Vrijdag 16 Maart 1917. EEMLAN DER". _BIJITF.NI.AND. ZONNEWEELDE Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 46. N° 218 15de Jaarpang. Politiek Overzicht Revolutie in Rusland. FEUILLETON. ABONNEMENTSPRIJS: maanden voor Amersfoort f 1.30, Idem franco per post- 1.8(>. Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) - 0.126. Afzonderlijke nummers 0.05. Wekelyk&oh bijvoegsel „De Bfillandschs Huisvrouw' (onder redactie van Thérène Hoven) per 3 mud. 50 cis. "Wekeliiksoh bijvoegsel Wereldrevue' per 8 mnd. 52 cis. Intercomm. Telefoonnummer 66. =3 PK IJS DE£ AOVEKTENl'IEN Van 1-5 reRol» fclko regel meer0.15 Dienstaanbiedingen 1—6 regel,JJ «IsO. Groote lettors naar plaatsruimte. Voor handel eu bedryl bestaan zoor voordoelige bepalingen tot het herhaald.ad verteeren in dit Blad, bij abonnement. Xiodh oiroulaire, bovattondo de voorwaardou, wordt op aanvraag toegezonden. MARIE VAN VERSENDAAL. Mr. D. J. VAN SCHAARDENBURG. De tijdingen, die uit Rusland komen, klin ken als voorboden van een nieuwe phase, die het vreeselijke wereld-drama, waarvan wij getuigen zijn, intreedt. Wij hebben in de oorlogsmaanden, die wij hebben doorge maakt, en waarvan nu de 32e aan den gang is, zóó veel beleefd, dat ons gevoel begint te verstompen. Wij zijn geneigd ons over niets meer te verbazen en zelfs het meest ongewone over onzen kant te laten gaan als iets wat onvermijdelijk moest komen. Maar wat nu in*Rusland zich ontwikkelt, kan alles wat reeds is gebeurd nog in gewicht overtreffen. Het is misschien de débacle, die begint. De eerste aankondiging bracht het bericht van het Petersburgsche telegraafagentschap van 13 Maart, dat eene keizerlijke trkase de schorsing van de zittingen van de rijksdoe ma en den rijksraad had bevolen, gerekend van 11 Maart, met'bepaling, dat de zittingen hervat zouden worden zoodra de omstan digheden dit zouden toelaten, maar op zijn laatst in de maand April. Het lag voor de hand, dat het eene onvrijwillige vacantie moest zijn, die aan doema en rijksraad ver leend werd slechts weinige dagen nadat zij op 27 Februari weer .waren bijeengeko men. Dit wordt ook bevestigd door de be richten, die sedert ontvangen zijn over 't geen in de vergadering van de doema ós voorgevallen. Scherper woorden van veroordeeling dan die, welke de regee- ring in deze vergaderingen kreeg te hoo- ren, kan men zich moeielïjk denken. Als voorbeeld me e dier.en.wét door Miljoekow, den wooridvo c' ?r van de cons'.itutioneele democraten (cadetten) werd gezegd. Hij ver oordeelde de algemeene taktiek van de re geering, welker betrekkinTen tot de doema en den rijksraad-* geenszins beantwoordden aan de welwillendheid en waardigheid, die de czaar in zijn schrijven aan den minister president Golitzin dezen op het hart bond. Het land streeft naar eene binnenlandsche organisatie; maar de regeering, die slechts voor haar eigen bestaan bezorgd is, ziet in dit streven een gevaar voor zich. „De toe stand is ernstig zoo gin^ Miljoekow voort wij willèn den werkelijken toestand van het land niet verzwijgen. Wanneer het ge vaar ontstaat, dat de vruchten van de reus achtige volksoffers door de onbekwaamheid van de regeering vernietigd worden, zal het volk zelf zijn lot in handen nemen. Overal ós de vaderlandslievende ongerustheid ont staan, die Ruslend's redding zal zijn. Zoo dra het land tot het inzicht komt, dat met deze regeering de overwinning onmogelijk is, zal het zonder haar trachten te overwin nen." Kerenski, de spreker van de arbeidspartij, 6loot zich bij Miljoekow aan in "zijne kritiek op het regeeringsbeleid; alleen sloeg hij een nog krasseren toon aan, waar hij