<iezers
N* 68.
„DE EEMLANDER".
15de Jaargang.
Donderdag 7 September 1916.
In District I
In District III
Het Bestuur der Kiesvereeniging
Amersfoort's Gemeentebelang"
MARIE VAN VERSENDAAL.
floofdredactl»! j Q VAN SCHAARDENBURG.
Uilgevers: VALKHOFF Co
ABONNEMENTSPRIJS:
per 8 maanden too* Amersfoort f 1.30,
Idem franco per post.. 1«80,
Per week (met gratia verzekering tegen ongelukken)
STRAAT 1.
ier 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
o.em.
i. o. 15.
M 0.511.
Van 1—5 regela..
Elke regel meer
Dienstaanbiedingen 1—6 regels
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedryf bostaan zeor voordeelige bepaling""
tot het herhaald udvertoeren in dit Blad, bij abonnement.
Eeno ci^oulaire, bevattondo do voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
e werken tot verheffing van de gemeenschap, om
vaar het kan de economisch zwakkeren te steunen in
lun bestaansstrijd, hen op te heffen tot krachtige leden
ran de maatschappij.
En, waar van zekere zijde wordt gezegd, dat daarom
Ie arbeidersbelangen schromelijk worden verwaarloosd,
laar moet ik zeker voor wat mijn persoon aan
mat een krachtig protest doen hooren.
Al behoor ik dan niet tot de partij der „klasbewuste
rbeiders" en rangschikt men mij daar onder de „bour-
eoisie" hetgeen natuurlijk een onjuistheid is
3Ch meen ik, waar het den strijd betreft voor recht-
aardigheid en vooruitgang, waar het betreft maat-
ïgelen te nemen tot verheffing van de volkswelvaart,
ortom, waar liet betreft de ware belangen van het
olk te behartigen, voor den besen en zuiversten
ocialist niet uit den weg behoeven te gaan.
Zeker, ik ontken geendeels, dat het socialisme een
istorische taak vervult. Zooals in alle tijden, vervult
e S. D. A. P. thans de rol van bergpartij, hoewel de
:ekenen er reeds zijn, dat die taak door anderen van
aar zal worden overgenomen maar ik heb geleerd
ie te moeten plaatsen, niet op den wolkenvloer der
leorie, maar op den vasten grond der werkelijsheid.
De geschiedenis le'ert ons, dat elke blijvende voor
dgang slechts verkregen kan worden langs evoluti-
onnairen weg, dat juist, wanneer de gestadige vooruit
gang wordt tegengehouden, revoluties ontstaan, doch
dat deze steeds zijn gevolgd door een sterke reactie,
door een nog grootere onderdrukking van bet volk.
De denkkracht van de massa is ook thans nog niet
groot, zij moet nog steeds worden uitgebreid. Doch
evenzeer het gevaarlijk is om den maaglijder door het
toedienen van zwaar en niet verteerbaar voedsel te
genezen men bereikt het tegenovergestelde even
zeer is het voor den gestadigen vooruitgang en de
verheffing van een volk gevaarlijk, het door niet te
bereiken voorspiegelingen van den evolutionnairen weg
af te brengen.
Een gezonde, steeds voorwaartsch strevende demo
cratische politiek zij daarom ons doel
Daarvoor roep ik alle aanwezigen, in het waarachtig
belang van de geheele gemeenschap, op
Vergadering, toont Donderdag bij de stembus ook
deze politiek te willen volgen, door met een groote
meerderheid de candidaten der vrijzinnige kiesvereeni-
ging te kiezen.
Gedebatteerd werd door de heeren Hofland, Mebius,
van Mechelen en Eggink, waarna de heer van Nij-
natten van repliek diende.
Meerdere kiezers hebben ons verzocht: „Zet eens duidelijk uit elkander wat wij moeten doen met de
>ee ons toegezonden kaarten. Waarom ontvingen wij er niet één waar de candidaten allemaal op staan
oe moeten wij nu een goed gebruik van die twee kaarten maken De beantwoording dezer vragen doen
ij gaarne onder aanbieding van onze verontschuldiging aan lien die onze aanwijzingen niet van noode hebben.
