de eemlande r". buitenland. "binnenland. N". 82. 18 Jaargang Vrijdag 26 October 1917. AMERSFOO Hoofd red actie i MARIE VAN VERSENDAAL» Mr. O. VAN SCHAARDENBURO. Uitgevers VAL KHOFF O Co. A BON N EU ENTSPE US: Pat 8 maandtis Toor ArcMtfoovi Idtia franco ptr poat 1 15». p_ S.OOa Puwe*k(m«tgr?tf«T.rzoU.riog üg.ii angJakk.a)- 0.14. AAond.rlijko murns«ri O.OB. W.k«l\)k»*h kbr»,—! .0» Uollaiultdu Hui—rant" (cnd.r ndMti. iu Tb<rts« p»r 8 mod. BO W.k«iijk.«b Wmldrttt" fur 3 mod. BS CU. Bureaut Arnhemsche Poortwal, boek (Jtrecbtscbestr. Intercomm. Telefoonnummer 5j;{ PBUS DEB ADVEBTENLIKN. Van I—I r«u«u f o.su. Elk« r.„J meerO.IG. DianatAAnbiadingan 1—fl r«ge)s 0.50* Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijl bestaan zeer voordeolige bepalip on tot het herhaald udvorteerou in dit Blad, bij abonnement. Rene oiroulaire, bevattonde de voorwaarden, wordt p aaDV.tiag toogezondon- Politiek Overzicht De nieuwe regeering in Zweden. Als-gevolg van de in dit najaar in Zweden gehouden algemeene verkiezingen voor den rijksdag, is daar een nieuw ministerie aan het bewind gekomen. Deze verkiezings strijd is gevoerd in het teelcen van de gronde wetsherziening; het ging daarbij om de her- vorming (in radicalen zin) van de Eerste Ka mer en van de gemeentebesturen. Uit dezen strijd is het radicalisme als overwinnaar voortgekomen en dientengevolge is de re geering van rechts naar links overgegaan; het mini ster ie^wartz, een ambtenaarsminis terie, welks leden in hoofdzaak rechts getint waren, heeft plaats gemaakt voor een kabi net, dat uit liberalen en sociaal-democraten is samengesteld. De regeering in Zweden draagt den naam van raad van state, maar in hare samenstel ling is rekening gehouden met de eischen der praktijk, die splitsing van het naar buiten als eenheid optredende lichaam noodig ma ken. Er zijn elf staatsraden, van wie acht mi nisters, hoofden van regeeringsdepartemen- ten, zijn en drie „consultatieve" staatsraden. De minister-president heet minister van staat; hij is in den regel een van de consul tatieve staatsraden. Ook ditmaal is dat het geval. De machtsbevoegdheden van de ver schillend© departementen zijn beperkt; de werkelijke regeering wordt uitgeoefend dooi den raad van state in zijn geheel in vereeni- ging met den koning. De technische uitdruk king luidt: „De koning in den staatsraad", hetgeen herinnert aan den Engelschen term „The king in council." Minister van staat is de leider van de libe rale pariij Eden, die met de samenstelling van het kabinet belast was door den koning, nadat diens wensch dat met het oog op de tijdsomstandigheden een coalitiekabinet zou oprieden van alle partijen, met inbegrip dus van de conservatieven, niet voor verwezen lijking vatbaar was gebleken. Het nieuwe ka binet is wel eene coalitieregeering; maar de coalitie beperkt zich tot de partijen der lin kerzijde, die gezamenlijk in de Tweede Ka mer de groote meerderheid uitmaken. Er hebben vier socialisten zitting in het kabinet: namelijk Branting als minister van financiën, Palmstjerna als minister van marine, Nyden als minister van eeredienst en onderwijs en Unden als minister zonder portefeuille (con sultatief staatsraad). De overige zeven zetels zijn door de liberalen bezet. De meest markante persoon in de nieuwe regeering is Hjalmar Branting, de leider van de socialistische partij. Hij wordt alge meen erkend als een der beste koppen van Zweden. In het ministerie heeft hij eene plaats, die aan zijne beteekenis recht doet wedervaren, want de minister van financiën heeft in Zweden ook de zorg voor de.zaken, die in andere landen aan het