zeide: „Wij bevinden ons in denzelfden toestand als Parijs ten tijde van de groote revolutie. Overal desorganisatie en demoralisatie. Stürmer, Rittich, Protopopow zetten den ar beid van Soechomlinow voort. Deze des organiseerde het verdedigings-apparaat, de anderen desorganiseeren de economische huishouding van het land. Protopopow ver nielde de organisatie van het maatschappe lijk leven en bracht de pers tot volslagen stomheid. Het transportwezen is volkomen gedesorganiseerd, de industrie vernietigd. De regeering bracht de theorie van de anti militaristen tot werkelijkheid, den oorlog door desorganisatie en vernieling onmoge lijk te maken." In het vervolg van zijne rede richtte Ke renski zijne kritiek tegen de elementen in de doema, die met de regeering den oorlog willen voortzetten. Dat deel van zijne rede is niet het minst opmerkelijke; het spreekt zich vrijmoedig uit tegen de imperialistische neigingen, die in de rijksdoema aan de lin kerzijde gekoesterd worden, in deze woor den: „Gij wilt als uitkomst van den oorlog Konstanfcinopel, maar de anarchistische ar beid van d-e regeering verwekt geheel an dere resultaten. De tijd is voorbij, toen men van ons land een organisme kon maken, dat in staat zou zijn geweest heldendaden te volbrengen. Gij schaart u om het ideaal van het imperialisme; in vereeniging met de re geering jaagt gij hersenschimmen na en -streeft naar onbereikbare doeleinden, zon der te bedenken hoe de toestand van het lond is. Na drie oorlogsjaren is het eindelijk tijd, deze oogmerken te likwideeren. Wij moeten toestanden in 't leven roepen, waar door ons volk zijne meening vrij uit kan zeggen, evenals in Duitschland en Enge land. Uwe oorlogsleuzen en veroveringsnei gingen worden door het volk afgekeurd; het volk wil meespreken, wanneer over zijne toekomst wordt beslist. Laat het volk aan het woord komen en verdeelt niet de beren huid voordat gij den beer hebtf" In het licht, dat deze redevoeringen ver spreiden, worden de gebeurtenissen der laatste dagen in Rusland ons duidelijk. Men ziet, dat de regeering, om de doema de mond te snoeren, den czaar eene ukazë laat onderteekenen, d-ie de schorsing van de zittingen bewerkt, en tegelijk den militairen commandant van Petersburg het bevel doet toekomen, dat met alle middelen de bevol king onden den duim moet worden gehouden. Maar men ziet ook, dat onder leiding van de doema het volk daartegen in .verzet komt, dat het garnizoen zich met de opgestane be volking verbroedert en dat in een strijd van drie dagen de orde wordt hersteld, maar zóó; dat de orde van zaken geheel is omgekeerd, de ministers zich in arrest bevinden en een uitvoerend comité van twaalf leden der doenva in het bezit is van de macht. In één woord: de revolutie heeft in Petersburg ge zegevierd. Het is duidelijk, dat men hiermee aan -het begin is van eene nieuwe phase in de geschiedenis van Rusland, welker verderè ontwikkeling voor allerlei mogelijkheden de deur openlaat Als eerste vrucht van de omwenteling, die tot stand is gekomen, heeft via Londen het bericht ons bereikt, dat de czaar afstand ge daan heeft van den troon. Men is geneigd dat te beschouwen als een logisch gevolg van de verandering, die heeft plaats gehad, want deze zwakkeling, die een speelbal w:.:- van in het duister werkende invloeden en het oor leende aan inblazingen van elemen ten van het slag van den onlangs door eene in hofkringen uitgebroede samenzwering om- gebrachten monnik Raspoetin, was aller minst de man, die in staat was den toestand te beheerschen. Hij heeft zich in de kritieke dagen, die aan de uitbarsting van den we- reldstrijd