BINNENLAND.
Lembang. Br heeft een conferentie van
lahdbouwleeraren plaats gehad, en er zul
len stappen worden gedaan voor een groote
uitbreiding van den verbouw van tarwe. Het
gouvernement heeft belangrijke orders be
loofd.
Staten-Generaal.
i:ERSTE KAMER.
Kxport-cenlrale.
Aan het vooiioopig verslag over het ontwerp
vnn wet houdende bijzondere maatregelen ten
aanzien van het goederenverkeer noor het bui
tenland. wordt het volgende ontleend
In het algemeen was men van meening, dnt het
uiterst moeilijk is zich een oordcel tc vormen,
over doel en strekking van dit voorstel cn vooral
over de wijze waarop het zal wot den uitge
voerd, terwijl bij bestudeering der gewisselde
stukken en gehouden redevoeringen in de an
dere Kamer daarenboven een zoodanig verschil
van opvatting blijkt te bestaan, ook bij hen, die
geacht moeten worden beter don andere ter
zakc[ kundig te zijn, dot hét vooralsnog bezwaar
lijk valt voor vele leden om hunne stem te be
palen. Anderen achten de hier oange/oerde be
denkingen niet van overwegenden aard. -
Ernstige twijfel rees, ol het doel dat de regee-
ringzich voorstelt, wel zal bereikt worden.
Men ^betwijfelde bovendien of de gang van za
ken, de omvang en de uitvoerbaarheid van het
doel aan de Regeering zelve wel voldoende
duidelijk voor oogen staan.
De Regeering koestert de verwachting, dat
men, door dc centralisatie van den export te
stellen tegenover den gcccntraliseerden import,
economisch sterker wordt tegenover het buiten
land; dat aldus de kracht grooter woidt om Ie
trachten tegenover den export onzer p»oducten
een oycreenkomstigen import te krijgen van ar
tikelen, waaraan wij behoefte hebben.
Onderscheidene leden meenden venwel, dat,
moge in t a ?rij hiervoor veel te zeggen vallen
in de praktijk veelal juist door de gedecentrali
seerde actie onzer nijveren de hier noodige ar
tikelen 'trots de enorme moeilijkheden, «*erder
cn in grootere hoeveelheden verkregen worden
en ook in de toekomst zullen verkregen worden
don wanneer hunne medewerking, hun durf en
het door hen benutten van de hun ter kennis
komende omstandigheden worden uitgeschakeld
cn deze import wordt gelegd in handen van de
Export-Centrale, dje zoo omvattend werk onmo
gelijk naar behooren kan beheerschen.
Het valt te vreezen, dat het geheele economi
sche zeven gebracht zal worden onder de macht
van een kleine groep personende kleine expor
teurs zullen worden dood gedrukt, daar de op
te richten vereeniging zich bij voorkeur in ver
binding zal stellen met de groote firma's, die over
millioencn beschikken, zoodat ten slotte de han
del voor een groot deel zal worden uitgescha
keld.
Als e£n belangrijk nevendoel der Fxport-Cen-
trale is voorts gesteld er voor te waken, dat de
export onze kredietmiddelen niet overmatig vast
legt, Doch om dal doel geheel te bereiken* zou
den dan ook individueele geldinstellingen zon-
dér goedkeuring van dat centrale Schaam geen
internationale banktransacties van welken aard
ook moeten kunnen ondernemen. Hel schijnt
evenwel, dat de Regeering meent, dat hetzelfde
doel kan worden bereikt door alleen den inter
nationalen goederenhandel te concentre eren,
zonder die concentratie ook tot den geldhandel
uit te breiden.
Hoe nu het beoogde doel bereikt ken worden*
n.l. dat niet te veel credietpapier hier zal bin
nenkomen en niet teveel liquide middelen zul
len wegstroomen en het centraal lichaam daarop
zal letten, wanneer er zoovele belangrijke onder-
deelen van den uitvoer en niet minder van den
invoer, zoowel wat algemeene gestie, als ook
wat de finunceering betreft, buiten de Export-
Centrale zullen omgaan en ook dó geheele geld
handel daarin niet wordt betrokken, verklaarden
de hieraan het woord zijnde leden niet te kun
nen begrijpen.
Met nadruk moet vervolgens gevraagd worden*
hoe zich de Regeering de Indische zaken in het
systeem van de Export-Centrale heeft gedacht.
