EÜILIQN
WIJNHANDEL J. A. SCHQTEDMAN Zn.
STADSNlI WST
(Jtrechtschestraat 34. Telef. 145.
Uit den o m trek.
Ingezonden Stukken.
1
ptrecht werden inlichtingen over het doel der
iJoarbeur^ verstrekt.
Aan het zestiende verslag der Vereeniging
fcs het volgende ontleend:
Het afgelooperi Vereenigingsjaar was voor de
organisatie in verschillende opzichten gunstig;
het totaal aantal leden steeg van 203 op 236.
De oprichting der Industrieele Credietbank ves
tigde de aandacht van verschillende industricelen
iop de Vereeniging. Het aantal leden der Indus
trieele Credietbank bedraagt thans ongeveer
,(160, voor wie aan garanties tot een bedrag van
bijna 62,000,000 is afgegeven.
Gedenknaald. Dinsdag is op
(het weiland van mevr. Willink, te Benne-
Ibroek, een gedenknaald geplaatst met het
opschrift: „Ter herinnering aan het bezoek
ivan H. M. Koningin Wilhelmina in het bivak
van het Instructie-Bataljon uit Kampen 11
Augustus 1916."
Z o m e r t ij d.
Ten einde verwarring voor de reizigers te
voorkomen zal op de spoorwegen de terug
keer van den zomertijd naar den Amster-
idamschen tijd plaats hebben, nadat in den
macht van Zaterdag 30 September op Zon
dag 1 October de laatste reizigerstrein zijn
eindpunt zal hebben bereikt. Tot dat tijdstip
.wordt dus op de spoorwagen de zomertijd
gehandhaafd.
Bigamie. Te Maastricht is voor
de rechtbank tegen L. een gevangenisstraf
geëischt van 2 jaren wegens bigamie. Hoe
wel hier te lande gehuwd, is hij kort gele
den ook in Duitschland in het huwelijk ge
treden.
Onnoodig hard. Dinsdag werd
met een der ochtendtreinen van Naarden—
Bussum naar Amsterdam (en wellicht ver
der) een in uniform gekleed soldaat ver
voerd. De man was tusschen een gewnpen-
den marechaussee en een infanterist van
Naarden komen loopen.
Zijn handen waren geboeid
Een middagtrein bracht hem en zijn ge
leide terug, waarna hij op dezelfde wijze
naar het arrestantenlokaal in Naarden werd
gebracht.
Toevallig waren wij aldus meldt het
Handelsblad getuige van beide tochten.
Wat de man misdaan heeft, wij weten het
niet en het doet er ook niet toe misschien
is hij een dief of een deserteur maar in
elk geval is hij een mensch, en nergens
staat in het strafwetboek, dat naast de op te
leggen straf nog zulk een zedelijke marteling
moet worden ondergaan. Beseft men, wat er
in de ziel van dien jongen man moet zijn
omgegaan, toen hij zóó, met de geboeide
handen voor het lichaam, langs den open
baren weg werd gevoerd, waar hij zijn ka
meraden tegenkwam en waar het publiek
hem aanstaarde?
Een burger in dezelfde omstandigheden
wordt gewoonlijk per celwagen vervoerd
.waarom dan zulk een transport voor een
man, die de Nederlandsche uniform draagt?
De militaire strafrechtspleging dateert nog
[van een eeuw geleden maar als men zulk
een moreele mishandeling ziet, dan zou men
denken, dat ze uit de middeleeuwen dagtee-
Icent.
Men vergete toch niet, dat ons militie-
leger geen bende huurlingen meer is, maar
(bestaat uit burgers, die door de wet worden
aangewezen om zich tijdelijk beschikbaar te
Stellen, ten einde de noodige militaire ge
oefendheid te erlangen.
En voor zulke soldaten past wat ook
hun misdrijf moge zijn zulk een behan
deling in het openbaar niet meer.
Handcls-Hoogescnool hebben mr. H. L. Druc-dat, wordt^Ues ontvangen, cr een surplus is
ker, die onlangs door dc Kamer van Koophan
del en Fabrieken te Rotterdam ter vervulling
van de vacature, ontstaan door het overlijden
van dr. D. Bos tot curator benoemd is, tot voor
zitter, en den heer C. A. P. van Stolk tot onder
voorzitter van het College van Curatoren aan
gewezen.
