"BINNENLAND."
"uit den omtrek^
gendh.den deelnamen, van groote be-
teekenis kunnen zijn om den weg tot vre
desonderhandelingen te banen; vredeson
derhandelingen waarbij de nieuwe status quo
in Europa en de daaraan verbonden moei
lijke vraagstukken na den oorlog zouden kun
nen worden besproken een status quo die
thans nog grootelijks in vaagheid is gehuld.
Gewis, zoo min de arbeidersklasse heel het
volk is, zoomin behoefde een conferentie
•van internationale socialisten beschouwd te
worden als synoniem met met de landen of
regeeringen zelve. Maar, zooals wij reeds
zeiden, na afloop eener conferentie en een
mogelijk daar getroffen accoord hadden de
arbeidersvertegenwoordigers in de verschil
lende parlementen en wellicht ook bij de re
geeringen zelve hunnen invloed kunnen
doen gelden in de richting van het getroffen
accoord; ze hadden daarvoor in wijden kring
propaganda kunnen maken.
Wij hebben nooit behoord tot degenen
die in de Stopkholmsche conferentie een
Duitsche manoeuvre zagen; door niets
is dat uitgewezen. Maar juist om een over
wegenden invloed van het Duitsche element
en de daardoor voorgestane meeningen en
standpunten op de Russische delegatie, met
wier groote macht in eigen land de andere
Entente-mogendheden toch duchtig te re
kenen hadden en nog altijd hebben, tegen
te gaan, ware, overeenkomstig het stand
punt van Henderson, eene deelname door
de geallieerde socialisten valleszins wen*
Bchelijk geweest.
Het heeft niet zoo mogen wezen. Maar
wijl het nog wel onafzienbaren tijd zal du«
ren eer het „Kaiserism" volkomen „knoc
ked out" zal zijn, bestaat er nog altijd kens
dat de neiging tot den vrede in de landen
der Entente, waar óók nood en ellende is,
zoo machtig die tot voortzetting des oor-
logs zal overstemmen, dat eindelijk de re
geeringen, gesteld dat ze van te voren zelf
al niet wijzer zijn geworden, daaraan geen
weerstand meer zullen bieden en de eer
lijke en onbaatzuchtige pogingen van hen
die het ideaal des vredes nastreven, niet
langer zullen in den weg staan.
De oorlog.
In pauselijke kringen schijnt naar Wolff
meldt het antwoord der Centrale mogend
heden den indruk gemaakt te hebben, dat
Duitschland en Oostenrijk de voorwaarde
van teruggave der thans bezette gebieden
accepteeren en de antwoorden den weg
openlaten voor gedachtenwisseling tusschen
de oorlogvoerende partijen.
W een en, 2 3 Sept. (W. B.) Het Frem-
denblatt meldt: Naar aanleiding van een Rus
sisch bericht, dat de Paus tegen het einde
van September een nieuwe, meer in bijzon
derheden tredende, vredesnota aan de oor
logvoerenden zal richten, wordt in goedinge-
lichte politieke kringen alhier verzekerd, dat
zulk een plan niet bestaat; er is althans hier
niets van bekend.
In het Westen hevige artilleriegevechten
op de beide Maasovers en een geslaagde in
val der Franschen in de Duitsche linies ten
O. van den Pêtow.
In het Oosten deden de Russen een ge
slaagden aanval op de Duitsche stellingen
ten Z.W. van Pskov.
B e r 1 ij n, 2 2 Sept. (W. B.) Officieel.
De keizer vertrok den 18en September
naar Roemenië om een bezoek te brengen
aan de troepen op het-Roemeensche front
en zich tegelijkertijd een beeld te vormen
van den economischen toestand van het
land. De keizer maakte tijdens zijn kort op
onthoud te Boedapest een autotocht door
de stand; hij werd door de bevolking spoe
dig herkend en stormachtig toegejuicht. De
eerste stad, die op Roemeenschen bodem
werd aangedaan, was Curtes de Arges,
waar de keizer een bezoek bracht aan de
graven van koning Carol en koningin Eli
sabeth, waarop hij lnransen neerlegde.
