DE EEMLANDER"
BUITENLAND
biuuiEinnus zï rsr ,z ts
KOLONIËN.
binnenland
FEUILLETON.
IK HEB JE LIEF".
te« Jaargang, No. 98
*cr f 2.00. pv w**k (mil gratis verzekering
1^- ongelekkcn) f 0.14, aftonderlykt nummers
f 005. Wekeltftrtb bt)voef»e! »Dt HolUndsch*
(ondcr ttdsctk van Thértsc Hoven)
,'jptr 3 maanden 50 cent. Wekelljkscb bijvoegsel
WTsrWdwedea pet 3 maanden 52 cent.
AMEBSFOORTSCH DAGBLAD
HOOFDREDACTEUR: M.. D. J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS: VALKHOFF A Co
BUREAUARNHEMSCHE POORTWAL. ho*« oT..e«T.e-c.r.
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 513
Woensdag 14 November 1917
dienstaanbiedingen 1-5 regels f 0J0. groote letter»
naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan
aeer voordeclige bepalingen tot het herhaald adver»
tceren in dit Blad, bij abonnement. Eene circulaire,
bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
Politiek Overzicht
De Poolsche kwestie.
n. (siot).
i De plannen tot oplossing van de Pool-
metve kwestie zijn voorshands weer opge
borgen, omdat gebleken is, dat deze zaak
nog niet voor de oplossing rijp is. Men
heeft het als een groot voordeel van het
nemen eener beslissing op dit oogenblik
voorgesteld, dat daardoor zou worden ver
kregen, dat als de tijd gekomen was om
fde likwidatie van den oorlog ter hand te ne-
L3nen, de tegenpartij met de tusschen de
[centrale mogendheden getroffen regeling
[/van de Poolsche kwestie zoude moeten re-
Stenen als met een voldongen feit.
Het is zeer opmerkelijk, dat juist tegen
dit punt de grootste oppositie is ontstaan.
'Een der gezag hebbende leden van de na-
tkwvaal-liberale partij in Duitschland, die in
den rijksdag in groot aanzien staat als des
kundige op het gebied der buitenlandsche
politiek, baron von Richthofen, heeft zijne
bezwaren tegen dit punt aldus uiteengezet
„De ernstigste bedenking tegen eene
spoedige regeling van de Poolsche en Li-
tausche wenschen, die naar mijne meening
met recht wordt ten berde gebracht, ligt
hierin, dat de oplossing moet gebeuren
thans, midden in den wereldstrijd. Het kan
voor de toekomst zeer schadelijk blijken,
dat men reeds voldongen feiten in t leven
heeft geroepen, welker eventueele afreke
ning bii den algemeenen vrede, die eenmaal
toch zal komen, i velles van nrestige
niet mogelijk zou zi n
„Men moet hierbij niet ai ;:r. van i - t ge
zichtspunt uitgaan, dat zulk een vooruit loo-
pen op de vredesregeling niet oorlog-ver-
ortend zal werken, of dat er toestanden
zouden kunnen ontstaan, die langs den weg
van hes compromis eene andere regeling
van rln kwestiën in het oosten wenschelijtc
infi'; vien moet bovenal in het oog hou-
•>n -iat eigenlijk het voornaamste politieke
jrlogsdoel van de centrale mogendheden
moet zijn het uiteendrijven van de Entente.
Hoe iterker echter deze politiek zich 'egen
Rusland richt, des te moeielijker zal dit doel
te bereiken zijn. en vóór alles moet men bij
de geheele berekening der loekomstige ge
daante, die het Russische rijk zal krijgen,
dat thans nog als een geheet onzekere fac
tor buiten 'aanmerking blijft, voorzichtig
zijn. Niemand is heden in staat te overzien
welke politieke en materieele macht Rusland
bij het sluiten van den vrede en in de daarop
volgende jaren zal vertoonen. Daarvan ech
ter moet zoowel voor Oostenrijk-Hongarije
als voor Duitschland de politiek afhangen,
die tegenover Rusland zal worden ingesla
gen. ïn het kader van deze politiek staat
ook de Poolsche kwestie in haren ruimsten
omvang."
Bij deze waarschuwende stem voegden
zich tal van anderen. Bene scherp afwij
zende kritiek deed zich gelden van de uiter
ste rechterzijde tot de uiterste linkerzijde.
