BUITENLAND. koloniênT N* 114. Eerste Blad* 15de Jaargang. ^1». marie van versendaal. „DE E EM LAN DER". Zaterdag 11 November 1916. Na de Raadsverkiezing. BINNENLAND. AMERSFOORTSCH DAG Hoofdredactie: Mr D j VAN schaardenburg. Uitgevers: VALKHOFP Co, ABONNEMENTSPRIJS: 8 maanden voor Amersfoort f 1.30. Idem franco per post1-8JJ- Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) 0.1-&. Afzonderlijke nummers0.05. Wekelijksoh bijvoegsel „De Bollandsche Huisvrouw(onder redactie van Thérèse Hoven) per 3 mud. 50 cis. "Wekelijksch bijvoegsel „DaJe me mee*' per 3 mnd. 52 ets. Bureau: UTRECHTSCHESTRAAT 46. Intercomm. Telefoonnummer -66. PRIJS DER ADVERTENTIÉN Van 1—5 regelsf O.NO. Elke regol moer0.15. Dienstaanbiedingen* 15 regels.* 0.50. Groote lettors naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan zoor voordooligo bepalingen tot het herhaald adverteeren in dit Blad, by abonnement. Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt aanvraag toegezonden. op Kennisgeving.* UITSLAG VERKIEZING. Burgemeester en Wethouders der gemeente Amersfoort maken bekend, dat afschrift van het procesverbaal, vermeldende den uilslag der op 9 November 1916 gehouden stemming, ter verkiezing van een lid van den gemeenteraad van Amersfoort in kiesdistrict I, aftreding 1921, is aangeplakt en voor een ieder ter gemeente secretarie ter inzage ligt. Amersfoort, den 10. November 1916. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Secretaris, De Burgemeester, A. R. VEENSTRA. v. RANDWUCK. Wij mogen niet verhelen dat de uitslag van de raadsverkiezing 'n pijnlijke teleur stelling is geweest. Vooral omdat hij zoo volkomen onverwacht was. Wel wisten wij dat de vierde wethouders-benoeming veel kwaad bloed gezet had en dat de econo mische crisis, hier gelijk overal, door de S. D. A. P. ten eigen bate uitgebuit was (de oorlogswinstmakers en de S. D. A. P. weten 'beiden munt te slaan uit den toestand), maar dat deze beide factoren zóó grooten invloed zouden hebben, hadden wij geen seconde gedacht. Het kan verkeeren. Schenen de socialis ten het na hun ongelukkige houding bij de Septemberherstemmingen bij velen ver bruid te hebben, thans, slechts weinige we ken later, behaalt hun candidaat meer stem men (274) dan de meest begunstigde in September (194). Er moeten dus heel wat kiezers die toen vrijzinnig stemden, thans aan den socialist de voorkeur gegeven hebben. Want het is niet aannemelijk dat diens vooruitgang uit sluitend aan rechtsche stemmen te danken is, al zullen er wellicht rechtsche arbeiders rood gestemd hebben. Dat de vrijzinnige niettemin 20 a 30 stemmen meer verkreeg dan in September is te verklaren, omdat er zeker wel 'n klein gedeelte van de ruim 200 rechtsche kiezers den heer Bonk gestemd zal hebben. De groote massa van rechts is echter huis gebleven. Hun erkentelijkheid voor 'e hun door de socialisten bezorgde stem busoverwinning in Hl is grooter gebleken dan die voor de wethoudersbenoeming. Dit politieke spel van 'n deel der vrijzinnige raadsfractie is den vrijzinnigen wel duur te staan gekomen! De verhouding in den Raad is thans 5 r.-k., 4 a.-r., 9 vrijz. en 2 s.