FONGERS RIJWIELEN.
n 1
41
„DE EEMLANDER".
Zaterdag 2 December 1918.
BUITENLAND.
^BINNENLAND.
N" 132. Eerste Blad.
15d* Jaargang,
y i>aÉ
- MARIE VAN VERSENDAAL.
Hoofdredactlei Mr Q VAN SCHAARDENBURG.
Uitgevers: VALKHOFF Co.
ABONNEMENTSPRIJS:
•i S ma»nd»n to« Am.rsloortf
Idem Iraooo pw post..
Per week (met gratis verzokerinf, tenen ongelukken) - O.IA».
Afioriderllike nummers
Wekeülk.eb bijvoepsel ,Dt Bollanhdu Umsvioirw' lender
rednctie T»n Thérks# Horen) per 3 mud. SO els.
Weke) Likeeh bljroepsel ,Po* mt ma' per 3 mnd. 58 cl».
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 46.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PKIJS DER ADVERTENTIËN
Van L—I regeltf O.SO.
Elke regel meor - 0.1,-5.
Dienstaanbiedingen 1—5 regola 0.50.
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedril bestaan zeer voordaelige bepalingen
tot het herhaald advorteeron in dit Blad, bij abonnomont.
Eono oiroulairo, bevattende de voorwaarden, wordt op
•tan vraag toegezonden.
Kennisgeving.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Amersfoort maken bekend, dat de Minister van
L«dbouw, Nijverheid en Handel bij circulaire
van 2S November 1916 heeft verzocht het vol
gende te publiceeren, dat
lo. de distributie van peulvruchten is aange
vangen 27 November 1916.
2o. dat onder intrekking van het ter zake
bepaalde in zijne beschikking d.d. 23 Septem
ber j.l. no. 78864, afdeeling Handel, den maxi
mumprijs ingevolge art. 3 der Distributiewet
1916 voor bruine boonen en groene erwten is
vastgesteld op f 35 per 100 K.G.
Do verkoopprijzen ingevolge ert. 3 van ge
melde wet, welke aan de gemeenten in over
weging worden gegeven, blijven ongewijzigd
en bedragen mitsdieiv voor zoover betreft le
vering van bruine boonen aan grossiers per
100 K.G. f 16, bij levering aan detaillisten per
100 K.G. f 17; geschiedt levering bij hoeveel
heden van minder dan 50 K.G. dan bedraagt de
prijs f 17.85 por 100 K.G. Voor groene e.-.v-
ten bedraagt de verkoopprijs welke in over
weging wordt gegeven/ bij levering aan gros
siers f 17 per 100 K.G. en bij levering aan
detaillisten f IS per 100 K.G.geschiedt de
verkoop bij hoeveelheden an minder dan 50
K.G., dan bedraagt de priis f 18.85 per 100
K.G.
De bij beschikking d.d. 28 September j.l. No.
76917 afdeeling- Handel, ingevolge artikel 2 der
Distributiewet 1916 vastgeslelcio maximumprijs
blijft ongewijzigd, n.l. bruine boonen 22 cent
per K.G., 11 cent per 4 K.G.groene erwten
22 cent per K.G., 11 cent per 4 K.G.
Amersfoort, 30 November 1916.
Burgemeester en Wethoudors voornoemd.
De Secretaris, D© Burgemeester.
A. P PENSTRA- v. RANDWÏJCK.
De lichtbsn r inn.
De voorstellen van B. en W. inzake de
tijdelijke prijsverhooging van gas en elec-
tririteit hebben begrijpelijkerwijs heel wat
beroering in de Gemeente verwekt. Niemand
zal het onnoodig vinden, dat maatregelen
worden genomen om tot besparing van
steenkolen te komen. Dat B. en W. dus met
maatregelen daartoe zijn gekomen, -is niet
alleen volkomen te billijken, maar zelfs toe
te juichen.