Curatoren hebben voor den cursus 1916/17
wederom prof. mr. G. W. J. Bruins tot rector-
magnificus aangewezen.
Haarlem's Muziekkorps. In
een drukbezochte vergadering der Haarlem-
sche Orkestvereeniging werd door het be
stuur besloten, op verzoek uit de vergade
ring gedaan, om het voorstel tot ontbinding
der vereeniging in te trekken. Een nieuw
bestuur werd gekozen met mr. J. H. Thiel als
voorzitter en mr. J. M. M. Noback als se
cretaris.
Besloten werd het reeds opgezegde ge
meentelijk subsidie van 15000 weer aan
te .vragen.
Reclame»
per anker f 34.
per flesch - 0.85,
pins f 1.50 per anker accijns.
D istributiewet. Ten gemeente
huize te Veenendaal is een bijeenkomst ge
houden van burgemeesters, winkeliers en
grossiers uit gemeenten in Oostelijk
Utrecht, om besprekingen te voeren in ver
band met de Distributiewet. Besloten werd
voor de levensmiddelenvoorziening een
bonnenstelsel in te voeren.
Ongeval. Te Elden is tijdens
een optocht een 4-jarige jongen onder de
Setuwsche tram geraakt en vermorzeld.
Muziektempel ingestort. Bij
den aanvang van een uitvoering, welke d->or
de gemengde zangvereeniging „De Stem
des Volks" op het Newton-plein te 's Gra-
venhage werd gegeven, stortte een gedeel-
ïe van de muziektent, waarin de uitvoering
gegeven werd in, en vielen dientengevolge
/een aantal dames en he eren van het zang
koor op de straat.
Zooals zich laat begrijpen, bracht het on
geval groote consternatie teweeg, zoowel
'onder de leden van het zangkoor, als onder
het talrijke publiek.
De Eerste Hulpdienst was spoedig ter
plaatse om bijstand te verleenen. Het bleek
dat een der zangeressen, een 17-jarig meis
je, bij den val een beenbreuk had bekomen.
Eij werd per zieken-auto naar het gemeente
ziekenhuis vervoerd. Nog drie andere
dames-leden van het koor hadden lichte
kneuzingen aan de be enen bekomen, terwijl
een andere aan den rug licht was verwond.
Zii werden naar hunne woningen gebracht.
Van' het voortzetten der zanguitvoering
was natuurlijk geen sprake.
Brand. Te Veghel is het woonhuis
jnet toebehooreri van den spoorwegbeamb
te, tevens steenkolenhandel aar Verberk ge
heel afgebrand.
Brand. Gisteren is in de Weperpol-
,er onder Harderwijk de boerenwoning van
Hof afgebrand.
School- en Kerknieuws.
P r o!. Hugo de Vries. Met het begin
.van cc.-n nieuwen cursus zal prof. Hugo de
Vries niet meer Amsterdamsch ingezetene zijn.
Naar het N. v. d. D. meldt, heeft de heer
De Vries te Lunteren,"in Gelderland, het bui-
(ten „De Boeckhorst" gekocht en gaat hij zich
metterwoon aldaar vestigen. Hij blijft echter,
jtotdat hij over twee jaren zijn emeritaat zal
hebben bereikt, zijn colleges in den Hortus
geven en komt daarvoor eenige keeren per
week in Amsterdam.
Prof. De Vries laat te Lumteren naast zijp
huis een laboratorium en een proeftuin bou*
yen, nnereavoeg gelijkende op wat hij thans in
"den Hortus tot zijn beschikking heeft
Begroot ing 1917.
B. en W. schrijven aan den Raad
Wij hebben de eer U hierbij de concept-be
grooting, met de daarbij behoorende bijlagen,
voor den komenden dienst aan te bieden.
Zooals bij lezing zal blijken, heeft de samen
stelling een ingrijpende verandering ondergaan
door de ingevoerde gewijzigde boekhouding.
