15de Jaargang. DE EEMLANDER". Vrijdag 12 januari 1917. BINNEN LAND._ ZONNEWEELDE N° 164 u marie van versendaal. BUITF.NI.AND. KOLONIËN. FEUILLETON. HooTareaactiet Mr q van schaardenburo. Uitgevers: VALKHOFP ft Co. ABONNEMENTSPRIJS: *rr 8 maanden voor Amersfoort f Idem Iranoo per post.. Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken)» ©.l~ö. Afzonderlijke nummers ©.©5. TV eke I i.i bach byroegael rDHollandtchs Huinrouw tonder redactie van Thérèse Hoven) per 8 mud. ÖO ele. Wekeli.ksoh bijvoegsel %Pak vm mêf per 8 mnd. 58 Ctft* Bureau: UTRECHTSCHESTRAAT 46. Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS DER ADV REIEN TIEN Vmn 1—6 regelsf O.SO. EJke regel moorm O.fff, Dienstaanbiedingen 1—5 regels.. 0.50. Grooto letters naar plaalaruimta. Voor handel en bodrij! bestaan /eer voordeelige bopaluigoa tot het herhaald adverteeren iu dit Blad. bd abonnement» Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt aanvraag toegezonden. op Kennisgeving. HINL/Lk WET. Burgemeester en Wethouders van Amers foort brengen ter openbare kennis ,dat bij hun besluit d.d. 5 Januari 1917 aan W. van Gende- ren en zijne rechtverkrijgenden voorwaarde lijk vergunning is verleend tot het oprichten van eenen electro-motor van 7.5 P.K. tot aan drijving- zijner zaag, boor en fraismnchine in het perceel alhier gelegen aan den Veldweg, kadastraal bekend sectie D No. 3461. Amersfoort, 9 Januari 1917. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Secretaris, De Burgemeester, A R v v RANDWUCK. e vredesactie- P a r ij s, 10 Jan. (Havas). Minister-pre sident Briand ontving heden namiddag om half drie den Amerikaanschen gezant Sharp en overhandigde hem, namens alle geallieer de regeeringen, het antwoord van dezen op de door president Wilson op 19 December tot de oorlogvoerende staten gerichte nota. Tegelijk overhandigde Briand aan Sharp een nota, waardoor de Belgische regeering, terwijl zij hare volledige instemming kenbaar maakt met het gemeenschappelijk antwoord der geallieerden, tevens uiting geeft aan hare gevoelens van dankbaarheid jegens de Amerikaansche regeering voor de edelmoe dige diensten, door haar bewezen aan de ongelukkige bevolking van het overweldigde België en voor de zoo levendige sympathie, ten allen tijde door de Amerikaansche natie bewezen aan België wegens den bijzonde ren toestand van dit land, dat door de schen ding van zijne onzijdigheid tot den oorlog gedwongen is. De minister van buitenland- sche zaken van België, baron Bergens, woonde persoonlijk naast Briand de door dezen aan Sharp gegeven audiëntie bij. Londen, 11 Jan. (R.) In het antwoord der geallieerden op Wilson's vredesnota wordt de meening te kennen gegeven, dot het op dit oogenblik onmogelijk Is, een vre de te verkrijgen, die herstel en teruggave J verzekeren, alsmede de waarborgen, wel ke hun van rechtswege toekomen. In do nota wordt verklaard, dat de geal lieerden het uiterste doen, om de schade voor de onzijdigen, als gevolg van den oor log, te verminderen. De geallieerden verwerpen op zeer vriendschappelijke, maar duidelijke wijze de analogie tusschen de beide oorlogvoerende partijen. Zij verhalen uitvoerig de wreedaar dige methodes der Duitschers, die ieder prin cipe van humaniteit verachten en allen eer bied, den kleinen staten verschuldigd, ver werpen: de moorden op de Armeniërs; de Zeppelinaanvallen; den duikbootoorlog tegen handelsschepen; de mishandeling van gevan genen; de wegvoering van burgers. De geallieerden voegen hieraan toe, dat zulk een reeks misdaden stellig hun protest begrijpelijk zal maken. Betreffende de vredesvoorwaarden wordt in de nota gezegd, dat zij omvatten: le. Herstelling van België, Servië en Mon tenegro in den vorigen toestand, met scha devergoeding. 2e. Ontruiming van Frankrijk, Rusland en Rumenië, met behoorlijke herstelling. 3e. Wederinrichting van Europa op den grondslag van het nationaliteits beginsel en het recht van alle volkeren, klein of groot, op volkomen veiligheid en vrije eco nomische ontwikkeling en teruggave van het gebied, dat den geallieerden formeel ontrukt is. 4e. Bevrijding van de aan de moorddadi ge tyrannie van de Turken onderworpen volken. 