- en f cRsiirksiesiders 1817
JDe Koning in.
N* 148.
15d' Jaargang.
„DE EEMLANDER".
Uitgevers: VALKHOFP ft C<
Bureaut UTRECHTSCH ESTRAAT 46.
Kennisgevingen.
BIJITFNÏ.AND."
1 BINNENLAND.
VaSkhoff's Hofboekhande!,
FEUILLETON.
AMERSFOORTSC
MARIE* VAN VERSENDAAL.
Hoofdredactie» Mr 0 yAN sCHAARDENBURQ.
ABONNEMENXSPSUa
8 ouudu nta Amenteort f J*'®»
Umm traneo p»r poet..
Par week (met (fretn »er2eken«R tegen ongelukken) 0.18».
Af»onderltike nummer»
Wekelijkech bijToegeel „Be Rolland tck. Ruisvroutonde»
ledoctie ren Thér*«» Horen) per H mnd. 50 et..
Wekellikeeh bijreegeel .Pak me mee' per S mnd. 5* et*.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DEK ADVERTENTIÉN
Van 1—6 regel»..
Elke regel moer..
Dienstaanbiedingen 1—6 regols
Groote letter» naar plaatsruimte.
Voor handel en bodryl bestaan zeer voordeelige bap.ilingoa
tot het herhaald adverteeren tn dit Blad, óy abonnemont.
Een© oiroulaire, bovatlende de voorwaarden. wordt
aanvraag toegezonden.
i f O.Stl.
ee ee R«l 5»
op
Burgcmceo.cr en Wethouders van Amers
foort maken bekend, dat het Bureau van den
Burgerlijken Stand gedurende de beid© Kerst-
dogen voor het 4iubliek geopend zal zijn des
voormiddags 8è tot 9 uur, uitsluitend tot
het doen van aangiften van geboorten en over
lijden.
De hiervoor noodige aanvrage moet geschie
den aan het gemeentehuis mondeling of schrif
telijk uiterlijk tussdvn 8 en 81 uur des voor
middag» van den dag, waarop men aangilte wil
doen.
Amersfoort, den 20. Deoember 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
De Secretaris, De Burgemeester,
k. R. VELNSTRA. v. RANDW1JCK.
De Burgemeester van Amersfoort,
Brengt ter kennis van de ingezetenen dezer
gemeente, dat het door den Directeur van
's Rijks directe belastingen, enz. te Utrecht exe
cutoir verklaard kohier No. 12 van de Perso-
ncele Belasting, over het dienstjaar 1916 aan
den Ontvanger van 's Rijks directe belastingen
alhier is ter hand gesteld, aait wien ieder ver
plicht is zijnen aanslag op den bij de wet be-
puulden voet te voldoen.
Gedaan en cp de daarvoor gebruikelijke
plaatsen aangeplakt te Amersfoort den 20sten
December 1916.
De Burgemeester voornoemd,
ei vre j es. i
Ook de Fransche regeering heeft op eene
in den Senaat gedane vraag te verstaan ge-
oven, dat het antwoord van de Entente op
het vredesaanbod van den vierbond weige
rend zal zijn.
De oorlog.
Van de verschillende oorlogstooneelen,
geen nieuws.
De Grieksche regeering heeft zich in eene
nota beklaagd over de langzaamheid, waar
mee de Entente-mogendheden hunne
eischen tot herstel en genoegdoening formu
leeren, en over het voortduren van de blok
kade. Daaruit ontstaan moeielijkheden, die
haar misschien aanleiding zullen geven de
ingevolge den wensch van de Entente aan
gevangen troepenbewegingen naar het zui
den te staken.
Het Fransche linieschip Suffren, waarvan
het departement van marine den 8en Decem
ber heeft medegedeeld, dat het met de be
manning als verloren moest worden be
schouwd, blijkt nader door een Duitsche
duikboot te zijn in den grond geboord on
geveer 50 zeemijlen ten noordwesten van
Lissabon.
Budapest, 20 Dec. (W. B.) Volgens
de Pester Lloyd is door het Enge'sche vrij
geleide voor graaf Tarrowki, den rieirwert
ambassadeur van Oosïenrijk-Hongarije bij
de re^eering der Vereende Staten, de
kwestie nog niet in het r^'ne gebracht. Er
blijft nog af te wachten of Frankrijk vrijge
leide zei verleenen en of de zekerheid, die
wordt verschaft, zich verder zal uitstrekken
dan den persoon van den ambassadeur.
