PER FLESCH
f 36.00
f 0.90 komst.
De mljnwerkersatakliig
opgeheven.
Op de Zondagnamiddag en -avond door
<de besturen van den Nederlandschen Mijn-
iverkersbond gehouden conferentie is be
sloten de staking op te heffen. De motie,
waarbij dit besluit werd genomen, luidt als
»olgt
De besture nconf eren tie van den Neder
landschen Mijnwerkersbond, op Zondag 1
Juli 1917, te Heerlen gehouden
constateerende, dat het schrijven van de
directies der mijnen aan den Ned. Mijn-
werkersbond niet weergeeft, tot welke con
cessies de minister van Landbouw ten aan
zien van de *wenschen der mijnwerkers be
reid was, en dat bedoeld schrijven kon strek
ken om de bestaande verbittering onder de
mijnwerkers te vergrooten
constateerende, dat de minister van Land-
Louw blijkens de met. de bestuurders van
het N. V. V. gewisselde telegrammen heeft
toegezegd
A. dat eene commissie zal worden inge
steld, bestaande uit vertegenwoordigers der
mijndirecties en van de vakorganisaties
B. dat deze commissie tot taak zal hebben
het loon'vraagstuk in zijn geheelen omvan
en dus mede het vraagstuk van het mini
mumloon te bespreken en te trachten op be
vredigende wijze op te lossen;
C. Dat de minister, mocht de commissie
niet tot een bevredigende regeling van het
om 11 uur des avonds nog nLeLs- van een
brand had ontdekt en plotseling over twaal
ven de vlammen uit bet meest achteruan-
gelegen pakhuis uitsloegen.
De commandant der Ainstenbuusche
brandweer, de heer Gordijn, alsmede de
hoofdbrandmeester, de heer Boele, waren op
de plaats van de ramp.
Wij vernemen dat de schade op 70.000
wordt ?eschat.
JJ1T DEN OMTREK^
Het 10-jaris bestaan van <lc
Vakschool voor Typografie.
Heden (Maandag) viert de Vakschool
voor Typografie aan den Jutfaaschenweg
te Utrecht haar 10-jarig bestaan. Men
heeft gemeend dit feit niet geheel on
opgemerkt te moeten laten voorbijgaan,
al achtte men zich door de tijdsom
standigheden wel verplicht tot een meer
stille herdenking, in besloten kring. Van
morgen heeft het bestuur van de Vak
school in het gebouw een receptie ge
houden, in tegenwoordigheid van leeraren,
leerlingen, en vele belangstellenden, die
het college van bestuurderen kwamen com
plimenteeren. Die receptie vond plaats in de
groote theoriezaal, die feestelijk met groen
en bloemen was versierd. Men had voor
dezen dag de geheele school in het groen
gezet. De eenvoudige plechtigheid werd
minimumloon-vraagstuk geraken, zich uit- j opgeluisterd door eenige liederen, ten ge-
drukkelijk het recht voorbehoud zelfstandighoore gebracht door het Typografisch Man-
r 1- J - L -
eene proef te gelasten, en dat hij voorts
verklaard heeft, dat het ernstige streven
van de directie der Staatsmijnen is, door af
sluiting van een collectieve arbeidsover
eenkomst met de vakorganisaties de ar
beidsvoorwaarden in de mijnstreek afdoende
te regelen.
De besturen-conferentie, overtuigd, dat na
opheffing der staking de directies der par
ticuliere mijnen genoodzaakt zullen zijn
dienovereenkomstig te handelen,
overwegende, dat verder is toegezegd:
A. det de verhooging van het doorsnee-
nenkoor te Utrecht.
Ter gelegenheid van dit tweede lustrum
wordt in de Vakschool een tentoonstelling
gehouden.
Oraniel>«D(< vau Orde.
In het Geb. v. K. en W. te Utrecht is Zaterdag
middag te half vier ure een algemeene verga
dering gehouden van hovengenocraden bond.
Het jaarverslag over I9TÖ werd voor kennis
geving aangenomen.
's Bonds boekhouding over 1916 mogen wij
rangschikken onder de goede, zéér goede jaren.
van sommige begrootiug niet geheel nfgi
werkt konden worden. De weersgesteldheden
bakten den Ontginningen menige poets. Desniet
temin brachten de meeste producten, ook de
niet naar v.cnsch geslaagde, heel wat op. In het
Van der Huchtbosch en op de Rovertsche beide
werden bosschca gedund, ht totaal nam de ge
heel ontgonnen grond met 5438.14 HA. toe
en de woeste grond met 1J2Q34H H_A. af.