departement van handel zijn opgedragen; hij heeft dus de taand in het beleid, dat Zweden heeft te voe ren op het in deze dagen zoozeer met door nen bezette 'handelsgebied. Maar de reden waarom zijn optreden in de regeering zoo zeer de aandacht trekt, is vooral hierin ge legen, dat hij doorgaat voor een vriend van de Entente. Daarop baseert zich de naar mate van het standpunt, dat de beoordee- laar inneemt, zeer uiteenloopende beooi dee ling van de nieuwe regeering. Eenerzijds wordt Brantings optreden in dit ministerie gekenschetst als de zwakke plek, die doet verwaohtèn, dat het slechts een kort leven zal kunnen hebben. Daartegenover wordt van de andere zijde de verwachting uitge drukt, dat de Entente nu spoedig er in zal slagen het volledig afbreken van de Zweed- sc'ne handelsverbindingen met Duitschland door te zetten. 4 Tntusschen heeft de nieuwe regeering zelf in hare "Verklaring over de hoofdbeginselen, waardoor zij zich bij de vervulling van hare taak zal laten leiden, er nadruk op gelegd, dat „hare eerste taak zal zijn, in overeen stemming met de. bij herhaling kenbaar ge maakte oogmerken van de Zweedsohe regee- ring en met den duidelijk uitgedrukten wil van het Zweedsohe volk, eene onwrikbare, naar alle zijden stipt onpartijdige onzijdig heid spolitiek en eene daarmee overeenstem mende handelspolitiek te voeren." ,Er mag dus worden aangenomen, dat de nieu we regeering voornemens is haar eigen weg te gaan. Daarop wijst ook de keuze, dte ge daan is voor het ambt van minister van bui- terdandsöhe zaken. Deze nieuwe bewinds man, de gewezen rechter in het hoogste ge rechtshof Hellner, is bij ge ene partij aange- •toten; hii wordt geroemd als zeer gematigd, voorzichtig en correct man, die zijne benoe ming aan zijne groote bekwaamheid en takt te danken heeft. De oorlog* In het westen was op het Engelsohe ge deelte van het front de strijd zonder eenig belang. Van het Frans'che front missen wij nog de berichten uit de beide hoofdkwartie ren, maar de correspondent van Havas aan het Aisnefront bericht, dat TOO kanonnen en 1000 nieuwe gevangen buit gemaakt zijn. Van de beide hoofdkwartieren zijn berich ten ontvangen over den eergister aan het Italiaansche front begonnen nieuwen strijd. In tegenstelling tot de elf konzoslagen, die wij vroeger hebben gehad, zijn in den twaalf den slag de Oostenrijkers de aanvallers. Voor het eerst nemen aan dit front de Duit- schers aan den strijd deel. De hoofdstrijd werd gevoerd aan de Bo- ven-Isonzo, waar de aanvallers er in geslaagd zijn de Isonzo over te- gaan en den strijd te verplaatsen naar de hellingen aan den rechteroever van de rivier. In den avond van den 24en hadden' de Oostenrij kers en Duitschers 10,000 gevangenen ge maakt. Naast dezen hoofdstrijd werd ook op het Bainsizza-plateau, aan de San Gabriele en het zuidelijke Karst-plateau strijd ge voerd. Volgens het bericht uit Weenen was die strijd van voorbereidenden aard en ook in het Italiaansche bericht komt uit, dat die strijd in beteekenis achterstond bij dien meer naar het noorden. Parijs, 2 5 Oct.-(R.) Er zijn in de laatste week 980 schepen in de Fransche havens binnengekomen en 1032 er uit ver trokken. Vier visschersschepen zijn in den grond geboord; een schip is zonder Vrucht aangevallen. Londen, 26 Oct. (R.) Kerenski heeft aan den eersten lord der admiraliteit een telegram gezonden, waarin hij zegtIk breng u den dank van het Russische leger voor den onberekenbaren dienst van de Britsche pantser-auto-divisie in den "strijd tegen den vijand van de gansche wereld. Hunne Russische wapenbroeders zien hen met trots in de gelederen van het Russische leger tot aan het einde van den strijd waar in zij gezamenlijk gewikkeld zijn. De eerste lord antwoordde: Wij zijn er werkelijk trotsch op te weten, dat dit smal deel diensten van waarde heeft bewezen. Wij vertrouwen, dat het zal voortgaan dap per te strijden met zijne kameraden en het Russische leger voor de groote zaak, die wij besloten zijn te doen triomfeeren. Petersburg, 24 Oct. (Tel.