„DE E EM LAN D E R". Maandag 17 September 1917. BUITENLAND. N°. 66. 16,le Jaargang FEUILLETON. 't "Winkeltje AMERSFOORTSCH Hoofdredactie! MARIE VAN VERSENDAAL. Mr. D. J. VAN SCHAARDENBURG. Uitgevers: VALKHOFF Co. ABONNEMENT8PBUS.\ Por 8 maanden tooi Amonfoorl 1«5ö« Idem franco per poet 8»00« Per week (met gratie verzekering tegen ongelukken) 0.1 4< Afzonderlijke nummers 0.05. Wekelykeeb b^jvoegeel BoUanduh* Uuinrouw" (onder redaotie ven Thérèee Hoven) por 8 mnd, 50 cte* Wokelllkeeh bijvoegsel TPoroWrseOe" per 8 mnd. 50 c(l. Bureau: Arnbemscbe Poortwai, hoek Utrechtscbestr. Intercomm. Telefoonnummer 66, PRUS DER A D VERTEN Tl EN: Ven 16 regelt d% M f O.NO. Elko regel meer0.15. Dienstaanbiedingen 1—5 regels 0.50. Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeeligo bepalingen tol het herhftAld adverteóron in dit Blad, bij abonnement Eene circulaire, bevattonde do voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Politiek Overzicht Een mislukte staatsgreep. In de tijden die achter ons liggen, toen de Russische monarchie nog hecht gewor teld was in den Russischen bodem, en „Vadertje" Czaar zich nog gedragen voelde door de devote toegenegenheid van millioe- nen zijner onderdanen, was een bezoek van hem aan Moskou een der meest plechtige ge beurtenissen voor de bevolking. Dan placht de Heersoher aller Russen zioh, omgevén door praoht en praal, naar het Kreml te be geven, dit nationale middenpunt voor al wat Russisch voelde en Russisch daoht. En wan neer dan Nicolaas II was aangekomen bij de Iberische poort, die zich in de onmiddel lijke nabijheid van het Kreml bevindt, dan placht hij daar steeds halt te houden om de kapel van de Iberische Moeder Gods binnen te treden ten einde voor het wonderdadige Mariabeeld, dat zich hier bevindt, gedurende enkele oogenblikken in vrome aandacht te verfinken en vervolgens den plechtigen tocht naar het Kreml voort te zetten. De Czaar aller Russen zucht thans in het verre Siberië, „die schone Tage von Aran- juez" zijn voor hem ten einde, voor immer, als de Iberische Moeder Gods geen won der doet. Maar de ceremonie, die hij voor het Heili genbeeld verrichtte, staat velen nog voor oogen en is niet vergeten. Want toen in het laatst van de maand Augustus in hetzelfde Moskou de politiek-economische conferentie bijeenkwam, waarover onze lezers vroeger in dit blad al hebben kunnen lezen eene conferentie die aldus is gekarakteriseerd 5iat ze Moskou als nationaal symbool stelde tegenover het abstract-radicale Petersburg toen zag Moskou hetzelfde schouwspel als zoo vaak aanschouwd in de dagen van des Czaren glorie. Maar in plaats van den ex-Czaar, den bal ling in Siberië, was het generaal Kornilof die thans de ceremonie volvoerde. Kornilof, tot voor kort nog vrij onbekend, doch popu lair geworden door een koene vlucht uit Oos- tenrijksche gevangenschap, en vervolgens, door zijn eigen voortvarendheid, met de snelheid van een komeet aan het firmanent van den staat verschenen, Kornilof, den „ongekroonden czaar der kozakken", om \viens persoon het volk reeds een krans van legenden had geweven, h ij was het die in de Iberische kapel dezelfde symbolische han deling verrichtte als zoovele werkelijke Czaren voor hem. Ze was niet de eenige daad waarmede ge neraal Kornilof de menigte trachtte te impo- neeren. Begeleid door een groot militair es corte en een heele stoet automobielen was (hij door de overvolle straten naar de kapel getogen om daar de meergemelde symbo- llsoh-staatsrechtelijke handeling te volbren gen. En ook