BINNENLAND
met blinde schoten. Om een uur 's nachts
was de rust hersteld.
Tweede telegram. Tot dusver zijn
drie slachtoffers van het oproer van Zater
dag gestorven. Er werden meer dan 20 per
sonen, die door de schoten gewond waren,
In geneeskundige behandeling genomen.
Ruim 80 arrestatiën zijn verricht.
Londen, 10 Nov. (RIn antwoord op
een vraag in het lagerhuis zeide minister
Balfour, dat de toestand in Rusland nog
duister is. Intusschen schijnt het, dat de ex
tremisten de volledige macht bezitten ?n Pe
tersburg en Moskou. De onderhandelingen,
die zijn begonnen over de vorming van eene
coalitieregeering hebben nog niet tot een
resultaat geleid. De telegrafische gemeen
schap met den Engelschen gezant te Peters
burg is in het begin van de vorigp week
verbroken geweest, maar is sedert her
steld. De Engelsche gezant blijft op zijn post.
B e r 1 ij n, 19 Nov. (W. B.) De Lokalan-
zeiger bericht via Stockholm uit Haparanda,
dot het door de leiders van de Rus
sische socialistische partijen als basis
voor de arbeidersraden opgestelde pro
gramma inhoudt de vorming van een
bijzonder orgaan, waarvoor het ministerie
verantwoordelijk is. Dit orgaan bestaat uit
100 leden van de Sovjet, 100 leden van den
boerenraad, 100 vertegenwoordigers van de
stadsdoema van Petersburg en Moskou, 80
gemachtigden van leger en vloot, 20 van
vakvereenigingen, 15 van den bond van
spoorwegpersoneel en 5 van den bond van
post- en telegraafpersoneel.
\V*a s h i n g t o n, 10 Nov. (Havas). In
een gelukwensch aan koning Albert bij ge
legenheid van zijn verjaardag, betuigt pre
sident Wilson op nieuw de sympathie van
Amerika voor België, dat zich bevindt onder
de heerschappij van de barboarsche en
wreede krachten van de teleurgestelde Prui
sische autocratie. Het volk der Vereenigoe
Staten is meer dan ooit besloten tot het
zegevierende einde den oorlog voort te zet
ten tegen die macht en voor de toekomst
gehoorzaamheid te krijgen aan de wetten
der volken en eerh voör de rec hten der
menschheid.
Washington, 19 Nov. (Havas). Pre
sident Wilson heeft op den verjaardag van
de onafhankelijkheid van Brazilië een groet
gezonden aan den president en het volk van
Brazilië, waarin hij 2egt, dat de Vereenigde
Staten met bewondering toejuichen, dat
Brazilië zich heeft begeven u\ den strijd. De
beide landen zijn.nu gewikkeld in den oorlog
om de onafhankelijkheid van de wereld tot
verdediging van de rechten der menschheid
■en van het bestaan der democratie. Bei
den zullen voor de gemeenschappelijke zaak
de noodige offers brengen. Zij zijn reeds
vereenigd door den machtigen band van de
democratie en nog meer door hun verzet
tegen denzelfden vijand. Hij heeft de zeker
heid, dat aan het einde van den oorlog de
Verepnigde Staten en de zuster-republiek
van Zuid-Amerika zich nog nauwer verbon
den zullen vinden door den oorlog
N e W-Y o r k, 10 Nov. (Havas). De Out
look bericht, dat thans in de Vereenigde
Staten in aanbouw zijn 350 houten, 58 be
ton en 225 stalen schepen. Verder zijn 403
op stapel staande schepen gerekwireerd.
Men komt daardoor tot een totale tonnage
van 5.924.700 ton. Er zijn nieuwe plan
nen in studie om de marine met nog vijf mil-
Hoen tonnage aan te vullen.
Staten-tieneraal
j i.IiOL kAMLiv.
«au cei* Imuriclsreglstcr
Bij de Tweede Kamer is ingekomen een wets-
ontwerp tot instelling van een handelsregister.
Blijkens de toelichting van de ministers van
Justitie en van Landbouw, Nijverheid en Han
del is de bedoeling hiervan om wettelijk te re
gelen de wijze, waarop men kan ervaren, door
Tvio bepaalde handelszaken worden gedreven,
welke de vorm van de zaak is, welke de be
voegdheden van den bestuurder zijn en in hoe
verre deze aansprakelijk is.
Na den oorlog zullen op groote schaal nieuw e
zaken worden gegrondvest, zullen nieuwe rela
ties worden aangeknoopt en zal in het algemeen
het verkeer een groote vlucht nemen, en van
die verlevendiging op zakengebied zullen allicht
velo minder goede elementen gebruik trachten
te maken om hun slag te slaan. Om deze mis
standen te voorkomen acht de Regeering het
Ttoodig, thans tot de beoogde voorziening, zijnde
het inrichten van een handelsregister, over to
gaan.