-ag.) Wij zijn gemachtigd met den meesten nadruk een artikel tegen te spreken, opgenomen in de Stockholmsche bladen en van daar over genomen in de Tribune te Chicago, dat bij de Russische Oostzeevloot het plan zou be staan zich te laten interneeren in de Zweed- sche havens. Par ij s, 24 Oct. (R.) De president der Portugeesche republiek heeft tegenover een medewerker van de Temps zijn vol loening uitgesproken over zijn verblijf in Frankrijk, zijn bezoek aan het Portugeesche front en zijn reis naar Engeland. De president zeide naar Portugal terug te keeren met het vaste vertrouwen op de over winning der geallieer&en. De Britsche regeering heeft andermaal ver- zekerd, dat er niets van aan is, dat de wes- tersche mogendheden in overweging hebben genomen het siuiten van een afzonderlijken vrede op kosten van Rusland en Rumenië. Deze beide bondgenooten kunnen er van verzekerd zijn, dat Engeland hen niet in de steek zal laten. Budapest, 2 4 Oct. (W. B.) In het huis van afgevaardigden besprak graaf Tis- za, toen hij als leider van de oppositie het woord voerde in het debat over de voor- loopige begrooting, ook de vredeskw^stie. Hij zeide: Het is een ernstg beletsel oor den vrede, wanneer de eisch van vrede tot eiken prijs wordt gesteld. Helaas hebben ook enkele aanvallen op den trouwen Duitschen bondgenoot plaats gehad, met wien wij schouder aan schouder onze onafhankelijk heid hebben verdedigd en met wien ver- eenigd wij een vrede willen ^doorzetten, die de levensvoorwaarden van Hongarije verze kert. Het is een tTeurig teeken, dat sommi gen den wensch naar vrede voor hunne par tij oogmerken willen gebruiken. Spr. kwam daarna op tegen de bewering, dat de oorlog door de centrale mogendhe den zou zijn veroorzaakt; hij zeide: Na de onthullingen in het Soechomlinow-proces is het voor een ieder duidelijk, dat de Entente agressieve bedoelingen nastreefde en dat al haar bedoelen en streven gericht is geweest op de vernedering van Duitschland en de verbrokkeling van de monarchie. Het is een ongehoorde pretentie, wanneer de Entente verklaart, dat* zij met het Duitsche volk vrede wil sluiten onder voorwaarde, dat Duitsch land eene zoodanige regeering aan zijn hoofd plaatst, als aan de Entente aangenaam is. Zelfs het woord „vrede zonder annexa tie" wordt zoo gedraaid en verwrongen, dat aan de centrale mogendheden streden moe ten worden ontnomen. Is het onder zulke omstandigheden geoor loofd den schijn te verwekken alsof onze Duitsche bondgenoot een beletsel voor den vrede is? Is het wel geoorloofd ook maar de gedachte uit te drukken, dat van onze zijde een druk op Duitschland moeten wor den uitgeoefend, opdat het zelfs met terri toriale offers vrede zal sluiten? Ik beschouw het als gevaarlijk en schadelijk voor de zaak van den vrede, wanneer zulke stemmen ook maar geïsoleerd worden gehoord. Weenen, 25 Oct. (Corr.