„DE EEMLANDER" BUITENLAND.- feuilleton. ABONNEMENTSPRIJS rwKiMiBramazs.^fï!? IK HEB JE LSEF". 16e Jaargang* No. 61 i per 3 maanden voor Amersa foort f 1.50, Idem franco per post f 2.00, per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) t 0.14, afeonderlijke nummers f 0.05. Wekelijksch bijvoegsel »De HolUndsche Huisvrouw(onder redactie van Thérèse Hoven) per 3 maanden 50 cent. Wekelijksch bijvoegsel sWtreldvrede* per 3 maanden 52 cent AMERSFOORTSCH DAGBLAD HOOFDREDACTEUR: M». D. J. VAN SCHAARDENBURG UITGEVERS: yALKHOFF Co BUREAU ARNH EMSCHE POORT WAL, hork UTREOHTsCHttTa INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 513 Dinsdag 6 November 1917 dienstaanbiedingen 1—5 regels f 0.50, groote letters naar plaatsruimte. Voor handel cn bedrijf bestaan zeer voordecligc bepalingen tot het herhaald adver* teeren in dit Blad, bij abonnement. Eenc circulaire, bevattende de voorwaaidcn, wordt op aanvraag toegezonden. Het ont vindbare motief. In 'n vDrig artikel wezen wij er reeds op, idnt in de oprichtingsvergadering van de u. 1. liesv.ereeniging het bestaan daarvan naast Amersf. Gemeentebelang niet of zeer onvol doende gemotiveerd werd. FVincipieel verschil tusschen vrijz.-dem. en \irwe-Lib. weet ook de heer de Muralt niet, fn principieele reden voor het brengen van scheiding tusschen gelijkgezinde vrijzinni- gep, waar deze scheiding nog niet bestond en- dus zelfs geen historische verklaring heeft, hebben wij dan ook nief vernomen. Over het beginselprogram heeft de heer De Muralt, die trouwens verklaarde zelf ook vrij zinnig-democratisch te zijn, zelfs niet gerept. (Hebhen de 10 leden, die zich als lid opga ven, de beide programma's wel gelezen, be studeerd en vergeleken? Zoo niet, is hun plotselinge bekeering van tegenstander van kleur bekennen tot partijkiezen voor de hun totaal onbekende Lib. Unie dan soms ge schied onder suggestie van den redenaar de Muralt?) Wel is één motief door den heer v. d. Mei den genoemd, doch dat ztillen wij maar niét als serieus gemeend beschouwen. Hij zei nl., dat cTe nieuwe kiesveïeen. noodig was om de ontevreden elementen te behouden. Dan zou zij dus 'n soort vergaarbak voor onte vredenen. 'n asyl voor politieke dakloozen worden. Dat kan de heer v. d. Meiden toch niet ernstig bedoeld hebben. En wij geloo- ven ook niet, dat zulk 'n filantropische» in richting voor politieke schipbreukelingen de Lib. Unie als afdeeling welkom zou zijn. Bestond er nu hier te Amersfoort geen enkele vrijz. organisatie, de Lib. Unie zou hier zeer van pas komen.'Haar pogingen om alle vrijzinnigen onder één hoedje te van gen, hadden wij dan toegejuicht. Maar wie kan zij thans onder hare hoede nemen? De democratische helft van de vrijzinnigheid is flink georganiseerd in Amersf. Gemeentebe lang, en de liberale andere helft zal zich binnenkort onder de vleugelen van den Bond van Vrije Liberalen stellen. Zóó zal dus de 'gezonde, normale groepeering der vrijzin nigen hier weHra een feit zijn. Wie principieele bezwaren tegen den V. D. B. heeft, kan Ook met dé L. U. niet mee gaan, doch hoort bij de Vrije Lib. thuis. Wat blijft er dan voor de Lib. Unie over? 'n Tusschending tusschen democratisch en liberaal, geen vleesch en geen visch? Hoe zou dal kunnen tieren? Er zou nog één motief, zij het dan ook een van lagere orde, voor de oprichting eener nieuwe kiesvereeniging denkbaar zijn. Namelijk 'n persoonlijk motief. Maar de heer v. d. Meiden heeft uitdrukkelijk verklaard, dot ook dit niet het geval is. Bij gebreke aan principieele beginsel-ar gumenten, bestreed de heer de Muralt den Vrijz.