fi° 12 Tweede Blad. 16- Jaargang. DE EEMLANDER". Zaterdag 14 Juli 1917. BIJITF.NI.AND. UIT DEN OMTREK.^ FEUILLETON. Strijdende Zielen. u j MARIE VAN VERSENDAAL. Hoofdredactie. Mf Q VAN SCHAARDENBURG. Uitgevers: VALKHOFF Co. ABONNEMENTSPRIJS: tu 8 maanden voor Amersfoort f Idem franco per post Per week (met gratie verzekering tegen ongelukken) - Afzonderlijke nummers - 0.05. Wekelijksoh bijvoegsel ,Dt Hollandacht Puitvrouw' (onder redactie van Thérèso Hoven) per 3 mnd. 50 cl». ■Wekeliikseh bijvoegsel „Wtrcldrerui" por 8 mnd. 58 ets. Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 46. Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS DER AD VERTEN TI ÉN. Vnn 1-5 regelsf 0.80./ Elke regel moor0.15. Dienstnnqbiodiogon 1—5 regols 0.50* Groote lettors nn.vr plaatsruimte. VooiOmndel on bodryl bestaan zoer voordoolige bepalingen tot het herhaald advorteeren in dit Blad, bn abonnement. Eene circulaire, bevattonde do voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. s— De Staatscourant van 13 Juli bevat o. a. 9e volgende Kon. besluiten: benoemd tot griffier bij het kantongerecht te Rotterdam mr. P. W. Boll, substituut-grif fier bij den Hoogen Raad; benoemd tot gewoon hoogleeraar in de let teren en wijsbegeerte aan de Rijksuniversiteit te Utrecht voor het onderwijs in de Hebreeuwsche letterkunde en de Israëlitische oudheden mr. dr. Th. W. Juynboll, thans adjutor interprctis legati warneriani te Lei den; benoemd tot verpleegster aan de kraamin richting der Rijkskweekschool voor vroed vrouwen tc Rotterdam, mej. J. Dronkcrs te Bussum. De Duitsche gezant bij Ilr. Ms. Hof, «dr. Rosen, is gisteravond van zijn verblijf in (Duitschland op zijn post teruggekeerd. Diplomatieke vertegenwoor diging. In aansluiting aan het bericht omtrent de toevoeging van de hecren mrs. Ridder van Rappard en Paulus. aan de Nederlandschc gezantschappen onderschei denlijk te Berlijn en te Constantinopel in ver hand met de bescherming van de belangen (der Vreemde onderdanen aldaar, vernemen iwij dat eerstgenoemde hedert naar zijn be stemming is vertrokken, terwijl mr. Paulus enkele dagen geleden reeds daarheen ver trok, en dat zij hunne function met den titu- lairen rang van Minister-Resident zullen uit oefenen. Brug over den IJsel. Naar wij ^r- ncmen zal de commissie van rapporteurs uit de Tweede Kamer, nopens hel wetsontwerp tot het bouwen van eene brug voor gewoon verkeer over den Gelderschen IJsel nabij het Kalervcer, alvorens haar eindverslag vast te stellen, mondeling overleg plegen met dr. Lely, Minister van Waterstaat. Het overleg zal' a.s. Woensdag 18 dezer plaats hebben voor den aanvang van de Kamer-vergadering. f'fiderland en de oorlog. We jltlicrten voor onze scheepvaart. Heden hadden de Ministers van Ma rine, van Landbouw, Nijverheid en Handel en van Buitenlandsche Zaken aan het De partement van Landbouw eene conferentie met vertegenwoordigers van de Neder- landsche Reeders vereeniging in verband met de moeilijkheden welke de scheepvaart ondervindt. Deze conferentie heeft plaats op verzoek van de Reedersvereeniging. Onze zeevisscherij. Hel verongelukken van den stoomtrawler „Elisabeth" was oorzaak, dat verschillende zeevisschers te IJmuiden Donderdag weiger den uit te varen. Niettemin ^vertrokken nog elf stoomtrawlers ter visscherij. Naar dq berichtgever van het Hbld. ver neemt, hebben verscheidene schippers hun ontslag genomen, omdat zij de zee niet meer veilig achten. De E x p o r t-C e n t r a 1 e. Het bestuur van den Middenstandsbond heeft an de ministers van financiën en