-d. Politiek Overzicht. De presidentsverkiezing in de Vereeenigde Staten. Vóór den 7en November, den door de grondwet bepaalden dag voor de verkiezing van den president der Vereenigde Staten in het vierjarige tijdvak, dat met 4 Maart 1917 zal beginnen, werd vrij algemeen de mee ning uitgedrukt, dat over den uitslag niets met zekerheid was te zeggen. Bij de vele elementen van onzekerheid, die zich bij eene over een zoo wijd veld' 'zich uitstrek kende verkiezing altijd doen gelden, was ditmaal nog een nieuwe factor gekomen. Voor het eerst kon het vrouwenelement rechtstreeks 'een gewichtigen invloed uit oefenen. In een aantal staten van de Unie Bezitten thans de vrouwen het kiesrecht. Nog lang niet in allen, maar in het twaalf tal staten in het westen, waar zij het bezit ten, konden de vrouwelijke kiezers ruim twee mi'llioen stemmen uitbrengen. De uitslag van de stemming heeft hen, die zich niet wilden wagen aan eene voor spelling wie van de beide oandidaten 't zou [winnen, in 't gelijk gesteld. Eene dusdanige Onzekerheid als ditmaal heeft nog nooit ge- heerscht. Eerst werd bericht, dat de repu- blikeinsche candidaat Hugjies 't gewonnen had. Dat werd later tegengesproken; in een aantal staten had de strijd verrassingen op geleverd, die den eerst, verkondigden uit slag weer te niet deden. Br werd eene be rekening geseind, volgens welke Wilson tkon rekenen op 232 en Hughes op 239 stemmen ^an de benoemde kiesmannen, ter- iwijl 60 stemmen van acht staten als twijfel achtig werden opgegeven. Die twijfelachtige ptemmen heeft men later terecht kunnen (brengen, waardoor is gebleken, dat de eerst jneegedeelde uitslag verkeerd is geweest en pat niet Hughes maar Wilson de meerder heid heeft verkregen. De stemmenverhou ding wordt aldus opgegeven: 269 Wilson, 262 Hughes. Woodrow Wilson, die vier jaren geleden ooor de democraten op het kussen .werd ge bracht, Is dus wederom voor het met Maart a.s. beginnende tijdvak de „president-elect". Is daarmee nu uitgemaakt, dat hij op 4 Maart zijn tweeden ambtstermijn zal begin nen? Dat zouden wij niet durven verzeke ren. Bij eene beslissing, die zoo op het kantje af is, moet men verwachten, dat de geslagen partij zich er niet voetstoots bij zal neerleggen. Wanneer er bezwaren tegen de geldigheid van deze verkiezing worden ingebracht, d«n zal het congres daarover hebben te beslissen. De grondwet bepaalt over het verkiezingswerk, dat nog moet wor den verricht, dat d"e kiesmannen bijeenko men en hunne stemmen uitbrengen in de hoofdsteden van hunne respectieve staten op den tweeden Maandag van Januari, vol gende op hunne benoeming. De stembrief jes van de kiesmannen van alle staten te zamen worden geopend en geteld in tegen woordigheid van de beide huizen van het congres op den' tweeden Woensdag in Fe bruari. Wanneer de verkiezing van Wilson door het congres geldig wordt verklaard, dan zal het sedert den burgeroorlog voor "de eerste maal zijn, dat een democratische president twee malen achtereen het ambt vervult. In zijne groote rede te Cincinnati op 31 Oc tober heeft Wilson het land er voor gewaar schuwd om in een zoo kritieken tijd een an der te plaatsen aan het hoofd van het uit voerend bewind. Nog duidelijker heeft hij zich uitgesproken tegenover bezoekers, die eenige weken geleden op zijn landgoed Shadow Lane hem hulde kwamen brengen; hij zeide toen, dat als Hughes gekozen werd, de Vereenigde Staten in den eenen of an deren vorm in de groote verwarring van den Europeeschen oorlog betrokken zouden worden. Het is voor de eerste maal het geval, dat vraagstukken van de Europeesche politiek in den Amerïkaanschen verkiezingsstrijd eene gewichtige rol spelen. De oorlog, die in Europa zulke groote omwentelingen heeft teweeggebracht en haast alle traditiën over hoop heeft geworpen, heeft ook in de Ver eenigde Staten eene zoo groote verwarring aangericht, dat vraagstukken van buiten- landsche politiek plotseling in nauw