Eerste Blad. IB"' Jaaroang „DE EEMLANDE R". Zaterdag 18 Augustus 1917 ~B UITEN LAND. BINNENLAND. Hoofdredactie: MARIE VAN VERSENDAAL. Mr. D. VAN SCHAARDENBURG. Uitgevers VALKHOFF Co. A-BONN EMENTSPRIJS Per 8 xxuuuiden *001 A.m©rafocrt-%« f 1.50. Idem frarco por poet2.00. Ter weet (mot gratis von»korio& tegon ongolukkon) Aïae^derli.Vo nummers W«k©lijk*ch b\jrocn*l HoUandtcKê Buuvrouw' rodeoti© ren ThCrès© Horen) por 8 mnd. 50 ets. W«kelijktch bijvoegsel nWrreldrtvU$' per 8 xand. 52 ets 0.14. 0.05. (ondor Bureau: Arnhemsche Poor-twal, hoek l)trechtschestr. Intercomm. Telefoonnummer 66. f O.NO. - 0.15. - 0.50. PRIJS DER ADVERTENTIEN Van 15 regels Elke regel moer Dienstnanbiodingon 1—5 regels Grooto lettors naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan zoor voordooligp bepalingen tot hot herhaald advorteoron in dit Blad, bij abonnement. Eene circulaire, borattendo do voorwaarden, wordt op aanvraag toegozondon. Als de lijsterbessen dragen... door Mevr. E. H. DU QUESNE-VAN GOGH. Als de lijsterbessen dragen, Bessen, rijpe, rood als bloed. Rijzen vele vreemde vragen In het mijmerend gemoed; Droeve, a's de witte kelken Zwijgeni. drijvend o*» den vloed. Die daar leven en verwelken, Die geen zonlicht kleuren doet* Naar der wereld lotsbeschikking, Vragen, twijflend nu en don, Naar de gruwb're krijgsverschrikking Al vergeefs of ik ze ban Uit mijn denken; altijd weder Onbeantwoord voor mijn geest, Trekt een hand met rechten veder Raadselschrift, dat niemand leest. Als de lijsterbessen dragen, t Bessen, rijpe, rood als bloed, Rijzen onverklaarde vragen Voor het mijmerend gemoed. De oorlog. Het vredesvoorstel van den Pans. De vredesnota van den Paus luidt in haar geheel aldus: Aan de Hoofden der Volkeren, die met elkander in oorlog verkeeren. Sedert het begin van Ons Pausschap na men wij Ons te midden der verschrikkingen van den vreeselijken oorlog, die over Europa is losgebroken, drie zaken voor: het bewaren eener volstrekte onpartijdigheid jegens alle oorlogvoerenden, zooals betaamt aan hem, die de gemeenschappelijke Voder van allen is en die al zijne kinderen met gelijke tee- derheid bemint; onophoudelijk ons best te doen om allen zooveel mogelijk goeds te bewijzen zonder uitzondering van persoon, nationaliteit of godsdienst, gelijk Wij ver plicht zi n krachtens dë algemeene wet der naastenliefde en de verheven geestelijke zending, Ons door Christus toevertrouwd; en eindelijk, zooals Onze vredelievende missie eveneens eischt, voor zoover het in Onze macht ligt niets te verzuimen van datgene, wat zou kunnen bijdragen tot verhaasting van het einde dezer ramp door pogingen om de volkeren en hunne hoofdervop te wekken tot gematigde besluiten, wanneer zij treden in de gedachtenwisseling over een recht vaardigen en duurzamen vrede. Ieder, die tijdens de drie smartelijke jaren, welke thans achter ons liggen, Onzen arbeid heeft gevolgd, zal gemakkelijk erkennen, dat, terwjjl; Wij steecis getrouw bleven aan Ons besluit van volkomen onpartijdigheid en aan Onze actie van naastenliefde, Wij ook nooit hebben opgehouden de natiën en de regee ringen der oorlogvoerenden te vermanen weer broeders te worden, hoewel niet alles wat Wij deden om dit zeer edele doel te be> reiken, openbaar is geworden. Aan het einde van het eerste oorlogsjaar richtten Wij tót de strijdende volkeren de le vendigste vermaning en gaven Wij hun te vens den te volgen weg aan om tot een duur zamen en voor allen eervollen vrede te gera ken. Helaas, Onze vermaningen werden niet gevolgd en de oorlog werd met harnekkig- heicj nog twee jaren voortgezet met al zijne verschrikkingen; zelfs werd hij nog wreeder