iboihiiispv rit z
„DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
FEUSLLETOPL
J? 1 7 (W.-B.). In eene heden
gehouden bespreking van ut?
JSIK HEB JE LIEF".
16e Jaargang, No. 93
per port 1 100, per week (met gratis verzekering
tegen ongelukken) 1 0.14, afzonderlijke nummers
1 0.05. Wekclijksch bijvoegsel »De Hoilandsche
Huisvrouw» (onder redactie van Thérèse Hoven)
per 3 baanden 50 cent. Wekelijksch bijvoegsel
Wercldyrede* per 3 maanden 52 cent.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
HOOFDREDACTEUR: M.. D. J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS: VALKHOFF 4 Co
BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL, hoik ur«.c»r,CH.,t«
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 513
Donderdag 8 November 1917
P!lli DEI MMIX üiïSJ5
dienstaanbiedingen 1—5 regels f 0.50. grootc lettert
naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaaa
zeer voordecligc bepalingen tot het herhaald adve»
tecren in dit Blad, bij abonnement. Ecne circulaire,
bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
Wat wij noodlg hebben.
n.
Met deze drie categoriën valtintusschen
Sï praten. Waar 't noodig mocht zijn is voor-
chting een eerste vereischte. Goed on,-
herwijs op alle scholen van welke soort
ook, is onontbeerlijk. Het gaat niet aan, kin-
öeren van 12 u 13 jaar, die niets in hun le-
iven meekrijgen dan hetgeen de lagere
school (openbaar of bijzonder) hun geven
ken, de wereld in te sturen zonder hun
eenig afdoend begrip omtrent de verhou
ding van den burger tot den staat en het
staatsbestuur te hebben bijgebracht.
Dat is absoluut noodigl
Maar er is nog een ander type, de wèl
Öegelijk onderlegde, die kleurloos
geworden is en met hem gaat overre
ding niet zoo makkelijk I Wees op uw hoede,
O propagandist, als gij ooit hem met een
mooi praatje zoudt willen „lijmen". Hij zou
geducht de tanden laten zien en zijn klau
wen I gij zoudt ze voelen. En zijn logica
schoon eenzijdig is onverbiddelijk. Het
is niet de arme tobber, die leeft van „de
hand in den tand", het is niet de man, die
niet beter weet, omdat hij 't niet „geleerd"
iveefthet is niet het luchtig heertje, dat
met de noodige en onnoodige voorname
hoogheid dat gescharrel van die „mensch-
|es" aanziet, dat is hij niet! Integendeel.
Hij is bezadigd en welbewust in zijne over
tuiging. Gij loopt hem dagelijks tegen het
lijf, maar hij laat u ongehinderd uw gang
gaan. Hij was ook 'n keer „links", gij
herinnert hem u nog wel van vroeger. Want
de kleurlooze middenstof is over
wegend links, als 't er om gaat. Dat heb-
bii de stemmingen bewezen).
Hij is nauw verwant aan Molière's onster-
felijken Misanthroophij is een eerlijk man,
die 't goed met zijn land meenthij is goed
en vol moed mee opgetrokken ten strijde,
maar hij is bitter teleurgesteld geworden.
Als hij u welwillend gezind is, als gij min
of meer tot zijne vrienden behoort, wil hij
om u een pleizier te doen, wel gaan stem
men als hij, slecht gemutst over dat
„eeuwige politieke geknoei", zijn gemoed
eens uitstort, zal hij u zeggen, dat hij met
zoo'n ,,zoodïe" niet meer te maken wil heb
ben.
En heeft hij wel zoo erg schuld Is het
den lezer zelf nooit zoo gegaan Alleen,
hij doet verkeerd weg te blijvenwant als
de goedeiv en eerlijken onder ons zich te
rugtrekken,'hebbon zij, die 't minder „nauw"
nemen, vrij spel.
De Maatschappij heeft den steun van al
hear zonen (en dochters) noodig T Daarom
is stemplicht in de nieuwe wet opgenomen.
En was noodig, de ervaring van vele ja
ren heeft het doorslaand bewijs daarvoor
geleverd. Wel is 't jammer, dat die dwang
maatregel noodig was. Men is algemeen van
meening, dat, tengevolge van de invoering
van de nieuwe kieswet, de politieke atmos
feer zal worden „gezuiverd".