5e. Verwijdering van het Turksche rijk uit Emopa. De nota verklaart verder, dat het niet in de bedoeling ligt, te streven naar de poli tieke vernietiging der Duitsche volken. Berlijn, 11 Jan. (W.-B.). De Nordd. Allg. Zeitung schrijft: In de Duitsche pers wei-den op grond van de Londensche Times gezegdes vermeld, die de gezant te Was hington, graaf Bernstoff zou hebben uitge sproken, dat Duitschland tot eiken prijs tot eene vredesconferentie wil komen, bereid is België te herstellen en oorlogsvergoeding te betalen. Het ligt wel is waar voor de hand, dat de gezant iets dergelijks niet kan hebben ge zegd. Maar het zij nog uitdrukkelijk vastge steld, dat noch de gezant noch een lid van de ambassade te Washington zulke dingen hebben gezegd. Berlijn, 11 Jan. (W.-B.). Aan de hier geaccrediteerde vertegenwoordigers van de neutrale staten werd heden eene nota go- zonden, waarin aan de neutrale regeeringen di.» opvatting wordt kenbaar gemaakt, die de Duitsche regeering heeft over den toestand, die is ingetreden door het weigerend ant woord van den tegenstander op de nota van 12 December. De oorlog. Van de oorlogstooneelen geen nieuws, be halve uit Egypte, waar 30 mijlen oostelijk van El Arish eene sterke Turksche stelling door de Engelschen is genomen. Weenen, 11 Jan. (W. B.) Uit het oor- logsperskwartier wordt gemeld, dat aartsher tog Max te Cettinje is aangekomen en door gedelegeerden van de bevolking begroet is. In den namiddag vertrok de aartshertog naar Podgoritza. Hij zal morgen naar Skutari verder reizen. Het Engelsche linieschip Cornwallis is den 9en Januari in de Middellandsche zee in den grond geboord door een duikboot. Londen, 11 Jan. (R.) Heden namid dag werd in de Guildhall eene groote ver gadering gehouden tot ondersteuning van de nieuwe oorlogsleening. Bonar Law, L'nyd George en Mc Kenna voerden het woord. Bonar Law zette uiteen, dat de prijs van de leening zal zijn 95 pet., de interest 5 pet. voor een tijdperk van 30 jaar. De regeering heeft de bevoegdheid na 12 jaren de lecr.ing tegen pari af te lossen. Voorts heeft de regeering gelegenheid tot verwis seling van de leening a pari voor een 4 pets. londs na afloop van 12 en van 24 jaren. De bestaande en 6 pet. obligaliën kunnen pari in de nieuwe leening ingewisseld worden. San Francisco, 11 Jan. (R.) De fe derale jury heeft schuldigverklaard: Frans Bopp, de Duitsche consul-generaal, Von Schalk, de vice-consul; luitenant Von Brinc- ken, Charles Browley en Margaret Corell, beschuldigd van een samenzwering tot het veroorzaken van ontploffingen in Ameri kaansche en Canadeesche munitie-fabrieken en vernietiging van voor de Entente be stemde munitiën, stoomschepen, spoorweg bruggen, trans enz. Verspreide Berichten. Petersburg, 10 Jan. (Tel.-ag.) Er is een nieuwe brug over de Newa, in het mid den van de stad, voor het verkeer openge steld. De brug is 127 arschin lang en 11 arschin breed (1 arschin 0.711 Meter.) De middenboog kan geopend worden en laat alle schepen door, die de Newa opvaren. Dr. Will mar S c h w a b e. t Te Leipzig is overleden de bekende homoöpaoth dr. Willmar Schwabe, die een homoöpaihi- sche centraal-apotheek vestigde, en de ge neesmiddelen naar de bereidingswijze van Hahnemann vandaaruit over de geheele we veld verzond. Oont-lndl5 De opstand in de Balaklsnden. Men seint uit Batavia: Volgens een telegram aan de Java Bode hebben in Tapanoeli optredende troepen de opstandelingen van West naar Oost opge jaagd, terwijl een andere troepenafdeeling hen opving en verraste in een hevig ge vecht in den nacht van 3 op 4 dezer nabij Pintoebesi. De opstandelingen sloegen op de vlucht, achtervolgd door de soldaten, die er drie van doodden, twee verwondden en zestien gevangen namen. Aan onze zijde geen verliepen. De leiders der beweging zijn bekend. De beweging breidt zich nog uit in het bijzon der in de richting van Loboe Sikam. De