feuilleton" Hoofdrede, „DE EEMLANDE R". N° 273 15*" Jaarpang. Woensdag 23 Mei 1917. BUITFNLAND. Strijdende Zielen. ABONNEMENTSPRIJS: uei 8 maanden voor Amersfoort f 1*30» Idem franco per post.. 1.80. Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) - 0.115» Afzonderlijke nummers 0.05. Wekelyksch bijvoegsel „D* HollandscJ%4 Huisvrouw' (onder redaotie van ThérèM Hoven) per 3 mnd. 50 ©t8. Wekelyksoh bijvoegsel Wereldr*vUi' per 3 mnd. 33 els. "Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 46. Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS LEB AD VERTEN TI EN Van 1—5 rogol».. f o.WO. Elke rogol meer0.15. Dienstaanbiedingen 15 rogels., 0.3O. Groote lettors naar plaatsruimte. Voor handel on bedrtft bestaan /.oor voordooligo bopalmgon bot hot herhaald advortooreu in dit Blad, bii abonnement, Eeue oirouttiiro, beyattonde do voorwaarden, wordt op aanvraag toogozondon. Of Duitschland daarmee au bout de ses ressources is gekomen, zal nog moeten blij ken. Engeland zal voorzichtig doen, niet al te vast daarop te rekenen. Ook kan het geen onvermengde vreugde zijn, die Engeland ondervindt van de vrijgevigheid, die Ameri ka aan den dag legt in zijne rol van finan cieel verzorger van de oorlogsbehoeften der Entente. Daaraan is eene keerzijde'verbon den, die in de Frankf. Ztg. aldus wordt ge schetst: „Engeland zal reddeloos in de schuld ko men bij Amerika; of 't 3^ pet. of 6 pet. rente betaalt, verandert aan de afhankelijkheids verhouding niet veel. De Engelsche uitvoer, die ondanks den oorlog mogelijk was, vooral naar Zuid-Amerika, zal afgesneden worden. Maar er zal nog meer gebeuren. Wanneer Engeland rijp is voor den vrede, zal Ame rika op de vredesconferentie niet zitten als de bescheiden idealist, wiens eenig doel is vrede op aarde en in menschen een welbe hagen. Wanneer het de grootste handels vloot van de wereld bezit en een slagvaar dig leger op de been heeft gebracht, wan neer het zijne industrie opnieuw georgani seerd heeft alles met het geld van de ge allieerden dan zal het nuchtere macht- politiek willen voeren. „Gelijk de pacifist Wilson, ondanks "lang tegenstribbelen in den oorlog trad, dien hij oorspronkelijk niet wilde, omdat hij alle stappen deed, die tot den oorlog moesten leiden, zoo zal de idealist Wilson Ameri- kaansche reëelc politiek voeren, wanneer machtige belangen het verlangen. En dan zal blijken, dat de geallieerden niet wij Duitschers Amerika's rekening moeten betalen. Wij hebben geene West-Indische eilanden, die het Panamakanaal bedreigen, wij hebben geene koloniën in Zuid-Amerika, wij hebben nooit een oog op de economische controle van Mexico geworpen en beheer- schen niet de spoorwegstelsels van Zuid- Amerika*. Wij hebben geene koloniën, zoo als Canada, die natuurlijke markten voor de Vereenigde Staten zijn, maar waarvan een Britsche rijksbond ze zou uitsluiten. Naar al deze dingen zal Amerika's begeerlijkheid wakker worden, als het eerst het bewustzijn van zijne eigen kracht heeft gekregen. De Monroeleer zal verwezenlijkt worden op plaatsen, waar zij militaire reden van "bestaan heeft, en ten slotte zal Amerika zijne schul denaars territoriaal geweld aandoöh, ook al droomt het heden nog van zijne idealisti sche zending. „Dat is het Amerikaansche gevaar van de toekomst, dat niet te vermijden is, wan neer de oorlog lang genoeg duurt." Het is "een toekomstbeeld, dat hier wordt gegeven. Thans, nu de oorlog alles over- heerscht, zal het nauwelijks de aandacht trekken. Maar het doet toch zien, dat aan de Amerikaansche hulp niet enkel voordeel is verbonden; de nadeelen zal men