N*. 62. DE EEMLANDER". Woensdag 3%October 1917. BUITENLAND^ BINNENLAND." 16"* Jaaraang FEUILLETON. 't Winkeltje. AMERSFOORTSCH DAGBLAD HooMredactiei MARIE VAN VBRSENDAAL. Mr O. VAN SCHAARDENBURG. Uitgevers VALKHOFF Co. ABONNEMENTSPBU& P«r a m*»nd«D root t 1 Ums franoo par po»l Par w»«k (m.t gnti. ,*rx*k*rini Ugan anfaloUao). Atondarltlke «-«<»- WakalQkaab M.oagaal .A 8«" radaotia ran Thdrdaa Ha»an) par 5 mod. BO e»a. Wskaiukaab btlToagaal WmUrrrOt" par 8 mod. BB el a. Óureau: Atnbemsche Poortwat, hoek Utrecbtscbestr. Intercomm. Teletoonnummer 66. P R LIS DER ADVERT f.NTlEN vao a rogola .a <a BB tl BB b< BB f o.üo. Elk» rog»! mwer bo bb bb bb bb 0.15. Di»nsU&r.biedingen 1B regela t, 0.50» Groot** loiters naar plaatsnnmlo. Voor handel en bedrijl bostaan zeer voordeeligo bepalingen tot het herhaald adverteeren in dit Blad, bij abonnement. Eeoe oirouJaire, bevattende de voorwaarden. wordt op aanvraag toogozondon. Politiek Overzicht De beantwoording van de nota van den Paus. Met het antwoord van Turkije zijn alle amtwoorden der leden van den vierbond op ide pauselijke vcpdesnota van 1 Augustus bij het Vaticaar ingekomen. Daarentegen is van de andeie zijde der oorlogvoerende partijen nog niets ontvangen, behalve eene antwoord nota van den president der Vereenigde Sta ten, d»e onder de strijdenden eene stelling part inneemt. Van ae Entente-mogendhe- den heeft alleen Engeland een schrijven ge zonden, waarin aan het bericht der ontvangst van de nota de mededeeling was toege voegd, dat zij in welwillende overweging zou worden genomen. Op de uitkomst van die overwegingen wordt nog steeds gewacht. Hoe lang zal dit wachten nog duren? Wen- neer men de verklaring, die daarover door het Fransche kabinet-Painlevé is afgelegd bij de aanvaarding van het bewind, mag be schouwen als namens de geheele Entente afgelegd, dan zal het wachten eeuwig duren. Er is namelijk gezegd: „In overeenstemming met onze bondgenooten hebben wij niet op de pauselijke nota geantwoord, ondanks het hooge gezag van den Paus. Wij kunnen niet oo alle verzoeken tot het houden van be sprekingen antwoorden." Er is dus overleg gepleegd tusschen de Ententeregeeringen en als gevolg daarvan is men overeengekomen niet te antwoorden op de nota van den Paus. Maar wij leven snel k\ dezen oorlogstijd. Sedert de Fransche re geering de hier aangehaalde verklaring af legde, zijn er eene kleine veertien dagen ver- loopen. Wat inmiddels over de stemming in de Ententelenden is vernomen, duidt aan, dat het denkbeeld om de nota van den Paus onbeantwoord te laten daar geenszins alge- meene instemming heeft gevonden. Vooral in Italië hebben zich stemmen van verzet laten hooren. Zeer scherp heeft de Corriere della Sera de Fntente-diplomatie gekriti seerd, die na twee maanden de nota van den Paus nog niet beantwoord heeft en daardoor de „krisis van inwendig verzet", die Italië doormaakt, heeft verscherpt. Niemand kan heden bevroeden, hoeveel de pauselijke vreóesactie tot deze krisis bijdraagt. Het blad eischt met aandrang een antwoord van de Entente op de antwoordnota's van de centrale mogendheden. Dat is noodig omdat de tegenstander voordeelen heeft geput uit het blootleggen van zijn standpunt tegenover de pauselijke nota. Reeds met het oog op de katholieke bevolking in de Ententelanden mag de nota van'den Paus, die zich door motieven van menschlievendheid heeft laten leiden, niet met stilzwijgen voorbijgegaan worden Het blad knoopt hieraan een feilen aan val vast, die blijkbaar een kenteeken is van eene diep gevoelde ontevredenheid over de algemeene politieke