IT. 7"V Eerste Blad. 16d* Jaarqang DE EEMLANDER' Zaterdag 20 October 1917. BUITENLAND^ AMERSFOORTSC marie van versendaau Hoofdredactie» Mt 0 VAN SCHAARDENBURG. II AGBLAD. Ul«ee«cri VALKHOFP ft C«, ABONN EMFNT8PRU8: Pff 8 maandöd tooi Annnfooft I 50. Idem franoo poi post P«r week (met gratie verzekering tegen ongelukken) O. 4. Aivoodarltike nummers 0.05. WakalOkaob bflvoegeel „Ut BoUandtdit Buiten*-' 'onder radactia van Tbérka* Hoven) par 8 mod. 50 eta. Wakalpkaab btjTeegeel WtrMrniu" par 3 mod 5* elk. Bureau» Arnbemscbe Poortwal, bock Utrecbtschestr. Intercomm. Telefoonnummer 66. 1 P K US DEB ADVERTENIli^N. V*D 1—6 m m m H i, f 0.80. Elk» r«g»l M u n.15. Di»ostAADbi»>difltr»n 1—r»««U M 0.50. Groot* lotUrs naar plaatsruimte. Voor handel «n b«drijl boaUan zeer voordoelige bepalingen tot het herhaald adverteeron in dit Blad, bij abonnomeuti Eene oiroulaire, belettende de voorwaarden, wordt op nanv.-aag toegezonden. Aan 'i oude getrouw. Een Indische mythe verhaalf, hoe op een dag een jager met een pijlkoker vol giftige pijlen op de antilopenjacht ging. Hij schoot één der pijlen af, op een kudde in 't bosch, maar deze trof geen doel en bleef steken in den stam van een grooten boom. Door 't gif begon de boom te kwijnen en liet weldra al zijn bladeren en vruchten vallen. Nu was er een papegaai, die zijn^teven lang gewoond had in een holte van dien boom en omdat hij aan den ouden woudreus gehecht was, kon hij er niet toe komen zijn nest te verlaten, toen de boom begon te ver dorren. Onbeweeglijk, zonder voedsel, zwij gend en verdrietig zat de trouwe vogel op zijn nest en kwijnde weg met den boom. Hoe komt, dacht de God Indra, deze vogel, een schepsel van lager orde, aan zoo men- schelijke en nobele gevoelens? Waarom blijft ge in dezen boom, die verdord is en zonder blaren of vruchten, waar 't bosch toch vele anderen heeft, die met hun blaren een uitnemend beschutte plaats u geven? Wees verstandig en verlaat dezen boom, die tot niets meer nut is. Maar de papegaai antwoordde„Ik moet uw bevel wel gehoorzamen, maar ach, ik ben geboren in dezen boom, hier in dezen boom heeft mijn karakter zich ontwikkeld, i\ier heb ik in mijn jeugd een veilige schuil plaats gevonden voor mijn vijanden. Raad mij niet aan dezen boom nu te verlaten. In zijn goeden tijd 'heeft hij mijn leven be schermd hoe kan ik hem nu ontrouw wor den Het antwoord behaagde Indra en hij wilde den papegaai een gunst verleenen. „Laat dan dezen boom herleven", vroeg deze. En de boom werd weer vol in Dlad en bereikte een geweldigen omvang en hoogte. En toen de papegr.ai aan 't einde van zijn leven was gekomen, kwam hij bij Indra in den hemel. Aldus een oude mythe, die nochtans een eeuwige waarheid predikt, waarvan in elke taal wordt gesproken en die een vriendelij ken troost brengt. Wel zijn wij aan 't oudé gehecht, dat eiken dag vóór ons staat. We kunnen niet best scheiden van dingen, die door jarenlang bezit ons lief zijn geworden, 't Boek uit onze kinderjaren, dat nu ge scheurd is en uit elkander hangt, kunnen we niet weg doen, daarvoor doet 't ons nog te veel leven in heerlijke dagen, toen wij er over zaien gebogen en vergaten alles om ons heen. levend in een sprookjeswereld van louter licht en glans. We houden 't oude meubel in eere en al doet 't wat vreemd mis schien aan in onze kamer, beeld van een an deren tijd, we zetten den ouden stoel op het plekje der eere, want als kind hebben wij daarin gezeten en geluisterd naar wat moe der verhaalde. Een schat van herinneringen wordt daarin bewaard. Er is 't speelgoed, waarmee wij zelf eens bezig waren den lan gen, rijen achtermiddag; en vriendelijke zorg heeft 't mede voor ons bewaardnu spelen ei^en kinderen met wat ons zelf eens lief is geweest. Dat houdt ge wel trouw in