DE EEMLAN DER".
Zaterdag 16 September .1916.
BUITENLAND.
KOLONIËN,
BINNENLAND.
N* 66. ^Eerste Blad.
15" Jaargang.
OORTSCH DAGBLAD.
U MARIE VAN VERSENDAAL.
Hoofdredacttot j Mr Q j VAN SCHAARDENBURG.
Uitgevers: VALKHOFF Co.
ABONNEM ENTSPRUS:
8 maanden root Amersfoortf 1.30.
Idem franco per post.. 1.80.
Per week (met gratie verzekering tegen ongelukken) 0.125.
lA-fzonderlyke nummer* #.05.
faekelyksob bijvoegsel -fle Hollandse)* Huisvrouwionder
redactie van Thérèae Hoven) per 8 mnd. 50 cis.
fWekelgksoh bflvoegsel mPah me mnT per 8 mnd. 5® cl*.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
f 0.80.
tt 0.15.
0.50.
Van 1—B regels
Elke regel meer
Dienstaanbiedingen 16 rogels..
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen
tot het herhaald adverteeren in dit Blad. by abonnement.
Eene oiroulaire, bevattende do voorwaarden, wordt op
aanvraag, toegezonden.
De uitslag
Dank zij het verraad van de sociaal-demo
craten is de vooruitstrevende meerderheid
in onzen Gemeenteraad verzwakt met twee
zetels, werden 2 -vrijzinnige zetels in recht-
sche handen gespeeld.
De heer Van Nijnatten werd door de S. D.
A. P. aanbevolen, 't is waar, maar wat kan
deze als hij geen voldoend aantal mannen
op wie hij rekenen kan, naast zich heeft. Op
de heeren Nieuwendijk en Stadig zal hij toch
heusch wel niet vaak rekenen kunnen.
De socialisten hebben weer eens hun op
rechte liefde voor democratie en vooruit
gang willen toonen, door te trachten de vrij
zinnige candidate^ te doen duikelen, *de
rechtschen te doen verkiezen en aldus de
vooruitstrevende meerderheid in den Raad
te verzwakken.
Bravo, sociaal-democraten I Politiek boven
•gemeentebelang, zij en blijve u\*Lleus. Mis
schien zal rechts volgend jaar wel uit dank
baarheid de herkiezing van den heer Hofland
helpen bevorderen. Jammer slechts, dat niet
alle vrijzinnigen geslagen "zijn, dan had de
rechtsche meerderheid straks dr. Jorissen
tot wethouder kunnen kiezen en zoudt gij de
democratie alweer 'n stapje achteruit ge
holpen hebben.
Intusschen weten wif nu, wat wij voor
Amersfoort's vooruitgang van de S. D. A.
P. te wachten hebben. Zij wil die vooruit
gang slechts dierien, als zij zelve er 'n ze
teltje bij winnen kan.
Of de socialisten achtten de verkiezing
van vrijzinnige raadsleden, het behoud van
de vooruitstrevende meerderheid in den
raad, in het belang van Amersfoort en van
de democratie en dan hadden zij hun
steun niet mogen afhankelijk stellen van de
belofte van 'n zetel voor hun partij; öf zij
achtten zulks niet in dat belang en dan zon
digden zij zwaar toen zij het aanbod deden
om hun hulp te verkoopen voor 'n zeteltje.
De S. D. A. P. rekent er op volgend jaar
in district I in herstemming te komen. Zij
rekende* er ook nu op en kan zich dus we
derom vergissen. Maar gesteld nu eens, dat
de vrijzinnigen volgend jaar uitvallen en bij
de herstemming de sociaal-democraten met
gelijke munt betajeit, aan wie dan de schuld?
Ja, dan zouden de soc.-dem. niet alleen
bereikt hebben, dat devooruitstrevende
linksche meerderheid verzwakt, misschien
zelfs verloren werd, maar zelfs hun eenigen
vertegenwoordiger zouden zij dan moeten
missen tenzij van rechts voor de indirecte
hulp vaa^Vrijdag de tegenpraestatie be
loofd is, waartoe de vrijzinnigen niet zoo
maar bereid waren. Maar anders is het dui
ming noch de belangen der gemeente, i\och
die der vooruitstrevendheid en democratie,
noch zelfs die van hun eigen partij gediend
hebben, doch uitsluitend de belangen van
de rechtsche partijen. Wij weten niet-of
deze het ook getoond hebben, maar dat zij
in intiemen kring ontzettend verheugd wa
ren over het advies der S. D. A. R, laat zich
begrijpen.