ter conferentie sloeg hij een hoogen toon aan. Heeft Kornilof Czaristische neigingen ge koesterd; heeft hij zich het bezit der heer- schersmacht in een niet meer verre toe komst voor oogen "gesteld? Zijn optreden daarna, dat een ieder bekend is, is wel ge schikt geweest om deze vragen eerder be vestigend dan ontkennend te beantwoorden, al had de heerschersmacht die hij zich voor stelde onder de gewijzigde pol itieke toe standen in het Russische rijk moeilijk een absolute kunnen worden. Zelfs een Kor- nlof zou rekening hebben moeten houden met de vruchten der Russische revolutie, waarschijnlijk wel hebben willen samenwer ken met de eerlang te openen constituante, ja, zooals al beweerd is, met Kerenski zelf. Maar de daden die hij, al heel spoedig na de Moskousche conferentie verrichtte, wa ren aanvankelijk dictatoriaal. Er was c 1 i m a x in die daden, een climax die zijn hoogtepunt bereikte toen de opper bevelhebber Kornilof Kerenski op den 8en September sommeerde de regeermacht in zijn handen te leggen. Deden de tijdingen, welke de vorige week omtrent zijn later gevolgd gewapend optre den tegen de regeering die aanvankelijk abdiceerde verwachten dat deze laatste in een hachelijke positie zou komen zoo hebben de laatste berichten die verwachtin gen in haar tegendeel doen omslaan. Geble ken is, dat Kerenski, de kersversche opper bevelhebber, in den lande over meer macht en aanhang beschikt dan men zou vermoe den, hij heeft getriomfeerd over de geheele linie, all er wege gaven de aanhangers van Kornilof zich over of werden ze gearres teerd, wat ten slotte ook het lot van Korni lof zelf geweest is. Smadelijk einde voor den „Czaar der Ko zakken l" Met de snelhid van een komeet aan het politieke uitspansel verschenen, zal, hij, wie weet hoe spoedig, weer daarvan ver dwenen zijn 1 In ons artikel „de strijd om de macht in Rusland" hebben wij al geschetst, welke kringen der bevolking Kornilof achter zich had Het waren de gematigde kringen der bevolking, wien de hand over hand toene mende invloed der socialisten een doorn in het oog was. Toch is deze kenschetsing er nog maar eene in groote trekken, want welke drijfveeren Kornilof zelf tot zijn optreden gebracht hebben, is daarmede nog niet ont huld. Hij kan zich geërgerd hebben en heeft zich blijkens de daartegen genomen maatregelen geërgerd aan de verslapte tucht in het leger, die ook een der hoofd oorzaken is geweest van den smadelijken val van Riga. Maar of dit bij hem de uitslui tende'drijfveer geweest is om de macht tot zich te trekken? Een Engelsch blad de Manchester Guardian heeft al het ver moeden uitgesproken dat Kornilof een Duitsch werktuig zou zijn. Maar dit valt o. i., gezien de antecedenten van Kornilof, die o. a. het laatste Zuidoostelijk offensief heeft doorgevoerd, en zijn strenge tuchtmaatre gelen in het leger, niet dan onder het sterk ste voorbehoud te aanvaarden. Heeft men daarentegen waargenomen hoe de Engelsche jingo-pers en de chauvinisti sche Fransche pers in den loop van den strijd KerenskiKornilof den eerste zijn gaan afvallen en duidelijk de hoop hebben doen doorschemeren dat de tweede overwin naar zou worden, dan is de uitgesproken on derstelling dat de gezanten der geallieeer- den wel eens in het avontuur de hand kon den gehad hebben, nog eerder aannemelijk, ofschoon daaraan evenmin onmiddellijk ge loof te hechten valt. Wellicht is Kornilof niet anders dan een Jmpressionabele, licht „warm te maken" man, men leze z'n opgeblazen proclama tie in dit nummer en als zoodanig