Voorts werd opgemerkt, dat de voorstelling
door de Regeering gegeven van den omvang van
het gevaar van overstrooming door credietpa
pier, dat men tracht te keeren, met name ten op
zichte van boerenleenbanken, niet juist is geble
ken en dat de Minister ten onrechte heeft be
weerd. dat die banken, in het bijzonder de cen
trale boerenleenbanken te Utrecht en te Eind
hoven, overladen zijn met buitenlandsch schat
kistpapier. Benige leden meenden uit goede bron
te weten, dat thans, het bedrag van het bedoelde
buitenlandsche credietpapier hier te lande als
gevolg van den uitvoer aanwezig, lang niet zoo
hoog is els werd opgegeven.
Men betwijfelde daarom, of het plan der Re
geering wel op genoegzaam betrouwbare gege
vens berust.
Zou, zoo vroeg men zich al, het niet veel beter
zijn eenvoudig den export en import te cen-
traliseeren en voor het overige aan de zaken
tiaar gewonen loop te laten?
Ook rezen er bezwaren tegen het wetsontwerp
wegens de gevolgen* welke het zou hebben ten
opzichte n den landbouw.
Deze leden vreesden, dat de positie van den
landbouw er zeer op achteruit zou gaan, nu in
het bestuur der Export-Centrale aan deren voor-
hamen tak van ons volksbestaan slechts een zeer
bescheiden aandeel is toegedacht, ten gevolge
waarvan zijne belangen niet voldoende gewaar-
a i fU"en zi^a' Het gevaar is te vreezen, dat
de landbouw eenvoudig tot nationaal eigendom
zal worden gemaakt.
Ook zal de oprichting der Export-Centrale het
padeelig gevolg hebben, dat de boer door den
Jsxporteur gedwongen sal worden papiei in plaats
TOn ge.d voor zijne waren in betaling te nemen,
aan welk papier hij niets heeft.
Hen vroeg in welke volgorde de Regeering
nch voorstelt de goederen in den werkkring der
port-Centrale te betrekken (art 3 der statu-
n); welke daar het eerst in aanmerking ko-
■oen en zoo vervolgens.
Zullen alle consenten die in de toekomst wor
den afgegeven, door bemiddeling der Export-
jj-ratrale en te barer beschikking komen, of zal
vo°r «oounige consenten, en zoo 'a roer
rauce, de werkwijze door middel der bestaande
■onvmkces gevolgd worden P
ririjfelden aan de wensche-
te brengeo fo d§.5ü»cbiU«jB-
de regelingen, zooals deze thans ten opuchlc
van den in- cn uitvoer zijn getroftea.
Zij waren van meening, dat eene corganisatie
vcp. den bestnonden toestand met de Rijkscom
missie enz. cn met een centraal beheer van ex
port-consenten, veel beter en eenvoudiger tot
het gewenschte doel zou voeren en dat ó'sdon
ook lol< i bij het weder terugk» c-ren van nor
male omstandigheden .geleidelijker tot opheffing
der respectieve commissies, vereeniging en, enz.
zal kunnen worden overgegaan.
Algemeen was de wcnsch, te vernemen, wat
bij invoering der Centrale met de huidige orga
nisaties zal geschieden. Zullen de vereenigingen
cn commisies, met name ook de commissie van
bijstand, blijven bestaan?
De aandacht werd gevestigd op de kosten
door dc verschillende hierboven bedoelde com
missies veroorzaakt. De vrees werd door velen
geuit, dat door het in het leven rtftpen ven nieu
we en handhaven van bestaande hoog bezoldig
de betrekkingen, 's lands schatkist ooodelons zal
worden bezwaard. Ten einde zich eenigszins een
denkbeeld te kunnen vormen van de kasten
wcnschte men opgave te ontvangen van
lo. de jaarlijksche huurprijzen der ta,!ooze ge
bouwen en Jpcalitehen te 's Gravenhage in ge
bruik bij alle commissies, vereenigingen voor
het bovenomschreven doel in het leven geroe
pen. Men achtte deze vraag te meer gerecht'
vaardigd, omdat het de algemeene aandacht had
getrokken, dot die lichamen vaak gevestigd zijn
in de duurste woningen* op de fraaiste standen
2o. de salarissen en loonen van leden en amb
tenaren der bovenbedoelde organisaties;
3o. dc andere administratiekosten over het af-
geloopen jaar
4o. de opbrengst der consenten, welke onge
twijfeld millioencn moet bedragen en war om
trent men dringend openlijke rekening cn ver
antwoording verzocht
5o. de salr rissen van de directeuren der voor
genomen ^xport-Centrale.
