STADSNIEUWS
UIT DEN OMTREK
JOH. BOTTINGA
j-isschenover boord geslagen en ven.
ftronlcen.
Verdronken. Onder Rijswijk is
Dinsdagavond mej. M. Snijders, uit Vlaardin-
fen Ambacht, in de Haagse he Trekvaart-ge
freakt en verdronken.
Logger vergaan. Van de En-
gelsche admiraliteit is thans bericht ontvan-
jgen, dat de motorlogger Elisabeth IJ M 253,
Van de maatschappij De Spurn IV te Umui-
flen, die 19 October naar de visscherij ver
trok, niet naar een Engelsche haven is op
gebracht. zoodat thans met zekerheid kan
V-orden aangenomen, dat de logger is ver
gaan, vermoedelijk- bij den jongsten storm.
School- en Kerknieuws
Tcckcnöuderwijs aan gymnasia.
De Minister van Binnenlondsche Zaken heeft zich
{bereid verklaard voor het onderwijs in het tee-
kenun aan de gesubsidieerde openbare gymna
sia van 1 Januari- 1918 at 50 der enkosten te
vergoeden. Voortaan moeten ook de benoemin
gen van leeraren in dit vak bij gymnasia, welke
door het Rijk worden gesubsidieerd, aan de
(goedkeuring van den Minister worden onder
worpen
Kerf. Here. Kerf:.
.lauseuouien naar Velsen (2 pred. plaats,
Velaeroord), J. C. Helders te Vorden. Naar
Harderwijk, P. van der Sluya, bulppred. te Nu-
mnnsdorp.
Redankt voor Goudevak, P. Kuylman te
Lunteren.
GerefKerken.
Beroepen te Baarland? M. M. Hortus*to
Oud-Loosdrucht. Te "Den Ham (Qr.), H. van
der Zandon ie Harmeien.
Bedankt voor Beetgum P. Ch. van der
Vliet to Oosterend.
De gemeenteraad van Utrecht verga
derde gisteren onder voorzitterschap van
den burgemeester mr. J. P. Pockema An-
dreae.
Goedgekeurd werd een voordracht om aan
B. en W. een crediet te verleenen van
'f 19.000 teneinde in een 14-tal openbare
gebouwen waaronder 9 lagere scholen, de
gasverlichting door electrische te vervan
gen.
Hierna werden de algemeene beschou
wingen over de gemeente begrooting 1918,
sluitende in ontvangst en uitgaaf op een
bedrag van 14.366.004.59)4 geopend.
De heeren Van Bolhuis, d'Aulnis de Bour-
rouill, Serton, De Waal Malefijt, Boers,
JBwane en Van Leeuwen kwamen in hun be
toog tot de conclusie dat het met de behan
deling der gemeentefinanciën in Utrecht de
verkeerde richting uitgaat.
De heer d'Auhiïs betoogde dat het beleid
▼en B. en W. loopt in de richting der soci
aal-democratische economie, welke econo
mische inzichten van B. en W. hij betreurt.
De heer Serton wraakte den nieuwen in
fiet Utrechtsche gemeentebestuur heer-
schenden geest die zegthoe meer het
kost, hoe voortvarender je bent, hoe zuini
ger men poogt te zijn, hoe conservatiever je
jvordt aangezien.
Verscheidene leden verzetten zich tegen
liet voorstel van B. en W. tot benoeming van
«een zesden wethouder, terwijl ook van ver
schillende zijden bezwaren werden geuit te
gen het al maar opjagen der salarissen van
gemeente-ambtenaren en -beambten.
Zoo wees de heer Swane erop, dat de be
lasting, die men het volgend par te Utrecht
wil gaan heffen, alleen reeds voor de ge
meente bij een inkomen van 3000 240
per jaar zal bedragen. In verband daarmede
verzette hij zich pertinent tegen elke sala-
risverhoogïng der gemeente-a m b t e n a-
ren, speciaal de hooger bezoldigden. Deze
behooren z.i. onder denzelfden druk te staan
als gelijk gesitueerden bij de burgerij.
Ook de heer Van Leeuwen betoogde", dat
men te Utrecht aan den grens is gekomen
van den druk, welke op de burgerij kan wor
den gelegd. Uit een circulaire van minister
Treub concludeerde hij, dat Utrecht In aan
merking zal komen voor eene zeer ruime
uitkeering van het rijk en dat ze de nog te
maken crisiskosten uit eene leenmg zal mo
ffen bestrijden.
