ZONNEWEELDE
15"' Jaarpang.
„DE E EM LAN DER'.
Woensdag l4 Februari 1917.
„BIJITFNI.AND^
FEUILLETON.
MARIE VAN VERSENDAAl.
Hoofd redactie j M(. D> j VAN SCHAARDENBURO.
Ullgevers: VALKHOFF ft Co.
ABONMiW ENÏÜPRIJS
Vl nuuu>a»u rooi Amereloort 1 J-jJJJ-
r' idem iranoo po»t1
rtliK'p.r w.»k (roet aritia verzekering t«K«n oon.luK.nl-
••KAllvnderltik. nuinmera
W-k.l\)kMh bijvo.ewl ,t>' bollanatfht Umnr<m*
rmlai-tib van I tierèa. Hoven) pel a mud. 5# C»».
W.k.li k»oll bllvoogMl Wtrtldrtruë" pel mnd. 03 CI».
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 46.
Intcrcomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER ADVKRTENT1EN
Van 1-6 regel.O.SO.
Elko r.K.I moor-0.13.
l)ient)ta.-viibit)rtin£6Q 16 rebels.. M m o.50«
O rooi» letter» plaalai uimU»
Voor liMmlel on^edryl butaan a»oi vooHooIiro bapaiiiif-nit
lot hot herhaald adv»rio»r»n in «lit Blmt, bo abonnement.
Eone oirculair». bevattonde do toorwaardou. wordt op
aanvraag tou^eiOiviuu.
Politiek Overzicht
Hot Amerikaansche
oorlogsgevaar.
De le Februari werd tot dusver aan
genomen als de aanvangsdatum van den
door Duitschland aangekondigden vei^-
•cherpfen duikboot-oorlo?. Die opvatting
blijkt echter niet juist te zijn,.want de Duit
sche regeering heeft door middel van
Wolff's agentschap bekend laten maken,
dat zij in de eerste dagen na 1 Februari de
nieuwe methode van oorlogvoering nog niet
in hare volle strengheid in toepassing had
gebracht met het oog op de neutrale sche
pen, die onbewust waren van het gevaar,
dat plotseling voor hen was opgekomen.
Maar er wordt bijgevoegd, dat het nu uit
Is met alle consideratie. De schepen, die
nu zich begeven in het als gevaarlijk aan
geduide zeegebied, kunnen gerekend wor
den dat te doen met volledige kennis van
de hen en de menschen aan boord dreigen
de gevaren; wanneer zij die ondervinden,
komt dat voor hunne eigen verantwoording.
Is daarmee nu uitgemaakt, dat voortaan
alle schepen zonder onderscheid, die de
Middellandsche zee en het ten westen van
Engeland en Frankrijk gelegen gedeelte van
den Atlantischen oceaan bevaren, blootge
steld zijn aan de kans om on^ewaarschuwd
in den grond te worden geboord? Het
wordt uitdrukkelijk verzekerd en op de be
lichten, die gewaagden van pogingen, die
werden beproefd om te Verhoeden, dat het
tot het uiterste zal komen, Is een per'inen-
te tegenspraak gevolgd, zoowel uit Berliin
als uit Washington. Toch zullen die geruch
ten wel niet verdwijneij. Reeds hierom niet,
Omdat die ontkenningen, inlhoe pertinenten
vorm ook gegeven, toch niet ten volle
Vertrouwen verdienen. In dit geval is
nader gebleken, dat er wel degelijk
van Duitsche zijde eene poging is ge
daan om weer met Washington in re
latie te komen. Die poging is wel mislukt,
iftanr dat sluit niet uit, dat men 't nog eens
weer zal gaan beproeven. Bovendien neigt
■de algemeene stemming er toe, dat men
zich de hoop niet wil laten ontnemen, dat
heg uiterste zal kunnen worden vermeden.
De Senaat der Vereeniwde Staten heeft het
besluit van den president om de diploma
tieke betrekkingen met Duitschland af te
breken, met overgTOote meerderheid goed
gekeurd. Maar dat vo'um kan niet worden
opgevat als een bewijs, dat daar de oor
logszuchtige stemming overheerschend is.
Het tegendeel is eerder waar.