-bur.) In de slotzitting van den Duitsch-Oostenrijkschen sociaal-democratischen partijdag kwam als laatste onderwerp aan de orde: Stockholm, de Internationale en de vrede. De rappor teur Viktor Adler hield een betoog, dat de in Stockholm verrichte arbeid niet vruchteloos is geweest. De naam Stockholm is het sym bool geworden voor den vredeswil van het proletariaat. Er werd aangenomen een voor- stel-Adler, waarin gezegd wordt, dat de par tijdag als hoogste en dringendste taak er kent, dat het socialistische proletariaat al zijne kracht in dienst stelt van den vrede. Washington, 25 Oct. (R.) Aan het departement van financiën werden de in schrijvingen op de vrijheidsleening reeds op 3000 millioen dollars geschat. Er komt nog steeds meer bij. Washington, 25 Oct. (R.) De re geering heeft een~nïeuwe leening van 30 millioen dollars verleend aan Groot-Brit- tannië. Vtreprelde BeHohttn. Londen, 25 Oct (R.) Officieel be richt. Den 23en is eene Ontploffing voorgeko men in een munitiefabriek in Kent, waar door twee werklieden het leven hebben ver loren. Anderen werden gewond, maar niet zwaar. De materieele schade was gering. Kameroverzicht. Tweede Kamer. Na verwerping van het amendement- Snoeck Henkemans om de brug over den IJssel bij het Katerveer van een beweegbaar gedeelte te voorzien, wordt het ontwerp be treffende den bouw van die brug in de zit ting van Donderdag zonder hoofdelijke stemming aangenomen. Het wetsontwerp tot instelling van een centraal T estamentenregister wordt bestreden door clen heer Kolkman, die de noodzakelijkheid dezer instelling niet gebleken acht. Minister Ort betoogt echter dat ver duistering van testamenten geen zeldzaam heid is. Artikel 1 van het ontwerp ,tot instelling van een testamentenregistcr betreffende de verplichting tot vermelding van den geboor tedatum en de geboorteplaats van den testa teur in het register wordt verworpen met 37 tegen 14 stemmen. Interpellatie. De heer SnoeckHenkemans vraagt verlof om aan de Regeering eenige vragen te mogen stellen omtrent de aardappelen voorziening van ons land. Nader zal omtrent dit verzoek worden be slist. Na overnc-ming van amendementen om ook den naam van den notaris of den con- sulairen ambtenaar voor wien een testament is verleden in het register op te nemen, wordt de eindstemming bepaald op een na der vast te stellen dag. Statistiek van voortbrenging. Bij het ontwerp tot vaststelling van maat regelen tot het verkrijgen van een juiste statistiek van voortbrenging en verbruik, verdedigt de heer Van Beresteyn een amendement om den ambtenaren in bijzon dere gevallen bevopgdheid te verleenen om inzage te vorderen van boeken en beschei den van de betrokke- personen. Dat amen dement wordt aangenomen r. et 28 tegen 27 stommen, waarna het ontw. p. wordt aange nomen zonder hoofdeiiike stemming. Indische Comptabiliteitswet. Aan de orde komt daarna het wetsont werp ter aanvulling van het eerste en derde lid van artikel 82 der Indische Comptabili teitswet tot regeling van schadevergoeding door ambtenaren. De heer Visser van Uzendoorn heeft vooral dit bezwaar tegen de voorge stelde regeling, dat den ambtenaren vol doende gelegenheid tot verdediging wordt onthouden. De heer Van Doorn acht het ontwerp overbodig, omdat naar zijn meening de be staande regeling voldoende in de quaestie voorziet, indien slechts een beroep op den rechter wordt mogelijk gemaakt. De heer Bogaardt acht het beter de rechtspositie der ambtenaten te versterken door een wettelijken maatregel zooals wordt voorgesteld. Minister Pleyte betoogt de nood zakelijkheid om de voorgestelde regeling met een beroep op de practijk. Van alle ge vallen den rechter te doen kennis geven zou te groote uitgebreidheid geven aan de taak der rechterlijke macht. Te half 5 wordt de vergadering verdaagd tot Vrijdag half een. CcricSten. De Staatscourant van 25 October bevat o. a. de volgende Kon. besluiten: benoemd tot burgemeester van Zutphen mr. .1. Dyckmeester; tot