De heer Van Hassel diende ten slótte de
volgende motie in
De Raad, overwegende dat de rooge gas-
prijzen vooral voor het niet welgestelde deel
der bevolking, dat gas voor kookdoeleinden
en dus ter vervanging van zwarte brandstof
j pleegt te gebruiken, een groot bezwaar
I vormen,
overwegende dat tegemoetkoming van
Rijkswege, zoo, dat gas als een distributie-
artikel worde beschouwd, waarvoor al-
j thans voor kookdoeleinden een zeker
maximum in prijs niet mag worden te boven
gegaan, zeer gewenscht moet worden ge
acht, noodigt B. en W. uit, een adres uit
gaande van den Raad te ontwerpen, waarin
pp het vorenstaande bij de landsregeering
{wordt aangedrongen.
s Avonds werd de vergadering voortge
zet. De heer Van Leeuwen vervolgde zijn
1 s middags afgebroken rede.
Waar de oorlog zoo lang duurt, zegt
Spreker: richt alle regelingen in ter voor
ziening in den noodtoestand in voor een
lengen termijn. Vervolgens wijst hij er op,
tiat de gemeente ook inzake het voedings-
vraagttuk, een rol heeft te spelen. Dit heeft
niets te maken met socialisme of sociaal-de
mocratie, al heeft spreker natuurlijk ten op
zichte van de rol der gemeente inzake het
voedingsvraagstuk een eigen meening. Voe
dingsmiddelen moeten op gemakkelijke en
Coedkoope wijze voorde bevolking beschik
baar worden gestel^/ UtTecht moet daarom
trachten, sfjn voedingswaren van dichtbij
te betrekken. Hierdoor worden o.a. veel ver
voerkosten bespaard. Een goede voedsel-
politiek, zegt tpr., is voor de gemeente
fcoodzaak, yooral nu het zich laat aanzien.
dat de oorlog nog lang zal duren. Het ar
beidsvraagstuk verdient eveneens de volle
aandacht?
Spr. acht het gewenscht, dat de gemeente
gaat voorbereiden wat er 4e doen staat als
de crisisomstandigheden ophouden en de
lichtingen naar huis worden gezonden. Ten
slotte besprak hij het voorstel tot benoe
ming van een zesden wethouder. Ziet men in
het plan om een van sprekers fractie als
wethouder te krijgen een erkenning van
haar invloed, dan wil spreker die erkenning
aanvaarden. Hij beschouwt dat als een hulde
aan den arbeid en de krachT van zijn partij.
Mocht het oogenblik eens komen, dat spr.
j door den raad tot wethouder werd benoemd,
dan zal het aan hem staan te overwegen, of
de functies van wethouder en Kamerlid ver-
eenigbaar zijn.
De heer Van Lier merkt op, dat ook z.i.
de getroffen crisismaatregelen niet als so
cialistische maatregelen zijn te beschouwen.
De heer Schaap verklaarde met de voor
dracht van B. en W. inzake benoeming van
een zesden wethouder te kunnen meegaan.
Reclame
Schoeisel na&r Maat
Rijlaarzen en
Rij kappen
Reparatie-In richting
Telefoon 59
l.lindestraat 28 - Amersfoort
Afd. Sport-A rf «kelen
Garantie-Sokken
Réispantoffels
Platvoetzole», enz.
Hoog Militair Gerechtshof.
Poging tot omkooping van een Nederlandsch
Officier door een geïnterneerd Engelsch
Hoofd-Officier.
Voor het Hoog Militair Gerechtshof werden
gister de pleidooien gehouden in zake de straf
vervolging, ingesteld door den Advocaot-Fiskaal
voor de Zee- en Landmacht, in eerste en cenig-
ste instantie tegen K. H. M., oud 31 jaren, ge
boren te Londen, Lieutenant-Commander Royal
Navy, gelijkgesteld aan den rang van Majoor,
thans geïnterneerd in de Legerplaats bij Zeist,
ter zake van het als op openbaar gezag go
interneerd te Legerplaats bij Zeist, op 29 Juni
I9T7, in die Legerplaats aan J. M. Ente van Gils,
Reserve-Kapitein der Lnndweer-Infanterie, als
Hoofdofficier van Politne belast met den inwen-
digen dienst in de barak der geïnterneerde of
ficieren, een belofte, aanbod van vijf duizend
gulden doen, met het oogmerk om dezen
te bewegen in zijne bediening, in strijd met zijn
plicht, het noodige te doen en na te laten, op
dat hij, beklaagde, met een vriend, zouden kun
nen ontsnappen en zich bevrijden.