Al zullen de voordeelen hiervan ook pas ten
volle kunnen worden gewaardeerd wanneer het
instituut der Centrale boekhouding enkele
jaren zal hebben gewerkt, wij meenen, dat het
overzicht nu reeds aan duidelijkheid heeft ge
wonnen.
En dit valt te meer te waardeeren nu, tenge
volge van de crisis, nog grootere moeilijkheden
bij het ontwerpen vielen te overwinnen dan an
dere jaren reeds het geval was.
Want het spreekt wel van zelf, dat ook deze
Begrooting geheel staat In het teeken der ab
normale omstandigheden; niet alleen immers
viel thans rekening te houden met het oogen-
blikkelijke, maar ook de resultaten van de ach
terliggende periode deden hunnen invloed ken
nen.
De rekening van 1915 leverde een saldo op
van rond 8000,jiat is 12000 minder dan
het saldo waarmede de dienst van dat jaar aan
ving. En al is dit resultaat, bezien in het licht
der omstandigheden, op zichzelf niet onbevre
digend immers, tot heden werden alle las
ten nog uit de gewone middelen gekweten, in
tegenstelling met vele andere Gemeenten, waar
soms belangrijke tekorten door leeningen moes
ten worden gedekt dit neemt toch niet weg,
dat voor den dienst 1917 direct een mindere op
brengst van rond 12000 valt te constateeren.
De kosten van het algemeen bestuur stegen
met 10,000, die van het onderwijs met
16,000, rente- en aflossing (uitsluitend voor
de eigen huishouding) vroegen een hoogere uit
gaaf van 32,000, terwijl de reorganisatie van
de Reiniging eveneens een vrij aanzienlijk be
drag vraagt, zoodat de Uitgaven in totaal ste
gen met rond 80,000.
Hiertegenover staan in de Ontvangsten de
verhoogde uitkeering door de Gasfabriek en de
opbrengst van de in te voeren Rioolbelasting,
te zamen geschat op pl.m. 40.000.
Volt dus het verschil van deze bedragen te
dekken, daarnevens moet worden geconstateerd,
dat, door de welbekende prijsstijging van schier
alle voorwerpen, zeer vele posten behoorden te
worden verhoogd, ook dan, wonneer zooals
is geschied wij ons beperkten tot het strikt
noodzakelijke.
Behoudens enkele nader te noemen posten,
is deze Bcgrooting dan ook zoo sober mogelijk
samengesteld, omdat wij het raadzaam hebben
geoordeeld, de grootst mogelijke zuinigheid te
■betrachten en ons af te houden van het doen
van voorstellen, welke nieuwe lasten met zich
zouden brengen. En niettegenstaande dat, is
het ons toch niet mogen gelukken, de Begroo
ting sluitende te krijgen, zonder onze toevlucht
te nemen tot een bijzonderen maatregel.
Na opzetting der cijfers vertoonde het sche
ma een tekort van pl.m. 20,000, bij eene ra
ming van de Inkomstenbelasting op 170,000.
Deze raming kömt ons gemotiveerd voor, als
wij nagaan in welke mate de opbrengst uit de
zen hoofde de laatste jaren is gestegen, zuiver
als een gevolg van de toeneming van de be
volking en van het belastbaar inkomen dat werd
gevonden, en bovendien rekening wordt gehou
den met de bijzondere omstandigheden.
De loopende dienst doet een even hoog be
drag verwachten. De thans opgemaakte kohie
ren wijzen een eindcijfer aan van niet minder
dan 175,000. De oorzaak hiervan moet wor
den gezocht in de omstandigheid, dat verschil
lende inwoners zich mochten verheugen in het
behalen van „oorlogswinst" en dat tal van ne
ringdoenden een ongekenden bloei in hun za
ken ondervinden ten gevolge van de aanwezig
heid van het groot aantal militairen en de vele
Belgen. Dit op zich zelf verblijdend verschijnsel
maant niettemin aan tot voorzichtigheid. Een
zoo hooge opbrengst kon als normaal
niet worden verwacht. En al hebben wij het ver
trouwen, dat de normale ontwikkeling een op
brengst voor 1917 van gelijk bedrag mag doen
verwachten, voor 19T6 moet de oorzaak deels
worden .gezocht in buitengewone invloeden.