en breidde hij zich te land en ter zee, ja, tot in de lucht uit en men zag over onverdedigde steden, over vreedzame dorpen en onschul dige bevolkingen schrik en dood nederdalen. Thans kan niemand zich voorstellen, hoe het lijden van alfen zich zou vermenigvuldigen en zou verergeren, indien opnieuw maan- en' ia noo erger, nieuwe jaren zich zouden voegen bij deze bloedige drie jaren. Moet de beschaafde wereld tot een doods- veld v.orden. Moet het roemrijke en bloeien de Europa, door een algemeene krankzinnig- w^.V'anPgrepen' den tegemoet? W il het de hand aan zich zelf slaan tot zelf- moord f In een zoo angstwekkenden toestond en tegenover zoo ernstige bedreiging zenclen •Wij, die geen enkel bijzonder politiek doel najagen cn geen gehoor geven aan de wcnschen of belangen van wie ook der oor- .og\ oerenden, daar Wij alleen worden be leid door het besef van Onzen verheven p».ch. als algemeen vader der geloovigen en bewogen worden door het smeeken van onze kinderen, die vragen om ons ingrijpen ten onze vredestichtende woorden op den w*8 van menschclijkhcid en rede op- rz JJ,euy ^8n kreet om vrede de wereld in en hrnleuwen het dringende beroep op allen, in wier handen het lot der volken is gelegd Om ons intusschen niet opnieuw te be palen tot algemeene bewoordingen, gelijk de omstandigheden Ons dit in het verleden wcnschelijk deden voorkomen, willen Wij thans overgaan tot afgebakende en practi- sche voorstellen en de regeeringen der oor logvoerende volken uitnoodigen overleg te plegen nopens de volgende punten, welke de grondslagen schijnen te bevatten voor een rechtvaardigen en duurzamen vrede, aan hen de zorg overlatende om nader deze voorstellen te detailleeren en aan te vullen. Allereerst zal als fundament moeten die nen, dat in de plaats van de stoffelijke macht der wapenen, de zedelijke macht van het recht worde gesteld. Hieruit volgt, dat allen zich in rechtvaardigheid met elkaar verstaan over de gelijktijdige en wederkee- rige afschaffing der wapentoerusting vol gens de regelen en waarborgen, welke ver- eischt worden voor de handhaving der open bare orde in eiken Staat. In de plaats van de legers moet voorts het instituut van arbitrage treden met zijn ver heven vredelievende werkzaamheid, volgens nader overeen te komen vormen en dwin gende bepalingen ten aanzien van eiken Staat, die weigerachtig mocht zijn om de internationale geschillen aan arbitrage te onderwerpen of de beslissing daarvan te aanvaarden. Wanneer eenmaal het oppergezag van het recht aldus is vastgesteld, dan moet elke hinderpaal voor het vreedzaam verkeer der volkeren worden weggenomen door de ver zekering eveneens door middel van een te ontwerpen regeling van de ware vrij heid en gemeenschappelijkheid der zeeën, een regeling, welke eenerzijds talrijke oor zaken van strijd zou uitsluiten en anderzijds voor* alle volken nieuwe bronnen van wel vaart en vooruitgang openen. Wat de te herstellen schade en de oor logskosten aangaat. Wij zien geen ander .middel om de desbetreffende kwestiën op te lossen dan door het stellen van het alge meen beginsel der volledige en wederkee* rige kwijtschelding, ook gemotiveerd overi gens door de vérstrekkende voordeelen, voortvloeiende uit de algemeene ontwape ning, zulks te meer omdat men het voortzet ten v-an de slachting om redenen van ec<y nomischen aard niet zou verstaan. Wanneer intusschen aan dit beginsel in sommige gevallen bijzondere redenen in den weg mochten staan, moet men die met rechtvaardigheid en billijkheid beoordeelen en overwegen. Deze vreedzame verdragen zijn echter met al de aanzienlijke voordeelen, welke -zij me debrengen, niet mogelijk