Nogmaals, bravo sociaal-democratie \ten
Amersfoort! Gij hebt succes gehad en daar
mee feliciteeren wij u, maar of wij ook de
arbeiders met dezen uitslag in III felicitee
ren moeten c
InZevenbergen neemt de Duitsch-Oos-
tenrijkschen aanval in den streek ten zuid
oosten van Hatszag (komitaat Hunyad) een
gunstig verloop. Ten oosten van Pogaras
(tusschen Kronstadt en HalberstadtJ zijn de
Rumeniërs de Alt overgegaan. m
De Italianen zijn, volgens bericht van het
Oostenrijksche hoofdkwartier, een nieuw
offensief begonnen ten oosten van de Ison-
zo. De eerste stormloop in de streek tus
schen de Wippach en de zeekust is, volgens
de verzekering uit Wennen, als mislukt te
beschouwen, al wordt erkend, dat de tegen
stander op enkele plaatsen ii\ de voorste
loopgraven is gedrongen en zifch ook hier
en daar-heeft gehandhaafd.
In de Dobroedsja is, blijkens een telegram
van den Duitschen keiezr aan zijne ge
malin, door de Bulgaren, Turken en Duit-
schers" gezamenlijk eene beslissende" over
winning behaald over de Rumeniërs en Rus
sen. Nadere bijzonderheden ontbreken voor
alsnog.
Prins Friedrich Wilhélm van Hessen, die
op dit oorlogstooneel is gesneuveld, was een
zoon van prins Friedrich Karl, de broeder
van den landgraaf van Hessen. Hij was nog
geen 23 jaar en diende bij de cavallerie.
In Macedonië wordt de strijd levendiger
en breidt hij zich in omvang uit.
De sterkte van het vierde Grieksche
legerkorps, dat zich onder .Duitsche be
scherming heeft geplaatst, wordt opgegeven
als drie divisiën, elk bestaande 'uit drie in-
fanterie-regimenten met twee bergbatterijen,
voorts een artillerie-regiment van negen bah-
terijen. De. regimenten hebben eene sterkte
van 800 1000 man, wat bij arrdere legers
de sterkte van een bataillon is. De geheele
sterkte van het korps is dus ongeveer
10.000 man.
Met de samenstelling van een nieuw ka
binet in Griekenland schiet men nog niet
op.
Londen, 13 Sept. (R.) Bericht van
Lloyds.
Het bericht over het in den grond boren
van het Noorweegsche, stoomschip Kong
Ring is niet bevestigd.
Het Nederlandsche stoomschip Antwer
pen is tot zinken gebracht.
Kopenhagen, 14 Sept. (W. B.) De
Eerlingske Tidende bericht uit Stockholm:
In de Socialdemokraten dringt het lid van
den rijksdag baron Palustjierna er op aan,
dat de aanstaande ministerconferentie ook
de stelling van de onzijdigen bij de vredes
onderhandelingen in overweging zal nemen
Ridderzaal op het Binnenhof, en in vereenig-
de vergadering te xamen komen, onder lei
ding van den door H. M. de Koningin be
noemden voorzitter van de Eerste Kamer.
De ministers, hoofden var\ ministerieele
departementen er de leden van den Raad
van State zullen zich, des namiddags te één
uur, mede in die zaal vereenigen.
Ten kwart vóór één ure zullen in het ge
bouw aanwezig zijn:
De grootmeesteres- en de dienstdoende
Dame du Palais, de groot-officieren der
Kroon, de ceremoniemeester en acht ka-
merheeren, ten einde H. M. de Koningin bij
het binnentreden der zaal vooraf te gaan of
te volgen.