-Dem. Bond op taktische gronden. En het voornaamste bezwaar om alle andere oude, reeds lang in de modder gestikte koeien nu maar te laten rusten was de verbreking van de concentratie. Daarmee hadden de Vrijz-Dem., volgens den heer De Muralt en de meeste L- liberalen, veel kwaad aan de vrijzinnige zaak gedaan Want eendracht maalt macht, en wie de eendracht verstoort, verhindert dus de overwinning. Op die too verspreuk van „Eendracht maakt Macht" staren sommige menschen zich blind. Dat zou noodlottig kunnen wor den, want in de toekomst zal het niet de eendracht, doch het aantal neuzen zijn dat de overwinning brengt Vroeger was dat heel anders. Onder het oude stelsel was de concentra tie noodzakelijk. Versplintering van het stemmen-aantal zou in menig district oor zaak geweest zijn dat, gelijk onlangs nog bij de Staten-verkiezing te Zwolle geschiedde, de vrijzinnige candidaten beiden beneden Jan bleven ,en konden toezien hoe rechts en rood in herstemming kwamen. Het was er om te doen den vrijz. candidaat terstond hoog genoeg te breagen om de herstemming te halen. Onder het nieuwe stelsel heeft men met herstemming geen rekening te houden. Het wordt louter 'n neuzentellerij. 'tKomt er maar op aan zooveel mogelijk stemmen voor de vrijz. candidatenlijsten te winnen. Dit wordt volgens de meesten, behalve de Lib. Unie, het best bereikt als er. meer dan één vrijz. lijst is. Links van de vrijzinnigen staan duizenden rose kiezers, die voor- 'n bain mixte waarin zij naast de hun we;gevallige vrijz.-dem. ook vrij-liberalen ontdekken, geen lust gevoe len. Aan 'n lijst van vrijz.-dem. geven zij gaarne hun stem, maar van 'n lijst, waarop zij naast Merchant en Muralt ook Nierstrasz en Drion zien, is voor hen alle bekoring af. Dan stemmen zij liever rood. Dat beteek ent 'n verlies van duizenden stemmen. Aan den anderen kant staan even zoovele niet-liberale kiezers, 'n groot deel der Ned. Herv. Gem., die vol vuur zijn voor mannen als de Beaufort, doch er voor bedanken te stemmen op 'n lijst, waarop ook de namen van Merchant en Koster prijken. Zij stem men dan maar liever chr.-hist. Alweer duizenden stemmen foetsie foetsie. Al deze kleurlooze kiezers vangt men eer der met verschillende Jijmstokjes dan met een. En .welke winst staat daar nu tegenover als er maar één gemeenschappelijke lijst is? Zullen rood? of zwarte kiezers daarvoor zoo in bewondering geraken, dat zij die lijst verkiezen boven die van hun eigen partij? Immers neen, nooit. Waar moet dan toch die winst van daan komen? Het eenige voordeel zou zijn dat gemak zuchtige of onverschillige kiezers dan geen moeite hebben om de lijst hunner keuze uit te zoeken. Maar ter wille van de gemakzucht van 'n dergelijk groepje mag men toch niet veel grootere groepen links en rechts opofferen? En is er iemand die gelooft dat die onver schillige kiezers, die wèl Marchant-Muralt- 'NioFstrasz willen stemmen als er drie vrijz. lijsten zijn (liever ware pns twee) naar rechts of. rood zouden overga an? Er zal meer geestdrift zijn als men voor één gemeenschappelijke lijst optrekt, hooren wij aanvoeren. Wie weet? Vooralsnog betwijfelen wij sterk of de vrij-lib. met meer enthousiasme zullen werken voor 'n lijst waarop Merchant en Muralt voorkomen dan voor 'n lijst van louter Beaufort's en Drion's. En ook de an deren zullen wel warmer loopen voor 'n stel eigen partijgenooten dan voor 'n groep gemengde jagers. Dat er echter ook oprechte vrijzinnigen zijn die slechts door 'n gemeenschappelijke lijst bezield zullen worden, is zeker. Maa. juist de oprechtheid van hun