Wat den vorm aangaat, waarin -'c Regoerir.g
uitvoering denkt te geven, aan hare plannen, zijn
vele leden met haor ven oordcel, dot de op
richting eenér naomlooze vennootschap ge-
wenscht is. Zij ontveinsden zich evenwel niet,
dat ook daaraan vele bezwaren zijn verbanden.
Men vioeg o.a., welke nu wel dc positie der Re-
gecring tegenover het buitenland zou worden.
Dc Regeering is identiek met de N. U. M. Moei
lijke onderhandelingen kunnen licht aanleiding
geven tot lastige conflicten en men wenschte
te vrogen, of met name de Minister van Bui
tenlandsche Zaken geen bezwaar er in ziet, dat
thans de N. O. T. naast zich zol krijgen, een
vennootschap en daarmede uit den aard der
zaak zal moeten samenwerken, voor olie welker
daden de Regecring aansprakelijk kan worden
gesteld. Een ander, voorwaar geen kieïn be
zwaar is, hoe de juiste personen voor de di
rectie van deze tijdelijke onderneming gevonden
zullen worden.
Men zou gaarne vernemen, of de Regeering
de bij dc oprichting aan te wijzen directeuren
reeds op het oog heeft en bereid zou zijn, die
te noemen, van de personen hangt veel af voor
de mate van het vertrouwen, dat men in de plan
nen der Regeering kan stellen.
Een groot bezwaar achtte men i«t voorts,
dat voor deze onderneming die zoovele in den
lande zonder vertrouwen zien tomen, de aan
deelhouders zich niet ip voldoende mute zullen
aanmelden. De gedachte die ten grondslag ligt
aan de verhouding tusschen het aandelenkapi
taal en de uit te geven schuldbrieven, schijnt
vooral, naar sommige leden meenden, 'ijnrechf
te staan tegenover het doel dat men 1* ooogt, te
weten het zooveel mogelijk niet «ritvoeren op
crediet. Wanneer men luide verkondigt, dat er
credieten zullen worden verleend tot een bedrag
van 25 maal het aandeelenkapitaal, dan trekt men
de koopers öan om crediet te nemen, hetgeen
men juist wil vermijden.
De werking van de uit te geven chuldbrieven
achtten vele leden onbevredigend.
Men vroeg welke nu eigenlijk de reden was.
dat de Regeering de obligatie zooveel mgelijk
wilde laten blijven in handen der exporteurs en
als gevolg daarvan de verkoopbaarheid aan ban
den wilde leggen en die stukken niet in de beurs-
noteering wilde opnemen.
Men vroeg, wie als exporteurs moeten worden
beschouwdde groote vereenigingen die, zooals
er zoo vele zijn, na de waren van den produ
cent te hebben ontvangen, tot den uitvoer over
gaan, dan wel bij die hun product nan de groote
vereenigingen afstaan.
De bedragen van 5 millioen gulden kapitaal
en 125 millioen gulden aan schuldbrieven werden
voor de ondernemingen der Export-Centrale ten
eenenmale onvoldoende geacht. Het laat zich
denken, dat alleen met den uitvoer van vee en
van paarden belangrijk grootere bedragen ge
moeid zullen zijn, die men in de eerstvolgende
►maanden moende te mogen schatten op resp.
100 millioen gulden en 40 60 millioen gulden,
gebaseerd op een uitvoer van pl.m. ÏH30.U00 stuks
vee en 100.000 paarden.
Tegenover deze cijfers werd van andere zijde
opgemerkt, dat zij betrekking hebben op een
geweldigen nood-export, dat wel dat ..antol run
deren aan den veestapel zal moeten worden ont
trokken* doch dat het gedeeltelijk kan worden
uitgevoerd naar landen, waarvan wij d« betaling
in guldens mogen verwachten en dat een ander
deel voor de behoefte van het binnenland zal
worden afgeslacht. De genoemde cij'ers geven
dus, althans wat de runderen betreft, geen juist
beeld van de kapitaalbehoefte der uitvoermaat-
schappijen.
