15de Jaargang.
DE EEMLANDER".
Vrijdag 12 januari 1917.
BINNEN LAND._
ZONNEWEELDE
N° 164
u marie van versendaal.
BUITF.NI.AND.
KOLONIËN.
FEUILLETON.
HooTareaactiet Mr q van schaardenburo.
Uitgevers: VALKHOFP ft Co.
ABONNEMENTSPRIJS:
*rr 8 maanden voor Amersfoort f
Idem Iranoo per post..
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken)» ©.l~ö.
Afzonderlijke nummers ©.©5.
TV eke I i.i bach byroegael rDHollandtchs Huinrouw tonder
redactie van Thérèse Hoven) per 8 mud. ÖO ele.
Wekeli.ksoh bijvoegsel %Pak vm mêf per 8 mnd. 58 Ctft*
Bureau: UTRECHTSCHESTRAAT 46.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER ADV REIEN TIEN
Vmn 1—6 regelsf O.SO.
EJke regel moorm O.fff,
Dienstaanbiedingen 1—5 regels.. 0.50.
Grooto letters naar plaalaruimta.
Voor handel en bodrij! bestaan /eer voordeelige bopaluigoa
tot het herhaald adverteeren iu dit Blad. bd abonnement»
Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt
aanvraag toegezonden.
op
Kennisgeving.
HINL/Lk WET.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort brengen ter openbare kennis ,dat bij hun
besluit d.d. 5 Januari 1917 aan W. van Gende-
ren en zijne rechtverkrijgenden voorwaarde
lijk vergunning is verleend tot het oprichten
van eenen electro-motor van 7.5 P.K. tot aan
drijving- zijner zaag, boor en fraismnchine in
het perceel alhier gelegen aan den Veldweg,
kadastraal bekend sectie D No. 3461.
Amersfoort, 9 Januari 1917.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
A R v v RANDWUCK.
e vredesactie-
P a r ij s, 10 Jan. (Havas). Minister-pre
sident Briand ontving heden namiddag om
half drie den Amerikaanschen gezant Sharp
en overhandigde hem, namens alle geallieer
de regeeringen, het antwoord van dezen op
de door president Wilson op 19 December
tot de oorlogvoerende staten gerichte nota.
Tegelijk overhandigde Briand aan Sharp
een nota, waardoor de Belgische regeering,
terwijl zij hare volledige instemming kenbaar
maakt met het gemeenschappelijk antwoord
der geallieerden, tevens uiting geeft aan
hare gevoelens van dankbaarheid jegens de
Amerikaansche regeering voor de edelmoe
dige diensten, door haar bewezen aan de
ongelukkige bevolking van het overweldigde
België en voor de zoo levendige sympathie,
ten allen tijde door de Amerikaansche natie
bewezen aan België wegens den bijzonde
ren toestand van dit land, dat door de schen
ding van zijne onzijdigheid tot den oorlog
gedwongen is. De minister van buitenland-
sche zaken van België, baron Bergens,
woonde persoonlijk naast Briand de door
dezen aan Sharp gegeven audiëntie bij.
Londen, 11 Jan. (R.) In het antwoord
der geallieerden op Wilson's vredesnota
wordt de meening te kennen gegeven, dot
het op dit oogenblik onmogelijk Is, een vre
de te verkrijgen, die herstel en teruggave
J verzekeren, alsmede de waarborgen, wel
ke hun van rechtswege toekomen.
In do nota wordt verklaard, dat de geal
lieerden het uiterste doen, om de schade
voor de onzijdigen, als gevolg van den oor
log, te verminderen.
De geallieerden verwerpen op zeer
vriendschappelijke, maar duidelijke wijze de
analogie tusschen de beide oorlogvoerende
partijen. Zij verhalen uitvoerig de wreedaar
dige methodes der Duitschers, die ieder prin
cipe van humaniteit verachten en allen eer
bied, den kleinen staten verschuldigd, ver
werpen: de moorden op de Armeniërs; de
Zeppelinaanvallen; den duikbootoorlog tegen
handelsschepen; de mishandeling van gevan
genen; de wegvoering van burgers.