H. M. de Koningin, de zitting der Staten-
Generaalvzullende openen, zal ten één ure
met den volgenden frein van het paleis af
rijden:
a. een commando cavalerie tot opening
van den trein;
b. Een rijknecht-majoor en twee rijknechts
te paard;
c. de opper-ceremoniemeester, gezeten in
een rijtuig met twee paarden bespannen,
gaande eenJakei naast elk portier;
d. H. M. de Koningin, vergezeld van Z.,ilid v£m de xweede Kamer, te Amsterdam
Het mag niet gebeuren, dat de eene of an-
delijk, dat de soc. dem. bij deze herstem-^re van groote mogendheden bier
An krtl„alleen de beslissing in handen heeft. Waar-
Oc oorlog.
In het wekten is in het Somrae-gebied een
cware strijd geweest tusschen Raucourt en
de rivier. In het Duitsche bericht wordt deze
Btrijd gekenschetst als eene poging om door
de Duitsche linie heen te breken, welke po
ging is mislukt. Het Duitsche bericht meldt
de bezetting door de Franschen van de hoe
ve Lepriez, ten westen van Raucourt. Het
Fransche hoofdkwartier bericht, dat alle
Duitsche loopgraven ten zuiden van Ran-
court in storm veroverd warden door de
Franschen, die kwamen tot c. rand van het
dorp.
Het Porijsche avondcommuniqué meldt
nieuwen vooruitgang van de Franschen ten
noorden van de hoeve Priez, hetgeen in ver
band met de vorderingen van de Engelschen
het begin aanduidt der finale insluiting van
Combles.
Over den strijd op het oostelijke oorlogs
tooneel vernemen wij uit Petersburg weer,
idat de toestand onveranderd is. De berioh-
len uit Berlijn en Weenen bevestigen, dat
er weinig van belang is gebeurd, op het
Iront, dat onder het opperbevel van prins
Leopold van Beieren staat, zelfs in 't geheel
niets. Waar gestreden werd op het Jront
yan aartshertog Karei, was de uitslag in het
yoordeel van de .Oostenrijkers»
schiinlijk zullen in deze kwestie niet alleen
de Skandir.avische staten samengaan, maar
dok met dezen Zwitserland en Nederland.
B e r 1 ij n, 1 4 Sept. (W. B.) De Duitsche
ruw ijzeF-productie bedroeg in Augustus
1.145.000 ton tegenn 1.134.000 in Juli
1916._Het verdient daarbij-de aandacht, dat
de verhoging van het dagelijksche productie
cijfer aanhoudt. De dagproductie bedraagt in
Augustus -36.945 ton tegen 36.590 in Juli.
B e r 1 ij n, 15 Sept. (W. B.) Voor Groot-
Berlijn wordt de prijs van het zwartbrood
verminderd van 78 tot 64 pfennig voor- 2
K.G., die van het wittebrood verhoogd van
6 tot 7 pfennig per 100 gram.
Eene vermindering van de prijzen Nvoor,
rundvleesch en kalfsvleesch is spoedig te
verwachten.
K. H. den Prins der Nederlanden, Hertog
van Mecklenburg, gezeten in een staatsie
koets met acht paarden bespannen, gaande
een koetsier naast elk paard, en vier lakeien
naast elk portier.
De opper-stalmeester, te paard, rijdende
naast de staatsiekoets? een weinig achter
het portier ter rechterzijde, en de "gouver
neur der koninklijke residentie, te paard, rij
dende een weinig, achter het portier ter lin
kerzijde.
Achter de staatsiekoets de officieren van
het militaire huis van H. M. de Koningin,
te paard, rijdende twee aan twee, naar ouder
dom van rang, de oudsten vóór;
e. een commiuïdo cavalerie, tot sluiting
van den trein.
De trein zal rijden: door de Heulstraat,
door het Lange Voorhout (Schelppad), over
den Korten Vijverberg, -naar het Binnenhof.
De trein, gekomen zijnde aan het gebouw
waarin de zitting zal geopend worden, zal
H. M. de Koningin aan den ingang ontvarn-
gen worden door een commissie uit de ver
gadering, die, voorafgegaan door den cere
moniemeester, de kamerheeren, de groot
officieren en den opper-ceremoniemeester.
H. M. zal geleiden naar de zaal waarin de
vergadering gehouden wordt.