Zal de Export-Centrale obligaties ook bij pu
blieke emissie kunnen uitgeven?
De vraag rees, of de winst der Centrale hoog.
genoeg zal zijn om de soliditeit dier obligaties
voldoende te waarborgen.
Overigens had men in de beoogde garantie
aan de Nederlandsche Bank tot een bedrag van
20 millioen gulden geen bezwaar.
Nog wenschte eenige leden te vernemen,
waarom de Regeering, zooals bekend, vroeger
geen Export-Centrale wenschte en thans daarop
zoo dringend aanstuurt.
Ten slotte wenschte men aan de Regeering
de pertinente vraag te stellen, of de Nederland
sche Bank op dit oogenblik nog van meening
is, dat het zeer wenschelijk is, dat deze wet
èn de Nederlandsche Uitvoer Maatschappij met
al wat daaraan verbonden is, tot stand komen.
Waox van verschillende zijden de vrees werd
geopperd, dat deze wet in hare •dtweridg de
productie in ons land zeer zoude belemmeren,
werd nog opgemerkt, dat mede door de Regee
ring meer had moeten worden zorge gedragen,
dat Nederland in eigen behoefte zóu kunnen
voorzien. 'w'"
Waaioin v.as dc aan product ie t."t vee' eer
der er sterker -opgevoerd. Nederland zou genoeg
graan voor eigen behoefte kunnen produceeren,
en dit zou mogelijk zijn geweest, zoo de graan
prijzen Ioonend waren gemaakt. Nu hehhtn onze
landbouwers wot unders verbouwd en zijn wij
voor het graan van het buitenland afhankelijk.
Ware dit niet het geval, dan zouden onze sche
pen grondstoffen voor onze industrie '-ebben
kunnen invoeren, waardoor de nu dreigende
werkloosheid zou worden voorkomen.
Thans zijn dc risico's voor onze industrie vooral
door den gebrekfeigen aanvoer der grondstoffen
zoo enorm groot, dat de toestand ztl komen,
dat vele bedrijven moeten worden stopgezet.
Hiertegen werd aangevoerd, dat er in ons
land ongeveer 8SOOOO hectaren grasland zijn,
en dat het niet aanging al het grasland in bouw
land om te leggen. Wel zou de graanproductie
doordoor zijn verhoogd, doch het geheele bouw
systeem zou don zijn veranderd, .»n het kost
vele jaren om weder goed grasland to krijgen.
Men wenschte in dit opzicht er der Regeering
geen verwijt van te maken, dat niet neer gras
land in bouwland werd omgelegd.
O n <1 erw Ij z e r s-flitl ar i aseii
Blijkens het voorloopïg verslag der commissie
van rapporteurs over het voorstel van wet tot
wijziging van art. 26 der wet tot regeling van
het lager onderwijs, laakten verscheidene leden
het gebruik, dat te dezen van het recht van
initiatief is gemaakt. Het ligt huns inziens niet
op den weg der Staten-Generaal om een poging
tc wagen tot verhooging van troctemcnten van
ambtenaren, zonder dat de Regeering zulks ver
langt, ja tegen hare zienswijze in, cn haar zoo
doende tót'het doen van uitgaven te dwingen.
Zij achtten dit lijnrecht in strijd met de histor*
rische taak der Volksvertegenwoordiging, op
het stuk der financiën, welke medebrengt, dat
zij zich bepaalt tot het uitoefenen van contróle
over de aanwending van 's Rijks geldmiddelen.
Onderscheidene leden, die overigens erkenden,
dat dq salarissen der onderwijzers veelal te laag
zijn, zoodat voor hen als het ware een nood
toestand bestaat, achtten het wetsontwerp wei
nig sympathiek, wegens de omstandigheden
waaronder het is ingediend. Wat meenen de
voorstellers van het wetsontwerp met eene
eventueele aanneming door de Staten-Generaal
te bereiken Willen zij de Regeering dwingen
een weg op te gaan, door deze niet toelaatbaar
geacht, met het oog op 's Rijks geldmiddelen
Denken zij dot de Regeering zoo zwak, zoo
beginselloos zoude zijn, hare welgevestigde
overtuiging, hare afwijzende houding tc laten
varen om thans, in strijd met kort geleden meer
malen zoo stellig afgelegde verkloringen hare
medewerking te verleenen tot datgene wat zij
na rijp beraad en op goede gronden van oor
deel meende te moeten weigeren
Zou de Regeering nu toegeven, het ware
slechts een betreurenswaardig afwijken voor een
op haar uitgeoefenden drang en don zou het
heel wat beter zijn geweest, dat zij zelve het
initiatief te dezen had genomen. Of valt hier
slechts te denken van het quasi inlossen van
eene met het oog op de stembus van 1913
voor de partijen der linkerzijde op zich geno
men verplichting tegenover eene categorie van
ambtenaren, die zich in verkiezingsdagen ge
meenlijk duchtig roert? Aan een bloot getuigen?
