opmarsch is gestuit, heerscht in Athene eene klimmende ontroering en verontwaardiging. De president van de han- delsvereeniging te Athene verklaarde Ons hart breekt van vernedering als wij zien, dat de Bulgaren zich inrichten in onze scholen en kerken en de bevolking dwingen uit het land te gaan. Wij verliezen onze broeders en blijven met over elkaar geslagen armen toekijken. De Nea Hellas dóet een pathetisch beroep op Venizelos om het Griekenland van ouds weer in 't leven te roepen. Petersburg, 25 Aug. (T,el.-agent- schap). Namiddagcommuniqué van den 4 grooten generalen staf. Aan het Kaukazische front duurt onze'op- marsch ten westen van het meer Van voort. In de richting van Mossoel vervolgen wij het overschot van de verslagen Turksche divisie Avondcommuniqué. De toestand is onveranderd. Londen, 25 Aug. (R.) Officieel b<?o richt. Uit Oost-Afrika worden verdere succes sen bericht. Londen, 25 Aug. (R.) Bericht van Lloyds. De Italiaansche zeilschepen Maria Buzzo- nari en Canana zijn in den grond geboord. Kopenhagen, 25 Aug. (W. B.) De National Tidende bericht uit Malmö: Eer gisteravond vertrok een konvooi van tien Duitsche stoomschepen van öregrund, ver gezeld van een Zweedsche torpedoboot. Gis termorgen om zes uur ontdekte men op hel voorste stoomschip de periskoop van een duikboot. Terstond daarna werd tegen het stoomschip een torpedo afgevuurd, die in- tusschen het doel miste. De duikboot ver dween, zonder den aanval, waarvan werd vastgesteld dat hij plaats had in de Zweed sche territoriale wateren, te herhalen. De Zweedsche torpedoboot bevond zich op het oogenblik van den aanval bij hel achterste gedeelte van het konvooi. Stockholm, 25 Aug. (W. B.) Een Russische duikboot schoot in den morgen van den 24en op het Duitsche stoomschip Schwaben, dat in een sleeptrein op H 2 zeemijlen afstand van het Jand voer, zonder waarschuwing een torpedo af. Die is weder om eene schending van de onzijdigheid der Zweedsche territoriale wateren begaan. Het torpedoschot miste, volgens de tot heden ontvangen berichten. Dit nietfive feit verwekt in de pers groote verontwaardiging. Londen, 25 Aug. (R.). Officieel be* richt. Te Calais is eene conferentie gehouden tusschen de Fransche en Britsche regeerin gen over de betalingen in het buitenland en het op peil houden van den wisselkoers tus schen de beide landen. De conferentie werd bijgewoond door Briand, Ribot, Asquith, Mc Kenna en door den Lord Chief, Justice van Engeland Montagu. Londen, 25 Aug. (R.) Een militaire medewerker van de Times levert een betoog, waarin hij concludeert, dat het ten onder brengen van de mannenkracht van den vij and niet buiten de macht van de geallieer den is en niet zoo onbereikbaar als het scheen te zijn, wanneer men nagaat welke reserves nog aanwezig zijn aan beide zijden. Duitschland heeft het aantal bataillons in iedere divisie van 12 tot 10 teruggebracht, hetgeen een bewijs is, dat de kracht begint te ontbraken. Engeland heeft nog 3.800.000 manschappen van den militairen leeftijd, die geen deel van het leger uitmaken. Nog meer zijn er in de dominions, in Tndië en Afrika. Italië heeft groote reserves om zijne divisiën op sterkte te houden en uit Rusland* groote bevolking kunnen nog millioenen ge trokken worden. De moeielijkheid voor Rus land zit niet in de" mannenkracht, maar in de wapenen. Dat is echter te overkomen, Vóór het aanstaande voorjaar, wanneer En geland zijne eigen voorraden zal hebben vol tooid, zal men aan 't werk kunnen gaan orn Rusland yan wapenen te voorzien* i

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1916 | | pagina 1