nalatigheid van de En tente; het schrijft: „Onze ministers en di plomaten hebben maanden noodig om bij eenkomsten voor te bereiden, af te zeggen en wegr samen te roepen. De eerste moeie- lijkheden schrikken hen af. Niets doen is voor hen zeker gemakkelijker dan hande len en zwijgen is voor hen goud. Wij vra gen ons met schrik af wat er van ons zou zijn geworden, als de militaire autoriteiten geleken op de politieke, en waarop men wacht om eindelijk na drie jaren de poli tieke leiding op oorlogsvoet te plaatsen. Waar de ontstemming zich zoo ondubbel zinnig uit, behoeft het ons niet te verwon deren, dat na het bekend worden van de Duitsche antwoord-nota de Londensche Morning Post het bericht heeft gebracht, dat tusschen de regeeringen der geallieerden officieele besprekingen werden opgevat ten behoeve der beantwoording van die nota. Het is dus geen onherroepelijk be sluit geweest om 's Pausen nota te beschou wen, als niet geschreven. Dat besluit is vat baar voor nadere overweging, en er steekt niets vreemds in, wanneer het nadere over leg er toe leidt dat het met cenigen ophef evrkondigde besluit als onhoudbaar wordt erkend en wordt ingetrokken. Wij behoeven dus nog niet de hoop op te geven, dat ook de Entente-regeeringen zich er toe zullen zetten op de nota van den Paus te beantwoorden. Het eerste besluit om de nota onbeantwoord te laten, kan zijn voortgekomen uit het bewustzijn, dat men zich sterk genoeg voelt om den tegenstan der op den grond te brengen. Dan is het verklaarbaar, dat men niet wil weten van eene poging, die ten doel heeft besprekin gen over een vrede dóór overleg en ver zoening aan den gang te brengen, ofschoon ook in dat geval de internationale beleefd heid zou meebrengen althans eenigen klank op dc nota van "den Paus te geven. *Maar het kan ook zijn, dat verlegenheid het mo tief is geweest om te besluiten geen ant woord op de nota te geven. Verlegenheid, omdat men 't met zichzelf niet eens is welk antwoord onder de omstandigheden zooals zij zich vertoonen nu van het vierde oor logsjaar twee maanden voorbij zijn, op eene met de edelste bedoelingen ondernomen poging om de strijdende partijen toC elkaar te brengen, is te geven. Dan blijft de hoop levendig, dat de Entente haar aanvankelijk besluit weer ongedaan zal maken, en ook harerzijds aan het voorstel van den Paus de aandacht zal schenken, die het verdient. De oorlog. De berichten van de verschillende oor- logstooneelen zijn ook ditmaal van geringe beteekenis. Aan de zijde van de Entente maakt men nogal ophef van een in Mesopo- tamië, aan de Euphraot, behaald succes, vooral omdat dit belemmerend moet wer ken op eventueele Turksche plannen tot herovering van Bagdad. De Paus heeft bij de toezending van den tekst der antwoorden van de centrale mo gendheden op zijne vredesnota aan de En tente-regeeringen dezen laten weten, dat hij reden heeft te meenen, dat daarin eene aan wijzing kan worden gezien, dat Duitsch- land bereid is België en Noord-Frankrijk te or.t 'imen. Hij yerbindt daaraan de vraag of hij Duitschland zal verzoeken de voor waarden mede te deelen, waaronder het tot die ontruiming wil overgaan. B e r 1 ij n, 2 Oct. (W B.) Keizer Wilhelm bezocht hedenmorgen vroeg maarschalk von Hindenburg in zijn woning en was de eerste, die hem zijn gelukwensohen aanbood. De keizer overhandigde hem els geschenk zijne buste in marmer en stelde hem tot generaal- veldmaarschalk la suite van het OM-en- burgsche mfanterie-re>gin^ent no. 91. Toen Hindenburg zijn woning verliet, strooiden de schoolkinderen bloemen op zijn weg, terwijl