bladen weten mede te deelen, dat er zich onder de opstandelingen ook Atjehers bevinden. Van goed ingelichte zijde deelt de Java Bode mede, dat de Parhoedamdam-bewe- ging, die volgens de ambtelijke mededeelir.g het verzet op haar geweten heeft, sedert drie maanden bestaat en zich verder verspreid heeft, in het bijzonder in de Bataklonden; zij heeft hetzelfde doel als de oproerige sa menwerking in Djambi. Kameroverzicht Tweede Kamer. Een amendement-i\.c- op de huur- commissiewet om de bepaling te doen ver vallen, dat de verhuurder in ieder geval 10 pet. meer huur mag vingen dan die op 1 Januari 1916 bedroeg, wordt in de zitting \an Donderdag door den voorsteller toege licht, evenals een amendement der sociaal democraten, om den huurprijs desverlangd met 10 pet. te verhoogen van na 1 Januari 1916 in gebruik genomen woningen niet te bepalen op, die waarvoor de woning voor het eerst is verhuurd, doch door een huurconv- missie te doen vaststellen. De heer Ankerman verdedigt het amende ment, om de voorgestelde bepalingen niet toepasselijk te verklaren op, na 1 Januari 1916 in gebruik genomen woningen, ten einde den nieuwbouw van woningen zoo veel mogelijk te bevorderen. De heer Roodenburg toont zich ingeno men met het amendement-Mendels, betref fende 10 pet. vertiooging. Als de Minister die 10 pet. laat vallen, is hij bereid mee te gaan met den datum 1 Januari 1916. Hij verklaart zich tegen de beide nieuw- bouw-amendementen. De heer Lohman verdedigt nader het amendement-Ankerman. De heer Van Sasse van Ysselt verklaart izch tegen de amendementen-Men- dels. Huurzetting voor nieuwgebouwde wo ningen acht spr. verkeerd. De heer Ankerman bestrijdt de amen- dementen-Mendels. De heer Rutgers maakt een opmer king over de juridische constructie van het artikel. De heer J a n n i n k kan zich met geen der amendementen vereenigen. De heer Snoeck Henkemans wenscht nadere inlichtingen omtrent de be doeling der 10 pet verhooging. Minister Ort ontraadt aanneming van alle amedementen-Mendels. De heer M e n d e I s repliceert. Ten 10 minuten voor 5 worden de beraad slagingen verdaagd tot Vrijdag half 12. Vordering van schepen. De minister van Landbouw, Nijverheid en Handel heeft een nota van wijziging ingediend, waarbij in het wetsontwerp betreffende de vordering van schepen wordt opgenomen een artikel, dat de wijze regelt, waarop, indien het opgevorderde schip onvoldoende uitgerust of bemand beschikbaar wordt gesteld of in bezit genomen, in de uitrusting of bemanning zal worden voorzien. Tevens moest daarbij worden bepaald de Rotterdamsche machinistensta king steil de noodzakelijkheid daartoe in een scherp licht hoe de bemanning zal worden gevonden, indien op redelijke voorwaarden zich geen scheepsvolk beschikbaar stelt. Alsdan moeten doch de Minister vertrouwt, dat het nooit zoo ver zal behoeven te komen per sonen, die de zeevaart plegen uit te oefenen, door den minister van Landbouw, Nijverheid en Handel kunnen worden aangewezen voor frx dienststelling onder voorwaarden, door hem, op advies van een commissie met bevoegdheid tot enquête, vast te stellen en bij welke de maat schappelijke beteeken» van het zeevaartbe- drijf onder de tegenwoordige buitengewone om« standigheden wordt in acht genomen. Waai onder die omstandigheden varen voor ons land noodzakelijk is, kan c.q. een aanwijzing, als hier bedoeld, niet worden ontbeerd. Voorts heeft de Minister, op aandrang van belanghebbenden, In het wetsontwerp een an» tikel doen opnemen, dat een regelingb bevat voor het geval een schip wordt gevorderd, dat voor rekening van een buitenlander hier t» lande is gebouwd, en geheel of ten deele be taald, maar nog niet geleverd. Er schijnen zich reeds onder de werking der Schepenuitvoerwet moeilijkheden voor buitcnlandscho koopers ta hebben voorgedaan en men vreest ernstiger moeilijkheden, wanneer de Schepenvordering»» wet in werking treedt. Hoewel de Minister nauwelijks kan aanna men, dot het niet mogelijk zou zijn om onder het geldende recht te verzekeren, dat