I 4
WIJNHANDEL J. A. SCHOTERMAN&Zn.
Otrechtschestraat 34. Telef. 145.
STADSNIEUWS.
Uer Nederlanden handel. De
I
door 1
Rev. S o c. Comité De Tribune muiielxorpsen liepen in den indoioozcn op-
meldt, dat morgen mlddïg Half drie, het'ocht mede. Het voorbijtrekken duurde ongo-
wor I Rev. Soc. Comité tegen den rlrg aan re- vcer N ulir*
Wijziging van het bedrijf. Wanneer kan wor- j 6ee™6 e« Tweede Kamer een resolutie zalde^Jsdub^emaa'^rhêbbr mnlTdllT
jtarr het verre Oosten zich. niet zoo streng iden aangetoond, dat veehouders tengevolge van aanbieden voor uitvoerverboden en voor de-T_ T c.
V. Tekort aan melk. Wanneer zich in een o-
gemeente een tekort aan melk voordoet, zal na en vrouwen, door meer don dertigduizend per-
aanvrage van de betrokken burgemeesters op
aanwijzing van de Rijkscommissie van Toezicht
op de Vereeniging van Fabrieken van Melkpro
ducten in dat tekort kunnen worden voorzien
bever „„u,™,»-,,™ ,rU",ü' stellen, naar de gemeente, welke
ring, O'rgednan met e irmas 1 meergemelde rijkscommissie daarvoor
«war'*- fl-st staan, hebben tot de overtuiging aongewezen.
'geleid dat de Japansche scheepvaartlijnen j
ttaer hi
jaan de lijsten houden als de Sritsche maat- de uitoefening van hun militieplichten, na I Au-
'echnppiien. Dientengevolge is er een felle j gustus T9I4 hun bedrijf hebben moeten wijzi-
«triid tusschen de Britsche en de Japansche eten, zoo geldt te hunnen opzichte de vcrplich-
Cto-mvaart-maatschappijen. Hier heeft een !i"f melkrevenng oll«-iu.don, wanneer z,j
r pv, :h v<Sör bovenvermelden datum gewoon waren
\n-, nationale particuliere bank met Duit-me,k yoor consumptie te )(,vcren.
sche sympathieën, geen Zwitsersche wissels
op eenige békende bank of trustmcüUschap-
^>ij kunnen tTekken.
R eg elin g
voor de consumptie-
met k-v oorziening in den
winter 191 6/1 917.
Ter bevordering van de geregelde melk-
yoorziening in den o s. winter, is door den
minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel het volgende bepaald:
I. Melklevering. Degenen, hetzij dit na
tuurlijke of rechtspersonen zijn, die in
yorige jaren gedurende den winter gewoon
waren melk voor de consumptie, te leveren
naar bepaalde gemeenten, hehooren dit ook
thans te doen naar dezelfde gemeenten, op
'dezelfde wijze en althans voor ten hoogste
ïn dezelfde hoeveelheden als zij zulks ge
woon waren. Zij zijn echter niet gehouden
om te leveren aan denzelfden persoon of
aon dezelfde melkinrichting.
Melkveehouders, die in vorige jaren ge
durende den winter gewoon waren melk aan
fabrieken van melkproducten te leveren,
kunnen ook leveren aan boter- of kaasfabrie-
ken, mits laatstgenoemde fabrieken de ver
plichting op zich nemen, welke volgens art.
2 der statuten van de Vereeniging van Fa
brieken van Melkproducten ten aanzien van
de beschikbaarstelling van consumptiemelk
aan de leden dier Vereeniging is opgelegd.
Daarvoor dragen zij levens bij in de kos
ten van de Vereeniging ten behoeve van de
Jnelkvoorziening, naar verhouding van de
hierboven bedoelde hoeveelheden melk.
De verplichting tot melklevering rust op
het bedrijf; indien derhalve een bedrijf in
andere handen overgaat, dan gaat de ver
plichting tot levering van consumptiemelk
op dien ander over.
II. Melkprijs. De prijs, die door de leve-'
mobilisatie.
Klesrechtbetocgittq.
Op het ÏJsclublerrtin te Amsterdam hebben
Zondagmiddag de S. D. A. P. en het Ned. Ver-
i bond van Vokvcrecnigingcn een bctooging ge
houden voor algemeen kiesrecht voor mannen
sonen bezocht.