Ter zake dan: U ontving 2 kaarten omdat de jaren van aftreding niet dezelfde zijn. De beide U toege-
mden kaarten moet U medenemen naar het stembureau. Daar ontvangt U voor elk een werkelijke stemkaart,
aar weer dezelfde namen op voorkomen, maar nu met een vierkant hokje met een witte stip er in voor
ken naam. Wilt U nu onze candidaten kiezen, dan maakt U op elk der ontvangen stemkaarten het witte
ipje zwart voor den naam Uwer keuze, zóó, zooals wij hier de voorbeelden laten volgen
Nieuwendijk, T. H. I.
Noordewier, B.
Nijnatten, A. van
Vervolgens het tweede biljet
Overeem, J.
Rengers, A. J. Looxma van Weideren baron
Stadig, Mr. L.
Dus vóór Nijnatten op het eene biljet, vóór Ren-
rs op het andere biljet het stipje zwart maken
Bonk, J.
Nieuwendijk, T. H. I.
Voskuilen, P.
Vervolgens het tweede biljet
Okhuizen, C.
Polder, J. W.
Stadig, Mr. L.
Traa, Mr. A. van
Dus vóór Bonk op het eene biljet, vóór Traa op
het andere biljet het stipje zwart maken.
Ontving U een der kaarten,of soms beiden niet, dan krijgt U op het bureau toch 2 stemkaarten.
Stem s vp. zoo vroeg mogelijk!
en Sak-
zich bij-
an gevan-
;d ten zui-
i en 1437
an buit 23
ïrvuur zijn
geschoten.
Namiddag-
aeproefden
lie. Gedu-
illerièstrijd
in van het
sn de Duit-
e FTansche
ourt en in
e aan. Alle
ons sper-
izen berok-
beproefden
des avonds
een aanval
machinege-
omen, kon
den komen,
en door de
or ten oos-
n veertigtal
ke Duitsche
•n uiteenge-
zij trachtte
en post te
5 Franschen
ten Zuiden
erscheidene
oosten van
rootste deel
tot voorbij
en Chilly
r. De Fran-
ijk gedeelte
laar Estrées;
jgraven tus-
sreikten den
rden talrijke
Dfficieel he
artier,
wij het ge-
t. De strijd
en het dorp
met succes
en strijd in
e troep, die
nze artillerie
iter's corres-
vartier meldt
De bezetting van Guillemont en de voor-
uitbrenging van onz© linie voorbij de Oos
telijke grens van het dorp. Zondag j.l., was
een schitterend en belangrijk wapenfeit. Als
een van de steutelstellingen voor de tweede
Duitsche linie was Guillemont van het aller
grootste tactische belang voor den vijand,
wiens wanhopige pogingen om het te be
houden alleszins begrijpelijk waren. Het
langdurige bombardement door ons geschut
heeft zijn uitwerking niet gemist.
Dagenlang was een deel van de plaats on
houdbaar voor de Duitschers, tenzij in de
ondergrondsche schuilplaatsen. Ons bijna
onafgebroken gordijnvuur maakte het on
derhouden van de verbindingen en het aan
voeren van voorraden uiterst moeilijk en ge
vaarlijk. Het aanhoudende geschutvuur gaf
den Duitschers geen aanwijzing voor wat er
komen zou, omdét die weinig meer was dan
een herhaling van wat er de vorige dagen
had plaats gehad. Zij wisten stellig, dot de
Engelschen op verschillende punten van de
linie tot het offensief waren overgegaan en
het belang van Guillemont beseffende, hiel
den zij de manschappen onder ons geweldig
bombardement in de verdedigingslinie, ter
wijl zij steeds wachtten op den aanval,
waarvan zij niet zeker waren of hij komen
zou. Zoo iets is niet goed voor het moreel,
zelfs van de flinkste troepen, en toen onze
mannen, omstreeks den middag, gezamen
lijk uit de loopgraven kwamen, was het
weerstandsvermogen van den vijand in
geenen deele op zijn hoogtepunt. Binnen
een half uur was het dorp geheel in ons
bezit.
