BINNENLAND.
KOLON1ÉN.
1 de orde „pour le mérite" gekregen. Hij is
'de eerste als soldaat begonnen officier, die
'deze onderscheiding heeft behaald.
Petersburg, 4 Sept, (R.) Blijkens de
eerst ontvangen opgave hebben in de ver-
[Iciezingen voor den gemeenteraad te Peters
burg de revolutionaire socialisten de over
winning behaald. De kadetten komen in de
'tweede plaats, de maximalisten in de derde
plaats.
Petersburg, 4 Sept. (R.) De Djen en
de Nowaja Djiza berichten, dat grootvorst
IMiohael Alexandrowitsch, de vermoedelijke
troonopvolger, en zijne vrouw in heohtenis
(worden gehouden in hunne woningen ten-
jgevolge van de ontdekking van eene contra
revolutionaire samenzwering.
De Djen vermeldt als gerucht, dat dezelfde
maatregel ook wordt toegepast op groot-
Vorst Dimitri Pavlowitsch
Washington, 5 Sept. (R.) De regee-
ffavg heeft leeningen verstrekt aan Groot-
SBrittannie en aan Frankrijk, voor elk hon
derd millioen dollars.
Londen, 5 Sept. (R.) Lloyds Register
bericht, dat van 8 Juni tot 17 Juli, dus in
minder dan zes weken tijds, meer dan hon
derd nieuwe stoomschepen in het register
Werden ingeschreven. 63 daarvan waren En-
gelsche schepen. De meeste schepen waren
yon eene groote tonnage.
Londen, 5 Sept. (R.). In de afgeloo-
pen week zijn 2384 schepen aangekomen
Sn de Engelsche havens en 2482 uitgeva
ren. Twintig schepen van tusschen 300 en
1600 ton zijn in den grond geboord, negen
kónder succes aangevallen.
Kopenhagen, 4 Sept. (\V. B.) In de
Zitting van het Folkcting heeft de minister
ivan financiën ingediend voorstellen tot ver
booging van de belasting op tabak, sigaren en
icigaretten, tot heffing van een bijslag op
belasting op wijnen, en tot verhooging van de
bierbelasling.
Verder is een voorstel ingediend tot heffing
flran 'een bijslag op de inkomsten- en de ver
mogensbelasting, die volgens raming 60 mil
lioen kronen zal opbrengen.
De minister van openbare werken heeft
Wetsontwerpen ingediend tot verhooging van
bet tarief van het briefport en tot verhooging
*an de staatsspoorwegtarieven voor het ver-
froer van personen, goederen en levende die
ren met 25 pCt, geldende tot 3l December
Ü918. Van de verhooging der spoorwegtarie
fven wordt eene meerdere opbrengst verwacht
(Van 12 millioen kronen.
P a r ij s 5 S e p t. (R.) Als uitkomst van eene
onlangs gehouden conferentie is overeenstem
ming verkregen over de wederzijdsche invoe
ren. Fransche wijnen, vruchten, zijden goede
ren, „articles de Paris". Ook zijn besluiten
igenomen tot verzekering van de nauwe
samenwerking in alles wat het zeevervoer be
treft.
Berlijn. 4 SepL (V/. B.) Berichten uit
alle deelen van Engeland melden, dat de
zware regenstormen van 27 Augustus na eene
lange periode van nat, zonloos weer, een ver-
flerfelijken invloed op het gewas heeft gehad.
Volgens de Daily Mail ziet de directeur-
generaal van het voedingsdepartement Lee
/den toestand zeer ernstig in -Het blad zegt:
De oogstberichten van de vorige week waren
slecht genoeg om de ernstigste bezorgdheid
gaande te maken. Nu drukten storm en regen
vlagen het te veld staande graan naar den
Sgrond en brachten zware schade toe aan het in
schoven staande graan. Lloyd George heeft
In zijne laatste rede in het parlement over de
■'(vooruitzichten van den oogst gezegd, dat alles
Aankwam op de eerstvolgende drie weken en
j Wat. als het oogstweder niet bijzonder on
gunstig werd, de toestand van het land, wat
He levensmiddelen betreft, geheel bevredigend
Jjtvas. In werkelijkheid was het weer niet
jfclcchls bijzonder ongunstig, maar voorbeelde-
fjoos slecht Het land staat voor een der
[fclechtste oogsten, die de geschiedenis kent.