da scheepsbouwer rijn verplichtingen tegenover den buitenlandschen kooper nakomt, heeft hij er geen bezwaar tegen om, nu toch een wijzi ging der Schepenvorderingswct wordt voorge steld, ook op dit punt een voorziening in da wet op te nemen, waardoor wordt voorkomen, dat een scheepsbouw, r den kooper het schip onthoudt en zelf de vergoeding ingevolge da Schepenvorderingswet geniet. Berichten. Da Stnntscourant van Donderde# lf Januari, bevat o.m. da volgende Kon. ba- sluiten gedetacheerd bij den grooten stof ais on. donnans-oliicier van de Koningin de resei* ve-Te luitenant F. Schiff van het 2e reg. veld-art.; eervol gepensionneerd wegens lichaam», gebreken de kapitein-luitenant ter tee J. Hofstede en de luitenant ter ree 2e kl. R. Zalm; bevorderd tot kapitein-luitenent ter zee de luitenant ter zee Ie kl. G. v. Heterent tof luitenant ter zee le kl. die der 2e kl. J. J. de Vries. H. M. de Koningin-Moeder ontving gister namiddag ten 1 uur den altredende» gezant van Noord-Amerika bij het Nedezv landsche hof, dr. Henry van Dyke, in audieiw tie ar. hield daarna den vertrekkenden dipl» maat aan het noenmaal, waaraan ook deek nam de minister van Staat, ihr. mr. A. P. C, van Karnebeek, president van het bestuof der Camegiestichting en lid voor Nederland van het permanente hof van arbitrage. Wij vernemen dat tijdelijk als adjudanl aan den Prins Is toegevoegd jhr. J. Schim» meipenninck, te Rhenen. Voordracht van gezant Van Dyke. Op ultnoodiglng van do Vereeniging voor Wetenschappelijke voor. drachten te Leiden, hield Dinsdagavond dr, Henry van Dyke, oud-gezant der Ver. St»> ten van Noord-Amerika, In het Groot-Audi torium der Academie aldaar, voor een talrijï en uitgelezen gehoor een voordracht oven „Poetry and Nature Waar groote liefde is, daar werkt zij groote werken. ROMAN VAN OLGA WOHLBRQCK met autorisatie vertaald door Mevr. I. P. WESSELINK-VAN ROSSUM. li Haar waarschuwende blikken werden niet opgevangen, niet begrepentot het uiterste spande zij zich in om „haar beide buren" in de door haar gewenschte stemming te houden, trok alle registers van haar ervaren en aanvallige coquetterie uit, als vrouw, echtgenoote van een kunstenaar en jonge •tiefmoeder. Ook voor haar waren de Amerikaan en graaf Obenvall niets dan koopers. De eene voor het werk van haar man, de andere voor zijn dochter en vol innerlijke onrust sloeg rij alle nauwelijks waarneembare wendingen ln de stemming van haar beide gasten gade, die in de oogen der anderen slechts dwazen waren. Zij herademde, toen rij het toeken kon geven, dat de tafel opgeheven werd. „Laat het lioht in het atelier aansteken, kleintje." „Dadelijk, Mama De zachte welluidende klank van de jonge stem, die over het gesprek der anderen heen, den weg naar de vrouw des huizes zocht, deed den graaf luisteren en opkijken. En voor het eerst merkte hij de zwevende aanvalligheid op van het jonge persoontje, dat den geheelen avond zoo weinig spraak zaam naast hem had gezeten. Daarna bega ven allen zich naar den zijvleugel van de villa. Op de breede gang fluisterde de Ame rikaan den graaf toe„Den Heksensabbath wil ik voor mijn groote hal koopen. Het doet 't uitstekend, zoo'n werk van een Duitschen meestor, dat ergens een medaille op een tentoonstelling heeft gekregen. Door mij zal men den naam Hörselkamp leeren ken nen. Als hij niet door grootheidswaanzin aangegrepen wordt, kan ik hem nieuwe me dailles bezorgen. Tegen tien procent. In drie jaren heb ik er den groep weer uitge haald. Men moet altijd aan zijn business denken, net als mistress Hörselkamp. Onze Amerikaansche dames weten niets van bu siness, zijn daar te veel lady voor. Heel mooi maar heel duur voor ons poor fel lows." Graaf Oberwall bemerkte hieruit, dat me vrouw Hörselkamp zelfs door den Ameri kaan niet voor „vol" werd aangezien. „Za kenvrouw". Het woord had een vervloekt slechten klank. Hörselkamp stond nu midden In het ate lier, mek de handen in rijn sakken, oogexy- HW'llir II I I. Ui IU lil. schijnlijk alsof hij er in het geheel geen belang bij