het slachtoffer geweest van de aanhitsingen van weinig consciëntieuze politici wie zal het zeggen Ieder revolutietijdperk kent zulke eer- en roemzuchtigen, die een worp doen naar de oppermacht. Misschien zal Kornilof navolgers hebben. Maar velen zijn geroe pen en weinigen uitverkoren voor een Na poleon. Wij leven in den tijd van onthullingen en mogelijk zal ons ook nog eens een onthul ling over de voorgeschiedenis der staats- groep Kornilof geworden. Wat zal nu weer voortkomen uit den nog immer kokenden en en ziedenden Russi schen heksenketel De burgeroorlog is voor het oogenblik voorkomen. Maar door al de binnenland- sche kleine en groote twisten, die Rusland nu al gezien heeft, Jijdt zijn weerbaarheid in schrikwekkende mate'. Dit behoeft niet meer te worden aangetoond. Lloyd George heeft in zijn op 7 Septem ber te Birkenhead gehouden rede getoond zulks te beseffen. Hij noemde daar de be lichten Irit Rusland ontmoedigend, de machinerie daar ingestort. Steeds heeft Lloyd George een spoedig herstel van de Russische weermachf~Voorgespiegel<L Doch dit herstel zal zich waarschijnlijk lang, héél lang laten wachten, zoo het niet geheel uit blijft. De oorlog, B e r 1 ij n, 15 Sept. (W. B.) Officieel avondbericht. In sectoren van het Vlaamsche front en ten Z.O. van Atrecht levendige strijd. Par ij s, 15 Sept. (Havas). Officieel. In Champagne hebben de Franschen twee Duitsche overvallen benoorden de Prosnes afgeslagen. De artillerie was over en weer vrij actief in de streek van den Mont Cornillet en den Mont Blond. In Argonne is een poging der Duitschers om kleine Fransche posten in de richting van Boureuilles aan te vallen, volslagen mis lukt. Aan den rechteroever van de Maas heb ben de Franschen na een hevig gevecht de Duitschers uit het grootste deel van de loop graven geworpen, waar ze benoorden 'het bosch van Caurières waren ingedrongen. Overal elders was de nacht kalm. Par ij s, 15 Sept. (R.) Officieel. Avond- bericht. Hevig geschutvuur bij den molen von Laf- fnux en aan den rechteroever van de Maas. De Franschen hebben Duitsche loopgraven op den Mont Haut met succes overvallen en vier Duitsche vliegtuigen zijn in luchtge vechten vernield. Londen, 15 Sept. (ROfficieel. Beoosten Westhoek hebben wij onze stel lingen een beetje verbeterd. Een forsche af- deeling der tegenpartij viel gisteravond het terrein aan, ten O. van St. Julien door ons veroverd. Door het spervuur van ons geschut gevat, moest ze uiteen gaan. De vijandelijke artillerie bleef benoorden Langemarck aanzienlijke bedrijvigheid aan den dag leggen. Londen, 15 Sept. (R.) Bericht van maarschalk Haig. Een Londensch regiment heeft hedenmid dag een geslaagde plaatselijke operatie uit gevoerd benoorden het boschje van Inver ness. Een sterk Duitsch steunpunt werd ge nomen. Wij maakten 36 gevangenen en ver meesterden een machinegeweer, terwijl onze eigen troepen maar weinig verliezen had den. Vanmiddag hebben troepen uit Durham met goed gevolg vijandelijke schansen be westen Cherisy overvallen en 22 vijanden gevangen genomen. Onze verliezen zijn ge ring. Vanochtend is een vijandelijke aanvolspo- ging in de buurt van Neuve Chapelle door de Portugeesche troepen afgeslagen, waarbij ettelijke doode en gewonde Duitschers in onze handen bleven. Een andere vijandelijke aanvalsafdeeling, die onze linies bezuiden Armentières trachtte binnen te dringen, moest zonder verlies voor onze troepen terug deinzen. Londen, 15 Sept. (R.) Bericht van maarschalk Haig. Het bewolkte weer dat aanhield, met den