N°. 63. Eerste Blad. 16,Ie Jaaroang, „DE EEMLANDER' Zaterdag 1 September 1917. BUITENLAND. Moofdreit-ictlei mARIE VAN VERSENDAAL. Mr. O. J. VAN SCHAARDENBURO. Uitgevers: VALKHOF? Co. ABONN EMENTSPKUS tv 8 m»aid*n tooi am.niloort li»m fruioo p" P»rw«ek(n»tgraü«T»r»k.iinii Ug.n ong.lulk.Q). Afz*n4*ritike U.o». W«kdlijk8«h bÖTO«gMl Hollandsch* lluitvrouw" loadw red^ti® ?*n Ihérès* Hov«n) p«r S mnd. 50 ets* W®k®liik«ab bÜT*®*»®) - Wtrthktvki" p®r 8 tand. 5* Ct8. Bureau: Arnbemsche Poortwal, hoek Utrecbtschestr. Intercomm. Telefoonnummer 66. PRUS DER ADVERTENTIE N Van 1l regelt f 0.80. Elke regel meer O.I5» Dieosta&nbiedingea 1—6 regele 0.50. Groot* lettere naar plaateruimte. Voor handel en bedrit bostaan zeor voordoolige bepalingon tot het herhaald advortoeren in dit Blad, bji ahonnement. Eene olroulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Politiek Overzicht Een beeld van den toestand in Rusland. Het beeld, dat op de rijksconferentie te Moskou van den toestand in Rusland is ge geven, ziet er zóó.somber en naargeestig uit, dat de gedachte is uitgesproken, dat de toe stand overdreven is voorgesteld. De Frankf. Ztg. heeft te kennen gegeven, dat niet alles wat van de Russische regeeringstafel ver kondigd werd, au pied de la lettre moest wor den opgevat; er moest rekening gehouden worden met de bij de mannen, die nu in Rus land het bewind voeren, bestaande neiging om de zaken te zwart voor te stellen als mid del om de bevolking een heilzamen schrik aan te jagen. Daarvoor is misschien wei iets te zeggen, Wat de Russische legers aan het front ver richten, is niet altijd overeen te brengen met de verhalen, die door het legerbevel zijn ver spreid over de in het leger heerschende tuchtloosheid; niet zelden wordt uit de berichten van de tegenpartij vernomen, dot aan Russische zijde gestreden wordt op eene wijze, zooals een in staat van ontbinding verkeerend leger onmogelijk zou kunnen doen Het is dus mogelijk, dat ook in het binnenland de toestand beter is don hij ons wordt geschetst. Maar dat kan toch slechts tot zekere hoogte het geval zijn. Cij fers, die niet te wraken zijn, 'wijzen uit hoe de werkelijke toestand is. Hoe de oorlog als een ware kanker knaagt aan de volkswelvaart, blijkt uit de opgave van den minister voor handel en nij verheid Prokopowitsch, dat de oorlog gedu rende het eerste jaar 53 en in het tweede Jaar 112 milliordcn roebclo Hoof» gokocf, ter- wijl in 1913, het laatste jaar vóór den oor log, de gezamenlijke ontvangsten in het ge- heele jaar ongeveer 16 milliard hebben be dragen. De oorlog heeft ook ten gevolge gehad, dat er eene groote schaarschte aan goedeien is ontstaan; want sedert het begin van den oorlog is Rusland van de wereldmarkt af gesneden, zoodat men alleen is aangewezen op de binnenlandsche markt. Tegelijk heeft de algemeene industrieele voortbrenging eene sterke vermindering ondergaan; in het Donetzbelcken b.v. is zij mèt 50 pet. achter uit gegaan. Over dien achteruitgang heeft de beheerder van het Russische departement van financiën Bernatzki geklaagd en als een der oorzaken daarvan heeft hij genoemd de buitensporige looneischen van de in de Rus sische industrie werkzame arbeiders. De Ra botsjaja Gazeta, als Russisch arbeiders orgaan een onverdachte getuige, stemt met deze klachten volmondig in. Het blad ver meldt het feit, dat gedurende de eerste vier revolutiemaanden de gemiddelde stijging van de arbeidersbonen is geweest 2Ó0 300 petterwijl de productiviteit van de in dustrie in denzelfden tijd met rond 50 pet. is gedaald. Dit alles wijst er op, dat inderdaad de toe stand in Rusland zoodanig is, dat er haast niet te veel kwaads van kan worden gezegd. .Wanneer men dit in het oog houdt, dan kan men niet anders dan zich ten uiterste er over verbazen, dat