„DE E EM LAN DER".
Dinsdag 7 November 1916.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
JDe Koningin.
N* 110.
15"* Jaarpang.
Voorde verkiezing van
een lid van den Gemeen
teraad in district I op
Donderdag 9 November
wordt den kiezers drin
gend aanbevolen te stem
men op
J. BONK.
vn.
AMERSFOO
Hoofdredactie!
MARIE VAN VERSENDAAL.
Mr. D. J. VAN SCHAARDENBURG.
Uitgevers: VALKHOFF Co.
ABONNEMENTSPRIJS:
J* 8 maanden voor Amersfoort.. t 1.30.
Idem franco per post-
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken)» 0.1JI&.
Afzonderlijke» nummera 0.05.
Wekelyksch bijvoegsel „De Hoïlandsehe Huisvrouw' (onder
redactie van Thérèse Hoven) per 3 mnd. 50 ets.
TTekelijksch by voegsel „Pak me mee'' per S mnd. 52 cti.
Bureaus UTRECHTSCH ESTRAAT 46.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DEK ADVERTENIIEN
Van 1—5 regels,* f O.Si>.
Elke t'ogol meer0.15.
Dienstaanbiedingen 15 regels.. - O.*50»
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bodrijt bestaan zoer voordeolige bepali.
tot het herhaald advorteeren m dit Blad, bij abonuemu::..
Eene oiroulalre, bovattendo de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegozondon.
Politiek Overzicht.
Oe wereldstrijd in Rumenië.
Sedert de onder het opperbevel van maar
schalk Von Mackensen in de Doebroedsja
ageerende Bulgaarsch-Duitsch-Turksche
strijdmacht door haar den 19en October
begonnen offensief zich heeft meester ge
maakt van den spoorweg CernawodaCon-
etanza en den Russo-Rumeenschen tegen
stander nog een goed eind verder naar het
noorden heeft gejaagd, hebben wij van daér
geene verdere berichten ontvangen. lede
ren dag wordt de mededeeling herhaald:
„Uit de Dobroedsja geen nieuws". De strijd
rust daar voor het oogenblik. Maar het is
eene rust, waaruit nieuwe beweging zal
voortkomen. Dat heeft Von Mackensen aan
gekondigd in een legerorder,- die van den
26en October gedagteekend is, waarin hij
zegt: „Soldaten als gij dwingen het wapen-
geluk op hunne zijde. Voorwaarts dan met
God tot nieuwe daden!"
De toestand van het geslagen leger in
het gebied van beperkten omvang, waarheen
het is gedreven, is alles behalve schitte
rend. Met Harsova is de grootste Donauha-
ven tusschen Braila en Cernavoda in han
den van de vervolgers gevallen. Het Rus-
sisch-Rumeensche leger kan nog slechts
reserv.etToepen, munitie en leeftocht aange
voerd krijgen over den weg TulceaBaba
dag en van den rechter Donau-arm uit, waar
zich intusschen geene bruikbare haven
plaatsen bevinden. Het staat ingesloten tus
schen de 20 KM. breede moerassen ten zui
den van Braila en den breeden moerasgordel
van de Donau BrailaTulcea in het noor
den, terwijl zij in het oosten door het moe
rassige Donau-deliagebied en door de streek
der kustmeren van de Zwartee zee is
afgesneden. Het is zeer moeielijk daar de
geslagen troepen te verzamelen en opnieuw
te organiseeren, èn het blijft eene vraag,
of van Tulcea en Braila uit voldoende krach
ten kunnen worden aangevoerd tot be
scherming der opneming van deze troepen
in eene nieuwe verdedigingsstelling. Daar
aan schijnt ook niet te worden gedacht, al
thans wanneer de mededeeling van de Russ-
koje Slowo juist is, dat twee derden van het
Russisch-Rumeensche leger uit de Do
broedsja naar Bessarabië gered zijn. Dat zou
er op wijzen, dat men de Dobroedsja als
stri:dtooneel wil prijsgeven. Maar dit zou
weer een ander gevaar doen ontslaan. De
Dobroedsja, die aanvankelijk gedacht was
als uitvalspoort tegen Bulgarije, zou dan
door de tegenpartij gebruikt kunnen worden
als invalspoort in Rumenië.