Weenen, 21 Dec. (Corr.-bureau). Re
kening houdende met den algemeenen poli
tieleen toestand, heeft de geheime raad Von
Spitzmliller de opdracht, die hem gegeven
was tot samenstelling van het kabinet, in
handen van den keizer teruggegeven. Wij
vernemen dat daarna de minister van land
bouw, graaf Clam Martinitz, door den keizer
belast is met de samenstelling van een kabi
net, die den keizer reeds voorstellen heeft
gedaan tot benoeming van nieuwe ministers.
Leden van het kabinet zouden worden:
President en minister van landbouw graaf
Clam Martinitz, binnenlandsche zaken baron
Von Handel, koophandel dr. Urban, arbeid
Trnka, eeredienst en onderwijs baron Hus-
sarek, minister voor Galicië dr. Bobrzinsky,
landsverdediging baron Georgi, financiën
Von Spitzmüller, justitie baron Schenk,
spoorwegen Forster, minister zonder porte
feuille dr. Barnreither.
B e r 1 ij n2 0 Dec. (W.-B.). Tengevolge
van de snelheid van den Duitschen opmarsch
zijn slechts weinige bedrijfs-installaties van
het Rumeensche petroleumgebied vernield.
In het dal van de Prohova en Campina is het
meerendeel der honderden boortorens voor
den arbeid geschikt. De beschadigde eler-
trische drijfwerken in Sinaja en Campina zijn
door Duitsche ingenieurs weer hersteld. Het
werk is reeds weer opgevat. Spoedig zal een
omvangrijk transport van petroleum en
petroleumderivaten kunnen beginnen. In de
j behoeften der Centrale mogendheden en
hunne verbondenen wordt daardoor niet al
leen voorzien, doch zij komen zelfs in de
gelegenheid groote voorreden op te slaan.
De jaarlijksche uitvoer van Rumenië beliep
eer millioen ton. Hst meest productive ge
bied van petroleum is thans in handen der
verbondenen.
Brussel, 20 Dec. (W. B.) Het door de
organen van Belgische vluchtelingen ver
spreide bericht, dat de Vlaamsche hooge-
school te Gent om militaire redenen geslo
ten is door de etappen-autoriteit, is onjuist.
Integendeel hebben de colleges geregeld
plaats. Het aantal studenten is steeds toe
nemende en is reeds ver over de eerste hon
derd.
In vredestijd bedroeg het aantal inland-
sche studenten, de Walen er onder begre
pen, omstreeks 400.
Petersburg, 20 Dec. (Tel.-agent-
schap). De Dr'tschers dwingen de bevolking
van Koerland te werken bij het aanlegden
van loopgraven. Zelfs grijsaards van 60 jaar
en kinderen van 15 jaar zijn daarvan niet
vrijgesteld, waardoor da sterfte zesmaal
grooter is dan in normalen lijd.
Londen, 2 0 D e c. (R). Reeds nu blijkt,
dat de oobr$n"st der oorlo^swinstbelasting
de raming verr* zal overtreffen, zeifs gere
kend volgens npp nu geldenden belasting
grondslag. Terwijl Lloyd George in zijn
Dinsdag gehouden redevoering mededeelde,
dat de regeering vc.dere maatregelen over
woog ten opzichte van de oorlogswinsten,
raamde de kanselier van de schatkist de to
tale opbrengst der oorlogswinstbelasting tot
31 Maart 1017 op $85 millioen. Tot nu werd
uit die bron reeds 73 millioen ontvangen,
terwijl gedurende de vorige week de op
brengst dier belasting $6,156,000 beliep.
Wanneer men nu slechts als gemiddelde op
brengst per week van 1 Januari tot 31 Maart
de helft van deze som, dus 3 millioen
neemt en aanneemt dat, gedurende de twee
volgende weken de .«opbrengst $12 millioen
bedraagt, dan komt men voor het loooende
begrootingsjaar tot een som van ƒ124 mil
lioen uit deze belastingbron alleen.
Londen, 20 Dec. (R.). De oogstvoor-
uitzichten in Australië zijn overal uitmun
tend. Volgens eene officieele raming zal de
tarweoogst niet minder dan 35 millioen bus
hels b^dra<ren.
Verspreide Berichten.
Uentsche burgers aan de
So mme gedood. Van de grens wordt
aan de Tel. gemeld:
Het nieuws over de deportatie, dat ik thans
mee te deelen heb, is zoo ernstig, dat het
wellicht voor velen ongelooflijk schijnen zal.