De grootmeesteres en de dienstdoende
dame du palais, benevens de officieren van
het miljtaire huis van H. M: de Koningin vol
gen onmiddellijk.
De grootmeesteres en de dienstdoende
dame du palais, plaatsen zich onmiddellijk
ter zijde achter H. M.
De groot-officieren en de gouverneur der
Oost-lndlë
Onze Vloot Indië - Weer
baar. Door de Kon. Ned. .Ver. „Onze
Vloot" werd het volgende telegram verzon
den aan mr. H. 's Jacob, president van het
comité „Indië Weerbaar", tè Batavia.
- Het dagelijksch bestuur, in verbadering
bijeen, brengt namens de Kon. Ned. Ver.
,„Onze Vloot" hulde aan- uw initiatief, be
tuigt warme sympathie met uw streven en
zal dat met volle kracht steunen.
Van Bemmelen, voorzitter.
Aardbeving op Java.
Naar het Handelsblad verneemt, is de
oorzaak van de aardbeving waarschijnlijk te
zoeken in een zeebeving op 160 K.M. ten
zuiden van Java.
ninklijken zetel.
De kamerheeren plaatsen zich rechts, de
officieren van het militaire huis van H. M.
de Koningin links van den troon.
De zitting geopend hebbende,'gaat H. M.
met denzelfden trein waarmede hoogstdezel-
ve gekomen is, naar het paleis terug; zullen
de de trein den volgenden weg nemen: van
het Binnenhof, over den Korten Vijverberg,
,door het Lange Voorhout (Schelppad), door
de Heulstraat, naar het pjaleis.
Minuutschoten uit het geschut zullen het
afrijden van H.-M. van het paleis en het
oogenblik waarop hoogstdezelve het gebóuw
verlaat aankondigen.
Opening' Staten-Generaal.
Voor de opening van de zitting der Staten-
Generaal op a.s. Dinsdag is het volgende
programma vastgesteld:
Des middags te twaalf uur zullen de leden
der Staten-Generaal zich begeven naar de diensten mogen aangewezen worden»
De leden der Tweede Kamer zijn in
openbare vergadering bijeengeroepen tegen
Dinsdag 19 dezer, des namiddags te drie
ure
Militaire onderwijzers. De
.Opperbevelhebber heeft, naar de A v p.
meldt, bepaald dat aan alle milita'iren die
optreden als onderwijzer bij de aan de ge-
mobiliseerden te geven cursussen, boven
het periodiek verlof zal worden verleend
per maand een verlof van twee werkdagen,
te regelen in verband met de belangen van
den diensteen verlof van 24 December tot
en met 2 Januari 1917. Bovendien is "bij
beschikking van den minister van Oorlog
bepaald, dat niet-beroepsmilitairen, die als
onderwijzer bij een der hiervoren genoemde
cursussen optreden en in verband daarmede
een verlof genieten van 4 tot 10 dagen, ge
durende dat verlof in het genot zullen blij
ven van soldij, tractement of jaarwedde.
Ook zal aan hen voo® deze verloven vrij
vervoer worden verleend,„terwijl ten slotte
is bepaald dat voor het vervullen van Zon-
dagsche diensten, deze onderwijzers zullen
rouleeren met hun ranggenooten in den
troep en alzoo-j\iet bij voorkeur voor die
B'ewakingsdetachementen
De opperbevelhebber van land- en zee
macht heeft tot de" autoriteiten de Volgende
aanschrijving gericht. Aangezien de voort
durende uitbreiding van het aantal internee-
ringsgroepen en mede door afvoer enz. van
tot de bewakingsdetachementen behooren-
de militairen, gebrek is ontstaan aan per
soneel, wordt het volgende bepaald.
Voor aanvulling van de bewakingsdeta
chementen moeten worden aangewezen be
trouwbare onderofficieren, korporaals en
manschappen, die minder geschikt zijn voor
den dienst te velde. De onderofficieren
moeten tevens in staat zijn een eenvoudig
zelfstandig commando te voeren.
Commissie van onderzoek Hembrug
De minister van oorlog heeft thans in
gesteld een commissie, belast met een on
derzoek naar de arbeidsvoorwaarden bij de
artillerie-inrichtingen aan de Hembrug.