Aan een zet op het politieke schaakbord? In
stemmende met hetgeen in de Tweede Kamer
door den heer Rutgers in het midden is ge
bracht, spraken de hier aan het woord zijnde
leden wijders de vrees uit, dot een eventueele
totstandkoming van dit wetsvoorstel aan som-
"migen een gereede aanleiding zoude bieden om
de bij het nieuwe art. 192 der Grondwet be
toogde regeb'ng van de finoncieele gelijkstelling
van het bijzonder en het openbaar lager onder
wijs tc bemoeilijken. Eenige leden zouden te
gen dit wetsontwerp geen bezwaar hebben wan
neer het een tijdelijke maatregel was met het
oog op dc buitengewone tijdsomstandigheden.
Andere leden wenschtcn echter hulde te bren
gen aan de voorstellers voor de voorspoedige
wederindiening van dit wetsontwerp. Hoewel dit
wetsontwerp in de Tweede Kamer veel bewe
ging heeft veroorzaakt, doordat aan de voorstel
lers daarvan politieke beweegredenen werden
toegeschreven, waren deze leden van gevoe
len, dat bij de beoordeeling daarvan in deze
Kamer de politiek er buiten behoorde te worden
gelaten. Dat de toekomstige financieele gelijk
stelling van openbaar- en bijzonder onderwijs
door dit wetsontwerp tot wet te verheffen, zou
worden bemoeilijkt, konden zij niet inzien. Even
wel vond de wijze, waarop die verhooging zal
tot stand komen, ook bij deze leden niet ol-
geheele instemming.
Bcriefafe*.
De Staafscouran t van Dinsdag 21 Augus
tus bevat o.a. de volgende Kon. Besluiten
Benoemd tot leeraar aan de R- H. B. S.
te Veendam H. A. v. d. Veen te Amsterdam;
idem te 's-Hertogenbosch H. Versteeg al
daar
idem te Leeuwarden J. D. Dorgeloidem
te Middelhamis A. G. Kranendonk, thans
leeraar aan de R. H. B. S. te Brielle.
Benoemd tot gewoon hoogleeraor in de
afdeeling algemeene wetenschappen aan de
Technische Hoogeschool te Delft voor het
onderwijs in de theoretische en toegepaste
natuurkunde dr. W. J. de Haas, conservator
aan het Physisch Laboratorium van de Tey-
ler-stichtmg te Haarlem.
•Benoemd tot lectoren in die afdeeling
le. tot het geven van onderwijs in den ijk
J. A. Treub, ijker te Assen2e. tot het ge
ven van onderwijs in de beginselen der ver
bandleer en eerste hulp bij ongelukken C. J.
Merens, arts, oud-geneesheer-directeur van
het gesticht St. Joris te Delft en wonende
te 's-Gravenhage.
Benoemd tot leeraar aan de R. H. B. S.
te 's-Hertogenbosch R- J- de Grood, leeraar
aan de R. H. B. S te Tilburg;
idem te Appingedam dr. W. C. Post te
Amsterdam, dr. H. Kammin-ga te 's-Graven
hage, E. van Dijk te Groningen, J. de Grooth
te Sneek, H. G. de Maar, thans leeraar aan
de R. H. B. S. te Groningenbenoemd tot
leerares aan die school mej. A. M. Bruins te
Groningen.
Op verzoek met ingang van 1 October op
de meest eervolïe wijze ontslagen met dank
mr. J. L. Linthorst Homan, als commissaris
der Koningin in de provincie Drenthe.
Op verzoek eervol ontslagen jhr. H. A. van
Doorn als burgemeester van de gemeenten
.Veere en Vrouwep.older
idem M. J. Bruigom als leeraar aan de R.