Uit het noorden, het centrum en het zuiden
des lands hadden extra-treinen vele duizenden
betoogende mannen en vrouwen met honder-
totdat door toepassing van de bepalingen van ^en kleurrijke vaandels aangebracht, die op het
ranciers van consumptiemelk in rekening, Evenmin zullen uitvoerconsenten en daarmede
T gelijkgestelde geleidebiljetten worden intge-
mat worden gebracht aan dengene, die
dez* melk aan de verbruikers levert, is de
winterproductieprijs 1915/'16.
Indien Ir. eenige gemeente geen bepaal
de winterprijs te vorigen jare bestond, doch
eei\ vaste voor het geheele jaar geldende
prijs, dan kan deze beschouwd worden als
de gemiddelde van een winterprijs en een
zomerprijs, van welken laatste over het al
gemeen kan worden aangenomen, dat deze
J cent per liter lager is dan de winterprijs.
De voor den aanstaanden winter vast te
Stellen productieprijs behoort dan gesteld te
.v/orden op den bovenbedoelden winterprijs.
Indien in eenige gemeente in den vorigen
winter meerdere winterprijzen bestonden,
'dan worden de dezen winter te bedingen
prijzen gesteld op de bedragen, geldende
gedurende de overeenkomstige maanden
van den winter 1915/1916.
De prijs, die aan de verbruikers van con
sumptiemelk in rekening mag worden ge
bracht is de winter-consumptieprijs 1915/
1916 zonder eenige verhooging.
De winterlevering en de winterprijzen wor
den geacht in te gaan op 1 October e. k.
Als winterperiode wordt beschouwd een
tijdperk van zes maanden, aanvangende met
jden datum, waarop de winterlevering en de
winterprijzen in werking treden.
De melkprijzen in de onderscheidene ge
beenten worden door mij vastgesteld over
eenkomstig het bepaalde in art. 8, 3de lid
jder Distributiewet 1916, aan de hand van
pc daartoe door de burgemeesters der be
trokken^ gemeenten, bij mij ingediende voor-
Stellen.
Hl. Toeslag. Aan de leveranciers van con-
sumtiemelk zal een toeslag van 2cent per
liter worden uitgekeerd boven den onder II ge
noemden winterproductieprijs 19I5/I9I6.
Aan de melkslijters en melkinrichtingen zal
*er beoordeeling van het betrokken gemeente
bestuur een toeslag van een halven cent per
liter kunnen worden uitgekeerd boven den win-
terconsumtieprijs 1915/1916, of boven den
winterconsumtieprijs 1914/TD15 ingeval de
eerstgenoemde prijs lager ware dan laatstge^
jtoemde.
Deze uitkeeringen zullen geschieden in den
Feest der regeling voor den toeslag als deze in
mijn schrijven aan heeren commissarissen der
Koningin d.d. 9 Maart 1916, Directie van den
Landbouw no. 7258, 5de afdeeling, werd aan
gegeven.
De voor deze uitkeeringen benoodigde gelden
Kullen worden gevonden voorzooveel zulks met
ie te maken exportprijzen is overeen te bren
gen uit bijdragen van de Kaasvereeniging, Bo~
ervereeniging, Vereeniging van Fabrieken van
Melkproducten en margarinefabrieken.
Mochten bedoelde bijdragen onvoldoende zijn
tor worden, dan wordt de betaling der uitkeering
gevonden op de wijze als voorgeschreven bij
prf. 3 der Distributiewet 1916.
IV. Ontheffing van de verplichting tot melk
levering.
"O -^rmelk. Overmelk mag niet tot zuivel
ivord^r verwerkt behoudens
a. cl oor slijters en melkinrichtingen (gemeng
de beërven) onder inachtneming van de hoe-
peelhe 5rn, die zij, ter beoordeeling van de
Rijkscommissie van Toezicht op de Vereeniging
Fan Fabrieken van Melkproducten in normale
pmstaniigheden gewoon waren te verwerken
b. -door melkveehouders, die ten genoegen
jler rijrscommissie van toezicht op de Vereeni
ging van Fabrieken van Melkproducten ktmnen
Jkantoonen tfcdig pogingen in het werk te hebben
gesteld om tegen den vastgestelden maximum-
|>roductieprij.v hun melk te verkoopen in de ge-
fneente, waarheen zij gewoon waren te leveren,
pf in andere voor die levering in aanmerking
komende gemeenten.