vliegtuigen ^bloemkransen om laag wierpen. In het gebouw van den grooten generalen staf werd hij door generaal Ludendorff en de'offioieren van den generalen staf gehul digd. Bij deze huldiging sloten zich aan de ge- lukwensohingen door de militaire gevolmach tigden van de bondgenooten en door depu- tatiën van de regimenten, waarmee de maar schalk verbonden is als chef of door stelling la suite. In den voormiddag werd de rijkskanselier verwacht. Aan de keizerlijke middagtafel waren de naaste medewerkers van den maarschalk met hem vereenigd. De keizer huldigde hem in een feestdronk als veld heer en held van het Duitsche volk. Evenals koning Wilhelm.en zijne paladijnen is het hem vergund op hoogen leeftijd nog daden van wereldhistorische grootheid te volbren gen. De keizer dankte herd daarvoor in naam van hét geheele leger en volk. De geliefde. Het Zweedsche ministerie heeft zijn ont slag-aanvrage ingediend. Be r 1 ij n, 2 Oct. (K. N.) De Kriegszei- tung verneemt uit Stockholm, dat naast het Frinsch-Russische conflict volgens ontvan gen berichten uit Helsingfor« in de Pinsche steden een burgeroorlog dreigt. Het socialis tische blad Tidenner bestreed de in de laat ste dagen gevormde roode garde no. 9, die terstond in den strijd zou treden, daar de klassestrijd zich nu zóó ontwikkelt, dot tot voortzetting daarvan geweld en wapenmacht zou gebruikt worden. Londen, 2 Oct. (R.) In de London Ga- zette van hedenavond is een besluit opgeno men, waarin de uitvoer naar Zweden, Noor wegen, Denemarken en Nederland verboden wordt van alle goederen, wier uitvoer tot heden nog niet verboden was. Alleen druk werken zijn "uitgezonderd en persoonlijke eigendommen, die de eigenaar zelf bij zich draagt. Het verbod treedt den 8en October in werking. Washington, I Oct. (R.) Er is weer een crediet van 50 millioen dollars verleend aan Groot-Brittonnië. Het totale bedrag van de aan dit land verleende credieten is thans 1240 millioen dollars. Washington, 1 Oct. (R.) De groote campagne voor de tweede „vrijheidslee- ning" is heden op het middaguur geopend en zal zich uitstrekken over vier wekep. Het plan bestaat minstens 3 milliard op te ne men, maar de ambtenaren \an de schatkist verwachten, dat het totaal der inschrijvin gen vijf milliard zal bereiken. De campagne werd in vele steden geo pend door het luiden van de kerkklokken en het blazen van de fabrieksfluiten N e w-Y o r k 1 Oct. (R.) De inschrijving in de komende eeuwen- door legenden omgeven zijn. Hij drukte den wensch uit, dat God hem voor verdere daden zal sparen tot aan het zegevierende einde van den strijd, waaruit een krachtig, gezond en geacht Duitschland zal te voorschijn komen. In zijn antwoord dankte de veldmaar schalk zijn keizerlijken meester voor het in hem gestelde vertrouwen, dat hij met leger en volk zou rechtvaardigen. Londen, 2 October. (R.) Wij ver nemen, dat de inter-geallieerden conferen tie, waarop over de -behandeling van vijan delijke goederen in de bezette streken zal worden beraadslaagd, te Parijs zal bijeen komen. B e r 1 ij n, 2 O c t. (W. B.) De Berliner Mittagszeitung bevat Zwitsersche berichten van de Italiaansche grens, volgens welke in Napels en in de geheele Campania de staat van beleg is afgekondigd en in Turijn opnieuw straatgevechten zijn geleverd. De Italiaansohe medewerker van de Basler Naohrichten merkt op, dat de Italiaansche socialisten zich alle moeite geven om Italië tot een tweeden Rusland te maken. op de nieuwe „vrijheidsleening" is geopend twee ^chnjvingen elk van 10 millioen dollars van de New /ork Life Insurance Company