Wij hebben het meer dan noodig f
Want, wat helpt het al, als de eene of
andere politieke partij zijn program opstelt
en aanprijst, omdat het zoo goed „in elkaar
zit", omdat het zoo billijke en noodzakelijke
hervormingen voorstaat, als degenen, die
dat programma moeten uitvoeren, als de
leclen van onze Volksvertegenwoordiging,
't zij in de S. G., 't zij in de P. S., 't zij in
den Gemeenteraad vooral in kleine ste
den zich wel houden aan de „letter",
maar iet handelen naar „den geest" van
dat program?
Wat de vrijzinnige partijen vooral noodig
hebben naast een goed in elkaar gezet
werkprogram, is menschen van onbespro
ken gedrag en onkreukbare eerlijkheid, die
hun woordvoerders kunnen zijn, zonder dat
men onwillekeurig denkt: zoo zijn mijne
woorden, zoo mijne daden. Ook andere par
tijen hebben dat noodig, zult gij zeggen.
Zeker f Maar dat is hun zaak. Zij hebben
zoovéél banden die hen binden.
Maar wat ons, linker partijen, slechts
bindt, is 't bewustzijn dat wij, zoowel als
anderen, recht hebben op v r ij e ontwik
keling van onze gedachten. En
wordt de gedachte in daad omgezet, dan is
die daad te betreuren, als niet de gedachte,
die haar schiep, eerlijk en rechtvaardig was
-Wat wij noodig hebben is een h o o g e
moraal, wij hebben niets beters, wanneer
wij natuurlijk godsdienstige kwesties er
buiten laten en dat doen wij altijd in de po
litiek. De eischen, daarmee aan onze verte
genwoordigers gesteld, zijn dus niet gering.
Een geniaal politicus, die het met zijn ge
weten zoo nauw niet neemt, is even on
bruikbaar in een gezonde politiek, als een
eerlijke stakker, niet bij machte zijne taak
naar behooren te vervullen.
Maar dezen laatste kan men zijne tekort
komingen vergeven, den eerste niet.
M.
Politiek Overzicht
De niei^we koers in
Duitschland.
IV. (Slot).
Het optreden van graaf Hertling als rijks
kanselier heeft klaarheid gebracht in het
standpunt van de Duitsche regeering in het
oorlogs- en vredesvraagstuk. Het staat nu
boven eiken twijfel va-st, dat de beslissing,
waardoor de krisis is opgelost, niet is ge
vallen in de richting, die door de tegen
standers van het rijksdagbesluit van 19 Juli
werd gewenscht. Tusschen de rijksregeéring
en de overgroote meerderheid van den rijks
dag bestaat volkomen eensgezindheid over
den koers, die moet worden gevolgd om den
oorlog te beëindigen en weer tot den vrede
te komen.
Maar dit is niet de eenige taak, waarvoor
de nieuwe rijkskanselier zich geplaatst ziet.
Wat op het gebied van de binnenlandsche
politiek van hem wordt verwacht, wijst de
Germania, het hoofdnrernpn van de politieke
partij waarvan graaf Hertling tijdens zijne
langdurige parlementaire loopbaan een dor
leiders is geweest, can in de opmerking,
dat het doel van zijne benoeming is ge
weest, „een man aan het hoofd van het
rijksbestuur te brengen, die naar mensche-
lijke bevatting alles zeker stelt, wat noodig
is voor een vasten en rustigen politieken
koers naar binnen en naar buiten tot aan
het einde van den oorlog." De Köln. Ztg.
amkt dezelfde gedachte in deze woorden
uit: „Den rijkskanselier valt de niet gemak
kelijke, maar dankbare taak ten deel,"in de
laatste beslissende periode van den oorlog
het geheel te verzamelen mei eensgezind
front tegen den vijand, zoodat de verschillen
die zich in ons volk in de laatste jaren zoo
verdeelend en de nationale stootkracht be
lemmerend naar voren gedrongen hebben,
.worden teruggesteld tot de tijden, waarin
wij ons de weelde van Duitsche kibbelarijen
weer kunnen veroorloven. De openbare mee
ning verwacht van hem, dat hij zijn ambt
als scheidsman en eerlijk makelaar zal ver
vullen."