Dit geschiedde in de organen, die in de
voorgenomen personeele unie van Polen
met de Habsburgsóhe kmon en van Li-
tauen en Koerland met de Pruisische kroon
eene schending zagen van de beginselen,
die vervat zijn in de vredesresolutie van den
rijksdag en in de Duitsche antwoordnota
aan den Paus, omdat zij is eene inlijvings-
pólitiek. Maar het geschiedde eveneens in
de andere organen, die op zich zelf geen
bezwaar hebben tegen eene iniijvingspoli-
tiek, maar er tegen opkwamen, dat de' Duit
sche vredesvoorwaarden in het oosten reeds
nu in- territoriaal opzicht vastgelegd zouden
worden, zoodat voor de latere vredesonder
handelingen geen vrijheid van beweging
meer zou overblijven. Rechts en links, die
anders ver uiteenloopen, waren op dit punt
eensgezind.
Niet minder krachtig wos het verzet, dat
tegen de zoogenaamde Habsburgsche oplos
sing zich in Oostenrijk openbaarde. Verde
digers vond die oplossing, die de vereeni-
ging beoogt van Congres-Polen met Galicie
en de uitroeping van keizer Karei tot
koning van Polen, eigenlijk alleen bij de
Polen. Ook bij een deel van de Duitsche
burgerlijke partijen vond zij bijval; bij dezen
vooral hierom, omdat de afscheiding van
Galicie van de Oostenrijksche rijkshelft aan
de Duitschers de meerderheid in den rijks
raad zou verzekeren. Om dezelfde reden
echter verzetten de Slavische partijen zich,
vooral de Czeohen, met alle kracht tegen
het plan. Om bijzondere redenen opponeer
den tegen deze oplossing de Oostenrijksche
Ukrainers, de Ruthenen, zooals zij in Oos
tenrijk heeten, en de sociaal-democraten. De
eersten zagen zich in hun nationaal bestaan
bedreigd omdat zij, voor zoover zij Oost-
Galicie bewonen, bij het koninkrijk Polen
zouden worden ingelijfd. Een van hunne
leiders, het rijksdaglid Konstantin Lewicki,
heeft verklaard, dat de Ruthenen zich bij de
Ukrainische reprrbliek zouden aansluiten, als
men hen in Oostenrijk niet meer wilde.
De so ei aal-democraten kwamen op tegen
eene voorbarige oplossing van de Poolsche
kwestie zonder overleg met Rusland.
Tegen deze oppositie van zoo vele kan
ten is het plan niet bestand gebleken. De
Oostenrijksche minister-president heeft zioh
gehaast in den rijksraad te verzekeren, dat
er nog geene oplossing van de Poolsche
kwestie was en dat het ook niet mogelijk
was te zeggen hoe deze kwestie zou worden
opgelost, „zoolang de met de Duitsah^ re-
geering ingeleide voorbereidende bespre
kingen niet de zaak tot volledige klaarheid
hadden g-ebraoht. Hij voegde er tot gerust
stelling van de gemoederen bii, dat de zaak
niet zonder medewerkingvan de volksverte
genwoordiging zou worden beslist. Daarmee
is de Poolsche kwestie voorshands weer ter
ruste gelegd, en die rust zal wel niet worden
gestoord voordat de tijd rijp geworden is om
de oplossing ter hand te nemen.
De oorlog,
In Italië blijft de strijd in het gebergte
voor 't oogenblik het meest de aandacht vra
gen. Van Zuid-Tirol uit dringen de verbon
den legers in het stroomgebied av8n de Bo-
van Piove. De strijd aan de Beneden Pi ave
was ditmaal van minder belang.
Londen, 15 Nov. (R.) Het lagerhuis
heeft in tweede lezing een wetsontwerp aan
genomen, dat strekt tot inrichting- van eene
strijdmacht voor den luchtoorlog op denzelf
den voet als het leger en de vloot met een
minister aan het hoofd.
Londen, 13 Nov. (R.) In het Lager
huis vroeg Asquith of Lloyd George morgen
de zitting zou bijwonen, ten einde te kunnen
mededeelen wanneer hij een verklaring zou
kunnen afleggen betreffende de zeer ern
stige zaken, die hij in zijn rede te Parijs
heeft aangeroerd. (Toejuichingen.)