Den 21en September voer de keizer op
een Hongaarsch schip van Giverioe. stroom
afwaarts den Donau, naar Cernavoda. Hier
had hij een samenkomst met den koning
van Bulgarije, die van kroonprins Cyril was
vergezeld. Na inspectie van het front eener
Duitsche landstormcompagnie bleven de
vorsten tot een langdurig onderhoud bijeen.
Daarna begeleidde de koning den keizer
over den 13 K.M. langen bergrug van Cer-
r navo da op den linkeroever van den Donau,
waar de reis per trein werd voortgezet.
B e r 1 ij n, 2 3 S e p t. (W. B.) O f f i c i e e 1.
j Den 22en Sept. reed de keizer langs de slag-
velden van Buzara, Rimnicul, de Sereth en
jFoscani. Hier inspecteerde hij afvaardigin
gen van troepen, die in den herfst van 1916
aan den zegetocht door het Zevengebergte
<en Roemenië hadden deelgenomen en thans
aan het front in Moldavië stónden. Z. M.
j sprak over de groote, wereldhistorische be-
ileekenis van de daar geleverde gevechten,
Ülie ook voor het vaderland van zoo groote
beteekenis zijn en besloot met de woorden,
[Hat wanneer de oorlog voortduurt, dit niet
'Duitschlands schuld is. In den namiddag be-
ifcteeg de keizer een hoogte ten N.W van
•Foesani, die een wijd panorama over de
slagvelden der laatste weken biedt.
Athene, 24 Sept. (R.). De staat van
beleg werd heden afgekondigd in de pro
vincies Lacome, Arcadie en Larissa.
De regeering zond de adjudanten van den
ex-koning Constantijn, die bij koning Alex
ander gebleven waren, weg, omdat zij onder
^verdenking staan van ontevredenheid op te
wekken onder het nieuwe regim^
j' 1 S; ïalscourant van 21 September be-
Jl*u de volgende Koninklijke besluiten:
herbenoemd tot kantonrecbter-plaatsver-
ganger te Amsterdam ror. G H. jan Zegelen;
benoemd tot lecraar aan de R. II. B. S. Ie
Bergen op Zoom A. J. L. Juten aldaar;
tot leerares aan de R. H. B. S, te Groningen
mej. E. J. Veen aldaar;
op verzoek eervol ontslagen K. E. van Grlet-
huijsen als leeraar aan de R. II B. S. te Breda;
idem met dank P. de Wijs als burgemeester
van Brummen;
idem A. J. Borggreve als lecraar aan de
R. H. B S. te Coevorden.
Genelensliezwaren van dienst
plichtigen.
Op schriftelijke vragen van den heer Ger
hard, betreffende gewetensbezwaren van
dienstplichtigen, luidt het antwoord van den
'heer Ort, minister van justitie
Het onderwerp behoort tot den werkkring
van de departementen, aan welke de uitvoe
ring is opgedragen van de wettelijke rege
ling van den militairen dienstplicht. Intus-
schen is de ondergeteekende bereid, op de
gestelde vragen als volgt te antwoorden
Het was den ondergeteekende bekend,
gelijk ook uit een deswege ingesteld onder
zoek opnieuw is bevestigd, dat er menschen
zijn, die aangeven onoverkomelijke gewe
tensbezwaren te hebben tegen het vervullen
van den militairen dienstplicht.
Zonder dat de ondergeteekende een oor
deel wenscht uit te spreken over de redelijk
heid van zulke bezwaren, acht hij het be
staan daarvan mogelijk.
Vermits de uitvoering van de wettelijke
regeling van den militairen dienstplicht aan
den ondergeteekende niet is opgedragen,
zou ook het bevorderen van de totstandko
ming van wettelijke bepalingen, als in dit
vraagpunt bedoeld, niet behooren tot den
werkkring van zijn departement.