en van Kühn Loeb Co. als finon- cieele agenten va'n de Union Pacific en de Southern spoorwegmaatschappijen. W a s h i n g t on, 1 Oct. (R.) Het wetsont werp op de oorlogsbelastingën, dat bepalin gen inhoudt nopens de heffing van 2575 mil lioen dollars aan belastingen, is door het huis van vertegenwoordigers aangenomen. Men verwacht, dat de Senaat het wetsont werp morgen zal aanrremen. KOLCF'tf.N. Oost-lndlë Oproerige stemming op Am l>oi na Men seint uit Batavia aan de N. R. Ct.: Te Amboina is een groote bijeenkomst ge houden, waar een oproerige stemming heerschte, niettegenstaande de aanwezig heid van den resident en den assistent-resi dent. Spreker was een afgevaardigde von het Amboineesche Studiefonds, die de weige ring van de nldische Regeering, om de oor spronkelijke Amboneesche afvaardiging te ontvangen, zou verklaren. Spreker werd echter het zwijgen opgelegd en von de ver gadering weggezonden De Staatscourant van 20 October be vat o.a. de volgende Kon. besluiten: eervol ontheven van de betrekking van chef van den Geneeskundigen Dienst en van het hispitoal der Marine te Hellevoet- sluis de hoofdofficier von gezondheid Istn klasse L. J. Janssen, en die betrekking op gedragen aan den hoofdofficier van gezond heid 2e klasse C. Pino; bevorderd tot ingenieur van den Rijks Waterstaat le klasse J. C Scharp, C. U. Schuller tot Peursun, V. J. P. de Blocq van Kuffeler, allen thans idem 2e klasse; tot idem 2e klasse W. H. Brinkhorst, dr. L. R. Wentholt, beiden thans idem 3e klas se; tot hoofd-ingenieur directeur bij den Rijks Waterstaat Iste klasse H. von/Oordt en G. Rooseboom, beiden thans idem 2e klasse. benoemd tot plaatsvervangend griffier van den raad van beroep (O.) te 's-Hertogenbosch, mr. J. M. M. IWoeijer, ndvocaot en procureur tc Breda aan den heer A. \V. M. Odé, oud-hoogleeraar der Technische Hoogeschool te Delft, op zijn daartoe strekkend verzoek, eervol ontslag ver leend als lid der commissie tot onderzoek en voorlichting betreffende den stoat van het uit wendige van het Koninklijk Paleis te Amster dam, zulks met dankbetuiging voor de vele cn gewichtige belangeloos door hem ten deze den lande bewezen diensten is de heer S. G. Everts, civiel-ingenieur, oud- hoogleeraar aan de Technische Hoogeschool te Delft, als zoodanig benoemd. bevorderd tot technisch-ambtenaar van den Rijkswaterstaat der 3de klasse, E. H. Reitsmo, J. H. Kuiper, J. G. de Bie, W. E- Coumou, M. Cappon en D. Olie, allen thans technisch-amb tenaar von den Rijkswaterstaat dor 4de klasse; tot technisch-ambtenaar van den Rijkswater staat der 3de klasse, H, J. de Vries en J. H. dtf Vlieger, beiden thans technisch-ambtenaar van den Rijkswaterstaat der 4de klasse tot technisch-ambtenaar van den Rijkswater staat der üde klasse J. W. A. M. Smits, thans technisch-umbtenaar van den Rijkswaterstaat der 4de klasse tot technisch-ambtenaar van den Rijkswater- Staat dér 2de klasse, W. Voet, thans technisch- ambtenaar van den Rijkswaterstaat "der 3de klasse tot technisch-ambtenuar von den Rijkswater staat der 3de klasse, P. H. Hcndriksc, thans technisch-ambtenaar von den Rijkswaterstaat der 4de klasse tot bureelambtenoor van den Rijkswaterstaat der 2de klasse, R Groenendijk, thans bureel ambtenaar van den Rijkswaterstaat der 3de klasse; benoemd de ijker der maten en gewichten J. G. Berck tot ijker, chef van dienst benoemd tot Rijkstuinbouwleeraar, de tijde lijk odspiront Rijkstuinbouwleeraar A. Schutte- vaer, te Zutphon. De minister van Oorlog, jhr. mr. De Jonge, ontving gisterochtend in zijn kabinet een afvaardiging uit den Bond van beambter» Onze vijanden bemerken het eerst onze fouten. Roman door Th ér ès e Hoven. 