Op de Begrooting voor den loopenden dienst
van 25,000.
Dit bedrag zal het saldo, en dus de Begroo
ting voor 1918, ten goede komen.
Een nauwgezet onderzoek naar de uitkomsten
van den loopenden dienst leverde het resultaat
op, dat met reden mag worden verwacht, dat
met terzijde stelb'ng van het zooeven genoem
de bedrag een saldo zal worden verkregen
ongeveer gelijk aan dat van den dienst 1915.
Hierin hebben wij aanleiding gevonden om
de vraag te stellen, of het niet geoorloofd mag
worden geacht en rekening houdende met
de omstandigheden of het zelfs niet wensche-
lijk zal zijn, dat over oen deel van het vermoe
delijk saldo van 19T> wordt beschikt ten be
hoeve van den nieuwen dienst. De oorzaak van
het tekort moet stellig en zeker worden ge
zocht in de buitengewone omstandigheden, ter
wijl die zelfde omstandigheden zooals bleek
de gunstige uitkomsten van de Inkomsten
belasting ten gevolge hebben. Het voortduren
van de crisis maakt het op die wijze raadzaam,
dat de verschillende invloeden, zoo mogelijk,
tegen elkander worden uitgewisseld. Trouwens,
een op deze wijze ontstaan hoog saldo levert
ook eenigszins een gevaar op voor volgende
jaren, omdat bij de samenstelling der Begroo
ting hiermede allicht rekening wordt gehouden.
Langs deze redeneeringen zijn wij er toe ge
komen, voor te stellen, het meergenoemde te
kort te dekken door te beschikken over een deel
van het vermoedelijk saldo van den loopenden
dienst.
Wij zouden dan ook de Begrooting aldus heb
ben aangeboden dus zonder belastingverhoo-
ging indien de uitvoering van de Distributie-
wet 1916 zulks niet had verhinderd. Uit een
circulaire van Gedeputeerde Staten dezer Pro
vincie, betreffende de uitvoering dezer wet, is
gebleken, dot het College zal verlangen, dat al
thans een zoo groot mogelijk deel van de kos
ten, die deze wet verobrzaakt, ten laste worden
gebracht van de gewone uitgaven. In ons ver
stel betreffende de uitvoering dezer wet, heb
ben wij onze meening hiromtrent uiteengezet.
Geheel dus tengevolge van de hooge kosten,
die de uitvoering van de Distributiewet 19T6
voor de Gemeenten veroorzaakt en waarop de
Gemeentebesturen niet den minsten invloed kun
nen uitoefenen, moet de bestaande Inkomsten
belasting worden verzwaard, tenzij en door
voor wenscht ons College, zooals uit meerge
noemd voorstel kan blijken werkzaam te zijn
andere wegen worden aangewezen, waarlangs
de dekking dezer kosten kan plaats pinden.
Overigens geeft de Begrooling weinig aan
leiding tot het maken van opmerkingen.
Ter uitvoering van de besluiten van 2 Juni
1.1. is voor een schoolarts een post uitgetrokken
en is de nieuwe Straat- en rioolbelasting ge
raamd geworden.
Voorstellen hieromtrent zullen U nog dit jaar
bereiken.
Het zal de aandacht trekken, dat nevens een
bedrag voor bezoldiging van den schoolarts
een bedrag is uitgetrokken voor een verpleeg
ster.
Het is het voornemen, op nader bij het aan
te bieden voorstel te ontwikkelen gronden over
te gaan tot aanstelling van een verpleegster,
die den schoolarts ter zijde zal staan en controle
zal uitoefenen op naleving van de gegeven
voorschriften.
Het maakt verder nog een punt van overwe
ging uit, in hoeverre de aanstelling van deze
titulares mogelijk een reorganisatie van de ge
neeskundige armenpraktijk wenschelijk -naakt.
Ook is de in uitzicht gestelde herziening der
jaarwedden van de leeraren bij het Middelbaar-
en het Hooger onderwijs ter hand genomen. Een
daartoe strekkend voorstel gaat hiernevens.