Blijkens het ontwerp zal het handelsregister
Worden gehouden door de secretarissen der Ke-
tners van Koophondel en Fahrieken onder het
toezicht dier Kamers. Bij de door den minister
van Landbouw voorgenomen reorganisatie der
Kamers van Koophandel, zou, wanneer het hou
den van het handelsregister oan de Kamers van
Koophandel wordt opgedragen door eiken inge
schrevene een kleine jaarlijksche retributie kun
nen worden betaald, welke gelden aan de Ka
mers van Koophandel ten goede zouden komen.
Zoodoende zouden de Kamers, ook al bedraagt
de retributie slechts enkele guldens per jaar, een
zeer voldoend bedrag verkrijgen om haar kos
ten te bestrijden.
Door deze regeling zou ook worden bereikt
dat de Kamers van Koophandel niet alleen geld,
tnoar ook een zeker bedrag krijgen. Immers het
pouden van een handelsregister zou do betee-
xenis van haar werk in niet geringe mate ver
meerderen, wat zeker aan de belangstelling voor
haar samenstelling zou ten goede komen.
Zouden aldus de Kerneis van Koophandel bij
de uitvoering van een regeling omtrent het
handelsregister goede diensten kunnen beivijzen.
Omgekeerd zou het handelsregister voor een
Reorganisatie van de Kamers van Koophandel
»en factor van groote beteekenis zijn.
Een nieuw schietterrein.
Ingekomen is een wetsontwerp tot onteige
ning van eigendommen in de gemeenten Oost-,
West- en Middel Beers, Oirschot, Best, Woensel,
Vessem, Oerle, Zecist en Strijp, noodig tot het
verkrijgen van een schi' t- en oefeningsterrein
in Nootd-B< e.bant. De betredende gronden zi n
in het ajgemeen bestemd om te dienen uls
oefeningsterrein voor alle wapens, in het bijzon
der lot het houden verTinfanteric-schictoefenin-
gen cn schietöeferilngen der bereden artillerie en
met aansponbaur geschut cn mitrailleurs. Wordt
de beschikking over het terrein verkregen, don
kunnen de schietterreinen van de legerplaatsen
bij Harskamp cn bij Oldebrock worden ontlast.
Een voordeel is verder de ligging meer nabij de
gornizoencn in het zuidelijk gedeelte van het
land. Het terrein is ongeveer 1*300 H.A. groot.
De kosten van onteigening worden globaal ge
raamd op f 550.000.
Berichten
De Slaatscouiv. 1 van 19 November bevat
o. a. hel volgende Kon. besluit:
benoemd lol president van den krijgsraad
te 's Gravenhage Mr. G. van Slooten Azn
lb an s rechter in de rechtbank te Rotterdam.
Audiënties. De gewone audiënties
van de ministers van Koloniën en Marine
zullen op Vrijdag 23 November a.s. niet
plaats hebben.
Morgenvoormiddag vergadert de Soci
aal-Democratische Kamerclub.
Nederlanders in Peters-
b u r g. Bij het Departemet van Buitenland-
sche Zaken is een van 16 dezer gedagtee-
kend telegram ontvangen van den tijdelij-
ken Nederlandschen gezant te Petrograd,
waarbij deze bericht dat den aldaar verblij-
venden Nederlanders niets is overkomen.
Voorzorgen. De minister van Oor
log heeft ter kennis van de landmacht ge
bracht, dat indien bij samenscholingen, ver
zet of oproer door de militaire macht van
de wapenen moet worden gebruik gemaakt,
de in 22 van het voorschrift bedoelde drie
maal te herhalen waarschuwing: „In naam der
wet, naar huis of geweld zal worden ge
bruikt", zoo mogelijk moet worden vooraf
gegaan door het het eenige malen herhaald
trom-, trompet- of hoornsignaal: Geef acht.
Zulks wordt voorgeschreven, omdat de bo
venbedoelde waarschuwing door het rumoer
vaak slechts door weinigen kan worden ver
staan.
De heer en mevroirw Kousemaker
Bakker, thans directeur en directrice van net
observatiehuis voor jongens der Vereen.
„Hulp voor Onbehuisden" te Amsterdam,
zijn benoemd tot vader én moeder in het
Gereformeerd Burgerweeshuis te Maas
tricht.
(Hbld.)