30 Ze was er de vrouw niet naar om bij de pak ken neer tc zitten en was onverpoosd bezig, tot ze dc zaak had opgewerkt; ze was er altijd en hield het .oog op alles. Bovendien moest ze voor de kindereu en het huishouden zorgen. Ze spande zich in tot het uiterste, arbeidde met stoeren ijver, rustte nooit; haar werk kracht scheen onuitputtelijk en verdrong al het andere in haar. Ze was een voorbeeldige business woman, maar geen teedere moeder. Ze gaf haar kinderen 't noodige, deed ze op goede scholen, zorgde dat ze netjes voor den dag kwamen, doch wist niet hun vertrouwen te winnen en bleef, zelfs toen ze groot waren, de strenge, onverbiddelijke autoriteit en niet hun speelmakker en vriendin. Terstond na den dood van haar man, had ze hun levensprogramma voor hen vastgesteld. Piet en Gijs 2ouden in de zaak komen en de beide meisjes, Cato en Fine, zouden voor on derwijzeres leeren. De drie oudsten volgden haar wil, maar met Gijs lukte 't niet. Piet en de meisjes haddêA '4 leidzame karakter van hun vader, maar Gijs aardde naar zijn moeder en meermalen kwam hun wil in botsing. Hij was de eenige van het viertal, die initia tief had en daar moest je bij moeder niet mee aan komen. Hij was van meening, dat de zaak er slechts bij kon winnen, als dc aanslaande chefs be trekkingen met buitenlandschc firma's zouden aanknoopen en had er, zoodra hij de H. B. S. verlaten had, op aangedrongen om voor een jaar naar Leipzig te gaan, het centrum van den wcreldboekhandel, en dan naar Londen, Parijs en New-York. Maar moeder was bang dal hij dan te veel als heer zou terugkomen en te trotscli zou zijn om achter de toonbank te staan. Ze kende zoo veel voorbeelden van zoons en dochters uit den winkelstand, die meer opvoeding dan hun ouders genoten hadden en zich dan later ver beeldden boven hen tc slaan. Dat wilde zij niet. Haar stelregel was: „Blijf wat je bent, maar tracht er zooveel mogelijk in tc berei ken." En verder wilde zij baas blijven en duldde zij geen ander gezag dan 't hare. 'l Gevolg was, dat de oudsten haar blinde-*, lings gehoorzaamden en geen enkele wils uiting hadden en dat de jongste, die anders was aangelegd, steeds in opstand tegen baar kwam. Haar eenig verweermiddel was hem zoo klein en zoo kort mogelijk te houden. In het begin van den oorlog, toen Piet al was opgeroepen, had Gijs getracht haar wijs te maken, dat hij ook in dienst moest, maar dc vlieger ging niet op. Moeder van Poeleren lid zich niets wijs maken, ze informeerde er naar en vernam dat Gijs, door bröcderdienst, XPjyloopig nog niet hoefde op te komen. En toen was er geen sprake van overdag uitgaan. Hetgeen hij voor dc dames Maarlens deed, moest in zijn vrije oogenblikken gedaan wor den en dan 's avonds, als hij zoogenaamd les in 't boekhouden nam. Hij had zijn leeraar in 't vertrouwen geno men en deze vond het wel zoo gemakkelijk om enkel 't geld voor de lessen te kunnen boeken, zonder er iets, in den vorm van vakkennis, voor in de plaats te geven. Hij ging dus 's avonds^ als moeder hem niet noodig had, vrij geregeld naar Miel en Zon dags ging hij met haar wandelen; trouwens, ze vroeg nooit wat hij dan deed. In dal eene opzicht liet ze bem vrij. Dat was ook een van haar stelregels. Zes dagen lang moesten de kinderen, zooals zij ze nog steeds noemde, baar gehoor/..