Het financieel verslag over 1916 werd voor-
loopig goedgekeurd.
Het voorstel tot het wijzigen der statuten
werd aangenomen.
Het nieuwe huishoudelijk reglement werd
vastgesteld.
Tot leden van den nieuwen Raad van bestuur
werden benoemd de Leuren: jhr. J. Hora Sicca-
ma van de Hartstede, Hilversum; F. B. Löhnis,
Scheveningen; A. D. Muller, Rotterdam; A .W.
J. J. Muller, Rotterdam.; A. W. J. J. baron- van
Nagcll, Bnrneveld; H. J. Wicfwers, Dordrecht.
Tot eerelid werd benoemd dr. W. C. A. ba
ron van Vrcdenborch.
B a o r n, 1 Juli.
Trijz. Dem. Landda;.
Zondagmiddag hield het federatiebestuur in
den kieskring Utrecht van den Vrijz.-Dero. Bond
een Provincialen. Ler.ddag jn het Stationspark
alhier, welke zeer druk bezocht was. Uit Utrecht,
Hilversum en Amersfoort en omliggende plaot-
i weien tal van bezoekers opgekomen. Voor
den aanvang bracht het fanfarecorps „Crescen
do"' uit Baarn eenige nummers ten gchoore.
Te hq If drie werd de landdag geopend door
Mr. Werker uit Utrecht. Deze wees er op, dat 't
tegenwoordig vreemd aandoet te hooren spre
ken over politiek. De huidige omstandigheden
zullen echter de politiek in de toekomst allicht
belangrijker maken dan in het verleden. We staan
er door toch midden in de economische poli
tiek. En wat hebben internationale mochten mo
gen doen tegen den crisis? Men ntoet zich dus
niet verbazen te hooren spreken over politiek.
Ten cnrcchte heelt mc-n zich verbaasd, dat in
Nederland geleidelijk de parlementaire werk
zaamheden zijn. voortgegaan. Tol van nieuwe
dinger. (distributie, hooger opbrengst kapitaal)
kunnen verkozen worden in vertegenwoordigend'
lichamen. Nu zijn er, die bang zijn, dut <le vrou
wen dnor zullen tegenvallen. Maar zeer zeker
zullen zij haar werk daar gped kunnen doen en
na 10 jaar zal men geen verschil zien tusschen
het werken van de vrouw en den manbeiden
zullen ze het beste willen, geven.
-Het paradij» zal met het vrouwenkiesrecht niet
tomen, maar door samenwerking van alle krach
ten zal een geheel nieuwe maatschappij worden
opgebouwd. Veel is verstoord door dezen oor
log, dat door nieuwe geslachten opnieuw moet
worden opgebouwd. Er zijn allerlei manieren
om op te bouwen- Men kan dat zeer zeker doen
door onderwijs, maar dan, moot men zich niet
verbreiden, dat ons onderwijssysteem het systeem
is. Ons systeem is verkeerd, de gelegenheid
voor gelijke ontwikkeling moet er komenalles
moet voor iedereen openstaan. Gelijke ontwik-
kelingsvoorwnarden voor allen moeten komen
van. boven naar beneden en von beneden naar
boven. Dan tal er meer geluk komen voor allen.
Ook moeten we meer voelen den samenhang
der volkeren onderling. Dan zullen de individuen
niet meer zooveel- leven ten koste van eikoor
en zullen de Stoten niet meer zoo worden ge
drongen door hun individuen. Dan moeten die
Staten zich omgooien, omdat de volkeren zich
omgooien. De mensch moet zich meer bewust
worden van den rijkdom, die in hem is, om te
kernen tot de eenheid en de waarheid van het
menschenleven. De behoefte aan ruimte, dat
ieder mag hebben, wat hij wil, is in onze begin
selen zoo mooi uitgedrukt Daarom doen we goed
ons van die beginselen te doordringen en. hoopt
Spr., dat bij dc invoering der Evenr. Vertegen
woordiging men indachtig zal zijn aan die be
ginselen en vooral ook aan de beginselen van
d vrouwenkiesrecht.