Dit doelt op de speciale taak, die graaf
Hertling als Pruisisch minister-president zal
hebben te vervullen. Men staat in Pruisen
voor eene groote verandering in de samen
stelling van de beide vergaderingen, die
samen den landdag vormen. Het huis van
afgevaardigden moet op een geheel nieu
wen grondslag opgebouwd woFüen; het drie-
klassenstelsel moet worden vervangen door
eene kiesrechtregeling, die aan alle stem
men geli jke waarde toekent. Dat is door eene
koninklijke boodschap, die is verschenen
toen von Bethmonn-Hollweg nog minister
president was, uitdrukkelijk toegezegd. Ver
der is eene ingrijpende verandering in voor
bereiding in de. samenstelling van het hee
renhuis en in de bevoegdheden van die
vergadering
Hierover bestaat overeenstemming tus
sohen de partijen van links, van de nationeal-
liberalen toe de sociaal-democraten, bij wie
ook het centrum zich heeft aangesloten. Dit
komt uit in de keus, die voor het ambt van
vicepresident van het Pruisische ministerie
te verwachten is; voor dit ambt ls namelijk
bestemd dr. Fried)berg, de leider van de. na-
nationealdi'beralen haren leider zal volgen en
een aanwijzing, dat de meerderheid van de
nationaal-liberelen hare leider zal volgen en
het door de tijdsomstandigheden onvermij
delijk gewordene zal aannemen; zij schrijft:
„De poging om aan het Pruisische kiesrecht,
zonder afbreuk te doen aan de gelijkheid,
veiligheidskleppen aan te brengen, zooals
ook in de meeste bondsstaten bestaan, zal
zeker bèproefd worden; maar het is van het
doorzicht van de mann-. n, die nu de leiding
in handen hebben, te hopen, dat zij daarin
niet verder zullen gaan dan recht en billijk
heid eischen en met het verpande konings
woord overeen te brengen is."
Wanneer de overeenstemming, die tus
schen de linksche partijen en het centrum
over de kiesrechthervorming in Pruisen
verkregen is, zich in de praktijk kan
doorzetten, dan is dó kans van slagen
voor dezen hervormingsarbeid grooter ge
worden, want te zamen hebben zij in
het huis van afgevaardigden de meer
derheid, al is die niet groot. Maar zon
der Strijd zullen de conservatieven, die in
het heerenihuis een bolwerk hebben, dat
hunne positie ook in het andere huis aan
merkelijk versterkt, zich zeker niet gewon^
nen geven, want er staat hier veel voor hen
op het spel. Het slagen van deze hervorming
beteekent voor hen niets minder dan het
verlies van de groote macht, die zij tot he
den in Pruisen hebben-bezeten en daardoor
ook op de zaken van het rijk hebben uitge
oefend. Van hen ls niet anders te verwach
ten, don dat zij in den .parlementairen strijd
die in den Pruisisdhen landdag te verwach
ten is- rh^j- 14i**>rR|r te weer zullen
stellen. Graaf Hertiing bréngt vooi
strijd zijne langdurige parlementaire onder
vinding mee, die hij in den rijksdag heeft
opgedaan. Daardoor en omdaj hij door zijne
afkomst en door zijn politiek verleden onbe
vangen staat tegenover de zaken in Pruisen,
heeft hij als leidei van den nieuwen koers,
dien het Pruisische staatsschip moet nemen,
wel iets voor op de onderen, die in de nu
geëindigde krisis als oandidaten voor het
kanseliersambt genoemd zijn maar 't tegen
over hem hebben moeten afleggen.
De oorlog.
Volgens bericht uit Rome heeft het Ita-
liaansche leger in de Venetiaansche vlakte
zijne linie teruggebracht naar de Livenza,
een verder westelijk gelegen parallelstroom
van de Tagliamenlo. Van de ^ndere zijde
wordt bericht, dat in de vervolging de Li-
venzalinie bereikt is.
In Palestina hebben de Engelschen Gaza
genomen.