Een andere vraag is echter, of B. en W.
wel den meest aangewezen weg willen in
slaan. Mede door de vanwege de Gemeente
ondernomen propaganda is gas voor vele
gezinnen onontbeerlijk geworden, niet al
leen voor de verlichting, maar ook voor be
drijf en huishouden. Een niet onbeduidende
verhooging, zooals hier wordt voorgesteld,
beteekent dus het moeilijker bereikbaar
maken van dat onontbeerlijke en moet dus
zwaar drukken op hen, die a. h. w. geheel
op gas zijn aangewezen. Met uitzondering
don ook van de inwoners, die- profiteeren
van de buitengewone omstandigheden, zal
deze verhoogde gasbelasting groote offers
vragen aan hen, die toch reeds, zwaar den
druk der tijden voelen. Want een hoeveel
heid van 40 M3 gas per maand, welke B. en
W. in navolging van de Commissie voor.de
Bedrijven als onmisbaar stellen, is veel te
laag en wij kunnen ons niet begrijpen, hoe
zij tot zulk een gering verbruiks-cijfer zijn
gekomen. Dit cijfer is gevonden door het
gasverbruik over den muntmeter te deelen
door het aantal gebruikers en dan eenigs-
xins naar boven af te ronden. Dit nu moge
profijtelijk zijn voor hen, die loch reeds een
gering deel der gemeenschappelijke lasten
dragen, voor het overgroote deel der bevol
king brengt deze berekening zulke zware
lasten mede, dot ze voor menigeen eenvou
dig niet te dragen zullen zijn. Tot zekere
hoogte is het wellicht goed gezien de munt-
gasgebruikers er zooveel mogelijk te doen
buitenvallen. Maar er is een breede schare,
welke onmiddellijk aan die klasse grenst en
die er heel vaak economisch niet beter, zoo
niet slechter aan toe is, en die zal geducht
deze belasting gevoelen. Ambtenaren en
kleine burgers bijv. wier huisvrouwen zelf
«11e huiselijke werkzaamheden moeten ver
richten, daar een dienstbode er niet op kan
overschieten, zijn daardoor meerendeels op
kookgas aangewezen. En wat beteekent don
een verbruik van 40 M3 per maand. Nemen
we een burgergezin, dat in deze maanden
60 M* verbruikt, 30 M3 lichtgas en 50 M3
kookgas. De rekening is thans 30 X 8^ ct.
-f 50 X 7M cent 6.30. Dat wordt vol
gens het voorstel van B, en W. 40 X 8 cent
-f 40 X 14 cent 8.80, een vermeerde
ring alzoo met 2.50 of ongeveer 40
Ook de winkeliers, die gas en electriciteit
voor hun bedrijf gebruiken, zullen een niet
onbelangrijke stijging hunner lichtuitgaven
moeten boeken. Een winkelier, die bijv. 100
M" lichtgas per maand verbruikt, betaalt
thans 100 X 8H cent 8.50.
Volgens het nieuwe tarief moet hij betalen
40 X 8 cent 60 X 14 cent 11.60, dus
3,10 meer. Er zijn er onder de winkeliers,
die door de aanwezigheid der vele Belgen
en der Hollandsche militairen gulden dagen
beleven, maar dat kan toch geen reden zijn
om allen zoo onevenredig zwaar te belasten.
Dat vinden we zoo ebsurd, dat we ons de
mogelijkheid niet kunnen indenken, dat de
Raad dat zal goedkeuren. Door te doen als
B. en W., het stellen van een zeer willekeu
rig kwantum van gasverbruik, maakt men
zich geheel los van de vraag of zaak of be
drijf ook het gebruik van een bepaald kwan
tum noodzakelijk maakt. En dat maakt .juist
weer, dat men een onevenredigen druk legt
op de gasverbruikers. Dat is een zeer
ernstig bezwaar tegen de regeling van B. en
W. dat door den Raad zeker onder de oogen
moet worden gezien.
De Commissie voor de Bedrijven zegt de
verschillende elders reeds voorgestelde
maatregelen ernsti-g te hebben overwogen,
maar dan verwondert het ons toch, dat niet
een regeling is overgenomen, waarin juist
dat bezwaar van den onevenredigen druk is
ondervangen. En dat is toch in tal van
plaatsen het geval. Maar waarschijnlijk heeft
de Commissie daaraan maar weinig aandacht
geschonken. We lezen n.l. in haar advies
„Nu heeft de commissie gemeend zich op
dit standpunt te moeten plaatsendat er
naar moet worden gestreefd het gebruik van
gas zooveel mogelijk te beperken, zonder
dat het bedrijf daarvan te groote blijvende
nadeelen zal ondervinden."
