DE EEMLANDE R". Maandag 29 October 1917. BUITEN LAND~ M'. BA. 16 Jaargang FEUILLETON. 't 'Winkeltje MARIE VAN VERSENDAAU Hootoredatftet Mf Q j VAN SCHAARDENBURG. M Uileevers VAL KHOPP At C® A BONN EM ENT8PBUS. Per 8 oiAAodeD voo? Am*nifoort M ,t <4 i franco por post 1 50. r 2.00. Por week (met gratie verzekering tegen ongelukken) O. I 4. Afzonderde nummera0.O5. WakaljjkBch bijvoegsel nD* HollondtchHuitvrou*" (onder redactie van'Thérèae Hoven) per 8 mnd. 50 eis. Wekelpkeeb obvoegeel Wtr*ldr*vü*" per 8 mnd. 58 cis. Bureau: Arnbemscbe Poorfwal, boek U (rech(scbestr. fntercomm. Telefoonnummer Sis PB IJS DEB AD VEBT ENIIEN V«o i-i f 0.80. Elk. c,;.U»r O.,5. Di.nsWAnbiodins.n 15 r.4al(O.HO. Qrooto lettert* nanr piantdruimte» Voor handel en badrjll beltaaa Mer eoordealigo bapalin^on toi hal herhaald adverteoren in dit Blad, bij abonuani.nt. Eane eiroulaire, ba.attanda da .oorwaardeu, wordt op aanvraag toegezonden. Dr. A. Kuyper 80 jaar! Een van de grootste Nederlanders der vo rige eeuw viert heden zijn tachtigsten ver- jaordag. En dat is nu niet eens 'n dag om 'n be roemd man weer 'n oogenblik uit de snelle vergetelheid voor het voetlicht terug te roe pen, neen, in z'n eeuwig groenen ouderdom ttaat hij nog in het volle leven, onverpoosd trachtend 2'n meeningen, welke niet meer van dezen tijd zijn, aan te passen aan, ja, liefst nog te doen heerschen over den nieu wen geest der 20ste eeuw. Man van wetenschap en politiek, dienaar van staat en kerk, journalist en volksrede naar, zoekt men tevergeefs z'n meerdere in werkkracht en veelzijdigheid van talenten. Niemand zelfs Troelstra niet heeft als hij de kunst verstaan de groole massa's mee X'- sleepen en.... onder zn öetoovering te houden Moer niemand heeft oo»: zooveel vijandschap, zooveel haat zichzelf berokkend Maar dat offer heeft hij zich getroost om zijn pertij èn*zichze'~ iot v o-uteid te bren gen Want de grootheid, de macht van de anti-iev. partij, is de grootheid, de macht v«n dr. Kuyper. Dat is tegdijk haar zwak heid Te nauw aan den persoon van den lei der verbonden, zal, bij on*s\n»tenis van 'n ge! ikwaardig opvolger, de pirtij zonder hem niet op dezelfde hoogte 1-unnen blijven sta* n. Den invloed van dr. Kuype; op ons volk, op onze staatkunde, hebben w.j steeds nood lottig geacht. Voor z'n politiek karakter, z'n eer- cn heerschzucht kunnen w:j weinig be wondering hebben. Maar op 'n dag als de zen zijn v ij toch trotsch dat Ned ^rlund zulk 'n mac t g en krachtig man neeft kunnen voortbrengen. Wat wil de Vriiz. Dein. Bond ra. 4. Zich voorbehoudend de vaststelling van een program voor zijn werkzaamheid op gemeentelijk gebied, verlangt de Bond een herziening der gemeentewet, opdat de gemeenten verp'icnt of althans gemak kelijk in staat worden, voorschriften te ge ven en maatregelèn te n^v.cr. in den geest van 2. de gemeenten grootere vrijheid erlengen in le heffing van plaatse'ijke belastingen, met de bevoegdheid om uitwonende grond eigenaren te treffen door buitengewone op centen op de grondbelasting de vergoeding, die de gemeenten ontvan gen voor uitgaven, in 's rijks belang haar opgelegd, heter geregeld worde. 5. In het belang van de volkswelvaart verlangt de Bond- nadere wettelijke regeling van een verte genwoordiging van land- en tuinbouw, van handel en van nijverheid; uitbreiding en verbetering van veikeers- wegen en verkeersmiddelen, ook in algele gen streken, waar noodig door of met mede werking van den staat; maatregelen ter bevordering van den af zet van land- en tuinbouw- en nijverheids voortbrengselen naar het buitenland, o.a. door uitbreiding en verbeterde organisatie van den consulairen dienst herziening van de wettelijke bepalingen op het stuk van de visscherij? 