JjDaarom is de gehiedende noodzakelijkheid
|iom de uiterste spaarzaamheid te betrachten
hij het verbruiken van de voedselvoorraden
mog duizendmaal grooter geworden. Tot dus
ver is minder dan een derde van den oogst
ingebracht; de rest loopt groot gevaar te niet
Ie gaan.
Geheel Engeland is door de ongunst van
bel weder zwaar geteisterd, maar de zuide
lijke en zuidwestelijke graafschappen leden
bet zwaarst. Daarbij neemt de aardappelziek
te in omvang toe; op vele plaatsen beginnen
'de aardappelen op het veld te verrotten.
Berlijn, 5 Sept. (W.-B.). De kroon
prinses is heden namiddag om 2.15 voor-
I spoedig bevallen van eene prinses. Moeder
en kind zijn wel.
(Dit is het zesde kind, en de tweede doch
ter, uit het huwelijk van den kroonprins met
Cecilia hertogin van Mecklenburg geboren.
•De vier oudsten zijn van het mannelijke ge
slacht).
Londen, 5 Sept (R.). Het congres
van vakvereenigingen te Blackpool heeft
beden een besluit genomen, dat zich uit
spreekt voor de invoering van eene werk
week van 48 uren onmiddellijk na den oor
log.
Londen, 5 Sept. (R.) Wij vernemen,
Hat in afwachting van het herstel van de
grondwet in Canton eene voorloopige regee-
ging is opgetreden met Sunjatsen als hoofd,
er werden geene rustverstoringen bericht.
Er wordt bericht, dat de nieuwe regeering
He oorlog tegen Duitschlend en Oostenrijk
beeft verklaard.
Oost-I ndlê
Jonrnalistleh.
Men seint uit Batavia aan de N. R. Ct,
Jat de heer Veersema is afgetreden als
hoofdredacteur van de (eerst pas opgerich-
-JK) Nieuwe Courant te Semarang,
De Staatscourant van 5 September bevat
d. a. de'volgende Kon. besluiten:
met ingang van tl September 1917, benoemd
bij het personeel van den geneeskundigen
dienst der landmacht, tot officier van gezond
heid der lslc klasse, de officier van gezond
heid der 2de klasse G. II. Nord, van dat per
soneel;
met ingang van 10 September 1917, aan den
gepcnsionncerden majoor der infanterie N.
II. J. Richclle, van hel leger in Nederlandsch-
Indië, bestemd voor den dienst bij een inter-
neeringsdepot, op liet daartoe door bcm ge
daan verzoek, eervol ontslag verleend uit zijne
tegenwoordige betrekking;
aan den reserve-officier vnn gezondheid der
2de klasse C. Hemmes, van het personeel van
den geneeskundigen dienst der landmacht, cn
aan den reserve-tweede-luitenant J. J. Kool,
van het 21ste regiment infanterie, aan eerst
genoemde op zijne aanvrage, ter zake van on
geschiktheid voor dé verdere waarneming
van den militairen dienst wegens lichaamsge
breken, een eervol ontslag uit den militairen
dienst verleend;
de gepensionneerde kapitein-luitenant ter
zee J. L. van Leschen met ingang van 1 Sepij
tember in zijnen rang en zijne bij ontslag be
haalde ansienneteit weder in dienst gesteld,
zulks onder stilstand van het hem verleende
pensioen;
dc kapitein-luitenant ter zee J. L. van
Leschen met 3 Sept 1917 bevorderd tot kapi
tein ter zee.
Aan de Staatscourant van gisteren ontke
nen wij nog de volgende Kon. besluiten
tijdelijk benoemd, bij het reserve-personeel
der landmacht, bij het personeel van den ge
neeskundig-en dienst, tot reserve-officier van ge
zondheid Ie klasse, de heeren dr. M. C. Carrier
van Dissel, P. Fockens, dr. E. J. Fresemann
Viëtor, dr. M. P. Kingma Boltjes en dr. P. W.