I Hun kan door de voornoemde rijkscommissie
teen bijzondere machtiging tot verwerken van de
£>vermelk op zuivel worden verleend mits zij
de Onteigeningswet of Distributiewet 1916 of
op gfond van andere voorschriften, de melktoe-
voer weer. op het normale peil zal zijn gebracht.
Mocht het voorkomen, dat In gemeenten,
waar de melkproductie kleiner is dan de hoe
veelheid melk, die voor consumptie in die ge
meente benoodigd is, terwijl in die gemeente of
in omliggende gemeenten zuivelbedrijven zijn
gevestigd, die gewoon zijn een deel van de in
hun inrichtingen ^aangevoerde melk als con
sumptiemelk te verkoopen, doch als hoofdbedrijf
het andere deel tot boter cn kaas verwerken
door bedoelde bedrijven voor de distributie
thans een groote hoeveelheid beschikbaar moet
worden gesteld, dom is aan de chade, wel^e
daardoor wordt veroorzaakt, tegemoet te ko
men door te bepalen, dat de meer te leveren
melk in boter zal worden omgerekend en de al
dus verkregen hoeveelheid boter zal worden in
mindering gebracht van een hoeveelheid, die
zij volgens de regeling van den uitvoer van bo
ter voor binnenlandsch verbruik ter beschikking
hebben te stellen. Een bepaling van soortgelijke
strekking kan gemaakt worden voor de fabrie
ken, die kaas maken, of een ander melkproduct,
waarvan beschikbaarstelling plaats vindt.
De kostprijs van de distributiemelk is in beide
bovenbedoelde gevallen te bepalen op de wijze,
hiervoor sub 2 aangegeven.
Noch uitvoerconsenten noch daarmede ge
lijk gestelde geleidebiljetten zullen worden ge
geven aan:
o. boterfabrieken, kaasfabrieken, fabrieken
van melkproducten, margarinefabrieken, welke
melk verwerken van melkveehouders, die in den
vorigen winter gewoon waren melk voor de
consumptie te leveren; b. melkveehouders, die
boter of kaas moken, terwijl zij ïn den vorigen
winter gewoon waren melk te leveren óf voor de
consumptie óf aan fabrieken van melkproducten.
reikt aan hen van wie blijkt, dat zij middellijk
of onmiddellijk producten betrekken of hebben
betrokken van de onder a. en b. genoemde pro
ducten.
VI. Districtscommissiën. De door de Commis
sarissen der Koningin ingestelde districtscom
missiën voor de melkvoorziening dienen mij van
advies bij de vaststelling van maximum-prijzen
Zij stellen zich op de hoogte of de tot haar
district behoorende gemeenten behoorlijk van
melk worden voorzien en stellen, indien zulks
niet het geval zou zijn, mij met de oorzaken
daarvan In kennis.
Zij zijn niet bevoegd buiten mijn voorkennis
regelingen te treffen of voorschriften te geven.
Eieren.
De minister van L., N. en H. heeft be
paald:
lo. dat voor Iedere hoeveelheid van 100
volversche kipeieren, waarvoor consent tot
uitvoer wordt afgegeven voor de dagen 17
tot en met 23 September a.s. een hoeveel
heid van 50 volversche kipeieren beschik
baar moet worden gesteld;
2o. dat andere eiersoorten niet beschik
baar behoeven te worden gesteld voor bin
nenlandsch verbruik, doch met consent mo
gen worden uitgevoerd;
3o. dat van elke 50 eieren, welke moeten
beschikbaar worden gesteld, moeten 20 wor
den geleverd tegen een prijs van 7.80 per
100 stuks voor levering aan de gemeente
besturen, welke eieren zullen worden gedis
tribueerd overeenkomstig de bepalingen
vastgesteld door het Rijks Centraal Admini
stratiekantoor voor de distributie van levens
middelen te 's Gravenhage.
Boter.