De geallieerden voegen hieraan toe, dat
zulk een reeks misdaden stellig hun protest
begrijpelijk zal maken.
Betreffende de vredesvoorwaarden wordt
in de nota gezegd, dat zij omvatten:
le. Herstelling van België, Servië en Mon
tenegro in den vorigen toestand, met scha
devergoeding.
2e. Ontruiming van Frankrijk, Rusland en
Rumenië, met behoorlijke herstelling.
3e. Wederinrichting van Europa op den
grondslag van het nationaliteits beginsel
en het recht van alle volkeren, klein of
groot, op volkomen veiligheid en vrije eco
nomische ontwikkeling en teruggave van
het gebied, dat den geallieerden formeel
ontrukt is.
4e. Bevrijding van de aan de moorddadi
ge tyrannie van de Turken onderworpen
volken.
5e. Verwijdering van het Turksche rijk uit
Emopa.
De nota verklaart verder, dat het niet in
de bedoeling ligt, te streven naar de poli
tieke vernietiging der Duitsche volken.
Berlijn, 11 Jan. (W.-B.). De Nordd.
Allg. Zeitung schrijft: In de Duitsche pers
wei-den op grond van de Londensche Times
gezegdes vermeld, die de gezant te Was
hington, graaf Bernstoff zou hebben uitge
sproken, dat Duitschland tot eiken prijs tot
eene vredesconferentie wil komen, bereid is
België te herstellen en oorlogsvergoeding
te betalen.
Het ligt wel is waar voor de hand, dat de
gezant iets dergelijks niet kan hebben ge
zegd. Maar het zij nog uitdrukkelijk vastge
steld, dat noch de gezant noch een lid van
de ambassade te Washington zulke dingen
hebben gezegd.
Berlijn, 11 Jan. (W.-B.). Aan de hier
geaccrediteerde vertegenwoordigers van de
neutrale staten werd heden eene nota go-
zonden, waarin aan de neutrale regeeringen
di.» opvatting wordt kenbaar gemaakt, die de
Duitsche regeering heeft over den toestand,
die is ingetreden door het weigerend ant
woord van den tegenstander op de nota van
12 December.
De oorlog.
Van de oorlogstooneelen geen nieuws, be
halve uit Egypte, waar 30 mijlen oostelijk
van El Arish eene sterke Turksche stelling
door de Engelschen is genomen.
Weenen, 11 Jan. (W. B.) Uit het oor-
logsperskwartier wordt gemeld, dat aartsher
tog Max te Cettinje is aangekomen en door
gedelegeerden van de bevolking begroet is.
In den namiddag vertrok de aartshertog naar
Podgoritza. Hij zal morgen naar Skutari
verder reizen.
Het Engelsche linieschip Cornwallis is den
9en Januari in de Middellandsche zee in
den grond geboord door een duikboot.
Londen, 11 Jan. (R.) Heden namid
dag werd in de Guildhall eene groote ver
gadering gehouden tot ondersteuning van
de nieuwe oorlogsleening. Bonar Law,
L'nyd George en Mc Kenna voerden het
woord. Bonar Law zette uiteen, dat de prijs
van de leening zal zijn 95 pet., de interest
5 pet. voor een tijdperk van 30 jaar. De
regeering heeft de bevoegdheid na 12 jaren
de lecr.ing tegen pari af te lossen. Voorts
heeft de regeering gelegenheid tot verwis
seling van de leening a pari voor een 4 pets.
londs na afloop van 12 en van 24 jaren. De
bestaande en 6 pet. obligaliën kunnen
pari in de nieuwe leening ingewisseld
worden.
San Francisco, 11 Jan. (R.) De fe
derale jury heeft schuldigverklaard: Frans
Bopp, de Duitsche consul-generaal, Von
Schalk, de vice-consul; luitenant Von Brinc-
ken, Charles Browley en Margaret Corell,
beschuldigd van een samenzwering tot het
veroorzaken van ontploffingen in Ameri
kaansche en Canadeesche munitie-fabrieken
en vernietiging van voor de Entente be
stemde munitiën, stoomschepen, spoorweg
bruggen, trans enz.