Het is gemakkelijk te zien hoezeer een
inval uit het zuidoosten de actie in de hand
zou werken, die aan het noordelijke front
van Rumenië aan den gang is. Het in de
eerste strijdperiode door de Rumeniërs ge
nomen gebied in Zevenbergen is hun reeds
zeer spoedig weer ontnomen. Na de veld
slagen van Hermannstadt en Kronstadt zijn
de Rumeniërs onder groote verliezen naar
de grens terug geworpen. In een breed front
zijn de onder het opperbevel van den
troonsopvolger van Oostenrijk-Hongarije
staande troepen thans bezig den vijand over
de grenskammen en passen te drijven. Op
een aantal punten zijn zij reeds vrij diep
in het Rumeensche gebied gedrongen.
Men kan bij den opmarsch uit den Zeven-
bergschen grenshoek vier afdeelingen on
derscheiden, twee in den aanval naar het
oosten (Moldavië) en twee in den aanval
naar het zuiden (Walachije). Bij Dorna Wa-
tra, aan den Drielandenhoek, zijn in de
buurt van het Boven Bistritzadal gewichtige
hoogten bestormd en na het bedwingen van
den Gyimes- en den Vitoz-pas zijn de Oos-
tenrijksche en Duitsche troepen tot in de
streek van Tergul-Ocna vooruitgedrongen.
Dat is het naar het oosten gerichte frontge
deelte. Aan het zuidelijke front liggen de
spoorlijnen van den Predea'-pas en van het
Altdal in het centrum van de breed opgezet
te aanvalsbeweging. De aanvallers werken
zich langzaam door het moeielijk toeganke
lijke, met sneeuw bedekte en zwaar ver
sterkte berggebied heen naar cle vlakte. De
streek van Targu Jiu (ten zuiden van den
Vulkaanpas,spoorweg naar Craiova), het
Midden Alt-dal (spoorweg over den Roten-
turmpas), Dragoslavele (ten noorden van-
Kampolung) en Azuga (tusschen Predeal en
Sinaia) zijn reeds voor eenige dagen als
strijdobjecten genoemd.
Met de uiterste krachtsinspanning trach
ten de Rumeniërs den stroom te stuiten.
Zullen zij daarin slagen? Dit is de vraag,
die men zich aan de zijde van dc Entente
stelt, in toenemende spaninng, want, zooals
de Times het uitdrukt, treft de bedreiging
tegen Rumenië de levenszenuw van alle ge
allieerden. Maar de hoop, dat dit op den
duur zal gelukken, schijnt niet zeer groot
te zijn, wanneer men in de Daily Chronicle
leest, dat de Dobroedsja niet het grootste
gevaar oplevert, en dat het bij de Trans-
sylvanische passen er nog veel slechter uit
ziet. Het is eene zeer ernstige vraag of een
vijand, die zich door de passen heeft ge
wrongen, tot staan kan worden gebracht; en
als hij eenmaal vooruitgaande is, dan is de
afstand naar Bukarest niet groot en heeft hij
daarvoor meer cjpn één spoorweg .tot zijne
beschikking.
Ce oorlog.
B e r 1 ij n 6 N o v/(Y,. B.) Bericht uit het
groote hoofdkwartier heden voormiddag.
In den langdurigen 'slag aan de Somme
was de 5e Novembe; weder een groote
gevechtsdeg van de ee ste orde. De Engel»
scherf en Franschèn veerden met zeer aan
zienlijke krachten, met aanwending van de
gansche vuurkracht var hunne artillerie, een
geweldigen stoot uit te „en het front van het
leger van von Below. De onder de bevelen
van de generaals baron von Marschall, von
Deimling en von Gamier staande troepen
van verschillende Duitsche stommen hielden
onwrikbaar stand en "bereidden den vijand
eene zware nederlaag. Gedeelten van het
Straatburgsche korps, Saksische en Badi-
sche contingenten, Berhjners en I Ianseaten,
en een Meiningsch irianterieregiment on
derscheidden zich bijzonder.