verband zijn gekomen met het binnenlandsche poli tieke beleid. Het was in dezen strijd niet te doen om gevoelens van sentimentaliteit, de vraag was niet of men sympathiseerde met Engeland of met Duitschland, maar of men Wilson of Hughes, in verband met de met den oorlog samenhangende onzekerheden, moest beschouwen als het best berekend om de economische ontwikkeling van de Ver eenigde Staten en de algemeene welvaart te verzekeren. In dit opzicht had Wilson een wachtwoord uitgedacht, dat pakte; zijne aanhangers gangen naar de stembus onder de leus: „Prosperity and Peace" (welvaart en vrede). Woodrow Wilson is geboren den 28en December 1856 in Staunton (Virginia); hij heeft gestudeerd aan de Princeton Univer sity, waaraan hij van 1890 tot 1902 als hoogleeraar en van 1902 tot 1910 als pre sident verbonden is geweest. In de jaren 1911 tot 1913 was hij gouverneur van den staat New Jersey. Zijne vorige verkiezing, in 1912, is geschied met eene betrekkelijke meerderheid. Er waren toen drie candida- ten, van wie Wilson met 6,300,000 stem men gekozen werd; op de beide andere can- didaten (Taft en Roosevelt) te# zamen wa ren 7,600,000 stemmen uitgebracht. Voor den uitslag der verkiezing geeft echter niet het getal stemmen der kiezers den doorslag. De beslissing ligt bij de door de kiezers be noemde kiesmannen. Voor lederen staat worden zoovele kiesmannen benoemd als het aantal vertegenwoordigers in het con gres (leden van den senaat en van het huis van vertegenwoordigers) bedraagt. Deze be noeming geschiedt bij partijstemming. Om tot president gekozen te worden, moeten de staten, waarin de candidaat heeft overwon nen, in het college van kiesmannen de meerderheid hebben. De oorlog. B e r lij n, -1 O Nov. (W. B.) Bericht uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Bij gunstige waarnemingsomstandigheden was op vele frontplaatsen de wederzijdsche vuur arbeid levendig in het Sommegebied. Er waren vijandelijke vuuraanvallen zonder succes bij Eaucourt l'Abbaye, Gueudecourt, Lesboeufs en Pressoir. Sterkere Pransche krachten rukten op aan beide zijden van Sailly, maar werden ten deele- in een handgemeen afgeslagen. Vliegers zetten hun ijverigen arbeid over dag voort in den nacbteliiken maneschijn. In talrijke luchtgevechten schoten zij in 't geheel 17 vijandelijke vliegtuigen neer, ver scheidene aan beide zijden van de Somme. Onze eskaders herhaalden hunne aanvallen met goede uitwerking, vooral op stations, troepen en munitiekan^>en, vooral in de streek tusschen Amiens en Reims. Par ij s, 10 Nov. (Havas.) Namiddag- communiqué. Kanonn&de met tusschenpoozen. Scher mutselingen op verschillende punten van het front Groote wederzijdsche werkzaam heid in den luchtdienst. Wij leverden 77 gevechten. Fen Fokker-tweedekker, aange vallen in de Fransche liniën, moest bij Au- berive naar den grond komen, een Rum- pier bij Saint-ïllaire le Grand. De beide Duitsche vliegers werden gevangen geno men. Nog- een ander Duitsch toestel Is ze ker neergeveld. Zeven toestellen zijn neer gekomen in de Duitsche liniën aan de Somme. Fransche bombardement-eskaders wierpen meer dan 700 bommen op ge- meenschnpsweger en kantormementen ach ter het front, met name op de stations Laon en Vouziers, en 270 bommen op de hoog ovens te Algrange op Thionville, op de luchtscheephal te Dieuze, het station Cour- celles sur Nied en op loodsen te Frescati. Avond-communiqué. Ten noorden van de Somme namen wij verscheidene vijandelijke loopgraafgedeel ten te noord-oosten van Lesboeufs. Een Duitsche aanval bij Saillisel werd met gemak afgeslagen. Aan het front bij Verdun heerscht groote artilelrie-werkzaamheid. Lo n d e n, 10 Nov. (R.) Bericht van ge neraal Haig. De artillerie toonde over en weer veel bedrijvigheid.