vrijzinnigheid staat ons borg, dat zij, als er 2 of 3 lijsten komen, niet uit dépit verraad zullen plegen en overloopen naar socialist of clericaal Men zegge niet dat wij de macht der kleurlooze tusschengroepen aan den rech ter- en linkervleugel overschatten. Het is onder het oude stelsel meermalen voorge komen, dat door versnippering van stem- me^v, weliswaar geen der candidaten het tot herstemming bracht, doch allen met elkaar toch meer stemmen behaalden dan wanneer er slechts één gemeenschapapelijke candi daat was; want deze verspeelt altijd den steun van één, soms zelfs van beide, uiterste vleugels. En onder het oude stelsel gold de geest drift, de bezieling voor het „eendracht maakt macht" meer nog dan thans; toen moest de geestdrift de menschen naar de stembus drijven, voortaan doet de stemplicht dat. Eendracht maakt macht is 'n schoone leu ze. Maar onder de gewijzigde omstandighe den komt men verder met „getrennt mar- schieren". Mits men niet tegen elkaar doch legen rood en zwart front make. Waarom dan den vrijz.-dem. verweten dat zij 'n einde gemaakt hebben aan 'n concen tratie welke in staat van ontbinding verkeer de en noodlottig dreigde te worden voor de vrijzinnige zaak? De geestdrilt. waarmede de concentratie in 1013 begroef werd, was al lang geluwd. Haar doel grootendeels bereikt. In officieele kringen bleef men haar nog trouw, maar de kiezers zelve onttrokken zich er aan. Zij werd 'n blok aan het been en weerhield menigeen om nog verder te gaan. Nu is zij dood, morsdood. En het ware nutteloos haar weer in het leven te willen terugroepen. Dat begrijpen ook vele vrij liberalen, die toch bij 'behoud der concen tratie meer zetels zouden krijgen dan bij af zonderlijk optrekken. De heer Manassen schrijft: „Staatkundige samenwerking tusschen partijen is slechts mo. lijk en gewenscht wanneer zij con amorc, uoor allen kon ge schieden. Wordt zij kunstmatig doorgedre ven dan mist de strijd elk élan en is niets goeds van den uitslag te wachten. Het is duidelijk dat van een samenwerking con amore thans geen sprake zal kunnen zijn. In stede van blaam verdiént daarom de hou ding van de- vrijz.-den waardeering." „De factoren van 1913 zijn niet meer aanwezig. Wij leven in een nieuwen tijd. die ongetwij feld een nieuwen groei van de partijen noo dig maakt en ook ten gevolge zal hebben." „Het is in het belang van een gezonde ont wikkeling van ons partijwezen om den eeni- gen juisten weg, die in een geïsoleerd op trekken is gelegen,^ in te slaan. H c t grootst mogelijke percentage kan slechts aldus ter linker- zijde worden uitgebracht. Aldus deze vrij-liberaal. De „taktische" argumenten van den heer De Muralt smelten als was voor de zon. De Concentratie is er geweest en de Lib. Unie die 'n kleine concentratie op zich zelf wil zijn, zal haar wel spoedig volgen. Daar staat zij nu, de Lib. Unie, 'n betere groepeerin# van. de v - ic«*n in. den werf. Nogmaals, zoolang zij er nu eenmaal is, erkennen wij haar bestaansrecht in die ge meenten waar geen of gebrekkige andere organisaties zijn en hare afdeelingen histo risch verklaard kunnen worden. Maar waar de gezonde groepeering van de vrijzinnigen bestaat of, gelijk hier, bin nenkort tot stand zal komen, heeft 'n n i e u- w e afdeeling van de L. U. geen raison. Zij brengt verwarring onder de kiezers en on gemotiveerde scheuring tusschen precies gelijkgezinden. Mogen de Amersfoortsche vrijzinnigen, die aan deze scheuring meededen, beseffen dat zij hier hoogere plichten^ hebben dan het dienen van de belangen der Lib. Unie. Toonen zij dit door niet tegen doch m e t de vrijz.