Van den vice-president Marshall wordt deze
verklaring gemeld: „Het is oprecht te ho
pen, dat deze noodzakelijke breuk de Ver
eenigde Staten niet in den oorlog zal be
trekken. Maar er zijn grenzen voor de lijd-
«aamheid, waarbuiten eene natie, die zich
self respecteert, niet kan gaan. De Ameri
kaansche redering kan de niet-inachtne-
ming van alle wetten der beschaving door
eene natie, w^lke ook, niet over haren kant
laten gaan." De democratische partijleider
Kifchin zeide in een politiek gesprek: „Ik ge
loof niet, dat de president minder gezegd
ol gedaan had kunnen hebben, en ik ben
dankbaar, dat" hij niet meer gezegd of ge
daan heeft. Hij heeft aan Duitschland eene
laatste, duidelijk kenbaar gemaakte gele
genheid gegeven om eene botsing met de
Vereenigde Staten te vermijden. Alle ware
Amerikanen hopen, dat het deze gelegen
heid zal eangrijpenn."
Hunnerzijds voeren de pacifisten eene
groote propaganda zij zetten alle zeilen bij
om de beweging ten gunste van den vrede
in het congres en onder-het publiek te ver
sterken. Hun leider,'de oud-staatssecretaris
Bryan, heeft verklaard, dat Duitschland een
oorlog met de Vereenigde Staten gemakke
lijk kan vermijden, als het van de Ameri
kaansche handelsschepen slechts diegenen,
die contrabande vervoeren, in den grond
boort nadat eene waarschuwing is voorafge
gaan. Dit standpunt wordt inzonderheid in
genomen in de staten van het westen en
het midden, waar men op Wilson voor de
tweede maal gestemd heeft, omdat hij het
land buiten den oorlog heeft gehouden. De
vredevrienden vullen in alle dagbladen ko
lomen met hunne manifesten en roepen
volksvergaderingen bijeen. Ook de Duitsch-
Amerikanen doen zich gelden en maken
stemming voor de meaning, dat het beste
zou- zijn de beslissing uit te stellen, totdat
de uitslag van een te houden nationaal
referendum bekend zal zijn.
Nu is "het waar, dat met deze pogingen
niet is overeen te brengen de door Duitsch
land in de hierboven aangehaalde kennis
geving wederom gedane aankondiging, dat
na den 13en Februari de duikbootoorlog
werkelijk Zal worden gevoerd, zonder iets of
iemand te ontzien. Als dat naar de letter
wordt uitgevoerd, dan zal inderdaad een
conflict niet te vermijden zijn, want het zal
naturlijk niet belet kunnen worden, dat te
kwader ure een Amerikaansch schip een
Duitsche duikboot in den weg komt. Intus-
schen verdient het de aandacht, dat in Ame
rika stemmen opgaan, die betoogen, dat niet
iedere botsing noodwendig den oorlog moet
teweeg brengen. Dat hangt af van den aard
van het conflict. Zoo wordt uit Washington,
op grond van inlichtingen uit de naaste
omgeving van president Wilson, aan de
Morning Post geschreven
„Het zal den president niet mogelijk zijn
iédere daad van Duitschland met eene oor
logsverklaring te beantwoorden, zelfs wan
neer daardoor Amerikaansche menschen-
levens verloren gingen. Voor een dergelijk
optreden van de Amerikaansche regeering
is het te laat, want er zijn in den loop van
den oorlog reeds te veel Amerikanen om
het leven gekomen. Hoogstens een geval
zoo ernstig als de Lusitania-ramp zou een
reden kunnen zijn om den oorlog te doen
losbarsten. Wanneer de St.-Louis of een
ander groot passagiersschip van de Veree
nigde Staten getorpedeerd werd en daarbij
Amerikanen omkwamen, zou zeer zeker het
geheele Amerikaansche volk den oorlog
eischen. Dan zou hetzelfde geval intreden
als indertijd bij den ondergang van de Maine
in de haven van Havana, toen president
Mc Kinley,moest toegeven aan den druk
van de openbare meening. Een andere oor
logsoorzaak zou nog slechts kunnen zijn
eene verschrikkelijke daad van geweld, die
Duitschland onmiddellijk voor de Ameri
kaansche kust volbracht. Wanneer Duitsche
U-booten in de Amerikaansche wateren
trachten Amerikaansche handels- of oor
logsschepen in den grond te boren, dan zou
dat eene aanleiding zijn om den oorlog
dadelijk-te doen uitbreken."