later on dervinden en dan misschien zeer sterk voe len. De oorlog. P a r ij s, 2 2 Mei. (Havas). Volgens een telegram, uit Washington heeft president Wilson besloten, zoo spoedig mogelijk eene divisie van het staande leger naar Frankrijk te zenden, onder bevel van generaal Pershing, die met zijn getieralen staf de troepen vooruit zal reizen. i De Figaro geeft eehige bijzonderheden over den bevelhebber van het Amerikaan sche expeditiekorps. Generaal John James Pershing is een van de wetenschappelijkste bevelhebbers van het leger der Vereenigde Statn. Hij is 57 jaar oud en heeft 50 dienst jaren. Hij is een kweekeltng van Westpoint, waarvan hij een der schitteren€ste leerlin gen was. Hij heeft gediend in de cavallerie en heeft een welbestede loopbaan achter zich. Hij heeft Indianenopstanden onder drukt, deelgenomen aan den Spaansch-Ame- rikaanschen oorlog, den veldtocht in Mand- sjoerije gevolgd als buitenlandsch attaché in den generalen staf van Kuroki en is belast geweest met de opleiding van officieren in Westpoint. Hij heeft een groot gezag als samensteller en leider van een leger, en -vooral heeft hij zich onderscheiden in de vqjvolging, zooals onlangs nog gebleken is in Mexico, toen hij Villa heeft nagezeten in een vijandelijk land bijna zonder wegen, waarin hij 110 mijlen heeft afgelegd in 42 uren. In Zweden heerscht diepe ontroering over het verlies van de stoomschepen Vesterland, Viken en Asten, die als slachtoffers van den verscherpten duikbootoorlog in den grond geboord zijn. Ook is* weer een Braziliaansch schip, ter hoogte van de kust van Bretagne, door een Duitsche duikboot tot zinken gebracht. Het congres van Brazilië heeft het voorstel van den president aangtiromen om de in het be gin van den* oorlog uitgevaardigde onzijdig heidsverklaring in te trekken. Van het westelijke front geene berichten die bijzonder relief geven aan den daar nog altijd voortwoedenden strijd. Aan het Isonzofront heeft het Italiaansche legerbèvel zich genoodzaakt gezien, na een zevendaagscl}pn strijd eenige rust te gunnen aan zijne infanterietroepen. Van. de fronten worden geene gebeurte nissen van belang bericht. Parij s, 2 2 Mei* (Havas.) De bar- baarschheid, waarmee- de Duitschers ver woestingen hebben aangericht in de streek van Somme en Oise, welke zij onder den druk van ons aanstaand offensief gedwon gen waren prijs te geven, heeft in de ge heele beschaafde wereld gevoelens van af schuw gewekt. In verband met deze alge- meene afkeuring heeft de vijand getracht ^zijn gedrag te rechtvaardigen op grond van' zoogenaamde militaire noodzakelijkheid. Volgens een bericht van Nauen ging het er om, over een afstand van 10 tot 12 kilo meter een glacis te scheppen, waar de troe- pen der geallieerden sleohts met de groot ste moeite zouden kunnen marcheeren en proviand aanvoeren. Het was noodzakelijk alle dekking weg te nemen, die troepenbe wegingen zou kunnen maskeeren. De feiten zijn lijnrecht in strijd met deze tendentieuze redeneeringen. Allereerst werden de verwoestingen niet in een zóne van tien twaalf kilometer aangericht, maar over een afstand van veertig kilometer en meer. Er zou geen sprake kunnen zijn van een glacis dat ge heel door den vijand te overzien was. De aard van het terrein biedt den Franschen troepen ieclere gelegenheid om zich te ver plaatsen zonder waargenomen te worden. Het is voldoende de afstanden op de kaart te meten om het onjuiste van de Duitsche beweringen in te zien. Wat de vruchtboomen betreft, hebben al le onzijdigen, die de verwoeste streek be zóchten, ter plaatse geconstateerd, dat de