De heer Koster verheugt zich, dat zoo-
velen zijn opgekomen om te hooren naar het be
ginsel van gelijke kans op ontwikkeling voor
allen. Te meer, daar een inzinking bij de kiezers
gelijk de Woningwet toe te passen, van weg
den woningnood. Daarom moet men komen tot
gemeentelijlen woningbouw en als men dan wijst,
op de dure materialen, wijzen wij er op, dat
het menschenleven veel duurder is. De slechttf
wonmgtoes;an<T heeft ook grooten invloed op
de ze<lelijkheid en de losbandigheid van dé
jeugd.
Maar er is meer. DtfTde Ouderdomswet en de
Svoatspensionneering er nog niet zijn is een
aanklacht tegen de samenleving. Dc democratie
moet er in de volgende periode voor tor-*
gen, dat deze komen. En de Staat zal verder
moeten, ingrijpen. Ziekteverzorging en invalidi-
teitsverzorging moeten worden uitgebreid. Do
grootste helft von het Ned. volk leef? op den
rand van het pauperisme en kan er niets aan
doen, dat bij eiken tegenslag de ellende komt.
Daarom zeggen we ookgeeft elk gelijken kans
op ontwikkeling, geeft grond in beril, opdat
de mensehen er een toekomst van kunnen schep
pen voor hen en voor wie na hen komen. Doar-
«nec maken we sterk den kleinen boeren- cn
tuindersstoncL die von zoo groote betcekonis is
voor ons volk.
Als men Iet op gemeenten, waar democraten
de- leiding hebben en op gemeenten waar con
servatief troef is, zal het duidelijk zijn van hoe
groot belang dc democratische beginselen zijn
ook voor dc gemeenten. De partijen staan nu
heel los van elkaar en ieder zoekt de partij,
bij welke hit zich zal scharen. Vasthouden non
het waandenkbeeld, dot het godsdienstig begin
sel moet rijn richtsnoer in het staalkundig leven,
zou op den duur niet mogelijk blijken. Alge
meen vrijzinnige kicsvcreenigingen zullen als
politieke organisatie xiit den boozc zijn Men
moet kleur bekennen cn dc groote li*n, d:e ge
trokken wordt, is aan dc eene zijde de demo
cratie en aan de andere zijde het conservatisme.
Dal velen zich geroepen zullen voelen voor het
democratisch beginsel en wanneer men dut voelt
laat men zich don oansluitcn bij den Vrifr -Dem.
is waar te nemen. De A. T A. G.-candidatcn, die i pomj pt. toekomst zal rijn aan hen, vrij
de politiek voor konkelarij uitmaakten, hebben zinnj2ijn jn jen mooistcn zin van het woord,
zich onledig gehouden met het besmeuren en
besmetten der politieke partijen. Wat bedoelt
politiek? Het is niets anders dan het zoeken van
i___ q j I W.cl ®ntviel«n ons door overlijden twee trouwe
loon op 5 gulden op <jen Ien Juli zal ingaan. vnendenjmjrewaardeerdc medewerkers, de hee-
B.
verb
aal ook d«e overige in uitzicht gestelde ren W- F Prins, directeur van de Ornnjebond,
eteringen zullen worden ingevoerd. €n Besier, 's Bonds notarieele raadsman!
notarieele raadsman.
C. dat geen rancunemaatrdegelen zullen 4 wierl>en do2e droevige gebeurtenissen scha-
werden genomen
duwen op ons pnd maar overigens hebben
Wij
van oordeel, det thans dien! te worden »f-jemorf^e°her'd-nien' 1916 dankbaar
Keclames
ST. EM1LION
plos I 1.50 per anker accijns
Wijnhandel A.Schoterman l lm
zijn
""r dcTTJCCraat.
I Spreker besluit met een oonbevoling van den
I vri jz-dem. Poortenaar bij de ils. gemeente raads
verkiezing en west ten slotte op mede te wer-
ke,a bnyden vin het sindvl der
vrijheid en der democratie.
Mr Werker sloot daarna inet een kort woord
van dank aan spreekster en spreker de bijeen-
gewacht bet resultaat der besprekingen, wel
ke krachtens de toezegging van dien minis
ter met die vakorganisaties zullen worden gebeuren beschouwen.