Op het geheele, bijna 20 K.M. breede
aanvalsfront van Lesars tot Bouchavesnes
leden de geallieerden de grootste bloedige
verliezen Afgezien von eene plaatselijke
winst aan het noordeljike gedeelte van het
bosch van Saint-Pierrei Vaast, werd niets be
reikt. Overal elders werd de vijand, waar hij
tot in onze liniën kon vooruitdringen, er ter
stond weer uitgeworpen. Hij liet 10 officie
ren en 310 man en eeA grooten buit in onze
handen. AHeen ten mhrdoosten van Lesars
werden 70 gevangenen en elf machinege
weren ingeleverd.
Bij Soissons werd cle aanval van eene
zwakke Fransche afdeLing afgeslagen.
Rechts van de Maas waren in den sector
Hardaurnont hevige e illerie- en handgra-
naataanvallen.
Parijs, 6 Nov. (Havas). Namiddag
communiqué.
Ten noorden van Somme maakten de
Pranschen eenige .leringen tusschen
Lesbocuf» ca Su'u.j-TAl.isej. Gister op het
einde van den avond en gedurende den
nacht deden de Duitschers een hevigen
tegenaanval op de stellingen, die wij ha 'en
veroverd, van Sailly-Saillisel tot aan het
bosch van Saint-Pierre Vaast. Alle op de
nieuwe Fransche stellingen in den noorde
lijken hoek en aan den westelijken rand van
dit bosch gerichte aanvallen werden gebro
ken door het vuur van onze machinegeweren
en kanonnen, die zware verliezen toebrach
ten aan de Duitschers. Ten zuidwesten van
het bosch gelukte het den Duitschers een
weinig terrein te winnen, als ook in het dorp
S&illisel.
Aan den Maasoever was een levendig
bombardement in de streek van Damloup,
maar geene infanterie-actie. Overal elders
was de nacht rustig.
Avondcommuniqué.
Ten noorden van de Somme bleven wij
vooruitgaan in het noordelijke gedeelte van
het bosch van St.-Pierre Vaast. Meer dan
600 gevangenen zijn hier gemaakt sedert
gisteren. Het wordt bevestigd, dat de vijand
zeer zwaar heeft geleden in zijne tegenaan
vallen op het bosch.
Gisternacht was er niets in de buurt van
Verdun, behalve voortdurende kanonnade
bij Douaumont en Vaux.
Londen, 6 Nov. (RBericht van ge
neraal Haig.
Gedurende den nacht dwong een «terke
vijandelijke tegenaanval ons een gedeelte
van den grond, dien wij hadden gewonnen
in de buurt van de Butte de "Warlencourt,
prijs le geven. Ten oosten van Lesboeufs
verzekerden wij de gisteren behaalde win
sten.
Wij deden drie geslaagde invallen in
loopgraven in den omtTek van Armentières
en van Yperen.
Avond-communiqué.
Ons front tusschen de Ancre en de Som
me werd heden hevig beschoten, voorna
melijk in de buurt van Lesboeufs en Le
sars.
Op onzen rechtervleugel gingen wij
voort met de versterking van het gisteren
bezette terrein. Onze artillerie en loopgraaf-
mortieren hebben de vijandelijke loopgra
ven ten zuiden van Armentières met succes
gebombardeerd.
Petersburg, 6 Nov. (Tel.-agent
schap). Communiqué van den grooten ge-
nerolen staf.
In de streek van het dorp Lipitza-Dolnn
en ten westen van het dorp Slaventin deed
de vijand verschillende aanvallen, met het
doel de hoogten, die door ons bezet woren,
to nemen. Alle vijandelijke aanvallen wer
den door ons hevig geweer- en geschut
vuur afgeslagen Het gevecht duurt voort.
In de Woua-Karpathen ging de vijand
tot driemalen toe tot den aanval over in
de streek van hoogte 5781, 10 werst ten
zuiden van den berg Pnevi. De herhaalde
aanvallen aldaar hadden echter geen suc
ces, de vijand werd telkenmale door ons
vuur teruggeslagen.