6. Ter volledige toepassing van het be ginsel scheiding van kerk en staat verlangt de Bond losmaking van de geldelijke banden tus- schen den staat en de kerkgenootschappen. 7. Op het gebied van het rechtswezen verlangt de Bond in de eerste plaats opheffing van de bepalingen, waaronder de vrouw in het burgerlijk recht wordt ach tergesteld bij den man herziening van het huwelijksgoederen- recht, in het bijzonder tot betere waarbor ging van de rechten der vrouw op haar goe deren en inkomsten uitbreiding van de gronden van echt scheiding verbetering van den rechtstoestand van buitenechtelijke kinderen, met opheffing van het verbod van onderzoek naar het vader schap herziening van* de bepalingen omtrent de wettelijke erfopvolging, met beperking van het familie-erfrecht, alsmede met uitbreiding van de rechten van den langstlevende echt genoot en van de buitenechtelijke kinderen; invoering van staatserfrecht; verbetering van de wetgeving op de naam- looze vennootschappen; vereenvoudiging van het burgerlijk proces recht, tot verkrijging van snel en goedkoop recht; beteren gratis-rechtsbijstand voor on- vermogenden van staatswege; invoering van administratieve rechtspraak; wettelijke regeling van den rechtstoestand der openbare ambtenaren; herziening van het wetboek van strafvor dering, met uitbreiding van de rechten der verdediging en met bespoedigde berechting van lichte vergrijpen; invoering van de voorwaardelijke veroor deeling, uitbreiding van voorwaardelijke in vrijheidstelling, en verbetering van het straf stelsel in de richting van individueele be handeling der veroordeelden, met beperking van de eenzame opsluiting; toekenning van schadevergoeding aan on schuldig veroordeelden en aan ten onrechte in voorloopige hechtenis gestelden; afschaffing van den eedsdwang; wettelijke regeling van het toezicht op in stellingen tot verpleging van weezen en an dere hulpbehoevenden. Wordt vervolgd. Politiek Overzicht De wereldsirijd in het westen. I Heden komt bij het Engelsche lagerhuis in behandeling de door den eersten minister Lloyd George in de vorige week aangekon digde motie, die den dank van het huis moet uitdrukken voor den moed en de zelfverloo chening, die het leger aan den dg legt in den strijd tegen den vijand. Het oorlogskabi net in het Britsche ministerie heeft ditzelfde nog onlangs gedaan on Lloyd George zelf heeft daar 'n persoonlijke betuiging van waar weering bijgevoegd. Ook de koning heeft een en andermaal blijk gegeven hoe hoog het werk, dat aan het front wordt verricht, door hem geschat wordt. Het ontbreekt den aanvoerders van de legers, die aan het wes telijke front voor de zaak van de Entente strijden, en hunne troepen dus niet aan waar deering, en wanneer men enkel let op de zware inspanning, die zij zich dag in dag uit, bij nacht en over dag, getroosten, dan is dat welverdiend en zal niemand hun den tol van zijne bewondering onthouden. Wanneer men echter let op de uitkomsten van den strijd tot dusver, dan tïeft ons de scherpe tegenstelling tusschen de ontzetten de zwaarte van de inspanning, die wordt ge vergd, en van de offers die worden gebracht, en het magere resultaat, dat er mee is ver kregen. Den 31 en Juli had de eerste groote slag in Vlaanderen plaats. Nu zijn wij drie maanden verder; de strijd is, na de rustpoo- zen, die noodig waren om de strijdkrachten weer in orde te brengen en de artillerie-voor raden aan te vullen, telkens hervat. Maar al tijd