land bouw een adres gezonden waarin het zegt, dat het do wenschelijkheid erkent van een meer gecentraliseerde regeling van den uit voer. dat het noodig is dat de diverse organisa ties, commissies enz. worden opgeheven, daar door de groote verscheidenheid dezer lichamen het onmogelijk is te voorkomen dat de opgelegde taak op verschillende wijze geschiedte dat het daarom zeer aanbevelenswaardig wordt geacht een centTaal lichaam op te richten dat dit centraal lichaam een Staats lichaam behoort te zijn, waarvoor de Regee ring de verantwoordelijkheid aanvaardt en deze zich laat voorlichten door vertegen woordigers van handel, nijverheid, land- en tuinbouw, veeteelt en visscherij dat het de taak van dit Staatslichaam zal zijn de beoordeeling van het gevaar of wei geren v&n exportconsenten, het daaraan ver binden van voorwaarden of contra-prestaties naar een vasten regel en eventueel het doen van heffingen, die bij de wet geregeld moe ten zijn; dat het noodzakelijk is, dat de handel niet wordt uitgeschakeld en dus bepaald wordt dat genoemd centraal bureau geen eigen zaken drijven mag; dat het noodig is te bepalen, dat deze regeling v&n kracht is tijdens dezen oorlog en zoo lang daarna, als kan geacht worden dat de toesfand weer normaal kan genoemd worden. Gestie rijksgraanbedrijf. De Minister van Landbouw heeft onder dankbetuiging ontbonden de destijds inge stelde commissie voor het onderzoek naar de gestie van het rijksgraanbedrijf. Geen zeeslag. De geruchten, betreffende een zeeslag nabij de kust van onze Noord-Hollandsche- eilanden zijn ontstaan door een loofc alarm van de kustwacht. Als gewoonlijk was een Duitsch flottille, bestaande uit ongeveer 20 schepen (torpe dobooten, mijnenleggers en lichte kruisers) bezig in het mijnenveld. Doordat een pnar mijnen ontploften en bovendien aan den -horizon schepen zichtbaar waren, vermoe delijk Engelsche, die met zoeklichten werk ten, waardoor flikkeringen ontstonden, die aan kanonvuur deden denken, meende de kustwacht dat een gevecht op komst was. Te meer omdat de Duitsche schepen zich ver wijderden. Hierop werden de Hollandsche autoritei ten gewaarschuwd en werden de „Korte- naer" en een 6 tal torpedobooten uitgezon den. Zij koaden echter onverrichter zake terug- keeren. Over de grens gekomen. Te Maastricht is 1 ontvluchte Rus aan gekomen, die bij Simpelveld over de grens was gekomen. Te Thorn zijn twee uit Duitsche krijgsge vangenschap ontvluchte Russen over de grens gekomen. Centrale leder- en huiden- b e u r s. In een Donderdag te Rotterdam ge houden vergadering is besloten tot oprich ting vaa een vereeniging van Nederlandsche delijk reglement, door de vergadering goed gekeurd. Groothandelaren in ijzer- waren. Onder leiding van mr. H. Bijle- veld Jr. is te Amsterdam een vergadering gehouden, waar besloten is een Bond van Nederlandsche groothandelaren in ijzerwa ren en aanverwante artikelen op te richten. Een voorloopig bestuur werd samenge steld uit de heeren A. B. van Leer, voorz., lid van de firma gebrs. Van Leer te Amster dam, A. Leeuwenberg, penningmeester, di recteur van de naaml. venn. Leeuwenberg Zonen's* ijzerhandel te Amsterdam, Joh. H. v. d. Meiden te Amersfoort, lid van de firma Joh. v. d. Meiden, G. Kolff, lid van de firma Robbert Kalff Co. te Amsterdam, J. H. A Höweler, secretaris, directeur van de naaml. venn. Höweler Co.'s ijzerhandel te Am sterdam. De evenredige vertegen woordiging en de anti-grond wet s m a n n e n. In verband met de te ver wachten aanneming der aanhangige grond wetsherziening en de dan- in 