krachtigen Westelijken wind, maakte de waarneming van het geschut moeilijk en begunstigde zeer de vijandelijke vliegtuigen in het gevecht. Wij wierpen 11 zware bommen op het spoorwegstation benoorden Charleroi en 75 op de stations, verblijfplaatsen en kampe menten, dichter bij de linies. Drie vijande lijke vliegtuigen werden neergeschoten; een viel er achter onze linies. Zes werden stuurloos tot dalen gebracht. Vier van onze machines worden vermist. B e r 1 ij n, 1 6 S e p t. (W. B.) O f fi c i e e 1. Legergroep van prins Rupprecht. Aan het front in Vlaanderen artilleriebedrijvigheid afwisselend van omvang en sterkte. Voorna melijk aan den straatweg Meenen—Yperen werd een hevig vuur op onze strijdzone ge richt. Daar vielen verscheidene Engelsche bataljons aan; hun stormloop mislukte over 't algemeen onder verliezen. Ten Noorden van den straatweg drong de vijand ter breed te van het front van een compagnie in onze voorste loopgraven door. Ten Zuidoosten van Atrecht -steeg het vijandelijk vuur des namiddags tot groote hevigheid. In kunst matige nevels gehuld, deden de Engelschem kort daarop een aanval over een front van 1500 meter bij Cherisy. Vlammenwerpers cn pantser-auto's moesten den stormtroepen een weg banen. Onze krachtige verdediging door artillerie en mitrailleurs braoht den aan val van den vijand tot staan. Waar de vijand in onze loopgraven kwam, werd hij door de infanterie in een handgemeen teruggewor pen. Op dezelfde plaats herhaalde de vijand zijn aanval even voor het intreden der duisternis. Ook ditmaal mislukte zijn stormloop onder verliezen. Legergroep van den kroonprins. Behoudens verkenningsacties en nu en dan krachtig vernietigingsvuur in eenige sectoren was de gevedhtsbedrijvigheid gering. B e r 1 ij n, 16 Sept. Avond-stafbericht. In Vlaanderen heerschte een nu eens of- dan weer toenemende artillerie-bedrijvigheid met hier en daar infanterie-gevechten. Ove rigens is. er niets belangrijks voorgevallen. P a r ij s, 16 Sept. (Havas). Namiddag- communiqué. Ten noordwesten van Reims werd een krachtige onverwachte aanval der Duitschers op Fransche stellingen in de streek van Boi- vre door het vuur der Franschen verijdeld. De artilleriestrijd was vrij levendig in den sector van Maison de Champagne en Mas- siges. Er had geen enkel infanteriegevecht plaats. Aan het verdere front was de nacht kalm. P a r ij s, 16 Sept. (R.) AvondcommunU qué. In de streek van Braye en Cerny aan weerszijden aanmerkelijke geschutwerk- zaomheid. De vijand, beproefde een nieuwen aanval ten noorden van het bosch van l^auricres, doch ons nauwkeurig gericht vuur noopte hem zich naar zijn loopgraven terug te trek ken. Levendige geschutwerkzaamheid in de streek van den Mort Homme. Elders was de dag rustig. P e t e r s b u r g14 Sept. (P. T. A.) Of ficieel. In de kuststreek van Riga hebben twee compagnieën in de richting van de kust na voorbereidend geschutvuur bezuiden Pauske den vijand aangevallen; ze werden echter teruggeslagen. Een verkenning deed vaststellen, dat do tegenpartij zich bij het dorp Melug ijverig versterkt, na haar voorposten over een werst afstands vooruitgebracht te hebben. Op den weg naar Pskof hebben Russische afdeelingen, door stormbataljons onder steund, den bitteren tegénstand van den vijand bedwongen en de Kronenberghoeve bemachtigd. Ze namen vijanden gevangen en veroverden machinegeweren. In de rich ting van Pskof zijn onze troepen en het „ba taljon des doods" onder hevig, vuur tot op 800 pas van de vijandelijke stellingen voor- Als er 