Bonar Law antwoordde: Lloyd George is
juist teruggekeerd, en ik ben er zeker van,
dat hij onmiddellijk de vraag van Asquith
zal beantwoorden. Bonar Law voegde hier
aan toe, dat hij vermoedde, dat Asquith
morgen geen discussie wenschte.
Asquith antwoordde: Indien Lloyd George
morgen een verklaring kan afleggen, dan'is
dit des te teter. (Toejuichingen). Ik wensch
hem te vragen, wanneer hij een verkla
ring zal afleggen, en wanneer hij dat doet,
zal het Hi^is vermoedelijk hierover in dis
cussie wenschen te treden. Toejuichingen.)
N e w-York, 13 Nov. (R.) De Aeroclub
of America heeft een besluit genomen,
waarbij het congres wordt verzocht een mil
liard dollars beschikbaar te stellen voor het
bouwen van groote oorlogsviiegtuigen zoo
als de Duitschers van hunne binnenste liniën
uitzenden, boven en behalve het milliard,
dat voor de uitvoering van het algemeene
lufchtvlootprogramme noodig zal zijn.
De Fransche Kamer heeft, nadat minister
president Painlevé verslag had gedaan van
de uitkomst der door de hoofden van de
Fransche en Engelsche regeeringen vol
brachte reis naar Italië, aan de regeering
een votum van vertrouwen gebracht met
250 tegen 1Q2 stemmen.
Londen, 12 Nov. (R.) In het Lager
huis deelde Bonar Law mede, dat, ten einde
een beter verband in de militaire actie te
verkrijgen, een oorlogsraad is ingesteld, die
is samengesteld uit de president-ministers
en een lid van elke regeering van Frankrijk,
Italië en Engeland.
De raad zal minstens éénmaal per maand
te Versailles bijeenkomen en vooi\s nog op
andere plaatsen, als dit noodig mocht blij
ken. De toetreding van andere groote staten
der geallieerden is nog in beraad. Elk land
benoemt een permanenten, militairen verte
genwoordiger als adviseur van den oorlogs
raad. Dezen zullen onafhankelijk zijn van
hunne respectieve generale staven. Zij" zul
len niet met uitvoerend gezag bekleed zijn,
maar den oorlogsraad van advies dienen om
trent de strategische samenwerking der ge
allieerden.
De generale staf en de bevelhebbers der
legers van elk land, die belast zijn met de
leiding der militaire operatiën, zullen verant
woordelijk blijven tegenover hun regeering.
De militaire vertegenwoordigers en hun staf
zullen permanent te Versailles zitting hou
den.
De vertegenwoordigervan Engeland zal
zijn Sir Henry Wilson, die v an Frankrijk ge
neraal Foch. D'e vertegenwoordiger van Italië
is nog niet bekend.
In antwoord op een tot hem gerichte vraag
sprak Bonar Law de hoop uit, dat ook de
Vereenigde Staten tot den raad zouden toe
treden.
Er was nog geen maritieme raad gevormd.
Spreker zei met nadruk, dat aan het gezag
van Robertson, als hoofd van den generolen
staf des rijks, geeii afbreuk zal worden ee-
daan door de benoeming van sir Henry Wil
son.
Bij Tsarkojo Selo, -..iis onder den rook van
Petersburg, hebben de troepen van Kerenski
en van Kornilow, met wien hij zich schijnt te
hebben verzoend, een strijd geleverd aan
het leger van de Sovjet. In dezen strijd zijn
de aan de regeering trouw gebleven troepen
verslagen.
Londen, 1 3 N o v. (R.). De Russische
ambassade te Londen verklaart, dat de leden
der ambassade en de Russische officieele
persoonlijkheden te Londen de bende Ver
raders, die tijdelijk de overhand hebben te
Petersburg, niet kunnen erkennen.
Sofia, 13 Nov. (Buig. ag.) De Mir, het
orgaan van de nationale partij, verklaart in
een heftig artikel, dat het bezit van de Do
broedsja tot aan den Donaumond eene ge
biedende noodzakelijkheid is voor de toe
komst van het vereenigde Bulgarije. Daarin
zijn de regeering en de natie volkomen
eensgezind zonder zich in verwarring te la
ten brengn door de verklaringen van de
Russische illusionisten of door de willekeu
rige beslissingen van het Hollandsch-Skan-
dinavisch comité, dat niets af weet van het
Bulgaarsche volk.
