15"e Jaarpang. „DE E EM LAN DER". Woensdag 20 Juni 1917. BUITENLAND™ N° 296 "feuIlletonl Strijdende Zielen. Hoofdredactie: MARIE VAN VERSENOAAu Mr. D. J. VAN SCHAARDENBURO. Uitgevers: VALKHOFF Co. ABONNEMENTSPRIJS: e maanden vooi Amereiooirt f 1*30. Idem franoo per post Per week Afzonderlijke nummers 0.05. Wekelykeoh btfYoegael -D# BoUandêchê Huitvrouw" (onder redactie van Thérèae Hoven) per 8 mnd. BO ols. Wekelykaoh bijvoegsel nWtr»ldreviu" per 8 mnd. 5* Cta. Bureau: UTRECHTSCHESTRAAT 46. Intercomm. Telefoonnummer 66. ee PRIJS DER ADV EBT EN TI ËN Van 1—5 regela Elke regel meer Dienstaanbiedingen 1—5 regels Groote lettors naar plaatsruimte. Voor handel en bedryt bestaan zoor voordoolige bepalingen tot het herhaald adverteoren in dit Blad, bü abonuoment. Eene circulaire, bo vat tonde de voorwaarden, wordt op aanvraag toogerondon. f 0.80. - O.l 3* 0.30. Kennisgeving. HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van Amers foort, Gelet op artt. 6 en 7 der Hinderwet, Brengen ter kennis van het publiek, dat een door T. Dorrepaal ingediend verzoek, met bij lagen, om vergunning tot het oprichten van eene meubelfobriek door het plaatsen van een electromotor van 4 P.K., tot het in beweging 'brengen van een gecombineerde lintzaegma- chine met cirkelzaag, Ir ais en langgatbob'* in een in aenbouw zijnd fabrieksgebouw, al hier gelegen aan den Soeslerweg bij het Ka daster bekend onder Sectie D, No. 3451 op de Secretarie d'er gemeente ter visie ligt, en dat op Maandag den 2er. Juli aanstaande, des voor middags te half elf uren gelegenheid ten Raad- huize wordt gegeven om, ten overstaan van het Gemeentebestuur of van één of meer zijner le den, bezwaren tegen het oprichten van de in richting in to brengen. Tot het beroep, bedoeld in art. 15, le lid der Hinderwet, zijn volgens de bestaande jurispru dentie, alleen zij gerechtigd,, die overeenkom stig artikel 7 der Hinderwet voor het Gemeen tebestuur of één of meer zijner leden zijn ver schenen, teneinde hunne bezwaren mondeling toe te lichten. Amersfoort; den 18 Juni 1917. Burgemeester en Wethouders voornoemd. De Secretaris, De Burgemeester, A R 1 1/ VAN PANDWIJCK. Politiek Overzicht De anarchie in Kusland. I. De staat van anarchie, waarin Rusland ilch thans bevindt, neemt met iederen dag een gTooteren omvang aan. Geen dag gaat voorbij, waarin niet aan het beeld van ont binding, dat het land vertoont, nieuwe tafe- reelen worden toegevoegd. De middelpunt vliedende krachten zijn aanhoudend aan het werk en verzwaren de taak van hen, wier streveju.er op gericht is de eenheid te bewa ren. Misschien is niet alles letterlijk juist in de berichten, die gewagen van het streven naar verbrokkeling, dat zich doet gelden; maar ook al houdt men rekening met de mogelijk heid, dat er overdrijving is in de berichten, dan blijft er genoeg over wat wel in staat is bezorgdheid op te wekken. In Kroonstad, on der den rook van Petersburg, heeft men een geval gehad van eene stad, die in opstand is gekomen tegen het centrale gezag. Dat geval staat geenszins op zich zelf. Uit verschillende deelesn van het Russi sche rijk komen berichten van steden, die zich hebben uitgeroepen tot zelfstandige republieken. Zoo heeft in Siberië het mili taire district-Irkoetst zijne onafhankelijkheid verklaard. Zaritsin, de stad aan de Wolga dip het middelpunt is van den Russischen petroleumhandel, heeft zich tot eene auto nome republiek uitgeroepen. Het stedelijk bestuur, dat het daarmee niet eens schijnt te zijn, heeft aan de voorloopige regeering te Petersburg geseind, dat er eene