stand. Wij zijn gehecht aan 't oude huis, „daar voor 't eerst mijn hart gesmaakt heeft, wat niet al I Een liefde, een zaligheid, een smart, die 'k nooit meer smaken zalStraks heeft t leven ons gebracht in andere streken nieuwe huizen hebben we bewoond, nieuwe menschen leerden we kennenmaar 't spreekt niet meer zoo tot ons, als 't oude, dat zijn eigen geschiedenis had. We zijn conservatief van aard en alle-ver lichting, vooruitgang, ontwikkeling ten spijt, dat is ons geluk, onze kracht, onze vrede. Het Evangelie heeft 't woord bewaard. Nie mand die ouden wijn dronk, begeert terstond nieuwen, \\ant hij zegtde oude is beter. En wie dat niet uit eigen ervaring heeft nage zegd, heeft nog nooit 't oude recht lief ge had. We zijp opgevoed in een bepaalden kring van gedachten huisgezin en onderwijs leid den onze gedachten in zekere richtingvor men leerden wij, gewoonten hielden wij aan, woorden spraken wij, die allen ons vertrouwd in.de ooren klonken. Zij zijn een deel van ons leven geworden en 't kan er leeg wor den als dat alles verdwijnt. Een kinderlijk geloof heeft zijn zegen en al is 't waar, dat voor een kinderbesef de volheid van 't gods dienstige leven niet wordt geopenbaard, er is n wondere bekoring in een kinderlijke overtuiging, een kinderlijk woord. Later zal t leven komen met andere ervaringen't zal afbreken, strijd brengen, bouwen op nieuw, maar met een geheimzinnig verlan gen 2iën wij terug naar 't verleden, toen alles betrekkelijk nog zoo eenvoudig en helder was en heel de wereld zoo veilig on# scheen onder Gods bestuur. Wijze menschen komen verklaren, dat men niet altijd daarbij blijven kan. 't Nieuwe le ven stelt nieuwen eisch; 't-nieuwe denken brengt menige vraag. Ge moet komen op da. hoogte van uw tijd en uw kinderlijke voor stellingen moeten plaats maken voor meer mannelijke gedachten; uw eenvoudige op lossing is waarlijk zoo niet meer houdbaar. Zijn er niet andere boomen, die een uitne mende schuilplaats u gevenwat blijft ge toch altijd in dén ouden stam Och, men is daar opgegroeid, 't karakter heeft er zich ontwikkeld en soms kan men 't gevoel niet van zich afzetten, dat de laat ste wijsheid wel goed is, maar dat zij geen hart meer heeft voor strijd en vrede uit vroe ger dagen dat zij, ontwarrend 't groote raad sel, 't doet op onbarmhartige wijze, met geen gewijde handen aanrakend, wat alleen met teere kracht mag worden aanvaard. 't Nieuwe glanst, bekoort, maar 't heeft nog geen geschiedenis. En juist deze geeft aan de dingen hun diepte en kracht. Wie 't oude kan zien heengaan, zonder een gevoel van gemis, heeft 't nooit liefgehad en begre pen. Bij 't ouder worden valt onherroepelijk veeldat geeft wel pijn. „Men werpt nooit een oud gebouw omver, of de vogels, die er hun nesten bouwden, vliegen weg en daar mee verstomt menig lied. Men kan niet 't lastige nest opruimen en toch 't lied behou den" (Wallis). Dat is ervaren door vromen en denkers van alle tijden. Hoeveel moeite heeft 't hun gekost te breken met het ver leden, te spreken in een andere taalhoe veel leegte is er soms gekomen in hun ziel, toen 't scheen, alsof 't verleden met zijn ze gening voor goed was voorbij gegaan. Maar 't nieuwe moest komen; wat vervallen is, moet worden opgeruimd, dat is de eeuwige wet. Er moet sterven, zal er komen 'n nieuw leven. Alleen, 't mag niet vreemd staan te genover 't oude cn 't goddoJijlt u-ovrJ moet het schijnbaar ondergegane nieuw leven in blazen. Tegenover hetgeen tot de ouden gezegd is, plaatst Jezus zijn eigen woordmaar hij weet in 't oude 't eeuwige te vindendat is ook in zijn woord \an kracht, 't Oude her leeft telkens in nieuwe vormenen wie in 't oude heeft geleefd met zijn ziel, heeft er zegen van meegenomen. Wie toen iets be grepen heeft van 't goddelijke, zal