Een technische herziening van de Inkomsten
belasting, als een gevolg van de invoering der
Rijks-inkomstenbelasting, is in bewerking en
zal U weldra worden aangeboden.
Tevens zal dan worden voorgesteld, het maxi
mum-bedrag, dat mag worden geheven, te ver-
hoogen, daar door den natuurlijken groei het be
drag van 150,000 reeds is overschreden.
Volgn. 172 (Uitgaven voor de Tram) is thans
geraamd op 1500, m verband met het ver
moedelijk tekort op dezen dienst.
Nu een zóo belangrijk offer uit de Gemeente
kas wordt gevraagd, achten wij het oogenblik
gekomen, dat van de verleende subsidies aan-
teekening wordt gehouden en deze slechts wor
den verleend onder voorwaarde, dat zij in de
balans van het bedrijf als schuld aan de Ge
meente worden geboekt. Bij eene eventucele
naasting van het bedrijf, of in verband met an
dere ingrijpende veranderingen daarin, kan dan,
zoo noodig, met die schuld rekening worden
gehouden. Een afzonderlijk voorstel daartoe zal
U weldra bereiken.
Voor het overige meenen wij le mogen ver
wijzen naar de stukken zelf en de daarbij ge
geven toelichting.
Ingevolge de Verordening op de heffing
eener plaatselijke directe belasting naar het in
komen zal, in verband met het vorenstaande,
het vermenigvuldigingscijfer moeten worden
vastgesteld op 1.2.
adres voorzien. Dan is het voor de verzen- narek- omstandig lieden van de nw.ste docon\
ding gereed en de ontvanger (geodresseer- n dor Rijks hoogere burgerscholen in dm
de) heeft eenvoudig langs de perforatie de i staat.
gegomde strookjes te verwijderen.
Ook voor zakenmenschen zijn postbladen
zeer wel als z.g. memo's (memorandums) te
gebruiken, daar ze ongeveer denzelfden
vorm (zonder klep) hebben.
De postbladen zijn verkrijgbaar in 3 soor
ten, n.l. van 3^ cent (met 3-cents postze
gel), van 514 cent (met 5-cents postzegel)
en van 13 cent (met 1214-cents postzegel).
Kennismaking met de postbladen is zeer
aan te bevelen.
Leveranties garnizoen.
Gedurende de maand October 1916
zijn de n. v. leveringen ten behoeve van het
garnizoen Amersfoort, toegewezen, tegen de
mede daarbij vermelde prijzen aan:
Firma Diekerhof, Amersfoort, aardappe
len 5.49 per 100 K.G.
Firma Gerritsen, Amersfoort, roggestroo
in bossen ^14.20 per 1000 K.G.
Firma Putman, Amersfoort, steenkolen
2.09 per 100 K.G., eierkolen 1.58 per
H. L., anthraciet 2.07 per H. L., cokes
1.06 per H. L., lange turf 0.89 per 100,
vuurmakers 0.32 per 100, hout 7.85 per
100 stuks.
AGENDA.
Heden
Concert Harmonie.
Amersf. Bioscooptheater.
Museum Flehite.
Openbare Leeszaal (Beukenlaan) 10—
1214, 2)410 uur, Zondag 2K—SH uur,
Maandag 2)4 10 uur.
Amicitia, Zondag- en Woensdagmiddag
half 4 tot half 6 „strijkje".
29 Sept.—2 Oct. Bioscoop de Arend.
2 Oct. Amicitia. Cabaret Dumas.
3 Oct. Maison de Kloet, Luthersche Kring.
7 Nov. Amicitia. Concert Kathleen Par-
low.
14 Dec. Amicitia. Hollandsche Strijk
kwartet.
22 Febr. Amicitia. Concert Josef Pem-
baur.
Reclame
Personalia.
Bij beschikking van den minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel, is, voor
het tijdvak van 1 October 1917, benoemd
tot assistent aan de Rijks Hoogere Land-,
Tuin- en Boschbouwschool te Wageningen,
P. J. van der Ham, te Amersfoort.
(St. Ct.)