gevaar lijke paniek heerscht in de stad; het plaat selijke garnizoen heeft eene anarchie te weeggebracht en de bevolking eene contri butie van VA millioen roebels opgelegd. Ook de stad Kirsanow, in de provincie Tambow, heeft zich tot eene zelfstandige republiek verklaard; in een gevecht tusschen burgers en vertegenwoordigers van de voorloopige regeering zijn acht personen gedood en velen gewond. In Odessa, waar veel En- gelsch geld in de mijnen gestoken is en vele Engelschen werkzaam zijn, heeft de Engel- sche consul de onder zijne hoede staande personen aangemaand het gouvernement te verlaten wegens de anarchie, die er dreigt. Dit zijn slechts voorbeelden, enkele gre pen die worden gedaan om den bestaanden toestand te illustreeren. Geen wonder, dat Ruslands bondgenooten in den strijd uiting geven aan de ongerustheid, die de gebeur tenissen in Rusland hen inboezemen. De Nouvelliste de Bordeaux klaagt, dat de Rus sische revolutie „ontzettend zwaar drukt op onze troepen, op onze diplomatie, op onze rechtmatige oorlogsoogmerken en daarmee op onze nationale toekomst.Deze revo lutie is geen hartstochtelijke uitbarsting in een tot angst gebracht vaderlandslievend ge voel; zij is veeleer eene verschrikkelijke geestelijke en sociale ziekte, zooals wij vroe ger zelf met al hare zorgen en kwalen door gemaakt en nog altijd niet geheel overwon nen hebben. Van het czarendom beroofd, zijn de Russen niet in staat de algeheele ontbinding van het staatswezen te vermij den." De Londensche Spectator tTacht eene hoopvolle zijde aan de zaak te ontdekken en vindt die in eene aan de geschiedenis van de groote Fransche omwenteling ont leende vergelijking. Het blad citeert wat Macaulay indertijd heeft geschreven over de pretentie van de Jacobijnen, dat zij de ware vertegenwoordigers waren van de democratie, in deze zinsneden „De politiek van de Jacobijnen was Frankrijk te onderwerpen aan eene aristo cratie oneindig erger dan de aristocratie, die met den graaf van Artois uit het land was gegaan, eene aristocratie niet van ge boorte, niet van rijkdom, niet van opvoeding, maar een zuiver plaatselijke aristocrati°. Zij wilden niet hooren van bevoorrechte stan den, maar zij wilden hebben eene bevoor rechte stadHet was noodig eenig voor wendsel te vinden voor eenp zoo afschuwe lijke en absurde tirannie. Zulk een voor wendsel werd gevonden. Aan de oude fra- zen van vrijheid en gelijkheid werden de klinkende leuzen eenheid en ondeelbaarheid toegevoegd. Er werd een nieuwe misdaad uitgevonden en genoemd met den naam van federalisme. Het doel van de Girondis- ten was, zoo werd beweerd, de groote natie te verbrokkelen in kleine onafhankelijke ge- meenebesten, slechts samen verbonden door een band gelijk aan dien n:rHr? de Zwitser- sche kantons of de Vereenigde Staten van Noord-Amerika vereenigt." De Spectator vergelijkt den opstand van Kroonstad tegen het centrale gezag, die nu zooveel van zich doet sp-eken, met den op stand van Lyon in 1793. De republikeinsche generaal Kellermann belegerde het Giron- distische en royalistische garnizoen van Lyon gedurende zeven weken en diende aan de bevolking eene zware bestraffing toe. De naam van het half verwoeste Lyon werd ver anderd in Ville affranchie en werd eerst na den val Van Robespierre hersteld. Vergelijkingen gaan in den regel mank, en zoo is er ook in deze vergelijking iets wat niet klopt. In 1793 was er een centraal gezag in Frankrijk dat ten slotte de sterkere bleek. Maax of in het huidige Rusland het centrale gezag de sterkste zal zijn, moet nog bewezen worden. Tot