Schram, chirurgen, onderscheidenlijk te Breda,
Rotterdam, Groningen, Leiden en s-Graven-
hagc
tijdelijk benoemd tot opzichter der mijnen J.
A. H. Oberjé
De gepensionneerde kapitein ter zee
W. H. von Leschen, is gesteld ter beschik
king van den chef van den Marinestaf voor
het verrichten van diensten in verband met
de landsverdediging, zulks ter vervanging
van den kapitein ter zee Nyland.
Bij beschikking van den Minister van
Marine zijn de luitenants ter zee der 2e
klasse G. P. Wouters en W. H. C. Hoog met
6 dezer geplaatst respectievelijk aan boord
van Hr. Ms. Schorpioen en Koningin Emma.
Legerpaarden voor land-
bouwwerk. Naar men aan de N. R. Ct.
meldt, overweegt het legerbestuur de moge
lijkheid, paarden van het leger beschikbaar
te stellen voor landbouwwerk.
Voorloopig arrest van mi
litaire beklaagden. De Minister van
Oorlog heeït het volgende tot kennis ge
bracht van garnizoens- en plaatselijke com
mandanten:
Het is mij gebleken, dat In verhouding
tot de later opgelegde straffen, de voorloo
pige hechtenis, welke militaire beklaagden
ondergaan; van te langen duur is.
Een middel om, zonder de procedure te
kort te doen, den arresttijd te verkorten,
acht ik gelegen in het nog voordat de be
klaagde in residentie van den krijgsraad is
aangekomen, reeds doen van stappen om
tot bijeenroeping van den krijgsraad te ge
raken. De bevoegdheid daartoe is ontkend
met een beroep op art 30 van de R^ b. d.
L. M.; met den Minister van Justitie neem
lk echter aan, en wel op grond, dat art. 30
kennelijk bedoelt, niet een bevoegdheid te
regelen, maar een verplichting op te leggen
voor het geval dat behalve de stukken ook
de beklaafde in de residentie van den krijgs
raad is aangekomen.
Wordt van deze bevoegdheid gebruik ge
maakt, dan spreekt het vanzelf, dat de pro
cedure in vele gevallen aanmerkelijk ver
sneld zal worden en dat dus de tijd van
voorloopige rechtenis wordt verkort.
Naar aanleiding van deze beschouwing
heb ik de eer u te verzoeken, dienovereen
komstig te willen handelen, wanneer in re
sidenties van krijgsraden, de auditeur zich
tot u wendt ingevolge art. 114 R. L., ook
al moge de beklaagde nog niet in uw
garnizoen zijn aangekomen.
Een 2e punt is, dat de R. bij de L. M.
niet bepaalt, wie verantwoordelijk is voor
het voortduren van het voorloopig arrest.
Wanneer het aan den off. comm. opgedra
gen onderzoek is gesloten, heeft deze geen
bemoeienis meer met den voorloopig gear
resteerde, evenmin de garnizoenscomman
dant. Wel de aud.-militair naar het voor-
chrift van art. 156 TL L.; deze kan bij den
krijgsraad ontslag uit of verzachting van
arrest vragen, doch veelal zal hij niet nauw
keurig op de hoogte zijn van hetgeen met
den beklaagde is geschied. Om aan de au
diteur de beschikking te verschaffen over
de gegevens, verzoek ik u, na de mede-
deeling betreffende het voorloopig arrest,
voorgeschreven in art. 14 lid 2 R. L., den
betrokken auditeur ook van den verderen
duur van het voorloopig arrest en van even-
tueele wijzigingen daarin nauwkeurig óp de
hoogte te houden.
Bij resolutie van den Minister van Ko
loniën van 30 Augustus 1917 is mej. S. M.
H. Krull te 's Gravenhage gesteld ter be
schikking van den gouverneur-generaal van
Ned.-Indië om daar te lande te worden be
noemd tot verpleegster 1ste klasse bij de
militaire hospitalen.