1918 noodige nieuwe verkiezingen volgens de evenredige vertegenwoordiging is te 's Gravenhage een comité in wording, dat zich ten doel zal stel len in den kieskring 's Gravenhage een can- didatenlijst in te dienen en deze te verbin den met naar het hierna geformuleerde hoofdbeginsel opgemaakte candidatenlijsten in andere kieskringen. Met het oog op den ontredderden staat waarin de oorlogstoestand en onder den druk daarvan de ver uitgebreide staatsbe moeiing ons land hebben gebracht, wenscht het comité slechts candidaten voor te stellen en te steunen die willen medewerken om die staatsbemoeiing zoo spoedig "mogelijk te beperken binnen de grenzen welke de eer bied voor de staalkundige en economische vrijheid der bur ger ij en zorg voor een zuinig en nauwgezet beheer der open bare kassen noodzakelijk maken. Behoudens handhaving van dit hoofdbe ginsel stemmen de gekozen over alle voor stellen en Regeeringsdaden naar eigen op zakelijke overwegingen gevestigde overtui ging. De geestverwante kiezers zullen ten aan zien van deze onderwerpen hun invloed moeten doen gelden bij de keuze der can didaten en bij de stemming zalve. Van de tegenwoordige leden der Tweede Kamer kunnen slechts zij in aanmerking ko men die in overeenstemming met dit hoofd beginsel de terugwerkende pensioen-aan spraken nog goedkeuren noch aanvaarden, welke het aanhangige voorstel hun verleent terzake van de vervulling van hun mandaat in afgeloopen jaren, waarvoor zij de bij de Grondwet bepaalde schadeloosstelling heb ben genoten. Slechts de zoodanigen toch zullen het rfoo- dige zedelijke gezag bezitten om de tallooze ook na het ophouden van den oorlogstoe- huiden- en lederbeurzen, welke gevestigd zal stand te verwachten aanspraken op verzor- zijn te Rotterdam, met locale beurzen te Rotterdam en Amsterdam. De door de commissie van voorbereiding ontworpen statuten voor de centrale en de locale Beurzen werden evenals het huishou- gmg uit de openbare kas binnen rechtmatige grenzen beperkt te houden. Voorloopig fungeeren als president mr. S. van Houten, Riouwstraat 6, en als secre taris J. J. K. Enthoven, Statenlaan 25. Betooging te Hellendoorn. Woensdag trokken naar het Hbld. meldt een 150-tal vrouwen in optocht van Nij- verdol naar het gemeentehuis te Hellen doorn. Een vijftal werd bij den burgemees ter toegelaten, wien zij hun stijgenden nood I klaagden. Dienzelfden morgen ontving de burgemeester een 5-tal afgevaardigden van de werkliedenorganisaties, die mede oandron gen op goedkoop meel, goedkooper sajet en klompen en op verhooging van 't loon. Des middags verscheen die deputatie in den raad, aan wien dank gebracht werd voor hetgeen reeds is gedaan en waarbij tevens met klem van redenen op nog uitvoeriger maatrege len werd aangedrongen. De burgemeester beloofde te doen wat mogelijk is; alleen werd het houden van op tochten ontraden; het is voor de menschen niet goed en maakt een slechten indruk. Want het zijn een paar jonge socialistische openbare onderwijzers en onderwijzeressen die heel de agitatie op touw zetten, aldus de burgemeester. Hij gaf de deputatie den raad zich niet op te laten zetten door on ervaren jongelieden, maar liever zelf op het gemeentehuis te komen spreken. De voor zitter van de afd. Nijverder! der S. D. A. P. beloofde, dat optochten niet meer voor zul len komen. De Raad besloot, hoewel de rekening een tekort-van 10.000 aanwijst, een crediet van 20.000 te openen voor verstrekking van goedkoopere levensmiddelen. Hongerende ^ippen. Een lezeres van hel Hbld. wijst cr op, dat