Londen, 7 Nov. (R.) In de afgeloopen
week zijn in de Engelsche havens aangeko
men 2384 schepen en uitgevaren 2379
schepen; acht schepen boven de 1600 ton
en vier beneden de 1600 ton zijn tot zin
ken gebracht, terwijl zes zonder succes zijn
aangevallen.
Parij s, 6 Nov. (Hovas.) De gewichtige
gebeurtenissen aan het front vestigen op
nieuw de aandacht op het vraagstuk van
het Duitsche gffectief. Bij het begin van de
mobilisatie beschikte Duitschland over on
geveer 6millioen mannen, voor den le
gerdienst geschikt. Van Augustus 1QI4 tot
October 1917 werden daaraan 6 lichtingefl
(1914—1919) toegevoegd, in totaal 2X mil
lioen man. Als men daar nog aan toe
voegt de vroeger afgekeurden en „uitge-
stelden", die onder de wapens zijn geroepen
(1'/? millioen), dan komt men tot een totaal
generaal van ÖK millioen plus 2'A plus
IK is 10X millioen man, waarover de Duit-
scheïs konden beschikken.
Op I October 1917 bedroegen de Duit
sche verliezen volgens een zeer matige ra
ming 4 millioen m8n. Een millioen onge
veer achter het front (gewonden, verpleeg
den, soldaten in de depots, enz.) Behalve
het gebruikte effectief, beschikken de Duit*
schers binnenkort over de lichting 1920, die
500.000 man zal opleveren.
De Duitschers verloren gemiddeld
1.200.000 man per jaar, welk cijfer in 1918
zeker zal worden bereikt. Overwegend dat
een groot leger als het Duitsche niet zon
der depots bestaan kan, zullen de Duit
schers dus, willen zij den strijd gedurende
hel volgende jaar normaal voortzetten met
het huidig effectief, over een reserve van
bijna 2 millioen moeten beschikken, vooral
als rnon bedenkt, dat de komst van het
Amerikaansche leger de afslijting van het
Duitsche leger zeer zal bevorderen. De toe
stand is voor den tegenstander verre van
gunstig, daar hij slechts over 1X milll. en
man reserve beschikt, met inbegrip van de
lichting 1920.
Uit dit oogpunt bezien, schijnt het groo
te, mannen-verslindende offensief in Italië
de laatste troef, welke Duitschland uit
speelt.
Berlijn, 7 Nov. (W.-B.). De Nordd.
Allg. Zeitung schrijftBij herhaling is, b.v.
in het morgennpmmer van heden van de
Deutsche Tageszeitung, de bewering verkon
digd, dat staatssecretaris von Kiihlmann aan
leden van den rijksdag de toezegging had
gedaan, dat rijkskans.elier von Hertling den
vice-kanselier Helfferich zou ontslaan en
von Payer in zijne plaats zou benoemen.
Deze beweringen steunen op verzinsels.
frgetiën is volkomen eenstemmigheid ge
bleken in de beoordeeling van den tegen-
woordigen toestand. Er zijn voorstellen ge
daan om moeielijkheden uit den weg te rui
men. De besprekingen met den rijkskanse
lier duren voort.
B e r 1 ij n, 7 Nov. (WB.) De Norddeut-
sche bericht, dat de geheime legotieraad von
Radowitz met de voorloopige waarneming
van de functie van chef van de kanselarij
belast is, nadat de onder-staatssecretaris
von Gravenitz, is afgetreden.
B e r 1 ij n 7 Nov. (W.-B.). De Nordd.
Allg. Ztg. schrijftOfschoon hunne on
juistheid meermalen is vastgesteld, komen
er telkens weer geruchten op over beweerde
aanbiedingen van de Duitsche regeering,
waarvan de afstand van Elzas-Lotharingen
aar\ Frankrijk het onderwerp zou zijn. Thans
laat de Manchester Guardin zich uit Parijs
berichten, dat de Duitsche regeering Briand
heeft laten uitnoodigen naar Zwitserland te
komen om daar met vorst Bülow of met den
rijkskanselier samen te komen.