T. Rinses, f In den ouderdom van
64 jaar is te Tjitjoeroeg (Ned.-Indië) overleden
de heer T. Rinses, oud-lid van de Algemeene
Rekenkamer van Ne<L-Indië.
De overledenen behoorde oorspronkelijk lot
bet Indische leger en wel bij de militaire ad
ministratie. Hij doorliep van 1888 tot 1890 den
intendance-cursus bij dc 2e afdeeling der hoo
gt re krijgsschool in den Haag en werd in 1900
als majoor-intendant lijdelijk benoemd tot lid
der algemeene rekenkamer te Batavia. In 1903
volgde zijne definitieve benoeming als zooda
nig. Hij maakte tot zijne pensionneering In
1910 deel uit van genoemd college.
Th. Rutgers v. d. Loeff. t Te
Paterswolde is plotseling overleden de heer
Th. Rutgers van der Loeff, officier in de
orde van Oranje Nassau, oud-burgemeester
van Zuidwolde en Zuidlaren. De overledene
was lange jaren schoolopziener in het ar
rondissement Vries, voorzitter van. Am-
bachtsonderwijs in Drente, voorzitter der
Gezondheidscommissie te Assen, enz.
Nederland en de oorlog.
Onze scheepY»art.
Tc den Haag is bericht ontvangen dat het
stoomschip Billiton tc Halifax fs gearriveerd
en vandaar tot voortzetting der reis weder is
vertrokken.
Aan boord van dit schip bevindt zich, zoo
als men weet, de Nederlandsche Commissie
tot behartiging onzer economische belangen
in Amerika.
Be ranrt op Tndlë.
Men meldt ons dat het stoomschip „Kawi"
van de Rotterdamsche Lloyd op 8 dezer zal
vertrekken naar Indië (via New-York). Em-
barkement 's morgens 10 uur.
Het stoomschip „Grotius" van de
Maatschappij „Nederland" zal Zaterdagmid
dag a.s. te 3 uur naar Nederl.-Indië ver
trekken.
De Kawi en de Grotius zullen ter hoog
te van IJmuiden elkaar ontmoeten en dan
verder gezamenlijk de reis voortzetten.
Dc vaart op Zn Itl-Amerika.
-- Behoudens onvoorziene omstandighe
den vertrekt het s.s. „Hollandia" Vrijdag 7
September, des middags te 12 uur. De in
scheping vindt plaats tusschen 9 en 11 uur.
De Wa a 1 dij k.
Het stoomschip Waaldijk, van de Hol
land—Amerika Lijn, is gisteren van Rotter
dam naar New-York vertrokken.
Convooi door Duitsche vlieg
machines aangevallen.
Men meldt uit Maassluis:
Een gisternacht naar Engeland vertrok
ken convooi is op zee aangevallen door
Duitsche watervliegtuigen waardoor de
stoomschepen „Kieldrecht" en „Thomas
Krag" uit zee zijn teruggekeerd.
Onze reeders in Engeland.
De deputatie uit de Nederlandsche ree
ders keerde gisteren uit Londen in ons land
terug. Van 'hun onderhandelingen zal ten
spoedigste aan het bestuur der reedersver-
eeniging verslag worden uitgebracht, waar
na aan de reeders de voorstellen der En
gelsche regeering ter bespreking zullen wor
den voorgelegd. De leden der deputatie
achtten het, zoo seint onze IJmuider corres
pondent, ongewensoht de besprekingen te
publiceeren, alvorens over <ie voorstellen het
gevoelen der reeders was vernomen.
Uitvoer van bloembollen.
De Minister van Landbouw enz. heeft be
paald:
I. dat aan gevestigde handelaren eri telers
van bloembollen vergunning kan worden ver-
leedn tot den uitvoer van bepaalde partijen
bloembollen voor normaal gebruik;
n. dat met de afgifte van consenten voor
den uitvoer van bloembollen wordt belast de
heer K. Valkcrse, Rijkstuinbouwleeraar voor
de bloembollenstreek;
III. dat aanvragen voor het bekomen van
uitvoerconsenten voor bloembollen dienen te
worden gericht aan den Minister van Land
bouw, enz. en ingezonden aan het bureau van
genoemden Rijkstuinbouwleeraar, gevestigd te
Haarlem, "Wilhelminastraat B.