In de streek van Kirlibaba viel de vij
and het kantoi.uemeut aan varv een onzer
jonge maar dappere regimenten, 3H werst
ten oosten van .genoemde plaats aan; hij
werd teruggeworpen. De aanval werd nog 2
malen herhaald; bij de laatste poging drong
de vijand in onze loopgraven binnen en
veioverde een machinegeweer. Door onzen
tegenaanval werd de vijand er weer uit ge
worpen en het machinegeweer heroverd.
In de streek ten zuiden van den berg La-
munlelu bezetten onze troepen in een storm
aanval een reeks hoogten, waarbij acht of
ficieren en 386 minderen werden gevan
gen genomen en zes machinegeweren, 61
kisten granaten, 18 kisten machinegeweer
patronen werden buitgemaakt.
Weenen, 6 Nov. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
In het kustland verminderde de aanvals-
actie van de Italianen aannr^g^lijk. In
overeenstemming met den massa-inzet van
de infanterie waren hunne verliezen in de
laatste gevechtsdagen buitengewoon zwaar.
Gisteren was het artillerievuur slechts bij
Brglia, Hudi Log en ten westen van Jam-
niano I.evendiger. De bij Brglia oprukkende
vijandelijke infanterie werd door ons vuur
afgewezen.
Rome,6Nov. (Stefuni). Officieel com
muniqué. r
In het Conceo-dal (Ledro-dal) vielen ijnn-
delijke afdeelingen een onzer vooruifge-jj
schoven stellingen aan, doch werden met
verliezen teruggeslagen. In het Aslico-dol en
op het Asiago-plateau wetd de vijandelijk^
artillerie door de onze tot zwijgen gebracht^
Op het Karst-plateou viel de vijand onze
stellingen aan in de richting van Lucotio;
hij werd met de bajonet teruggedreven.
De dag van gisteren was een van - rtille-
rie-duels. Wij bombardeerden militaire nbi
jectiefs te Coslagnavezza. De iriï. ntcrie
bracht in 't vooruitgaan eenige verbeterin
gen non op het front, en maakte een vijftig
tal krijgsgevangenen. Er heerscht een bui«(
tengowoon druk spoorwegverkeer op cle lijn
Triest—Opeina.
Den 4en November wierpen vijandelijke
vliegtuigen bommen op Monfalcone, Dncler
schade aan 1e richten of slachtoffers te ma
ken. Eèn van deze vliegmachines w J ge
troffen en viel brandende neer.
B e r 1 ij n, 6 Nov. (W. B.) Bericht uit het
groote hoofdkwartier van heden voormid
dag.
De gevechten in den Tölgyespas en tus
schen de Altschans- en Bodzab-paswegen
duurden voort zonder verandering in den
toestand van eenige beteekenis. Ten zuid*
westen van den Predealpas wonnen wij de
hoogte La Omu. Wij maakten vorderingen
ten zuidoosten van den Rotenturmpas. Aan
belde zijden^ van den Szurdukpasweg werj
den Rumeensche aanvallen afgeslagen. Wij
namen aan het zuidelijke front meer dap
450 man gevangen.
Aan den Balkan niets nieuws.
W e e n e n, 6 Nov. (W. B.) Officieel be-
richt van heden middag.
De Rumeensche aanvallen in noordelijk
Walachije Pleven ook gfëtcien gcheèl
der succes. Wij wonnen ten zuidoosten van
den Rotenturmpas ruimte en namen deri
■bef g* La Ormu. In hot Bodzasche grensgebied
en bij Bekas en Tölpyes wordt verder ge
streden.
Ten oosten van Kirlibaba maakten afdeé?
lingen van het dappere infanterieregimeol
no. 42 uit Theresienstadt en andere troepen-
afdeelingen in een verrassenden aanval zictt
meester van de hoogte Sedul, waarbij honi
derd gevangen Russen en een mijnwerper
W'erd ingeleverd.