Dit behoort evenals het in deze dépêche
op nieuw beweerde aanbod van den afstand
an Elzas-Lotharingen, gelijk alle vrocgert
dergelijke beweringen, tot het rijk van da
fabelen.
Ber 1 ij n, 7 Nov. (Ne<l. tel.-ag.) De Voöm
s.sche Ztg. verklaart het bericht van andere
bladen, dat keizer Karei tot koning van Po
len zal woeden uitgeroepen, voor onjuist. lm
de loopende besprekingen is nog geen einde
te voorzien. Ook bestaat niet de noodzake
lijkheid van Duitsche zijde tot het in 't levert
roepen van definitieve staatsinrichtingen irt
Lithauen en Koerland. Er is nog geene op
lossing verkregen. Andersluidende berichten!
steunen slechts op verzinsels.
Weenen, 7 Nov. (Corr.-bur.) In ant*
woord op een vraag van den Czechischcn!
afgevaardigde Konecny c.s. over de verwe
zenlijking van het verlangen naar vrede vaif
de Boheemsche vrouwen van Moravië, ven
klaarde de minister-president, dat het schrij
ven van deze vrouwen aan de afgevaardigw
den ook bij de regeering zeer ernstige ovetv
weging heeft gevonden. Hij wees er op, dal
Oostenrijk-Hongarije in overeenstemming
met ziine bondgenooten door herhaalda
openlijke verklaringen te kennen heeft ge*
geven tot den vrede bereid te zijn en hierbij
een vredesprogramma heeft ontwikkeld, op
welks grondslag een ook voor onze tegen
standers eervolle vrede tot stand zou kuiv*
nen komen.
Londen, 6 Nov, (R.) In zijn antwoord
op het voorstel-Lees Smith, verklaarde mi
nister Balfour, dat naar zijn meening zulli
soort discussies er weinig toe bijdragen zoo
spoedig mogelijk een eervollen vrede te
krijgen. Do argumenten der vorige spreker»
kwamen alle hierop neer, dat Engeland den
oorlog voortzet, om Elzas-Lotharingen voor
Frankrijk terug te winnen. Dit was een
totaal verkeerde opvatting van de algeme&«
ne inzichten van de huidige regeering, do
vroegere regeering en het geheele land mei
betrekking tot het oorlogsdoel.
Blijkbaar verlangen de pacifisten, dat do
oorlog wordt voortgezet, totdat elk land zal
zijn gedemocratiseerd (toejuiching en ge
lach) en verlangen zij, dat de oorlog zal
worden gebezigd, als het middel, om do
dem5fcratische regeering in alle staten vort
Europa in te voeren. Toch hod Ramsay Mac
Donald de Duitsche socialisten aangehaald,
om aan te toonen, dat niets Duitschland
meer kan vereenigen tegen zijne tegenwoon*
dige vijanden dan het denkbeeld, dat do
laatsten de bedoeling hebben het Duitsche
volk tegen zijn wil een regeeringsvorm op te
dringen, dien de vijanden van Duitschland
- n ii i .31.
Balfour zeide, dat hij behoorde tot dege
nen, die hartstochtelijk verlangen, dat do
vrije instellingen zich over geheel Europa
zouden uitstrekken. Hij had echter nooit go-
dacht, dat het verstandig of mogelijk zou
zijn voor het eene land om het andere to
dicteeren, onder welken regeeringsvorm dit
moest leven. (Toejuiching.)
Lees Smith had de regeering aangeval
len, omdat zij aan het oorlogsdoel andere
zaken had toegevoegd, waarbij Engeland
zeer weinig belang had, en hij had het Huis
te verstaan gegeven, dat hij beschikte over
authentieke informatie, dat de geallieerden
door een geheim verdrag gebonden waren,
om aan Frankrijk of eeT^of ander onafhan
kelijk land "het Duitsche gebied aan den liiy
ker Rijnoever of te staan. Dit was een ob
solute onjuistheid. Zoo'n verdrag bestaat
niet. De Engelsche regeering heeft zoo'n
verdrag niet aangegaan en van zoo'n ver
drag is hoegenaamd niets bekend.