directeur van liet post- en telegraafkan toor te Neder Ilardinxveld J. Rijkeboer thans idem te Gravë; benoemd bij het reserve-personeel der land macht, bij het wapen der genie, bij het regi ment genietroepen, tot rcserve-eerste-luite- nant, de rcscrve-tweedc-luitenants V. Dissel koen en F. G. Smits, belden van het korps; met ingang van 10 November 1917, benoemd bij het personeel van den geneeskundigen dienst der landmacht, tol oLficier van gezond heid der 1ste klasse, de officier van gezond heid <(er 2de klasse N. L. Gerlach, van dat personcèl; met ingang van 1 November 1917 voor de lichting 1918, eervol ontslag verleend, in ver band met hun hierna vermelde benoeming, aan den gepensionneerden luitenant-kolonel E. A. Umland, als plaatsvervangend voorzitter van den eersten Jceuringsraad in Zeeland, en aan den luilenartt-kolonel, militie-commissaris in hel 2de district van Noord-Brabant, W. N. Roldanus, als plaatsvervangend voorzitter van den kcuringsraad in dat district; en zijn be noemd lot plaatsvervangend voorzitter onder scheidenlijk van den eersten keuringsraad in Zeeland en van den keuringsraad in het 2de district van Noord-Brabant de luitenant-kolo nel, militie-commissaris W. N. Roldanns en de gepensionneerde luitenant-kolonel E A. Um land, beiden voornoemd. opnieuw benoemd tot schoolopziener in het arrondissement Gennep, G. Goossens, te Nij megen benoemd tot burgemeester der gemeente Stad-Doetinchem, E. G. C. de Groot'van Emb- den; tot burgemeester der gemeente Winterswijk, jhr. G. A. van Nispen tot burgemeester der gemeente Heinenoord, J. de Zeeuw, secretaris dier gemeente; tot burgemeester der gemeente Hontenisse, K. J A. G. boron Collot d'Escury; tot burgemeester der gemeente Hennaarde- radeel, R. Kuipers; tot burgemeester der gemeenten Kuinre en Blankenham, H. Meesters, secretaris dier ge meenten; tot burgemeester der gemeente Montfort, H. H. H. van de Vennen; tot burgemeester der gemeente Weert, mr. W. F. W Kolkman; benoemd bij het reserve-personeel der land macht, bij het wapen der genie, bij bet regiment genietroepen, tot reserve-eerste-luilcnont, de reserve-tweede-luitenants V. Disselkoen en F. G. Smits, beiden van het korps; herbenoemd tot plaatsvervangend voorzitter der plaatselijke commissie voor de ongevotton- verzekering te Hengelo (O.), J. W. ten Does- schate, notaris te Hengelo (O.); benoemd tot directeur ven het post- en tele graafkantoor te Neder-Hordinxveld, J. Rijke boer, thans in gelijke betrekking te Gro'bw. Naar wij vernemen is benoemd tot kolonel plaatselijk commandant van 's Gra- venhage de'overste P. M. Vogelsang, com mandant van het 18de regiment infanterie. Bij den generalen staf zijn overgeplaatst de kapiteins T. de Goeijen en H. G. Keppel Hesselink, beiden van het 11de regiment in fanterie. Voorts is benoemd tot majoor de kapitein S. B. van Delden van het 16de regiment in fanterie. Benoemd tot ordance-officier van H. M. de Koningin jhr. J. P. de Savornin Lohman, lste luitenant bij het regiment grenadiers. -Het Kamerlid P a t ij n. De Haag- nche redacteur van het Hbld. verneemt, dat de heer mr. R. J. H. Patijn, afgevaardigde van Zierikzee, op van verscheidene zijden tot hem gerichte vragen heeft geantwoord, dat hij in 1918 geene Kamercandidntuuc meer wenscht te aanvaarden. - Tot adjunct-ingenieur van den provin* cialen waterstaat van Noord-Holland is be noemd de heer N. Biezeveld Jr., ingenieur te 's-Gravenhage. Rotter (I a msche woning* dienst. De gemeenteraad van Rotter dam heeft benoemd tot directeur van den' gemeentelijken woningdienst alda'ar den heer A. Plate, c. i. te