S Z!
ge-.oerd,
besluit tot opheffing der slaking op Maan-"
dag 2 Juli 1917, en roept de mijnwerkers op
.j natuurlijk, het spreekt
j van zelf, indien we, voor zooveel dit mogelijk
kan zijn, het los. van al het noodlottig wereid-
„.«t,V—
Het totaal der betaalde contribution bedroeg
f664.25 tegen 1818 in f915. De opbrengst
was toch ong 25 hooger dan bij het begin
l_ -_r
- -r—i"fcrVj"*' I wérd voorzien en het jaar gaf aan het eind ecu
rich krachtig te organiseeren in den Neder-slechts ƒ71,50 zwakker dan rich bij den
land>cher. Mijnwerk ersbond, om te komen 1 aanvBn? tiet aanzien. Hieruit kan men afleiden,
tot een aidoer.de verbetering der arberds- hoe verrukkelijk wij het vinden moeten, als nieu-
voorw jrdc -1 münbedrijf. j we leden de holletjes komen vullen. Wie van
1 's Bonds leden wil eens een werfdienst in opö-
- lltrechtschestraat 34, Telefoon 145
De iidnslag op dc „De Zeven
P r o v i li ci n". Tegen het vonnis der Gro-
niugsche rechtbank, waarbij hij in den aan
slag op hel hotel ,J)e Zeven Provinciën" tot
3 jareu gevangenisstraf werd veroordeeld
ma forma voor hem organiseeren Zij, die loe
traden, steunen een goed werk, dat krachtigen
steun nog niet ontberen kan. Wordt dit anders,
dan zullen wij het eerlijk zeggen.
.Onze Kleine Bode" bracht in 1916 326,50
beroep gegaan
De misdaad in het Sarpha-
t i e p a r k. De 63-jarige opzichter Thym,
die, naar men zich zal herinneren, Woens
dagmorgen een woning in het Sarphatie-
park te Amsterdam binnenkwam, juist toen
Ti ,i->m in h no «er OP en kostte /403,05s, deed den Bond dus
Christian Zanden. Ie Amsterdam, ra hooier Echter paf 1915 ee tekort van
ƒ149,635 en zoo is hij dus toch vooruitgegaan.
,1:1KJ-
Kon ditzelfde ook maar van den inhoud van
ons Lüliputtertje gezegd worden. Dan kwamen
de nieuwe leden wel uit den hoek, hetgeen ons
wel weder inspireeren zoude.
Aan giften werd 404,50 ontvangen. Hierin
„ij. n j
AI1CJ1II
daar een paar inbrekers hun slag dachten deelde Park 1613 voor ƒ215, waaronder riften
te slaan en von een hunner met een breek- T?or,10 S"TZ 1" T .z^er??n,r' ,a™|j' bat
van der Huchtbosch er m dee dc voor J 79 50,
ijzer een hevtgen slag op het hoofd kreeg, b;i j
bij gelegenheid van de eene aangename herin
nering cah ter gelaten hebbende excursie van 9
September 19T6 voor de eerste treden van een
te bouwen uitzichttoren bijeen gebracht. Nu de
brandstoffen zoo akelig duur zijn, kan men zon
der overdrijving zeggen, dat deze uitzichttoren
nog weinig meer dan een paar turven hoog is.
r en zijpsan onder de En dus nog niet veel van een uitrichttoren
is aan de bekomen verwonding overleden.
De vermoedelijke daders blijven alle
schuld ontkennen. De aanwijzingen tegen
hen zijn echter van dien aard, "dat zij ter
beschikking van de justitie werden gesteld.
Moto
t r a m. Op het traject Haarlem—Halfweg hunnen er wel een lntcn bouwen,
nabij Liedebrug is gistermiddag een emstig ™ar 1,ieraan,i" aardigheid. Zoo'n belVe-
ongeluk voorgevallen. De heer Gron, han
delaar in rijwielbanden, reed met een motor,
waarop ook rijn 8-jarig zoontje gezeten was,
en een rijspanwagen waarin zijn vrouw en
11-jarig dochtertje gezeten waren?—op den
straatweg toen tengevolge van het breken
dère moet cadeau gegeven worden. Zijn de vele
vrienden van het Van der Huchtbosch, dit roe
rend met ons eens, en lezen ze dit, dan
maken wij vast plaats voor de treden, die ons
zullen worden toegezonden. En voor de 10 gul-
densboomen voor den „Gedachtenishoek" ii
Park 1813. Wij kunnen er nog 53 plaatsen. Met
van den verbindingisstang tusschen motor de zodenbanken zijn wij waar wij hr.onten te ko
en zijspan beide onder een juist in volle
vaart nadereende tram der E. S. M. geraak
ten. De vrouw kwam daarbij onder het ach
terste gedeelte van den motorwagen, die
moest opgevijzeld worden om haar te be
vrijden. De zwaar verminkte vrouw leefde
niet meer. De heer G. heeft zw - verwon
dingen bekomen, o.a. aan de ruggestreng,
rijn toestand is hoogst ernstig, terwijl het
•zoontje een voet werd afgereden. Het dk>öh-
-tertie Weef wonderlijk ongedeerd; de tram
As over l\aar heen geschoven zonder dat de
wielen Kaai- raakten.