Lo n d e n, 13 Nov. (R.) De Kölnisthe
Volkszeitung heeft onlangs gemeld, dat ver
scheidene malen gedurende den oorlog
Fransche en Engelsche staatslieden Oosten
rijk belangrijke vergoedingen hebben aan
geboden, indien het een afzonderlijken vrede
zou sluiten.
Wij zijn officieel gemachtigd de mede-
deeling categorisch tegen te spreken, dat
gedurende den oorlog een Engelsche staats
man ooit met Oostenrijk over dit onder
werp heeft onderhandeld
G e nè v e, 12 Nov. (W. B.) Het Journal
de Genève bericht, dat de conferentie te
Bern wegens de weigering van de Fransche
regeering om passen te verleenen verdaagd
is tot einde December onder splitsing in een
conferentie te Genève van vertegenwoordi
gers der Entente- en der neutrale Ionden en
eene conferentie te Bern van vertegenwooiv
digers der Entente- en neutrale landen. Men
hoopt door deze splitsing te bereiken, dat
het verzet tegen de conferentie zal worden
prijsgegeven.
Londen, 13 Nov. (R.) De Iegerraad
maakt bekend, dat na 17 December nff&r
eenig neutraal land in Europa niets meer
als monsterzending of (behalve wonneer het
aan een krijgsgevangene is geadresseerd)
per pakketpost mag worden verzonden, ten
zij men tevoren toestemming van den chef
van den censuur op de posterijen heeft ge
kregen.
Washington, 12 Nov. (R.) De ge
zant van China heeft aan het stnatsdeparte-
ment een formeel protest overhandig tegen
de tussdhen de Vereenigde Staten en Japan
gesloten overeenkomst betreffende China.
Ofschoon de nota niet is gepubliceerd, wordt
gezegd, dat China zich verzet tegen het slui
ten van iedere overeenkomst, die van de
wenschen van de bevolking van China geen
melding maakt.
Een soortgelijk'protest is ook ingediend
bij de Japansche regeering te Tokio.
OosMndl»
l>e flihieezen in ïndié,
Men seint aan de N. R. Ct„ dat op een
te Semarang door de voornaamste Chinee-
sche vereenigingen op Java belegde bijeen
komst is besloten niet deel te nemen aan de
verkiezingen voor den Volksraad, omdat ge
vreesd werd, dat, als zij er wel aan deelne
men, dit de verplichting zóu medebren^n
voor militairen dienst ën de mogelijkheid,
dat zij in geval van oorlog tegen Chineesche
onderdanen zouden moeten vechten. Daaren
boven wenschen zii onderdanen van China te
blijven.
Staten-Generaal
TWEEDE KAMER.
Verlioogiug buitengewoon
oorlog.Hcre<liet.
Bij de Tweede Kamer is een suppletoire oor-
logsbegrooting T9T7 ingediend, in hoofdzaak
strekkende tot verhooging van het buitenge
woon oorlogskrcdiet voor 1917 met 160 mil-
lioen, waarvan voor luchtvaart-organisatie
f 2,770,000, motordienst 3,800,000, artille-
riematerieel 29 milliocn, genie twee posten van
respect, 9,250,000 en 9,323,000. De beide
laatste posten strekken ter verbetering onzer
stellingen in den geest als op de oorlogsfronten,
waar de oorlogvoering reeds gdtuimen tijd den
vorm vun den positieoorlog heeft aangenomen
en waar geheele zönes van belangrijke diepte ter
verdediging voorbereid cn in meerdere of min
dere mate afgewerkt zijn.
Blijkens de toelichting van den minister van
Oorlog kunnen de uit het buitengewoon krediet
te bestrijden uitgaven in twee groepen worden
verdeeld; tot cn- eerste groep belmoren de zoo
danige, die strekken tot instandhouding van het
gemobiliseerde leger of wel rechtstreeks cn on
vermijdelijk uit den toestand van mobilisatie
voortvloeien, terwijl de tweede al die uitgaven
omvat, waardoor de uitrusting cn de gevechts
kracht van den op oorlogsvoet gebrochte strijd
macht wordt verhoogd.