paddestoelen, in een oven gedroogd en daarna gemalen, een uitmuntend krachtvoer geven voor kippen, ter wijl dit voer buitendien zeer is aan tc bevelen bij de varkcnsfokkcrij en wel als krachtvoer voor de jonge biggen. Dit paddestoelen-voeder heeft een enorm hoog eiwitgehalte cn wordt door de dieren gaarne genuttigd. Aangezien de „zwammen*' door het groote publiek in Nederland niet worden gegeten, zou het mogelijk goed zijn om den in dezen aan onweders rijken zomer zeker wcelderigen oogst tc doen inzamelen en aan de hongeren de kippen en biggen te geven. Zouden dc pad- vindersofdeclingen niet bereid gevonden wor den om voor het verzamelen in dc boschrijkc streken, natuurlijk onder deskundige leiding, zorg tc dragen? Enkele goede soorten zijn ge makkelijk cn spoedig te herkennen. Het drogen der zwammen moet vlug gebeu ren, omdat ze door hun hoog eiwit-gehalte aan spoedig bederf onderhevig zijn. Men kan liet drogen opdragen aan de een of andere groentc-drooginrichting die dat werk zeker legen niet tc hoogc kosten zal kunnen ver richten. Brutale aanranding. Gistermid dag omstreeks 12 uur werd op den Dam te Amsterdam een voorbijganger door een onbe kend individu aangegrepen, die trachtte hem zijn gouden horloge met keltirfg te ontruk ken. Twee ijlings toegeschoten burgers gre pen den dader van dezec brutale aanranding op klaarlichten dag cn leverden hem aan de politie uil. liet horloge wered later op straat terug gevonden. Door den trein gedood. Gis termorgen is nabij het station Klimmen Ransdaal een vrouw in aanraking gekomen met een trein, komende uit de richting Heerlen, met het noodlottig gevolg dat zij onmiddellijk werd gedood. Kuntt cn Wetenschap. A. B. H. V e r h e y. De heer Anton B. H. Verhey te Rotterdam is ernstig onge steld. Hij is, naar de N. R. Ct. meldt, Woens dag op het onverwachts naar het ziekenhuis gebracht, wijl de doctoren een snel operatief ingrijpen noodzakelijk achtten. De toestand: blinde darm-ontsteking met een begin van buikvliesontsteking heette ernstig. Alex Saalbor n. Naar de Tel. ver neemt is de heer A. Saalborn, de beken le regisseur, Woensdag bij een derailleme \i tusschen Hoorn en Zwaag, gewond en na f het'ziekenhuis te Hoorn vervoerd. Zijn to - stnnd bevredigend. B a a r n, 13 Juli. De Gemeenteraad heeft heden besloten, om, gezien de steeds druk kender wordende tijdsomstandigheden en de duardoor grooter wordende moeilijkheden voor werklieden en ambtenaren om met hun bezoldiging .rond tc komen, een duurte- toeslug te verleenen in dier voege, dat mei ingang van 1 Augustus 1917 aan alle amb tenaren, beambten, en werklieden in vasten en lossen dienst der gemeente die gehuwd of ongehuwd-kostw inner zijn, een duurtetoe- slag zal worden betaald, tot een bedrag van 12 van het jaarloon in huhne gemeente lijke betrekking(en) genoten, met een alge» meen geldend maximum van 120 en een algemeen geldend minimum van 80. Voor dezen duurtetoeslag zullen slechts in aanmerking komen zij wier totaal inkomen een bedrag vSn 2550 niet te boven gaat. De tijdelijke loonsbijslag voor het loss© gemeentepersoneel, bedragende 90 cent op een loon van 12 blijft daarbij behouden. De nu getroffen maatregel zal de gemeente ongeveer 6000 kosten. Aangenomen werd een voorstel van B. en W. om naar aanlei ding van het verzoek van het bestuur der Baarnsche Stichting voor Woningverbete ring te besluiten: lo. tot uitgifte in erfpacht van een» ge deelte van het terrein kadastraal bekend ge meente Baarn, sectie B no. 6258 (Heuvel- oord) aan vorengenoemde instelling. 