Van beklaagdes verhoor voor het Hof gaven
wij destijds verslagmen zal zich herinneren
dat beklaagde daarbij heeft geweigerd op de
vragen die betreffende zijne zaak tot hem wer
den gericht en voor zoover zij de kwestie schul
dig of onschuldig betroffen, te antwoorden en
de beantwoording dier vragen wilde overlaten
aan zijn Raadsman Mr. H. Th. Gerlings, bij de
pleidooien.
Dp Advocaat-Fiskaal voor de Zee- en Land
macht, Jhr. Mr. ,C. A. J. van Sasse van Ysselt
verkreeg het eerst het woord tot het nemen
van zijn requisitoir. Z.H.E.Gestr. noemde de fei
ten door den beklaagde gepleegd van ernstigen
aard In het Wetboek van Strafrecht zijn zij in
hot Hoofdstuk „Misdrijven tegen het openbaar
gezag" ondergebracht. De bijzondere omstan
digheden echter waaronder beklaagde verkeert
hebben pleiter aanleiding gegeven geen vrij
heidstraf, doch slechts geldboete te eischen. Deze
moet dan echter niet gering zijn, danr beklaagde
door het in uitzicht stellen van geldelijk voor
deel getracht heeft een ambtenaar over te halen
zijn plicht te verzakengeconcludeerd werd ver
volgens tot schuldig verklaring van beklaagde
aan„Aan een ambtenaar een belofte doen met
het oogmerk om hem te bewegen in zijne be
diening, in strijd met zijn plicht, iets te doen en
na to laten" en veroordeeling deswege tot drie
honderd gulden boete, subsidiair t v; e e
maanden hechtenis.
Mr. Gerlings begon zijn pleidooi met eenige
©ogenblikken de aandacht te vragen voor de
positie waarin deze Engelsche Hoofd-Officier
zich tegenover onze Regeering bevindt. Op 10
October 1914 op ons gebied gekomen, is be
klaagde geïnterneerd. Door Majoor M. wordt
geen eerewoord gegeven van niet te zullen
ontvluchten en nu wordt hij opgesloten in de
Legerplaats te Zeist. PI. had het genoegen de
barak der geïnterneerde officieren eenige molen
te zien. Twee dubbele ijzerdraadafsluitingen zijn
om de barak aangebracht en daar tusschen is
prikkeldraad gelégd, terwijl gewapende soldaten
rondom toezicht houden. De kamer is voorzien
van openslaande ramen, doch door ijzeren sta
ven afgesloten. In die kooi zitten de geïnterneer
de officieren. Zouden zij eene poging tot ont
vluchting illen doen, de schildwacht zal dit
hebben i beletten, desnoods door te schieten.
Do Nederlondsche Regeering kan niet anders
doen en is verplicht deze officieren, die hun
eerewoqrd om niet te ontvluchten niet hebben
gegeven, op de meest strenge manier te bewa
ken. Maar nu vraagt PI. zich in te denken de ver
houding die aldus is geschapen, d ze is de ver
houding van den bewaker tot zijn gevangene.
En uit deze verhouding vloeit het recht van den
bewaakte voort om te trachten te ontsnappen.
Ja soms kan dit zijn plicht tegenover zijn eigen
vaderland. Het doel heiligt de middelen niet,
maar bij de vraag of een bepaald middel toe
laatbaar is, hebben wij dit te beoordeelen in
verband met het milieu waarin wij verkeer en.
De hooge ethische eischen die de enkeling zich
zelf stellen mag en moet, kunnen niet gesteld
worden aan oorlogvoerenden, noch aan hen die
in verband met een oorlog zijn geïnterneerd.
Wanneer het mijn plicht als enkeling is om met
open vizier ten strijde te gaan en den vijand, dien
ik moet bestoken tijdig te waarschuwen, opdat
hij voor den strijd gereed zal wezen, wanneer
misleiding is af te keuren, dan zal men uit mi
litair oogpunt beschouwd den oificier die van
te voren den vijand bericht stuurt op welk punt
de aönval zal geschieden, als ongeschikt moeten
verwijderen of wellicht hem wegens verraad doen
terecht staan.