op de rijksconferentie te Moskau de met de macht van een dictator bekleede minister-president Kerenski met geen enkel woord van den wensch naar vrede heeft gerept. Het was een echte oor logsrede, die hij hield. Hij heeft den oorlog aangekondigd teren de binnenlandsche vij anden, die hij waarschuwde, dat het geduld van de legeering tegenover hen zijne gren zen had en dat, als die werden overschre den, zij zouden stuiten op eene macht, die hen de tijden van het czarisme zouden doen terugwenschen. Hoe hij staat tegenover den buitenlandschen vijand, geeft de zinsnede in zijne rede weer, waarin hij heeft gezegd: „Voor eenïgen tijd hebben wij met veront waardiging 't voorstel van een afzonderlijken vrede afgewezen. Eenige dagen geleden wa ren wij -getuige van een nieuw dergelijk voorstel, dat gericht was tot onze bondge- nooten. Deze hebben het met dezelfde ver ontwaardiging afgewezen, en in naam van het groote Russische volk zeg ik tot onze bondgenooten: Dat is het eer.ige antwoord, dat wij van u hadden verwacht." Op welk feit hier wordt gedoeld, is niet duidelijk. Zoowel uit Berlijn als uit Weenen s met den meesten nadruk tegengesproken, at aan eenig lid van de Entente van wege den vierbond een voorstel tot het aangean K?.n ,e,enxafzonderIrjken vrede is gedaen. De annh a zegt, dat een dergelijk od slechts in de verbeelding van den Russischen minister-president bestaat; de Weensche dagbladpers beticht hem eene klaarblijkelijke onwaarheid te hebben ge zegd. Hoe dit zij, dit staat in ieder geval vast, dat van een bewindsman, die zoo spreekt, in het belang van den vrede niets is te verwachten. Er is een tijd geweest nog niet heel lang geleden toen Kerens ki opkwam voor den vrede zonder annexatie ep zonder schedevergoeding. Nu treedt hij op in eene andere gedaante; hij brengt hul de aan Rusland's bondgenooten, omdat zij een vredesvoorstel hebben afgewezen, dat volgens de verklaring van de andere zijde, nooit is gedaan. Van het bekende algemee ne DuitSche vredesaanbod en van het rijks- dogbesluit van 19 Juli zwijgt hij in \even talen. Maar dat kan het feit niet te 'niet doen, daf als men Rusland van den onder gang wil redden, de noodzakelijkheid om vrede te sluiten met iedcren dag dringender wordt. Zich baseerende op de eigen woor den, waarmee Rusland's regeerders in Mos kou den toestand hebben geschetst, kan worden gezegd: Er is voor Rusland geen andere keus don die tusschen den vrede en den chaos. De oorlog. Het antwoord van president Wilson op de Pauselijke vredesvoorstellen luidt oldus: Aan Zijne Heiligheid Benedictus XV. De ontvangst erkennende van de nota, ge richt tot de oorlogvoerende volkeren, onder dagteekening van den len Augustus, ver zoekt de president der Veroenigde Staten mij u het volgende antwoord te doen toe komen: „Elk hart, dat niet verblind en verstokt is door den vreeselijken oorlog, moet getroffen worden door dit roerend beroep van Zijne Heiligheid den Paus en moet de waardig heid on de kracht van de menschlievende en edelmoedige beweegredenen gevoelen, die hem in de pen zijn gegeven en moet innig wenschen, dat wij den weg naar den vrede konden betreden, dien hij zoo overtui gend aanwijst. Het zou echter dwaas zijn, dien weg in te slaan, indien hij niet werke lijk leidt tot het doel, dat hij zich voorstelt. Ons antwoord moet gebaseerd zijn op de on verbiddelijke feiten en op niets anders. Het is niet slechts staking der vijandelijkheden, die moet worden verlangd, maar een krach tige en duurzame vrede. Deze doodelijke strijd moet niet herhaald worden en op nuch tere wijze moet worden overwogen wat ons er tegen zal verzekeren. Zijne Heiligheid stelt in het wezen der zaak voor, dat wij terugkeeren tot den status quo ante bellum en dat een algemeene ver zoening en ontwapening