verwoesting door de Duitschers is aange richt, om een bloeiende streek te ruïneèren en voor twintig jaar of meer van haar voor naamste hulpbronnen te berooven. In de streek van Jussy is een bosch ongeschon den gebleven, terwijl een rij vruchtboomen aan den zoom van het bosch omgehakt is. Te Flavy-le-Martel zijn gewone tuintjes voor de huizen met den grond gelijk gemaakt. De ze tuintjes zijn slechts een tiental vierkante meters in oppervlak en er zou zelfs geen kanon kunnen staan. Langs den weg zijn alle populieren blij ven staan, terwijl vier of vijf appelboomen omgehakt zijn. Dit zijn enkele voorbeelden, maar men zou ze bij duizenden kunnen aan halen. Weenen, 22 Mei. (Corr.-bur.) De keizer heeft 60 nieuwe leden van het hee renhuis benoemd, 5 erfelijke en 55 voor hun leven. Onder de erfelijke leden is de voor malige gezant te Petersburg Frans prins Liechtenstein; onder de voor hun leven be noemden zijn veldmaarschalk Conrad von Hötzendorf en de kolonel-generaals Kroba- tin, Bolfras, Dankl, Pflanzer-Baltin en Böhm- Ermolli, de burgemeester van Weenen Weis- kirohner, baron Rothschild, chef van het bankiershuis Rothschild, de directeur van de Skodawerken baron Skoda, de uitgever van de Neüè Freie Presse Benedikt. Pa r ij s, 2 2 Me i. (R.) De Kamer heeft, op verzoek van minister-president Ribot, de behandeling van de interpellatiën over het laatste offensief verdaagd. Londen, 22 Mei. (R.). De Portugee- sohe minister van oorlog is [n Londen aan gekomen. Kopenhagen, 22 Mei. (W. B.) De Berlingske Tidende bericht uit Haparanda: In Finland, heerscht volslagen anarchie. In Helsingfors, Abo en Raumo bestaat vol slagen ontbinding.' Tengevolge van het ont slag van eenige ^superieuren bevindt de brandweer te Helsingfors zich sedert Woens dag in staking. De macht in de hoofdstad van Finland is in handen van een arbeider, die vroeger lid was van het bestuur van eene vakvereeniging. In Abo heeft de vrijwillige brandweer plan om in staking te gaan. In Raumo dreigt eene algemeene staking tot volslagen anarchie te leiden. Het geheele verkeer is gestremd; de telefoon staat onder strenge censuur; de geheele brandweer is in stoking en verklaart slechts te wiilen helpen bij een brand van arbeiderswoningen. De arbeiders hebben besloten geene be lastingen te betalen aan het tegenwoordige stedelijke bestuur. Eenigé socialistische i bladen keuren de algemeene staking scherp 'u en vestigen er de aandacht op, dat de sociaal-democraten de mocht hebben, langs wettigen weg het algemeen kiesrecht voor de gemeenten in te voeren, hetgeen ook binnen kort zal gebeuren. Ook de boerenarbeiders in Finland leg gen in den meest uitgebreiden zin -den ar beid neer. Kopenhagen, 23 Mei. (W.-B.). De Berlingske Tidende bericht uit Stockholm, dat de permanente socialistische vredes- commissie gister hare eerste bespreking heeft gehad met de socialistische deputa- tiën uit de verschillende oorlogvoerende landen. Deze bespreking had plaats met de Bulgaarsche afgezanten, die verklaarden, dat zij in beginsel zijn voor vrede zonder ge- biedsinlijvingen. Zij voegden echter daar aan toe, dat het verkrijgen van de Dobroeds- ja en van Macedonië door Bulgarije niet kon vallen onder het begrip gebiedsinlijving. Verspreide Berlohten. D r. van Dyke gehuldigd. D<j hoogeschool te Oxford heeft dr. Henri van Dyke, die zooals men weet tot voor korten tijd als gezant van de Vereenigde Staten bii het Nederlandsche Hof geaccrediteerd was, den titel van doctor in het burgerlijk rechl verleend. In tegenwoordigheid van een groot aantal belangstellenden werd dr. van Dyke de des