Brood, bloem, meel en rogge.
De minister van Landbouw heeft bepaald:
a. dat de verhouding van het gewicht, dat
de ingeleverde bons vertegenwoordigen en
het gewicht van de nieuwe grondstoffen, dat
naar aanleiding daarvan zal worden ver
strekt, wordt vastgesteld als volgt:
1. voor 100 KG. W. bons wordt verstrekt
óf 73 KG. inlaivdsohe tarwebloem M 71.5
KG. Amerikaansche tarwebloem öf 70 KG.
rogge;
2. voor 100 KG. B. bons wordt verstrekt
71.5 KG. tarwemeel;
3. voor 100 KG. R. bons wordt verstrekt
70 KG. rogge;
b. dat, zoo dra in plaats van tarwebloem
(inlandsch of Amerikaansch) en tarwemeel
zal worden geleverd, bloem en meel van eene
bepaalde samenstelling, voor het vastgestel
de sub a, 1. moet worden gelezen:
voor 100 KG. W. bons wordt verstrekt M
72 KG. Regeeringsbloem öf 70 KG. rogge,
terwijl voor het vastgestelde sub a, 2. alsdan
moet worden gelezen:
voor 100 KG. B. bons wordt verstrekt 67
KG. Regeeringsmeel;
c. dat, zoodra in plaats van rogge zal wor
den geleverd Regeeringsgrondstoffen voor
grof roggebrood, voor het vastgestelde sub
a, 3. moet worden gelezen:
voor 100 KG. R. bons wordt verstrekt;
70 KG. Regeeringsgrondstoffen voor grof
roggebrood.
Deze bepaling treedt in werking met in
gang van 12 Sept. 1917, met dien verstande,
dat zij voor het eerst van toepassing zal zijn
op de bons der broodkaarten gemerkt 26ste
weèk.
Distributieregelingen.
De oorlogscrisis heeft hier te lande het
aanzien gegeven aan een zoo groot aantal
distributieregelingen, dat het op den duur
bezwaarlijk valt het geheel te overzien. Het
Centraal Bureau voor de Statistiek heeft nu
in de zoo juist verschenen achtste afleve
ring van het Maandschrift in zeer beknop-
ten vorm een overzicht dier regelingen ge
publiceerd, voor zoover zij van het Rijk zijn
uitgegaan. Onderscheiden worden de drie
perioden in de organisatie 'der distributie.
t.w. die vóór en en na de totstandkoming
van de Distributiewet en de periode, welke
een aanvang zal nemen met de eventueele
oprichting van de Export-Centrale. Achter
eenvolgens worden kortelijk besproken: de
werkzaamheid der Regeering en van het
Rijksdistributiekantoor, de vereenigingen
van producenten en handelaren en de
Rijkscommissie, met de distributie belast.
Dan volgt een samenvattend overzicht van
de geldende distributieregelingen betreffen
de aardappelen, groenten en fruit, melk, bo
ter en kaas, eieren, vleesch, visch, pluim
vee, suiker, honing graan en meel, zaden,
veevoeder, kunstmest, brandstoffen, ijzer en
staal, bouwmaterialen, huiden en leer, looi
stoffen, soda, stremsel en verlichtings- en
aanverwante artikelen. Onder „overige ar
tikelen" worden de bemoeienissen aange
haald van de Nijverheidscommissïe en hare
sub-commissies met betrekking tot de veler
lei artikelen, welke de nijverheid noodig
heeft. Ten besluite het een en ander betref
fende maximum- en^minimumprijzen en de
Export-Centrale.
Afgesneden.
Te Haarlem zullen 70 gasverbruikers,
die hun rantsoen hebben overschreden, van
den toevoer worden agesloten.
Duitsche vlieger ter aarde
besteld.