Voor zooveel de uitgoven der eerste groep
tol een hoogcr bedrag moesten worden uitge
trokken dan bij de eerste krcdictaanvrugc voor
1917, is de stijging nagenoeg uitsluitend te ver-
klaren uit de gegeven omstandigheden.
Tot de tweede groep van uitgaven, die uit
het buitengewoon krediet moeten worden be
streden, bchooren die voor de lucht vaaraidce-
Hng, den motordienst, het materieel der artil
lerie en den dienst der genie, terwijl ook do uit
gaven voor den geneeskundigen dienst voor ecu
deel onder deze groep zijn te brengen.
Bij de toelichting van den post voor de lucht-
vaortorganisatie wordt er aan herinnerd dat in
de memorie van antwoord Van het hoofdstuk
Oorlog reeds werd medegedeeld dat om tot ccn«
organisatie vun de nieuwste eischen te gerokciv*
een bedrag van 8 a 9 milliocn zal noodig
zijn.
Waren wij in normale omstandigheden, dim
zou een bepaald pion van aanschaffing cn van
verdeeling van kosten over ecnige juren voor
gelegd kunnen worden. De eigenaardige moei
lijkheden, welke ondcr de tegenwoordige om
standigheden bij do aanschaffing worden on
dervonden, dwingen echter tot het afzien vnn
zulk een plan en tot het gebruik maken von de
gelegenheden, die zich voordoen. Dauiom wordt
slechts een zoodanig bedrog uitgetrokken, dat
daaruit materieel, waarvan de aflevering in der»
loop van dit jaar reeds is 'geschied, of met
eenige waarschijnlijkheid nog is te verwachten,
zal kunnen worden betaald.
Omtrent den stand van zaken wordt o. a. het
volgende medegedeeld:
De N. V. Nederlandsche Auto- en Vlicgtuï-
genfubriek Trompenburg is bereid cn in staat
bevonden zich voor de vervaardiging van vlieg
tuigen op zoodanige school in te richten, dat zij
belangrijke opdrachten voor de departementen
van Koloniën, Marine en Oorlog heeft kunnen
aanvaarden.
Met de reeds afgeleverde vliegtuigen zal
Trompenburg nog in het jaar 1917 voor het
departemen von Oorlog in totaal 27 vliogtui-
gen kunnen afleveren, echter zonder de moto
ren; deze laatste zijn of worden met dc noo-
digc reserve-motoren door het buitenland ge
leverd. Intusschcn is de fabriek ook met den
aanmaak van motoren begonnen. Bin
nen enkele maanden zal vermoedelijk de vervuur
diging von een goeden vliegtuigmotor zoodanig
gevorderd zijn, dat met de uflevering begonnen
kon worden.
Uiteroiftd kan de nog jonge vliegtuigindustrie
thar.s nog niet voldoen aan de hoogc eis« hen
van snelle productie, die door de omstandighe
den gesteld moeten worden cn die nog zeer veel
hoogcr zullen worden, wanneer van onzen vlieg-
dienst oovlogsprestatics zullen worden verlangd.
Daarom, en omdat voorloopig het buitenland
ons technisch nog de baas is, zijn en worden
gelijktijdig bestellingen in het buitenland ge
plaatst en worden muatregelen genomen om
van de ervaring von bekende buitenlandsche tne
brie:.en zooveel mogelijk profijt te trekken.
Ondanks de vele moeilijkheden om uitvoerver
gunningen te verkrijgen en het vervoer te be
werkstellingen, zal in 1917 het luchtvaartmate-
rieel in beheer bij het departement van Oorlog
door aankoop in het buitenlund uitgebreid wor
den met 30 vliegtuigen met motoren, reserve
motoren, enz.
Hieronder zijn niet gerekend een aantal over*
genomen geïnterneerde vliegtuigen, welke door
hun groote verscheidenheid en het gemis vaa
een voldoend aantal rcserve-deelen voorname
lijk wuurde hebben als leermatericel.
Bij het aangevraagde crediet voor den
motordienst wordt o. a. aangetroffen: een
post van 515,000 voor aanschaffing van 50
vrachtauto's; 170.000 voor de kosten van het
vrijwillig automobielcorps, 192,000 voor d«
aonschatling von 130 motorrijwielen cn 40 zij—
spanwagens, 1,500,000 voor banden, waarvan
1,000,000 bestemd is voor vorming van oor-
logsvoorraad, 300,000 voor aanschaffing va»
benzine, carbid, oliën, vetten enz.
