fc.- £EN STRÏÏDE ZON. 15" Jaargang. „DE EEMLANDER". Dinsdag 12 September 1916. BUITENLAND. FEUILLETON. N' 62. RSFOORTS Hoofdredactiei VAN VERSENDAAL Mr. D. J. VAN SCHAARDENBURO. Uitgevers: VALKHOFP C ABONNEMENTSPRIJS: PRIJS DER AD VERTENTIËN: Per week (met graU» verzekering tegen ongelukken) 0.12»* Wekelijkaoh bgvoegsel „D* Hollandtchê Bui*prouuT (onder redactie van Thérèae Hoven) per 8 tnnd. ÖO ets. fWekelyksob bjjvoegsel m$ nuf per 8 mn<L 52 Ct8« Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1. Intercomm. Telefoonnummer 66. Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijt bestaan zeer voordeolige bepsliM'-o tot hot herhaald advortoeren in dit Blad, by abonnomeut- Eone circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Kennisgevingen. Do Burgemeester van Amersfoort, Brengt ter kennis van de ir^ezetenen dezer jGemeentei, dat het door den Directeur van Rijks directe belastingen, enz. te Utrecht exe cutoir verklaard kohier no. 8 van de Personeele Belasting over het dienstjaar 1916 aon den Ont vanger van 's Rijks directe belastingen alhier is ter hand gestold, aan wien ieder verplicht is fijnen aanslag op den 'bij de wet bepaalden voet t» voldoen. Gedaan en op de daarvoor gebruikelijke plaat sen aangeplakt te Amersfoort den llden Sep tember 1916. De Burgemeester voornoemd, VAN RANDWLJCK. HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van Amers foort brengen ter openbare kennis, dat in hunne vergadering van heden aan A. H. van Nieuw- kerk en zijne rechtverkrijgenden voorwaardelijk Vergunning ia verleend tot het plaatsen van een electro-motor van 2 3 P.K. voor het drijven ven eone gecombineerde lintzaag en een hout draaibank in het perceel Lange Beekstraat no. 11, kadastraal hekend gemeente Amersfoort, iectie B. No. 1391. Amersfoort, 11 September 1916. Burgemeester en Wethouders voornoemd^. De Secretaris, De Burgemeester, K. JKAAN Jzn L-S v. RANDWIJOC. Politiek Overzicht De wereldstrijd in de Balkan. Het nieuwste der tooneelen van den wereldstrijd, dat door de aansluiting van Rumenië bij de Quadruple-Entente voor Ben strijd is ontsloten, heeft twee fronten: een noordelijk en een zuidelijk. Op het noordelijke front verschaffen de Rumeniërs Steun aan den inval der Russen in het ge bied van Oostenrijk-Hongarije. Op het zui delijke front reiken de Rumeniërs aan Rus land de hand tot ondersteuning van zijige pogingen om Konstantinopel te bereiken en daarmee de heerschappij te verkrijgen over de zeestraten, die de verbinding vormen tusschen de Zwarte jee en de Middelland- sche zee. In eene toekomst, die nu nog ver verwij derd is, waarin het historische onderzoek licht zal brengen in veel wat ons nu nog ^duister is, zal er misschien ook licht opgaan over het raadsel hoe het Rusland mogelijk is geweest de helft Van Europa te spannen voor den wagen, die het naar Konstanti nopel moet brengen. Engeland en Frankrijk hebben in het vorige jaar hunne beste krachten verspild om voor Rusland de Dardanellen te openen. Toen die onderne ming, ondanks de zware offers die *er voor gebracht waren, mislukt was, heeft men er ernstig over gedacht zich uit den Balkan terug te trekken. De Temps heeft onlangs voor de Pransche diplomatie de verdienste opgeëischt, dat door hare volhardende be moeiingen in Macedonië een leger is bij eengebracht, dat in de bontheid van zijne samenstelling herinnert aan het groote leger, waarmee Napoleon I zijn tocht naar Rus land ondernam. Men wacht nog op de daden van dat leger. Maar inmiddels