Woensdagmiddag is te Zandvoort het uit
zee aangespoelde lijk van den Duitschen
vlieger met militaire eer ter aarde besteld.
Op het kerkhof waren o.a. aanwezig de
secretaris van het Duitsche consulaat, de
burgemeester van Zandvoort en de comman
dant van de kustwacht. Door ds. Posthumus
Meijes, predikant te Zandvoort, werd een
enkel woord gesproken. Twee kransen wer
den op -het graf gelegd.
Gemeenteraad van Amster
dam. In de Dinsdagmiddag gehouden
raadsvergadering werden de herkozen leden
en het nieuw gekozen lid prof. P. A. Die
penhorst geïnstalleerd.
Naar aanleiding van een ingekomen
schrijven van dr. N. M. Josephus Jitta, dat
hij niet weer in aanmerking wenscht te ko
men als wethouder, nam de burgemeester
het woord.
Spreker wees er op, dat dr. Jitta 12 jaar
aan de bestuurstafel gezeten had. Sedert hij
hier plaats nam, is veel veranderd. Van de
45 raadsleden zijn slechts 10 meer over.
Deze groote verwisseling van personen Is
gepaard gegaan met een groote verschui
ving in de grenzen van verschillende groe
pen, waarin de leden van den Raad zich
indeelen. Spr. wijst er dan verder-op dat
dit ook tot gevolg heeft gehad dat het wer
ken onder die omstandigheden niet gemak
kelijker is geworden, ook al door het uit
breiden van de stad. Sprekende over den
arbeid, dien de heer Jitta heeft verricht,
wees hij er op, hoe de toestanden in 1905
waren in onze gestichten voor ouden en
zieken, bij den Geneeskundigen en den Ge
zondheidsdienst, op het abattoir, en bij den
reinigingsdienst, op het gebied van de bad
en zweminrichtingen en het marktwezen.
Welk een groote werkkracht de heer Jitta
heeft otnwikkeld, kan alleen beoordeeld
worden door hen, die met en onder hem
hebben gewerkt. Verder gewaagde spr. van
de groote welwillendheid van den scheiden
den wethouder. Spr. meende uit naam van
den geheelen Raad te mogen spreken, wan
neer hij den heer Jitta dankte voor aï het
geen hij als wethouder voor zijn geboorte
stad deed. (Applaus.)
Ook prof. Fabius sprak eenige woorden
van hulde voor hetgeen wethouder Jitta had
gedaan.
De.Haagse he wet Kou de rsbe-
noemingen. Men meldt ons uit Den
Haag
Met zekerheid kan worden medegedeeld,
dat de vereenigde fractie van vrijzinnige
raadsleden besloten had tot de benoeming
van de heeren Albarda en Van Vuuren tot
wethouder mede te werken, zoo al niet op
voorwaarde, dan toch in het vetrouwen, dat
beiden zich in 1918 niet meer voor het lid
maatschap der Tweede Kamer beschikbaar
zullen stellen, omdat die betrekking niet
goed samengaat met den drukken wethou
derswerkkring.
De heer Verbroek zal den heer Jansen
als wethouder voor de gemeentebedrijven
opvolgen en de heer Albarda zal de leiding
van de onderwijszaken hebben.
De heer eVrbroek' zal den heer Jansen
als wethouder voor de gemeentebedrijven
opvolgen, terwijl de heer Albarda de leiding
van de onderwijszaken zal hebben.
Mr. Hingst heeft zijn benoeming tot
wethouder van Hilversum niet aangenomen.
Sociaal-Democratische wet
houders. Behalve te den Haag, Gronin
gen en .Leeuwarden zij bij de Dinsdag in
den lande gehouden wethouders benoemin
gen ook sociaal-democratische wethouders
gekozen te Dordrecht (Dr. Th'. Stoop), te
Schiedam (P. de Bruin) en te Zwolle (J.
Vogt). De laatstgenoemde nam de benoe
ming ir beraad. Blijkens nader bericht heeft
hij vooi de benoeming bedankt.
Het bedanken van den heer Vogt is ge
grond op de volgens hem partijdige samen
stelling der commissies van bijstand, waar
uit de socialisten zijn geweerd.