had. Zijn knecht nam de vochtige doeken van de half gereed zijnde ontwer pen. Mevrouw Sina hielp daarbij met haar bijna bestudeerde bevallige bewegingen. Haar oogen straalden als van reine geest drift voor de kunst. Zij gaf de verklaringen bij elk werkwanneer en hoe het was ont- staen, uit welk materiaal er reeds copieën voorhanden waren. Zij noemde namen. Dit beeld had vorst zoo en zoo, dat gravin A. Enkele barer mededeelingen onttrokken zich aan elke conti óle. De mooiste dingen waren immers naar Warschau verhuisd. Een broer van den czaar had het origineel van de „Waterdraagster" waarvan hier een gip sen afgietsel stond. Pas over vijftien jaar mocht het gecopieerd worden. „Behalve dan natuurlijk naar Amerika Hörselkamp wendde den blik niet van haar af. Hij hoorde niet wat zij zei. Zeker waren het weer de groote, mooie leugens, die hij van haar ken de. Hij zag slechts haar bewegingen, het lachend achterover werpen van haar hoofd, als een der heeren een opmerking maakte; hij zag het zegevierend fonkelen van haar oogen, het lokkende spel harer handen, die onbeholpen met de doeken bezig waren. Hij zag haar wondervolle gestalte. Hij zag het model. Het nieuwe model, dat hem ver voerde van de tot nu betreden padenen het schokte in rijn handen, zijn vingers klem den rich samen in brandend zuiver licha melijke begeerte naar arbeid. Graaf Oberwall had rijn zwart gemon teerde monocle ia de diepste holte yen rijn oog geklemd, en bekeek de beeldhouwwer ken met koelen, ernstigen blik. Een heksje op de Blocksberg van den Heksensabbath en het gipsenbeeldje van de Waterdraag ster troffen hem Dat was klaarblijkelijk de kleine Hörselkamp zelf met haar slanke, fijne lijnen, de zwevende aanvalligheid van haar houding. Zeer mooi zeer fijn. Alle achting voor Hörselkamp als kunstenaar. Oberwall was een ijverig verzamelaar, had oog en waardeering voor echte kunst. Tot nu toe had hij den beeldhouwer slechts gekend als modekunstenaar, als de schep per van elegante busten, aardige beeldjes en van eenige conventioneele gedenktee- kenen. Het was de eerste keer, dat hij een blik in de eigenlijke scheppingsfeer van den kunstenaar wierp. Buitengev/oon I Drommels ja dat was wat. Die kon wat 1 Onwillekeurig streek hij met de vingers langs de omtrekken van de „Waterdrang- ster", alsof de blik niet voldoende was om de edele harmonie der lijnen op te nemen. „Tja graaf nietwaar een verruk kelijke gestalte. Deze bekoring in de bewe ging der heupen En met dezelfde, streelende beweging der vingers streek een der heeren langs het beeldje. „De man heeft geluk, dat hij zoo'n model in zijn eigen dochter vindt". Langzaam nam Oberwall de monocle uit •het oog, liet ze door rijn vingers in zijn vesjeszak glijden. „Het is koud in het atelier, vindt u ook niet?" zei hij opvallend scherp, een ant woord ontwijkend. Hij dacht er niet aan rikt gastheer en gastvrouw Iets te verwijten. Maar voor hem was het huis, was de famflfe verooordeeld. Een man,die zijn dochter over gaf aan de blikken en de beschouwingen van het publiek, een Jong meisje, dat rich' aan deze taxeerende blikken onderwierp —4 dat telde eeiwoudig niet mee. Gerhard moest zijn bezoeken in dat huis matigen. Gerhard mocht geen domheden begaan. Hij voelde zich plotseling zeer onbehage lijk in deze omgeving, en hij zocht naar hel beste voorwendsel om zich terug te trekke'n. De knecht kwam binnen en berichtte, dal er in het salon al enkele gasten wachtten* die op de thee waren genoodigd. Mevrouw Sina wilde er niets van weten, dat de „beste graaf" haar nu al verliet Zij nam zijn arm en hield hem terug mei het zachte geweld van de Slavische, wiet gastvrijheid dikwijls zoo drukkend kan zijn, Lou zag de pijnlijke verlegenheid, die zich ondanks alle zelfbeheersohing op hel gelaat van den ouden heer afteekende. „Ik help u verdwijnen," zei rij zacht met het bekoorlijke, wat melancholiek lachje^ dat haar blond omlijst, teeder gelaat buiten gewoon verfraaide (Wordt vervolgd-f

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1