2o. tot het verleenen van geldelijken steun, aan die instelling vooi; den bouw van 24 arbeiderswoningen in het belang der volkshuisvesting. De burgemeester deelde voorts mede, dat het rijkskolendistributiekantoor heeft be richt, dat voor de gemeente Baarn 35000 kub. M. minder gas wordt toegestaan, dan door de gemeente als noodzakelijk quantum was opgegeven. Deze maatregel, die voor Baarn zeer onaangenaam is, zal tot gevolg hebben, dat de aanvankelijk toegestane iet wat ruimere hoeveelheid gas weder moet worden ingekrompen en de ingezetenen zul len worden aangespoord 'ot de pijnlijkste zuinigheid. De burgemeester heeft over de zen buitengewoon beperkenden maatregel getelegrafeerd met het rijksdistributiebu- reau, maar geen verandering kunnen ver krijgen. Als van ouds zal dus voortaan weer 35 dienen te worden bespaard. Hoe die bezuiniging zal moeten worden bereikt, is vooralsnog een raadsel, nu tal van inwoners wegens, gebrek aan brandstof op gas moeten koken. Vrouwen permitteeren niet dat 'n ander kwaad spreekt van haar man; dat recht wil len zij zich zelf vctorbehouden. Roman van Helene Dickmar. Geautoriseerde vertaling uit het Noorsch door M. VAN DER' LINDEN-VAN EDEN. 46 Ellen had de school verlaten en ging naar het kerkhof. De mist en de rook was tusschen ■de huizjn nog dichter dan ergens anders, zij maakten de gevels bijna onzichtbaar cn belet ten de ademhaling. Het was alas in een don keren schemer gehuld, terwijl het nog mid den op den dag was. De kerkklokken luidden. Het was het doo- «denldokje, ïïet uur van begraven, het „me- ttadl° m°r^" van Aderen dag in dc bezige I "v°He klank vervulde de gansche lucht. En Ellen luisterde, zoolang de klok ep e. Die klank trilde nu in iedere zenuw van haar wezen, tol diep in haar ziel. En ten laatste overstemde die al het andere. Al hel geruisoh^der stad was als gesmoord zij hoorde geen ander geluid dan het luiden der klok. Als zwijgende schimmen ijlde alles haar voorbij alles bewoog zich door elkander, onwezenlijk als in een droom. En deze diepe, sterke klank, het m e m e n t o m o r i der doodsklok, werd haar plotseling als het leven zelf! Dit was het eenig wer kelijke, sterke, kloppende leven in de gehecle wereld het alles overviinnende, het alles overweldigende! En er kwam een angst over haar, een aan drang om den last van zich af te werpen, weg le komen uit den cirkelgang van gedachten, die haar ziek cn ^krankzinnig dreigde te maken... Zij zag opmerkzaam rond. Zij begon de menschen nauwkeuriger te beschouwen, die daar zoo stil en haastig en geruischloos voor bij gleden... Maar wat was dat? Al deze vrouwen droe gen zwarte, lange sluiers juist zooals zij! En de zwarte sluiers omlijstten vermoeide, bleekc gezichten met oogen, die nog bleven staren in de smart die zich niet konden losmaken van deze gruwzame nabijheid van den dood, die ook hun geluk, hun levensgeluk had geroofd. Ellen hijgde naar adem. Zij wendde zich af. Zij wild e, zij moest andere gezichten zien frissche blijde... Maar zij waren er niet. Zij kon ze niet zien. Zij waren er niet. Niet tusschen al die mannen en vrouwen, ouden en jongen. Al deze gezich ten waren kleurloos, om den mond hadden zij smartelijke trekken en in hun oogen lag dat vermoeide, dat onderdrukte, dat dulden de, hetwelk herinnerde aan gewonde, gepij nigde dieren!... Bij Ilaralds graf, dat nog slechts een aard hoop was, waarop een half vergane krans lag, zette zij zich neder op een bank de han den ineengeklemd in haar schoot, en de oogen brandènd als in vertwijfeling... Maar toen geschiedde er iets. Het was