H. v a n T a r e 1.1 Na eene ongesteldheid
van slechts een paar weken is te 's Graven-
hage op 47-jarigcn leeftijd overleden de heer
H. van Tarel, hoofdinspecteur van politie.
Na eerst gedurende ongeveer 3 jaren werk
zaam te zijn geweest bij het politie-corps te
Rotterdam werd de heer Van Tarel in 1898
alhier benoemd tot inspecteur van politie 3e
klasse. Spoedig doorliep hij de verschillende
inspectursrangen, waarna in 1907 zijne bevor
dering volgde tot hoofdinspecteur-secretaris.
Bij de reorganisatie van de politie in 1913
werd hij benoemd tot chef van de Centrale
Politie.
Vooral in de functiëndoor hem in den rang
van Jioofdinspecteur waargenomen, was hij
een zeer gewaardeerde helper van den hoofd
commissaris.
De heer Van Tarel was gerechtigd tot het
dragenvan het Kruis van Verdiensten der
Orde van Adolf van Nassau.
R. van der Vecht Te Groningen is
op 64-jarigen leeftijd overleden de heer R.
vander Vecht, oud-directeur van het rijkstele-
gra aHcnn foor.
«n «I* ow'og.
BPTOorradlnsft-Comiiilssie.
De minister van oorlog, jhr. mr. B. C. de
Jonge, heeft gistermiddag in een der zalen
van zijn departement de commissie geïn
stalleerd, samengesteld uit het personeel
van verschillende departementen van alge
meen bestuur, tot onderzoek van de bevoor
rading van leger en volk in tijd van oorlog
en daarna.
De minister zei bij deze installatie o. m.:
Zoolang het leger en de belangen van
onze landsverdediging nog in het algemeen
gevrijwaard mochten worden voor den druk
en de nadeelige gevolgen van de dagelijks
nijpender wordende schearschte aan de
voornaamste levensbehoeften en aan grond
stoffen en hulpmiddelen voor onze indus
trie, had het legerbestuur, als zoodanig,
geen aanleiding die belangen al te zeer op
den voorgrond te plaatsen bij de maatrege
len, welke door mijn ambtgenoot van Land
bouw, Nijverheid en Handel in het algemeen
belang moesten worden genomen.
Thans echter, nu de moeilijkheden voor
de verzekering van de voeding en de be
staansvoorwaarden van ons volk met den
dag toenemen, en de aanvoer van buiten
telkens moeielijkheden ondervindt, kan het
niet anders of ook het leger en de belangen
der landsverdediging moeten daarvan den
terugslag ondervinden.
Wil men die nadeelige gevolgen voor de
veiligheid van den Staat zooveel mogelijk
beperken en dat is onder de huidige om
standigheden plicht, dan kan dit niet andere
geschieden dan door een deel der aanwe
zige hulpbronnen voor dit doel te reserveè-
ren en aan hunne algemeene bestemming
te onttrekken. Gaat men daaT toe over, dan
ligt het voor de hand, dat de belangen van
de volksvoorziening geschaad kunnen wor
den en verwarring gebracht kan worden in
de zoo talrijke en gecompliceerde regelen,
welke haar thans beheerschen.
Welke voorraden op elk gebied dienen
ais minima voor de weermacht en voor de
bevolking aanwezig te zijn,-gelet op de mo
gelijkheid dat de aanvoer ge' ^el of van be
paalde zijden stil staat? Zijn zij aanwezig en
in hoever? Welke rantsoeneering?
De voorzitter der commissie, mr. Lietaart
Peerbolte, 's ministers installatierede beant
woordende, wees er op, dat de taak die de
minister aan de commissie oplegt, van groot
belang is door de tijdsomstandigheden. De
voorziening in de noodzakelijke levensbe
hoeften van het Nederlandsche volk en van
zijn weermacht is een zaak met veel kanten
en vragen, waarvoor de commissie met be
kwamen spoed door verstandige zelfbeper
king. een practisch bruikbare oplossing
hoopt te geven. Spreker s' 'de in het licht,
dat het vinden van bet evenwicht tusschen
voorname, daarbij betrokken belangen, een
kwestie is van- tact en beleid, waarvoor de
commissie een bevredigende oplossing
hoopt te vinden.