^ De Duitschers maakten een groot gebruik van gasbommen, ten noord oosten van Fesfibert. Duitsche loopgra ven werden tot zwijgen gebracht door Britsche ortillpiie en mortieren. Avondcommuniqué De toestand is onveranderd. Er was giste ren groote bedrijvigheid in den luchtdienst; ten gevolge van de verbetering van het we der waren er vele bomaanvallen. Er waren aanhoudend gevechten in de lucht. Een Britsch eskader van 30 machines ontmoette een eskader van 30 a 40 vijandelijke ma chines. Er volgde een luchtstrijd, waarin het vijandelijk eskader verstrooid werd. Zes van zijne machines weiden gezien, die bui ten de actie raakten; maar door de zwaarte van den strijd was het niet mogelijk te zien wat er. van terecht kwam. Als resultaat van andere gevechten zijn nog negen vijande lijke machines naar beneden gebracht en beschadigd; van drie weet men, dat zij ver nield zijn. Een vijandelijke kabelballon werd aangevallen en brandend neergescho ten. Zeven van onze machines worden ver mist. B e r 1 ij n, 10 Nov. (W. B.) Bericht uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Aan het front der legers van prins Leo pold bestormden, onder aanvoering van generaal-majoor Von Woyna, Branden- burgsche troepen van het infanterieregi- ment 401 in de streek van Skrobowa op omstreeks 4 KM. breedte verscheidene Rus sische verdedigingsliniën. Zij wierpen den vijand terug over de Skrobowabeek. Tegen over onze geringe verliezen staan belang rijke bloedige offers van den vijand, die aan gevangenen verloor 49 officieren en 5380 man. De bult bedraagt 27 machine geweren en 12 mijnwerpers. De Russen leden ook hier weer eene zware nederlaag. Weenen, 10 Nov. (W. B.) Officieel bericht van heden middag. Bij Skrobewa bestormden Duitsche troepen over ongeveer vier Kilometers breedte ver scheidene Russische verdedigingsliniën en wierpen den vijand over het dal terug. Be halve groote bloedige verliezen verloren de Russen 49 officieren en 3380 man aan ge vangenen. Er werden 27 machinegeweren en 12 mijnwerpers buit gemaakt. Petersburg, 10 Nov. (Tel.-agent- schap). Communiqué van den grooten gene- ralen staf. In de streek van Skrobow nam de vijand vele malen het offensief en dwong hij, on danks het hardnekkige verzet van onze troepen, die zeven aanvallen terugsloegen, ons terug te gaan naar de tweede linie van onze loopgraven. In deze aanvallen maakte de vijand gebruik van vlammenwerpers. Aan de Bystritz>a, in de buurt van de dor pen Patrykow, Lissete, Stary Bogorodisjany en Staryi werkten onze verkenners met suc ces. In de streek ten zuiden van Dorna Watra, in de dalen van de rivier Bystritza, bij de dorpen Hollo, Toldiecz en Poetna, deed de vijand een tegenaanval en dwong ons verscheidene hoogten te ontruimen, die wij den vorigen dag bezet hadden. De strijd duurt hier voort B e r 1 ij n, 10 Nov. (\V. B.) Bericht uit het groote hoofdkwartier van heden voor middag. Onze aanvallen in het Gyergio-gebergte namen een gunstigen voortgang. Het ter rein, dat in de sedert 4 November in gang zijnde gevechten was verloren gegaan, is reeds geheel terug gewonnen. In den Pre- deal-sector, ten westen van Azuga, zijn nieuwe vorderingen gemaakt. De Rumeen- sche aanvallen ten westen van den pasweg zijn afgeslagen; 188 gevangenen en 4 mijn werpers bleven in onze hand. Aan beide zijden van