Beteekent dit in gewoon Hollandsch over
gezet Voorop sta, dat het winstcijfer van de
gasfabriek onaangetast hlijvel? Wij meenen
ook uii de verdere redeneering dit er uit te
moeten lezen, maar dan wil het ons toch
voorkomen, dat de Commissie geheel ver
zuimd heeft ook rekening te houden met de
belangen der verbruikers
Zien we r.u eens, wat in andere plaatsen
gebeurt.
Groningen, 75 van het normale gebruik
gewoon, daarboven dubbelen prijs.
Katwijk, 70 normaal, daarboven 19X
cent.
MedemblHc 100 normaal, daarboven 6
cent per M3 meer.
Delft, 70 normaal, daarboven dubbel.
Leeuwarden, 70 normaal, daarboven
15 cent.
Sneek, normaal, daarboven 25 cent.
Helmond, 75 normaal, daarboven 30 ct.
Alkmaar, 70 normaal, daarboven 18 ct.
Zoo zijn er tal van plaatsen, die een alles
zins billijke regeling hebben ontworpen.
Daarmee bereikt men zeer zeker besparing,
daar het mogelijk zal zijn het gasverbruik tot
70 ongeveer in te krimpen. Maar vooral
moet zwaar wegen, dGt dan de druk evenre
dig wordt verdeeld, zcodat met ieders draag
kracht is rekening gehouden, voor zoover
de tegenwoordige gasprijs dat althans doet.
We hopen dan ook, dat de Raad een wijzi
ging in dien geest zal aannemen. De bur
gerij zal daarvoor zeker dankbaar zijn.
X. IL Z.
De ocrSoy.
In Rumenië dringen de verbonden troe
pen steeds verder in het land door, tegelijk
van het noorden en van het zuiden uit. Er
wordt reeds gestreden op 30 en 35 KM.
afstand ten zuiden van Bukarest. Het aflei
dingsoffensief van de Russo-Rumenen in de
Karpathen en verder naar het zuiden wordt
gevoerd over eene groote uitgestrektheid
(300 KM. hemelsbreedte), maar het succes
blijft gering. Er zijn maatregelen genomen
tot vernietiging van de graan- en olievoor
raden in het gedeelte van Rumenië, waar
dringend gevaar bestaat, dat zij in 'svijands
handen zullen vallen.
Op het oostelijke ffont is aan de Stochod
en de Zolota Lipa de strijd weer een weinig
opgeleefd. Op de overige fronten is niets
van belang gebeurd.
Londen, 1 Dec. (R.) Bericht van
Lloyds.
De schoenera -HeinrichT* Christabel en
Behrend zijn in den grond geboord. De be
manningen zijn aan land gebracht.
Londen, 1 Dec. (R.) Bericht van
Lloyds.
Het Noorweegsche stoomschip Egholen
en het Nederlcndsche stoomschip Kediri
zijn in den grond geboord. Men geloolt
ook, dat het Fransche zeilschip Saiht-Aus-
bert tot zinken is gebracht.
Loden, 30 Nov. (R.) Lord Robert
Cecil heeft in het lagerhuis, wat de vraag
betreft of de Engelsche blokkade tegen
Duitschland afdoende is, gezegd: Ik kan ver
klaren, dat over 't geheel genomen, ge ene
voorraden van over de zee thans Duitsch
land door de onzijdige landen bereiken, of
schoon gevallen van smokkelen en ontdui
king nu en dan van den zee-patrouilledienst
nog voorkomen.
Londen, 1 Dec. (R.) Officieel bericht
Bij besluit van den munitie-minister zijn.
weer 129 industrieele inrichtingen onder
zijn beheer gebracht. Het geheele aantal van
deze inrichtingen bedraagt thans 4512.
Stockholm, 1 Dec. (Telegr bureau).