De verovering van Guillemont is een feit
van werkelijk tactische waarde geweest,
daar het den weg baant voor verdere suc
cessen. Het feit, dat wij niet eerder in het
bezit ervan zijn geraakt wordt verklaard
door de zware verliezen, die toegebracht
moeten zijn door een frontaanval op een
plek met talrijke vijandelijke steunpunten en
een maximum aantal batterijen.
De „nijptang'-tactiek, die met zooveel
succes bij het groote offensief is toegepast
werd hier gebruikt, tot een toestand was
ontstaan, die de bestorming van het dorp
rechtvaardigde.
Heden zetten wij onzen aanval ten Zuiden
van het bosch en bij de hoeve Falfemont
voort.
B e r 1 ij n, 6 Sept. (W. B.) Bericht uit
het groote hoofdkwartier van heden voor
middag.
Front Leopold van Beieren. Russische
aanvallen mislukten ten noorden van den
spoorweg ZloczowTarnopol in ons vuur.
Front aartshertog Karei. Tusschen de
Zlota Lipa en de Dnjestr hervatten de Rus
sen weer hunne aanvallen. Na vruchtelooze
stormaanvallen drukten zij ten slotte het
midden van het front terug.
In de Karpathen heeft de tegenstander in
de gevechten, waarvan werd bericht, ten
zuidwesten van Zabie *en Schipoth kleine
voordeelen behaald. Op vele andere plaat
sen viel hij gister te vergeefs aan.
Ween en, 6 Sept. (W. B.) Officieel
communiqué van heden middag.
Aan het Rumeensche front is, behalve ges*
vechten tusschen vooruit geschoven verken*
nlngsafdeelingen, niets bijzonders gebeurd.
Front aartshertog Karei. Aan ons Knrpa-
thenfront hiernieuwde de vijand gisteren
zijne hevige aanvallen. Afgezien van zwaar
bevochten kleine voordeelen, mislukten ril©
pogingen van den vijand om terrein te v»in*
nen. Ook in de streek ten oosten von Ifa
lies werd met de grootste verbittering ge*
streden. Na verscheidene vruchtelorz©
stormaanvallen gelukte het ten slotte den te
genstander op dit frontstuk terug te cl ra
gen.
Front prins Leopold. Ten oosten van
Zloczfcw stuitten vijandelijke aanvallen, die
na allerhevigste artillerie-voorbereiding ten
uitvoer kwamen, af deels op onze versper
ringen, deels in ons spervuur.
Overigens is er aan het geheele front be
halve matig artillerie- en mijnwerpersvuur,
niets bijzonders gebeurd.
Petersburg, 6 Sept. (Tel.-agent-
schap). Namiddag communiqué van den
middag luidt:
In* de richting van Halicz, in de streek',
waar de Horodenka in de Dnjester vloeit,
hebben onze troepen zich Van een versterk
te stelling van den vijand meester gemaakf
en dezen in Noord-Westelijke richting te
ruggedreven. Het aantal krijgsgevangenen*
tot dusver geteld in deze streek, is gestegen
tot 4500, onder wie 2000 Duitschers.
In de Woud-Karpathen duurt onze op-
marsch voort. Onze troepen maakten zich
van een reeks hoogten meester en sloegen
daarna vijandelijke tegenaanvallen af.
Weenen, 6 Sept. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
Op het Italiaansche oorlogstooneel is
niets van belang gebeurd.
Rome, 6 Sept. (Stefani.) Officieel com
muniqué.