dusver, gaat van het orgaan, dat het centrale gezag,vertegenwoor digt, zeer weinig gezag uit. Dit wordt ook door de Spectator gevoeld en zij ziet daarom uit naar den sterken man in Rusland, die beter in staat zal zijn de geesten tot elkaar te brengen dan'een groot politiek program ma. Zij heeft daarvoor ook iemand op het oog en zegt„Laat ons generaal Broessilow zorgvuldig in het oog houden. Hij kan de man zijn, voor het oogenblik geschikt." Maar ook hier staat men voor een vraagtee- ken. Een der kenmerkende verschijnselen v?n de anarchie in het Russische leger zijn de desertion, die hand ov hand toenemen. Men heeft niet te doen met individueele desertiëngeheele afdeelingen deserteeren. Zelfs de hoogste rangen zijn ddor dit kwaad aangetast. De generaals, die onmiddellijk op Broessilow irt rang volgen. Goerko, Drago- mirow, Jerdenitsch zijn vrijwillig heenge gaan anderen hebben hun ontslag thuis gekregen. Anarchie heerscht, gelijk in den Russischen staat, ook in het Russische leger in alle rongen, -en hoe daaraan paal en perk kan worden gesteld, is voorshands een raadsel. oorlog, Berlijn, 19 Juni. (W.-B.). Blijkens eene officieele mededeeling werden gedu rende de maand Mei door de oorlogsmaat regelen der Centrale mogendheden handels- schepeni n den grond geboord met een ge zamenlijke scheepsruimte van 869,000 br. reg. ton. Sinds het begin van den onbeperkten duikbootenoorlog'' bedraagt de verloren scheepsruimte in totaal 3,655,000 br. reg. ton. Kopenhagen, 19 Juni. (W. B.) Het ministerie deelt mede, dat volgens een te-- legram van het Deensche gezantschap in Londen het Deensche stoomschip Agan- tyr op de reis van Zweden naar Frankrijk in de Noordzee in den grond is geboord. Een man van de bemanning is omgekon\en; oe- anderen zijn aan land gebracht. De Deensche consul in Bergen seint, dat het Deensche stoomschip Gunhild op de reis vsn Engeland naar Kopenhagen met eene lading kolen in de Noordzee tot zinken iT gebracht. Van de bemanning zijn zes man omgekomen; de overigen zijn in Bergen aan gekomen. Van de verschillende oorlogstooncelen ook heden niets bijzonders. In Macedonië zijn de Engelsche troepen ten oosten van de Stroema eenigszins teruggenomen, waar voor het intreden van het malaria-seizoen als reden wordt opgegeven. Athene, 19 Juni. (R.) Er zijn on derhandelingen begonnen tusschen Zaunis en den Venizelist Repoelis tot opneming van een of twee Venizelisten in het kabi net. De andere ministers zijn bereid de schikkingen, die Zainis zal maken, te aan vaarden. Berlijn, 1 9 Juni. (W. B.) Het ware mo tief van de gewelddaden tegen Griekenland brengt een Fransch radiogram van den Eif- feltoren van 16 Juni aan het licht, dat na een lang betoog over de nu verkregen weg verbindingen door Albanië en Noord-Grie kenland schrijftTot dusver was slechts de weg over Saloniki mpgelijk. Heden vormt de weg Santi Quaranta—Monastir eene ver lenging van den weg door Italië en het kanaal van Otranto stelt de geallieerden in staat den weg over de Middellandsche zee voor het vervoer van menschen, voedings middelen en*munitie voor het leger geheel uit te sluiten. De vaart door het konaal van Qtranto van omstreeks 75 K.M. kan door eene bijna onafgebroken afsluiting be schermd worden. Dit is dus het aanmerke lijke voordeel,.dat door het laatste optreden van de geallieerden is bereikt. Uit Bern heeft ons een verhaal bereikt van een door een lid van den Zwïtserschen bondsraad op eigen gezag, te zamen met een tijdelijk in Petersburg vertoevend lid van den nationalen raad, ondernomen po ging tot