Naar aanleiding van de pers-geruchten als
zou Engeland de doorvoer van oorlogsma-
terieel door Zweden geëischt hebben, is de
Engelsche gezant alhier gemachtigd te ver
klaren, dat de Engelsche regeering zulk. een
eisch nooit tot de Zweedsche regeering ge
richt heeft en ook niet van plan is te doen.
Stockholm, 30 Nov. (W. B.) Svens-
ka Dagbladet verneemt van ooggetuigen uit
Rusland, dat de levensmiduelenkwesde
steeds brandender wordt en dat de onrust
under de nYas^V aanhoudend toendemt. Tn
de voorsteden van Petersburg hebben dik
wijls gevechten plaats tusschen kozakken
en de bewoners. Het bericht eindigt aldus:
*De tegenwoordige toestand in Rusland moet
ons er loe leiden om aan te nemen, dat men
gedurende dezen winter misschien vrij spoe
dig verressende berichten van daar zal hoo-
ren. Ondanks alle ontkenningen, staat Rus
land voor de beslissing, want men is zich
algemeen er van bewust, dat de tegen
woordige toestond onhoudbaar is.
Berlijn, 1 Dcc. (W. B.) Een artikel m
het Turijnsche blad Stampa schetst het ko
len rrebrek te Turijn, waardoor de fabrieken
te Turijn zullen genoodzaakt zijn binnen een
maand het bedrijf stil te zeiten. De Stampa
deelt daaromtrent de volgende bijionderhe-
den mede: Het zijn niet zoozeer de steen
kolen waaraan gebrek is, dan wel de trans
portmiddelen. De beide gasfabrieken te Tu
rijn hebben bijtijds kolen in Engeland aan
gekocht en deze liggen al in Engelsche ha
vens ter verzending gereed. Al twee maan
den lang trachtten de beide gasfabrieken tot
eiken prijs schepen te krijgen voor het ver
voer van deze kolen, maar tevergeefs. Ge
lijk een van de fabrieksdirecteuren mede
deelde, is het met de schepen gegaan als
met de eieren. Evenals de eieren van de
markt zijn verdwenen toen de maximum
prijzen werden ingevoerd, zijn ook de sche
pen verdwenen op het oogenblik waarop de
Engelsche en Italiaansche regeering het
eens werden. Toen ze maximum-prijzen vast
stelden zijn de schepen naar Amerika ge
stevend, v/aar ze nu graan uit Zuid-Amerika
naar Noord-Amerika brengen, volgens ia-
lieven die ze zelf bepalen. Daar heeft men
ook geen d :l booten.
Vereenigde Staten,
W a s h iuii, jO Nov. Aan het
marine-departement is bericht ontvangen,
dat de Amerikaansche commandant in de
wateren van Sint-Domingo tijdelijk een mi
litair bestuur heeft ingesteld, om de regee
ring van de republiek in staat te stellen tot
betaling van de publieke schuld en tot na
koming van andere verplichingen, die de
Vereenigde Staten wenschen te zien ver
vuld.
N e w-Y or k, 3 0 Nov. (R.) Een telegram
van de Associated Press uit Sint-Domingo
bericht, dat daar een Amerikaansche gou
verneur is benoemd.
Verspreide Berichten.
Budapest, 1 Dec. (W. B.) in oen of-
geloopen nacht, even na 12 uur( is de snel
trein uit Weenen op den van Budapest ko
menden naar Graz rijdenden trein geloopen
in het station Herczey Halon. Verscheidene
rijtuigen van beide treinen werden vernield
en er zijn talrijke gewonden en dooden. In
den sneltrein van Weenen bevonden zich
velen die terugkwamen van de lijkplechtig-
heid. Het gerucht dat de extra-trein met le
den van het magnntenhuis verongelukt zou
zijn, is onjuist.
De Koningin in Noord-
Brabant. Gisteren bezocht H. M. de
Koningin Eindhoven. Om half twee per
automobiel aangekomen, gebruikte H. M.
de lunch in haar salonrijtuig aan het station.
Daarna reed de Koningin uit, teneinde
de ontwikkelings- en ontspanningscursus
sen voor militairen te bezoeken.