Spreker gaf den minister de verzekering,
dat de commissieleden met al hun vermo
gen er naar zullen streven om aan dt in hen
gestelde verwachtingen te beantwoorden.
?e »:ir(lappel"vOorzieaius*
Het Bureau voor Mededeelingen inzake de
Voedselvoorziening schrijft ons
Gelijk in vroegere mededeelingen is uiteen
gezet, is ten aanzien van de aardappelen geen
reccn tot bezorgdheid, al zal men wel doen rich
niet aan overdreven optimisme over te geven.
De aardappeloogst ldat zich zoo aanzien dat
gebrek aan dit voedingsmidel niet te verwach
ten is. Niettemin zou het, ook bij ruim voldoen
den voorraad, moelijk zijn dat de minder ge-
goedo bevolking groote moeite zou hebben zich
tegen redelijke prijzen aardappelen te verschaf
fen indien de handel werd vrijgelaten. Op dien
grond heeft de Minister van Landbouw, Nijver
heid en Handel besloten, dot tot distributie van
aardappelen van rijkswege behoort te worden
overgegaan
De distributie zal gepaard gaan met rantsoe
neering. In verband met de verlenging van den
duur der broodkaart tot II dagen is t anrdap-
pel-ran.soen voorloopig bepaald op 4 K.G. per
hoofd en per week, d. i. een K.G. meer dan vorig
jaar. Deze hoeveelheid is meer dan het gemid
delde gebruik per hoofd bedraagt. Wanneer
later oen volledig overzicht zal verkregen zijn
van de aanwezige voorraden, zal kunnen wor
den nagegaan, ook in verband met andere be
schikbare voedingsmiddelen, of en met hoeveel
het rantsoen kan worden verhoogd.
De vraag of aan particulieren gelegenheid be
hoorde te woiden gegeven een zekere hoeveel
heid aardappelen als winterprovisie in te slaan,
is ampel overwogen Zelfs tegen een beperkten
en gecontroleerden inslag van winterprovisie rij
zen echter zoo ernstige bezwaren, dat de Minis
ter gemeend heeft die niet te kunnen toestaan.
Indien toch, door welke omstandigheden ook.
op een bepaald oogenblik de distributie mocht
haperen, gedacht werd o.a. aan langdurige,
strenge vorst of gebrek aan vervoermiddelen,
zouden zij, dje zich van winterprovis'e hadden
kunnen vooizien, grootelijk bevoonecht' zijn
boven de mTndergegoeden, die in het algemeen
niet in ^loat zijn voorraden in huis te nemen.
Bovendien zou een beperkte en gecontroleerde
gelegenheid tot het inslaan van winterprovisie,
die clan in mindering zou behooren te worden
gebracht van de aan deze personen te distribu-
ecren hoeveelheden, voor de gemeentebesturen
groote administratieve moeilijkheden medebren
gen. Het gevaar is ook niet denkbeeldig dat bij
ruime bevoorrading door particulieren hetzij
door gebrek aan geschikte bergruimte, hetzij
door onbekendheid met de verzorging van aard
appelen, beiangrijke hoeveelheden zouden ver
lor-n gaan.
De Minister heeft gemeend, rekening te moe
ten houden met de nadeelige omstandigheden,
die van invloed zullen kunnen zijn op den be
schikbaren voorraad, de gevolgen van ziekte
onder de aardappelen zijn nog niet te overzien.