de Alt waren geslaagde gevech ten. In het gebied van het leger van Mncken- sen maakten monitors zich bij Giurjiu van twee Rumeensche, met petroleum geladen sleeptreinen meester. Aan het Dobroedsjafronl geene gebeur tenissen van belang. Weenen, 10 Nov. (W. B.) Officieel bericht van heden middag. Ten westen van den Vulkaan-pasweg bleven Rumeensche aanvallen zonder resultaat. Aan beide zijden van het Altdal, ten zuidwesten van Predeal, wonnen de verbonden troepen op nieuw terrein; zij wierpen den vijand stor menderhand uit zijne stellingen en hand haafden zich daar legen de vijandelijke te genaanvallen. 188 gevangenen en vier machinegeweren bleven in onze handen. Ook in het Gyergyo-gebergte maakt onze aanval gunstige vorderingen. Monitors van onze Donauflottille maakten bij Giurgiu twee Rumeensche met petroleum beladen sleepers buit. Petersburg, 10 Nov. (Tel.-agent- schap). Communiqué van den grooten gene- ralen staf. In Transsylvanie sloegen wij door ons vuur een aanval van den tegenstander terug in het rivierdal van de Trotusz. Ten westen van het Buseu-dal dreaf de vijand in zijn offensief optreden de Rumeensche troepen vier werst terug. In de richting van Predeal namen de Rumeniërs het offensief en over vleugelden de linkerflank van den vijand. Het gevecht duurt voort. Aan het Donaufront bezetten onze caval- lerie- en infanterie-elementen het station Dunarea, 3 werst ten westen van Cerna- woda. Zij leverden een gevecht om het be zit van de brug bij Cernawoda. Wij zagen op den veroverden sector meer dan 200 lijken, maakten gevangenen en namen een machinegeweer. Wij bezetten de stad Hir- sovo, het dorp Museui en hoogten 3 werst ten zuiden van Delshiru en 5 werst zuidwes telijk van Kassundja. Weenen, 10 Nov. (W. B.) Officieel bericht van heden middag. Aan het Vojusafront is eene verhoogde artillerie-werkzaamheid. Afhene, 8Nov. (R.) De regeering heeft een protest gezonden aan de Entente we gens het in gebruilTnemen van de Grieksche lichte zeestrijdkrachten. Berlijn, 10 Nov. (W. B.) Officieel be richt. In den nacht van 10 op 11 Nov. hebben vijandelijke vliegers een vergeefschen aan val op Ostende en Zeebrugge gedaan. Tij dens het gevecht werd een Engelsch vlieg tuig genoodzaakt te landen en buitgemaakt. De inzittenden, een Engelsch officier, werd gevangen genomen. In den ochtend van den lOen viel een Duitsch vliegtuig tusschen Nieuwpoort en Duinkerken twee Engelsche tweedekkers aan, schoot één daarvan neder en "dreef het tweede op de vlucht. In den loop van den voormiddag hadden drie van onze vlieg tuigen tegenover Ostende een ontmoeting met een eskader Engelsche vliegtuigen, dat zij onmiddellijk aanvielen. Na een langdu rig luchtgevecht werd de vijand tot wijken gedwongen. Onze vliegtuigen liepen slechts onbedui dende schade op en keerden allen terug. Londen, 10 Nov. (R.) Communiqué van de admiraliteit. Heden morgen vroeg werd door een es kader marine-vliegtuigen een aanval gedaan op de ligplaatsen voor duikbooten in de havens van Ostende en Zeebrugge. Er zijn met bevredigende resultaten een groote hoeveelheid bommen geworpen. Londen, 9 Nov. (R.) Bericht van Lloyds. De Engelsche stoomschepen Shededrake en Sunnyside zijn in den grond geboord. Hamburg, 10 Nov. (W. B. Het Noor- weegsche stoomschip Plato, met contraban de van Noorwegen naar Frankrijk bestemd^ is in de Noordzee door een Duitsch oonj logsschip aangehouden en des avonds naas Hamburg opgebracht Londen, 10 Nov. (R.) Bericht van Lloyds: De stoomvlsscherssloep Vineyard is in den grond