betreffende bul overhandigd. P a r ij s, 2 1 Mei. (Havas). Door de Ligue fran^aise de l'enseignement werd heden een gedenkteeken onthuld, dat is opgericht voor Macelin Berthelot, een werk van den beeldhouwer René de Snint-Marceaux, in het groote amphitheater van de Sorbonne, in het bijzijn van een groot publiek, waar onder president Poincaré en de ministers, het gemeentebestuur van Parijs, de hoofden der universiteit en het bestuur van de Ligue de l'enseignement. Er werden verschillende redevoeringen gehouden. Kopenhagen, 21 Mei. (W. B.) Vol gens officieele Engelsche cijfers, zijn than« in geheel Groot-Brittannie 63.000 werk lieden van verschillende industrieën in sta king. De oorzaken zijn verschillend, maar da duurte van de levensmiddelen is een factor bij de meeste stakingen. Vooral heerscht overal eene groote ontevredenheid over het nieuwe onderzoek, dat bevolen is voor de tot dusver vrijgestelde arbeiders in de staats- munitie-fabrieken. -N Politiek Overzicht De financieele factor in den wereldstrijd. Met den militairen strijd gaat het in de zen wereldstrijd ten einde. Wanneer men epkel te rade ging met dep toestand, zooals hij zich op de verschillende oorlogstoónee- len vertoont, dan zou men kunnen zeggen, dat het psychologische moment gekomen is om den strijd te beëindigen. Van de hoofd- tooneelen van den strijd is het oostelijke geheel uitgeschakeld; op de gansche uitge strektheid van het oostelijke front, van de Oostzee tot de Zwarte zee, rusten feitelijk de wapenen. Op de drie andere fronten, in het westen, aan de Óostenrijksch-Italiaan- sche grens en in Macedonië, dient de strijd slechts om nieuwe bewijzen bij te brengen voor de vroeger reeds opgedane ervaring, dat in deze reuzenwoisteling geen van -de beide in den strijd betrokken partijen in staat is den tegenstander als overwonnene aan zijne voeten te brengen. Militair gespro ken, zou er alle aanleiding zijn, den strijd remis te verklaren. Maar deze strijd wordt mét met militaire wapenen alléén gevoerd. Er zijn nog andere factoren, die zich in dezen strijd doen gel den en die vooral bij de eindbeslissing van invloed zullen zijn. Reeds in het bégin van den oorlog heeft LloydGeorge het beeld geblikt van de zilveren kogels, die in den strijd hunne eigen beteekenis hadden en tegen het einde van den strijd misschien wel den doorslag zouden geven. Van die zilveren kogels stelde hij zich voor, dat En geland den grootsten voorraad zou bezitten en in den strijd zou kunnen gebruiken. Mis schien zijn er wel oogehblikken geweest, waarin Lloyd George twijfel voelde opko men of hij hierin juist had gezien, en of hij niet had gedwaald in tweeërlei opzicht: door de financieele kracht van den tegenstan der te onderschatten en door zich den last, dien het financieren van den oorlog op En geland moet leggen, te licht voor te stellen. Maar hoe dit zij, op dit oogenblik behoeft Engeland in dat opzicht zich niet meer on gerust te maken; bij de indiening van de staatsbegrooting voor het loopende dienst jaar, in de zitting van het lagerhuis van 2 Mei j.l. verklaarde de kanselier der schat kist vol zelfvertrouwen: „Het zal geen geld gebrek zijn, dat onze overwinning zal ver hinderen. Wij zullen in staat zijn in dit op zicht voort te gaan langer dan onze vijan den." Langer dan de tegenstanders? Dat is op dit oogenblik nog eene open vraag. Onder den eersten indruk van het treden van Ame rika in'den oorlog aan de zijde van de En- tentè, dat het Engelsche zelfvertrouwen weer heeft doen rijzen, heeft Duitschland -de inschrijvingen op zijne zesde oorlogslee- ning opgevoerd