Verspreide Berichten.
Petersburg, 10 Jan. (Tel.-ag.) Er is
een nieuwe brug over de Newa, in het mid
den van de stad, voor het verkeer openge
steld. De brug is 127 arschin lang en 11
arschin breed (1 arschin 0.711 Meter.) De
middenboog kan geopend worden en laat
alle schepen door, die de Newa opvaren.
Dr. Will mar S c h w a b e. t Te
Leipzig is overleden de bekende homoöpaoth
dr. Willmar Schwabe, die een homoöpaihi-
sche centraal-apotheek vestigde, en de ge
neesmiddelen naar de bereidingswijze van
Hahnemann vandaaruit over de geheele
we veld verzond.
Oont-lndl5
De opstand in de Balaklsnden.
Men seint uit Batavia:
Volgens een telegram aan de Java Bode
hebben in Tapanoeli optredende troepen de
opstandelingen van West naar Oost opge
jaagd, terwijl een andere troepenafdeeling
hen opving en verraste in een hevig ge
vecht in den nacht van 3 op 4 dezer nabij
Pintoebesi. De opstandelingen sloegen op
de vlucht, achtervolgd door de soldaten, die
er drie van doodden, twee verwondden en
zestien gevangen namen. Aan onze zijde
geen verliepen.
De leiders der beweging zijn bekend. De
beweging breidt zich nog uit in het bijzon
der in de richting van Loboe Sikam.
De bladen weten mede te deelen, dat er
zich onder de opstandelingen ook Atjehers
bevinden.
Van goed ingelichte zijde deelt de Java
Bode mede, dat de Parhoedamdam-bewe-
ging, die volgens de ambtelijke mededeelir.g
het verzet op haar geweten heeft, sedert drie
maanden bestaat en zich verder verspreid
heeft, in het bijzonder in de Bataklonden;
zij heeft hetzelfde doel als de oproerige sa
menwerking in Djambi.
Kameroverzicht
Tweede Kamer.
Een amendement-i\.c- op de huur-
commissiewet om de bepaling te doen ver
vallen, dat de verhuurder in ieder geval 10
pet. meer huur mag vingen dan die op 1
Januari 1916 bedroeg, wordt in de zitting
\an Donderdag door den voorsteller toege
licht, evenals een amendement der sociaal
democraten, om den huurprijs desverlangd
met 10 pet. te verhoogen van na 1 Januari
1916 in gebruik genomen woningen niet te
bepalen op, die waarvoor de woning voor het
eerst is verhuurd, doch door een huurconv-
missie te doen vaststellen.
De heer Ankerman verdedigt het amende
ment, om de voorgestelde bepalingen niet
toepasselijk te verklaren op, na 1 Januari
1916 in gebruik genomen woningen, ten
einde den nieuwbouw van woningen zoo
veel mogelijk te bevorderen.
De heer Roodenburg toont zich ingeno
men met het amendement-Mendels, betref
fende 10 pet. vertiooging. Als de Minister
die 10 pet. laat vallen, is hij bereid mee
te gaan met den datum 1 Januari 1916.
Hij verklaart zich tegen de beide nieuw-
bouw-amendementen.
De heer Lohman verdedigt nader het
amendement-Ankerman.
De heer Van Sasse van Ysselt
verklaart izch tegen de amendementen-Men-
dels. Huurzetting voor nieuwgebouwde wo
ningen acht spr. verkeerd.
De heer Ankerman bestrijdt de amen-
dementen-Mendels.
De heer Rutgers maakt een opmer
king over de juridische constructie van het
artikel.
De heer J a n n i n k kan zich met geen
der amendementen vereenigen.
De heer Snoeck Henkemans
wenscht nadere inlichtingen omtrent de be
doeling der 10 pet verhooging.
Minister Ort ontraadt aanneming
van alle amedementen-Mendels.