* men, doch den zevende mochten ze, op enkele reslrictics na, doen wal ze wilden. Den Zondagmiddag wilde zij ook voor rich hebben. Zoodra dc kinderen groot genoeg warén om niet elkander of met kameraadjes uit te gaan, had zij zich die weelde veroorloofd. Van 't oogenblik af, dat haar man den strijd opgaf en haar als onverzorgde weduwe achter liet. had zij met volle kracht gewerkt, zonder ophou den, zonder -gust, zonder vacanlie. De eenige rustperiode, die zij zich, na jaren, had veroverd, was de Zondagmiddag. Ze trok zich dan terug in haar slaapkamer, ruimde haar kabinet op, zag haar goed eens na cn deed nieuwe krachten op voor den avond, die steeds aan allerlei nuttige bezigheden gewijd werd. Dc kinderen moesten hun werk voor -chool nazien en later zich voorbereiden tot dc laak >ajj den .volgenden dag. - Alles in hun leven ging met regelmaat en klokslag; zij regelde alles cn verwachtte enkel blinde gehoorzaamheid. Geen wonder dal Gijs, ^ijn moeder kennen de, er legen op zag om haar tc vertellen, dat hij zijn eigen scheepje wilde sturen en hoe en werwaarls hij verkoos. Had hij het Miel nu maar niet beloofd! Dat kwam natuurlijk, doordat die eene tante cr zoo op aandrong; hij was, er toen grif op in gegaan, in zijn groot verlangen om weer bij Miel in de gratie le komen. Zo is ook zoo'n eenvoudig, oprecht, door cn door fatsoenlijk kind, heel anders dan die vriendin van haar. Ilij had vrecselijk l land, toen hij ze samen zag aankomen, die Annie was geen omgang voor Miel, een heel ander genre maar dal durfde hij haar niet zeggen, ook niet toen ze weer goed waren, ofschoon 't toch weer niet eerlijk zou zijn om het niet tc doen, vooral omdat hij vrij "openlijk had getoond niet op haar tegenwoordigheid tc zijn gesteld. Och! ja, durf heeft li ij wel, als het cr op aan komt, al't maar niet tegenover zijn moeder is. Haar staalgrijze oogen zijn zoo hard en haar dunne, stiji op elkander, gesloten lippen zoo vastberaden Moeder is een mannetjes-putter van een vrouw, zeiden ze laatst onder elkaar, toen die uitdrukking, kort na de mobilisatie^ in tel kwam. Hoe ze 't zou opnemen? Of ze hem, kort weg, voor krankzinnig zou uimaken? Of hem met haar beslist: „Daar komt niets van in," zou afschepen, zooals ze het Fine had gedaan, toen die vertelde, dat er iemand werk van haar maakte. Maar dal was een Roomsche jongen en daar moest ze niets van hebben Erg kleingeestig en dat voor iemand, die zich zoo hoven alles verheven achtte als moeder. Gelukkig is Miel Protestant, ten minste dat gelooft hij. Wat dal bel reft, zou inocder niets af te keuren hebben. En zoo zeurt hij bij zich zelf, lol 't noodlot tige oogenblik is genaderd en hij spreken moet. 't Is even vóór' 'l eten en ze zijn samen in den winkel, moeder en hij: straks, als de meis jes er bij zijn, gaat 't niet. Ilij heeft den heelen dag erg zijn best ge daan cn 't is nog al mee gevallen, wal 't gcl-« dclijkc betrof; ze hebben, sedert dien ongcluk- kigen Augustusdag, wel slechter dagen gehad. Moeder is dus redelijk in haar hummetje. Een paar keer heeft hij al een soort van be gin gemaakt, tcji minste hij is bij zijn moeder komen staan cn... heeft niets gezegd. Maar zoo komt hij cr niet en 'l moet. Ta, hoe zal hij 't nu inkleeden? Eindelijk, in God's naam dan maar. Heel rood en stotterend, brengt hij uit; „Moeder, ik heb u wat tc vragen.., te zeggen eigenlijk, en wat te vragen ook.'' „Wat heb jij?" klinkt 't, meer onheilspel lend dan bemoedigend. En ze ziet hem aan... net als in zijn jongens jaren. Hij herinnert zich nog precies hoe hij zich' dan voelde, behalve een enkelen keer, als zijn rechtvaardigheidszin in opstand kwam en zijn wil in botsing met dien zijnre moeder. Zoo ook nu! fWordt Terrolgi!

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1