heeft de En tente in Rumenië een nieuwen bondgenoot gekregen. Het eerste wat men van de werk zaamheid van den nieuwen strijder, die is opgetreden, verneemt, is dat hij, terwijl hij nog in vrede verkeerde met de centrale mo gendheden en hunne bondgenooten, in sa menwerking met Rusland, een leger heeft bijeengebracht in de Dobroedsja, dat ter stond na de oorlogsverklaring handelend is opgetreden. Wij zien dat leger nu in strijd gewikkeld met eene in hoofdzaak uit Bulgaren bestaan de strijdmacht, naast wie echter ook Duit- sche en Turksche troepen in het gelid staan. Tegen de Bulgaren richt zich de toorn van de Entente in de eerste plaats. „Bulgarije heeft zoo schrijft het Journal des Débats er in toegestemd, in de hoop den Balkan te beheefschen, de bondgenoot van den Turk en het instrument van het germa nisme in het schiereiland te zijn. Het moet alle gevolgen van zijne keus ondergaan, de nederlaag daaronder begrepen. Bulgarije kan tegelijk in het noorden door de Rumeen- sche troepen en door de Russische troepen, in het zuiden door het leger der geallieer den te Saloniki bedreigd worden. Er is eene snelle en krachtige actie tegen Bulgarije noodig: dat is de rechte weg." Inderdaad is de actie aan de zuidzijde van de Donau, waarvan wij thans getuige zijn, snel en krachtig. Maar de snelheid en de kraoht zijn aan de zijde van Bulgarije te vinden, dat met de verovering van Tutrakan en Silistria twee punten heeft vermeesterd, waar de Rumeniërs hunne troepen over de rivier konden brengen, en aanvankelijk niet zonder _succes bezig is de uitvalspoort naar Sofia en naar Konstantinopel te slui ten voor de in de Dobroedsja verzamel de Russisch Rymeensche strijdmacht. Dat is voor de Entente een tegenvaller. Maar groo- ter tegenvaller is het nog voor haar, dat het haar niet gelukt is Bulgarije afvallig te maken van zijne bondgenooten en tot het sluiten van een afzonderlijken vrede te be wegen. Over de onderhandelingen, die met dat doel gevoerd zijn, heeft de Bulgaarsche zaakgelastigde te Bern mededeelingen ge daan aan een medewerker van een daar verschijnend dagblad, de Bund. Men ver neemt daaruit, dat aan Bulgarije een hooge prijs geboden was. Het zou als zuidelijke grens krijgen de lijn Enos—Midia—Kawal- la; verder was het Grieksch- en Servisch- Macedonië toegezegd en het stuk van de Dobroedsja, dat het in 1913 aan Rumenië had moeten afstaan. Waarom Bulgarije dit verleidelijke aanbod heeft afgeslagen, wordt door dezen zegsman aldus verklaard: „Ons volk is trouw; maar het weet ook heel goed, dat zijne gebroken moraal het begin van het einde zou zijn, want wat zouden wij met een afzonderlijken vrede bereikt hebben? Onverzwakt Rumeensch imperialisme, her leving van het Servische chauvinisme, onze beide sterke erfvijanden, en daarbij een vernietigd prestige. Zoo zouden wij van alle vruchten van onzen strijd beroofd zijn en hadden al onze verwachtingen kunnen be graven. Bulgarije is evenmin trouweloos als kortzichtig. Zijn lot is onverbrekelijk met dat van de centrale mogendheden verbon den." Dit strekt tot verklaring, waarom Bulgarije de bondgenoot is gebleven van de centrale mogendheden, en ook van het feit, dat de Turksche en Bulgaarsche troepen, die wei nige jaren geleden met de wapenen in de vuist tegenover elkaar stonden, nu zijde aan zijde strijden tegen den. gemeenschap- pelijken vijand. De oorlog* Berlijn, 11 Sept. (W. B.) Bericht uit het groote hoofdkwartier van heden voor middag. Op den grooten Engelschen aanval