zijn ziel er altijd naar voelen uitgaanen als om hem heen valt, neemt hij met goeden moed 't nieuwe op. Ook daarin hoort hij een god delijke stem. Zoo gaat hij niet alleen. Aan 't oude getrouw, hebben wij 't eeuwige leven te vinden en hebben nu ook 't nieuwe lief. V. Politiek Overzicht De indruk van den strijd bij Oesel. Het succes van de onderneming der Duit- sche zee- en landmacht tegen de eilanden groep voor de Russische golf heeft dat kan wel niet anders in Rusland een ver pletterenden indruk gemaakt. Kernachtig geeft de Russkaja Wolja aan de algemeene ontsteltenis uitdrukking in den uitroep„De geschiedenis voert ons naar Golgotha. Maar misschien vinden wij onze opstanding, zoo als in 1812." Deze bijvoeging getuigt van de neiging, die ondanks alle tegenslagen blijft leven, om de hoop op betere tijden niet te laten varen. Uit de Russische doos van Pandora zijn rampen zonder tal, in eiken denkbaren vorm, over het land uitgestort; de hoop is echter gebleven. Intusschen staat in dit geval de hoop op zeer zwakke voeten. Rusland levert thans een beeld van verwar ring en machteloosheid, zooals men zich haast niet erger kan voorstellen. De Iswestia, het orgaan van den arbeiders- en soldaten- raad, dikt dit nog nader aan; door op te mer ken, dat het bericht van de Duitsche landing in Oesel samenvalt met de tijdingen over onlusten op de Duitsche vloot, hetgeen be wijst hoe gevaarlijk en ongegrond de mis leidende voorstelling is van eene ingebeelde desorganisatie van den vijand. De tegen stelling tusschen het machtelooze, innerlijk verdeelde Rusland en het krachtige, tegen" den buitenlandschen vijand eensgezinde Duitschland blijft in haar geheel. Dezelfde stemming vindt men ook in de pers van de Ententelanden uitgedrukt. De Liberté verklaart, dat men helaas niet met de oorlogsmiddelen van Rusland kan reke nen om de plannen van den vijand te keer te gaan. De extremisten zijn machtig, vloot en leger in een staat van verwarring. Het I laatstgebeurde heeft den toestand in de l Oostzee notr ingewikkelder gemaakt. De gevolgen zijn moeielijk te overzienmaar men ziet weer, dat Rusland niet in staat is zijne kusten te verdedigen en ook niet zijn gebied tegen nieuwe offensiefs kan be schermen. Verschillende bladen leggen nadruk op de politieke zijde van de onderneming. De Rappel schrijft, dat een ernstig vooruitzicht is geopend. Men moet minder verontrust zijn over het slagen van de Duitsche opera- tién dan over de gedachte, dat Duitschland de Belgische kust voor de aanvallen van de Engelsche vloot heeft kunnen beschermen, maar dat de eerste poging van een gecom bineerd optreden tegen de Russische kust met een volledig succes bekroond zijn. Ook in de Engelsche pers geeft, naar aan leiding van de jongste gebeurtenissen, de pessimistische stemming, waarin vroeger reeds de toestand in Rusland beoordeeld werd, zich op nieuw lucht. Reeds in het Juli-nummer van de Fortnicrthly Review zeide een gezaghebbend man, dr. Dillon, in een artikel „Rusland en het vredesge- vaar"„Mijne overtuiging is, dat de groote, moeielijk te hanteeren Slavenstaat zijne rol in den oorlog heeft uitgespeeld. Daaraan kan ook de meening vsn den Franschen mi nister Albert Thomas niets veranderen, die aan zijn geloof aan het wonder ruimschoots uiring geeft en verwachtingen opwekt in de harten van zijne landslieden, hoewel die nieuwe teleurstellingen slechts moeielijk kunnen worden verdragen." In eene rede, die de Britsche premier Lloyd George den 14en September heeft gehouden, was tus schen de regels duidelijk te lezen, dat ook hij Rusland voor den eersten tijd als afge maakt beschouwde. Sints dien hebben de vorderingen, die de Duitschers gemaakt hebben in het uiterste noorden van hun ordelijk front, waarop nu door