zijn het dezelfde namen, die ais strijd- objecten worden genoemd. In al deze ge vechten te zamen hebben de Engelschen een sikkelvormige terreinstrook van 15 18 KM. lengte en 4 KM. breedte op de diepste plaats gewonnen. Hetzelfde is ook van toepassing op den strijd aan het Aisnefront, die voor rekening van de Franschen komt. Maanden achtereen beweegt de strijd zich om den Chemin des Dames, den oorspronkelijk ten gerieve van de dames vaixJiet van Louis Seize aan- gelegden weg. Die hebben er zeker niet van gedroomd, dat de heuvelrug, die om harent wil netjes is geplaveid, een zoo gewichtige rol zou vervullen in een strijd, waarin de gansche wereld betrokken is. Juist in deze dagen hebben de Franschen daar een suc ces behaald op een met zorg uitgekozen plek, den hoek tusschen Vauxaillon en den Che min des Dames, woar'h%t Duitsche front van de richting' Noord-Zuid overgaat in de rich ting West-Oost. Dientengevolge zijn de Duit sche troepen daar teruggenomen en achter het Oise-Aisnekanaal verlegd. Het Duitsche front is op die plek ingedeukt, maar het heeft opnieuw de proef van zijne buigzaamheid doorgestaan; in onverminderde kracht staat het den aanvaller in d^n weg. De wanverhouding tusschen de offers, die de strijd eischt, en de uitkomst, die hij oplevert, doet de vraag rijzen waarom .niet liever, in plaats van zoo menigvuldige sla gen, de voorkeur gegeven is aan een klei ner aantal, maar dan ook des te geweldiger slagen. Een deskundige medewerker van de Neue Freie Presse maakt daarover deze op merkingen De Engelschen hebben zelfstandig of te gelijk met de Franschen telkens aangeval len met 10 a 15 .divisien. Bij de diepe ge ledingen, waarmee hunne stormcolonnes zijn opgesteld, en bij het verwoestende vuur van de Duitschers zijn de bloedige verlie zen met 20 pet. niet te hoog geraamd. Dat geeft 2!< divisie. In de tien groote shijdda- gen tot half October zijn de verliezen tien maal hooger en zouden dus overeen komen met de sterkte van 25 divisiën 350.000 man. Rekent men daarbij nog de zieken en gevangenen, dan kunnen de verliezen op een half millioen geschat worden; door het weer in dienst stellen van, genezenen zou den zij tot 400,000 man terug gebracht worden. Dat is een verschrikkelijk groot ver lies, zooals zelfs in den grootsten slag niet geleden zou worden. Wanneer men zich voorstelt, dat de Engelschen op een goeden dag, in plaat9 van met 14, met 40 50 divisiën den aanval hadden ondernomen, dan ligt het voor de hand, dat de aanval een veel grooteve kans van slagen zou heb ben gehad. Waaraan ligt het, dat geen aanval op zoo groote schaal is ondernomen? De Schr. vindt eene vingerwijzing, die hierover licht verspreid, in de onlangs door den Engel schen munitie-minister Winston Churchill gedane mededeeling, dat de Ëngelschen in één week in Vlaanderen viermaal zooveel munite verbruikt hebben dan in den gehee- len loop van den Sommeslag. Men kan daaruit afleiden, dat het tegenwoordige aan tal kanonnen en de daarbij behoorende munitie, voor eene strijdmacht van 12 15 divisiën berekend is. Wanneer de Engel schen met- 40 h 50 divisiën wilden aan vallen, zou er een veel grooter aanvalsfront moeten zijn. Dan echter zouden de beschik bare aanvals-infanterie-massa's verdund moeten worden. Dat willen de Engelschen blijkbaar vermijden, want de tot dusver ver kregen resultaten hebben de Engelschen voornamelijk te danken aan hunne artille rie. De tot dusver verbruikte munitie zou wel voldoende zijn voor een sterker aan- valsleger, maar zou dan voor een korteren tijd moeten dienen; de pauzen in de aanvul ling