alsof de van binnen opgeslotene, rustclooze, afmat tende smart in haar borst brak, het was haar alsof die haar eigen ziel geworden was deze smart, die zich met yde vleugels gestooten had tegen den kouden, ondoordringbaren muur der hopeloosheid zij baande zich nu plotselinge een weg "ontsnapte uit haar donkcr-e gevangenis! En een gewaarwording van wonderlijke vei ligheid, van stille zekerheid, zonk op haar neer: „Z ij is niet allee n". Ilarald is niet dood. Hij is haar nabij. Zij kan hem naderen, hem ontmoeten. Hier overal altijd! En "de ruimte rondom haar is niet meer dood en ledig, niet meer benauwd door voch tige, verstikkende nevels. Zij gevoelt een adem van iels zachts en warms in dc lucht een verlichting. Het is, als werd er een brug geslagen tusschen haar cn een onzichtbare wereld. Een wereld, waarin hii geloofde, waarop hij hoopte. Een wereld, die boven de wetten dezer aarde stond, waarin zij tot nu toe had geleefd. Er had slechts een verhui zing plaats gehad een weeroprich- ting. En in dit oogenblik, scheen hel haar alsof zij Ilarald nu eerst geheel begreep. Zij begreep zijn slrjjd van zijn jongelings jaren, zijn vyrigca wensch om deze twee werelden met elkander te verbinden. Niet slechts in de groote uren van het leven, maar ook in de kleine dingen van iederen dag, zoo dat de grootheid van dc ééne de andere met iets van haar eeuwigen,, gouden glans kon overslroomcn. Voor hem lagen deze twee werelden dicht bij elkaar cn hij wist dat de eisch der onsterfelijkheid van den mensch de sleutel is, die den toegang lot die hoogere wereld openh maar dat cr sleehls één kracht der ziel is, die den band tusschen die 'wee werelden vastlegt „De 1 i c f d c." Door de groote liefde, waaraan zij zich nooit had mogen geven, maar die haar toch haar leven in idealen had getoond door deze ziet zij nu de verheerlijking van nüe mensclielijkc liefde, gevoelt zij dat in al de uitingen daarvan het geheim van het leven zelf ligt verborgen 1 En alles wat zij heeft liefgehad zij, die haar voorgegaan zijn, haar vader, haar bloed verwanten, haar vrienden hel is alsof zij haar mee trekken, hooger en booger in het licht, in begrijpen... Zij ziet hen allen voor zich levend verheerlijkt hun glimlach, liun blik", hnn stem het kurte oogenblik van geluk, dat zij hebben beoogd het korte oogenblik van liefde, wanneer de eene ziel zich tot dc andere buigt zich zelf gevende, zich zelf vergeten- dc in warmte, in reinheid, in bewondering, in vreugde, in medegevoel alles als een duur zame, oneindige, rijke slroom, veredeld, ge" louterdZij ziet het ook als een onbestemd verlangen voor zich zelve, eenmaal, als niet ver verwijderd1-.-Het leven is immers zoo kort het is haar als kromp het samen tot een handvol dagen!.. En dan het gcheele we zen van den mensch vol van liefde. De koninklijke wet van den Menschenzoon vol bracht, voltrokken en dc beide werelden voor altijd verzoend! Nu begrijpt zij, nu kan zij Harald nieÉ meer terug wenschen zij W i 1 het niet! Zij .ziet hem* voor zich denkt aan zijn zachlcn, pijnlijken glimlach. Ach was cr iemand in do wereld die glimlachen kon zooals hij! Neen neen zij durft hem niet terug wenschen lot strijden tot dulden tot lijden Op dit oogenblik stroomt er als een gevoel van geluk door haar heen een gevoel van dankbaarheid, dat haar oogen met tranen vult. En zij vouwt de handen en er is een glim" lach op haar lippen, terwijl zij fluistert, tel kens weer: Nu is zij vrij, je vermoeide ziel! Nu is zij vrij! EINDE. >1

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 5