tot een bedrag, dat het re cord slaat van alle vroegere inschrijvingen. Menschen die steeds grooteren rijkdom najagen zonder zich ooit den tijd te gunnen er van' te genieten en anderen te doen ge nieten, gelijken hongerigen die steeds door koken doch nooit zich aan tafel zetten. Roman van Ilelene Dickmar. Geautoriseerde vertaling uit het NoorscÜ door ft. M. VAN DER LINDEN-VAN EDEN. Dit werd alles gezegd om tijd te winnen en 2en koetsier met hel rijtuig goed en wel weg te krijgen. Toen liepen zij de stoep op. Hij hield haar vast onder de armen. En in de ippen voordeur stond Gurine, die vele jaren Haralds moeder had gediend, maar nu hier heen gekomen was in haar zwarte japon en stijf wit schort en boog. „Goeden dag, Gurine! ahe deuren open, purine wijd open het heele huis door... £oo, zoo is het goed. hoera daar komt zij, Je jonge mevrouw 1" riep hij met een blijde item. En voordat Ragnhild het wist, had hij met een snelle beweging zich neergebogen ta haar op zijn armen genomen. „Mijne liefste mijn vrouw" fluisterde i ülj „dragen zal ik je, dragen hoog op mijn Armen in je nieuw tehuis I'- En zoo gingen zij door alle kamers. „Kijk, hier is de huiskamer een erker met bloemen mevrouw's eigen divan en schrijftafel en Karel's portret er boven... het is of ik hem voor je bezit moet danken be- grijp-je Dit is mijn kamer hier is een soort haard in deze leunstoel moet jij zit ten en het gezellig hebben, lezen of naaien, terwijl ik werk hier zijn bijna al mijn oude meubels eenvoudig, maar gezellig, niet waar? Eetkamer slaapkamer, keuken!... Gurine maakt zich bezorgd dat ik je op haar pannen zal laten vallen! Och, neen, wees maar niet bang ik zal er wel op passen... maar nu mag je een beetje toilet gaan maken voordat wij aan tafel gaan.... daarom zet ik je hier neer", eindigde hij buiten adem en liet haar voorzichtig los op den grond van de slaap kamer. „Harald Harald", zei Ragnhild lachend en schudde zich uil „toe, ga nu heen, en laat ik me wat opfrisschen na de reis foei, wat zie ik er uit." II. „Het kamermeisje van mevrouw Miville is hier om te vragen of u om 12 uur mee gaat naar de stad of dat mevrouw Miville kaar ten voor het concert voor u wil nemen, tege lijk met de hare!" Het was Gurine. Met een stem zoo zacht en vriendelijk dat men bijna niet korf gelooven, dat zij behoorde bij de forsche gestalte, die in de deur der huiskamer stond en naar binnen keek met een paar lieve, bruine oogen. Ragnhild keerde zich om. Zij was bezig de bloemen in de erker water te geven, terwijl de morgenzon naar biiinen scheen door de groote groene bladeren en over haar goud blond haar. Zoo bleef zij een oogenblik wei felend staSn. met den gieter in de hand en keek voor zich uil. Zij wist hel: het wel'd altijd laat wanneer zij naar de stad ging met Sigrid Miville. De Miviïies aten niet vóór vijf uur, terwijl Harald graag om drie uur at, dadelijk wanneer hij van school kwam. Enwas zij dan niet thuis ja, niet dat hij eigenlijk iels gezegd had maar dan was hij zoo vreemd en verwonderd. Zij maakte een haastige beweging met haar hoofd. „Zeg maar dal ik mee "ga en Gurine", riep zij haar achterna „wanneer meneer vóór mij mocht thuiskomen, zeg dan maar waar ik ben en dat ilc zoo gauw mogelijk kom." Even daarna wandelden de twee jonge vrouwen in levendig gesprek op den Dram- menweg. „Neen, Sigrid nu moet ik je toch eens ver tellen wat Harald mij van morgen voorstelde voordal hij naar de stad ging! De leerares in hei Fransch is ziek geworden en moet een poos naar buiten en nu vroeg hij mij in vollen ernst, of ik haar plaats in de school