Vrijzinnig-Democratische gemeente"
raadsleden.
Na afdoening van verschillende huishoudelijke
aangelegenheden in een Zaterdag gehouden ver
gadering, kwam de Vereeniging van Vrijzinnig-
Democratische Gemeenteraadsleden In Neder
land Zondagmorgen onder leiding van mr. L. J.
L. van Aalten in openbare vergadering bijeen in
een der zalen van het Zuid-Hollandsch Koffie
huis te Den Haag, ter bespreking yen een twee
tal onderwerpen betreffende de gemesntepoïfc
tiek.
Door den tot secretaris der Vereeniging geko-
zen jhr. mr. E. van Berensteijn werd ingeleid
„De regeeringsontwerpen ten opzichte der ge-
me entefinanriën".
Spreker ving aan met een uiteenzetting der
bedoeling van <Üe ontwerpen, daarbij voorop
stellende den financieelen toestand der gemeen
ten tengevolge van de buitengewone omstandig
heden buiten beschomving te zullen laten.
Het belangrijkst achtte spr. de voorgestelde
nieuwe regeling der inkomstenbelasting, waarbij
de forenscnbelasting wordt ingevoerd op dei>J
grondslag van heffing bij do bron voorzoover difj
mogelijk is Welke regeling^ naar spr. betoog#
te omslachtig is, op twee gedachten hinkt en'
ongelijke heffing bij gelijk inkomen tengevolge'
zou hebben.
In hooge mate onbillijk voor de gemeente*
noemde inleider de voorgestelde regeling van dq'
opcenten op de dividend- en tantiemebelastinjftj
Iedere wijziging van deze belasting is geweesf
ten nadeele van de gemeenten.
Wat het ontwerp-Treub, betreffende de finan-
cieele verhouding, aangaat, hetwelk beoogt de
vorming van een gemeentefonds, waarin 25 %j,
van de opbrengst der accijnzen behalve van dia'
op de suiker, zal worden gestort, dit komt hierop'
neer, dat het Rijk in plaats van 124 millioen, 13é1
millioen zal geven aan de gemeenten. Wat tóclï
niet met een ernstig gezicht kan worden ge
noemd een regeling van den financieelen nood
der gemeenten, vooral met als men in aanmer
king neemt, dat de vooruitgang slechts een voor
uitgang is te noemen als hij gelijk accresseertf
met de bevolking. Ook de maatstaf voor de ver^J
deeling van het bedrag over de verschillend^'
gemeenten wordt door spr. als onjuist gequall-
ficeerd. Vooreerst omdat de welvaart van ceiv
gemeente niet geheel is af te meten naar haar'
aandeel in de Rijksbelastingen en voorts wijl bijl
de bepaling van den belastingdruk fn de gemeen-*,
ten geen rekening wordt gehouden met de wei'
daartoe in aanmerking komende grondbelasting^
opcenten en de bedrijfswinsten en wel met dó^
in dit verband niet ter zake dienende retributies
Verder zullen tal van gemeenten tengevolge van
de nieuwe regeling schade lijden juist in ver"
band met de bepalingen ter voorkoming van'
achteruitgang vergeleken bij den tegenwoordigciV
toestand.
Ten slotte wees spr. er op, dat de strekking,
is het platteland te helpen ten koste <ïer grootd
gemeenten, welke, daartegenover een ruimer be
lastinggebied krijgen. Beter echter dan een po
ging van het Rijk om van de gemeenten of te
komen door de beschikbaarstelling van een som,
welke de gemeenten dan maar onderling moeten
verdeelen, zou spr. vinden een aanmoediging
van rijkswege van werken der gemeenten in het
openbaar belang door subsidieering, door een
afzonderlijke regeling der financieele verhouding
dus voor ieder geval, zooals bijvoorbeeld thans
reeds geschiedt ten opzichte van ambachtsscho
len en leeszalen. Rijk en gemeenten moeten niet
als vijanden tegenover elkaar staan, doch sa.*
menwerken in het algemeen belang.