Ook b?j de scherpste controle zal het nooit ge
heel te voorkomen zijn, dat aardappelen, worden
vervoederd aan het vee. Het kan voorts gebeu
ren. dat door strenge vorst belangrijke hoeveel
heden voor de consumptie verloren raan, ter
wijl. ondanks behoorlijke voorzorgen, door sto
ring in het vervoer toch op een gegeven oogen
blik op een bepaalde plaats feitelijk een tekort
aan aardappelen zou kunnen onts*oan. Indien
onder een of meer dier omstandigheden onver
hoopt tijdelijk de aardappel voorziening mocht
lijden, behoort de geheele bevolking den lost
d»arven te dragen en dient voorkomen te wor
den dat alleen zij, dse niet in stoot waren pro
visie in te slaan, daarvan de nadeelcn zouden
onaervfnden.
Op al deze gronden heeft de Minister beslo
ten geen particuliere bevoorrading toe te staan.
In verband daarmede is het vervoer van aardop-
pe'en stop gezet, terwijl alle aardappelen door
de Regeering worden overgenomen, met uitzon
dering van die, welke door de eigenoren voor
eigen gebruik zijn verbouwd, in een hoeveelheid
evenredig aan de grootte van hun gezin, en van
de pootaardappelen, waarvoor een afzonde.lijke
regeling zal worden gemaakt.
Voor de in bezit te nemen aardappelen zal
worden betaald 5.— per 100 K.G. zand- en
vecnaardappelen (geen fabrieksaardappelen) en
J 6.— per TOO K.G. kleiaardappelen, beide
soorten bestemd voor levering in het najaar, een
en ender verhoogd met een toeslag voor het be
waren. Zonder speciale machtiging der Regee-
r'ng, vertegenwoordigd door de Aardappel-Com
missie, zullen geen aardappelen mogen vervoe-
derd worden aan het vee.
Nagegaan zal worden welke aardappelen ge
schikt zijn voor de consumptie. Ten aanzien der
daarvoor niet geschikte aardappelen zal nader
.worden beslist.
De consumptie-aardappelen zullen uitsluitend
worden geleverd aan de gemeentebesturen, die
boven de voor onmiddellijke distributie noodige
hoeveelheden ook zullen moeten zorgen voor
eene reserve van goed houdbare aardappelen,
voldoende voor zes weken, waaraan alleen in ge-
vol van nood zal mogen worden geraakt.
De distributie zal op 9 October a.s. aanvan
gen. Begonnen wordt met gelijktijdige distribu
tie van geelvleezige zand- en veenaardappelen
(Eigenheimers, Groninger Kronen, Roode Stars
en daarmede gelijk te stellen soorten) en eene
beperkte hoeveelheid klei-aardappelen (Borgers,
Eigenheimers en Industrieel). Iedere toewijzing
aan een gemeente zal ten hoogste 40 procent
klei-aardappelen omvatten.
Met 'net oog op de transportmoeilijkheden
zullen naar gemeenten, die genoeg eigen klei-
aardappelen verbouwen, geen zand- of veen-
aardappelen worden geleverd.
Zoo spoedig mogelijk zal een inventarisatie
der aardappelen geschieden, die van tijd tot
tijd zal worden herhaald, om daardoor een
overzicht te krijgen en te houden van de be-
scMkhora voorraden.
Teeltrefellnc voor 1918.
Men schrijft ons:
Deze week ontvingen de veilingsbesturen
een kennisgeving van de Duitsche commis
sie, die zich hier te lande met den aankoop
van tuinbouwproducten bezig houdt, waarbij
werd voorgesteld in 't vervolg meer bepaald
voedingsgewassen te verbouwen, meer boo-
nen, koolsoorten, peen, enz. en minder kom
kommers, tomaten en dergelijke. Vooral
werd aangedrongen op het verbouwen van
V'eensche knolrabi, een soort groote witte
knollen, waarvoor zaad uit Duitschland zou
kunnen betrokken worden. Verder werd be
paald hoeveel percent ongeveer van andere
gewassen geteeld moet worden.