De Minister van Landbouw Keeft be
paald dat gedurende de week van 17 tot 24
September voor 40 ^ler boterproductie
certificaten van uitvoer zullen worden ver
leend en 60 voor het binnenlandsch ver
bruik zal moeten worden beschikbaar ge
steld, alsmede dat de bewijzen van toela
ting tot uitvoer van boter afgegeven door de
Rijkscommissie v. Toezicht op de Boterver-
eeniglng op grond van die certificaten zul
len gelden tot Dinsdag 3 October des voor
middags 12 uur.
Varkensvleesch.
De Minister van Landbouw, enz. heeft
bepaald, dat de duur der uitvoerregeling van
varkensvleesch verlengd wordt tot 30
dezer onder handhaving van het in de des
betreffende beschikking vastgestelde ge
wichtspercentage.
Meelschaarschte.
t~ De Ned. Vereeniging van handelaren
in buitenlandsch meel heeft zich telegra
fisch tot den minister van landbouw ge
wend, betoogend dat de schaarschte van
meel niet het gevolg is van te kleinen aan
voer van tarwe, doch o.m. door te kleinen
j import van Amerikaansch meel ontstaan,
I terwijl als een andere factor genoemd wordt
I het groote verbruik van regeerings onge-
build voor veevoeder, niettegenstaande de
regeeringsmaatregelen.
Hetgebrek aan vet. Een sla
ger vertelde aan „Het Volk", dat, ondanks
het uitvoerverbod van v*t, groote hoeveel
heden nog de Duitsche grens overgaan. Om
het uitvoerverbod te omzeilen, wordt het dan
eerstbedorvenf
Gered.
Het s.s. Krakatau van de Maatschappij
Nederland dat 12 September te Falmouth
arriveerde, heeft op de hoogte van Oues-
sant, de geheele bemanning van
groote terrein opgesteld, de groene grasvlakte
artistiek stoffeerden.
Omstreeks 1 uur bekwam de heer W. H.
Vliegen, voorzitter der S. D. A. P., het eer
ste spreekgestoelte om de duizenden namens
zijn partij 6n het hoofdbestuur van het N, V. V.
welkom te hecten.
Tn 't begin, toen de S. D. A. P. en de nog
kleine moderne vakbeweging de nieuwe kies-
rechtnctie begonnen, moest den arbeiders wor
den bijgebracht dat zij het algemeen kiesrecht
behoefden als middel ter vrijmaking hunner
klasse.
Als ik thans, aldus spreker, die zee van hoof
den overzie, duizenden vervuld van dezelfde ge
dachte om het A. K. te bereiken, terwijl wij
binnen enkele maanden voor de verwezenlij
king van het mannenkiesrecht staan, don geeft
dit aanleiding tot groote verheugenis, omdat een
middel dan is bereikt om het arbeidersleven
beter te maken dan het tot nu is. Voorts heeft
de kiesrechtbeweging een verschuiving in de
politiek teweeggebracht. Er is thans nog slechts
een man in Nederland, die de invoering van
het A. K. ontraadt, de vader von de tegenwoor
dige kieswet, mr. Sam. van Houten (Gelach).
De Standaard van Zaterdagavond verscheen
met een driestar van den ouden tegenstander
dr. Kuyper, die wel verklaart tegen het A. K.
te willen opkomen als hij medestanders krijgen
kan. Hij weet echter die niet te kunnen krijgen
en besluit: Welnu, dan moet het er maar van
komen. (Hilariteit). Met het vrouwenkiesrecht,
vervolgt spreker, zijn we nog niet klaar. Minis
ter Cort is wel geen tegenstander, doch in zijn
toelichting zegt hij dat de rechterzijde het
niet wil en hij het daarom niet wenscht door te
drijven.
Dat is volgens den heer Vliegen geen stand
punt voor een regeerder, daarom moet deze
meeting de Kamer er toe brengen dat zij zegt:
wij willen het wel.
In de vijandelijke pers is geschreven: Gij
klaagt over duurte en ellende der arbeiders en
nu dwingt gij ze geld uit te geven om naar de
demonstratie te komen.
Doch het waren niet de leiders die deze be
tooging van de arbeiders hebben afgedwongen,
ze was de wensch van de arbeiders zelve.