en vereeniging der volken zal tot stand komen, gebaseerd op het beginsel der arbitrage; dat door een soortgelijk overleg de vrijheid der zeeën zal worden gewaarborgd en voorts de gebieds- aanspraken van Frankrijk en Italië en de ge compliceerde Balkan-kwestie en het herstel van Polen aan een zoo verzoenlijk mogelijke oplossing zullen worden onderworpen en dat rekening zal worden gehouden met de aspi raties van het volk, welks politieke fortuin er bij is betrokken. Het is duidelijk, dat geen enkel deel van dit program met succes kan worden ten uit voer gebracht, tenzij herstel van den status quo ante een vasten en bevredigenden grondslag daarvoor biedt. Het doel van de zen oorlog is de volken der wereld te bevrij den van de bedreigipg en de feitelijke macht van een uitgebreid militair stelsel, bestuurd door een onverantwoordelijke regeering, die, na in .het geheim het plan te hebben be raamd om de wereld te overheerschen en er toe overging dit plan. '.0 verwezenlijken, zonder inachtneming var. de heilige ver plichtingen, voortvloeiende u'u verdragen of van lang gevesiigde en georganiseerde en Ier. nagekomen beginselen ven interrnac- nale actie en eer; een re~ecr:ng, die haar eigen tijd uitkoos voor den oorlog; vastbe raden en plotseling haar slag sloeg; zich door e-en slagboom van v/et of von mecle- doogen liet weerhouden; het geheele vaste land von Europa in een bloedbad dompelde r.:ct alleen van soldaten, maar van onschul dige vrouwen en kinderen en arme hulpe- loozen en nu staat als de verafschuwde, maar niet verslagen vijand van *A deel der wereld. Deze macht is niet het Duitsche volk, maar het is de niets ontziende meester van het Duitsche volk. Het is niet onze zaak, hoe det groote volk onder de heerschappij van déze macht kwarr» of zich tijdelijk onderwierp aar. haar overheerschend streven, maar het is or.ze zaak er voor te zorgen, dat het lot van de overige wereld niet langer in hare handen berust i Met zulk een macht te onderhandelen over het door Zijne Heiligheid voorgestelde plan, zou, voor zoover wij kunnen zien, in zich sluiten het terugkrijgen van hore kracht en de hernieuwing van hare politiek, zou noodig maken het scheppen van een blijvende vijan- digé combinatie van volken tegen de Duit sche natie, die haar werktuig is, en zou er toe leiden het herboren Rusland prijs te ge ven aan intrige en bemoeizucht en eene ge wisse tegenomwenteling, die zou worden be proefd door alle kwaadaardige invloeden, waaraan de Wereld" van de zijde der Duitsche regeering gewoon is. Kan de vrede worden gegrondvest op her stel van hare macht of op eenig eerewoord, dat zij zou kunnen geven in een verdrag van overeenkomst en schikking De verantwoordelijke staatslieden moeten thans-overal inzien, indien zij dit tevoren niet hebben ingezien, dat geen vrede veilig kan steunen op politieke en economische beperkingen, die moeten strekken om tekere volken te bevoordeelen en andere te verlam men en te Hinderen, noch op wraakachtige handelingen, op vergelding of opzettelijke krenking. J Het Amerikaansche volk heeft onduldbaar j leed ondervonden door de handen van de keizerlijke Duitsche regeering, maar wenscht geene vergelding toe te passen tegenover het Duitsche volk, dot zelf in elk opzicht heeft geleden onder den oorlog, dien het niét heeft gewild. F Amerikaansche volk gelooft, dat de vrede moet zijn gegrondvest op de rechten der volken en niet op de rechten der regee ringen, op de rechten der volken, groote of kleine, zwakke of machtige, op hunne voor allen gelijke rechten op vrijheid, veiligheid, zelfregering en hun rechtmatig deel in de economische ontwikkeling der wereld, na tuurlijk het Duitsche volk inbegrepen, indien he: de gelijkheid wil aanvaarden en niet haakt naar overheerscfung. De