zonder teruggave, over en weer, van de gebieden, welke thans bezet worden gehouden. Hieruit volgt' voor Duitsohland volledige ontruiming van België met waarborging van zijne algeheele politieke, militaire en eco nomische onafhankelijkheid tegenover elke denkbare mogelijkheid; en op gelijke wijze ontruiming van het Fransche grondgebied Van de zijde der andere oorlogvoerende partijen zou een gelijke teruggave der Duit- sche kojoniën moeten plaats hebben.'Wat de vraagstukken betreffende bepaalde ge bieden aangaat, zooals die, welke tussohen Italië en Oostenrijk, Duitschland en Frank rijk gerezen zijn, er bestaat met het oog op de ontzaglijke voordeelen van een blij- venden vrede en de daarmee gepaard gaan de ontwapening, grond voor de hoop, dat de bij den oorlog betrokken partijen over deze vraagstukken zullen beraadslagen met gevoelens vdn verzoening en rekening hou dende voor zoover het rechtvaardig en mo gelijk is zooals Wij dit voorheen reeds verklaarden met_de aspiraties der volke ren, aan het algemeen heil der volkerenge meenschap de bijzondere belangen onderge schikt zullen maken. Eenzelfde geest van billijkheid en recht vaardigheid zal de overweging der andere territoriale en. politieke kwestiën moeten bezielen, inzonderheid die betreffende Ar menië, de Balkanstaten en de streken, wel ke deel uitmaken van het vroegere konink rijk Polen, welk land om zijn edele histori sche traditiën en zijn vooral in den huidigen oorlóg uitgestaan leed, in zeer bij zondere mate de sympathie" der volken op zich zou moeten vereenigen. Dit zijn de gewichtigste grondslagen waarop Wij meenen, dat de toekomstige wederinrichting van de samenleving der volkeren moet steunen. Zij zijn in staat den terugkeer van dergelijke conflicten onmo gelijk te maken en een oplossing voor te bereiden van de economische kwestiën, zoo belangrijk voor de toekomst en het stoffe lijk welzijn van ölle oorlogvoerende stoten. Terwijl wij deze grondslagen voorbehou-; den aan u, die in deze tragische tijden de 1 bestuurders zijt van het lot der oorlogvoe rende volken, zijn Wij van zoete hoop ver vuld, dat Wij ze zullen aangenomen zien en aldus zoo spoedig mogelijk den verschrik- kelijken strijd zien staken, die hoe langer hoe meer een doellooze slachting schijnt te worden. De gonsohe wereld erkent, dat aan beide zijden de eer der wapenen onbevlekt is gebleven. Geeft daarom aan Onzen op roep gehoor en aanvaardt de vaderlijke bede welke Wij u dóen geworden, in den naam van den goddelijken Verlosser, den Vorst des Vredes; overdenkt uwe zware verant woordelijkheid voor God en voor de men- sohen. De vrede en vreugde van tallooze huisgezinnen, het leven van duizenden jon gelieden, kortom het geluk der volkeren; aan wie gij volstrekt verplicht zijt hun de zegeningen des vredes te verschaffen, han gen van uwe beslissingen af. Moge de Heer u besluiten ingeven, welke met Zijn alierheiligsten Wil overeenkomen. Moge de Hemel verstaan, dot gij met de dankbare instemming van uwe tijdgenooten ook bij de toekomstige geslaohten den schoonen naam verdient van Vredestichters. Wij zijn in het gebed en in de boetedoe ning vereenigd met de zielen van alle ge loovigen, die om den vrede smeeken, en wij bidden Gods rasd en voorlichting voor'u af. Van het Vaticaan, 1 Aug. 1017. BENEDICTUS XV. Melbourne, 16 Aug. (R.) De se raf, t heeft zonder debat en zonder stem- nvng een motie verworpen waarin gezegd wordt dat de tijd voor de rijksregeering ge komen is o mde basis, waeroo de geallieer den over den vrede zouden kunnen onder handelen, bekend te maken, Aangenomen werd een mot'c, die zich verklaart tegen de teruggave van de