-dem. te strijden tegen de ge meenschappelijke vijanden, dan zal de jon ge afdeeling van ons geen verdere bestrij ding- ondervinden. Wij, die ons boven frac tieverdeeldheid stellen, hebben ronduit wil len zeggen hoe wij over de nieuwe afdee ling denken, maar wif blijven in onze af gedwaalde broeders onze geestverwanten zien. Het Amersf. Dagblad is geen partii- orgaan en zal ook voortaan voor alle vrij zinnigen 'n vrije tribune zijn, onder voor behoud echter dat wij ons niet leenen voor onderling gehassebas. Politiek Overzicht De nieuwe koers in Duitschland. II Met de benoeming van graaf von Hertling tot rijkskanselier heeft de reconstructie van de regeering van het Duitsche rijk en van het koninkrijk Pruisen nog niet haar beslag gekregen. Er "zijn nog verschillende muta- tiën in het hoogste regeeringspersoneel te verwachten. Aan eene traditie getrouw, die van de oprichting van het nieuwe Duitsche rijk af heeft gegolden, vereenigt graaf von Herling in zijn persoon de beide waardig heden van rijkskanselier en minister-presi dent in Pruisen. Maar voor de beide amb ten wordt een plaatsvervanger naast hem gesteld en dat zullen nieuwe mannen zijn. Als vice-president van het Pruisische minis terie wordt genoemd dr. Friedberg, de voor zitter van dc nationaal liberale fractie in het huis van afgevaardigden. Wie in de plaats van Hclfferich vice-kanselier zal worden, is nog niet zeker. Twee namen worden ge noemd. beiden zijn gezaghebbende leden van de Fortschrittspartij; de eene is de Wur- temberger von Payer, de andere de tweede ondervoorzitter van den rijksdag Dove. Gezamenlijk stellen de drie namen Hertling, Friedberg en Payer (of Dove) het compromis voor, dat in de nieuwe regeering belichaamd is; zij zijn de vertegenwoordigers van de verschillende onderdeelen der meer derheid van den rijksdag, die in defvredes- resolutie van 19 Juli de richting heeft aange geven waarin zij het buitenlandsche beleid gestuurd wil zien, en die ook in de binnen- landsche politiek den koers kenbaar heeft gemaakt, dien zij wil dat zal worden gegaan. Een vertegenwoordiger van het vierde ele ment in deze meerderheid, de sociaal-demo craten van de richting-Scheidemann, ont breekt. Er is wel met hen onderhandeld over het opnemen van een der hunnen in de regeering. Daarvan is afgezien op hun eigen verlangen. Maar zij staan geenszins vijandig tegenover de nieuwe regeering. Uit de wijze waarop de Vorwërts de nieuwe re- ge ering begroet blijkt, dat deze oplossing van de regeeringskrisis hunne instemming heeft; het blad schrijft namelijk: ..Hot uitreden van Michaelis heeft pp wer kelijk andere wijze plaats gehad dan dat van zijn voorganger. Hij moest wegens het uit gesproken wantrouwen der meerderheids partijen heengaan en ook de benoeming van zijn opvolger is op een geheel andere wijze geschied. Graaf von Hertling is be noemd en dit blijft de hoofdzaak, op grond van onderhandelingen, die met de leiders der meerderheidspartijen hebben plaats ge had. De meerderheidspartijen hebben den candidaat voor het rijkskonselierschap een programma voorgelegd, én eerst nadat deze zich verbonden had, de punten van dit pro gramma uit te voeren, hebben zij hun goed keuring van zijne benoeming uitgesproken, Von Hertling heeft wederom zijn voornaam ste medewerkers gezpcht uit de leiders de zer partijen. „Hoo men het ook keert of wendt, dit is in den grond het parlementaire stelsel. De gebeurtenissen, die bij de benoeming van von Hertling hebben plaats gehad, zijn een belangrijk antecedent, dat niet meer onge daan te maken is. Bij