Op de inleiding volgde eenige gedachtenwis-
seling, waarbij o.a. ter vervanging van de voor
gestelde ingewikkelde, tot allerlei onbillijkheden
aanleiding gevende regeling werd aanbevelen,
dat het Rijk de gemeenten zou ontlasten van
de zorg voor bijv. armenzorg, krankzinnigen-'
wezen en politic. Welk denkbeeld ook door in
leider niet verkeerd weid geacht. Evenwel waar*
schuwde hij tegen een vervanging van de ge
meentepolitie door een rijkspolitie.
Het tweede ter bespreking aangekondigd*
onderwerp„De positie der gemeentebedrijven
in verhouding tot Rijk en provincie", werd
ingeleid door den heer H. Goedhart Jr., wet
houder te Arnhem. Spr. merkt op, dat de behan-
deling van deze materie zoo veelomvattend is,
dat hij zich moest beperken en voornamelijk
het licht doen vollen op hetgeen voor de gemeen-4
teraadsleden van het meeste belang is. Spreker
wijst er op, dat het de geestelijkheid voorgan
gers der vrijzinnig-democraten, de radicalen, ge
weest zijn, die de monopolistische bedrijven in
handen van de gemeenten hebben gebracht. Do
uitbreiding dier bedrijven, buiten het gebied der
gemeenten, leidde tot inmenging van de provin
cies en den Staat.
Deze loop van zaken was logisch en natuur
lijk Spr. meent echter, dat de hoogere colleges
in het algemeen niet gelukkig zijn geweest in
de regeling der onderlinge verhouding, die door
de uitbreiding ontstond. Er zit geen systeem
in, dte gemeenten werden ten prooi aan de
grootste willekeur en meermalen scheen alleen
het financieel belang van den Staat richtsnoefj
te zijn, ten koste van dat der gemeente en ook
ten koste van den verbruiker. De autonomie
der gemeenten schijnt niet meer dan een phrase
te zijn. De gemeenten hebben zich wat al te
gemoedelijk in een ondergeschikte positie lateit
duwen. Spr. erkent ten volle dot wanneer het
algemeen belang minder bemoeiing van derij
Staat eischt, dit belang moet gean boven dat'
van de gemeente, maar daarnaast dient men te
overwegen, in hoeverre de gemeente aanspraak^
kan moker, op dc schadeloosstelling. Bi] de be
handeling van te treffen regelingen blijkt het
maar al te zeer, zelfs bij alle waardeering vanT
hen, die zich met de regeling belasten, dat niet'
altijd het juiste evenwicht tusschen het juri-r,
disch, het economisch en het technisch element
aanwezig is.
Van uit de bureaux wordt maar gezegd hoe
het zijn moet. Waar bij de behandeling weinig
eenheid is, ziet sprTzich genoodzaakt een greep
te d'oen uit de voornaamste bedrijven teneinde
de uitgesproken beweringen waar te maken.
Achtereenvolgens stond spreker stil bij het
gasbedrijf, de telefoon, de tram en de electrici-
teiisvoorziening.
Onderwijl geeft de regeering concessie oan
de provinciën, lichamen die volgens spreker^
weinig geschoold zijn door practische ervaring j
bij den opzet van bedrijven. Het gevolg is, dat
de meeste provinciën dit weer doen uitvoeren
door naamlooze vennootschappen.
Spr. waarschuwt voor deze wijze van uitvoe-
ring, waarbij winstbejag niet altijd wordt uit
gesloten en allerlei belanghebbenden trachten
invloed te krijgen.
Spr. wijst e rop, dat de regeering, die vele
jaren belemmeringen aan de electrlciteitsvcor- j
ziening had in den weg gelelgd, thans een wet
maakte tot opheffing van belemmeringen, aan j
de tot standkoming en de instandhouding van j
electricitertswerken in den weg gelegd. Dd^:
positie der gemeente is nu tweeledig - eener-^
zijds zorgt zij als vroeger voor de voorziening
aan haar ingezetenen en anderzijds wordt zfg
leverandü aan dt provinciale kabrfmantfehap^
pijen.