'n groot man bezweken is, vieren 'de dwergen feest. Roman door Thérèse Hoven 17 Zij heeft altijd van geld gehouden, zij heeft haar kistje lief! Daar valt nou toch heusch een traan. Zij wil er niet aan toege ven. dan is zij morgen zoo plekkerig en vraagt Marie der na en dan zou het licht uitkomen, waarom dal zij een deuntje had gehuild. Als zij maar weer eens in bed stapte 1 Kom. zij zal he» eens probeeren. Het best is altijd een spelletje doen. Laatst had zus zoon leuk bookie van tien kleine negertjes en dan ging er telkens een af. Iloe was het ook weer?... Tien kleine negertjes, die liepen in den regen. 'Eén werd nat en moest naar huis; toen waren er nog negen, Negen kleine negertjes, die speelden bij de gracht, Eén die verdronk er in, toen waren er nog acht! Och! nee, dat is toch eigenlijk flauw. Zij ziet aldoor haar kistje, zij denkt aan haar spaar penningen, nog eventjes er naar toe Ja, naar, dat is zoo niet uit te houden op. die manier. Als zij niet beier wist, zou zij lieusch denken dat zij zenuwachtig was. Daar dacht zij anders niet an! Zenuwen zijn maar larie. Behalve, als ie het erg druk hebt met koken, en de saus wil niet lukken. Zij had eens een mevrouw, die haar verteld Jieeft dat een kok zicli had doodgestoken om dat de saus niet bij hem lukken wou. Net iets voor een man! Zoo iets zou nou geen enkele vrouw doen! Zoo griezelig, ajakkes! Verve lend om 's nachts aan zoo iets te denken. An ders is zij zoo hang niet, alleen maar voor dieven en dan nou voor die vijand. Gunst, als ze der kamertje binnen zouden dringen, en ze dan alles doorzochten, zouden zij het dadelijk vinden. Hè, die eigenste gedachte heeft zij daarnet nou ook al gehad, op het laatst zou je verve lend voor jezelf worden. Zóó te tobben en te zeuren is niks voor haar. Zij zou het net zoo Hef ineens uit het raam gooien. Nelia heeft den drang in zich om iels te doen, waarmee zij 'l noodlot kan afwenden. Zoo met haar schat alleen te blijven is liaar onmogelijk. Ze zou der gek van worden 1 T Is zonde nog toe, op eens denkt ze aan tante Pietje, waarvan ze als kind wel eens ge hoord heeft; die werd ergens verpleegd, om dat ze gek was Haar Opoe scheen der nog al eens op te zoeken en dan zat ze maar bij der en zei niks, ze hielden enkel mekaar's hand vast. En dat kostte dan nog één gulden zoo veel, om er na toe te gaan, want 't was ergens buiten. Of dat nou helpen zou, als iemand je Hand vasthield. ICom, ze zal nog eens probeeren... of ze slapen kan. ITad ze nou maar een pepermuntje, dat hcipl zoo heerlijk. Morgen aan den dag gaat ze n& 't winkeltje en koopt ze een rolletje san een stuiver, dat kan er wel af, anders schrijft ze maar 5 centen meer op voor de groentes. Ofschoon, 't is schralcstcin tegeswoordig. Mevrouw is te bang dat ze een dubbeltje uit geeft! En allen dag. dien God geeft, is 't toma- tes cn nog 's tomates: op de boterham, in plaats van worst of kaas, niet dat ze zoo wors- terig of kazerig is, maar 't is toch meer sub stantie dan tomates. En in de makkeronie en in de soep en als groentes en als sla, altijd maar tomates, omdat ze vier centen een pond bennen. En toen ze der laatst wat van zei, keelc mevrouw der an met zoo n echt kale Medam's gezicht en zei ze heel vinnig: ..Is 't toch gek, dat je er nu zoo tegen beat. Nelia, 's winters, als de tomaten 80 ets. of één gulden per pond kosten, zeg je aldoor: „Mevrouw, waarom ngemt u geen gevulde tomalen of tomaten soep?" Da's nou anders nog al duidelijkt As 't duur is, dan smeer jc 'l graag jc volk an, van wege de boekies cn ook van wege de rejaliteil, 't staat tegenover den groenboer of den fruit- man en licht krijg je 's een appel of chines- appell Niet, dat ze der zoo dol op is; winterfruit is niks niet gedaan, jc eet er niet van af, maar krijgen is krijgen. Heeremenschen! wat is dat nou weer? Even was ze in den dut geraakt- Ze heeft zoo duidelijk als iets liooren schie ten! 