van den 9en volgden gisteren beperkte maar krachtig gevoerjte^ aanvallen op den weg Pozières—Le oars en tegen den sector GinchyCombles. Zij werden afgewezen. Om Ginchy en ten zuidoosten van deze plaats zijn sedert heden morgen nieuwe ge vechten aan den gang. Bij Longueval en in het boschje van Leuze (tusschen Ginchy en Combles) zijn in de gister geschetste ge vechten vooruitgebrachte loopgraven in handen van den vijand gebleven. De Franschen vielen ten zuiden van de Somme te vergeefs aon bij Belloy en Ver mandOvillers. Wij wonnen enkelen van de op 8 September door den tegenstander bezette huizen van Berny terug en maakten meer dan 50 gevangenen. Ten oosten van de Maas was van tijd tot tijd een scherp vuurgevecht. P a r ij s11 Sept. (Havas). Namiddag communiqué. Ten zuiden van de Somme deden de Duit- schers gedurende den nacht eene reeks non- vallen op verschillende punten van Berny tot aan de streek ten zuiden van Chaulnes. Er werden vijf aanvallen door de Duitschers ondernomen, waarvan eenigen vergezeld gingen van het werpen met brandende vloei stoffen. Overal werden de aanvallende troepen in hunne uitgangsloopgraven terug geworpen door ons artillerie- en maohine- geweervuur, dat aan de Duitschers ernstige verliezen toebracht. De nacht was rustig op de rest von het front. In den nacht van 9 op 10 September wierpen Fransche vliegtuigen 60 bonv- men van groot kaliber op belangrijke mili taire werkplaatsen ten zuiden van Brugge. De bommen werden geworpen van eene hoogte van 400 tot 800 Meterzij hadden eene groote uitwerking. Denzelfden nacht wer den 104 bommen geworpen op de kanton- nementen en munitiebergplaatsen ten noor den van Somme-Py. Er werden hevige ont ploffingen geconstateerd. Eindelijk wierp een vliegtuigeskader 20 bommen van zwaar kaliber op de kazernes en het aero- droom te Saarburg, die belangrijke schade aanrichtten. Avond-communiqué. Uitgezonderd vrij hevige artillerie-duels bij Berny en Vermand-Ovillers is er van het geheele front niets belangrijks te berichten. Londen, 11 Sept. (R.) Bericht van het Britsche hoofdkwartier. 'Twee nieuwe vijandelijke tegenaanvallen te Ginchy zijn teruggeslagen. Tusschen Neuville St.-Vaast en het La Bassée-kanaal drongen wij op verscheidene punten in de vijandelijke loopgraven en namen eenige gevangenen. Avond-communiqué. De toestand ten zuiden van de Ancre bleef ongewijzigd. Bij Ginchy had een hevig gevecht van man tegen man plaats. Berlijn, 11 Sept. (W. B.) Bericht uit het groote hoofdkwartier n heden voor middag. Op het front van prins Leopold werden, evenals den vorigen dag, de aon beide zij den van Staraczewiszcze wederom met sterke krachten aanvallende Russen bloedig afge wezen. De gevechten tusschen de Zlota Lipa en de Dnjestr van 7 en 8 September blijken po gingen te zijn van de Russen om, met ge bruikmaking van hunne terreinwinst op den 6en, in een snellen natstoot op Bursztyn door te breken en zich gelijktijdig in het bezit to stellen van Halicz. De «net bekwaamheid be stuurde en evenzoo uitgevoerde verdediging van Bothmer verijdelde dit plan. De Rus sen leden buitengewoon zware verliezen. In de Karpathen is de toestand over 't al gemeen onveranderd. Weenen, 11 Sept. (W. B.) Offi cieel bericht van heden middag. Front aartsherfog<Karel. Krachtige vij andelijke aanvallen ten noorden van het Bistritza-dal en van Rafailowa bleven zon der resultaat. Overigens geen nieuws. Front prins Leopold. Aan den bene- den-Stochod deed de vijand wederom krachtige aanvalalen, die door ons artillerie- spervuur vóór onze loopgraven gestuit wer den. Op de rest van het front bleef de toestand onveranderd. Petersburg, II Sept. (Tel.