Duit- sche koloniën. Met de tweejï*- editie van den grooten aanval der geallieerden in Vlaanderen is 't gegaan zooals met de eerste. De In den vroegen morgen van 16 Augustus begon nen aanval is den volgenden dag ineenge zakt. De aanvankelijk gewonnen voordeelen zijn weer verloren gegaan; ook Langemarck is weer door de Duitschers teruggewonnen. De eenige uitkomst van dezen strijd is de ondergang van Saint-Quentin; het Berlijn- sohe bericht van gisteravond meldt, dat de huizen in den naasten omtrek van de kathe draal nog in brand staan en dat de aam- houdende beschieting door de Franschen den vuurhaard uitbreidt. Athene, 17 Aug. (Havas). De Fran sche troepen zijn uit Larissa vertrokken. Londen, 16 Aug. (R.) In het verdere debat in het Lagerhuis verklaarde Ramsay Mac Donald, dat de regeering verkeerd was ingelicht over de houding der Russische re geering ten opzichte van de conferentie te Stockholm en daarom haar besluit behoor de te herzien. Bonar Law antwoordde, dat de regeering niet verkeerd was ingelicht over de hou ding van de Russische regeering of de uit werking die een samenkomst van Britsche onderdanen met onderdanen uit een vijan delijk land zal hebben, waar elk oogenblik de soldaten voor hun land het leven laten. De houding der regeering zou niet wor den gewijzigd. Washington, 16 Aug. (R.) De Ver- eenigde Staten hebben ter leen verstrekt 40 millioen dollars aan Italië en 5,900,000 dol lars aan België. Nederland en de oorlog. Door een onderzeeër Be.selioten. Het gastransportvaartuig Vlissingen, van het Nederlandsch Loodswezen te Vlissingen, is gisteren op 2 mijl afstand binnen den lichl- brulboei Schouwenbank beschoten door een onderzeeër. Nadat op de Vlissingen dc districtsvla'g was geheschen, verdween de onderzeeër en kon de Vlissingen de reis voort zetten. Onze Uve'nsmiddelen- voorziening. Naar Het Voik meldt, heeft de heer Duys dc* volgen-de vragen tot den minister van Landbouw gericht: Is de minister bereid, hetzij in een afzon derlijke nota, hetzij op zoodanige andere wijze als de minister zal wenschelijk achten, aan de Kamer een volledig inzicht te geven in den toestand waarin zich .ons land op dit I oogenblik bevindt en voor de allernaaste toekomst naar alle waarschijnlijkheid zal be vinden, ten aanzien van de voorziening van levensbenoodigdheden, speciaal voor zoo ver deze afhangt van den invoer uit het buitenland, o. m. door op de volgende vra gen te antwoorden: I. Welke contracten omtrent den in- en uitvoer zijn er met het buitenland thans loopende en wat is de volledige inhoud dier contracten? II. Door wie worden de onderhandelingen omtrent den in- en uitvoer gevoerd, wie sluit deze contracten of en in hoever draagt de Regeering de verantwoordelijkheid voor de nakoming daarvan? Worden deze onder handelingen* gevoerd en afgesloten, door aan de Regeering verantwoordelijke licha men of personen? UI. Welke zijn de soorten van de zich thans nog in ons land bevindende goederen en hoe groot zijn de hoeveelheden daarvan, die in de eerstkomende maanden zullen moeten worden uitgevoerd, ter wille van een gewenscMen invoer van steenkolen en an dere noodzakelijke uit het buitenland in te voeren levensbenoodigdheden? Welke eischen worden overigens door het buitenland aan ons land gesteld, als voor waarde voor den invoer van goederen in ons land? Is de minister bereid de Kamer ook in de toekomst meer geregeld op de hoogte te houden van de eischen die het buitenland aan onzen invoer in verband met uit het buitenland in te voeren goederen stelt en bij het aangaan, opzeggen, vernieuwen of verlengen van overeenkomsten de Kamer steeds zoo tijdig mogelijk