't Huis dreunt er van, zoucn ze er al zijn? Hè, ze rilt er van! Nou hoort ze een deur dichtslaan. 1. ïs mis schien meneer Frans, die thuis is gekomen. Effen zien hoe laat 't is. Ze bewaart der horlozie onder der matras, fij)k a] goor de sekuritejt. 't Is Das één uur, zg zou gezworen hebben dat 't minstens half vier was. Goeie genade, hoe komt die nacht om en dat met dien angst? Had ze al dat geld nou maar niet bij der! Op eens krijgt ze een inval! „En ik doen 't ook," zegt zc half luid. Zc heeft wel eens gehoord en gelezen van men- schcn, die hun schatten in den tuin begroe ven. Dat ze. daar niet eerder om gedacht heeft. De tuin is groot genoeg en met een kolen schop is 't dood gemakkelijk. Onderlanst heeft ze 't poesje ook begraven, toen 't doodgebe ten was door dien lammen hond van de ach terburen. Precies bij denzelfden boom, maar dan aan den anderen kant, zal ze een gat maken, cn daar kan ze dan haar koslbaarhedcns instop pen, haar goddelijke geldje en haar naai- mesien. dat heeft ook waarde, zoo'n vijand zou 't allicht mee nemen \<fór zijn vrouw, een prachtige mesien is 't... en der horlozie en der flekon en der gouden bros en der ringe tje, dat zc nog van Janus heeft, waar ze drie jaar mee verkeerd heeft. Toch jammer, dat 't was afgegaan, ze hield wel van "ra en hij ook wel van haar, maar hij hield toch meer van een borrel en daar was ze bang voor. Ze houdt er zelf veels te veel van om een man te willen hebben, die er mis bruik van maakt. Ze vond 't zoo'n mooi ringetje met zeven roode steentje,s garrenaat ol* zoo iets, en daar om heeft ze 't niet terug gegeven, toen 't af raakte. 't Leit nou in der kistje met al 't geld. Zoo onder 't bedenken is ze'opgestaan. Zij schiet haastig der regenmantel aan... cn der pantoffels. Ziezoo] Nou as de drommel 't kistje gepakt, hè, 'f brandt as vuur cn 't is toch der bloedeigen geldje! En de mesien van onder uit de kast gehaald; de kast, die er om heen is, zal ze maar laten staan; 't is anders zoo'n gesjouw, zc zal cr beneden een krant om heen doen. Gelukkig is 't lichte maan cn kan ze goed zien, wat ze doet Onhoorbaar gaal ze de trap af; als een schim glijdt ze door 't huist De keukendeur staat open; dat wil Mevrouw zoo voor dtf frisschighcid, ze vindt 't zoo benauwd ah do deur zoo'n heclen nacht dicht is. Vraag of 'l haar hindert, zij zit toch niet iö de keuken. Maar nou is 't al weer goed. om reden as dat ie zoo kraakt! De tuindeur gaat veel gemakkelijker open. Ilèl t is toch een heel besluit! Stil nou, langs den muur kruipen; ze mos ten 's een van allen wakker zijn en voor 't raam staan, zus is zoo bang voor onweer cn kijkt 's nachts zoo dikwijls naar de lucht. Daar staat de boom, een kerstanjeboom is '4 in 't voorjaar konamen der zulke fijne blom* nietjes an. Nou zijn er enkel blaren an. 't U dan ook bijkans einde Augustus. Heerejé! die oorlog duurt toch al bijkans een maand en ze zeggen dat die nog wel een maand kan duren. Nou even alles op de bank in 't prieeltje neerzetten en dan een kuil graven! Even mot ze lachen, 't is of ze in Scheve* lingen is. -;x (Wordt Torrolfld.j

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1