-agent- schap). Namiddag-communiqué van den grooten generalen staf. Op het front in het westen is de toestand onveranderd. Weenen, 11 Sept. (W. B.) Officieel bericht vanheden middag. Ten noorden van Orsova sloegen onze troepen verscheidene vijandelijke aanvallen af. Ten westen van het Gyergyo-bekken en van Csik hebben wij ons front eenigszins teruggebracht. Bukarest, II Sept. (Rumeensch agentschap). Officieel communiqué. Noordelijk en Noord-Westelijk front. Ten Westen van de bovendalen van de Maros en de Olt, zet de vijand zijn terugtocht voort. Wij namen 3 officieren en 106 soldaten ge vangen. Ten zuiden van Sibiu hebben wij het dorfl Helinbar ,Schellctberg) bezet» Er werd ge constateerd, dot de vijand van dum-dum-ko-» gels gebruik maakte. In het Streithu-dal, ten westen van Meri- sor, J\ebben wij verscheidene aanvallen van den vijand afgeslagen. Onze troepen, die offensief optraden, maakten twee kanonnen, twee machinegeweren en verscheidene mu- nitiekisten buit. Wij nomen 3 officieren en 302 soldaten gevangen. Weenen, 11 Sept. (W. B.) Oflicteeï bericht van. heden middag. Op het front tusschen het Adige- en hel Astuch-dal was bij de Italianen eene ver hoogde artillerie-actie. Onze bergstellingen in deze streek stonden gisteren onder een krachtig artillerie- en mijn-vuur. In den sector van den Monte Spil en dent Monte Testo, werd een aanval van verschei dene vijandelijke bataljons afgeslagen. Bij den Monte Pasubio drong de vijand op twee plaatsen in onze liniën. Tegenaan vallen verdreven hem kort daarop weer. Ook bij den Monte Majo mislukte een vij andelijke aanval. Op het overige» front in het Zuid-Westei* hield het artillerie-vuur met matige sterkte aan in verscheidene sectoren. Rome, 11 Sept. (Stefani). Officieel communiqué. In de streek van Vallarsa en de Posina heeft onze infanterie na artillerie-voorbe* reiding door de artillerie, die nog beien* merd werd door den mist in storm dc versterkingen van den vijand veroverd iri het Leno-dal en tusschen den Monte Spil en Monte Corno. Hiermede kwamen de loop graven in deze streek, die na de gevechten von den 7en nog in handen van den vijand gebleven waren, ook in ons bezit. Wij hebben ook vorderingen gemaakt teii noorden van den Pasubio-top, aan den bon venloop van de Posina en op de Zuidelijke hellingen van den Corno del Coston. Aan het overige front heerschte artillerie* bedrijvigheid. Ons geschut vernielde mill» taire bergplaatsen bij Santilario, ten noorden van Rovereto, terwijl de vijandelijke artillen rie Capril (Cordevole-dal) en Cortinampez- zo (Boite-dal) beschoot, zonder schade aan te richten. Een vijandelijk vliegtuig wierp een bom op Sondrio. Geen slachtoffers, geen schade. B e r 1 ij n, 1 1 S e p t. (W. B.) Bericht uit het groote hoofdkwartier van heden voor* middag. Van den Balkan zijn geene bijzondere ge beurtenissen te vermelden. B e r 1 ij n, I 1 Sept. (K. N.) De Lokal An-» zeiger ontleent aan de Secoio een bericht uit Bukarest van 6 September, dat de indrul^ door de herhaalde luchtaanvallen op dez* stad teweeg gebracht, ontzettend is. Het or- Uit het Noorsch van Hulda Garborg. Vertaald door A. M. VAN DER LINDEN—VAN EDEN. 16 Eli keek bem aan: „wat zeg je nu?" „Kent u Jiu Jitsu niet? Het oude Japansche boks-systeem? Het is prachtig. Het heeft niets met het ruwe Amerikaansche boksen te Snaken. Maar 