vooraf zijn gegaan, het besluit tot den oorlog laten afdwingen door de oorlogs partij. Nu de zaken scheef gaan, valt hij als slachtoffer van het doordrijven van den oorlog. De troonopvolger, grootvorst Alexis, een knaap die nog 13 jaar moet worden en ziekelijk van gestel is, is nu nominaal de keizer en alleenheerscher van geheel Rus land. Als regent is opgetreden grootvorst Michael Alexandrowitsch, een jongere broe der van den gewezen czaar, die door zijn morganatisch huwelijk lang van het hof ver wijderd is gehouden en eerst in dezen oor- lo'r weer in genade is aangenomen. Hoofd van het uitvoerend comité, dat door de rijksdoema als voorlbopige re geering is ingesteld, is de voorzitter van die vergadering Rodzianko. De nieuwe militaire commandant van Petersburg is de kolonel bij den generalen staf Engelhardt. Maar als werkelijk hoofd van de nieuwe regeering schijnt de Britsche gezant Bucha nan beschouwd te moeten worden. Tusschen hem en het uitvoerend comité, dat de teu gels van het bewind, die aan de door den czaar benoemde ministers waren ontvallen, heeft opgevat, bestaat nauwe voolmg, en blijkbaar op grond van de van hem ontvan gen inlichtingen is gisteren in het Britsche lagerhuis de verklaring afgelegd, dat de be weging in Rusland niet eene is tegen eene regeering, die den\ oorlog wil voortzetten, maar tegen eene regeering, die den oorlog niet wil voortzetten met de kracht en na druk, die het volk verwachtte. Nicolaas II Alexandrowitsch, die gisteren afstand heeft gedaan van de titels en waar digheden en de daarmee verbonden macht van keizer en autocraat van alle Russische landen, is den 20en October 1894 zijn over leden vader Alexander III als czaar opge volgd. Zijn zoon Alexis Nicolajewitsch, op wien zijne rechten zijn overgegaan, is het jongste kind uit zijn huwelijk met prinses Alix van Hessen, die bij haren overgang in de orthodoxe kerk de namen Alexandra Feo- dorowna kreeg; hij is den 30en Juli 100-1 te Peterhof geboren. Grootvorst Michael Alexandrowitsch, die als regent is opgetre den tijdens de minderjarigheid van den nieuwen czaar, is de 3J* jaar jongeren broe der van den gewezen czaar, die geboren is den 6en Mei 1838; hij heeft den 15en Oc tober 1911 te Weenen een niet „êbenbürtig" huwelijk gesloten met Nathalie Sergejevna Scheremetersky, gescheiden vrouw van von Woulfut, die nadat de verzoening was tot stand gekomen van den czaar den titel gra vin von Brassow heeft gekregen. Abdicatie thu den Czaar. Londen, 15 Maart. (R.) Bonar Law deelde in het Lagerhuis mede, _dat de Czaar afstand gedaan heeft van den troon. Grootvorst Michael Alexandrowitsch is tot regent benoemd. Bij het doen van deze mededeeling zeide Bonar Law: Het is voof" ons eën groote troost, dat de beweging in Rusland niet eene is tegen eene regeering, die den oor log wil voortzetten, maar tegen eene regee ring, die den oorlog niet wil voortzetten met de kracht en nadruk, die het volk ver wachtte. (Luide toejuichingen). Hij voegde daaraan^ nog toe, dat volgens de verkregen inlichtingen er geen ernstig verlies aan menschenlevefts is geweest, en legde na druk op de betrekkelijke rust waarmee de verandering is tot stand gebracht Dc revolutie in Rnslnnd. Petersburg, 14 Maart. (R.) De mi nisters Bark, Protopopow, de gewezen mi nister-president Stürmer en nog anderen zijn door de revolutionairen gevangen ge nomen. Baron Fredericks, de minister van het keizerlijke hof, staat bij het volk onder zware verdenking dat hij aan Duitsche in vloeden gehoorzaamt. De revolutionairen bezette het winterpaleis. De gezanten van Frankrijk en Rusland hebben onderhande lingen aangeknoopt met het uitvoerend co mité van de doema. Petersburg, 15 Maart. (Tel.