Het was slecht weer op het geheele oor
logstooneel. In de bergstreek is de eerste
sneeuw gpvallen. De werkzaamheid
den vijand bepaalde zich gisteren tot eeni-
ge artillerie-actiën, die door ons krachtig be
antwoord werden. In de Boven-Boite heb
ben onze troepen verder terrein bezet in
streek ten westen van de Punta del Fori
me.
B erl ij n, 6 Sep. (W. B.) Bericht uit Kei
groote hoofdkwartier van heden voormidda»
Zeven werken van Tutrakan, waaronder
ook pantserbatterijen, zijn bestormd.
Ten noorden van Dobrie (Dobroedsja) zitf
sterkere Rumeensche en Russische krachten
door onze dappere Bulgaarsche kameradeij
teruggeworpen.
Bukarest, 5 Sept. (R.) Communiqi
van den 4en,
Aan het noordelijke front waren onb'e'di
dende gevechten. Wij maakten 2 officier*
en 620 man tot gevangenen en maal
buit 500 wagons met levensmiddelen
een volledig uitgerust hospitaal.
K bestond en
teteekende in
Sen som van
•e, al was die
ag wel in dat
hen was; op
»kcn uit hun
trspel hadden
s.
en spannende
Vertaald door
A. M. VAN DER LINDEN-VAN EDEN.
12
Waar toen stond hem opeens het beeld
Van zijn moeder voor de oogen, van haar,
öie zooveel zorg en leed zonder klachten had
gedragen. Hij keerde terug en zijn arm viel
langs hem neer. Men moest in staat zijn om
lijn smart te dragen. Duizendmalen had hij
'deze oogenblikken opnieuw dóórleefd in de
Jaren, die voorbij gegaan waren. Was hij
toen bijna een moordenaar geworden
En hij antwoordde zich zeiven. „Ja, maar
Itvoeder redde mij ook toen."
V V.
y WOUD EN VIJVER.
Op SBiÜ was het ook feest geweest voor
Kaar© «n da blijdschap over het weerzien
èr*a van beid© zijden even warm. Sverre had
JjJ* Seekenin^en en plannen om te laten
Wtt hü hftd ook gejogd hoe de moeie-
net drijven van een ka'belspoor voor net
geval dat de kapitaalsterke Maatschappij
de ontginning van eenige kopergroeven, boven
in het gebergte, wilde ondernemen. Déér zou
koper genoeg zijn, als men maar ver genoeg
kon komen.
Maar nu lag het juist in -Sverres bedoeling
dat het bedrijf ondernomen zou worden met
Noorsch geld, nu men reeds de moderne
machines bezat, omdat hij er niet alleen een
voordeel in zag voor het Sirildal, maar voor
het geheele land, dat juist deze natuurlijke
bron van welvaart niet in vreemde handen
zou komen.
Kaare had zich geërgerd en hij had tege
lijk gelachen. Er kon immers geen sprake van
zijn. Dat stond immers niet in het testament.
Het was de bedoeling van grootvader en
moeder niet geweest om geld aan het kerspel
te geven. Het was heel iets anders geweest.
De schenking had volstrekt niet zulk een
groote waarde aan geld en de som, die de
fabriek geboden had, was in werkelijkheid
verre van groot, zooals het den menschen van
bet fefiisiicd toescheen; zij .waren gewoon dat
het nieuwe
lichtingen, die
pr had gepro
beerd. En zoo liepen ze rond door de schuur
en den stal en wat er bij behoorde. Ten slotte
riep Brita hen in huis om te eten, en het werd
laat in den avond, voordat Eli en Kaare kon
den scheiden van hun oude, trouwe vrienden.
Nu gingen zij-gearmd naar huis in den lich
ten avond en praatten over den waterval en
de toekomst en over de plannen van Sverre.
Eli was vol belangstelling, er waren zooveel
dingen die hij haar moest verklaren, hij, die
een man van het vak was.