H. B. S. te Groningen;
idem G. Sturm als leeraar aan de Rijks-
schooi voor Kunstnijverheid te Amsterdam.
Bij Koninklijk besluit is benoemd tol knn-
tonrcchter-plaatsvervanger in het kanton M< -
demblik, C. A. Meijer, ontvanger der directe
belastingen, invoerrechten cn accijnzen tc Mc—
demblik;
tot kantonrcchtcr-plaatsvcrvanger 'n k«t kan
ton Zaandam, A. A Vreedc, ontvanger der di
recte belastingen, invoerrechten en accijnzen te
Zaandam.
Bij Koninklijk besluit is opnieuw benoemd
tot schoolopziener in het arrondissement Sit-
tard, jhr. mr. L. H. L. J. van der Maesen de Som-
orcli, te Hultberg.
-- Bij Koninklijk besluit is voor Het L'jdvak
van 1 September 1917 tot cn met 31 Augustus
1918, benoemd tot lector in de afdeeling der al
gemeene wetenschappen aan de TecViische
Hoogeschool te Delft, tot het geven van onder
wijs in de beginselen der verbandleer en eerste
hulp bij ongelukken, C. J. Marcus, arts, oud
geneesheer-directeur van het gesticht St. Joris tc
Delft, wonende te 'sGrovenhage. (Herplaatst we
gens misstelling).
Bij Koninklijk besluit is aan W. Kos'en, op
zijn verzoek, eervol ontslag verleend als leeraar
oon de Rijks- hoogere burgerschool te Bergen
.op Zoom.
Bij Koninklijk besluit is ingetrokken Jat van
21 Juli 1917, waarbij A. J. A. Busquet benoemd
werd tot leeraar aan de Rijks- hoogoere bui-
gerschool tc 's Hertogenbosch, en hem eervol
ontslag werd verleend als leeraar aan de Rijks-
hoogere burgerschool te Bergen op 7oom.
Ingevolge ministerieele beschikking zijn be
noemd tot klerk bij het Departement van Kolo
niën, mejulirouw J. J. L van Poelvoorde, en tot
tijdelijk klerk bij dat Departement, mejuffrouw
J. M. van Lith.
De gewone audiënties van de minis
ters van binnenlandsche zaken en van justi
tie zullen op Zaterdag 25 dezer niet plaats
hebben.
Eerste Kamer. Naar wij vernemen
moet het voornemen bestaan om de Eerste
Kamer tegen a.s. Dinsdagmiddag 28 Aug.
bijeen te roepen ter behandeling van eenige
wetsoulwerpen, o. a. dat betreffende de Ex
port-centrale, althans wanneer tijdig de des
betreffende regeeringsantwoorden op de af-
dee'h'gsverslagen nopens bedoelde wetsont
werpen inkomen.
Tweede Karaer-verklezlng
Knktniixen.
De voorloopige uitslag is als volgtGe
kozen de heer A. Colijn (A.-R.) met 26G7
stemmen. De heer J. de Veen had 1257
stemmen. Eenige bussen ontbraken nog.
Bij de gisteren te 's Hertogenbosch ge
houden herstemming in district II is de heer
H. Thijssen gekozen met 431 stemmen, te
gen 385 op den heer A. van Veldhoven.
Statenverkiezing Purmer-
end. Bij de herstemming voor een lid
der Provinciale Staten in het hoofddistrict
Purmereind zijn uitgebracht 2040 geldige
stemmen. Hiervan verkregen de heeren D.
Kooiman te Wormer 2128, C. Nolet 812.
Gekozen is dus de heer D. Kooiman.
Hoofdcursus Kampen. Ge
slaagd voor het officiersexamen van den
hoofdcursus te Kampen:
Infanterie hier te lande: J. Agtenbetg, W.
A. Almekinders, E. J. van Baarsel, W. J. K.
Baaij, J. Baurdoux, J. G. Berghuijs, J. Boo-
gerd, E. Dijkstra, W. E. Enthoven, E. J. van
der Flier, P. Geist, N. J. F. J. Grotenhorst,
L. M. H. Hendriksz, J. A. M. J. de Hoog, C.
Jansen, E. Ph. Jap Tjong, N. J. Jelgersmo,
J. Jonkers, J. J. van Keulen, P. Kramer, H.
J. Kronig, G. Lammers, jhr. P. E. v. d. Mae
sen de Sombreff, P. N. Marechal, M. G.