In dit licht dienen wij, zegt PL, ook de vraag
te bespreken, welke middelen een geïnterneerd
officier mag aanwenden tot ontsnapping en dan
komt het PL voor dat het middel van omkoo-
ping geoorloofd is te achten. PI. zou zelfs zoo
ver willen gaan met te beweren dat hij ieder
mag trachten om te koopen, want dat de Ne
derlondsche Staat er maar voor moet zorgen
dut zij voor hare dienaren, die met de bewaking
zijn belast kon instaan, maar zeker is eene om
kooping van - en mede-offirier als een geoor
loofd middel -t- neschouwen en PI. twijfelt er ook
niet-a^n c r. eene poging tot omkooping
van een olficièr succes had; de desbetreffende
R«geermg zou den aldus ontsnapten officier als
man van eer weer ontvangen.
D: neemt niet weg, dat ons Strafwetboek in
artikel 177 niet tivoe jaar gevangenisstraf of
f 3 boete bedreigt dengenc die aan een amb
tenaar eene belofte doet met het oogmerg om
hem te bewegen in zijne bediening in strijd
met zijn plicht iets te doen of na te laten. Al
zal voor een geïnterneerd officier (en
ik druk op deze lootste woorden) dc omkoo
ping van een officier moreel geoorloofd zijn te
achten, zoo zal een dergelijk feit, mits behoor
lijk bewezen, gestraft kunnen worden.
Bek., die tegenover onze manier van rechts
pleging vreemd staat, wenscht zich tegen de
beschuldiging niet te verdedigen, hij wenscht
over die beschuldiging geheel het zwijgen te be
daren. Eerst weigert hij zelfs het relaas van
zijne verhooren te teekenen, voor het Hof, onder
invloed van Pi's mededeeling, dat de rechter hef
er niet op aan mag leggen om iemand te van
gen en dat het Hof nooit daden buiten hunne
bedoeling of tegen de bedoeling in, uitlegt, maakt
hij eendge opmerkingen, vermijdende de be
schuldiging en tekent hij het verbaoL Wordt hem
gevraagd over" de beschuldiging, hij weigert te
antwoorden en zegt verdér alles over te loten
aan zijn advocaat. De heer President van dit
College stond overleg met den Re.adsroon toe
tijder de zitting (een in ons land ongebruike
lijk ietsj omdat we hier met een Engelschman
te doen hadden en zoo zal deze beklaagde, ti
meer nu hij Engelschman is, de vrijheid hebben
in d<{ proces als zijn standpunt te kiezen, dut
hij gëencrlei inlichting geeft over de vraag of
inderdaad de beschuldiging juist is, zoodot met
het vormen vafi bcwiis geenerlei bewijs kan en
ma„' -worden geput uit de woorden dèor be
klaagde gesproker. Het is en blijve voor den
rechter een geheim, waarom beklungde zich niet
verantwoorden wil, óf dat is omdat hi; schuldig
is, omdat hij geen vertrouwen heeften beng
is voor misvers*toun óf "omdat hij fier zich stelt
op h«- standpunt dat bij eene goede rechtspraak
niet de beklaagde mag worden gebruikt om
het bewijs tegen zich zelf te verschaffen en hij
daarom, ook onschuldig zijnd'-, principieel be-
zwoar heeft iets te zeggen. Het is en blijve voor
den rechter een geheim, waarom dc advocaat van
beklaagde omtrent de al of niet juistheid der be
schuldiging niets zegt. Begreep hij beklaagde
niet, deelt hij het principieele standpunt? Ik
zegt PI. leg er den nadruk op, dat ik gebruik
mank van mijn recht als pleiter dat niet alleen is
een recht van spreken, maar ook een recht van
zwijgen m protesteer nadrukkelijk bij voorbaat
tegen hel bewijskracht toekennen aan elke ver
onderstelling, die in verband "met dc houding
van beklaagde of diens verdediger mocht wor
den gemaakt I Zoodat wij voor het bewijs in deze
zaak zijn aangewezen op de verklaring van den
kapitein Ente van Gils Laten wij diens verkla
ringen eens van nabij bezien. Bij het lezen van
de verklaringen wordt ons één ding overduide
lijk. lo. Kapitein Ente von Gils heeft gedacht
dot hij f 5000 kon krijgen van majoor M„ in
dien hij deze en een vriend bij ontvluchting be
hulpzaam was. 2o. Kapitein Ente van Gils heeft
begrepen dat Majoor M. de bedoeling had
dat kapitein Ente van Gils die ontvluchting zou
bewerken door het invullen van een verkeerde
datum in eene eercwoord-verklaring.