vredesbemoeiing. Deze goed be doelde poging heeft tot uitslag gehad, dat het bondsraadslid zijn ontslag heeft moeten nemen en dat zijn bemiddelaar in Peters burg uit J^et land is gezet. Washington, 19 Juni (R.). Gisteren werd de Belgische missie door Lansing naar het Witte Huis geleid, waar Moncheur, het hoofd der missie, president Wilson een per soonlijk schrijven van koning Albert ter hand stelde, en tevens de erkentelijkheid van Bel gië tot uiting bracht voor de hulp, door de Vereenigde Staten verleend. In zijn antwoord zeide Wilson, dat het w^rk, waarin de Amerikanen betrokken wa ren,- voor hen niet minder weldadig was dan voor de onschuldige burgerbevolking van België. Het Amerikaansche volk heeft den onbuigzamen heldenmoed van het Belgische volk en zijn souverein kunnen begrijpen en eeren. Er is niet één onder ons, die heden niet gaarne de gelegenheid aangrijpt, u onze hartelijkste sympathieven vriendschap te be tuigen en tevens uiting te geven aan het plechtige besluit, dat op den onvermijdelij- ken dag der Overwinning de vrede in België hersteld zal worden, dien het zoo ten volle gewonnen heeft onder* zichzelf eerbiedigen de en geëerbiedigd wordende volken der aarde. De leden der missie woonden des avonds een niet-officieel diner bij in het Witte Huis. W e e n e n 19 Juni (Corr.-bur.). Minis ter-president Clam Martinitz overhandigde heden den keizer, tof uitvoering van het gis ter door den ministerraad genomen besluit, het verzoek om ontslag vn het geheele ka binet. De keizer hield zijn besluit in beraad. Weenen, 19 Juni. (Corr.-bur.) Vol gens de avondbladen werd des middags in het huis van afgevaardigden bekend, dat mi nister-president Clam Martinitz van den keizer opdracht heeft gekregen eene recon structie van het kabinet tot stand te bren gen. De minister-president heeft de daarop doelende besprekingen met de politieke par tijen reeds opgevat. Weenen, 19 Juni. (Corr.-bureau). De begrootingscommissie besloot, op voorstel van haren voorzitter Sylvester, de voorloo pige begrooting .in ééne lezing af te doen en den tijd van spreken voor ieder lid voor- loopig te bepalen op een half uur. De rap porteur Steinwender stelde voor een termijn vari vier maanden te bepalen voor de voor loopige begrooting en verder de machtiging voor het verrichten van credietoperatiën niet onbeperkt te geven, maar voor een ge lijken termijn van vier maanden. De minister van financiën Spitzmüller on derwierp, in overleg met den minister -pre sident, aan de commissie de vraag of zij met het oog op de ontslagaanvrage van het kabinet het gewenscht oordeelde de bespre kingen te onderbreken. De minister gaf ver der vertrouwelijke ophelderingen over den algemeenen begrootingstoestand, waarna de zitting van de commissie verdaagd werd tot morgen voormiddag. Berlijn, 19 Juni. (K. N.) Naar de Korr. Norden uit Kopenhagen verneemt, wordt in de politieke kringen aldaar met spanning de ontwikkeling der Deensche mi nister-crisis tegemoet geien. Nu het minis terie den e.isch der socialisten, dat minis ter Stauning öf geen deel zal nemen aan de conferentie te Stockholm, öf zal aftieden, van de hand heeft gewezen, wordt verwacht, dat in de vergadering van de conservatieve partij, die Woensdag (20 Juni) zal worden gehouden, het ontslag zal worden geëischt van het conservatieve lid van het kabinet Rottboll. Luxemburg, 19 Juni. (W. B.) Na dat de hoogleeraar aan de universiteit, prof. Calmes, de portefeuille van financiën nadrukkelijk geweigerd had, is het volgen de kabinet samengesteld: minister-president minister van