de bezet ting van Oesscl Ie overige eilanden voor de Rigasche golf de kroon is gezet, dit oordeel definitief bekrachtigd. Wanneer men op dit alles let, dan krijgt het eergister in hel lagerhuis uitdrukkelijk bevestigde bericht, dat de gen"-erden bin nen kort eene bijeenkomst zullen houden tot nadere bepaling van hunne oorlogsdoel einden, eene bijzondere beteekenis. Die bijeenkomst is belegd op verzoek van de Russische regeering. Volgens eene mede- deeling van generaal Alexejew, die een der vertegenwoordigers van Rusland op dc con ferentie zal zijn, zal daar over Ruslend's sterkte 'gesproken worden; zijne geschikt heid tot den strijd zal worden overwogen en daarmee de stelling, die Rusland in de En tente zal innemen in den strijd, die nog is te verwachten. Het is mogelijk, dat" men daarover zijne gedachten zal laten gaan. Maar wanneer de toestand, niet in het oos ten alleen, maar op de gezamenlijke oor- logstooneelen, in overweging wordt geno men, dan laat de gedachte zich niet afwij zen, dat er nog over iets anders zal worden gesproken dan over voortzetting van den strijd tot het bittere einde. Op dit oogen- blik schijnt de kans daarop niet groot; men verneemt van niets anders, dan dat de lust om.te strijden nog onverzwakt aanwezig is. Maar dat kan voor de buitenwacht bestemd zijn. Een andere vraag is of men bij overleg gingen binnenskamers de oogen en de ooren gesloten zal blijven houden voor wat de P'-itie der feiten te zien en-te hooren geeft. In dat opzicht is het bericht, dat de r°geeringen der Entente zullen bijeenkomen voor eene conferentie over hunne oorlogs oogmerken, van niet te miskennen betee- kenis4 De oorlog, In het westen sterke ar tiller ieactie, vooral in het Fransche frontgedeelte, waar zich uit den geschutstrijd plaatselijke infénteriege- vechten ontwikkelden, die geen gevolg had den. De verovering van de eilandengroep voor de Finsche golf gaat gestadig voort. Ne Oesel is Moon in bezit genomen; op Dagö zijn troepen aan land gezet. In de gevechten tusschen de wederzijdsche vloten zijn beide partijen er niet zonder kleerscheuren afge komen; Met de ontruiming van Reval, de hoofd stad van ^Estland aan de Finsche golf, is een begin gemaakt. Zelfs voor de aanstaande ont ruiming van Peters-burg worden maatregelen genomen. Onder de slachtoffers van de Duitsche duikbooten wordt ditmaal gemeld de pant serkruiser Drake, die den 2en October ten noorden van Ierland door een torpedoschot in den grond geboord is. Konstantinopel, 18 Oct. (Milli). De keizer heeft de leden van het centrale comité der dames .van de Roode halve maan ontvangen,, die hem door graaf Bernstorff werden voorgesteld. De keizer loonde de grootste welwillendheid van de dames; hij zeide, dat de vooruitgang, die hij in de mo- hammedaanschc vrouwenwereld had gecon stateerd, eene gewichtige gebeurtenis was, die zeer belangrijke uitkomsten kan hebben voor de toekomst. Hij wenschte de dames in 't bijzonder geluk met haren arbeid geduren de dezen oorlog. K owno, 19 Oct. (W. B.) De rijkskan selier is gisteren hier aangekomen en heeft heden morgen de reis naar Riga voortgezet. Bern, 19 Oct. (W. B.) De Bund ver neemt van officieele Oostenrijksche zijde, dat het sensotieberioht over vredesonderhan delingen iri Bern een verzinsel is. Tegenover de door de centrale mogend heden ingestelde regeerirtg van de aan Rus land ontnomen Poolsche gewesten, die de zer dagen een nieuwen stap tot de defini tieve organisatie heeft gedaan door de be noeming van een regentschapsraad, hebben de Ententeregeeringen een Poolsch nationaal comité gevormd, dat naar de inzichten van de Entente het politieke programma van de voormalige Poolsche natie zal hebben uit te voeren. In Zweden is een liberaal-socialistisch kabinet opgetreden. Het