Naar de heer Vliegen meedeelde waren aan
wezig 1244 organisaties met een ledental van
140,000 en 737 vaandels en banieren.
Nadat na dc opening eén koor van 800 zan
geressen en zangers socialistische strijd- en
kiesrechtliederen had gezongen en in twee mu
ziektenten zich muziekcorpsen hadden doen
hooren, voerden van verschillende spreekge-
stoelten het woord mej. Heieen Ankersmit en
de heeren J. W. Albarda, J. A. Bergmeijer, L.
M. Hermans, J. Oudegeest en E. Kupers.
Ean van 2K tot 3K uur mej. Suze Groene-
wegen en de heeren P. J. Troelstra, F. van der
Goes, N. van Hinte, J. H. Schaper en A. Dijk
graaf.
M r. P. J. T r o e I's t r a werd, bij het beklim
men van het spreekgestoelte met daverende toe
juichingen begroet. Het was de eerste maal, dat
hij na zijn herstel in Amsterdam optrad.
„Het is 31 jaar geleden", aldus de heer Troel
stra, „dat ik als strijder in de rij trad van hen,
die voor het A. K. kampten, zoodat ik zeggen
kan, dat mijn levenswerk het algemeen kies
recht was gewijd.
Nog nooit heeft spreker een demonstratie ge
zien zóó krachtig, zoo talrijk als deze.
Veel mag de heer Troelstra nog niet spreken,
maar hij wil een korte preek houden naar aan
leiding von een tekst uit de Handelingen der
Eerste Kamer, n.l. de woorden, uitgesproken op
24 Februari jJ. door baron De Vos van Steen-
wijk: „Wie taalt nu naar Grondwetsherziening?
Welke bedaarde, bezadigde man gevoel daar nu,
terwijl geheel Europa in vuur en vlam staat, be
hoefte aan?"
Deze tekst klinkt als een stem uit het graf,
het graf van het conservatisme. Zij bewijst ech
ter, dat het conservatisme nog niet geheel dood
is, nog weer kan opleven, en dat de strijd er
tegen niet mag verslappen. Maar wel is het con
servatisme verslagen en de a.s. Grondwetsher
ziening is een overwinning van de geschoolde
leden der S. D. A. P. Wat zullen de tegen
standers van algemeen kiesrecht moeten den
ken van dezen'dog op de Amsterdamsche Ijs
baan Zij zullen beseffen, dat zij niet op een
ijsbaan, maar op een kaatsbaan den strijd te
gen het algemeen kiesrecht hebben aangebon
den. Het is dwaasheid te zeggen, dot de tijden
nu niet geschikt zijn voor algemeen kiesrecht.
Integendeel, juist deze oorlog heeft de noodza
kelijkheid van algemeen kiesrecht te dringender
doen gevoelen als strijdmiddel tegen milita
risme en oorlogsellende.
Het voorliggend wetsontwerp voldoetIo. aan
het beginsel van politieke gelijkheid; 2o. aan
evenredige vertegenwoordiging, zoodot alles
wat er leeft in de natie tot uiting kan komen.
Het voert het vrouwenkiesrecht niet onmid
dellijk in, wel dat voor de mannen. Doch het
doet den grendel los van de deur die de invoe
ring van het vrouwenkiesrecht zonder Grond
wetsherziening onmogelijk maakte. Het laat dus
de invoering later over aan de krachten uit het
volk.
Het is dus aan de vrouwen, om door flinke
Jon Lu^cnstraat, langs Stadhouderskade, Nos-
saukade, Frcderik Hendrikplontsoen, brug over
de Nassaukade, door de Westerstront naar de
Noardermarkt, welk plein door de politie was
vrijgehouden omdat aldaar de stoet zou ont
bonden worden.
Aardig was het voorbijtrekken van Parkzicht,
waar de kinderen van vele betoogers, op een
vJtnlLi\:ad van Amersfoort in kiesdi^j
lx (.aftreding 1917 en 1919) zijn aangeplakt
4- >Oor eon ieder ter Gemeentesecretarie t«
inzage liggen.
Amersfoort, den lfi. September 191d.