toets van elk vredesplan is daorom dezeIs het gebaseerd op de trouw van alle betrokken volken of op het bloote woord van een eerzuchtige en intrigeerende ïege*- ring aan de eene zijde en een groep vrije volken aan de andere zijde Dit is de toets, die het hart der zaak raakt, en de toets, die moet worden aangelegd. De oorlogsoogmer ken der Vereenrgde Staten zijn bekend can de geheele wereld en aan elk volk, waaraan is toegestaan de waarheid te hooren. Zij be hoeven niet op nieuw te worden aange geven. Wij zoeken geenerlei materieel voor deel. Wij gelooven, dat het ondragelijk leed, dat in den oorlog is veroorzaakt dooi de brutale macht van de Duitsche regaering, moet worden hersteld, maar niet ten koste van de souvereiniteit, doch weeleer in het opeisohen van de souvereiniteit voor ieder volk, hetzij zwak of sterk. Het toebrengen van schade, het verbrokkelen van staten en het nastreven van zelfzuchtige en uitsluiten de economische beho^ten, beschouwen wij als ondoeltreffend en in geen geval als een geschikte basis voor welken vrede ook, aller minst voor een duurzamen vrede. Wij kunnen het woord van de tegenwoor dige regeerders in Duitschland niet aan vaarden als waarborg voor iets, dat duur zaam moet zijn, tenzij het op overtuigende wij-- gesteund wordt door - Dderije af doende bewijzen van den wil en de bedoe ling van het Duitsche volk zelf, dat de andere volken ter wereld gerechtvaardigd «ouden zijn het te aarvaarden. Zonder zulke waarborgen zou. geen natie kunnen vertrouwen op geheime over eenkomsten, overeenkomsten betreffende ontwapening, verdragen om arbitrage in de te stellen van macht en regelingen tot herstel der kleine naties, zoo zij met de Duitsche regeering gesloten zijn. Wij moeten wachtm op nieuwe bewijzen van de bedoelingen der groote volken m de Centrale rijken. God geve, dat zij spoedig verstrekt mogen worden, opdat zij overal leiden tot herstel van he'- vertrouwen der volken in de goede trouw der natiën en de mogelijkheid van cin door verdragen verzekerden vrede. (w. g.) ROBERT LANSING, Staatssecretaris. Washington,30Aug. (R.) Het Rus sische gezantschap heeft de volgende ver klaring gepubliceerd: „Het antwoord der Vereenigde Staten op de pauselijke vredesnota schijnt ons, Rus sen, etn naad van de hoogste politieke wijs heid en stemt volkomen overeen met de be ginselen en doeleinden van het Russische volk, zooals zij zijn neergelegd in de vérkla ringen van de voorloopige regeering. Dit do cument heeft opnieuw de fundamenteele doeleinden aangegeyen, Üie in dezen oorlog door het bondgenootschap van democrati sche volkeren worden nagestreefd. De verklaring van Wilson beoogt voor het Duitsche volk het betreden van het pad der demvi rotische herleving te vergemakkelij ken en is de aankondiging van de eindelijke overwinning'van de democratie en de ge rechtigheid in de gonsche wereld. Aan het Du'tschc militarisme en imperialisme is een zware slag toegebrocht." Par ij s, 3 1 Aug. (Hovos.) De dagbladen betuigen eenstemmig instemming met vorm en wezen van het antwoord van Wilson. De Petite République vat hore beschouwingen samen in den volzin: „Het zijn geene com mentaren, die mert moet toevoegen aan het antwoord van de president, maar de hand- teekeningen van, de verbonden regeerin- gen." De Victoire vraagt de geallieerden aan het adres van het Duitsche volk de zoo dui delijke en populaire formule over te nemen, die door het Russische volk is opgesteld op den geboortedag van de revolutie voordat deze werd gesaboteerd door Lenin: „Ont troon Wilhelm!" Naar de meening van de Herald heeft Wilson een verbanningsbesluit uit gesproken. Met Wilson is het blad van oordeeldat het onmogelijk is in de bat te treden met de personendie voor den oorlog aansprakelijk zijn. De we reld zou dat