Uitvoerig bepleitte Mr. G. aan de hand dor
bizorderheden van het geding de mogelijkheid
van misverstand.
Het Hof moet de feiten kennen waarop de
raeening van den kapitein Ente van Gils be
rust en die feiten ziin de gesproken Engelsche
woorden. Kan Mr. M. over mogelijkheid van
omkooping hebben gesproken en heeft de ka
pitein verkeerdelijk begrepen dat het eene po
ging tot omkooping was? Wij weten het niet
want èn op de vraag van een der leden van
het Hof om het gesprek in het Engelsch weer
te~gevcn en op de vraag van den President
om het glubaol weer te geven, wordt een
.weigerend antwoord ontvangen. Kan dan
ooit op eene dergelijke verklaring Cene
veroordeeling worden uitgesproken? Boven
dien zou deze verklaring alleen staan en
dus geen volledig bewijs kunnen leveren, daar
kapitein Enie van Gils niet kon opmaken een
ambtseedig proces-verbaaL Het is bovendien
meer dan twijfelachtig of het schrijven van de
ecrewoordsverklaring eene handeling was die de
kapitein in 2ijn bediening moest doen. Er be
stonden te dien aanzien geen bepaalde voor
schriften, alleen eene mondelinge opdracht van
den commandant
Vast staat dus dat de verklaringen van den
kapitein geen voldoende houvast geven en het
wettig1 noch het overtuigend bewijs is geleverd.
Pleiter concludeert den ook tot vrijspraak van
zijn cliënt in de hoop'dat het Hof zeer spoedig
door de uitspraak te geven aan deze voor Mr
M. onaangename zaak een einde zal maken.
Het Hof zal op nader te bepalen rechtsdag
in deze zaak uitspraak doen.
B a a r n In een goed bezette vergade
ring hield jhr. De Muralt, lid van de Tweede
Kamer, een rede over evenredige vertegen
woordiging en partijkeuze.
Na afloop trad de heer W. A. Koster, lid
van de Tweede Kamer, met den spreker in
debat.
Staande de vergadering werd een afdee-
ling van de Liberale Unie opgericht met
18 leden.
Hoogland. Bij den timmerman M.
van Rossum, is in diens schuur van Vrijdag
op Zaterdag 's nachts ingebroken. Timmer
gereedschappen werden door elkander ge-
worpeifc en een fiets werd medegenomen.
De polKie doet onderzoek.
De Gemeente begroot Ine.
Aan het antwoord van B. en W. op de ver
slagen van de raadsafdeelingen ontleenen wij
Dart ook ditmaal de indiening moest gepaard
gaan met een voorstel tot verhooging van de
inkomstenbelasting, is een gevolg van de tijds
omstandigheden. De gemeente kan niets doen,
oir. die te wijzigen. Het ecnigste is, zoo weinig
mogelijk improductieve uitgaven te doen en dat
daar naar wordt gestreefd blijkt hieruit, dat, de
schuldenlast van dc gemeente vrijwel onveran
derd is gebleven.
De voorgestelde salarisherziening beschouwen
B. en W. als noodzakelijk, binnen de grenzen
dir zij zich zelf meenden te moeten stellen.
Uit hetgeen is vermeld, i^ijkt wel duidelijk,
dot zij voorstellen, den duurtetoeslag te hand
haven.
Maar zooals is bekend, is de maté van bijslag
welke door de ambtenoren wordt genoten afhan
kelijk van het salaris. Wanneer nu niets daar
omtrent werd bepaald, zou de salarisherziening
ten gevolge hebben, dat de duurtebijslng van de
ambtenaren wel zou vermeerderen, die van do
werklieden nietdot de duurtebijslag voor som
migen kwam te vervallen, waardoor de salaris
verbetering werd gedeprccieerd. Om alle vragen
te voorkomen, is voorgesteld,het personeel
voOrloopig in het bezit te laten blijven van het
genot van den duurtetoeslag, die op 31 De
cember zal worden genoten krachtens de thans
geldende regeling.