Burgemeester <u\ Wethouders voornoemd,
De Secretarie, De Burgemeester*
A. R. 'VBENSTRA. VAiN PANDWIJCW
Int. School voor W Ij «begeerte.
Godsdienstphilosophle.
0---f -i-Ik en t object kunnen harmonisch sa-
der bovenzalen onder dak gebracht, van het bal-; menÉ»ft°n, mits het ik ophoude subjectief tl
fijn en zich yerbreede tot het algemeens
ik, de rede. De subjectiviteit, die in mifa
denken is en de objectiviteit, waarin de ge.
dachte schuilt, zijn twee zijden van hetzelf
de werelddenken. Hoe kan nu de inhoud
van het geloof worden geweten?
Allereerst door dé ervaring. Dat is de den-
con af den optocht toewuifden.
Op de Nassaukade, waar de heer Troelstra
had plaats genomen op het balcon van de wo
ning van den heer Vliegen, werden hem her
haaldelijk spontane ovaties van uit den optocht
gebracht.
Toen de kop van den stoet bij de Roampoort
was. verlieten de Hotste groepen het UscluH-1™or ae e
terrein. kende mensen, die in zijn leer alleen dl
De ontbinding geschiedde op de Noorder-uiterlijkheid aanneemt, voor zoover hij, en«
markt groepsgewijze, want het was niet doen-
lijk alle betoogers daar zanm te brengen.
Om kwartier over vijven met het ontbinden
I begonnen, was dit eerst omstreeks zeven ucrr
afgeloopen.
De heer Vliegen, die de eerste groep ont
bond, deelde mede, dat 40,000 personen aan
de straatbetooglng hadden deelgenomen.
Voor Steenbeek. Dr. Lam-
merts van Bueren deelt in de „Bode der
Heldring-gestichten" mede, dat aan giften
én toezeggingen voor den wederopbouw van
Steenbeek plus minus 10.000 inkwam.
De assurantiepenningen bedroegen
32.000, terwijl men schat voor de nieuwe
inrichting tenminste 50.000 noodig te
hebben.
Bebouwing V ij zeistraat. Men
meldt uit Amsterdam aan de N. R. Ct.
Het door ons aan de Opr. aHarl. Ct. ont
leende beri*9ht betreffende de benoeming
van den Vijzelstraat-adviseur moet zeer
voorbarig worden genoemd. De desbetref
fende adviezen der drie bouwkundige ver-
eenigingen zijn nog niet door B. en W. ont
vangen.
Ontduiking der Distribu
tiewet. Tegen G. R. te Leiden, slager en
handelaar in vleeschwaren, is proces-vér-
baal opgemaakt ter zake van het verkoopen
en uitvoeren van regeeringsspek in 't groot.
De man kocht spek van regeevingsvarkens
van onderscheiden slagers uit de stad op en
voerde dit bij groote partijen uit. In het ge
val waarvoor hij werd geverbaliseerd, be
droeg de hoeveelheid 300 K.G.
Smokkelsc-hip. In Januari van dit
jaar werd het motorschip Speculant bran
dende op de Zuiderzee aangetroffen en kort
daarna werden de kapitein en een dek-
knecht van dit verdacht smokkelschlp ge
arresteerd.
Beiden zijn sedert weder op vrije voeten
gelaten, maar thans is in deze zaak te Rot
terdam aangehouden en naar het huis van
bewaring overgebracht zekere S., een han
delaar in bouwmaterialen.
Reclame
p per anker
per füesch
f 34
- 0.85,
plas i 1.50 per anker accijns.
School- en Kerknieuws.
Op Dinsdag 26 dezer des namiddags 3 uut
zal in de groote concertzooi von Stads Doelen
te Delft prof. jhr. dr. G. J. Elias het ambt aan
vaarden van buitengewoon hoogleeraar in do
electrotechniek, met het uitspreken von een
rede, getiteld: De ontwikkeling van de electrici-
teitsleer in haar samenhang met de electrotech
niek.
Huldiging prof. Hartman. De hul
diging van prof. dr. J. J. Hartmon, die, zooals
reeds eerder werd gemeld, op 25 September
a.s. den dog zol herdenken, waarop hij 25 ja$r
geleden het ambt vGn hooglecraar in de Latijn-
sche letterkunde en dc Romeinsche oudheden
aan de Leidsche universiteit oonvoardue, zal
plaats hebben op dien dag, 's namiddags ,3 uur
in den huize Prins, waar de hoogleeraar recep
tie zal houden.