Verder werd een bezoek gebracht aan de
openbare school en de militaire oefeningen
en sportspelen op het Philipsspqrtterrein.
Er werd druk gevlagd, terwijl het publiek
levendige belangstelling toonde. Te 4.37
vertrok de Koningin per trein naar de resi
dentie.
Kamerverkiezing Haarlem
mermeer. Voor de vacature-F. M. Tn
Wichen, R.-K., gekozen tot lid van de Bar
ste Kamer, had gisteren in het district Haar
lemmermeer de verkiezing plaats voor een
lid van de Tweede Kamer.
Gekozen is de heer J. Bomans, te Haar
lem, eveneens R. K., met 6500 stemmen.
Op den heer S. W. de Clercq, Lib., waren
4019 stemmen uitgebracht.
Nederland en de oorlog.
Ket aioe-nvc.ohfp 'e 1 4o? r'nïten
gebfflehi.
Naar Reuter uit Londen meldt, ver
neemt Lloyds *Iat het Nederlandsche stoom
schip Kediri tot zinken is gebracht.
Het stoomschip Kediri is een vrachtboot
van de Rotterdamsche Lloyd. Het schip ver
trok 9 October van Batavia naar Rotterdam
en 11 November van Kaapstad. Het meet
3781 ton en werd in 1901 gebouwd.
Een bericht uit Los Palmas door Reuter
uit Londen aan enkele bladen overgeseind,
meldt, dat de mailboot „Rindjani" aldaar 30
November aankwam en rapporteerde, dnl
het te twee uur in den middag heeft waar
genomen dat de Nederlandsche vrachtboot
Kediri door de bemanning was verlaten, ter
wijl een Duitsche duikboot langszij het schip
lag. Een kleinere onderzeeër kwam langszij
van de Rindjani, waarop de Duitsche officie
ren de papieren onderzoohten en de mail
boot verlof gaven haar weg te vervolgen.
Bericht wordt dat de geheele bemanning
van de Kediri gelend is. Toen de Kediri
vóór het laatst gezien werd, werd het schip
door den onderzeeër beschoten en was het
zinkende.
De broodvoorziening.
Door het Kamerlid Schaper is, naai
Het Volk meldt, behalve over den nachtar
beid van bakkers, aan den minister van
Landbouw ook een vraag gesteld omtrent
de besparing van ons broodkoren door in
perking van het gebruik van luxe-bruod en
gebak.
R ij s t en havermout.
De minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel heeft, krachtens artikel 8 der
Distributiewet 1916, distributieregelingen
vastgesteld voor rijst en havermout.
Deze distributieregelingen zijn opgenomen
in Staatscourant no. 283.
Invoer van wol en manu
facturen.
Naar het Hbld. verneemt, is te Amster
dam een telegram ontvangen waaruit blijkt,
dat, hoewel de onderhandelingen op het
oogenblik in Engeland gevoerd door dc
Commissie voor invoer van wol en manu
facturen, nog niet geheel zijn afgeloopcn,
deze onderhandelingen toch waarschijnlijk
tot een bevredigend resultaat zullen leiden.
De dure bouwmaterialen
Aan de leden van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal is een adres gezonden
door het bestuur der Patroonsvcieenigmf
van Metselaars, Timmerlieden, Aannemer!
en Handelaren in Bouwmaterialen vooi
Schoten en aangrenzende gemeentelwaar*
in wordt verzocht:
lo. het wetsontwerp, bc< offer.de de huur«
opdrijving niet aan te nemen, wanneer daar*
onder ook de nieuwbouw blijft betrokken:
2o. bij de behandeling van dit wetsont«
werp in de Kamer er bij de regeering oji
aon te dringen, dat zij onverwijld door het
verstrekken van goedkoopere bouwmateri
alen, onder bindende voorwaarden de p e r-
t i c u 1 i e r e bouwondernemers in staat
stelle om wederom evenals voor deze crisi»
naar behooren te voorzien in de behoefte
nan woningen van allerlei soort, speciaal
van die, welke bestemd zijn voor de arbei
dersklasse.
De censor en postzegels.