Wij wachten echter gerust een nader onpar
tijdig onderzoek af.
Aan het front van de Somme zijn veel
gedeporteerde Gentsche burgers tijdens een
gevecht door mitrailleurvuur der Franschen
verrast en gedood of zeer ernstig gewond.
Herhaaldelijk meldden we, dat duizenden
Gentenaars daar moesten werken. Over hun
ellendig leven zullen we nadere bijzonder
heden geven. Thans bepalen we ons bij het
feit, dat de Duitschers weerlooze Belgische
burgers dwingen het werk van soldaten te
doen, zoo dicht aan het front, dat de onge
lukkiger* er blootgesteld zijn aan 't vuur,
voor den vijand bestemd.
Weer is men bezig te Gent 4000 bur
gers te deporteeren.
Oost-lndlê
Onlusten in Djsmbi.
(Oificiee!.) Bij het Departement van Kolo
niën is ontvangen het volgend e bericht van
den Gouverneur-Generaal van Nederlandsch
Indië.
De controleur van Moeara-tebo bezocht
op eene inspectiereis van drie weken zon
der geleide de doesoens aan de Batanghari
en DjoedjoQhnn. Overal was de bevolking
aanwezig. De politieke toestand was beslist
gunrtf7.
rz'rht.
Twesde Kamer
Na aannei .g \an eenige kleine ontwer
pen, kwamen in de zitting van Woensdag aan
de orde de algemeene beschouwingen over
de Staatsbegrooting.
De heer Van der Voort van Zijp
(a.-r.) klaagt over de verwaarloozing der de
fensie gedurende de laatste jaren, tengevol
ge van het streven tot bezuiniging van de
zijde der kamer en de slapheid van de zijde
der regeering. Spreker zegt der regeering
steun toe, bij de verbetering der defensie,
met name den minister van marine, wiens
houding ten aanzien van het marineperso
neel daartoe reden te meer is. Hij waar
schuwt echter de uitvoering van het vloot-
plan niet te laten afhangen van financieele
mogelijkheden en nog meer ervaringen van
dezen oorlog. Spr. wenscht inlichtingen
over munitie-aanmaak en doet daarom met
Q andere leden het verzoek over te gaan in
comité-generaal.
Hierop ging de openbare vergadering te
half een over in vergadering met gesloten
deuren.
Ten 4 uur werd de openbare vergadering
heropend. Nadat eenige kleine ontwerpen
aan de agenda zijn toegevoegd, werd de
openbare vergadering verdaagd tot
's avonds acht uur.
Avondvergadering van Woensdag 20 Dec.
Aan de orde is de bespreking van het
vraagstuk der productie.
De heer Snoeck Henkemans (C-
H.) juicht het toe dat thans belangstelling
is gewekt voor de vraag of Nederland in de
eigen behoefte kan voorzien. Spreker schet
ste den ontwikkelingsgang van den land
bouw, maar er is echter bij de vordering
van land- en tuinbouw steeds te veel ge
let op het behalen van winst in plaats van
op versterking van nationale kracht.
Komende aan den tegenwoordigen toe
stand, herinnert spreker aan de geruchten,
die reeds voor eenigen tijd de ronde deden
over dreigend gebrek en het ontbreken van
voorraden.
Spreker herinnert aan de vragen door
Kamerleden tot den Minister gericht en hij
constateert dat uit diens antwoord op de
vragen van den heer De Meester gebleken
is, dat inderdaad op dit oogenblik de voor
raden, in 't bijzonder van graan, klein zijn
en de toevoer onvoldoende. Spreker zet uit
een dat maatregelen ten aanzien van het
winterkoren waarschijnlijk thans te laat zul
len komen en wijst vervolgens op eenige
maatregelen, welke met het oqg op den ko
menden oogst in 1917 zouden kunnen wor
den genomen. Spreker betoogde de noodza
kelijkheid van het vaststellen van prijzen
voor de productie van dezen oogst, o. a.
opmerkende dat de landbouw zich voor een
goeden prijs inspant.
Spreker vroeg ten slotte den Minister
mede te deelen of hij bereid is te erkennen
dat inderdaad voorzieningen gewenscht zijn;
voorts of hij bereid is, over te gaan tot
ruime toepassing van de Distributiewet (art.
7) en of hij bereid is maatregelen te nemen
tot het scheuren van grasland en tot het
reeds thans vaststellen van graanprijzen
voor den oogst 1917.