De heer M e n d e I s repliceert.
Ten 10 minuten voor 5 worden de beraad
slagingen verdaagd tot Vrijdag half 12.
Vordering van schepen.
De minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel heeft een nota van wijziging ingediend,
waarbij in het wetsontwerp betreffende de
vordering van schepen wordt opgenomen een
artikel, dat de wijze regelt, waarop, indien het
opgevorderde schip onvoldoende uitgerust of
bemand beschikbaar wordt gesteld of in bezit
genomen, in de uitrusting of bemanning zal
worden voorzien. Tevens moest daarbij worden
bepaald de Rotterdamsche machinistensta
king steil de noodzakelijkheid daartoe in een
scherp licht hoe de bemanning zal worden
gevonden, indien op redelijke voorwaarden zich
geen scheepsvolk beschikbaar stelt. Alsdan
moeten doch de Minister vertrouwt, dat het
nooit zoo ver zal behoeven te komen per
sonen, die de zeevaart plegen uit te oefenen,
door den minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel kunnen worden aangewezen voor frx
dienststelling onder voorwaarden, door hem, op
advies van een commissie met bevoegdheid tot
enquête, vast te stellen en bij welke de maat
schappelijke beteeken» van het zeevaartbe-
drijf onder de tegenwoordige buitengewone om«
standigheden wordt in acht genomen. Waai
onder die omstandigheden varen voor ons land
noodzakelijk is, kan c.q. een aanwijzing, als
hier bedoeld, niet worden ontbeerd.
Voorts heeft de Minister, op aandrang van
belanghebbenden, In het wetsontwerp een an»
tikel doen opnemen, dat een regelingb bevat
voor het geval een schip wordt gevorderd, dat
voor rekening van een buitenlander hier t»
lande is gebouwd, en geheel of ten deele be
taald, maar nog niet geleverd. Er schijnen zich
reeds onder de werking der Schepenuitvoerwet
moeilijkheden voor buitcnlandscho koopers ta
hebben voorgedaan en men vreest ernstiger
moeilijkheden, wanneer de Schepenvordering»»
wet in werking treedt.
Hoewel de Minister nauwelijks kan aanna
men, dot het niet mogelijk zou zijn om onder
het geldende recht te verzekeren, dat da
scheepsbouwer rijn verplichtingen tegenover
den buitenlandschen kooper nakomt, heeft hij
er geen bezwaar tegen om, nu toch een wijzi
ging der Schepenvorderingswct wordt voorge
steld, ook op dit punt een voorziening in da
wet op te nemen, waardoor wordt voorkomen,
dat een scheepsbouw, r den kooper het schip
onthoudt en zelf de vergoeding ingevolge da
Schepenvorderingswet geniet.
Berichten.
Da Stnntscourant van Donderde# lf
Januari, bevat o.m. da volgende Kon. ba-
sluiten
gedetacheerd bij den grooten stof ais on.
donnans-oliicier van de Koningin de resei*
ve-Te luitenant F. Schiff van het 2e reg.
veld-art.;
eervol gepensionneerd wegens lichaam»,
gebreken de kapitein-luitenant ter tee J.
Hofstede en de luitenant ter ree 2e kl. R.
Zalm;
bevorderd tot kapitein-luitenent ter zee de
luitenant ter zee Ie kl. G. v. Heterent tof
luitenant ter zee le kl. die der 2e kl. J. J.
de Vries.
H. M. de Koningin-Moeder ontving
gister namiddag ten 1 uur den altredende»
gezant van Noord-Amerika bij het Nedezv
landsche hof, dr. Henry van Dyke, in audieiw
tie ar. hield daarna den vertrekkenden dipl»
maat aan het noenmaal, waaraan ook deek
nam de minister van Staat, ihr. mr. A. P. C,
van Karnebeek, president van het bestuof
der Camegiestichting en lid voor Nederland
van het permanente hof van arbitrage.
Wij vernemen dat tijdelijk als adjudanl
aan den Prins Is toegevoegd jhr. J. Schim»
meipenninck, te Rhenen.