alle verdere benoemin gen van rijkskanseliers zal deze parlemen-' tarre methode in acht te nemen zijn. Een parlementair geregeerd Duitithland is thans geen fantasie of theorie meer; het bewijs is geleverd, dat dit stelsel ook bij ons mogeliilè is zonder dat de staat te niet gaat." Hieruit blijkt, dat het orgaan Van de so- ciaal-aemocratische rijksdag-fractie, die door haar stemmen-cijfer een groot gewicht in de schaal legt, niet ontevreden is over de verkregen oplossing. Die oplossing* heeft de bezwaren, die aanvankelijk te gen de keus van granf Hertling bestonden, althans in zóóver weggenomen, dat de so ciaal-democraten hun oppositie-standpunt hebben kunnen prijs geven ten gunste van eene houding van gereserveerd afwachten. Die houding zal hun, naar zij meenen, ge legenheid geven om er voor te waken, dal de bepalingen van het compromis, waarin zij hebben toegestemd, naar hun% geest en letter worden uitgevoerd. Dit compromis wordt d<^>r de Vorwërts aldus medegedeeld „Door het ingrijpen von staatssecretaris von Kühlmann zijn de onderhandelingen weer in gang gekomen, en menig misver stand is daarbij opgehelderd, menige moeie- Hjkheid uit den weg geruimd. Vooreerst is gebleken, dot de verklaring van den voor- maligen Beierschen minister-president ovex Elias-Loiharingen verminkt naar Berlijn i$ overgebracht en dat graaf Hertling geen te genstander is van de autonomie van hel rijksland. Men heeft het plan laten varen om het minister-presidium van het kans»* liersambt te scheiden; men heeft doorvoor twee liberale plaatsvervangers op het oog» een Forfschrittsmnn in het rijk en een na- tionaal-liberaal in Pruisen. Van dr. Friedberg wordt daarbij verwacht, dat hij al zijne kracht aanwendt voor de invoering van het gelijke kiesrecht in Pruisen. Geen overeerw» stemming is verkregen over art. 9 van du rijksgrondwet. Hier heeft graaf Hertling ziefci al te zeer gebonden aan het wel wat ven» ouderde standpunt, dat een rijksdagÜd, dia lid van den bondsraad wordt, niet in den rijksdag kan blijven. Hij is echter geen te genstander van het roepen van afgevaar digden tot de- eerste ambten in het rijks- en staatsbestuur. Overigens is het programma van den rijksdag zonder voorbehoud door graaf Hertling aangenomen. De buitenland sche politiek van het rijk zal worden ge voerd in d?j\ geest van de antwoord-nota aan den Paus, die zich in den zin van hef besluit van 19 Juli en met een uitdrukkelijk' beroep op dat besluit zich voor een vrede van vergelijk en verzoening, voor arbitrage en ontwapening uitspreekt. Een vlugge on loyale uitvoering van de Pruisische kie> rechthervorming is toegezegd. Dé politieke censuur zal afgeschaft, de bevoegdheids- firons va/r het mil ito ire tegenover het poli tieke bestuur der rijkszaken zal scherper ge trokken worden. Op sociaal-politiek gebied bestaat plan tot het maken von eene arbeid» kamerwet en het beruchte art. 153 van de Gewerbeordnung, dat voor de vakvereeni» gingen een uitzonderingsrecht !n 't leve® houdt, zal vervallen." D6 oorlog. De Tagliamento is geen struikelblok meer voor den verderen opmarsch aan het ItaÜ» aansche front. Aan den middenloop van de rivier is de overgang geforceerd, waarbij da Italianen weer een 6000-tal gevangenen e« ook kanonnen in handen van de tegenstan ders hebben moeten laten. Washington, 5 Nov. (R.) Generaal Pershing bericht, dat 3 Amerikanen gedoog 5 gewond en 12 gevangen genomen zijn lm een Duitsche raid op verleden Zaterdag. Van de intergeallieerden-conferentiën, dïe verleden week in Londen zijn gehoudeiv weet Reuter te vertellen, dat er volledig» overeenstemming is verkregen betreffende den toestand in Italië en de toekomstige oorlogvoering. Egoisme kent iedereen, maar van altruïsme kennen de meeslen zelfs de betcekcois van het woord niet. 31 Naar het Deensch van ELITH REUMERT •door D. L o g e m a n—V an der Willigen. 