van de munitievoorraden zouden daar door grooter worden. Wanneer deze be schouwingen juist zijn, dan schijnt het dui delijk te zijn, dat het geheele aanvalsappa- raat van de Engelschen gebonden en be perkt is door hunne uitrusting met geschut en munitie en dat dit invloed uitoefent op hunne strijd-methode. De oorlog, B e r 1 ij n, 2 8 Oct. (W. B.) Voormiddag- bericht uit het groote hoofdkwartier. Legergroep prins Rupprecht. In Vlaan deren was de artillerieactie langs de Yzer- vlakte weer sterker dan tevoren. Vooral bij Dixmuiden en tusschen het Blankaert-meer en den straatweg MeenenYperen steeg de artilleriestrijd nu en dan tot groote hevig heid. Des morgens deed de vijand opnieuw een aanval bij het doorbraakpunt en zuid westen van het bosch van Houthulst zonder grooter voordeelen te behalen, dan die vofl den vorigen dag. Legergroep kroonprins. Aan het Oiso* Aisnekanaal nam de artilleriéactie bij Bran* court en Anizy-le-Chöteau in hevigheid toe^ Des namiddags deden sterke vijandelijke strijdkrachten in dichte gelederen, een oaiy val op onze liniën aan den Chemin des Da* mes, ten oosten van Filaln en ten noordwe* ten van Braye; zij werden overal onder ven* liezen bloedig afgewezen. Bij Souain, Tahure en Le Mesnil in Chamk pagne voerden onze stormtroepen met suo ces raids uit Op den oostelijken Maas-oever onderhiel» den de Franschen een krachtig vuur op da onlangs door ons in het Chaume-bosch ver* overde loopgraven. Avond bericht. In Vlaanderen levendige vuuractie bij Dixmuiden en in het Houthulsterbosch. Aart het Oise-Aisnekanaal bij Filain plaatselijk# gevechten. Par ij s, 28 Oct (Havas). Namiddag- communiqué. In België bleven de Franschen op dert linkervleugel vorderingen maken op hel schiereiland Luighem en veroverden enkela punten, welke in het bezit der Duitschers waren gevallen. Het aantal gevangenen der Franschen bedraagt meer dan 200. Aan het Aisne-front was de wederzijdscha artillerie met tusschenpoozen in aotie; het vuur was zeer hevig in de streek van Hur- tebise. In Champagne sloegen de Franschen eert raid der Duitschers af. Hunnerzijds drongen de Franschen in eert Duitsche loopgraaf ten Zuiden van Porgea (linker Maas-oever) door en keerden met ge vangenen terug. Overal elders was de nacht kalm. Avondcommuniqué. Bi was fjamc&'jlc groote ortjllerioactro in dfl streek van Pmon, Chavignon en bij den uifc* looper van Chevigny. De Duitschers drongen m den middag krachtig onze stellingen aan ten noorden van de hoeve Froidmont; onl vuur dreef de aanvalsgolven terug met zware verliezen. 60 gevangenen bleven irt onze handen. Er was een tamelijk levendig artillerie duel h\ de streek van de Champagnehoogten, Londen, 28 Oct. (R.) Morgenbericht In den loop van den nacht hebben wij onze stellingen in de buurt van den spoor weg Yperen—Rouselaere ietwat verbeterd, In den nacht van den 26en op den 27en voerden Belgische troepen met succes een raid uit ten Noorden van Dixmuiden, waar# •bij zij zestien gevangenen maakten en oen machine-geweer veroverden. Gistermorgen staken Belgische troepen^ in vereeniging met de Franschen het onder* geloopen land over en bezetten het schier' eiland Merckem in de buurt van Vijfhuizen. B e r 1 ij n, 2 8 Oct (W. B.) Lichte strijd* krachten van den vijand, die ten noorden van Ostende kruisten, werden den 27en Qo Een vrouw kan een andere helpen uitklee- den, maar van d»e vrouw mag geen kwaad gezegd worden. Roman door Thérèse Hoven ,.En nergens in haar bagage vond u iets? Want ze zal toch wel een koffer of zoo bij zich hc-bben gehad.'' - Enkel een handtaschje en daar zat