Voordracht van gezant
Van Dyke. Op ultnoodiglng van do
Vereeniging voor Wetenschappelijke voor.
drachten te Leiden, hield Dinsdagavond dr,
Henry van Dyke, oud-gezant der Ver. St»>
ten van Noord-Amerika, In het Groot-Audi
torium der Academie aldaar, voor een talrijï
en uitgelezen gehoor een voordracht oven
„Poetry and Nature
Waar groote liefde is, daar werkt zij
groote werken.
ROMAN VAN
OLGA WOHLBRQCK
met autorisatie vertaald
door
Mevr. I. P. WESSELINK-VAN ROSSUM.
li
Haar waarschuwende blikken werden niet
opgevangen, niet begrepentot het uiterste
spande zij zich in om „haar beide buren"
in de door haar gewenschte stemming te
houden, trok alle registers van haar ervaren
en aanvallige coquetterie uit, als vrouw,
echtgenoote van een kunstenaar en jonge
•tiefmoeder.
Ook voor haar waren de Amerikaan en
graaf Obenvall niets dan koopers. De eene
voor het werk van haar man, de andere voor
zijn dochter en vol innerlijke onrust sloeg
rij alle nauwelijks waarneembare wendingen
ln de stemming van haar beide gasten gade,
die in de oogen der anderen slechts dwazen
waren.
Zij herademde, toen rij het toeken kon
geven, dat de tafel opgeheven werd.
„Laat het lioht in het atelier aansteken,
kleintje."
„Dadelijk, Mama
De zachte welluidende klank van de jonge
stem, die over het gesprek der anderen
heen, den weg naar de vrouw des huizes
zocht, deed den graaf luisteren en opkijken.
En voor het eerst merkte hij de zwevende
aanvalligheid op van het jonge persoontje,
dat den geheelen avond zoo weinig spraak
zaam naast hem had gezeten. Daarna bega
ven allen zich naar den zijvleugel van de
villa. Op de breede gang fluisterde de Ame
rikaan den graaf toe„Den Heksensabbath
wil ik voor mijn groote hal koopen. Het doet
't uitstekend, zoo'n werk van een Duitschen
meestor, dat ergens een medaille op een
tentoonstelling heeft gekregen. Door mij
zal men den naam Hörselkamp leeren ken
nen. Als hij niet door grootheidswaanzin
aangegrepen wordt, kan ik hem nieuwe me
dailles bezorgen. Tegen tien procent. In
drie jaren heb ik er den groep weer uitge
haald. Men moet altijd aan zijn business
denken, net als mistress Hörselkamp. Onze
Amerikaansche dames weten niets van bu
siness, zijn daar te veel lady voor. Heel
mooi maar heel duur voor ons poor fel
lows."
Graaf Oberwall bemerkte hieruit, dat me
vrouw Hörselkamp zelfs door den Ameri
kaan niet voor „vol" werd aangezien. „Za
kenvrouw". Het woord had een vervloekt
slechten klank.
Hörselkamp stond nu midden In het ate
lier, mek de handen in rijn sakken, oogexy-
HW'llir II I I. Ui IU lil.
schijnlijk alsof hij er in het geheel geen
belang bij had. Zijn knecht nam de vochtige
doeken van de half gereed zijnde ontwer
pen. Mevrouw Sina hielp daarbij met haar
bijna bestudeerde bevallige bewegingen.
Haar oogen straalden als van reine geest
drift voor de kunst. Zij gaf de verklaringen
bij elk werkwanneer en hoe het was ont-
staen, uit welk materiaal er reeds copieën
voorhanden waren. Zij noemde namen. Dit
beeld had vorst zoo en zoo, dat gravin A.