Vrees liefde kunnen niet samengaan.
35
Naar het Deensch
van
ELITH REUMERT
door
D. Logeman—Van der Willigen.
Hij dacht vooral eens lang na toen hij den
naam van een schrijfster las, een zekere Bcr-
tinc Jochumsen.
Hij had haar naam nooit gezien noch ge
hoord. al meende hij vrijwel op de hoogte te
zijn \an de moderne Deenschc literatuur.
Juffrouw Jochumsen had de betrekkelijk
enorme som van vijfhonderd kronen gekregen.
En hij vond, met eenig recht, dat zij heel
goed honderd kronen aan hem had kunnen
afstaan, dan hadden zij tenminste evenveel
gehad.
Maar zijn ontstemming duurde niet lang en
weldra wenschte hij Bertine Jochumsen al het
mogelijke goeds toe.
Nu had hij het geld in zijn zak. De reiskoorts
fcloeide hein In de aderen, hij snakte er ge
woon naar om weg te komen.
-Misschien zat de groote Eros wel ergens in
Duitschland op hem te wachten om hem de
•**üijke woorden; „Ik heb je lief,': te
•eere» zejlgea.
De sneltrein naar Gedser een van de wei
nige waarop Denemarken zich beroemen kan
voerde hem als op vleugelen mee en 't was
werkelijk of zijn lichaam zoo licht als een
vogeltje was zoo schommelden de stalen vee-
ren van de zachte kussens hem door de groote
snelheid van de vaart heen en weer.
In een aanval van lichtzinnigen overmoed
had hij namelijk op het laatste oogenblik be
slist om tweede klasse te reizen.
Het lichamelijk gevoel van „vogelen-licht-
bmd deelde zich ook mee aan zijn ziel
Hij had zich nog nooit zoo vrij en opge
lucht gevoeld.
Het .was of al zijn zintuigen opeens ver
scherpt waren, alsof hij plotseling meer ont
vankelijk was voor wat hij zag en hoorde.
Zoo gevoelde men zich dus als men zich ont
rukte aan het leven, dat men dagelijks leidde
in de eende^om!
Hij voelde zich zoo innig gelukkig, dat hij
moeite had om zijn vreugde niet luid uit te
galmen.
Hij moest zich uiten en juichen, en daar
luid zingen nu eenmaal niet aanging, greep
hij naar "t papier en kwam toen tot de ont
dekking dat hij een tot nu toe verborgen talent
bezat om zijn indrukken schriftelijk weer te
geven.
Het aanteekenboekje dat hij zich had aan
geschaft om zijn uitgaven te noteeren werd
voor een poëtischer doel gebruikt.
4 Juni. Door Se el and.
Een damp van zwarten schoorsteenrook
tegen den blauwen hemel toont in de verte
nog aan waar de geliefde moederstad ligt
Ik hen hlij de stad vaarwel te zeggen en
vermoedelijk zal zij mij ook wel niet missen.
En toch voel ik dat sterke banden mij aan
haar binden.
Ik weet immers dat daar mijn geheele toe
komst verborgen ligt met al haar hoop en ge
luk, haar teleurslellingea en verdriet
Een groote stad is als een knorrend roof
dier, waarvan men nooit zeker is
En een tooneclspeler is er bet wecrlooze
offer van als het zijn geweldigen klauw opheft.
In het diepst van mijn hart heb ik die stad
lief, terwijl ik ei' tegelijkertijd een soort angst
voor heb angst voor haar grillen en afwis
selende stemmingen.
Ik hoop dat ik haar eenmaal tol eer kan
strekken. Dan krijg ik misschien tot bclooning
eer. reissubsidic van vijfhonderd kronen even
als Bertine Jochumsen, de gelukkige!
Waar zou zij heen reizen voor haar geld?
Misschien zit zij wel in denzelfdén trein.
Misschien is zij de groote Eros
foei. foei, hoe durf ik 't zeggen.
Zij is «natuurlijk een oude blauwkous cn ik
zou nooit verliefd kunnen worden op een
meisje met inktvingers.