't is een afdoende handgreep. lEeuwen-oude traditie zooals het ijslandsche jGlima, absoluut vertrouwbaar., Als u dien Jkent, hebt u geen revolver noodig. Kom, kijkt u nu eens goed! Met een kleine Jgracieuse beweging als deze, kunt u de spie den verlammen van den sterksten kerel." En hij démonstreerde den kleinen, gracieu- •sen klop op de spiero*-,van Eli's arm, zoodat ïlj het luid uitschreeuwde. Maar zij moesten Ter nog even mee doorgaan; zij was toch immers niet bang! De volgende armslag was het wringen van JHen arm naar achteren „zoo sta nu stil pan een prachtige stoot in de borst, kijk zoo .Ibieen maar, moedert JI denkt toch niet dat ik dood zal slaan?" Eli steunde. „Ja, ik weet werkelijk niet wat ik" móet den- Scn." Zti had triggR ia dg opgei» I&h ha lachen en van de inspanning. „Kan je het eerst niet eens probeeren met tante Louise, daar is meer houvast aan hu, wat een schrikkelijke jon gen ben je toch, ik vermoedde werkelijk niet dat je je tot zulk een vechtersbaas hadt ont wikkeld!" Zij ging buiten adem op de sofa zitten. „Maar, in allen ernst, het is uitstekend. Hoe was ook de eerste verraderlijke stoot op den arm?" En zij stond op, en ze begonnen op nieuw, ditmaal met meer ernst. Toen tante Louise binnenkwam en hen zag vechten, was zij op het punt om te bezwijmen van schrik. „Maar hebt jelui nu beiden je verstand ver- jloren!" riep zij uit. En toen Kaare naaf haar toe sprong, en zei „Kom, tante Louise, u moet ook mee doen!" vluchtte zij en sloeg dc deur achter zich toe. Doch verder op den avond had.zij ook een paar mooie handgrepen geleerd en zij werd verder geheel in beslag genomen om den wor tel van het woord Jitsu te vinden. En Kaare ging voort haar zijn voortreffe lijke manier van boksen te leeren en zoo hiel pen zij elkaar het afscheid zoo gemakkelijk mogelijk te maken. VH. DE CLUB EN HET JUWEEL. r „Neen, ik kan dezen avond niet zoo hoog opnemen," zei mevrouw Gulliksen en liet de naaimachine stilstaan, waarvan de naald licht gehuppeld had over een schort voor de armen, „een weinig uitrazen in de jeugd is toch beter dan een levenslange tragedie." i „Ja, dat vind ik ook," stemde juffrouw Bask to^ de njeu_we .vrouwelijke landarts yap de stad, die, gemakkelijk achterover geleund, in een rieten stoel zat, terwijl zij bandjes naaide aan een luier. „Het is te veel verlangd dat een jonge man zich op dien leeftijd voor het leven zou binden." Zij legde haar vinger hoed af en streek met haar vingers door het kunstig opgemaakte, roodblonde haar. „Het huwelijk is toch niet zoo heel vermakelijk, wel?" Het was dc Zaterdagavond waarop de dames bijeen kwamen om voor de belangen der armen te zorgen. Zij waren saamgekomen in het salon van mevrouw Haave .echtgenoote van den directeur-generaal Haave, en onder het werk werd er druk gebabbeld over allerlei onderwerpen. Dc meeste dames waren vrou wen of dochters van ingénieurs, artsen, advo caten enz., -verbonden aan de Maatschappij. Maar dezen avond waren er ook heel wat wel gestelde boerinnen tegenwoordig, onder anderen Brita Sörli. Eli was na herhaald aan dringen meegegaan, ofschoon zij niet van dezen vorm van weldadigheid hield en zij zich niet thuis gevoelde onder deze vreemde men- schen, die op alles in het kerspel met onver schillige oogen neerzagen. Hunne mannen waren hier gekomen om in den kortst moge lijken tijd zooveel mogelijk geld te verdienen; zij voelden zich uit hun kring gerukt en deden hun best om de gedwongen ballingschap zoo dragelijk mogelijk te