buitenlandsche zaken en fi nanciën wordt, naar verluidt, de voormali ge directeur-generaal van financiën, Kouf- mann; minister van justitie en openbaar on derwijs, de voormalige directeur-generaal van binnenlandshce zaken, Mourier; de por tefeuille van openbare werken neemt de voormalige directeur-generaal van dit de partement, Lefort; minister van landbouw en voedselvoorziening: ingenieur Faber, vi- Belangstelling aan den dag te leggen voor alles wat anderen belang inboezemt, is de beste levenspolitiek. Roman van Helen e Dickmar. Geautoriseerde vertaling uit het Noorsch door A. M. VAN DER LINDEN—VAN EDEN. 27 Zij liep langs Ellen, die zij met geen blik verwaardigde, naar.de glazen deur bleef staan en keek naar buiten met haar handen op den rug. Ellen stond op, maar voordat zij naar Sigrid ging om haar te helpen een laken op te vouwen, streek zij, zonder een woord te zeggen, zacht en teeder over Margretha's schouder en arm, alsof zij iets goed te maken had Margretha lette er niet op. Zij stond dood stil met opgeheven hoofd. Maar haar oogen stonden vol tranen, en haar lippen sloten zicli vast op elkaar alsof zij pijn leed. Haar gemoed was zoo wonderlijk in oproer geraakt. Wat gaf zij er om wat al die anderen hadden gezegd al waren zij ouder en meer ervaren, dan zij. Zij wist wat zij wist.... dat hij van haar was!... En toch was hel alsof op eens alles in de kamer zoo benauwd was geworden alsof zij niet kon adem halen. En terwijl zij daar stond en haar blik werd getrokken eerst onbewust, dan meer en meer geleid door haar gedachtery naar de smalle kromming in de fjord, waar kleine golfjes zacht heengleden, het een na het ander onder den grauwen hemel, en als het ware traag en angstig naar den vlakken oever zich voortbewogen, toen was het, alsof al het neerdrukkende, onklare in haar gemoed op eens zich oploste in een groot sterk ver langen! Het verlangen naar dc zee in het westen, waar zij haar heele leven geleefd had de zee, die zij kende, levend, machtig in dit oogenblik en in alle tijden. Zij verlangde er naar de frissche, zoute zeebries in te ademen; zij gevoelde als het ware die koel en vochtig in iedere porie van haar lichaam dringen... zij vólgde met de oogen de onrustige, witte branding legen dc klippen en de donkerblauwe, rollende golven" heel, heel ver in altijd dieper blauw, totdat zij in een scherpe lijn tegen de lichte, bijna kleur- looze horizont werden afgesneden. En zonder zich om te keeren riep zij uit: „0 Ellen, de zee thuis le Sta vanger dat was wal anders, dan deze leclijke waterpoelen hierl" Maar terwijl Ellen iets wilde antwoorden op deze* schijnbaar onverwachte opmerking klonk het op eens op een heel anderen toon: „daar komt Hans mij al halen! Ik moet mc haasten als wij van middag tante Mina nog willen bezoeken.En het volgende oogen blik was zij in haar kamer als de wind terug met hoed en mantel, kuste Ellen en Sigrid vluchtig op de wang met een „danji voor je hulp" en weg was zij. Maar een seconde daarna werd de deur op een kier geopend en ccn. gezicht, waarvan alle schaduwen spoorloos waren verdwenen en met diepe Jcuiltjes in beide wangen, gluurde naar binnen onder een kleinen bruinen Vilten hoed en een frissche slem riep, alsof er le voren niets gebeurd was. „Ik vraag jc, hoe zou je niet \roolijk kunnen zijn, wanneer je van iemand houdt en er gauw bruiloft' zal zijn!" De deur ging Weer dicht, en lichte haastige schreden hoorde men de trap afgaan cn toen was alles stil. Ellen en Sigrid -zetten de stoelen op hun plaats, pakten de laatste servetten en hand doeken