Daarin zullen zitting nemen prof. mr. Aal-
berse, hoogleeraar aan de Technische Hoo-
geschool te Delft -als lid-voorzitter;- de heer
D. W. Stork, te Hengelo, industrieel, lid der
Eerste Kamer en de heer J. v. d. Tempel,
als leden. Als secretaris Ier commissie zal
optreden mr. C. W. Ritter, commies bij de
afdeeling Arbeid van het departement Land
bouw, Nijverheid en Handel. De commissie
zal nog heden aan het departement van
oorlog door den minister van oorlog worden
geinstalleerd.
(Sederland en de oorlog9
Nikkel uit Engeland.
Reuter bericht uit Londen, van den
13en, dat het Foreign Office heeft bekend
gemaakt, dat tot nader order geene nieuwe
vergunningen zullen worden verleend voor
den uitvoer»van nikkel naar Nederland.
Terug.
Van de opgebrachte Vlaardingsche sche
pen moeten er thans nog slechts twee bin
nenkomen..
Maximumprijzen voor de^n
kleinhandel.
De minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel maakt bekend, dat, indien in den
kleinhandel artikelen, waarvoor door hem
ingevolge art. 8 der Distributiewet T9I6 ma
ximumprijzen zijn vastgesteldverkocht
worden in geringer hoeveelheid dan als een
heid in zijn desbetreffende bekendmaking is
vermeld, de te berekenen prijs evenredig
moet zijn met. den gestelden maximumprijs.
Suikerpul p.
De minister van Landbouw, Nijver
heid en Handel maakt bekend, dat door
hem, ingevolge art. 6 der Distributiewet
,191(3, verboden is de vervaardiging van sui-
kon. res.dentie plaatsen zich achter den ko-" "kerpulp met een gehalte van minder dan 30
pet. .suiker.
(St. Ct.)
Gebrek aan inlandsche bloem.
De Rotterdamsche Broodbakkers Pa
troons Vereeniging heeft aan den Minister
van Landbouw een adres gezonden, waarin
zij verzoekt het daarheen te leiden,, dat meer
tarwe worde geiihporteerd, waardoor de
meelfabrieken op volle capaciteit kunnen
werken en dientengevolge aan de nijpende
schaarschte van inlandsche bloem een ein
de komt, terwijl daarmede tevens de belan
gen van den landbouw in 't bijzonder zou
den worden bevorderd door het beschikbaar
komen van meer veevoeder, hetgeen tevens
de melkproductie ten goede zal komen.
Zaaigranen.
Door het dagelijksch bestuur der Vereeni
ging van handelaren in ^granen, zaden en
peulvruchten in Zeeland is een adres aan
den minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel verzonden, waarin het bestuur Je
kennen geeft: dat het met verwondering
heeft kennis genomen, dat bij de regeling
van den zaaigranenverkoop de handelaren
geheel zijn uitgeschakeld;
dat het eerbiedig onder de aandacht van
den minister wenscht te brengen, dat in
Zeelapd firma's bestaan, die voor een groot
gedeelte hun bedrijf maken van den handel
in zaaigranen;
dat het derhalve den minister beleefd ver
zoekt, die regeling zoodanig te wijzigen, dat
niet door de thans bepaalde maatregelen die
zaken te gronde worden gericht en een op-
4x>uw van jaren arbeids wordt vernietigd,
aangezien het bevreesd is, dat waar die han
delaars thans hun cliënteele -niet kunnen
bedienen, laatstgenoemde zich bij terugkeer
van normale omstandigheden obk elders zal
voorzien.
Aardappelmeel.
De aardappelmeelfabrieken hebben than»
de mededeeling ontvangen, dat niet het yer-
werken van witvleezige aardappelen kaft
worden begonnen.
Grutterswaren.
Door de kruideniersvereeniging Samen*
werking te Hilversum is een adres aan den
minister van Landbouw, Nijverheid en Han
del gezonden, waarin wordt verzocht een
meer normalen prijs vast te stellen voor
den vérkoop van grutterswaren en zoo noo-
dig de voorraden in beslag te nemen.
Melk.