als eene daad van groote zwak heid uitleggen. Nieuwsgierig wacht het blad het antwoord af, dat het Duitsche volk en de Duitsche rijksdag op deze afdoende les zullen geven. Charleston, 31 Aug. (R.) Daniels, de secretaris van het marine-departement, heeft hier in eene rede verklaard, dat het zekerste middel om spoedig een afdoenden vrede te krijgen, besloot in het gereed ma ken \an leger en vloot. Er zal geen verslap ping zijn in de werkzaamheid van Amerika op zee en op het land, voordat de vrede werkelijk onderteekend is. De burgers be hoeven niet te vreezen, dat de regeering zal worden misleid door het spiegelbeeld van een vrede, die geen vrede is, om met haren arbeid op te houden. Verder zeide hij, dat de Amerikanen niet alleen strijden voor de de mocratische natiën van de wereld, maar ook voor het volk van het Duitsche rijk. Op den veertienden dag van den elfden Isonzoslag is de strijd zeer zwaar geweest op het noordelijke gedeelte van het Karstpla- teau; waar de Oostenrijksche stellingen bij Podlesce, Madoni en Britof, maar vooral de Monte San Gabriele, sedert zeven dagen het middelpunt vgn den Isonzoslag, tegen de veelvuldige aanvallen van de Italianen zege vierend gehandhaafd werden. Overigens was op dit en op alle andere oorlogstooneelen de strijdactie gering. W e e n e n, 31 Aug. (Corr.-bur.) De dagbladen berichten: Telkens' wanneer de halionen eene nieuwe poging tot doorbreak van het Isonzofront ondernemen, disschen zij aanstonds het sprookje op van de ont ruiming van Triest. Daardoor moet de in druk gewekt worden, dat de Oostenrijksche autoriteiten de stad verloren geven en daar om uit haar redden wat er te redden is. Zoo was het bij de tien vorige, zoo is het bij den elfden Isonzoslag. Ditmaal wordt het sprook je nog opgesierd door de bijvoeging, dat Triest door ons zelf geplunderd werd. De Popoio d'Italia bericht, dat alle musea, bi bliotheken, kerken en ook particuliere hui zen van hunne kunstschatten beroofd wer den, die in extra-treinen naar Weenen wer den gebracht. Voor de elfde maal moet worden vastge steld, dat er geen woord waar is van dit sprookje. Triest wordt nu evenmin ont ruimd als vroeger. P a r ij s 31 Aug. (Hovas). Malvy heeft aan minister-president Ribot ontslag ver zocht als minister van binnenlandsche zaken. Weenen, 31 Aug. (Corr.-bur). De dag bladen constateeren, dat het uit een aantal hoogste bekwame en deskundige ménnen samengestelde definitieve kabinet-Seidler een krachtigen socialen tint heeft, zooals in zonderheid blijkt uit de ministerieele depar tementen voor gezondheidszorg en voor sociale zorg. Ook heeft het een duidelijken politieken tint. Behalve de Duitschers, Po len en Czechen zijn voor {iet eerst ook de Zuid-Slavische en de Ukrainische nationali teit in het kabinet vertegenwoordigd. Dit feit is eene afdoende weerlegging van de door onze vijanden verspreide legende, dat de nationale richtingen zich niet kunnen doen gelden. In Oostenrijk is het van zelf sprekend, 'dat een definitief kabinet, waartoe leden van de meest verschillende rfationoliteiten behooren de strengste objectiviteit en de stiptste on partijdigheid in acht zal nemen en dat het er naar zal streven allo levende krachten vani den staat samen te vatten en door eene vruchtbare samenwerking met het parlement naast de oplossing von de dringende met den oorlog somenhangende materieele kwastiën den weg vrij te maken voor de an- dere groote vraagstukken, die in de troon rede duidelijk zijn aangegeven, ook voor het vraagstuk der grondwetsherziening, waar voor de leidende grondbeginselen moeten worden opgesteld en uitgewerkt. De geheele ontwikkelingsloop van onze politiek gedu rende den laatsten tijd rechtvaardigt" de op vatting, dat, wanneer de bezwaren en moeie- lijkheden, die nu nog in den weg staan aan het in 't leven roepen van een parlementair kabinet, verdwenen zijn, eene uit de volks vertegenwoordiging voortkomende regeering aan het hoofd von de zaken zal komen, wel ker hoogste doel, dat de toongevende facto ren van Oostenrijk voor oogen staat, zal zijn de concentratie van alle tot werken bekwo- me elementen van den staat lot eensgezin- den, vruchtdragenden arbeid. Weenen, 31 Aug. (Corr.