bijeen, telden en legden dc bundeltjes met de lichtblauwe strikjes in een oude, ge beeldhouwde eikenhouten kist, die in den hoek stond. Zij wisselden slechts ecnige onver schillige woorden en nu werd de stilte na Margretha's vertrek nog meer voeld. Het was alsof haar stem nog in de kamer gehoord werd en cr haar toe dwong ieder haar eigeD gedachten te vólgen. Ellen was aan de tafel gaan zitten en legde haar hand op Sigrid's school. Er lag een zekere ontroering op haar anders zoo rustig gelaat, en de bleeke wangen waren gekleurd. Zij opende haar mond om te spreken, wachtte even... „Wal is het heerlijk dat Margretha zoo ge lukkig is," zei Sigrid eindelijk „Het verwon dert mij" zij hield op en zag Ellen met een verlegen, vragendon blik aan... „Het is mijn vaste overtuiging, dat Hans haar waard is," antwoordde Ellen kortaf. Er was een vreemde trilling in haar stem, maar zij keek niet op. Sigrid maakte plooitjes in Ellen's zwarte japon, en haar oogen volgden schijnbaar op merkzaam de bewegingen van haar vingers. „Het is niet gemakkelijk om er over te spreken maar dat Margretha zoo zoo modern is opgevoed dat zij ten volle weet wat zij d»>el?" Sigrid sprak zacht en aarzelend. „Natuurlijk! met die barbaarschheid van vroeger hebben wij gelukkig afgedaan," ant woordde Ellen vlug en beslist. „Ik vind het weinig in overeenstemming met de waardig heid van het huwelijk, dit te vergelijken met een onvcrwachlcn val in, een diepte, die be dekt is met iets fijns en moois, dat er boven: op ligt en waardoor de arme meisjes wor den verlokt!" zei ze met een spottend lachje, terwijl zij eenig garen om een klos wond. voordat zij die in haar naaidoos op borg. „Ja dat wordt in dezen tijd wel een schrede vooruit genoemd'' ging Sigrid ernstig voort, zonder op den laatsten uitval te letten „maar Richard denkt er anders over; hij wil dat de kinderen zullen worden opgevoed in onwetendheid van alles, wat lee- lijk en slecht is" zij keek vóór zich en zag het spottend trekje op Ellen's gelaat niet. „Maar wat mij aangaat ben ik er niet zoo zeker van, dat..." Het kwam er met horlen en stooten uit, als of zij naar woorden zocht. Sigrid was zoo gewend Richard's meerder heid te eerbiedigen en om hem alles wat van dezen tijd was te hooren afkeuren, dat zij het bijna niet durfde wagen, zelfs in Koat ge dachten, om haar goedkeuring te schenken aan iels wal builen zijn kader lag. Maar in hel bijzijn van Ellen was het altijd alsof zij onbewust zocht naar het beetje zelfstandig denken, dal zij nog bezat cn wanneer Richard bet niet hoorde, trachtte zij haar uit te vragen en haar opinie tc hooren over wat somtijds met schroom bijhaar zelve opkwam. Zij voelde instinctmatig, dal deze sterke, flinke schoonzuster, die haar eigen weg ging cn haar eigen opinies had, toch meer hart had cn haar beter zou begrijpen dan iemand anders. „Ik vind dat we geen reden hebben om in dit opzicht met den tijd, waarin wij leven, ontevreden te zijn," zei Ellen onverwacht scherp, terwijl zij liet haar bij de slapen naar achteren streek. „Ja, het is er mee als met „het stofgoud op de vleugels der vlinders" wij weten het raak het aan en weg ii het!" Zij veegde daarmee 'met de vlakke hand langs de tafel, zoodat een groote schaar, dio in den weg lag, kletterend op den grond vieL - „Weg er meel gelukkig wanneer niet tege lijk iels van de vleugels in de goot terecht komt... Ja, want die kan men moeilijker ont beren dan dat, wat om zoo te zeggen alleen tot versiersel wordt gerekend." Zij lacht» spottend. (Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1