maken. Eigenlijk was deze armenzorg ook geen zaak voor het kerspel; er heerschte meer armoede om en in Viken, dat om vele redenen reeds lang een eigen gemeente had moeten zijn. Maar de dames waren welwillend en deden heel veel voor de zieken en armen en Eli waardeerde dit en wilde haar gaarne tegemoet komen. Zij had êejj poos zy»ijg£ji£ naar, hun gesprek-. - ken geluisterd; maar nu kon zij zich niet lan ger stilhouden. Zij zei kalm: „IIcbt u zelf een volwassen zoon, mevrouw Gulliksen?" „Maar, mevrouw Runge, hoe heb ik het nu met u? Ik ben pas dertig jaar." Eli glimlachte. „Ja, neemt u mij niet kwalijk, ik bedoelde alleen of u over dit onderwerp wel ernstig hebt nagedacht?" „Zeker, meent u dan werkelijk dat jonge menschen moeten trouwen en een gezin bou wen vóórdat zij menschen zijn, zooals zij dat doen bij de boeren ln de dorpen?" „Ja, ik meen dat, wanneer wij hen zóó kon den grootbrengen dat zij trouwen zonder hun leven eerst te ondermijnen^ door „kleine afdwalingen", het zeker veel beter zou zijn niet slechts voor hen, maar ook voor het alge méén." „.Ta, ik ben het met mevrouw Rungc eens," zei de domineesvrouw, toestemmend knikken de, „ik heb in de stad gewoond en gezien hoe mocielijk de jonge menschen het daar hebben en ik heb gewoond in dorpen, waar de men schen overeenkomstig de natuur leven, en ik weet heel goed waaraan ik de voorkeur geef." „Ach ja, dit verschil is er," zei Eli, „de kleine dwalingen" waarover u zoo zacht oor deelt, mevrouw Gulliksen, komen in werkelijk heid hierop neer dat dc jonge mannen den omgang met lichte deernen zoeken of een onschuldig meisje ongelukkig maken. Voor een moeder is het ééne al even droevig om aan te denken als het andere." ,Och hemel, ja, wanneer u Eet zoo opneemt, dan mevrouw Gulliksen liet haar machine ongeduldig verder snorren, „wanneer men iedere kleinigheid zoo zwaar opneemt, $an j yrordt het leven haast SA5UpgóÜik£ „Vindt u het werkelijk een kleinigheid om zijn kind het leven tc zien beginnen mei onwaardige handelingen, of zich le zien stor ten in een poel van ellende? Is dc jeugd minder heilig dan de kinderjaren het zijn?* Wij waken over hel kind maar laten denl Jongeling zijn eigen weg gaan. Ja, wij openeni voor hem den toegang tot duizend gevaren erf zeggen: „Pas op, val niet in den afgrond; maart val je er in, het zij zool Je bent de eerste nicl en zult de laatste niet zijn, en deze afgronden zijn een noodzakelijk kwaad. Neen, het is waarlijk niet gemakkelijk jong te zijn met zulk een gevaarvollen grond onder de voeten." „Wil ik u eens wat zeggen, mevrouw Runge» u stelt de dingen zoo op den kop dat zij voo» mijn oogen ronddraaien." „Ik begrijp niet wat mevrouw Runge meent*, zei mevrouw Hansen. „Ik meen dat wij rekening moeten houdcii met den liefdedrang, want dal anders dei jeugd haar fleur mist, maar dat daarnaast heli besef van verantwoordelijkheid moet worden» aangekweekt, wanneer wij als waardige Icdcnf der maatschappij willen leven. Wij mogen nie< teveel van de jonge lieden eischen maar het is erger voor hen, wanneer wij te weinig vanï hen vorderen; zoodoende kweeken wij ceik geestelijk proletariaat." „Óch, hoe romantiesch!" riep juffrouw Raskj uit. „Er bestaat nu eenmaal een disharmony tusschen onze natuur en onze uitwendige veitf houdingen." ,Dan is het toch beter de verhoudingen ttf veranderen dan de natuur. In ieder geval leun* nen wc dit hoe eer hoe beter doen." fflojedt myolgdj

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1916 | | pagina 1