Enkele barer mededeelingen onttrokken
zich aan elke conti óle. De mooiste dingen
waren immers naar Warschau verhuisd. Een
broer van den czaar had het origineel van
de „Waterdraagster" waarvan hier een gip
sen afgietsel stond. Pas over vijftien jaar
mocht het gecopieerd worden. „Behalve dan
natuurlijk naar Amerika Hörselkamp
wendde den blik niet van haar af. Hij hoorde
niet wat zij zei. Zeker waren het weer de
groote, mooie leugens, die hij van haar ken
de. Hij zag slechts haar bewegingen, het
lachend achterover werpen van haar hoofd,
als een der heeren een opmerking maakte;
hij zag het zegevierend fonkelen van haar
oogen, het lokkende spel harer handen, die
onbeholpen met de doeken bezig waren.
Hij zag haar wondervolle gestalte.
Hij zag het model.
Het nieuwe model, dat hem ver voerde
van de tot nu betreden padenen het
schokte in rijn handen, zijn vingers klem
den rich samen in brandend zuiver licha
melijke begeerte naar arbeid.
Graaf Oberwall had rijn zwart gemon
teerde monocle ia de diepste holte yen rijn
oog geklemd, en bekeek de beeldhouwwer
ken met koelen, ernstigen blik. Een heksje
op de Blocksberg van den Heksensabbath
en het gipsenbeeldje van de Waterdraag
ster troffen hem Dat was klaarblijkelijk de
kleine Hörselkamp zelf met haar slanke, fijne
lijnen, de zwevende aanvalligheid van haar
houding.
Zeer mooi zeer fijn. Alle achting voor
Hörselkamp als kunstenaar.
Oberwall was een ijverig verzamelaar,
had oog en waardeering voor echte kunst.
Tot nu toe had hij den beeldhouwer slechts
gekend als modekunstenaar, als de schep
per van elegante busten, aardige beeldjes
en van eenige conventioneele gedenktee-
kenen. Het was de eerste keer, dat hij een
blik in de eigenlijke scheppingsfeer van
den kunstenaar wierp. Buitengev/oon I
Drommels ja dat was wat. Die kon wat 1
Onwillekeurig streek hij met de vingers
langs de omtrekken van de „Waterdrang-
ster", alsof de blik niet voldoende was om
de edele harmonie der lijnen op te nemen.
„Tja graaf nietwaar een verruk
kelijke gestalte. Deze bekoring in de bewe
ging der heupen
En met dezelfde, streelende beweging
der vingers streek een der heeren langs het
beeldje. „De man heeft geluk, dat hij zoo'n
model in zijn eigen dochter vindt".
Langzaam nam Oberwall de monocle uit
•het oog, liet ze door rijn vingers in zijn
vesjeszak glijden.
„Het is koud in het atelier, vindt u ook
niet?" zei hij opvallend scherp, een ant
woord ontwijkend. Hij dacht er niet aan rikt
gastheer en gastvrouw Iets te verwijten.
Maar voor hem was het huis, was de famflfe
verooordeeld. Een man,die zijn dochter over
gaf aan de blikken en de beschouwingen
van het publiek, een Jong meisje, dat rich'
aan deze taxeerende blikken onderwierp —4
dat telde eeiwoudig niet mee. Gerhard moest
zijn bezoeken in dat huis matigen. Gerhard
mocht geen domheden begaan.
Hij voelde zich plotseling zeer onbehage
lijk in deze omgeving, en hij zocht naar hel
beste voorwendsel om zich terug te trekke'n.
De knecht kwam binnen en berichtte, dal
er in het salon al enkele gasten wachtten*
die op de thee waren genoodigd.
Mevrouw Sina wilde er niets van weten,
dat de „beste graaf" haar nu al verliet
Zij nam zijn arm en hield hem terug mei
het zachte geweld van de Slavische, wiet
gastvrijheid dikwijls zoo drukkend kan zijn,
Lou zag de pijnlijke verlegenheid, die
zich ondanks alle zelfbeheersohing op hel
gelaat van den ouden heer afteekende.
„Ik help u verdwijnen," zei rij zacht met
het bekoorlijke, wat melancholiek lachje^
dat haar blond omlijst, teeder gelaat buiten
gewoon verfraaide
(Wordt vervolgd-f