Naar aanleiding daarvan hebben de tuin-,
ders nu een groepsvergadering gehouden,
waarop alle veilingen in den lande ver
tegenwoordigd waren. Hier werd o. m. be
sloten de teelt van sla onder glas met 20
te verminderen en dit ie verkrijgen door van
de z.g. warme sla slechts 20 stuks onder één
ruit te plaatsen in stede van 24 stuks. De
k a s s 1 a zal ook ruimer geplant moeten wor
den, de regeling zal nader bekend worden
gemaakt. Van spinazie zal de volle
100 evenals het vorige jaar, onder glas
kunnen geteeld worden, met dien verstande
echter, dat hiervan 20 voor het binnenland
moet worden geveild.
De plantglas komkommerteelt zal ook be
perkt worden, en wel 40 minder dan het
vorige jaar. In plaats hiervan wordt aanbe
volen: bloemkool, peen en zoo mogelijk
stamboonen onder glas te telen. Omtrent de
tomatenteelt moet nog een nadere regeling
getroffen worden.
Koude grond. Ook hier wordt de teelt
beperkt. Zoo zal men van sla 25 minder
telen, van spinazie 25 en van augurken
ook 25 Een grooter kwantum kan in
plaats hiervan verbouwd worden van spersie-
en stokboonen en peen, iets meer groote
boonen, alle koolsoorten, Rhabarber en
soepgroenten. We krijgen dus de teelt van
vroegere jaren terug, toen men nog hoofd
zakelijk voor het binnenland verbouwde.
I)e koleaqiiacstle.
Men meldt ons uit Den Haag
Naar wij met zekerheid vernemen, bevin
den de onderhandelingen met Engeland in
zake de kolenlevering zich nog in hetzelfde
stadium als de vorige week.
De mogelijkheid is intusschen niet uitge
sloten, dat, al mocht de overeenkomst, waar
omtrent thans wordt onderhandeld, onver
hoopt niet tot stand kunnen komen, ons land
desniettemin door Engeland in staat zal wor
den gesteld 100,000 ton steenkolen uit
Engeland te betrekken.
Op goede gronden, zoo meldt hedenoch
tend het Handelsblad, kunnen wij ons be
richt van Zaterdag, dat de overeenstemming
tusschen onze en de Engelsche regiering
inzake de levering van Engelsche kolen aan
ons land is verzekerd, handhaven, ten spijt
van de daarop gekomen tegenspraken.
Met de Duitsche regeering zijn de onder
handelingen over de levering van Duitsche
kolen in vollen gang.
Verder wordt nog gemeld, dat men met
man en macht doende is, om de capaciteit
van onze Limburgsche mijnen zoo hoog mo
gelijk op te voeren. Met behulp van de mi
litairen is men bezig in Zuid-Limburg nieu
we spoorlijntjes aan te leggen, tenslnde het
transport zoo vlug en rationeel mogelijk te
kunnen inrichten.
De kolennood, waardoor sommige stoom
bootverbindingen thans ook hun diensten
moeten staken, strekt zich sedert gisteren
ook uit tot den dagelijkschen poststoom-
bootdienst van Harlingen op Terschelling.
Deze dienst, eiken dag éénmaal te verrich
ten door de stoomboot „Minister Krauss", is
een levensvoorwaarde voor de ongeveer
6000 bewoners der domen on Terschel
ling. Vooral thans, nu in West-Terschel
ling veel militairen zijn en de dagelijksche
aanvoer van levensmiddelen noodzakelijk is,
is de staking van dien stoombootdienst een
ramp.
Voorloopig .jvaart de „Minister Krauss"
Zondags niet, maar dit kan het begin zijn
van grooter ellende.
En daar Vlieland ook ven die stoomboot
afhis hef ook voor dp1 c?t-"d m!:*re.
Regeeringseieren.
De Minister van Landbouw heeft:
ten lo. met ingang van 1 October 1917 vast
gesteld een maximum (klein)handelprijs voor
regeeringseieren tot 12 cent per stuk.
Ten 2de de Gemeentebesturen in overwe
ging gegeven regeeringseieren ter distributie
te verstrekken aan grossiers tegen den prijs
van f ll per 100 stuks en aan kleinhandelaren
tegen den prijs van f 11.25 per 100 stuks.
D e g a s-m isère in den lande.