Concert Harmonie.
Heden, 'Donderdag avond zal de
Amersfoortsche Muziekvereeniging „Har
monie" uitvoering geven van het program
ma, dat wij gisteravond in ons blad vermel
den.
Postbladen.
Zij, die weinig brieven te schrijven heb
ben, beschikken in den regel niet over
„postgerei". Vooral de kleine man betaalt,
als hij te schrijven heeft, naar verhouding
een te groot bedrag voor de benoodigdhe-
den. In een buurtwinkeltje haalt hij een vel
letje papier, een enveloppe en, laat ons
zeggen, een 5-cents postzegel. Hij betaalt
dan te zamen 1 1 5)4 cent 7)4 cent.
Het is alweer niet algemeen bekend, dat
hij met 534 cent af zou kunnen door het
koopen van een postblad: een dubbel te
vouwen, van geperforeerde, gegomde rand
jes voorzien papier met een 5-cents post
zegel bedrukt. Dat is dus eigenlijk een com
binatie van papier, enveloppe en postzegel.
Nadat het beschreven is, wordt het met
G. SAS BACH, Coiffeur—Colffeuse,
IJtreohtscheweg 50.
Speciaal adres voor Haarwerken.
Burgerlijke Start*
29 September 1916.
Geboren: Carla Marie, d. van Charles
Marie Cremer en Carla Martin; Josepha, d.
van Eloi Louis Bantuelle en Rosa Delhaye.
Ondertrouwd: Cornells Joseph van
der Veer en Maria Hartman; Philippe Ade-
lin Collart en Juliette Fran^oise Victor Mas-
sart.
Overleden: Een els levenloos aange
geven kind; Anna Heys, 33 jaar, echtgen.
van Jan Willem Karei van Wandelen.
Telefonisch Weerbericht.
Naar waarneming in den morgen van
28 September IV» 16.
Medegedeeld door het Eon. Ned. Met.
Instituut te de Bilt.
Hoogste stand boven 770 in Oost-Duitsch-
land; laagste stand 758.1 te Vllssingen.
Verwachting tot den avond van 29 Sept.:
Zwakke tot matige, Oostelijke tot Zuide
lijke wind, half tot zwaar bewolkt, later
waarschijnlijk regen of onweer, over dag iets
koeler.
Fietslantaarn aansteken 7.17 uur.
r- Nederlandsche Hand els-Ho o-
K e s c h p p h .Curatoren der Nederlandsche A werd de opbrengst'geschat op 150,000, zoo-j de gegomde strookjes dicht geplakt en van vokloende belangstelling in de werkelijk b«-
Het opnemen van ingezonden stukken beteeken
geenszins dat de Redactie met den inhoud
instemt.
De cooie wordt aan den inzender niet
ieruqqeqeoen
Onvoldoende salarieering en onbillijke
achterstelling.
Men v-erzoekt ons te willen overnemen het
volgende ingezonden stuk, voorkomende in de
Nieuwe Rotterdamsdhe Courant van 26 dezer
(ochtendblad).
De beide Kamers van de Staten-Generaal zijn.
wederom bijeengekomen !H. M. de Koningin
heeft de leden der volksvertegenwoordiging
wederom opgewekt tot ijver en toewijding, en
de Min. v. Financiën heeft de begrootingen aan
geboden. En als altijd hebben de ambtenaren
met begoerige blikken d»e hoofdstukken beke
ken, elk van het departement, waaronder hij
ressorteert. Heel veel zijn diegenen, die mee-
eten aan onze staatsruif, niet gewenden een;
voorstel tot salarisvesrbetering komt niet ge
makkelijk uit de bureaux der departementale
ambtenaren naa>r de Staten-Generaal. Maar dit
maal, ditmaal leefde er, ondanks tijdsomstan
digheden, ondanks oorlogsleeningen, ondanks
tekorten pp den gewonen dienst, een sterke
hoop in de harten van één bepaalde categorie
van staatsdienaren, die zich sindis lang in den
hoek getrapt gevoelde, die reeds sinds vele
jaren met klimmende zekerheid aanvaardde, dat
zij van hoogere Rijkshand beschouwd werd als
een qunntité négligeable. Maar die niet zeer
groote, doch maatschappelijk belangrijke en
in vele opzichten invloedrijke kring "had nü, ef\
niet zonder grondige redenen, dte verwachting,
dat zij thans hersteld zouden worden in den
stand en in de positie, waarop zij recht heb
ben krachtens hun opleiding, hun ontwikkeling,
hun maatschappelijken invloed. Wij bedoelen
ere leeraren aan de Rijks H. B. Scholen.