Va-der en zoon zijn naar het St.-Elisa-
!>etK£?asthfxis te Haarlem gebracht.
Brand te Wormerveer. Zater
dagnacht ongev. 12 uur is een ernstige brand
uitgebroken in Prins' Oliefabrieken te Wor
merveer. Slangen van de fabriek en de Wor-
merveersche stoomspunt begonnen het.blus-
Bchingswerk. De hulp van de Amsterdam-
Bchè brandweer is ingeroepen.
Men meldt ons naderIn totaal werden
idoor denh evigen brand 6 pakhuizen van de
olieslagerij van de firma Prins in de asch
gelegd, alsmede de raffinaderij van deze fa
briek. Dè drijvende-spuit „Jan vand er Heij-
Hen" uit Amsterdam wierp met drie motor^
Bpuiten uit Zaandam en vele andere spuiten
uit de omliggende gemeenten massa's water
h\ de vuurzee. De eigenlijke fabriek van de
firma bleef gespaard, alsmede een van de
pakhuizen „De Visscher". Bij het aanbreken
van den dag begon het vuur af te nemen,
'doch het bleef nog verscheidene uren voort-
branden.
Men schat de aangerichte schade zeer
Koog.
Omtrent de oorzaak van den brand ver
teert men in het onzekere, omdat de wacht
men. Ook verblijdde een Bondsvriend ons
1916 met eene trroote hoeveelheid heesters voor
dit park. Gelukkig, voorbeelden trekken!
De Kwartgulclen-vereenïsring versterkte de
Bondskas in 1916 met 5988.57, waardoor het
totaal der weldaden, door 's Bonds goede fee
non hem bewezen, tot een bedrag van
120360.72* werd opgevoerd. Wat zou er van
den Bond-terecht gekomen zijn, indien hij haar
niet hoog genoeg te waardeeren steva u:°t ge
had had? Nu teren vier zijner ontginningen op
haar kracht. Alleen Park 1815 bedruipt zich zoo
lang mogelijk nog zelf.
In het ontginningsbedrijf ging heel wat om.
Aan de cultuur van zijn gronden besteedde de
Bond T6448,595; aan exploitatiekosten
ƒ104.30 voor belastingen,40.50 voor tiend
recht, 13,96 voor premiën van brandassuran-
tie en de reeds genoemde uftgavcn voor onder
houd van gebouwen en bosschenverzekering, in
totaal ƒ17195,885. Hiervan keerde in den vorm
van huren f 272.75 en uit opbrengst van pro
ducten 8647,25, totaal 8919,98 terug. Hij
behoefde dus slechts 8275.905 te „loppen
Zóó mooi zal het in volgende jaren wel niet
altijd afloopen. Doch de Bond behoort tot de
zulken, die financieel maar liefst bij den dag
leven en zich voor morgen niet bezorgd maken.
Een goed jaar is alweer zóóveel gewonnen. Het
stemt tot blijdschap en erkentelijkheid. Een
groot deel van deze biedt hij aan haar, die zóó
kostelijk voor hem zorgde de Nederlandsche
Heidemaatschappij. Op haar vleugels is hij m
19T<5 wewder heel wat verder gekomen.
Onze plaatsruimte laat niet toe in den breede
over de agrarische bijzonderheden van cul
tuur uit te weiden. Maar een blik er op willen
we toch geven. Goede en minder goede erva
ringen vloeiden op de verschillende ontginnin
gen bont dooreen. Naast voorspoedigen groei
op de eene, liet zichc matige groei op de an
dere opmerken. Ziekten en beschadigingen wis
selden zich in een meer of een minder af. Kunst
mest was moeilijk te verkrijgen en peperduur.
Aan werkvolk was veel gebrek, tengevolge waar
in deze üiden gebeurd, geven te denken, vooral
aan de democraten.