De oorlog.
Ondanks alle ontkenningen, blijkt er toch
eene poging gedaan te zijn door Duitsch
land, om weer n\et Amerika in relatie te ko
men. Door bemiddeling van den Zwitser-
schen gezant is aan de regeering te Wa
shington te verstaan gegeven, dat men be
reid was te onderhendelen, mits de han
delsblokkade tegen Engeland daardoor niet
werd verbroken. Als entwoord is medege
deeld, dat niet in onderhandelingen kon
worden getreden, tenzij Duitschland. zijne
verbintenis, in het geval van de Sussex
gegeven, introk en zijne proclamatie van
den niets ontzienden duikbootoorlog introk.
Washington, 13 F e b r. (R Er is
eene nieuwe nota aan Duitschland gezon
den, door tüsschenkomst van den Zwitser-
schen gezant, over de Amerikaansche ma
trozen op de Yarrowdale. Men gelooft, dat
de nota hunne invrijheidstelling vraagt.
B e rij n, 13 F e b r. (W. B.) Den 8en
Februari werd bekend gemaakt, dat een te-
rugkeerende duikboot in den Atlantischen
oceaan tien schepen met een gezamenlij-
ken inhoud van 19,000 ton tot zinken heeft
gebracht. Onder deze bevonden zich twee
schepen van 4900 ton met koren en levens
middelen, een van 2300 ton met salpeter
voor Engeland, twee van 500 ton met kolen
voor Gibraltar en voor de ItaÜaansche
staatssnoorweeen en een van 2100 ton
met olie voor Queenstown. De duikboot
heeft een Engelschen prijs-offirier van een
Hollandsch stoomschip afgehaald.
Volgens een later ingekomen duikboot-
rapport zijn' verder zes stoomschepen en
een zeilschip, van te zamen 2500 ton, tot
zinken gebracht.
Londen, 13 Pebr. (R.) Bericht van
Llovds.
Het stoomschip Africa, van de White Star
lijn, is in den cTond geboord. Vijf personen
zijn gedood, 17 man van de bemanning wor
den vermist.
Een Noorweegsche mptorsloep, de vis-
schersschuit Athenian en de bark Victoria
zijn tot zinken gebracht Van de beide eerst-
renoemde schepen is de bemanning aan
lard rebracht.
14 Pebr. Het Britsche stoomschip Fore
land en de treiler Brissand zijn in den grond
geboord.
Op de verschillende oorlogstooneelen de
gewone artillerieactie en hier en daar plaat
selijke loopgraaf-gevechten.
Weenen, 13 Pebr. (Corr.-bureau). De
Duitsche keizer is heden namiddag om drie
uur weer vertrokken.
Aan den maaltijd, die gisteren ter eere
van het bezoek van den Ouitschen keizer
werd gegeven, heeft keizer Karei de volgen
de toespraak gehouden:
Het is mij een groot genoegen Uwe Ma
jesteit hartelijk welkom te kunnen heeten.
Reeds tijdens de regeering van mijn oud
oom heeft het politieke en militaire bond
genootschap, dat onze staten aaneenbindt
en dat in den huidigen oorlog zijn bloedige
wijding heeft verkregen, ook in de oprech
te vriendschap tusschen de beide dynastieën
zijn uitdrukking gevonden. Het is mijn in
nig streven dit erfdeel^ mijner voorouders
zorgvuldig te behouden en ik beschouw het
als een voorrecht, daarbij op de samenwer
king van Uwe Majesteit te mogen rekenen.
In leed en voorspoed door den oorlog ver-
eenigd, zal het ons met God's bijstand ge
lukken, onze staten een gelukkige toekomst
tegemoet te doen gaan.