niets in, niet eens een portret. We lieten nog in Ant werpen informeeren bij den burgerlijken stand, of ze soms getrouwd was, maar er was daar niets van bekend... „Dat is soms heel moeilijk, vooral in Ant werpen met al die voorsterten en omliggende dorpen. Het is wel uit te vinden, maar nu niet. Als de oorlog voorbij is, zou ik wel eens moeite voor u kunnen doen, maar dat zou u misschien toch niet helpen of willen de jonge lui zoo lang wachten?'' Nu, dat denk ik niet. Gijs is voor gauw trouwen en Miel zegt geen nee... ..Of ze gelijk heeft, niets is erger dan zoo'n lang engagement en van uitstel komt, in zoo'n geval, maar al te dikwijls afstel. Zoo'n meisje inoct trouwen, terwijl ze nog jong la en «r P^ch uü xiet/5 „Maar, hoe moet 't dan met de papieren?" „Wel, ze zal haar eigen geboorte-akte moe ten overleggen en de akte van overlijden van haar moeder en dan wordt er voorgelezen op 't stadhuis: Emilic Maartens, dochter van zoo en zoo Maartens, vader onbekend... „Hè, God wat akelig 1'' „Niet zoo erg. Zoo'n klerk leest 't bijna on hoorbaar voor. Laatst deed er zich ook zulk een geval voor en een kennisje van me, die er bij was, een echt ondeugend bakvischje, hield voL dat er gezegd was: „Dochter van die en die, en van een raren vent... als 't onduidelijk gezegd wordt, heeft 't wel wat van vader- onbekend... Mr. Adriaan van de Velde had er toen sma kelijk om gelachen, maar hoe plooibaar Hester ook, in haar langdurige functie van -winkel juffrouw geworden was, nu kon ze hem' toch niet volgen en ze kon zelfs niet begrijpen, hoe hij om zoo iets akeligs kon lachen. Die man nen toch ook! Maar, in elk geval, had ze nu toch gehoord dat Miel kon trouwen. Kort er na, had Gijs er met haar over ge sproken. Ze had wel in den grond willen zinken van schaamte: 't was heusch, alsof zij de schul dige was, maar Gijs was erg vriendelijk en meegaand geweest en had eerlijk verklaard dat hij Miel er niet om zou laten. „En je moeder?'' had ze toen geïnformeerd. „Ja, mijn moeder, dat is iets anders. Die vindt zoo iets verschrikkelijk en zegt dat ze nooit haar toeslemming geeft. Maar weet u hoe 'n kerel ik nu ben? Nu drijf ik 't juist door. Als mijn moeder op een dag legen me gezegd had: „Gijs, ik wil dat je met Mieltje Maartens trouwt en dal je haar je naam geeft, dan zou ik t ecnyoudig verdraaid hebben, maar nu dat mijn moeder mc dreigt, nu zal ze tocli merken dat ik ook een wil heb." Tante Hes vond 'l prettig van hem om zoo te spreken al kwam 't ook vaag bij haar op, dat dit toch niet een zuiver motief was... maar zoo iets schemert wel eens door in je brein, zonder dat je het nu juist onder woorden kunt brengen. Ze had dus enkel maar gevraagd of hij zou kunnen trouwen zonder toestemming van zijn moeder, waarop hij had geantwoord: „Ja, eigenlijk heb je, tot je dertigste jaar, de toestemming van je ouders noodig, maar je kunt altijd met een akte van eerbied trouwen en als een man ernstig wil, dan valt daar niets tegen te doen."' Langzamerhand heeft tante Hes dat ook wel ingezien, want feitelijk is het idee van Gijs om met z'n allen met Kerstmis naar Apeldoorn te gaan om te zien hoe hel met tante Cor Is en samen te overleggen een familieraad te houden. Dat is voor haar wel 't meest overtuigende bewijs, dal hij Miel niet op wil geven en zich geheel lot de familie rekent. De reis is een heel gedoe, Hes durft in 't eerst niet van huis, zelfs niet» met de Kerst dagen, die anders toch zulke strenge feest dagen zijn, gesloten winkeldagen, zei Cor vroeger. Maar tegenwoordig kun je nergens meer zeker van zijn en, na dien ongelukkigen