volledig daarvan kennis tet geven? Het broodrantsoen. In Ec. Stat. Ber. vonden wij een bereke ning van de voorraden tarwe in ons land aanwezig, de vermoedelijke opbrengst van den oogst verminderd met zaaigraan. De schrijver komt tot .de slotsom, dat( indien niet zéér spoedig zekerheid ontstaat dat we tot d^n volgenden oogst althans een 150,000 200,000 ton tarwe uit Noord of Zuid-Amerika kunnen importeeren, het broodrantsoen verminderd moet worden, teneinde te voorkomen, dat de bevolking van hall Maart tot September 1918 geheel zon der brood zal zitten. Ook de verlaging van rantsoen op zichzelf zal dan nog niet vol doende zijn, maar zal gepaard moeten gaan met een nieuwe wijziging in de samenstel ling van het brood, door toevoeging van gerstemeel, havermeel, boonenmeel e. d. Daartoe zal het trouwens ook in geval van import van tarwe no wel moeten komen, om dat de maisvoorraad, die op 31 Mei j.I. ca. 42,000 ton bedroeg, spoedig uitgeput zijn zal en dus bijmenging van maismeel en -bloem aan regeeringsmeel en -bloem wel dra tot het verleden zal behooren. Evenmin valt te rekenen op voldoenden voorraad rog ge voor bijmenging door de tarwe; ook de uitzaai van deze graansoort is lager dan nor maal en de opbrengst laat al evenzeer te wenschen over. Komt er dós geen keer in de omstandig heden, dan zal men zich op een nieuw soort oorlogsbrood en nog kleiner hoeveelheden hebben voor te bereiden. Op het oogenblik, zoo lezen wij voorts o. a. in dit opstel, gebruiken wij ongeveer 'A van de tarwe, die wij in normale tijden ge bruikten. Nu is het verbruik bijna 1 millioen K.G. për dag. De voorraad bedroeg op 1 Augustus pl.m. 170,000 ton, wat voldoende zou zijn voor 5Vi maand. Bij dien voorraad is echter nog te voegen de opbrengst van onzen eigen, thans rijpen oogst. Deze nu valt helaas zeer tegen. Er is in het najaar T916 minder uitgezaaid dan normaal, terwijl de ongunstige winter veel tarwe heeft doen uitvriezen, en het restant een vaak minder dan middelmatige op brengst belooft. Op een hooger gemiddelde opbrengst dan over de periode 1901/1910, t w. 29.6 H.L. per H.A., zal men dan ook wel niet mogen rekenen. Er zijn ongeveer 40,000 H.A. met tarwe bezet, zoodat de ge- heele opbrengst 88,800 ton zal beloopen of volle 100,000 ton minder dan in 1915. Ds mindere uitzaai en het slechte weer ontne men ons dus voorraad voor volle drie maan den volgens het tegenwoordige rantsoen. Van de geoogste 88.800 ton zouden we drie maanden kunnen eten, ware het niet, dat een deel daarvan voor den uitzaai ge reserveerd moet blijven. Wijs beleid eischt, dat we het volgend jaar moeten trachten zooveel mogelijk door eigen productie in onze behoefte aan tarwe te voorzien en er zal alles op gezet moeten worden, om dit najaar minstens 50 pet. tarwe mèer uit te zaaien dan normaal; in totaal geeft dat dan circa 100.000 H.A. Hiervoor zijn benoo- c'igd 200 000 H.L. zaaizaad of 15.000.000 K.G. Men reserveere met het oog op uit vriezen nog 5.000.000 K.G. extra; voor voeding blijft dan van den oogst 1917 be schikbaar 68.800 ton, d.i. voldoende, voor circa 2 maanden. De buitenlandsche reserve reikt voor 5'A maand, zoodot we tot uiterlijk: half Maart e.k. rond zouden kunnen komen. Hierbij is dan nog aangenomen, dat onze oogst bevredigend binnen komt; houdt ech ter de slechte weersgesteldheid der laatste weken aan, zoo wordt de toestand onbere kenbaar ongunstiger, want in dat geval zal een groot gedeelte von den oogst voor men" schelijk gebruik ongeschikt zijn. Prijsopdrijving van mais. De minister van L., N. en H. heeft aan de burgemeesters de volgende circulaire toege zonden: „Ik heb de eer u mede te deelen, dot