Sofia, 6 Nov. (Buig. Ag.). Bericht van
het hoofdkwartier.
Langs de kust van de Zwarte Zee is hef
rustig.
In de Dobroedsja hebben onbeduidende
gevechten tusschen verkenners plaats gehad.
Aan den Donau zwak artillerie- en ge
weervuur.
Bukarest, 6 Nov. (Rum. agentsch'ap)t
Aan de grens van West-Moldavië is d$
toestand onveranderd. In het Buzeu-dal bij
Bratocea zijn gevechten gaande. In het Pra-
hova-dal sloegen wij aanvallen van den
vijand af, die gericht waren tegen ons een*
Kunst is niet vervalsching van hel onder-
/ondene, maar verwijding er \an.
Roman van
ANNA WAHLENBERG
Geautoriseerde vertaling door
G. B. NORTAKKER.
11
Ik moet op zijn schoot zitten, en wil zijn
kroezige grijze baard tegen mijn wang voe
len, ik ben hem niet ontgroeid. Ik ben nog
*ijn klein meisje, meer dan in de vele ja
ren dat wij gescheiden waren.
Wij hebben immers een thuis samen,
wij hoorij tezamen. Wij hebben arbeid en
doel te zamen, en er is niets storends tüs-
•chen ons" beiden.
„Vadertje, is u gelukkig?"
„Dacht je van niet?"
en ik ben ook gelukkig, heel geluk-
Dat is vreeselijk, is het al zon -,< nu
ben ik om vijf uur niet thuis. En ik Had het
me zoo beslist voorgenomen ik ben im
mers gister en eergisteren te laat aan ta
fel gekomen.
Gauw den hoed op, den maniel aan, de
knoopen maar onderweg dicht doen, even
als de handschoenen.
Wat zal Frederik zeggen? Zal hij brom
mig zijn zooals eergisteren of beleedigd
zooals gisteren? 't Is ook slecht van mij niet
op tijd te passen. Maar als men in de don
kere kamer staat is het moeilijk om op den
tijd te letten, en ik krijg meer en meer te
doen. Ik moet juffrouw Hall wat meer laten
helpen anders kom ik niet klaar. Als ze
het maar kan? Ik wil liefst alles zelf doen,
er wordt zoo licht iets bedorven....
Maar ik moet, Frederik verdraagt het niet
langer zoo, en ik, die hem een hemelrijk
had beloofd. We zouden zijn als pas-ver-
loofden.
Ja, den eersten tijd leek het daar iets
op, toen ik in verrukking was van den mor
gen tot den avond, en Frederik daarmee
aanstak, 't Was immers zoo prettig het ate
lier in te richten, en hij interesseerde er
zich ook wel voor, hij was toen vreeselijk
aardig. Wat gaf hij menig praktischen raad
en wat hielp hij mij. En wat hadden we
's avonds veel te vertellen, 't Was zooals
in de eerste jaren, toen we al onze krach
ten en gedachten inspanden, om zijn atelier
er boven op te brengen.
't Is aardig in verwachting en onrust te
zijn, en iemand naast je te hebben die dat
deelt. Dat is een heerlijk frisch leven, dat
is als zoute zeewind en een zeilboot en een
goed vriend aan hel stuur. Maar ik geloof
bijna dut voor Frederik de spanning voor
bij is.
Waarom vraagt hij anders zoo weinig
meer naar mijn doen en laten, en waarom
geeft hij mij heelemaal geen raad meer?
Denkt hij dat ik nu heelemaal klaar ben,
zoodat hij kalm weer aan zijn werk kan
gaan?
Ja, ik kan het hem niet,kwalijk nemen,
men kan immers slechts tot een zekeren
graad in de belangen van een ander op
gaan, dat weet ik toch zelf.... Men moet
zijn eigen leven leven in zoo ver men eenig
eigen doel heeft.
Maar o, de avond! Onze levens loopen
toch samen aan het einde van den dag, of
schoon ze onder het eerste deel langs ge
scheiden weg gaan.
Hoe kan ik het laatste deel voor het
eerste vergeten, ik zal mij verbeteren. Dit
nieuwe leven heeft mij gevangen genomen.