De berekening van de vermoedelijke op
brengst der inkomstenbelasting in 1918, kon een
der leden niet bevredigen.
Bij een raming van* de opbrengst in 1917 van
280.000, berekenden B. en \V. een opbrengst
van 266.000 voor 1918, derhalve een minde
re opbrengst van 14.000. Ter motiveering
daarvan voerden zij aan het gemis aan veel
oorlogswinst, de kapitaalvorming van deze winst
welke voor belastingheffing in 1917 in aanmer
king kwam, en de gevolgen van de wijzigingen
in de heffingsverordening aangebracht.
Deze gevolgen zijn onlangs becijferd op
11.000, blijft over een verschil van 3000.
Nu is het een feit, dot een niet onbelangrijk be
drag, dat dit jaar «voor belastingheffing in aan
merking kon komen, in 1918 kapitaal zal zijn.
En eveneens staat het wel vast, dat een breede
schare belastingbetalers haar inkomen zullen
zien verminderen. Dat dus deze beide omstan
digheden worden opgewogen tegen de mindere
3000 en het verwaarloozen van een accres
mag zeker voorzichtig worden genoemd. Maar
ei is nog een omstandigheid de heffing m 1917
vindt plaats naar het gemiddeld inkomen, ge
noten in de jaren 1914, 1915 en 1916. De hef
fing in 1918 zal geschieden nanr het genoten
inkomen over 1917.
Het schijnt, dat de meening heeft postgevat,
als zouden B. en W. ten einde de begrooting
kloppend te kunnen krijgen, voor het eerst winst
willen behalen uit de bedrijven. Mocht dit zoo
zijn, dan zoude deze meening onjuist zijn. Im
mers sedert tal van jaren wordt door de gasfa
briek een bedrag gestort in de gemeentekas. Het
was dus heel gewoon, dat hierop wederom werd
gerekend. Trouwens bij besluit van 2 Juni 1916
werd dit bedrag door den Raad zelf bepaald op
75000.-.
Toen nu de begrooting van de gasfabriek
deze uitkeering niet inhield, viel te overwegen,
wat moest worden gedaan. Daarvan is het voor
stel de vrucht geweest. Het behalen van winst,
ook voor 1918 is dus continueering van den
bestaanden toestand, zoodat ook de veronder
stelling, als zoude de raming ten doel hebben
het laag houden van de belasting, niet juist is.
Ook gaat het niet om „tijdelijke" behoeften,
maar juist om de vraag, of zoolang geen wet
telijke voorzieningen verbetering brengen de
bedrijven blijvend steun moeten verleenen aan
de gemeentekas. Voorts is opgemerkt, dot de
kans bestaat dit geraamde bedrag steeds op l©
voeren.
Voor deze vrees bestaat geen grond, wanneer
de feiten worden in acht genomen. Bij een hef
fing van pl.m. 125.0G0.— aan inkomsten-be
lasting in 1914, werd de winst van de gasfabriek
geraamd op 60.000.—, dus nagenoeg 50 pCL
Thans wordt voor 1918, bij een heffing van
285.000, gerekend op een winst van bijna
27 pCt.
Ook blijkt hieruit, dat er geen sprake is van
het maken van een „melkkoetje". Waar dus fei
telijk blijkt, dat de bestrijding van het voorstel
goeddeels plaats vond, zonder te letten op den
bestaanden toestand en zonder inachtneming
van de juiste motieven, is het haast overbodig,
tot verdediging over te gaan. B. en W. meenen
toch. ook als vaststaande te mogen aannemen,
dat de raming van 75.000 indien de gas-
fabriek-begTOOting haar had veroorloofd, geen
aanleiding tot debat zoude hebben gegeven, ook
niet tot critiek van de over dit onderwerp adres-
secrende vereenigïngen. De ervaring van de
laatste jaren wettigen deze veronderstelling.
Over het beginsel zelf behoeft don ook niet
te worden gesproken. En toch deden B. en W.
dit wel omdat hèt naar hun overtuiging vast
staat, dot de huishouding de hulp van de be
drijven niet kon missen, althans voorloopig niet.