Namens een 300-tal leerlingen, oud-leerlin
gen, vrienden en belangstellenden, zal hem wor
den aangeboden zijn portret, gepenseeld door
den Katvrijkschen kunstschilder Louis Harts.
Voorzitter en secretoris der huldigingscom-
keling die ervaart. Maar de mensch gaal
verder: hij verlangt een systeem en wenschl
bevestiging van zijn ervaring. Zoo komt dan
de getuigenis van de kerk, het gezag van
den bijbel. Bewijzen door uitwendige midde
len is echter op den duur niet in overeen
stemming met de algemeenheid en objec
tiviteit, die de rede eigen zijn. Men Iaat de
ze algemeenheid eerst op verkeerde wijzi
als som gelden en komt dan tot de natura
listische theologie. Bij verdere emancipatie
van de rede komt men tot de theologie van
het gezond verstand, dat vele dogmata om
verwerpt. Op een gegeven punt echter gnol
nu 't verstand zich"zelve onderzoeken. Ah
lereerst komt men dan tot 't agnosticisme,
dat voornamelijk berust op een verkeerde
abstractie, die onvoorstelbaar en ondenk*
baar verwart. Toch is het denken uooit scha»
delijk voor de religie; want we kunnen het
onkenbare en het ondenkbare nooit bewon
deren en vereeren. Er is maar één waar
heid en die' waarheid wordt door het den*
ken gekend.
Dit vergeten èn supra-naturalisten èn ra^
tionalisten. Echter door de critiek op zijn
eigen kenvermogen vindt de geest zich zelf
terug doordat hij zich bewust wordt in het
begrip iets meer te hebben dan in de voor
stelling. Via het supra-naturalisme moeten
we komen tot den absoluten godsdienst. Hel
historische Christendom is de absolute gods
dienst slechts in^principe. Toch heeft hei
Christendom, waarin Platonische en Stoï
sche verwerkt zijn, een zeer hooge trap van
speculatieve waarde bereikt. Dit wil spr. toe
lichten aan het leerstuk der drieëenheid.
Van ouds denkt het Christendom, in te
genstelling met Israël, God als den Vader
God, die zich in den zoon openbaart, om
den geest te vinden.
Door God als den transcendente, verhe
vene te beschouwen, hoog boven de wereld
heeft het Jodendom God's oneindigheid, of-
gegrensd. Het heidendom zag een veelheid
van goden in de gebrokenhedën der zicht
bare wereld .Het Christendom nu ziet God
als de schepper van de dingen boven de na
tuur, voorts in de natuur en ten slotte in
de natuur zich zelve herkennend en de na
tuur overstijgend. Zoo herkent God zicN
zelve in de schepping, die zijn openbaring
is, pos do$r den religieuzen mensch, die da
oneindige redelijkheid beseft. De waarach
tige eenheid moet zioh verwerkelijken door
zijn tegendeel. God verwerkelijkt zich door
zich uit te storten in de natuur. Maar in die
natuur zit toch de geest, die juist door die
natuur kon overwinnen en tot heilige geest
worden. De strijd in de natuur kan afgestre*
den worden en voeren tot het koninkrijk
Gods. En dit is te vinden in den mensch
zelf, den godmensch. De mensch is zelf in
het begrip van God bevat.
Overgave en rust des gemoeds zijn hef
hoogtepunt van den Godsdienst. In het be«
gin staat echter het vraaggebed, dat gun
sten vraagt. De heiligheid wordt echter niet
bereikt zonder hartbreken, 't breken van
het subjectieve. Het vraaggebed heeft geen
waarheid. Ons leven in God moet zijn
Gods leven In ons. Die ware eenheid met
God is slechts mogelijk door telkens terug-
keeren van vereenfging. Het schouwende le
ven is niet mogelijk zonder het werkende
leven; het ware een dood. Ora et labora.