Natuurlijk reist zij met al haar vijfhonderd
kronen derde klasse.
Hoe rijker hoe zuiniger.
Ik weet niet wat me bezielde toen een boozc
macht me voor het loketje zeggen liet ..twee
de" in plaats van „derde klasse."
Toch zal ik even zuinig moeten zijn als
Bertine Jochumsen, want ik ga niet naar huis
voor den allerlaatsten dag van de vacantie, al
moet ik ook door geldgebrek onder den open
hemel slapen in de bosschen-in (je buurt van
den Wartburg.
Maar één enkele weelde moet ik mezelf toch
veroorloven.
Ik moet één enkel keertje eens belachelijk
fijn dineeren in een van de beste hotels van
Berlijn. Een diner met Rijnzalm en kreeft waar
ik Bourgogne bij drink cn Asmannshüuser.
Dan eet ik de rest van de vacantie wortelen
cn bessen in het Thüringerwoud evenals
Nebukadnezar.
Nu gaan we een dicht bosch door. Dat doet
me denken aan mijn voetreisjes door Noord-
Seeland en door de heerlijke heukenbosschcn
van Sorö. „Sorö"! Hoe lief heb ik je naam!
Waarom? Ja, dat weet ik zelf niet
Misschien glijden de liederen van ïngemann
mijn geest voorbij, misschien zingen die door
mijn aderen en maken die mijn Hart week.
Laat men maar superieur het hoofd chud-
den óver ïngemann en zijn lange, grijze lok
ken!
Als hij nu leefde zou hij den Decnschen
spotlust niet ontloopen vóór hij zijn haar had
laten knippen. Maar dat zou hem niet ge
schaad hebben. Zijrï genie zat niet in zijn lak
ken zooals de kracht in die van Simson.
Zouden de meeste menschen nu, ai is hun
haar ook nog zoo netjes geknipt, toch niet ge
roerd worden door zijn liederen?
Waarom schamen de meeste menschen zich
om hel beetje gevoel dat zij hebben te vertoo
nen? Het leven zou een dubbele waarde krij
gen, als we het goede in ons wat meer ver
toonden.
Ik zag verleden een jongen van een jaar of
achttien, negentien op de boot naar Amerika
afscheid nemen van zijn oude moeder, een
arme vrouw met een gezicht waa'fop lijden cn
verdriet de stempels hadden achtergelaten.
Zij keek hem aan, zooals slechts een moeder
haar kind lean aankijken. Zij sprak hem zoo
zacht toe, terwijl dc tranen haar in de oogen
stonden. Zij wilde niet huilen om hem niet
boos te maken.
„Houd je goed, Valdeniar. Doe goed je best.
Vergeet niet wat je me beloofd hebt. Bid Gud
en laai ik niets dan goed van jc hooreu."
Toen kon zij zich niet meer goed houdert*
De tranen gleden over haar wangen en zii
veegde ze met haar versleten rok af.
Maar hij hield zich groot.
„Ja ja natuurlijkhoud nu maar
'opik ben er vroeger ook wel gekomen.*4
En zij streelde zijn hand en liet onbewust
haar vingers over zijn arm cn schouder glij*
den.
Maar hij deed alsof hij i niet bemerkte cn
keek "ii verschil lig om zich heen.
Waarom viel je jc moeder niet om deil
hals, lummel, cn gaf je haar geen kus tot af
scheid?
Jc weet immers niet of jc haar wel ooH
terug ziet cn zij is toch de ccnige in dc wc*
rcld die van je houdt
Waarom fluisterde je haar niet een pant
Iccdcic woordjes in hel oor? Dat zou liaal
hart :oo goed gedaan hebben.
„Ga nu maar weg, moeder. liet kan nog lan|
duren eer de boot het anker ligL"
En toen strompelde zij weg, eenzaam cl
verlaten, hoewel zij veel liever gebleven wad
lot dc boot geheel uit 't oog verdween.
Maar toen zij weg was, verborg dc jm*
gen zich bij den schoorsteen, waar ik allccfl
hem zien kon.
Daar stond hij als ccn kind te snikken.
Want hij hield wel van zijn moeder. Maas
't was zijn eer te na zijn eer. die stommo
ling! dat iemand 7.ien zou dat hij gcvo«|
had
(Wordt vervolgd^