De oorzaak hiervan schuilt in de gebrekkige
wetgeving, op het gebied van de gemeente-be
lastingen. En nu scheen het plicht, de rechtma
tigheid van dat winstbehalen onder de huidige
omstandigheden openlijk te erkennen, mits de
erkend billijke regels bij belastingheffing wor
den m acht genomen. Aan dien eisch voldoet
het voorstel. De gevoerde politiek heeft steeds
de instemming gehad van den Raad. De ge
vraagde bedragen werden steeds verleend, om
dat gevoeld werd, dat het gemeentebelang daar
mede zoude zijn gebaat. En B. en W. meenen
te mogen zeggen, dat ook inderdaad de wel
vaart toeneemt Daarom is er reden te meer,
den bestaanden toestand, zij het dan ook in ge-
wijzigden vorm te handhaven.
Dot bij een definitieve regeling rekening kan
worden gehouden, bijv. met het verbruik van
instellingen van algemeen nut, spreekt van zelf.
Want bij de „proeve" is natuurlijk alleen ge
dacht aan gas voor huiselijk gebruik.' Voor alle
andere doeleinden zal een nadere regeling noo-
dig zijn.
De vrees is uitgesproken, dat de kleinindustrie
zal worden gedupeerd. Het zou er met die in
dustrie droevig uitzien, indien een matig gastarief.
boar reeds dupeerde. Ook zonder die heffing
7 ;1 zij dan wei niet rijk zijn aan levensvatbaar
heid. Maar B. en W. kunnen de waarheid daar
van allerminst en gelukkig erkennen. In
tegendeel, zij meenen er wel met eenigen trots
op te mogen wijzen, dat er teekenen te over
zijn, die de zekerheid geven, dat de industrie en
winkelstand in gestadige ontwikkeling verkee-
rcn.
B. en W. zouden hiermede kunnen volstaen.
Indien de tijdsomstandigheden nl niet weer nieu
we voorzieningen op dit gebied vroegen.
Tengevolge van de voorwaarden, opgenomen 1
in de overeenkomst betreffende de kolenlevering j
door Duitschland, is de prijs van alle kolen zeel j
belangrijk gestegen, terwijl bovendien door de
eemeentrt moet worden deelgenomen in de crc-j
dietvoorziening aan Duitschland. De gemeente
betaalt vanaf I October voor dc kolen vermoe*
delfik tusschen de 50.— en 55.— per ton.
In dien prijs fs het aandeel in het crediet be*
grepen, waarvoor de gemeente bewijsstukken
ontvangt. Na afloop van den oorlog zal Wijken*
welke waarde deze stukken hebben en de op*
brengst er van zal ponds-ponds gewijze over dg
deelnemende gemeenten worden verdeeld.
Weet men nu, dat de kolenprijs norm.«al
f 11.50 bedroeg, tot einde September rond de
30.— liep, en nu vermoedelijk 53.— tl
worden, dan vult te begrijpen, voor welke groot©
moeielijkheid de gemeente wordt geplaatst
B. en W. hebben over den te volgen weg,
j zoowel dc commissie van bijstand, als den Di
recteur geraadpleegd. De meerderheid van da
Commissie van Bijstand handhaaft haar stond*
punt.
Teneinde later misverstand hierover te voor*
komen, meenen B. en W er op te moeten wij*
zen, dat zoowel doot de limftecring van het ven*
bruik, als door de kolenprijzcn, de bedrijfsbe
langen geheel ondergeschikt zijn geworden aan
i die der huishouding van de gemeente, en dat LIJ
de prijsbepaling meer het gemeentelijk finanti*
eol beleid, dan de commerrieele belangen van
het bedrijf den boventoon hebben.
Dat dus de Directeur, die immers meer in het
bijzonder met de belangen van het bedrijf reke*
ning houdt, voor de voorstellen weinig sympa- -
thic heeft, spreekt van zelf, evenals het van «alt
spreekt, dat het college de verantwoordelijkheid
voor die voorstellen heeft te drogen.
Volgens eene berekening van den Directeur,
zal de kostprijs van het gas, bij een kolenprijs
van 55.ongeveer 2T cent bedragen. Rij
een prijs van f 55.— h f 40.— 16 ft 17 cent*
B. cn \V. meenen zich nu op het standpunt
te moeten plaatsen, dat de credietvoorzienmg
een zaak is van de gemeente en niet van liet
bedrijf. Daarom is hun voorstel, dat dc ge
meente de. kolen oen het bedrijf zal leveren voor
I een prijs, waarin geen crediet zit. De gemeente
I zul dus crediet moeten verleenen waarvoor be*
I wijzen worden ontvangen en loopt dus dan de
I risico vnn een verlies op deze stukken. Dit
eventueel verlies behoort don te worden gevoegd
bij de crisis-uitgaven en door leening te worden
gedekt.