We kunnen in het ruwe de godsdiensten
onderscheiden in naturalistische, supra na
turalistische (Jodendom, Mohammedanisme)
en geestelijke religie (in aanleg het Chris
tendom.) In den. supra-naturalistischen gods
dienst, treedt dé historie op den voorgrond,
die in den naturalistischen ontbrak. Hoe ia
't met de geschiedenis der personen in het
Christendom? Sinds een 75-tal jaren is men
hoe langer hoe meer aan de historiciteit van
allerlei bijzonderheden uit Jezus' leven gaan
missie zijn dc heeren prof. dr. P. H. Damsté,
hoogleeraar te Utrecht en dr. P. J. Enk, leerear twijfelen, 't Speculatieve danken had aj
aan het gymnasium te Leiden.
sinds Lessing beseft, dat 't feitelijk historie
to Rotterdam, herdacht gisteren "zijn veertigja-
«4.» «mu> rigen evangeliedienst. Den 17en September
actie en door met ons te strijden jaar op jaar,1 1876 werd hij predikant te Domburg, vier ja-
het in de wet te doen opnemen. ren later ging hij naar Tienhoven in Utrecht
Spr. wil op deze lichtzijde wijzen omdat vrou- over, weer vier. jaren later naar Oldemork in
wen als mej. Drucker al weer spreken van de Overijsel waarna hij op 4 Maart 1888 te Rot-
grootste gemeenheid die er bestaat. terdam kwam te stean. Heden zal de gemeente
Wij zijn er niet mee tevreden cn de soc.-dem. ds. Ulfers huldigen,
vrouwen zullen zich over ons niet hebben te
beklagen. Wij zullen geregeld voortgaan in j
eigen richting er voor te waken niet te loopen j
in de strikken die men ons spant.
Wegens zijn drukke werkzaamheden als sche voor de religie niet van wezenlijke
directeur van het distributiebureau voor levens- j waarde is. Volgens Kant dient het historN
middelen heeft, naar de Nieuwe Ct. meldt, de sche slechts als illustratie, niet als demon-
heer La Gro zich genoodzaakt gezien ontslag strode van den godsdienst. Voor Schelling
aan te vragen, met ingang van 1 November, als en Hegel is de heilsgeschiedenis slecht»
schoolopziener in het. arrondissement Emmen. symbool van de godwording in iederen
Ds. S. Ulfers, van de Ned. Herv. gemeente mensch. Het historisme eenzijdig letten
«ish verbinden pp. eej£t.e panmaning xaa ge-1 Sp^anacjji ttoomschig gergi
Deze prachtbetooging geeft de soc.-denf.
Kamerfractie rugsteun en kracht. (Langdurige
toejuichingen).
Daarna de optocht, 't Was een reusachdge
stoet die, geopend door het partijbestuur en de
Kamerfractie van de S. D. A. P., rich te onge
veer half-vier in beweging stelde cn voorzien
een van ontelbare kleurige vaandels en banieren de
vjstad fatefik üiet dan een SVlAöIM
op wat gebeurd is heeft geen essentieele
waarde. De historici willen nu wel onder
scheiden den historischen persoon Jezus en
de idee Christus; de mannen van de mythi
sche richting aanvaarden de idee Jezua
Christus. Spr. meent, dat de dichterlijke
fantasie in haar vrome momenten hooger
realiteit kan hebben, dan hetgeen men in
de wandeling werkelijkheid noemt. De ortho
doxie vergete niet dat juist de Heer steedg
in gelijkenissen sprak. Er is dus heel wat
waar, wat nooit gebeurd is. We hebben geen
toevallige waarheden van noode, maar dfl
goddelijke idee. 't Geldt niet een tijdelijk
gebeuren, maar een eeuwig gebeuren van
tijdelooze waarheden. Iets historisch, ieti
mingen ter-verkiezing van twee leden van den veronderends kan nooit voorwerp \an rrii
Gemeenteraad van Amersfoort ia kiesdistrict J jgic zijn; dot kan slechts het eeuwige, on»
(afU«ftngA919 yag.ttwt.leden yan veranderlijke. Quietus U iviet dft ftWPDJlW
Kennisgevingen»
UITSLAG VERKIEZING.
Burgermester en Wethouders der gemeente
Amersfoort maken bekend, dat afschriften van
de procescns-verbaol, vermeldende de uitsla
gen dor op ló September gehouden herstem-