In 1933 heeft link» zich geconcentreerd, tegen
iietgeea ons van het ministerie-Heemskerk bo
ven het hcoid hing. Die concentratie was een
verweer tegen rechts, niets meer en niets min
der. De concentratie is echter niet tot de re-
gverir.g gikcmen, maar de positieve beginselen
van het concentratie-program zijn door het mi
nisterie Cort v. d. Linden doorgevoerd. De
Ouderdomswet ligt gereed. De grondwetsherzie
ning is door beide Kamers afgedaan en wacht
nu neg de sanctie der nieuwe Kamers. Ze zal
brengen algemeen tie-^recht, passief kiesrecht
voor de vrouw, de stemplicht, de gelijkstelling
van openbaar cn bijzonder onderwijs, maar voor-
ui de evenredige vertegenwoordiging. Daardoor
zal de vertroebeling der politiek verdwijnen,
maar niet do beginselstrijd, hetgeen spr. uit
voerig uiteenzet. Elke partij zal eigen staats-
idée propagceren. Voor dc volgende verkiezin
gen zal iedere partij haar beginselen aanprijzen.
Monsterverbonden en Coalities zullen niet meer
mogelijk zijn. De linker partijen zullen ook alom
voor de kiezers verschijnen en trachten overal
centra te stichten. Zoo is het ook gegaan in
den kieskring Utrecht. Tal van afdeelingen zijn
reeds opgericht en meerdere zullen volgen. Bo
venal moeten do beginselen zuiver gesteld wor
den. In <rea Vrijz.-Dem. Bond zijn mannen en
vrouwen bereid deze beginselen tot klaarheid te
brengen en daar het Hoofdbestuur van meening
ts, dal deze actie vroeg moet beginnen, is deze
landdag belegd.
In de grondwet is niet het actieve kiesrecht
voor de vrouw opgenomen. De V. D. B. heeft
daar steeds voor gestreden en daarom doet het
genoegen, dat mevr. v. ftallie— van Embden daar
over het woord zal voeren, waarna het Kamer
lid. dc heer Koster, een rede zal houden.
Mevr. It all ievan Embden zal spre
ken ever dat deel van het Vr. Dem. programma,
dat voornamelijk het vrouwenkiesrecht behan
delt. In de grondwet is nu opgenomen, döt aan
de vrouwen het kiesrecht kan gegeven worden,
voor zoover de wet haar daartoe oproept, ter
wijl alle mannen het kiesrecht hebben gekregen.
Tegenstanders van. bet .touwenkiesrecht rijn er
feitelijk niet meer. Vel worden soms bezwaren
geuit, die echter met van veel beteekenis zijn.
Spr. haalt verschillende uitingen aan van Ka
merleden, die in de Kamer nog bezwaren tegen
het vrouwenkiesrecht te berde brachten. Maar
ze hebben ook wel iets geschiktst gezegd. Zoo
zeido de heer Van Idsingo, dat hij de minst ge
schikte vrouw nog beter acht dan de meest ge
schikte man. De heer Lohman vond het vrou
wenkiesrecht zoo goed ter bestrijding van den
internationalen haat. De heer Merchant wees er
op, dat men steeds vooropstelde, dat de vrou
wen te onbenullig waren voor het kiesrecht.
Maar dat beweert men steeds bij alle nieuwe
groepen en zoodra rij het kiesrecht hadden
waren ze wel benullig er voor. Ook mr. Troel
stra, Loeff en minister Cort v. d. Linden lieten
zich zeer gunstig uit, in woorden zwaar van be
teekenis, o.a., dat de groote beginselen van gods
dienst en menschelijkheid den grootsten steun
vinden in de vrouw. Had men dan terwille van
die beginselen dc vrouw het kiesrecht niet moe
ten gevenMaar Holland is weer bang geweest,
bang om No. 1 te zijn, hetgeen echtev onge
gronde vrees is, daar in tal van Staten reeds het
vrouwenkiesrecht is ingevoerd. Het moet ons
verdrieten, dat Nederland hierin weer kledn is
geweest. Maar ieder land bezit op zijn levens
locomotief machinisten en remmers en het on-
geiukkige in Nederland; is, dat er meer remmers
dan machinisten zijn. Wij hebben den moed niét
tot het doen van een sprong, wij missen te veel
de eigenschap van zich te durven geven.