tweeden Augustus, is cr geen enkele Zondag geweest, dat er geen klanten kwamen. Ze ontvingen Zondags meest nog meer dan vroeger op een werkdag. Den winkel sluiten en de klanten voor niets loten komen, is zoo iets verschrikkelijks in haar oog. dat Hes er niet over denken kan. Iemand, die een zaak heeft, en er uitloopt, staat volgens haar opvatting van plicht, gelijk met eeu soldaat, die zijn post verlaat. Gelukkig biedt juffrouw Berghuis aan om, gedurende de feestdagen, op den winkel te blijven passen en dat stelt haar gerust. Toch is ze dagen te voren al zenuwachtig, zij, de flinke, cordate Hester; ze schaamt er zich dan ook danig voor. Het ergste vindt ze nog een nacht van huis te blijven; zoover haar geheugen terug gaat, heeft ze nooit zoo iets gedaan en eigenlijk zit ze nog al in over wat ze mee moet nemen.' En dan die angst om den trein te verzuimen. Den avond te voren kapt ze zich met extra zorg en... extra haarspelden voor de stevig heid en kleedt ze zich zoo ver mogelijk aan. Ze kan maar niet begrijpen, dat Miel er zoo leuk over is. Dat komt zeker van 't Antwerp- schc bloed; ze heeft altijd gehoord dat de Bel gen iets luchthartigs hebben. Gijs neemt 't nog veel kalmer op dan Miel, maar dat heeft een andere reden. Hij reist veel en, vóór den oorlog, is hij zelfs in 't buitenland geweest; hij doet haar wel eens denken aan zoo'n vlot heertje als dc c 0 m m i s-v 0 y a g e u r s, die wel eens in den winkel komen, vroeger nog meer dan tegen woordig. 't Is heusch aardig om te zien hoe 'n slag Gijs er van heeft; hoe hij precies weet, waar de treinen staan en waar je in- en uit moet stappen. En hij voelt er zich zoo thuis, legt de paraplules direct in 't ééne net en zet het taschje met haar nachtgoed en de versnape ringen, die ze voor Cor heeft meegebracht in 't andere. En zorgt dat 't goede raampje, aan den kant waar de wind en de rook van daan komen, dicht is en 'n andere een kiertje open voor de benauwdheid en hij praat zóó onder houdend, dat de menschen allemaal schik in hein hebben en zij zelf haar angst en zenuw achtigheid er door. vergeet Miel glundert en heeft pleizler in allej, wat ze ziet. 't Valt toch niet mee, want 't tl' een heele reis, eerst over Gouda naar Utrecht Goudsche stroopwafels cn sprits en Utrecht# schc theerandjes, denkt Hes direct, dan over* stappen en, over Amersfoort, naar Apeldoorn* Dat is een prachtige streek, zelfs in den win ter, met al die dennen cn sparreboo-men! 't Is echt mooi! Maar ze is toch blij dat ze er is... en dan OS eens, als ze op weg zijn naar den Asseltschenr weg, waar Cor bij een vroegere verplcegstc* en pension is, wordt zc toch zoo misera# bel, dat zc bang is zoo neer te vallen. Of 't nou duizeligheid is van 't lange zittert o( angst over hoe ze Cor zal aantreffen, maas 't is een feit, dat ze er naar aan toe is. Gelukkig is 't niet ver ioopen en warempel- tjes, daar staat Cor voor 'l raam. Eer ze 't weet. is ze bij haar. „Cor... Corretje.. nee, maar kind, wat zla je er best uit wat ben je dik geworden ca een nieuwe blouse! Nee, maar Corretje. dal. jij nu een blouse hebt die ik niet van je ken.*» Och! och! ze is zoo blij... die goede Hes! Nu voelt ze past. hoe ze haar zuster gemisi heeft. Cor is ook blij, maar ze heeft iels verlegen^ over zich en iets deftigs! Zoo niets, 't leukrt Corretje van vroeger. Maar dat trekt wel bij. Eerst krijgt Miel cca beurt en dan Gijs, die maar dapper tante Cor voor en tante Cor na zegt. Ze drinken met hun vieren koffie, zoo eché mogelijk! fWordt Terrolgd.!

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1