Rotterdam. Jhr. I. B. D. van den Berch van Heemstede, f Op 57~jarigen leeftijd is te 's Gravenhage overleden jhr. I. B. D. van den Berch van Heemstede, oud-lid van de Tweede Kamer. In 1891 werd de thans ontslapene gekozen tot Tweede Kamerlid voor het kiesdistrict Oosterhout, dat telkens zijn mandaat ver nieuwde, totdat jhr. van den Berch van Heemstede in Juli 1916 zijn ontslag nam, nadat hij dus gedurende bijna 25 jaren onaf gebroken voor hetzelfde district zitting in de volksvertegenwoordiging had gehad. Hij was ridder in de Orde van den Ne<L Leeuw en officier van het Legioen van Eer. Maandag a.s. heeft de begrafenis plaats op de R.-K. begraafplaats te Den yaag. Mr. H. A. van de Poel f. Te Nij megen is overleden mr. H. A van de Poel, oud vice-president van het Hooggerechtshof van Nederl.-Indië. Dr. H. van Bommel van Vlo ten. Te Arnhem is op 57-jarigen leeftijd overleden dr. H. van Bommel van Vloten, een algemeen geacht en geëerd geneesheer aldaar. De weduwe van luitena nt ter zee De Jongh. Het Hbld. meldt dat zich te Rotterdam een commissie heelt gevormd, die door een stoffelijk blijk aan da jortge vrouw van den luitenant ter zee De Jongh uiting wil geven aan haar medege voel met het door haar geleden smarteiijlf verlies, zoowel als haar eerbied voor den dood van den officier, die eigen leven niet telde, om dat van een ander te redden. Het ligt in de bedoeling dezer commis sie, haar werkzaamheid ook tot buiten Rot terdam uit te strekken. Nederland en de Oorlog. D# Duitscli-IVederl»ii«1selie overeenkomst. De -Norddeutsohe AHg. Zeitung schrijft: De door de Duitsche en Nederiandsdhe gedelegeerden .gesloten economische over» eenkomst is nu van kracht geworden en met hare uitvoering is van beide zijden reeds be gonnen. De hoofdinhoud is aldus: Duitschland verleent aan Nederland uit voervergunningen voor eene de behoeften van Nederland in hoofdzaak dekkende hoe veelheid steenkolen, alsmede van ijzer en staal. Nederiand heeft zich daartegenover verbonden tot de levering van bepaalde levensmiddelen, inzonderheid kaas en boter, Een Duifsoh bankconsortium krijgt een va- lutacrediet voor langen termijn, dat be stemd is tot dekking van de beta lings balen® en hiervoor voldoende zal zijn. Het moet erkend worden, dat deze na langdurige en moeielijke onderhandelingen tot stand gekomen overeenkomst beantx woordt aan de rechtmatige belangen van de beide landen. De overeenkomst is voors hands gesloten voor zes maanden tot eind® Maart 1918. Ook dit komt ons gunstig vooiv omdat daardoor gedurende een voor de oor* logsomstandigheden vrij langen tijd aan dö betrekkingen tusschen de beide landen ofl het gebied der economische politiek vastig* heid verzekerd is. De doorvoer van /.and en urint. Naar aortleiding van de officieele mede- deeling der Britsche legatie omtTent den zand- en grintdoorvoer, verkreeg het Ne<L Corr.-Bur. de 'volgende inlichtingen van den minister van Buitenlandsche Zeken Omtrent de aan het slot der mededeeling van de Britsche legatie vermelde cijfers over de doorgevoerde hoeveelheden werd verklaard dat deze opgaven beslist on juist zijn. De hoeveelheid zand, grint en steenslag, die gedurende het tijdvak 1 Jan.—i 1 September 1917 uit Duitschland door Ne derland naar België is vervoerd, bedroegen het geheel 2,3 2 8,4 2 0 to n, en was samen gesteld uit: 3 7 9 3 ton zand, 1,7 4 8,0 0 8 ton grint en 5 7 ö,6 T 9 t o n steenslag. Vanwege het ministerie van Buitenland» 9ohe Zadcen is nog aan het Corr. Bur. naai aanleiding van het communiqué der Britsche legatie medegedeeld, dat in afwachting va*

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1