Het Vrijz. Dem. program heeft het vrouwen
kiesrecht altijd verdedigd. De Vrijz.-Dem. heb
ben er steeds voor gestreden, ook in de laatste
tijden. Maar daarom is het te meer to betreuren,
dat de partij zich niet ideaal heeft gedragen voor
het vrouwenkiesrecht. Wei hebben we gekregen
het passieé vrouwenkiesrecht zoodat vrouwen
de beste wijze om staat, provincie en gemeente
tc besturen. Niets meer, maar ook niets minder.
Dat zoeken, om ieder zooveel mogelijk te geven
leven, geluk en welvaart, kon dat slecht zijn?
Onder hen, die zich bezig houden met politiek
rijn zeker menschen van slecht karakter en er
gebeuren dingen in de politiek, die niet mooi
zijn. Maar dat komt omdat menschen menschen
zijn en blijven. En waar gebeuren geen ver
keerde dingen, waar menschen vorken. Ziet on-
der de kunstenaars, waaronder men vaak met
Zeist. Voor de betrekking van- directeur
aan het levensmiddclenbedriif alhier, hebben
zich 153 niiH-- nvb!
STADSNIEUWSr
Verbod van bakkersnacht-
arbeid.
Nu ook hier de bakkersnachtarbeid bij
raadsbesluit verboden is, is het van belang
het resultaat te vernemen van het onder
zoek dat naar de werking van dit verbod in
Hoorn en Delft ingesteld :s door de Ver.
van Ned. Gemeenten en medegedeeld
de Ieelijkste dingen eigen haan wil doen koning wordt in Gemeentebelangen,
aaien. s er dan ook iets niet goed is, zegt De Hoornsche verordening mist het tijde-
«fln d!»0' Qt t!"1 Ür? 0 C??*" WanJ i bjk karakter van de te Delft notarieel ge-
aan de menschen. De politiek op zich zelf is i i j u i
een van de mooiste uitingen van den mensche bnkkerspatroons
lijken geest. om wegens bchtbesparing vóór 10 uur des
Ieder die' iets roei. voor de hooge ,0„k van 'e,be20^"j Bi.' een
den Staat en de vemeen.» I dergelijke overeenkomst kan met altijd alge-
Staat en de gemeente moet meewerken
naar de mate van zijn krochten om de verbe
teringen te brengen die hij noodig oordeelt. Dat
heele overeenstemming worden verkregen
I en vestiging van nieuwe bedrijven of depóts
samenwerken kan alleen in partij verhand. Het ontbinding nopen,
liefhebberen, het probeeren van de politiek is1 Buiten verwachting heeft het publiek te
uit den booze. Windvanen zijn niet noodig. Men Hoorn en te Delft zonder eenige legen-
heeft noodig streng omlijnde beginselen en daar- f spraak de bezorging van versch brood na
▼oor is noodig een partij te vormen. De een- 10 uur des morgens aanvaard. Geen enkel
linff I on niets. Dat is zoo goed begrepen, dat ingezonden stuk in de plaatselijke bladen,
zelfs de Staatsperdj en de A. T. A. G. een partij „mopper onder het publiek! De ver-
zijn gaan vormen met een program. En dat - l U f
terwijl de leiders alom verkondigden, dat zijHoorn en d,e overeenkom t te
r„n „een panijen wilden weten, terwijl dr. Z Delft worden ,rouw ^eleetd. Slechts twee
Kamerling verklaarde een politieke zuigeling te overtredingen te Hoorn werden bij proces-
zijn. En nu gaan die politieke zuigelingen zelf1 verbaal geconstateerd.
een partij vormen. I Het publiek tracht niet door gebruik van
Wanneer men het niet langer eens is met de I beschuit of gebak des morgens het versche
beginselen der partij kan men er uitgaan. Par-1 brood te vervangen en gaat zich ook niet
in de winkelszoo spoedig mogelijk van
versch brood voorzien. Voor zooverre het
gewoon is zich het brood te doen bezorgen,
bleef het deze gewoonte getrouw.
In gemeenten, waar veel brood door de
póthouders verkocht wordt, zou het kunnen
tijdiscipline moet er zijn, want in de partij moet
samenwerking rijn, ten einde in die partij te
dienen het algemeen belang. Dat is een der
redenen waarom we staan tegenover de soc.-
dertu, die den klassenstrijd predikt en de maat
schappij verdeelt in twee groepen Wij erken
nen niet die twee klassen, noch dat er een strijd
moet zijn tusschen die klassen. Wir arbeiden voorkomen, dat dezen, hun klanten zagen
niet voor een deel, maar voor de geheele £93n naar de broodbakkers, die omstreeks
maatschappij. Wel erkennen we, dat de econo- halfnegen het eerste brood gereed hebben,
terwijl de depóthouders eerst na 10 uur
versch brood kunnen ontvangen. Te Hoorn
leert de ervaring, dat de depóthouders geen
noemenswaardige schade ondervinden.