Voorts was het betreurenswaardig, dat
Lees Smith argumenten aanvoerde, die na
tuurlijk in Duitschland zouden worden her
haald, maar zonder de tegenspraak (toejui
ching) en die gegrond waren op de rede-
Wat gij doet. keurt een ander af; wat een
•ader doet, acht gij verkeerd.
Naar het Deensch
van
ELITH REUMERT
door
D Logcma n—V an der Willigen.
Je moeder en ik dachten nooit anders dan
aan jou, als we plannen voor dc toekomst
maakten.
Je was ons grootste geluk, onze innigste
vreugde.
Als je zelf eenmaal trouwt zal je eerst goed
beseffen welke gevoelens ouders voor hun
kinderen koesteren. En wij we hadden jou
maar alleen.
We hadden een levensweg voor je, gebaand,
'dien wij den beste voor je vonden.
Wij konden ons moeilijk voorstellen, dat
daar verandering in kon komen.
Toen je er in je kinderjaren af en toe over
sprak om op het tooneel te gaan als je stu
dent was, hielden wij dat voor kinderpraat.
En toen je zonder tegenstand aan mijn
vensoh gehoor gaf om in de filologie te gaan
stu dee ren. dachten we dat alles verder wel
goed zou gaan.
Je kunt ie daarom miin ojilsteltciiii befirii-
pen, toen je ons plotseling mededeelde dat je
je bij de directie van het theater had aange
meld.
Op dat oogenblik kalmeerde of troostte je
bericht, dat je de proef goed doorstaan had en
dat men je als debutant had aangenomen, mij
maar zeer matig.
Ik kan er mij nu eenmaal niet mee verzoe
nen, dat jongelieden op eigen hand de wen
ken en raad van hen die het goed met hen
meenen, over "i hoofd zien om alleen te doen
waarin zij zelf lust hebben.
Ik. deed je toen de zeer natuurlijke -.Taag
hoe het toch in je kon opkomen, dat je bij je
geboorte gaven en talenten gekregen zou heb
ben, waarvan nooit hel minste spoor ontdekt
was in de familie van je vader, noch in die
van je moeder.
Je antwoordde mij alleen met de woorden
dat je voelde dat j ij het talent bezat.
Enfin ik verzocht je toen dringend ten
minste je studies aan de Universiteit voort te
zetten, zoodat je niet geheel broodeloos be
hoefde te zijn als je talent, bij nader inzien,
eens niet toereikend bleek te zijn.
Maar daar wilde je heelemaal niet van hoo-
ren. Je antwoordde alleen dat het tooneel
eischte dat men zich er geheel en al aan
wijdde van jongs af aan.
Daarna heb ik zoo goed als gezwegen
Ik was boos op je en levens innig bedroefd.
Je weet nu waarom ik boos was.
En bedroefd was ik, b®ste Volle, niet alleen
omdat je keuze van werkkring alle hoop ver
ijdelde die ik voor je toekomst koesterde,
maar. vooral omdat de loopbaan van een too-
neelspeler mij in alle opzichten zoo moeilijk
en gevaarlijk voorkwam.
Hier had het feit dal ik aan je talent twij
felde niets mee te maken.
Want al verwierf je je ook den naam van
een knap acteur, dan bleef de angst voor de
gevaren en verleiding aan dezen loopbana ver
bonden toch bestaan cn dal woog voor mij het
zwaarst. Wat helpt hel of men nog zulk ccn
groot artiest is als dc mcnsch, de persoonlijk
heid verloren gaat?
Ik hoop innig dat je wat dit aangaat mijn
angst beschamen zult. evenals je reeds mijn
twijfel aan je talent beschaamd hebt, door de
goede berichten, die ons geworden zijn.
Moeder had mij niet behoeven aan te spo
ren om jc hel prijsje te geven dat je nu ver
dient.
Ik zou hel zelf mijn plicht beschouwd heb
ben mijn stilzwijgen te verbreken, nu je in de
oogen van de wereld tenminste, zooveel suc
ces hebt en daardoor jt bejaarde ouders eer
aandoet cn gelukkig maakt.
Overal wordt jc naam met eer genoemd
in dc kranten die jc ons zeer geregeld gezon
den hebt, van dc hoofdstad zoowel als uit de
provincie.