Terwijl ik de eer heb Uwe Majesteit mijn
oprechten dank voor het bezoek te brengen,
hef ik mijn glas op met den wensch. dat
Zijne Majesteit de keizer van Duitschland
en koning van Pruisen, mijn trouwe vriend
en bondgenoot, nog lang moge levenl
De Duitsche keizer antwoordde als volgt:
Uwe keizerlijke en koninklijke apostoli
sche Majesteit verzoek ik voor de hartelijke
woorden van verwelkoming en mijn gast
vrij onthaal mijn dank te willen aanvaar
den.
Het was mij een behoefte des harten, het
bezoek dat Uwe Majesteit mij in mijn hoofd
kwartier heeft gebracht, zoo spoedig moge
lijk te beantwoorden en bij deze gelegenheid
Uwe Majesteit opnieuw de verzekering te
geven van mijn trouwe en onwankelbare
vriendschap. In deze vriendschap, die mij
van de zijde van uw doorluchtigen oud-oom
vele jaren ten deel viel, en die mij thans ook
met Uwe Majesteit verbindt, zie ook ik de
uitdrukking van het innige en in den ge-
meenschappelijken strijd nog versterkte
bondgenootschap tusschen Oostenrijk-Hon-
garije en Duitschland.
Dat hel Uwer Masjesteits streven is het
tusschen beide Rijken bestaande bondge
nootschap te handhaven, vernam ik met de
grootste voldoening en ik behoef u niet te
verzekeren, dat Uwe Majesteit bij deze taak
op mijn medewerking kan rekenen.
Moge het Gode behagen, dat onze door
banden van trouw en vriendschap aaneenge-
snoerde staten na dezen ernsrigen en groo-
ten tijd spoedig weder van de zegeningen
van een gewaarborgden vrede mogen ge
nieten en een gelukkige toekomst mogen
tegemoet gaai^
Ik hef mijn glas op met den wensch, dat
Uwen Majesteiten den keizer en de keizerin
een lang en gelukkig leven moge beschoren
zijn.
i Berlijn, 13 Pebr. (W. B.) De keizei
heeft aan keizer Kerel de waardieheid vei*
leend van generaal-veldmanrscholk.
Sofia, 13 Febr. (Buig. eg.) De So-
branje heeft hare zittingen hervat.
B e r I ij n, 1 3 P e b r. (W. B.) Het PruisS-
sche staatsministerie is voornemens de op
het gebied van de volksvoeding tijdens den
oorlog, opgerichte of nog op te richten Pnti.
sische diensttakken (landsgraanbureau, land*
vleeschbureau, enz.) te plaatsen onder lei
ding van bijzondere staatscommissarissen*
aan wie de bevoegdheden van bestuur en
toezicht zullen worden opgedragen, die aan
de betrokken ministers toekomen. Tegelijk
zullen deze staatscommissarissen in nauwe
betrekking gebracht worden met het oor-
logsvoedingsbureau.
New-York, 13 Pebr. (R.) Tengevolge-
von een door Duitschland afgekondigd be
vel, dat de Amerikanen in België voor
schrijft in Brussel hunne woonplaats te kie
zen, hebben de Amerikanen zich terug ge
trokken uit het werk tot ondersteuning in
België en Noord-Prnnkdiik.
Londen, 13 Pebr. (R.) Onder de in
schrijvingen van gisteren op de oorlogslee-
ning komen vele grooto bedragen voor,
o a een persoonlijke inschrijving van
2.635.O00 van Sir George Cooper en
een van 5millioen van de Royal Mail
Steamship Company en de met haar ver
bonden maatschappijen.
Londen, 1 3 P e br. (R.) Officieefwordf
bericht, dat de premie von de verzekering
tegen risico's van bombardement en lucht-
schade verminderd zijn met 50 pet.
Londen, 13 Pebr. (R.) Uit Washing
ton wordt bericht, dat thans 682 schepen
met eene tonnage van 209.876 in de Ver
eenigde Staten in aanbouw zijn.
Cairo, 13 Pebr. (R.). Wij vernemen,
dat de Turken de spoorwegen HomsTri
poll (Syrië) en JaffaJeruzalem hebben
opgebroken. De sporen worden gebruikt
voor het aanleggen van een lijn tusschen
Rasclaim en Diarbekir overeenkomstig da
bevelen van den Duitschen generalen staf.