1 I. Het departement van financien had Volle Knudsen de zeer welkom? om. van driehon derd kronen toegezegd. Toen hij op zekeren morgen legen hel einde van Mei het geld aan de kas van liet eerwaar dige, roodc gebouw in ontvangst nam, had hij voor 't eerst van zijn jeugdig beslaan het onbe scheiden gevoel dat zijn beteekenis voor hel Dcensche geestesleven nog zoo gering niet .Was. Alles is in deze wereld maar betrekkelijk ook een subsidie van het departement van financiën. In de oogen van menigeen is driehonderd kronen misschien maar een pover handjevol, do moeite van 't oprapen niet waard. In die'van anderen wellicht een aardig duitje, dat je in ieder geval maar okt zoo on *fraat vindt. Voor Volle Knudsen was hel niet meer of minder dan een heel fortuin. Toen hij op zijn kamer kwam en de dertig' biljetten van tien kronen op de tafel uitspreid de, besloegen die een heele oppervlakte Hij beschouwde zijn rijkdom met angstigen trots. ÏIct was in ieder geval vrij wat meer dan wat hij, voor een heele maand hard werk, van het theater thuis bracht. Fn 'l was bovendien nog een cadeau ook. Hij was overtuigd dat hij de geheele zomer vakantie, d. w. z. tien weken lang, wel van die driehonderd kronen leven kon, als hij 't maar zuinig aanlegde. Hij hoopte op een abnormaal warmen zomer. Als het stikheet is heeft men altijd minder behoefte aan stevig voedsel. Hij was boven dien van plan zijn reis-subsidie in Duitschland tc verteren, waar men heel gemakkelijk leven kon van bier, brood en worst. Het bier was er veel goedkoopcr dan in Denemarken en steeg ook ni^t zoo naar het hoofd- En brood cn worst waren nu ook juist gc-en kostbare levensmiddelen. Toen hij dc biljetten weer op elkaar stapel de, heel voorzichtig en bijna teeder, eti ze aan zijn hart drukte in zijn binnenste vestjeszak, kwam zijn geweten plotseling met de onaan gename vraag voor den dag, of hij niet dade lijk zijn kleermaker een groot gedeelte van het geld zou gaan brengen en zijn schoenmaker de rest. Deze twee leveranciers hadden een christe lijke lankmoedigheid aan den dag gelegd, die wel beloond verdiende le worden. Hij bedacht zich hctl even en antwoordde zijn geweien toen met een kort en bondig „neen."' Het geld te gebruiken voor het aldocn van een oude schuld zou gewoon een soort bedrog zijn tegenover den Deenschen Slaat, die het recht had cm verwachten dat hij na zijn volbrach is voor drie honderd kronen beier com /ou spelen, cn er'niet het minste belang bij had of zijn kleeren en schoenen wat eerder, of later betaald werden. Toen dit dilemma naar wensch was opge lost, begon hij met stille verrukking reisplan nen te maken. Wat hem wachtte was een ondervinding, een groole gebeurtenis, die hom met verlangen en onrust vervulde Hij telde de uren van zijn vertrek. Hij was van plan in eens door naar Berlijn te reizen. Daar zuu hij ,.de tooneelkunsl besludeeren" zooals het heel. Als hij dan zijn plicht tegenover den Staat gedaan, cn zich voldoende volgepropt had met ..