is gevormd door Eden (lrberaal), die daartoe van den koning opdracht had gekregen; hij is president van het ministerie, maar heeft geen porteleuille. De ministerieele portefeuilles zijn verdeeld tusschen vier liberalen en vier socialisten; met de portefeuille van biritenlandsohe za ken is belast Hellner, die niet tot den rijks dag behoort en wiens partijrichting niet wordt opgegeven. Verder hebben nog in het kabinet zitting twee ministers zonder porte feuille, een liberaal en een socialist- Washington, 19 Oct. (Hervas). Tien leden van het congres, niet in officieele kwa liteit reizende, maar houders van bijzondere paspoorten van het staatsdepartement, zul len zich naar Europa begeven om de fronten te bezoeken en zich te verbroederen met par lementariërs van de geallieerden. Bern, 19 Oct. (W. B.) In Chili is een nieuw minister gevormd, waartoe aanzien lijke leden van alle partijen behooren. De ressorts zijn als volgt verdeeld: binnenland- sche zaken Eliodon Jannez, buitenlandsche zaken Suarez Mugies, onderwijs Arfuro Alemperts, financiën Rocardo Salas, oorlog Oscar Veil, industrie Malequias Concha. Op grond van de samenstelling van het ministe rie is aan te nemen, dat het de stipste on- zijdigheidspolitiek van Chili zal voortzetten. Socialistisch ▼redesmanitest. Het Skandinavisch-Hollaqdsch comité te Stockholm heeft in een manifest, dat ge richt is aan de bij ^le Internationale aange sloten partijen, zijne denkbeelden uiteen gezet, die tot basis kunnen dienen voor een verzoeningsvrede. Deze vrede kan, zoo zegt het comité, gesloten worden op den status quo ante, aangevuld door de oplos sing van problemen die aanleiding gaven tot den oorlog of die door den oorlog pun ten van strijd zijn geworden. Het is de vrede zonder annexatie. Het is de vrede zonder oorlogsschatting. Het is de vre de, die de vrijheid der landen eerbiedigt of ten minste de mogelijkheid aan dé na tionaliteiten waarborgt, zich vrij te kunnen ontwilvkelen in het kader van een eigen po litiek midden. De voorstellen zijn doordron gen van de fundamenteele idee, dat de vre de een verzoeningsvrede zal zijn en dat hij zich moet passen aan de socialistische gedachte. De voorstellen worden door het comité beschouwd niet als de eenig mogelijke, maar als die welke de grootst mogelijke kans van overeenkomst tusschen de oorlog voerende landen schijnen te bevatten. QuaestieS; zooals de Belgische en de Elzas- Lotharingsche zijn tot nu toe hinderpalen geweest om in onderhandelingen te treden. Een verstandhouding nopens de oplossing dezer aangelegenheden in den schoot der Internationale zou het karakter hebben het einde van den oorlog te bespoedigen. Dit accoord dringt zich dus als plicht op. Ter ritoriale quaesties, zooals die van den Bal kan, Polen en Trentino zullen natuurlijk ook door de vredesverdragen moeten «wor den opgelost. De oplossing der nationale quaesties mag het sluiten van den vrede niet vertragen. Maar de oplossing van een bepaalde nationale quaestie zou naar een commissie verwezen kunnen worden, die belast is met het stichten van een interna tionaal instituut voor die quaesties, die bij de vredesonderhandelingen niet kunnen worden afgedaan. Bovendien zijn er tal van economische quaesties, die arbitraal gerei geld kunnen worden. Het comité onden» scheidt algemeene en speciale voorwoan den. 1. Algemeene voorwaarden. Geen annexaties, doch integrale ontruk ming van alle bezette gebieden in Europa en de koloniën, teruggave van deze grond* gebieden aan den staat die ze voor den oorlog in bezit had, volledig herstel van de politieke vrijheid, de territoriale zelfstandig heid, welke sommige staten tijdens den oorlog, hetzij geheel, hetzij gedeeltelijk ver loren hebben. In het vooruitzicht van een duurzamen