niet zou willen innemen. Je begrijpt, hoe hartelijk ik er om lachen moest! Ik. did er zelfs niet van gedroomd heb ooit onderwijze res te worden!" Het was een ware opluchting voor Ragn hild om haar nieuwe, eenige jaren oudere, nicht iets van de moeilijkheden mee te deelen, waarmee Harald in deze eerste weken van haar huwelijk haar bij wijlen overrompelde. Sigrid Miville was dan ook in baar oogen een - autoriteit. Zij w as reeds vijf jaar ge- trouwd, had drie kinderen en bestuurde baai mooie woning, waarin zij veel menschen ont ving. Maar misschien kwam het, zonder dat zij het besefte, nog meer hierdoor, dat zij door Sigrid nader tot Richard Miville kwam, voor wierf zij een groote achting en bewonde ring koesterde. Niet alleen omdat er altijd over hem werd gesproken als over een Hin ken algemeen gcachten handelsman; maar ook omdat hij voor haar het voorbeeld was van een volkomen man van de wereld. „Tiet dwaaste was, dat Harald zich werke lijk verbeeldde er mij genoegen mee te doen," ging zij voort half klagend, half lachend. „Hij kwam naar mij toe en sloeg zijn arm om mij heen en was zoo innig blij en vergenoegd, ah wou hij mij een groot cadeau geven! Hij meende, dat hel zoo heerlijk zou zijn om samen te kunnen werken, om op zijn kamer te zitten en thema's te corrigeeren! Bah!" zij maakte een minachtend gebaar... „En dan wil hij dal ik interessante artikels in boeken en kranten met hem zal lezen! En hij wordt werkelijk boos wanneer ik niet wil. Ja, je lacht er om. maar het is werkelijk w;aar" zij wond zich nu op „Harald is in 't ge heel niet.." „Och, Ragnhild, Ilarahl is zoo vriendelijk," koYi Sigrid er eindelijk op haar zachte, ccnigs- zins langzame manier tusschen komen. „Maar Richard zegt dat hij, naar zijn meening, zich te veel verdiept in moderne vraagstukken en boeken en zoo... het wordt zoo gauw ver keerd... verkeerd uitgelegd, zegt iiij... Ja, eer lijk gezegd, vind ik ook" zij boog liaar hooge, een weinig beschermende gestalte naar Ragnhild en keek haar met een open, goed- hartigen glimlach, aan, „dal het een beetje een onbekookte inval is om jou onderwijzeres te maken 1 Wanneer je getrouwd bent, moet je in je huis blijven, dat is je eerste plicht!"- Zij zei dit zoo zeker erf rustig als een onomstootclijkc waarheid. Maar toen voegde zij er als verzachtend, aan toe: „Richard zegt evenwel, dat het Harald's onpractische aanleg is... dat is iets dat je zeil niet kunt helpen... en ook omdat hij zoo wei nig in de wereld heeft verkeerd, zoodat.." „Nu, Harald mag dan niet zooveel jaren als je man in het buitenland gereisd hebben, h'lj is toch bijna een vol jaar in Duitschland ge weest", viel Ragnhild haar in de rede. Er wal iets fn deze opinies van anderen, dat baar onaangenaam in de ooren klonk; ofschoon zij blijkbaar trachtte op dezelfde vriendschappe lijke manier als eerst voort te gaan. „En zoo heel o^practish is hij ook niet, als je be denkt hoe goed de school gaat," ging zij met meer zekerheid voort. Je kunt je niet voor stellen hoe gevierd bij is en hoe hij wordt ge prezen door allen met wie hij te maken heeft, ipcl dv; ouders en de leeraars ook... Tk verze ker je, hel verveelt mij wel eens er naar te luisteren wanneer ik met hem onder de man* schen ben— maar toch is bet wel erg vleiend" zei zij ten slotte. Ragnhild had onwillekeurig met ccne zekere zelfvoldaanheid het hoofd opgeheven, terwijl zij daar zoo licht en vroolijk in haar mooi herfstcostuum wandelde, vrij en onge dwongen in haar bewegingen wat haar zoo goed stond. (Wordt vervolgd.^

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1