-ag.) Wanhopig over de volkomen desorganisatie van den transport- en ravitailleeringsdienst vorlioordo clc t&voll»!Z"S rcwial/uig accvla lang in opgewonden toestand en in süUja had zij gemord tegen de regeering, die zij de schuld gaf van al het kwaad, dat zij te verduren had. De regeering, die onlusten voorzag, nam uitgebreide maatregelen tot handhaving van de orde en gelastte o. m. ontbinding van Rijksraad en Doema. Deze besloot echter op 11 Maart de keizer lijke ukase niet op te volgen en voort te gaan met hare zittingen. Zij stelde terstond een uitvoerend comité in, bestaande uit twaalf leden, met haren voorzitter Rodzianko als leider. Dit comité verklaarde zich tot voorloopige regeling en heeft de volgende proclamatie latep uitgaan: „Met het oog op de moeilijke omstandig heden en de desorganisatie in het binnen land, welke te wijten zijn aan de politiek van de oude regeering, ziet het uitvoerend co mité van de Doema zich genoodzaakt de regeling der levensmiddelenvoorziening en het handhaven van de openbare orde zelf in handen te nemen. Ten volle bewust van de beteekenis van het besluit, dat het neemt, drukt het comité het stellige vertrouwen uit, dat bevolking en leger het zullen helpen bij de moeilijke iaa^ een nieuwe regeering te vormen, die aan de wenschen kan voldoen. De opgestane bevolking van de hoofdstad en het garnizoen te Petersburg, dat zich in zijn geheel, ten getale van meer dan 30.000 man bij de revolutionnairen heeft aangeslo ten, nam alle ministers gevangen en sloot zo in het gebouw van de Doema op, het kabinel als niet-ibestaande verklarende. Heden, den derden dag van de revolutie, is de geheele hoofdstad, waar de orde spoe dig hersteld was, in de macht van het uit voerend comité van de Doema en van de troepen, die het steunen." De afgevaardigde Engelhardt, kolonel bij den generalen staf, is benoemd tot com mandant van Petersburg. Gisteravond richtte het comité een op roep aan d'e bevolking, de spoorwegmaat schappijen en de banken, de uitnoodiging bevattende om het normale leven te hervat* ten. De afgevaardigde Gronski is door het doemacomité belast met de voorloopiga leiding van het telegraafagentschap. Petersburg, 15 Maart. (RRod zianko heeft uit naam van het mili taire comité uit de Doema aan de bevelheb bers van leger en vloot aan alle frontenden manifest gezonden, waarin verzocht word! kalm te blijven en den strijd tegen den vijand voort te zetten, terwijl het comité de binnenlandsche orde zal handhaven. De revolutionanairen hebben een voorloo pige regeering gevormd. Petersburg, 15 Maa r t. (R.) Groot vorst Cyrillus verklaarde, dat hij zich geheel ter beschikking van Rodzianko stelde. Generaal Alexejew antwoordde, dat hij d* voorstellen van de Doema aanvaardde. Generaal sur j-c »-ij zijn plicht jegens keizer en vaderland deed. Goremykin is gearresteerd. Het Te en 4e regiment Don-kozakken heeft zich bij de revolutie aangesloten. Petersburg, 15 Maart. (Tel.-Ag.J De afgevaardigden Pepelajew en Taskin heb ben zich, op bevel van het uitvoerend comité van de Doema, naar Kroonstad begeven^ waar de troepen zich ter beschikking van d« Doema hebben gesteld. Pepelajew is tot conv mandant.van Kroonstad benoemd. Petersburg, 15 Maa r t. (R.) De ae» beiders-afgevaardigden in de Doema, bebben verschillende oproepen tot de arbeiders go* richt, waarin zij hen verzoeken, de orde t«r handhaven en het werk te hervatten, opdat de soldaten aan het front den strijd kunnert voortzetten. Moskou, 15 Maart. (R.) Er heerachl groote vreugde over de revolutie. Een militaiT comité Is gevormd tot hand- having van de orde, met hulp van een brW gade artillerie, vijf regimenten infanterie en een duizendtal miliciens. De militaire commandant van Moskou te De waarheid van droomen is, dat zij het verborgen leven in en voor ons ontsluie ren. ROMAN VAN O L G A WOHLBRÜCK met 'autorisatie vertaald door Mevr. I. P. WESSELINK- VAN ROSSUM. 