Het is zeker mindier bekend, dat onder deze
ambtenaren vele vertegenwoordigers der fat
soenlijke aamoede gevonden worden. Immers,
niet waar? een leeraar bij het M. O. wordt
door het groote publiek gehouden voor iemand,
die ten minste een belooning van 100 gulden
pea- wekelijksch lesuur als jaarlijksch aanvangs
salaris geniet. En als iemand hoort, dat een
leeraar een 25 uur m de week les g'deft en
eén paar dienstjaren hoeft, dan schat hij hem
op een 3000 gulden inkomen. En het is zeker
deze geheel onjuiste voorstelling, die aan een
Meestal wordt men niet piepjong uitverkoren.
tot do bekleeding van hot ambt vofi ojyi
derwijzor en opvoeder van onze joi^eling^
sclxap van 12 tot IS jaar. We kunnen aannek
men dat een leeraar eerst gemiddeld op 28
30-jarigen leoftijd een volledige betrekking aart
een H. B. S. aanvaardt, bijna altjjd na een
langdurige- universitaire opleiding en na eenigH
kleinere betrekkingen bekleed te hebben, di
hem de noodige routine en ervaring en paedo-
rogischje kennis hebben verschaft. Welnu, zóó
iemand, die don op den leeftijd van jongga-,
huwde of iets ouder isv geniet bij oen groot
aantal lesuren een bezoldiging van f 2100?
waarvun hem do Staat gedurende 4 achtereen
volgende jaren 17$ inhoudt als ponsic^enstor
ting, zooda* nven pier maand clo fatale som
van bijna 147 gulden wordt uitbetaold. Vraag
niet, wat ook deze ambtenaren in die kleino*
provinciesteden, waar zij meest wonen, moetcii
afstaan aan stedelijko lusten, die vaak hinder
lijk veel hooger zijn don in groot o gemeenten,
bijvoorbeeld bodiridend hooger dan in hot dure
Amsterdam (dort nota bene mee gaat deelcn irt
de opbrengst dar oorlogswinst belasting ten
einde de stedelijke belasting niet zwaarder té
doen drukken') Vraag niet, wat bittere algunst
leeft in ons Rijksleeraren, die hot moeten aan
zien hoe onze gelijken of minderen in andere
takken van dienst heitere salarissen genieten
eneen toekomst hebben 1 Een Rijksleernar
droomt slechts van één toekomst, en die is
begunstigd te worden door een benoeming aan
oen gemeenteschool. Want de collega's aan
do gemeentelijke H. B. S.'en verdienen salaris
sen, die weliswoor niet hoog genoemd kunnen
worden, maar toch veelal de helft hooger zijn
dim de onze!
Bij de Riegeering is sinds lang hot tekort aan
bevoegde onderwijskrachten voor Rijksscholen
bekend. Maar niet is eenige afdoende poging
gedaan om do betrekking eanmem el ijker eii
daardoor het aanbod von bevoegde onderwijs
krachten gnooter te maken.
Neen, siaids enkele jaren wordt subsidie ver
leend aan cursussen tot opleiding voor d^
examens der middelbare akten. Zóó moeten óa
onderwijzers verleid worden van de eene fat
soenlijke armoede naar de nog fatsoenlijker
en pijnlijker armoede van do Rijksleeraren.
Doch laten we ons niet langer verdiepen in
de vele en grondige grieven, die in ons corps
bestaanlaten we niet uitweiden over de voort
durend toenemende ontevredenheid, over den
druk, dien finantieelo zorgen leggen op het
goede humeur en welke de opgewektheid bij
het onderwijs beporken. Laten we terugkeeron
tot de feiten von dezo week en de voorgeschie
denis. Telkenjapo Is betreffende onze salarissen
door het hoofdbestuur von die (algemeene) Veri
eeniging van Leeraren bij hot M. O. een adres
gericht aan Z. Exc. den Min. van Binm. Zaikcn.