De heer S a n n e s (S. D.) besprak o. a.
de vooruitzichten van den oogst M 1917,
Wij gaan zeide spreker een somber*
toekomst te gemoet en indien de regeering
dat erkent, waarom goat zij dan niet ov tol
he vormen van groote voorraden. De pers
heeft tijdig gewaarschuwd. Ook spreker stel
de verschillende vragen. Het stelsel van d«
Minister is, natr spreker betoogde, eer 'el-
sel van contingenteering. Er besiaan echter
peen definitieve gegevens omtrent de pro
ductie in de voorafgaande jaren, zoodot onfr
duiking zeer gemakkelijk zal zijn. Tegc nnver
dit stelsel verdedigde spreker een stelsel
van absoluut verbod van verbouw van alle
luxe gewassen. Indien de Minister een be
hoorlijken prijs betanlt voor de voedingsge
wassen en overleg pleegt met de landbou
wers, dan zijn met dit stelsel goede resub
taten te bereiken. De uitlating van den Mi
nister, dal bij verhooging van de bebouw
de oppervlakte voor tarwe met 50 de
yoorraad slechts één maand langer toerei
kend zou zijn, begrijpt spreker niet. Voorts
betoogde spreker o. a. dat het scheuren van
blijvend grasland slechts als noodmaatregel
zou kunnen worden gebezigd, en over
eenige jaren eer na- dan voordeden zou
opleveren. Ook drong hij er op aan dat zij
die voedingsgewassen verbouwen, het eerst
aan kunstmest geholpen zouden worden. D«
hooge prijs van de kunstmest is de belang
rijkste belemmering. Zou het daarom geen
overweging verdienen de scheepsopvorde-
ringswet zoo spoedig mogelijk te doen be
handelen, vroeg spreker, om een middel in
handen te hebben voor voldoende versche»
ping.
De heer Van Beresteyn (v.-d.) ver
klaarde dat de minister de Kamer niet in da
gelegenheid stelt, zich over het levensmid-
delenvraagstuk te oriënteeren en verzocht
hem, een nieuwe economische nota samen
te stellen; voorts vroeg hij nadere inlichtiiv
gen over Rot grAAnburMii. Hij
de negatieve voorschriften krachtens art. 7
der Distributiewet en het dreigsysteem van
den minister als men niet doet wat hij den
landbouwers voorschrijft. Do minister heeft
in een courantenartikel een voorstelling ge
geven van het positieve systeem van het
verplichten tot den verbouw van bepaalde
gewassen die volgens spr. een caricatuur
was. Men had in 1915 met dit systeem reccV
moeten beginnen en voorts het prijs-loksy-
steem moeten toepassen om de boeren t«
brengen tot den verbou n granen, in-
plaats van den prijs vast l kroopen aan d#
productiekosten. Het groote publiek bo-
schouwt het scheuren van grasland als het
middel dat ons uit den nood kan helpen.
Maar deze omzetting van gras- tot bouw
land Is tot zeer geringe proporties beperkt
gebleven, ook tengevolge van gebrek aan
werkkrachten.
En gaat men de voortzetting van grasland
in bouwland in de hand werken dan vreesde
spr. voor een aanzienlijke prijsstijging der
granen. Spr. meende dat men door dit stel
sel voor hoogstens 14 dagen méér tarwe zou
krijgen en dat men zich goed moest be-
-.T-V
I (•'<»chlsi*!ie9<r»af 46. Telefoon ftt.
Het geluk is als de echo; wanneer men
het roept, antwoordt het wel, maar het komt
riet.
Roman van
ANNA WAHLENBERG.
Geautoriseerde vertaling door
G. B. NORTAKKER.
47
Nog precies zooals ik dien den laatsten
keer zag. De groote zachte loeren divan
•n de stoelen. De rooktafel met de plompe
drievoet als poot en de oude kist. Mijn ge
borduurde kussens op de divan. Daartegen
beeft hij tijn hoofd willen leunen, en tegen
ftiets anders.
«Ga zitten."
N'et op de sof», aoodat hij naad m» kan
(Mn
Hier op den ruststoel, die een beetje apart
staat.
„Wanneer ga je op reis?"
„Overmorgen."
„Wat zegt Dagny?
'.Niets, ze schreit maar, 't schijnt dat de
verandering haar plotseling heeft overval
len."
Ja, ze heeft niets gezien, 't Is ongelooflijk,
maar het moet waar zijn. Ze heeft zoo wei
nig begeerd, dat ze de kruimpjes die ze
ontving, voor liefde heeft gehouden.