Er wordt bericht, dat Engelsche, Pransche
en Russische gevangenen gebruikt worden
bij den aanleg van deze nieuwe lijn en zeer
slecht behandeld worden door de Duitschei*
en de Turken.
Verspreide Berichten.
Verbod tot vestiging van
analfabeten. Het besluit van de regce.
ring der Vereenigde Staten om de vestiging
van analfabeten in dat land te verbieden, Is
natuurlijk voor Italië van bijzonder belang.
De Messngero zegt, dat dit verbod vela
Italianen, die anders na* den oorlog den
oceaan zouden zijn overgestoken, bitter hard
zal treffen. Het blad trekt dan twee lessen
uit het besluit. De Italiaansche regeering
kan er uit leeren, dat Italianen moeten lee»
ren lezen en schrijven en ze ervoor heeft to
waken, dat ze niet naar een ander land be-
Wat glanst, is voor het oogenblik geboren.
ROMAN VAN
OL .GA W O H L BROCK
met autorisatie vertaald
door
Mevr. I. P. WESSELINK—VAN ROSSUM.
41
Na een uur reed de kleine autocoupé van
vorstin Sukewitsch voor. Mevrouw Sina, in
bontmantel gehuld, met een wondermooi^ri
voorjaarshoed op het kunstig gekapte haar,
verscheen voor het donkere hek.
De nieuwe knecht hield het warme voe
tenkleed vast. Daarna kwam Hörselkamp
«onder hoed in zijn witten kiel. Heel breed
en goed geluimd stond hij daar, bekeek den
auto, greep de hand van zijn vrouw en
drukte zijn lippen in de ronde opening van
haar handschoenen, hielp haar zorgzaam
*»j het instappen, nam het kleed uit de hand
van den knecht, legde het zelf over haar
knieën en toen spraken de twee nog een
poosje door het open portier, lachend, hand
fn hand als een verliefd paar, dat iviet kan
scheiden.
Toen Lou een half uur later aan de deur
klopte en vroeg, of zij haar vader zijn ont
bijt zou zenden, keek hij in het geheel niet
naar haar om, antwoordde alleen
„Niets dan een glos wijn. Ik ben zoo in
mijn werk er mag niets tusschen komen.
Het gaat vandaag fameus I"
En zijn stem klonk jong en goed als in
zijn beste en gelukkigste dagen.
Op straat voor het stille huis aan de Kup-
fergraben zou langs den ganschen voorge
vel stroo worden uitgespreid. Aldus h8d
gravin Marie Antoinette het bevolen. Wel
was de graaf van meening, dat het niet noo-
dig was, maar zij zei
„Tk verzoek het te laten doen."
En graaf Oberwall had schouderophalend
toegegeven.
Gerhard Oberwall was 's nachts plotse
ling ziek gewonden. Overdag reeds had de
gravin bemerkt, dat hij zeer opgewonden
was, en gedrongen door haar vragen hed
hij haar de scène in het huis van Hörsel
kamp verteld. Met saamgeknepen lippen had
zij naar hem geluisterd, met toenemenden
wrok tegen de extravagante Pools^he. Haar
ontstemming werd nog grooter, toen zij
vernam, dat hij den avond bij de familie
Roeckwitz zou moeten doorbreogen. Giftig
vroeg zij
„Weet je wat je daar doen moet?"
Hij wist het niet. En het spel zijner spie
ren in het zenuwachtige gezicht, met Je ge
spannen trekken, het vast op elkaar Hem
men van zijn tanden en de donkere blik van
zijn oogen, zeiden genoeg.
Graaf André Oberwall was reeds in rok.
toen men hem kwam zeggen ,dot „mijnheer
de doctor" jiek was.
Hij wendde zich om met hoog opgetrok
ken wenkbrauwen, meer verbaasd over den
ongewonen titel den verschrikt.
„Mijnheer de doctor" oh ja."
Nu, de geestelijke adeldom schiep nu
eenmaal ook parvenu's f Hij liet dus rnet
zijn hooghartig lachje en op zijn concilian-
ten diplomatentoon „den doctor" beter
schap toewenschen en zeggen, dat hij hem
bij de familie Roeckwitz zou verontschuldi
gen. Maar om tien uur werd hij reeds door
zijn knecht getelefoneerd met het bericht,
dat „mijnheer de doctor" hooge koorts had
en dat men een dokter- had geroepen.