67 Zij zaten nog een poosje hij elkaar. Meer om Ben trein af te wachten dan omdat Hörsel- feamp wat tegen zijn dochter te zeggen liad. Zij was hem in zijn sterk uitgesproken kunslenaarsegoïsme nu zeer lastig Zijn be geerte om te scheppen was nu door zijn eigen woorden weer opgewekt. Zijn werk trok hem weer met de onweerstaanbare lokstem van Vroeger, zoo machtig, dat hij er geen weer stand aan kon bieden. Hij wist, dat Lou goed geborgen was meer wilde hij in het geheel tot weten. Aan haar kleine verdrietelijkheden moest zij zelf maar een einde maken. Er wa ren gewichtiger dingen in de wereld I En evenmin als hij aan Lou gedacht had, toen hij indertijd vorstin Sukewitsch trouwde, •venmin lette hij nu op haar, nu zij hem iu haar smartelijke eenzaamheid haar hande; toestak. Zij was immers „goed geborgen". En hij had haar niet noodig. Zij was na het bezoek aan haarvader terug gekeerd naar de kleine pastorie, als iemand, die op hooggaande zee allen, die hem dier baar zijn. en geheel zijn have verloren heeft. „Nu. nu, mijn kindje, wat is er dan - Dominee Taysen riep het haar van zijn schrijftafel toe door hel open raam, liep haar tegemoet haast tot In het bloeiende tuintje, trok haar zijn kleine met rook gevulde kamer binnen. Twee lange uren bleven zij samen en toen mevrouw von Taysen voor den derden keer krachtig tegen de deur klopte, had Lou een besluit genomen. Zij wilde naar een betrek king uitkijken, op de een of andere manier beproeven in haar onderhoud te voorzien. Dominee Taysen beproefde niet eens haar dit plan uit het hoofd te praten. Hoe \er hij oolc van de wereld leefde hij wrist, dat moei lijker nog dan voor andere vrouwen de levensstrijd voor haar was, die onder den last van een beroemden naam zuchtten. Hij had een ander plan. Wat het was, zei hij haar niet. Alleen, dat hij voor ambtelijke aangelegen heden den volgenden morgen naar Berlijn moest, deelde hij bij het avondbrood mede, onder het geelachtige licht van de hangende5 'dikbuikige petroleumlamp. Aan dat alles dacht Lou, toen zij aan het raam stond van het lichte, luchtige vertrek, dat eens tot slaapkamer van twee jongens ge diend had. Het rinkelen met het koffieservies drong tot ha.ar door en zij rook den geur van versche koffie. i Met loome beenen ging zij de trappen af. dekte de tafel in het ronde priëel en zette dc koppen neer. De domineesvrouw dankte bij elk hulpbetoon, een beetje verlegen, bijna ontevreden. Zij was het niet gewoon geholpen te worden. Het drukte haar meer dan het haar verheugde. Over het geheel wist zij niet goed, wat met Lou te beginnen; hoe zij er ook over tobde, zij kon maar niet begrijpen, wat „de jongen" aan hnar had „gevonden"; mooi en fijn en voornaam was zijr maar zij zou een robuster schoondochter verlangd hebben, een met breede stevige werkhanden, zooals zij zelf had cn onschuldige vroolijkheid. „Eerst met een kwartier kan mijn man van het station komen." zei zij. terwijl zij 'den eigen gebakken tulband neerzette, die zij ge woonlijk tweemaal in de week bakte. „Bij deze warmte zal het wel wat langer duren..." „Daar komt een rijtuig," zei Lou. Al het bloed liep mevrouw Taysen naar het hart. Er zou haar man toch niets overkomen zijn, dat hij een rijtuig had genömen. Dat