Meese, H. W. Monsees, R. W. B. Muller, H.
M. F. v. d. Pieterman, R. van der Reijden,
L. W. Russen, G. H. Scholten, K. Sierseman,
B. A. Spoerdsma, M. A. H. Strijers, A. Tols-
ma, L van Wakeren, J. van Wamel, F. H.
Zegers.
frifanterie N. O.-I. leger: P. A. Bosman, H.
Frents, N. Gitz, A. K. van Heerde, R. Klomp,
W. Linneman, P. G. Mantel, A. F. Monsees,
J. de Mos, L. Triesman, S. de Waal.
Administratie hier te lande: A. N. Best,
G Hardenberg, J. P. A. Korten, L. M. Z. de
Liefdé, N. Schnitker, C. J. Schreuder.
Administratie N. O.-I. leger: M. Baijens, C.
A. J. Boogh, Th. G. A. Dodevlinde Win, Z.
de Haan, B. H. F. van Lent.
Notaris A. C. Schwartz. Op 25
Augustus is het 40 jaar geleden, dat de heer
A. C. Schwartz tot notaris werd benoemd.
Deze notaris is thans de Nestor der Amster-
damschc notarissen.
ledtpland mm dm aaHog»
Keu telegram aan den Paus.
De Nederlandsche Anti Oorlogsraad heeft
zijn buitengewone ledenvergadering be
sloten het volgende telegram aan den Paus
te zenden
„Dc Nederlandsche Anti Oorlograad,
met innige dankbaarheid vervuld jegens
uw edele poging om aan dc mcnschheid
den vrede terug te brengen, gevoelt zich
gedrongen Uwe Heiligheid met deze ge
voelens in kennis le stellen. De Raad ver
oorlooft zich eerbiedig U de verzekering
tc geven van zijn vurige hoop, dat uw
streven, dat niet beïnvloed is door eeni
ge voorkeur voor de belangen van een
der oorlogvoerende partijen, doch uit
sluitend beoogt rechtvaardigheid en juis
te behartiging van de gemeenschappelijke
belangen van alie volken, zeer spoedig
tot het beoogde doel moge leiden. Een
vrede, die 4ot stand zou komen op de
grondslagen," door U gesteld en door alle
vrienden van een duurzamen vrede bij
voortduring bepleit, zal het bewijs zijn,
'dat een nieuwe Geest over de volkeren is
vaardig geworden en dat in de toekomst
niet meer in de macht van het geweld.
maar iti die van het recht de waarbof?
gen voor veiligheid en vreodzan onw
wikkeling der volkeren zullen wonden ge*
zocht".
Ondersteuning van dc Pause-
11 j k e actie.
Dc N. A. O. R. besloot door tu&schenkomst
van de Nederlandsche Groep van het Wereld-
verbond van Kerken voor internationale
vriendschap bij (leze internationale organi
satie. die hnnr aanhangers grootendcels on
der de Protestanten telt. aan te. dringen op
een vrcd«sadic harerzijds ter ondersteuning
van die van den Paus.
Verkeer met En geland.
Zondag is er een poet voor en over Enge-
lond verzonden.
Een belangwekkende reis.
Het „Soer. Handbl." ontving van iemand,
die de reis van Nederland via Amerika naar
Indië maakte aan boord van het s.s.. „Sama-
rinda", dat momenteel nog te Makassar ver
toeft, een interessante reisbeschrijving, waar
aan wij hier een en ander ontleenen
Het was in den vroegen morgen van den
3en Febr., dat wij de Engelsche kust reeds
ver achter orvs hadden, toen wij een schijn
baar meegaand sohip ontwaarden. Wij lie
pen het snel op, maar nauwelijks wos de af
stand twee of drie mijlen geworden, of daan
werden wij opgeschrikt door een kanonschot,
vlak voor den boeg. Het bleek, dat een Duit-
sche onderzeeër zich in de buurt van het
stoomschip bevond, en ons gelastte te stop
pen. Wij stopten onmiddellijk en onze een»
ste officier begaf zich met de scheepspapie
ren naar de duikboot. De papieren werden in
orde bevonden en nu kwam de onderzeeër
naderbij. De Duitsche kapitein verzocht on
zen gezagvoerder de bemanningen van ge
torpedeerde schepen, die zich op het stoom
schip bevonden (het bleek een Italiaansch'
stoomschip met een Duitsche prijsbeman-
ning te zijn) over te nemen.