vrede sluit de toepassing van dit grondbeginsel de mogelijkheid van vre delievende overeenkomsten nopens grens- aangelegenheden niet uit, wel te verstaan in overeenstemming en met den wil der be langhebbende bevolkingen. Geen oorlogsschatting. Dc toepassing van dit grondbeginsel sluit niet uit de te rugbetaling van schattingen en inbeslagne® mingen, die tijdens den oorlog zijn door gevoerd in strijd met de verordeningen van de Haagsche conventie. Herstel van de verwoeste gebieden uit een internationaal fonds, wanneer dezo tusschenkomst noodig geoordeeld wordt In het belang van bijzonder benadeelde sta ten. Oplossing van nationale quaesties in den t\n van de vrijheid der nationaliteit. Algemeene amnestie voor alle misdaden en misdrijven van politiekcn aard, als uit vloeisels van oorlogsdaden. 2. Speciale voorwaarden. Volledig politiek en economisch herstel van België en cultureele zelfstandigheid voor Vlaanderen en Wallonië. Vergoeding van alle belastingen en inbeslagnemingen, doorgevoerd in strijd met het internationaal recht. De schatting van de door Duitsch land te betalen schade, waarvan het grond beginsel aangenomen is door de verklaring van de Duitsche regeering dato 4 Augustus 1914 kan overgelaten worden aan het oor deel van het Haagsche scheidsgerecht. De oplossing van de quaestie Elzas-Lo- tharingen zal geregeld worden door een plebisciet op een door het vredesverdrag te bepalen tijd. Dit plebisciet kan gelden voor het geheel of een deel der betwiste gebieden Aan dit plebisciet zullen deelnemen die kiezers die bestendig woonden en verblijf hielden in deze landen, en diegenen die tijdens dert oorlog het gebied moesten ver laten, en verlangen terug te keeren. Als grondslag kan men zich bedienen van de kiezerslijsten der laatste verkiezing, die aan den oorlog vooraf ging, terwijl waarborgen voor een vrije stemming geëischt zullen worden. Herstel van een onafhankelijk Servië vereenigd met Montenegro. Het herstel zal betaald worden uit een internationaal fonds. Servië zal met Bulgarije en Griekenland vrij en toegang hebben tot de zee te SalonikL De Zuid-Slavische volkeren van Oosten- rijk-Hongarije zullen over een volledigs vrijheid onder c momisch opzicht beschik ken en zullen ve reenigd worden in één en kel bestuurlijk-zelfstandig district. Om trent Bulgarije zal de Macedonische quaes tie geregeld worden in den zin van eert stelsel als in Oostenrijk-Hongarije. Van oostelijk Macedonië tot aan de Vardar met Bulgarije. De Vardar wordt voor Servië de verbindingsweg met de zee. De vereeniging van al de Bulgaarsche elementen met het moederland. Oprichting van een vrij en onafhankelijk Polen met waarborgen voor de economi sche ontwikkeling en zelfbestuur der Jood- sche en'andere minderheden. De Poolsche districten in Oostenrijk en Duitschland zullen over een zoo groot mo gelijke zelfstandigheid moeten beschikken. Territoriale zelfstandigheid der nationali teiten in Rusland in het kader van een federatieve republiek met waarborgen der rechten van de minderheden. Onafhankelijkheid van Finland, veree nigd met de Russische republiek. Oplossing van het Boheemsche probleem in den zin van een vereeniging der Tjechen, bewonen de de aangrenzende districten in een fede ratieven staat met Oostenrijk-Hongarije. Omtrent de Italiaansche districten irt Oostenrijk, die niet aan Italië zouden afge staan worden, zal cultureele vrijheid moe ten worden gelaten. Politieke onafhankelijk heid en economische gelijkheid van Ierland op de wijze van Groot-Brittannië. Vriendschappelijke oplossing van da quaestie Noord-Sleeswijk door een overeen komst tusschen de belanghebbende staten op de basis van een grensrectificatie an nl volksraadpleging.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1