Een groot postzegelverzamelaar verwacht
te een mooie collectie zegeltjes, hem doou
een zijner vrienden in het verre Oosten toe
gezegd. De jongste mail bracht den brief aan
den geadresseerde, doch de enveloppe
prijkte mei het befaamde „opened by cen
sor"; de inhoud ervan bestond uit een vrien
delijk briefje ten geleide van de postzegels,
doch deze laalsle waren niet aanwezig*
blijkbaar had de censor ze als contrabande
beschouwd. Vad.
De arbeid van geïnterneerden.
De federatie von metanlbewerkeis neeft
in een adres aon den Minister von Land
bouw, Nijverheid en Handel het verzoek go-
richt met het oog op de dreigende werk
loosheid, maatregelen te treffen on\ de ve
le Belgische en Engelsche geïnterneerden
werkzaam in de metaalindustrie daaruit te*
rug te nemen en zoodoende de werkloos
heid onder onze eigen vakgenooten tot den
kleinst mogelijken omvang te beperken
Het wegvoeren van Belgische
burgers.
In een gisteravond te Rotterdam ge
houden druk bezochte vergadering der S. D.
A. P. om te protesteeren tegen het uitdrij
ven der Belgen uit hun land naar Duitsclv
land, werd, nadat de heeren J. E. W. Duijs
en Camille Huijsmans hetgeen thans in Bel
gië geschiedt in schrille kleuren hadden uit
eengezet de volgende motie aangenomen:
De vergadering enz. protesteert krachtig
tegen het wegvoeren van de non-combotian-
ten uit België en doet een beroep op de
regeeringen van alle neutrale volken en op
de socialistische pertijen van alle landen,
ook op die der centrale mogendheden, daf
zij protesteeren bij de Duitsche regeering*
tegen de schending van de menschenrech-
ten, zooals deze zelfs door Duitschland zijn
onderschreven volgens de bepalingen van
de Hr.agsche conventie.
Over de grens gekomen.
Te Gendringen zijn zeven uit Duitsclv*
land ontsnapte Russische krijgsgevangenen
over de grens gekomen."
Te Bergen.(L.) zijn drie Russen en een
Franschman over de grens gekomen.
Te Maastricht zijn twee Russen aange
komen.
Op viije voeten.
De Belgische heer P., die op verden
king van spionnage in Zeeuwsch-Vlaancfo.
ren werd gevangen genomen, is in zijn wo
ning teruggekeerd. Na het verhoor fe Mid
delburg, werd hijterstond op vrije voeten
gesteld, en papieren, die in zijn woning in
beslag waren genomen, werden hem terug
gegeven.
Smokkel end „k r ij g s -
gevangene".
Te Bredenbroek, gem. Gendringen, heb
ben de kommiezen een persoon aangehoit-
den, die voorgaf een ontvlucht Russische
krijgsgevangene te zijn. Toen men hem on
derzocht, bleek het een Duitsche smokke
laar te zijn, die 50 pond vet over de grens
wilde brengen.
Als artilleristen vermomd.
Uit Nispen wordt aan „De Grondw." ge
meld:
De smokkelhandel krijgt wel een roman-
tischen tint. Eenige ruiters kwamen in da
richting België gedraafd. Bij de limiet kon
den de grensbewakers de uniformen van
artilleristen onderscheiden, die ove: de
grens wipten. De ruiters hadden hun doel
bereikt, de rossen gebracht, waar zij zo
Reclame.
Weikan ppijs i e n FO:ü 'FSS ^E^fi e i we^ka dfian-ï1 n
•et-las-r..!. de exp'c 5' et" «la* cïe FONI3E53S een ''fïOrllEH LV3
bewondert mem de aief>.:.tso'4e 5nc!u ?.t:=5e en 5 eft blijk zi)n e :-e.i t> lat» ïe ::g
obl"te®- worde® «leed» gaarne varalrekt daar A. M. den HeUer Liangeati'-at 80. Keparalle, einulllser- ea Teruikkeliiirlcliliuz v»or r^trlelea rma ELK. laOilkaat, Tel. 38.
n otk van dat r'ïwie! her-ft
5-j| -ïeS is. Bij aanschaffing