De directies van drie melkinrichtingen te
Arnhem hebben met 1 October het perso
neel ontslag aangezegd. Van door de re
geering te nemen maatregelen zal afhangen
welk deel nog in dienst_zal blijven.
Door de Arnhemsche melkinrichting van
de coöperatie „De Vooruitgang" is aan den
Minister van Landbouw een adres gericht,
waarin wordt medegedeeld, dat door de
door den Minister vastgestelde winstmarge
van het melkbedrijf, dit niet zal kunnen wor
den voortgezet. Dit beteekent bovendien
voor het transportpersoneel werkloosheid.
De visscherijquaestie.
Door den Algemeenen Nederlondschen
Zeemansbond te IJmuiden is de volgende
overeenkomst getroffen met de reeders van
de naar EngelanTl opgebracht IJslondsche
trawlers.
De reeders verbinden zich om door hun
rechtskundigen de belangen der zeelieden
bij de Engelsche regeering naast de eigen
belangen te behartigen. Dit in overleg met
bovengenoemde organisatie.
De vaste gages worden over den tijd dat
de schepen in Engeland waren, doorbetaald.
Verder wordt door de reeds als tegemoetko
ming wegens het derven van het percenten-
geld een voorschot gegeven^op de van do
Engelsche regeeringen te eischen schade
loosstelling, berekend volgens de bestaande
verhoudingen in het percentengeld der be
sommingen.
Dit beteekent buiten de vaste gages (van
50 tot 80 gld. per maand): een voorschot
van 250 voor de matrozen en stojcers;
500, voor den stuurman; 750 voor den
machinist; 2500 tot 3000 voor de
schippers.
De uitbetaling van het voorschot geschied?
voor het weder ter visscherij uitvaren.
De duurte der inlandsche
huiden.
Men schrijft aan de Maasbode:
In looierskringen wordt over 't algemeen
steen en been geklaagd over de steeds hoo-
ger stijgende prijzen van de inlandsche
huiden. Allerwegen wordt naar middelen
omgezien, om den ongemotiveerd hoogen
specnlatieven prijs tot een meer redelijken
terug te brengen. Naar men ons weet mede
te deelen, worden thans stappen daartoe
gedaan. Men wil trachten gezamenlijk een
flinke partij inlandsch ehuiden op rationee-
le prijsbasis te koopen. Wordt deze poging
met gunstigen uitslag bekroond, dan wordt
daqrdoor een normaler huidenmarkt in 't le
ven geroepen en kan als gevolg daarvan
ook een eind komen aan de stijging der
Iet-prijzen, terwijl tevens de mogelijkheid
veer zou ontstaan van den uitvoer van in
landsche huiden zonder verlies, wat aan den
invoer van de exotische huiden ten goede
zou komen.
Russische krijgsgevangene
doodgeschoten.
Gistermorgen trachtte èen Russische
krijgsgevangene uit Duitschland te ont
vluchten. Hij was reeds in een roeiboot op
den Rijn, om hiermede den Hollandschen
bodem te bereiken. De Duitsche grens
wacht, die hem echter bemerkte, heeft Kern
in de roeiboot doodgeschoten.
Door den stroom is de roeiboot #iet haar
lijk te Lobith aangedreven.
De elektrische draad.
Men schrijft aan de Tel.:
De Duitschers maken in de grensplaatsen
bekend,' dat de electrische draadversperrin
gen aan de Noord-Belgische grens gedu
rende een paar weken buiten werking zul
len worden gesteld.
Vrije Liberalen. De Bond van
Vrije Liberalen zal, naar De Fakkel meldt,
op 14 October a.s. te Amsterdam zijn jaar-
lijksche algemeene vergadering houden.
Behalve de gewone huishoudelijke werk
zaamheden komen aan de orde de bespre
king van het voorgestelde art. 192 der
Grondwèt en die der verdediging van Ned.
Oost-In dië.
Vrijzinnig Democratische
Bond. De Vrijzinnig-democraat meldt, dal
mededeelingen uit parlementaire kringen de
aandacht van het hoofdbestuur van dei*
Vrijz.-Dem. Bond gevestigd hebben op deJ
mogelijkheid, dat de grondwetsherziening