Voordat zij het wisten waren zij in het
bosch. Zij wilden langs den hoogen weg,
boven de gaarden, naar huis gaan in dezen
heerlijken zomernacht, nu het bosch een
sprookje geleek. Maar het pad nam een bocht,
diep het dichte woud in, ens langzamerhand
zwegen zij en liepen voort, luisterend naar
het gezang der vogels. Nu eens plukten zij een
bloem, dan eens een merkwaardig mosplantje
of een tak van zonderlingen vorm. Het bosch
was als een tempel in een nacht als deze, vol
lofzangen tot den God des levens, en vol beel
den, als in kinderdroomen, uit het paradijs.
Kaare kende Mee iedgr heuveltie en tedtren
boom, waar hij in zijn kinderjaren zoovele
gelukkige dagen, nu eens met Eli of Sverre,
dan weer met de kameraden van het naburig
dorp, had rondgedwaald.
Eerst liepen zij door het elzenhout, dat dicht
om de beek van het molenhuis groeide, waar
Kaare zoo dikwijls had gevischt. Het was
daar zoo stil en eenzaam als in de koningshal
van het Huldrevolk, ver in de bergen. Goud
vinken en roodborstjes trippelden heen en
weer en gingen soms vertrouwelijk dicht bij
hen zitten. Zij waren niet bevreesd, hier, waar
de menschen zelden kwamen. En langs den
oever der beek lagen dikke stengels glinste
rende, gele waterlelies met hun donker
groene, gladde bladeren en op den schaduw
rijken boschgrond stonden witte boschanemo
nen, even zwaar cn vol als de mooiste
anemonen in de tuinen, alleen lichter van
kleur en bevalliger, met nog helderder wit in
de kelken. En do beek kabbelde en murmelde
met vein zonderlinge, wonderlijke geluiden; zij
lachte en fluisterde als had zij het eindeloos
volhandig. Zij moest immers naar beneden
naar het lichte dal en uitrusten in den bree-
den schoot der Sirilla, na al de gevaarlijke
tochten door ^iet gebergte en de bevroren
ijsvlakten.
Zij gingen over de smalle Houten Hrug en
door de struiken om waterlelies en eenige
groote boschanemonen te plukken om ze in de
gele Kopenhager vazen te zetten. Het was een
van hun vaste zomervermaken; ieder jaar
getijde had zijn eigen weelde en Eli had hier
voor altijd tijd en vulde haar schoot met het
geen haar geboden werd om er haar kamers
feestelijk mee te tooien. "Want in deze kamers
zou Kaare immers opgroeien en een mensch
wpcdenj Het moest daar ióó zijn dat bii «C
altijd aan kon denken als aan Iets lichts et
goeds. Zij had iets als een eigen bijgeloof faj
de macht der schoonheid, om al wat goed el
licht is in de menschelijke ziel tot wasdom H
brengen, en zij was er voor zichzelve van ver<
zekerd dat de liefde door duizend kleine og
lettendheden haar invloed deed gevoelen q\
het menschelijk harK Een kamer zonder blo©
men was voor haar een kamer zonder liefdS
en, al was het slechts het eenvoudig haken val
kanten aan zijn beddelalcens, zoo meende zl|
zelfs daarmede, liefde bij hem in het leven M
houden. Legde zij soms een laken over zijl
bed zonder dezen onschuldigen pronk, dai
nam zij het er weer af en verruilde liet- Altii
en overal moest hij haar zorgende hand gtjj
voelen, de hand die in groote en kleine ding*4
de bode was van haar hart.
Voor Kaare was deze wandeling tusscfié^
de bloemen onafscheidelijk van de herinr^
ring aan zijn leven thuis, en hij dacht er
en verlangde er naar als de lente aanbrak is
het vreemde land? waar hij nooit In een oen
woud kwam, zooals hij 't noemde. Er waren
bloemen genoeg in de Duitsche academie*
stad, die, ofschoon zij grooter was
Christianla, nog zooveel van een provi
stad had behouden, al waren er ook
mooiste bloemen te vinden, die de
der menschen te voorschijn kon toovererf
(Wordt vervolgd.)