Een verordening als le Hoorn en een
overeenkomst als te Delft treffen natuurlijk
alleen doel, wanneer uit omliggende ge
meenten geqn brood wordt ingevoerd.
Te Hoorn Koopt het publiek niet in de
aangrenzende gemeenten en te Delft zijn
alle importeerende bakkers tot de overeen
komst toegetreden.
Bezorging van versch brood in gesloten
rnisch zwakkeren meer moeten gesteund wor
den en dat de macht van den Staat moet ge
bruikt worden tot steun van de opstievenden
in de maatschappij, niet alleen van de arbeiders,
maar ook van den middenstand.
De vrijz.-dem. willen gelijken invloed geven j
op het bestuur van den Staat aan aüen, zonder
onderscheid. Algemeen kiesrecht dus voor man
nen en vrouwen. We voelen dot niet als een
machtseisch, maar als een rechtseisch. Allen>
ook de kleinen en gedrukten, hebben recht, mee
te spreken over de wetten, die hun belangen
raken. Ieder ondervindt wel de lasten, vooral in
dezen tijd, van den Staat, daarom ook ieder het
recht om mee te besturen. De mannen hebben a
het algemeen kiesrecht gekregen, maar op de- Pakket- tedoeld m art. 3 der Hoornsche
zelfde wijze als de mannen komt het kiesrecht verordening, komt aldaar niet voor. De be-
den vrouwen toe. Nu is het alg. vrouwenkies- paling werd alleen opgenomen om mogelij-
recht niet te bereiken geweest. Daarnaar te ke vernietiging door de Kroon wegens striid
streven zou een taktische fout zijn geweest. De met de postwet te voorkomen.
vrijz.-dem. hebben zich moeten neerleggen bij De broodbakkers, zoowel patroor
de mogelijkheid van het vrouwenkiesrecht en in lichts, ziin zeer met de verdwijning
de eerste jaren moet de strijd er op gericht rijn,, jiziu.tj i
dat te verkrijgen.
Maar de Vrijz.-Dem. Bond is niet in de eerste
plaats een kiesrechtpartij. De meesten bereiken
in de maatschappij niet de plaats waarop ze
recht hebben, omdat de samenleving' niet geeft
1:T-1 i_ i-
de gelijke ontwikkelingsvoorwaarden voor allen.
Het levensgeluk van den mensch hangt niet af
van maatregelen door den Staat te nemen. Wat
de mensch wordt hangt veelal of, van wat in
den mensch zelf leeft. Maar velen zouden meer
bereiken, als de mogelijkheid tot verdere ontwik
keling er was geweest. En die gelijkheid vragen
we niet alleen op het gebied van. onderwijs, maar
ook voor de woningtoestanden. De kindersterfte
in de arbeiderskringen is veel hooger don in
andere -kringen. Daarvan komt de schuld aan
d'e treurige woningtoestanden, waarin de Stoet
verbetering moet brengen. In tal van gemeenten
vindt men krotten, nog niet goed genoeg om
onze huisdieren te bergen, Eo het is niet rao-,
den nachtarbeid ingenomen. Getuigd werd,
dat de arbeid in tegenstelling met voorheen
thans met meer lust en opgewektheid ver
richt wordt. Met frissche kracht wordt de
arbeid hervat, nadat geslapen is in dien tijd
van den dag, waarin geen gerucht van het
gezin, van^ie buren of van de straat den
slapende stoort. De arbeid wordt nu ook'
vlugger verricht en meer zorg kan aan de
broodbereiding besteed worden nu het
geen jachten meer is om maar zoo vroeg
mogelijk gereed te komen T
Het verschuiven van den aanvang van den
bakkersarbeid van 4 op 6 uur des morgeni
leverde geen enkele moeilijkheid op. In
eenige bedrijven moest het aantal ovens
worden uitgebreid. Overigens behoefden*"
geen kosten gemaakt te worden. Ook uit*
breidiiw van Dersoneel yond xüei ulaaU-