geboord. Londen, 10 Nov. (R.) Bericht van Lloyds. Het Engelsche stoomschip Bogota en hef Noorweegsche stoomschip Thugang zijn in den grond geboord. N e w-Y o t k, 10 Nov. (R.) Naar ver luidt, heeft Duitschland aan Amerika doen weten, dat de torpedeering van de Marina op 28 October onderzocht zal w'orden, zoo- dra ..de rapporten ingekomen zijn .van de duikbooten, die op dien dag opereerden. Kopenhagen, 10 Nov. (W. B.) Da rijksdag heeft heden een voordracht van de regeering aangenomen tot uitgifte van eene 5 pets. stoatsleening van 75 millioen kronen, tot den koers van 99 pet. Kopenhagen, 10 Nov. (W. B.) Vol gens de National Tidende besloot de Zweed- sche handelscommissie, met het oog op het gebrek aan schepen in Zweden en de hooga kolenvrachten van Engeland, in het vervolg aan Zweedsche schepen verlof te weigeren vrachten naar Noorwegen, Denemarken er Finland aan te nemen. Vereenigde Stafen. Londen, 10 Nov. (R.) De correspond dent van de Daily News te New-York seintj dot hij gelooft, dat de einduitkomst zal zijni Wilson 269, Hughes 262 stemmen. De Duitsche stemmen waren tamelijk ge lijk verdeeld. Hughes verloor Milwaukee en St.-Louis, twee Duitsche steden, maar kreeg duizenden stemmen van Duitsche democra ten in Ncw-Yoik. Oost-lndlö. De onlusten in Djambi. (Officieel). Bij het Département van Ko-» loniën is het volgende bericht uit Indië ontvangen: Kolonel Kroesen is den 8en dezer te Djambi teruggekeerd na Moeara Tombesi, Pave Sarolangoen, Bangko, Rantau Pand- jong. Moeara Boengo en Moearq Tebo te hebben bezocht. Nagenoeg de geheele bevolking is in hare dorpen teruggekeerd en biedt de be hulpzame hand bij de gevangenneming van de opstandelingen. Van de zeventien hoofd leiders zijn er nu negen gearresteerd. Eeni ge verzetleiders bevinden zich nog in de boven Batangkaristreek, nabij Telok Koesti, alwaar verschillende afdeelingen aan hef patrouilleeren zijn. Kameroverzicht. Tweede Kam»». Vrijdag werd met de Grondwetsherziening voortgegaan. De heer Lohman (C.-H.) meent, dat het voorgestelde art. 80 het meervoudig kies recht toelaat en acht het beter dit ook niet af te snijden, daar vrouwenkiesrecht delegatie van de stem van de vrouw aan den man gewenscht kon maken. Spr. verklaart zich tegen verlaging van de leef tijdsgrens. Hij kan zich vereenigen met het amendement der commissie van rapporteurs, dat in beginsel het kiesrecht in het midden laat, en verdedigt nader het amendement- Snoeck Henkemans en den stemplicht. De heer Van Beresteijn (V.-D.) ver klaart zich tegen het amendement-Beumer (Mendels), daar schrapping van den stem plicht als grondwettelijk verbod zou kunnen worden opgevat. Spr. zal ook stemmen tegen het amendement-Schaper, nu de regeering eenmaal voorstelt den stemplicht in de Grondwet zelf vast te leggen. Hij bestrijdt het amendement;-Snoeck Henkemans betref fende de uitsluiting van belasting-wanbeta lers en bedeelde arbeidsschuwen. Spr. ge voel: echter voor het amendement-Hugen- hpltz, tot opheffing van de mogelijkheid van schorsing van het kiesrecht voor militairen beneden den rang van officier. De heer Loeff (R.K.) verklaart zich te** gen het amendement-Heeres, tot schrapping van de woorden „indien en ter zake van het vrouwenkiesrecht. De schrapping zou slecht9 verwarring omtrent de beteekenis van het ar- tiker brengen en bovendien dit artikel voor, velen onaannemelijk maken. Spr. verklaart zich vóór opneming van stemplicht in der Grondwet omdat het een noodzakelijk com*

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1916 | | pagina 1