1 Bij een kolenprijs van pl.m. 40.— wordt de
'kostprijs pl.m. 17 cent.
Dc „proeve" was opgebouwd op een kolen
prijs van 20.zoodot dus bij verdubbeling
van de cijfers ongeveer eenzefde resultaat zou
worden verkregen.
B. en W. beseffen ten volle het gewicht ;m
zoodanig besluit, maar zijn niet minder vost
overtuigd, dot toch in deze richting.de oplossing
moet worden gezocht.
Teneinde echter het minst-draagkrachtige deel
van de verbruikers niet te zwam te belasten, is
het schema eenigszins gewijzigd
TARIEF
M.
M.
IK/fri
M'
85/100
Rinss**
I
H7.
25
IT
JG
2'1
30
III
177,
2r,
40
r
IV
20
30
50
Met dit torief zouden B n W. e ri proef
wenschen te nemen, met bepaling, dat de win
keliers ook onder dit tarief zullen vallen. H m
positie blijft dan dezelfde als heden het geval is.
Alleen de industrie en de grootafnemers Jul*
len hiertoe niet bchooren. Daarvoor, evenals voor
gas voor bijzondere doeleinden, kon een afzon
derlijke regeling worden getroffen. Als basis
zou daarvoor op het oogenblik een prijs van
25 cent per Ma. kunnen gelden.
Dit alles zal dan kunnen geschieden met op*
i heffing van de verbruiksgTcnzen welke thans
geldende zijn. De noodzakelijke beperking wordt
verwacht van het tarief.
Aan dit stelsel wordt thans speciaal de voor
keur gegeven, in verband met het feit, dut vele
woningen door meer dan één gezin worden be
woond. Het is niet mogelijk, duarvoor een be
hoorlijke regeling te treffen en bij dil stelsel is
die regeling aan de bewoners zelf overgelaten.
Zol dus bij toepassing dezer regeling geen
verlies worden geleden, kans bcstoon op de dek
king van de geraamde 75.000
Het primitieve voorstel hield niet dc preten
tie in, die winst te kunnen opleveren. En ert
W. weten het nu evenmin, omdat, zooals Je
laatste dagen nog leerden, de prijzen elk oogen
blik aan verandering onderhevig zijn.
Maar wel zijn zij van oordeel, dat niet aan
neming van dit voorstel, de gemeente haar plicht
doet en voorzichtig te werk gaat. Valt de ram mg
door onvoorziene omstandigheden tegen, dan
zullen nadere voorzieningen moeten worden ge
troffen.
(Wordt vervolgd).
Garnizoen.
Kapitein der Infanterie K. W. Bouwensch
is te Amersfoort geplaatst.
De dienstknecht in het huis.
De pogingen van de afdeeling van het
Tooneelverbond om hier een opvoering van
„De Dienstknecht in het Huis" door de Koru
Ver. Het Nederl. Tooneel te doen plaatt
hebben, zijn met succes bekroond.
Op de lijst welke gecirculeerd heeft, if
zeer druk geteekend, terwijl eenige kunst
vrienden zich gorant gesteld hebben.
Als datuift voor do voorstelling is thans
bepaald Maandag 26 November.
Bioscopen.
Bioscoop Langestraat kondigt voor dt
twee volgende weken aantrekkelijke pro
gramma's aan. Van 16 tot 22 Nov. een
spannend drama Op weg naar den Troon
en optreden van de Tymler zangeres Harry,
Woodward en van Vacantasena, dansacte
niet duiven. Voor de week van 23 tot 30
Nov. wordt de bekende film „Mogen wij
zwijgen" beloofd.
De Arend heeft op het nieuwe program
ma als hoofdnummer „De wraak van den
zwarten domino".
KORFBAL.
Competitie
Westelijke2e klasse.
A s. Zondag krijgen wé op „Birkhoven*
een ontmoeting tusschen „Amersfoort" I
en „Allen Weerbaar" I (Amsterdam). He*
feit dat „A. W." nog ongeslagen aan hef
hoofd gaat der Westelijke 2e klasse, dal het
sterke „Excelsior" Zondag 1.1. op eigen ter- --