ge beurde anders nooit. Zij dacht aan haar zoon, die op verren afstand was, aan het bed, dat zij nieuw had lal en overtrekken, aan den waschdag morgen, die zou moeten vervallen, aan den hulppredi ker, die vóór Zondag bericht zou moeten heb ben, aan choleradruppels en ijscompi essen, aan de mooie tulband en haar gelukkig huwe lijk. Aan dal alles dacht zij met ontstellenden schrik, omdat haai* man in een rijtuig van het station kwam... „Kijk goed, lief kind, misschien is het iemand anders..." De sterke, forsch gebouwde vrouw hield zich r aan de tafel vast. Lou liep den tuin uit, den breeden ongeplavelden landweg op. Haar zacht krullend haar fladderde in den wind om haar fijn, door hel harde loopen even gekleurd gelaat als een stralenkrans. Haar lichtblauwe sjaal kronkelde van haar schou ders omhoog naar het blauw van den hemeL liet rijtuig stond stil. Dominee Tuysen zwaaide zijn breeden, zwarten villhocd, sprong met jeugdige behendigheid van de trede en hielp daarna een mooie, welgevulde vrouw met groote donkere oogen bij het uit stappen. „Daar is de kleine gravin Lou voelde, hoe twee zachte, volle armen om haar heen werden geslagen, hoe een warme, zachte mond op haar beide wangen werd gedrukt. Zij hoorde dominee Taysen zeg- „Dit is de moeder van Gerhard." En toen was het haar, alsof de zon plotse ling stralende vlammen op haar afschoot, als hieven purperen wolken haar boven al het aardsche naar de hoogten, waar de sterren fonkelden. „Wat ben je mooi, klein meisje zoo heb ik mij je voorgesteld zoo moest Gerhard s vrouw zijn zoo blond en teer en lieftallig Suzanne Ober wall sprak met Lou alsof deze ontmoeting een weerzien was Zij zat in het priëel, hield Lou's hand vast, en vestigde hear groote. teedere oogen gelukkig en kalm 'beurtelings op Lou en het echtpaar Taysen. Lou zweeg. Zij begreep het niet hoe dat alles zoo plotseling was gebeurd. Maar soms kuste zij bijna hartstochtelijk de hand van haar aanstaande schoonmoeder. „Gerhard is spoedig weer hcelemaal gezond, llcel gauw komt hij hier naar buiten, naar je toe. Over twee of drie dagen al. En dan bren^l •hij je naar zijn grootmama en zijn vader. J moet heel gauw trouwen. Ik zal nu maa* dadelijk je papieren meenomen. En na het huwelijk reizen wij allen te zamen naar mijnl landgoed, en daar blijf je zoolang als het er je bevalt." Het klonk als een sprookje. De domino* knikte, at van de tulband en sprak over U belle .Provence. Hij wrist er alles van de sago, de litteratuur, de menschen en hun zeden eü gewoonten. Mevrouw Taysen sneed stecd* weer de tulband aan, stond op en haalde een flesch wijn, stond weer op en haalde de gla zen; zij ging zitten en stond weer op, om den kurkentrekker te halen. Onderweg bleef zij ,soms staan en streek zich over haar gladd* haar. Ja wat beteekende dat alles hoe kwam dat alles -? Wat zou de jongen daar van zeggen? De jongen daar ver weg. die wat hem het liefst was bij hen had achter gelaten-* maar zij klonk met de anderen, trok aan haar te korte mouwen, die de grove polsen vrijlie ten, ging naar de keuken, sneed een heerlijk* leverworst af voor den avond en rauwe ham, hield elk ei tegen het licht - legde hel best* tafellinnen klaar, het mooie damasten stel, dat anders alleen met Kerstavond werd gebruikt, stak bij de petroleumlamp de wandluchtert met drie kaarsen aan, die ook slechts op hooge feestdagen brandden, en ging toen plot seling met stijf neerhangende armen op da tabouret voor het oude klavier zitten. Wat moest zij nu aan den jongen schrijven? Zijn eigen vader had alles voor hem vernietigd. (Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1