(ooneelkun vond hij dat hij de rest van het gckl wel besteden' ir.ocht om zijn stu dies in vrede cn ruri ..verleren" m den schoot der natuur. Voor deze meer passieve werkzaamheid had hij Thüringen tot verblijf plaats uitgekozen, dat hij dikwijls om zijn schoonheid had hooren roemen. Fn het interessante Eisenach, waar zijn romantisch gemoed zich in den Wartburg ver diepen 'kon, zou het einddoel van de reis zijn. Toen hij zijn rondreisbiljei bestelde, hoorde hij dat men juist dezen zomer zeer goedkoope plezier-treinen gearrangeerd had van Berlijn naar Thüringen wat ook van zeer veel ge wicht was. Hij zwom in reisgidsen, dook onder ui .een /.ve van kaarten van Berlijn, van de omstre ken van Thüringen en Eisenach en in nauw keurige beschrijvingen over het eenigszins in gewikkelde bouwsysteem van den Wartburg. En hij trachtte op de hoogte te komen van de namen en ligging van dc vele Berlijnsche Theaters, maar verborg toch inwendig zi.in stille vreugde niet over hel feit dat de meeste *s zomers gesloten waren. Want dit verlichtte niet weinig den last van zijn ernstagen plicht. Eerlijk gezegd was dal .tooneclkunst bestu- dceren'' een blok aan zijn been. Negen maanden lang had hij niet anders dan the a ter lucht ingeademd en was wat dat aanging, vrijwel verzadigd, maar hij bad die driehonderd kronen natuurlijk alleen gekre gen voor zijn studies. Toch Voedde hij de stille hoop dat er in ieder geval in Eisenach wel geen vast theater zijn zon. Dat was immers maar een klein stadje. Met Baedeker's. Grieben's en Woerl' reis- gidsTn voor zich, rekende hij voor den twin- tigsten keer hel verschil uil tusschen .een biljet tweede en derde klasse, hoewel 'l hem-reeds lang duidelijk was dat hij uil zuinigheid derde klasse moest reizen. En niettegenstaande bij sinds lang zijn keus gedaan had en kruisjes gezet had bij de logeergelegcnhc len die kort en eerlijk niet anders aankondigden dan: ..Logis von 1 bis 2 Mark,"' noleerde hij toch met de zorg een verzamelaar waardig een lange reeks hotels en pensions, die hij nooit te zien zou krijgen. Hij bemerkte hoe moeilijk het is om te moe ten kiezen tusschen honderden logeergelegen heden, rlie zich ieder afzonderlijk aanbevelen met zulke veelzeggende woorden als „gut besuebt", „elegant", „gelobt", „nicht teuer", „komfortabel" en „schóne Aussicht." En hij eindigde met een vreeselijke -hoofd pijn. Als 't er op aankwam stoorde hij zich toch geen zier aan alle gedrukte aankondigin gen en volgde hij zijn impulsie van 't oogei* blik zooals hij altijd deed. En tochl Iemand, die al wete hij ook voor* uit dat hij gaat waar 't toeval hem brengV veertien dagen vóór zijn vertrek al die nutte' looze aanteckeningen cn berekeningen nici maakt, moet maar liever niet op reis gaan- Iemand, die geen kaarten en reisgidsen voor den dag haalt tot hij de ligging van dc verre sleden in zijn droom voor oogen ziet, evenmin,' Iemand, die niet een menigte uitstapjes in zijl» hoofd heeft, welke hij nauwkeurig bestudeerd ec uitgewerkt heeft, maar misschien noo# doen zal, nog veel minder. Want die beeft hel echte, onvervalschte rei»* bloed niet in de aderenf Evenmin iemand op wicn sloombootstcigcrs en spoorwegperrons, geen toovermacht uit oefenen, in wiens oor de laatste waarschu wing van de bel van de boot cn het fluitje va den stationchef geen vroolijke ,.en avanf signalen zijn! Laat hij maar thuisblijven! Al reist hij ook de wereld rond, hij zal :«.ee® zier wijzer thuiskomen! Maar Volle Knudsen had den wared reislust» Jarenlahg had hij cr naar verlangd om vrcenu de naties en vreemde landen te leeren kennen, maar hij had zich die weelde nooit kunncif veroorloven. Daarentegen kende hij zijn eigen land doof en door. Als schooljongen reeds had hij in de zomervacanties Denemarken doorkrui .t, al leen, of met een vriend. iWordt vervolgdl

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1