Ik waardeer het vooral dat men je kennis
roemt en je beschaafd optreden.
Hieruit maak ik namelijk op dat je studie
aan de Universiteit niet geheel vergecfsch is
geweest, al weet ik wel dat een grondige ken
nis ook voor een acteur van liet hoogste be
lang is.
Je moet niet donken, mijn jongen, dat je ooit
uil mijn gedachten geweest beut, al zweeg ik
ook.
Evenals moeder heb ik God dagelijks gebe
den om je te leiden en te steunen.
En mijn angst voor je is werkelijk niet ver
minderd nadat de kranten je roem verkondigd
hebben, al deed dat mijn vaderlijk hart ook
veel plezier.
Neen .Volle integendeel! ge».
luk is in de wereld dikwijls een gevaarlijker
metgezel dan ongeluk en verdriet, vooral in
een werkkring, waar mén in 't openbaar op
treedt.
Daarom wil ik de ernstige woorden herha
len, die ik je indertijd deed hooren toen jc die
moeilijke loopbaan gekozen had nu is er
misschien nog meer reden voor.
Door mijn ergernis kleedde ik mijn woorden
toen misschien in een anderen vorm. maar
de gedachte was in ieder geval dezelfde als
die cr nu aan ten grondslag ligt.
Vergeef mij, indien je ook nu, mijn angst
overbodig vindt.
Vergeet niet, dat ik niet alleen je vader ben,
maar ook dc beste vriend, dien je op dc we
reld bezit.
Ik weel dat jc beter voor den strijd des
levens bent toegerust dan vele andere jonge
lieden, en deze overtuiging is mij een groote
rust.
Jc hebt in je kinderjaren een goed thuis ge
had, en wat misschien het belangrijkste is
van alles: een teedcre, godvruchtige moeder.
De Voorzienigheid heeft je daarenboven een
helder verstand gegeven en gelukkig _ook een
gezond en natuurlijk oordcel.
Reeds als kind had je een levendige ver
beeldingskracht; jc opmerkingen over ver
schillende natuurverschijnselen en over men
schen, die je ontmoette, warén dikwijls, zeer
merkwaardig en juist.
Ik hoop dan ook dat je in verschillende
levensomstandigheden hetkaf van het koren
zult kunnen onderscheiden.
Maar, je bent nog zoo jong, en veel wat
je in je positie zien zult, zal je verbazen, om
dat je het nog nooit te voren ontmoet hebt.
Ik weet dat je gevoel gemakkelijk spreekt
d&t ie snel van stemming .wisselt Je gemoed
is zoo zacht en ontvankelijk. Luister daarom
tenminste naar wat ik jc hier op 't hart wil
drukken.
Ontvlueht dc verleiding, die altijd grooter
is voor kinderen van het tooneel dan voor
menschen die een meer olgemccnc, meer bur*
gerlijke positie bcldeedcn.
Wees voor alles waar in al wal jc doet.
Als je succes hebt met je werk wees dart
ootmoedig cn ken er jezelf niet te veel eer
voor loc.
Ileb je teleurstellingen en tegenspoed, bert
je van idee dat men je te snel veroordeelt, t®
hard en zonder de noodige kennis, Verlies dani
den moed niet, maar zOc-k troost daar waar ja
moeder je geleerd-heeft die alleen te vlndea.
En haal die verder uit vernieuwden, inge
spannen arbeid, wat een van dc grootste zeges
ningen des levens is.
Zorg dat je geen afgunst koestert, wan!
dat is een van dc laagste menschelijke gevoe*
lens.
En wacht je voor de ledigheid I
Je arbeid op het tooneel is nog niet vol*
doende om jc den geheclen dag bezig te hou*
den.
Lees dan de klassieke schrijvers, de oud®
zoowel als dc moderne, leg je toe op een
van de groote wereldtalen, onverschillij
welke, misschien zou ik in jouw plaats aafl
Engelsch de voorkeur geven.
En wijd je ernstig aan zang en muziek, wal
je zeer zeker van veel nut zal zijn.
"Wees kieschkeurig in het maken van ken*
nissen en vrienden, op het tooneel zoowel
als elders.
CWordJ vervolgd.)