-bur.) In over leg met de regeeringen van Oostenrijk-Hon- gorije en Duitschland zal het geheele onge splitste Poolsche hulpkorps aan het front in dienst gesteld worden, omdat het offensief van de vijanden naar alle zijden eischt alle militaire krachten samen te vatten. Aon het front zal het Poolsche hulpkorps onder Oos- tenrijksch-Hongaarsch commando staan. Zoodra de oorlogstoestand dit toelaat, zal het Poolsche hulpkorps terug gegeven wor den aan zijne eigenlijke bestemming en het kader voor het Poolsche leger vormen. In middels blijft het noodige personeel voor op leiding en voor aanwerving in het konink lijk Polen achter. De onderhandelingen van de het land be zettende regeeringen over de instelling van eene Poolsche regeering staan op het punt te worden beëindigd. Men kan verwachten, dat binnenkort eene staatsinrichting in het leven zal treden, waardoor het land defini tief in de rij der zelfstandige Stoten zal ko men te staan. Warschau, 30 Aug. (W. B.) De re- geeringscommissarisson van de beide bezet, tende staten legden in den voorloopigen staatsraad de volgende verklaring af: D# verbonden regeeringen drukken hiermee hun leedwezen uit over het neerleggen van het mandaat door de leden van den voorloopi gen staatsraad. Hun leedwezen is des te grooter, omdat hunne onderhandelingen over de inrichting van eene Poolsche regee ring op het punt staan te worden beëindigd. Zooals reeds bekend is, werd het Poolscho legioen om redenen van militaire noodzake lijkheid naar het zuidoostelijke front gezon den. Zoolang de aanwending aan het front duurt, komt het legioen onder Oostenrijksch- Hongaarsch opperbevel te staan. De ver bonden regeeringen betwijfelen geen oogen- blik, dat het legioen, aan zijne traditie in dachtig, 2ijn ridderlijken plicht ook ditmaal njet roem zal vervullen. Het tijdstip, waarop het legioen wordt terug gegeven aan zijn eigenlijke doel, het kader voor het Poolsche leger te vormen, Iaat zich op dit oogenblik' niet nauwkeurig bepalen. De oprichting van het Poolsche leger wordt echter door het wegroepen van het legioen niet onderbro ken. In het koninkrijk Polen zal het noodige personeel voor de opleiding en de werving blijven. Daaruit vloeit voort, dat noch de verdere oprichting van het Poolsche leger, noch de voltooiing van de politieke instel lingen van het koninklijk Polen opgegeven zijn. Integendeel hopen de bezettende sta ten, dat ten spoedigste de politieke instel lingen in het leven worden geroepen, doof welker bezit Polen in de rij van de zelfston" dige staten treedt. Berlijn, 30 Aug. (W. B.) De Argen- tijnsche gezant deelde hier mede, dat zijne regeering de zaak van het in den grond boren van het Argentijnsche stoomschip Toro door de Duitsche verklaringen als afge daan beschouwt. De Duitsche regeering heeft toegezegd, dat voor het stoomschip Toro eene schadevergoeding zou worden be- taald. Berlijn, 31 Aug. (K. N.) Volgens d« Koit. Norden nam de rijkskanselier, die eer gisteravond zijne inspectiereis naar Belgi? ondernam, in den trein de rapporten in ont vangst van den chef der politieke afdeeling bij den gouverneur-generaal in België Frei- herr von Lancken en van den chef van hel bestuur voor Vlaanderen Schaible. Geduren de reis van Keulen naar Aken ontving de rfjkskartselier op, hun verzoek enkele verte»

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1