Te Zaandam zijn in de afgeloopen week
meer dan 70 personen wegens overschrij
ding van het toegestane quantum, van den
gastoevoer afgesneden. Zij blijven zoolang
van het gas verstoken tot het te veel ver
bruikte ingehaald is.
Eerstdaags zal bij eenige ingezetenen van
Assen de gastoevoer worden afgesneden, daar
zé in Augustus zooveel meer dan het hun toe-
gewezene hebben verbruikt, dat er van inha
len in September geen sprake kan zijn. Als
men weeL dat één hunner 80 M'. boven zijn
rantsoen ging, o. a. omdat hij het varkensvoer
op gas bereidde, kan men moeilijk beweren,
dat het afsnijden onrecht is Menschen, die
zoo onverantwoordelijk handelen, moeten het
'maar eens ondervinden.
Wethouder De Vries te Amsterdam heeft
aan het Hbld. meegedeeld, dat de diamant
industrie vermoedelijk geheel geëlectrifi-
ceerd zal kunnen worden. Proeven, hiermede
door den directeur der gemeentelijke electri-
citeitsfabriek, dr. Lulofs, in tegenwoordigheid
van den heer De Miranda, bestuurder van
den A. N. D. B., genomen, hebben goed
voldaan.
Mijnen.
Zondag, zijn te Scheveningen twee
mijnen aangespoeld, één des middags
te ongeveer 12 uur, nabij Hotel Garni, en
één des avonds, te 9 uren, nabij Hotel Rouch.
De geheele strandboulevard, van de Keizer
straat tot aan de Pier, werd door militairen
afgezet. Op een wielrijder, die, niettegen
staande hij driemaal gewaarschuwd werd,
toch door de afzetting reed, werd geschoten,
echter zonder dat hij geraakt werd. Toen
stapte hij af en werd hij door de militairen
aan de politie overgeleverd.
De mijnen werden heden gedemonteerd.
dering van den gemeenteraad van Gronin
gen, heeft de heer jhr. mr. E. Tjarda van
Starkenborgh Steehouwer, benoemd tot
Commissaris der Koningin in de provincie
Groningen, afscheid genomen van zijn ge
meente.
In zijn afscheidswoord wees Spr. er op,
dat Groningen in zijn 17^-jarig burgemees
terschap aanzienlijk is vooruitgegaan, fa
wellicht heeft zij geen ander tijdperk gekend
van zoo veelzijdige ontwikkeling. Spr. mocht
het voorracht hebben dien groei van nabij
gade te slaan en hij heeft dit gedaan metJ
belangstelling niet alleen, maar tevens met
een zeker gevoel van trots, trots op de toe
nemende beteekenis van de stad, waaraan
zoovele banden spreker gehecht doen zijn.
Als oudste wethouder in dienst en leeftijd
voerde daarna mr. A. W. Romkes het woord.
Hij dankte den scheidenden burgemeester
voor al hetgeen hij gedurende zijn 18-jarig
burgemeesterschap heeft gedaan voor de ge
meente, die onder zijne leiding gestadig is
toegenomen in welvarendheid en beteekenis.
Namens den Raad voerde jhr. mr. D. R.
de Marees van Swinderen het woord. Deze
stelde in het licht wat de burgemeester ge
geven heeft en wat hij nalaat. Hij gaf het
beeld van onverdroten werkzaamheid in het
belang der gemeente, het beeld van den op
bouwer, die met de eene hand den deksteen
leggend op wat gereed is gekomen, in de an
dere hand reeds den eersten steen hield, be
stemd voor wat volgte, het beeld van den
toegankelijken raadsman waar voorlichting
werd gevraagd, het beeld van den regent
voor wien werken was behoefte, levensge
not, tevens regeerend naar vaste lijn en la
tende daartoe gedurende al de jaren van zijn
bewind geen werkuur ongebruikt.
In de kamer van den burgemeester werd
daarna receptie gehouden.