„En ze blijft hier, houdt het atelier aan
„Ik geloof het wel Ze is tenminste niet
met anderé plannen gekomen."
„Natuurlijk, ze wil in haar thuis blijven.
Ze is immers de moeder van je kind."
„Ja zeker."
Er spelen vlammen in zijn oogen, anders
is er van zijn gezicht niets te zien, zooals
hij daar zit met den kin in de hand. 't Is of
hij aan niets anders wil denken, dan dat ik
weer terug ben in ons oud thuis, dot ik in
zijn eigen huis zit, in den grooten, diepen
stoel, niet ver van hem.
„Waar kan Dagny toch zijnl Dat zij r.og
niet komtl"
-,Ze zal wel dadelijk hier zijnZe doel ze
niets meer te zeggen. We denken aan het
zelfde wat kan Dagny ons te zeggen heb
ben.
„Ze heeft toch al zekerheid gekregen.
Waarom ons beiden en zich zelf zoo te pla
gen Is het haar bedoeling om over de toe
komst te spreken, hom vrij te laten? Maar
waarom is ze dan niet hier? Heeft ze het
willen doen, maar heeft ze berouw gekregen,
en is ze wegoegaan om haar plan niet te be
hoeven te volvoeren
O, 't wordt ondragelijk hier te zitten met
al die drukkende, spannende gedachten, die
niet voluit gezegd mogen worden, en slechts
te wachten op iemand die misschien niet
komt.
„Wil je mij je kleine meisje niet laten zien,
Frederik
„Wil je Wil je haar werkelijk zien X'
Zoo jubelend gelukkig alsof hij verlangd,
gedorst had naar deze woorden.
„Dacht je niet dat ik me kon verheugen,
over hetgeen jou verheugt
God, dat dit over mijn lippen moest
komen 1 Dat hij het opnam als een bekente
nis, dat ik hem liefheb, ondanks alles? of als
een gedachte aan een gemeenschappelijke
kei een boodschap." Nu hebben we elkaar toekomst Or aks hij moer niets zegt
Nee, hij zegt gelukkig niets, hij ziet mij
slechts ann met zijn gelukkige oogen. En nu
staat hij op.
„Dan ga ik haar halen."
Dat Dagny niet komt. O, dat ze toch niet
komt wat zal hier van komen
Ik kan niet in den stoel blijven zitten, ik
moet me bewegen, ik loop heen en weer en
overweeg of ik niet weg zal loopen. Ik moet
er aan denken, wat ik haar beloofd heb. Nog
is dit haar thuis en hoewel zij mij dit ontno
men heeft, ik wil het haar niet ontnemen. Zij
en het kind zijn immers één.
't Kind, het kind. Geen kind uit haar thuis
jagen. Dat is een misdaad.
Wat is dat voor een geluid
De deur gaat open. Frederik komt terug,
maar alleen. Zoo stil en ernstig, bijna plech
tig en met een brief in de hand.
„Signe is niet thuis. Haar moeder heeft
haar medegenomen. Maar toen ik naar haar
zocht, vond ik dezen brief op Dagny's
schrijftafel. Lees."
't Couvert is verbroken, slechts enkele re
gels, even kort als ze mij heeft geschreven
Lieve Frederiic.
Nu weet ik dat het beste en eenigsle wat
ik voor je kan doen is heen te gaan. De ko
ningin van het schaakspel is immers terug
gekomen. Je moet geen verdriet hebben
over Signe. Zij mag je bezoeken. Je mag
haar zien zoo dikwijls je wilt.
Dagny.
Arme Dagny f Is ze nu ontwaakt en heeft
ze bemerkt dat niemand slapend door de we
reld mag vaan Is het nu haar beuri haar
grooten strijd te strijden Maar hoe arm
ze ook is, toch geefi ze alles wat ze te geven
heeft aan dengeen dien ze aanbidt. Ze kan
het niet laten.
Arme, kleine Dagny. Rijke kleine, Dagny,
die zoo veel te geven heeft I Strekt hij zijn
hand naar den brief uit?
Ja, hij neemt hem, maar terzelfder tijd
mijn hand. Nu ligt die aan zijn lippen en ik
kan het niet helpen. Bc kan hem die niet ont
nemen. Bc wil niet
„Weer thuis, Brita."
Is het waar Kan het waar zijn
Ja, Dagny heeft Immers de deur geopend»
want zij had den sleutel. Ja, het Is w«ar IIW
is waarl Ik ben weer thuis.
EINDE. K W