•Terwijl we nu bezig waren de schipbreu
kelingen over te nemen, kwam er oan den
horizon een groot zeHschip in 't zicht. De
duikboot ging er op af en nadat de papieren
niet in orde bevonden waren, werd het schip
opgeblazen. Het was een onvergetelijk
schouwspel. Een groote ontploffing en toen
zonk het schip met rijn hooge masten weg.
in de diepte. Ook deze bemanning kregen
wij aan boord. Onder dé schipbreukelingen
bevond zich een Noorsche bemanning, die,
voordat zij Op het Itaheansche stoomschip
kwam een langen tijd in den onderzeeër
onder water doorgebracht had. Nadat wij de
schipbreukelingen hadden overgenomen, zet
ten wij koers naar Vigo, om ze daar aan land
te zetten.
Bij het draodlooze telegraaftoestel werd
goed wacht gehouden, wat vooral in deze
streken ten zeerste noodzakelijk is.
In den namiddag werd het S. O. S.-signaal
ontvangen van het groote Engelsche stoom
schip „Port Adelaide". Het zond zijn positie
en meldde, dat het getorpedeerd en zinken-
Ide was.
I Onze kapitein werd onmiddellijk gewaar
schuwd en het getorpedeerde schtp werd
kennis gegeven, dat wij na ongeveer 5 uur ter
plaatse konden zijn, als we zoo 9nel mogelijk
stoomden. De „Samarinda" bleek het eenige
schip te rijn, dat in de buurt van het zinken
de schip was en op de noodseinen antwoord
de. Ruim een uur daarna werd het schip door
een tweeden torpedo getroffen. De Engel
sche marconist, die tot het laatste moment!
op rijn post Weef, seinde nog steeds om
hulp en daarna werd niets van het schip ge
hoord. Na ongeveer 5 uren zoo hard moge
lijk gestoomd te hebben, zogen wij de lichten
van de reddingsbooten. Spoedig moesten
wij stoppen vanwege het vele wrakhout. De
bemanning roeide naar ons toe en met de
passagiers werden rij aan boord van de „Sa
marinda" opgenomen. Onder de passagiers
bevonden rich vrotiwen en kinderen. De
door koude en angst uitgeputte schipbreu
kelingen werden goed verzorgd, zoodat, toen
de bemanningen en passagiers te Vigo oan
land gingen, rij op duidelijke wijze hun er
kentelijkheid betoonden voor de ondervon
den gastvrijheid.
Het schip was zonder waarschuwing ge
torpedeerd en had het geen draadlooze tele
grafie aart boord gehad, dan zouden zonder
twijfel ellen rijn omgekomen.
De „Leonora".
De firma Jo's, de Poorter deelt mede,
dot het bericht in de Nederlandsche dag
bladen omtrent het aanhouden van het s.s.
Leonora* hetwelk rijn oorsprong vond in
het rapport van het s.s. Cromer, geheel en
al onjuist is gebleken.
Vanaf de Cromer was alles waargeno
men, dat de Leonora zich bij het vertreJJ
van de Harwich-boot te Harwich bevond
voor onderzoek.
Dit wordt aan de reederij bevestigd door
het telegram, hetwelk zij van den kapitein
van de Leonora uit Harwich ontving en
waarin wordt medegedeeld dat de Leonora
door Engelsche oorlogsschepen naar Har
wich werd opgebracht voor onderzoek, waar
van het resultaat nog moest worden afge
wacht.
Van een gevecht tusschen Engelsche oor
logsschepen en Duitsche torpedojagers, die
het schip naar Zeebrugge wilden opbren
gen, is dus geen sprake.
De reederij van de „Leonora" verklaar#
overtuigd te zijn dat het schip in de Neder
landsche wateren is aangehouden, daar haar'
gezagvoerders strikte orders hebben in dezo
wateren te blijven.
De st ij ging der levens ko sten»
Naar Het Volk verneemt, verschijnt bin^
nenkort een officieeïe publicatiev van de
rectie van den arbeid betreffende de stijgin
van de levenskosten. De publicatie zal o.t
bevatten deb udgets, door den directe
generaal gebezigd bij de beslechting van
veen-arbeidersstakingen* het resultaat
een onderzoek van het Arnhem6ch* i"