naar mij blijkt, door handelaren en anderen, par tijen zoogenaamde vrije mais tegen hooge prijzen in den handel worden gebracht. Ten einde een verdere prijsopdrijving van mais tegen te gaan en te voorkomen, dat distributie-mais frauduleus in den handel wordt gebracht als zoogenaamde vrije mais, verzoek ik u bij schriftelijke vordering vol gens artikel 9 eerste lid Distributiewet'1916 aan handelaren, pcardenhouders, veehouders en landbouwers in uw gemeente te vragen welke hoeveelheden mais zij onder zich heb ben, welke niet zijn verkregen hetzij uit de distributie door de Veevoeder-bureau s, het zij door ruiling tegen rogge ol tarwe. Bedoelde mais gelieve u te doen in bezit nemen, krachtens artikel 9 tweede lid, met benoeming van schatters, in overleg met den regeeringscommissaris in uw provincie, aan wien aflevering dient te geschieden. Ik vestig er uw aandacht op, dat de mais in de maand Augustus door de regeering wordt afgeleverd tegen den prijs van 2? per 100 Kg." Aardappelen. Op een verzoek der lèvertsmiddelencom- missie te Enschede aan den minister van Landbouw om den maximumprijs van aard appelen te verlagen, is telegrafisch ant woord ontvangen, dat hiervoor geen aanlei ding bestaat. De Kolennood. Men vestigt er de aandacht op van de Telegraaf, dat een nog niet opgeloste moei lijkheid de oorzaak is van het niet-oanvoeren van steenkool uit Engeland. De Engelsche regeering eischt n.l. van de Nederlandsche reeders, die kolen willen varen, dat zij een aantal tons scheepsruimte, overeenkomende met het voor het transport naar Nederland van steenkool benoodigde aantal, beschikbaar stellen voor het vervoe ren van steenkool naar Frankrijk. Door de Nederlandsche reeders is dit voor eenige maanden geweigerd (vermoedelijk op advies en met medewerking van onze regeering) en verdere onderhandelingen zijn zonder resul taat gebleven. Dit is de reden (althans d© voornaamste) dat op dit oogenblik geen steenkool uit Engeland wordt geïmporteerd- Tengevolge van kolenbesparing is het aantal goederentreinen op de lijnen der S.S- in Friesland met pl.m. 30 verminderd. Voor de Hengelosche bo'ntweverij zijn weer kolen aangevoerd, zoodat deze fabriek althans de eerste dagen niet behoeft te stop pen. De machinefabriek werkt deze week' vier dagen. De firma Elshout te Den Haög heeft het afzanden van dë> duinen tusschen Katwijk en Noordwijk moeten stopzetten wegens ge brek aan brandstoffen. Daardoor is het per soneel, dot bij het afgraven en het transport werkzaam was, voorloopig ontslagen. 'Concentratie in de Bakkers- bed r ij v e n. De concentratie in het bakkersbedrijf te Amsterdam *is volgens het Hbld. tot dusver buiten verwachting goed geslaagd. Van de 260 bakkerijen hebben zich reeds 100 on derling gecombineerd. Voorts zijn er bij die 260 nog 50 bakkerijen met ouderwetsche ovens, die met zaagsel gestookt worden. Vart de zijde van het Kolenbureau is geen be zwaar gemaakt, dat deze bakkerijen op de gewone wijze blijven doorwerken. De „fabrieken" hebben elk in eigen be drijf zooveel mogelijk concentratie toege past; de coöperaties hebben, evenals de niet- fabriekbakkers, gestreefd naar* concentratie door onderlinge samenwerking. Het is gebleken, dat de concentratie geen ongunstigen invloed heeft op het bedrijf. Tegenover verwachtingen, welke men had van moeilijkheden en bezwaren, is de uit komst bijzonder meegevallen. Brandstoffenschaartschte in de banketbakker ij. In de deze week gehouden vergadering van de afd. Amsterdam der Nederlandsche Banketbakkersvereeniging was het brand- stoffenvraagstuk een gunt van bespreking*

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1