Geen le en 2e klasse. Naar
het N. v. d. D. nu weer verneemt, zijn plan
nen in overweging bij de Spoorweg-Maat
schappijen om de le en 2e klasse tijdelijk
te doen vervallen, zoodat er dus alleen 3e
klasse gereisd kan worden.
Relletjes in Den Haag. Zater
dagavond zijn op verschillende punten in
Den Haag relletjes veroorzaakt door vtou*
wen, die brood wilden koopen zonder brood-
bons. In het Westeinde en in de Keizerstraat
verhinderde de politie een bestorming van1
bakkerswinkels, maar zij kon niet verhinde
ren, dat elders, o.a. in het Voorhout en in de
Badhuisstraat uit bakkerswagens brooden
werden weggenomen, waarvoor wel het geld
werd aan den geleider ter hand gesteld of
in den wagen geworpen, maar geen brood
bons werden ingeleverd.
Ontrouw ambtenaar. Te Mid
delburg is de 55-jarige onderwijzer L. uit
Nieuw-Namen (gemeente Clinge) aangehou
den, die als kassier van den Boerenbond en
de Boerenleenbank aldaar in ongeveer 8
jaar totaal 35,000 heeft verduisterd. De
man had bij zijn aanhouding een bedrag
van ruim 200 bij zich.
Inval in een nachthuis. In
den nacht van Zaterdag op Zondag is door
een politiemacht te Amsterdam wederom
met succes een inval gedaan in een z.g..
nachthuis. Omstreeks 1 uur in den nacht
werd toegang geëischt tot een particuliere
woning in de Bethaniënstraat (gelegen tus
schen Kloveniersburgwal en O.Z. Achter
burgwal). Toen de bewoonster de politie
niet goedschiks wenschte toe te laten, werd
de toegang tot het verdachte huis gefor
ceerd. In een der vertrekken werden 17
personen, om een tafel pezei°n. aangetrof
fen. Men deed zich te goed aan bier, v.ifn
en jenever.
Alle flesschen werden in be^jg genomen
en tegen de bewoonster van het huls werd
proces-verbaal opgemaakt wegens overtre
ding van de drankwet en verzet tegen de
politie.
Lijk aangespoeld. Te Wissenkerke
is in den zandhoek aan den Thoornpolder het
UJk van een Duitsch officier-vlieger aange
spoeld. Het was gekleed in een bovenpak van
waterproof uit één stuk; daaronder een tunica,
waarop een IJzeren Kruis met vlieger
embleem. Het kruis vertoonde den naam
Werner; op dc achlerzü m :mbleem was
de naam r ge!
School- cu Kerknieuw*.
R e c i r Gymnasium te Zwolle.
Benoemd tot rector aan het gymnasium te
Zwolle dr. P. J. Enk te Leeuwarden.
De Lutherschen te Haarlem De
kerkeraad der Evang. Luth. Gem. te Haarlem
heeft een belangrijk besluit genomen. Met bijna
algemeene stemmen is, öp verzoek van rechtzin
nige zijdié besloten, voor een proeftijd van 15
maanden, te beginnen met October, maandelijks
ééne predikbeurt af te staan aan een rechtzinnig
Luthersch predikant.
Een treffend blijk wordt hiermee gegeven van
onderlinge waardeering en van eerbiediging van
elkanders beginselen, welk een en ander ook in
de anderr- VTVTn^tschsTm'-n navolging ver
dient
Kun»< en Wtltnidwg.
Residentie-Or chest. Tot eersten»^
concertmeester van het Residentie-Orkest i$
benoemd de beer Sam Swaap.
Concertgebouw te Amster-
d a m. Voor het a. s. winterseizoen zijn Wal-
demar von Baussern en Arthur Nikisch als
gastdirigenten geëngageerd voor het Con
cert-gebouw. Met Gabriel Piemé en Felix
Weingartner zijn nog onderhandelingen
gaande.
;;i algemeene ergadering van den
Vrijzinnig-Demociatischen Bond ral op 1'
en 18 Novembet £.c Utrecht firehottden
worden