Toen graaf André aan het bed van zijn
zoon kwam, herkende Gerhard hem niet
meer.
De huisdokter meende eerst dat een kou
de oorzaak van de ongesteldheid moest zijn.
Maar toen hij den volgen-den moreen terug
kwam, sprak hij van overwerkt'heid, een ze
nuwschok, en veronderstelde hij een dier
buitengewone reacties, die bij uiterlijk
kalme maar hypergevoelige naturen kun
nen voorkomen.
„Sedert weken draagt hij de ziekte met
zich om, maar ge hebt natuurlijk niets ge
merkt," zei de oude gravin, toen graaf An
dré bij haar boven kwam. Hij heeft de
Roeckwitzkoorts, woarde zoon. En die zal ik
ook spoedig krijgen f Als ik den naam maar
hoor, krijg ik een gevoel als kriebelden mie
ren aan mijn vingertoppen. Ge kunt den
jongen evengoed aan een Ch«T*»®«che uit
huwelijken.
Graaf André glimlachte.
„Neem mij niet kwalijk. Mama...."
„Toch wel, mijn beste. Wij hebben ook
blanke Chineezen. Chineesche vrouwen met
blonde vlechten. Maar haar zijn niet de voe
ten, maar hoofd en hart ingeperst
De familie Roeckwitz had het voor eeu
wig bij haar bedorven, sedert de barones
met haar beide dochters een bezoek bij haar
had afgelegd. De drie strooblonde vrouwen,
die zoo sprekend op elkaar geleken, dat
men ze met elkaar verwarde, met haar lange
gezichten als van raspaarden en de stijve
correctheid van arme officiersdames hadden
met haar uitpuilende, glinsterende oogen
elk voorwerp in de kamer als het ware opge
zogen. De moeder vrijpostiger en handi
ger dan de dochters had, met een^eroep
op de vroegere „innige verhoudingen" der
beide families, vragen gesteld als een
huwelijksbemiddelaarster. En bij elk ant
woord hadden de zes uitpuilende oogen
elkaar aangekeken in strakke ontzetting over
het „vreemde", dat zij er in voelden. De
moeder van graaf Gerhard leefde dus? Zij
hadden allen met zeer veel medegevoel
gehoopt, dat zij reeds lang dood was. Men
sprak immers nooit van haar. Nu, zij telde
ook eigenlijk niet meer mee. Elk huis had
zijn „levend lijk". Daarvoor moest men een
voudig de oogen sluiten.
De oude gravin had haar zoon, terwijl rij
hem dit vertelde, bits van terzijde aange
keken,* haar sterke schouders gerekt, en
haar beringde handen gebald, als om met
1 geweld te onderdrukken, wat anders aan
haar lippen zou kunnen ontsnappen. Zij was
zeker ook zoo'n „levend lijk" voor het huls
Roeckwitz geweest.
Maar graaf André zei
„Geloof rnij; lieve Mama, het zijn meer
de nationale dan, de persoonlijke contrasten
die u zoo vreemd doen staan tegenover do
familie Roeckwitz...."
Waarop de oude dame een oogenbbfc
haar koele berekening verloor en openlijk
bekende
„Ik ken een klein meisje, dat zoo Diritsch
is als het Gretchen in Faust...."
"U kent toch alleen het Gretchen met de
muziek van Gounod, lieve Mama", viel
graaf Oberwall niet zonder ironie in, „onaf
het huis Hörselkamp, waarop u waarschijn
lijk doelt, maakt sleohte muziek. Men moei
de ooren toehouden, als men hen hoort, en
men hoort er maar al te veel van."
De oude gravin bleef in zeer slechte
stemming achter. Als vorstin Sukewitsch
kwam zou zij haar de ooren wasschen. En
grondig! Alleen al om haar ergenls kwijl
te raken. Iemand moest het ontgelden, an
ders zou zij stikken.
Elk kwartier stuurde rij haar kameniet
Mendel naar beneden om te laten vragen,
hoe het met graaf Gerhard was. Zij kwam
steeds met dezelfde strakke uitdrukking op
het gezicht terug.
(Wordt vervolgd-i