Maar'"federdaad verlang ik toch naar huis,
naar hem, even zeer als hij naar mij kan
verlangen.
Een vruchtënwinkel.
Een paar trossen druiven en eenige pe
ren, dat kost slechts een paar oogenblik-
ken, en dan heb ik meteen een verzoenings
offer en iets om de late thuiskomst op te
schuiven.
Hoe komt het dat de deur zoo wijd open
staat? Zit Dagny nog in haar kamertje?
Nee, ze is zeker naar huis gegaan om te
eten, en heeft vergeten te sluiten. Nu, daar
zal ze een standje voor hebben!'
Ik hoor stemmen, maar het geluid komt
niet uit de woonkamer, ze zitten in zijn
kamer, wat doen ze?
O, hij toont haar zijn opnamen die hij
dezen zomer aan de Westkust maakte! Dat
zij mij niet eens hooren! Maar hij gaat ge
heel op in zijn verklaring over de belich
ting en de tinten. En zij is vol bewonde
ring. Hoor die uitroepen! Die blikken, zoe
ter dan de zoetste honing, een wonder dat
ze er niet bij op de knieën ligt. En hij? Dat
hij zich die moeite geeft. Denkt hij werke
lijk, dat zij begrijpt, wat hij verklaart
Nu ja, misschien doet ze dat ook wel.
Soms begrijpt ze meer dan men denkt.
Maar zou hij zoo ijverig doorgaan als die
verrukte uitroepen en blikken er niet wa
ren. Die houding bevalt hem, Frederik
neemt het zeker niet zoo nauw hoe die ge
serveerd wordt. Stel je voor, ze merken niet
eens dat 'k achter hen sta.
„Goeden middag."
Wat sprong ze op, verschrikt als betrapt
op de daad!
„Kom je hier, Briia, als een dief in den
nacht?"
„Ja, men zou best alles wat in huis is,
weg kunnen nemen, want jelui zitten hier,
terwijl de voordeur open staat"
Een kleur als bloed, waarom krijgt ze
eigenlijk een kleur?
„Frederik riep mij. Ik moest even zijn op
namen zien, en...."
Weg is ze, ik sluit de deur, maar zij mag
wel weggaan.
Frederik knikt slechts tegen mij, en legt
de opnamen op een hoopje, hij ziet er te
vreden uit, en zegt geen woord dat ik twiiv-
1
tig minuten te laat ben gekomen. Geen
brommig of beleedigd gezicht, waarvoor ik'
zoo bang \Vas. Weet hij dan niet, boe laat
het is, of had hij het zoo gezellig, dat hij
den tijd zoowel als mij vergeten heeft?
vm.
Vandaag kom ik niet te laat. Frederik ia
nog niet eens klaar voor het eten, hii is nog
in de donkere kamer bezig, maar komt ze
ker dadelijk, hij is altijd zoo stipt op tijd»
En Dagny zit nog in haor kamertje. eZ
heeft me gezien en gegroet; ze zal dus hef
werk wel neerleggen.
Wat ziet onze woonkamer er vriendelijk
uit. Zoo licht en vroolijk met die groole ra
men, eikenhouten meubelen en de gedek
te tafel.
O, .bloemen, irissen, welk een groot bou
quet
Dat ik die niet dadelijk gezien heb. Maat
daardoor vond ik natuurlijk, dat de kame*
er zoo buitengewoon vriendelijk uitzag. Dal
Frederik die bloemen heeft gekocht, ik
schaam me, want dat had ik mr -'ten doen'.
Maar dat is ook iets wat ik in den laatstert
tijd vergeten heb, ik heb het zoo druk ge^
had.
't Is lang geleden dat hij zelf bloemen
kocht, het was alleen in de eerste jaren{
dat deze taak op hem rustte, omdat ik altijd
zuinig was en vond dat onze middelen zuli
ke buitensporigheden niet toelieten. Maat
als hij mij pleizier wilde doen, dan slonderi
er bloemen op de ontbijt- of midd; riofeü
(Wordt vervolgd.}