Het laatste dateert van 25 April 1916 (hel
voorlaatste van 10 Deo. 1915) en daarin stoat
zoo dringend het verzoek, de „verhooging von
die jaarwedden van de leeraren der Rijks hoo
gere burgerscholen niet langer op grond van
de tijdsomstandigheden uit te stellen (n.l. waa
zij reeds drie jaren geleden door den Min. ur
gent verklaard 1). Juist door de tijdsomstandig-
hed/n is verhooging te meer dringend nood
zakelijk." Twee leden van het hoofdbestuur had
den op 13 Mei van dit jaar een onderhoud met
den chef der afd. Onderwijs, waarbij do drin
gende noodzakelijkheid van de (herziening der
jaarwedden kon worden aangetoond. En sinds
het begin von den zomer was het «en publiek
geheim, dat er voor ons op de begrooting van
hert komende jaar een aanzienlijke post was uit
getrokken voor de reeds zoo lang uitgestelde
salarisherziening. Zóó was de iioop gegroeid en
do verwachting hoog gespannen. De openbaar
making der begrooting heeft de pijnlijkste te
leurstelling gebracht.
Nog één illusie blijft over het zeggenschap
d)er Tweede Kamer! Zullen de leden van one
volksvertegenwoordiging hun ijver en toewij
ding, waarom H. M. de Koningin verzocht, ook
doen blijken in belangstelling voor het Mid
delbaar onderwijs? Zal men alsnog willen bo«
grijpen, hoe otngewenscht het is een toenemen
de ontoVredeniheid! te laten voortbestaan? Hoe
ongewerischt het is, als de Rijksleeraren zich
gaan vereenigen in oen volk vereeniging, in een
/strijd vore en igirig" om voldoende loon? Dé
klassenstrijd is al ver doorgedrongen in onze
maatschappij. Mogen w,e dus voor een klassen
strijd van Rijksleeraren gespaard blijven. Eh(
dat kan, als. naast vele andere verhoogingen,
die wordetn voorgesteld, ook de hoogst noo
dige wordt aangenomendie von de jaarwed
den der leeraren aan de Rljlas hoogere burger
scholen
W. A. MULLER.
G M. DE JONGH SCHIEFER.
F. H HOLZMULLER.
J. J. BECKER ELZINGA.
H. JAGER.
H. A. NARER.
28 September 1916.
Ten slotte meent men er op te mogen wij
zen, dat in de gemeente Amensfoort tot nog toe
de salarieering der leeraren bij het M. O. e»n
aan het gymnasium nog iets ongunstig
g e r is dan bij het R ij k.
Hierop is ons slechts één uitzondering bé
kend. Toen nl. te Leeuwarden na herhaalde op
roeping geen sollicitant voor de betrekking
von leeraar irs de nat. hist, zich oonmeldde, if
voor deze betrekking het salaris met f 500 ver^
hpogd, zoodat het eindsalariö zich zou bewe
gen om en nabij de f 3000. Ons scheen h<4
echter gevaarlijk voor sollicitanten om naar cm
lokaas te happen. Want men is in Den Hoog
wèl vernuftig in het uitleggen van bepalingen,
zóó, dot altijd de kapitaalkrachtige ambtenaar
hét loodje legt voor het arme Rijk der Neder
landen I
STAATSLOTERIJ.
Hoogste prijzen der 5. kloooe.
TREKKING VAN 27 SEPT.
f 1500 7069
f 1000; 12311
■100:
200:
100:
362 8615 9718 13596
2800 5851 9123 12-125 16130 19941
105 1814 2126 2683 3613 3891
3902 4601 4312 9900 10239 1092'
11751 14630 11974
Vijfde Klasse. Prijzen van 70.—.
44 181 310 lal 551 554 613 7(19 781
906 1606 1188 1291 1569 1596 1611 1635 18*