De begrafenis van den heer
Spiekman. In een gisteravond gehouden
vergadering van den Rotterdamschen Be-
stuurdersbond waar de heer Spiekman bij
monde van den voorzitter Joh. Brautigam
herdacht werd, deelde deze mede dat de be-
begrafenisstoet Woensdag te half twee zal
vertrekken van de Diaconesseninrichting.
Voorloopig zullen reeds meer dan vijftig or
ganisaties met omfloerste banieren de baar
volgen.
Op de begraafplaats zal in de kapel ge
sproken worden, waarin, in verband met de
beperkte ruimte, alleen de vertegenwoordi
gers van de organisaties en vereenigingen
worden toegelaten. De zangvereeniging De
Stem des Volks zal aan de groeve eenige
toepasselijke liederen ten gehoore brengen.
Ten slotte deelde de voorzitter onder aller
instemming mede, dat plannen beraamd zul
len worden, om voor Spiekman op nader te
bepalen wijze een groolsch, hem passend
monument in het leven te roepen.
Nederland en de oorlog
De telegrafische veihiudiiiü meé
Xcricrlanil.
Uit Amsterdam meldt men ons:
Naar wij vernemen zijn dezer dagen we
derom handelstelegrammen rechtstreeks uit
New-york en Engeland hier ter stede ont
vangen.
De ceuteiit-kwcslie.
Reuter seint uit Londen d.d. biste
ren:
De Times van hedenmorgen bevatte een
brief van een Engelschen officier aan het
frent, die daarin schrijft, dat hij den brief
schrijft, in een veroverde Duitsche stelling,
die gemaakt werd van Engelsch cement. Dit
werd bewezen door een smal strookje tin,
waarop een Engelsch stempel.
In het Lagerhuis heeft Robert Cecil he
denmiddag, op een desbetreffende vraag
antwoordend, gezegd, dat hij, naar aanlei
ding van de mededeelingen in den brief ver
vat, last had gegeven de noodige inlichtin
gen in te winnen. Hij wees er echter op,
dat het onderzoek, tot dusver door de mi
litaire overheden ingesteld, niet de bewe
ring, als zou Engelsch cement gebruikt wor
den in Duitsche verdedigingswerken, beves
tigd heeft. Totdat alle onderzoek is cfge-
loopen is echter de lading van het cement,1
waarvoor de uitvoer bewilligd was, gestaakt.
Nader seint Reuter uit Londen: In het
Parlement heeft lord Robert Cecil medege
deeld, dat de uitvoer van cement naar Ne
derland thans verboden is.
Op zee »hii«;cIiou;Icii.
Er is in de laatste dagen weer volop
gelegenheid zich te ergeren over het hond
se he optreden van de Duitsche duikboot- of
vliegtuigcommandanten tegenover onze
-schippers, wien elke gelegenheid onthou
den wordt voor hun recht op te komen.
Gunstig steekt daartegen het optreden van
een Brilschen oificier af in het \olgende
geval, gerapporteerd door den te IJmuiden
teruggekeerden zeillogger 7 M 216 „Ada"
Deze werd j.l. Donderdag in de Noordzee
door een Britschen torpedojager aan
gehouden. Een der officieren kwam op den
logger over en deelde den schipper mede
dat, hoezeer het hem ook speet, het schip
naar een Britse he haven zou worden mede
gevoerd, daar het zich in het onveilig ver
klaarde gebied ophield.
Onmiddellijk nadat gebleken was, dat de
opgegeven peilingen van den Nederland
schen schipper juist waren en het schip
zich wel degelijk in het vrije gebied bevond,
gaf de officier toestemming de onderbroken
reis voort te zetten.
Een door den schipper aangeboden zootje
visch werd met beleefden dank door den of
ficier aanvaard. Hij wenschte onzen zeelie
den een voorspoedige reis en behouden
thuiskomst, waarna hij naar zijn schip terug
ging, dat weldra uit het gezicht verdween.
Dankbaarheid.
De (groene) Amsterdammer^ het feit ver
meldend van de beschieting van een Ne-
derl. logger, waarbij een 15-jarige scheeps
jongen werd gedood, deelt als tragische bij
zonderheid mee, dat de duikboot, hierbij be
trokken, de zelfde was, die, na in de Ne-
derlandsche wateren te zijn gestrand en door
onze marine in beslag te-zijn genomen, door
de Nederlandsche regeering aan de Duit-
schers is teruggegeven.
Getorpedeerd of opgebracht?
Het Hbld. verneemt uit IJmuiden, dat in
verband met het naar Engeland opbrengen
van drie Schereningsche zeilloggers het niet
buitengesloten wordt geacht, dat de IJmui-
der haringloggers „Cornelis", „Bart" en
„Jacoba", welke volgens het rapport van een
binnengekomen visschersvaartuig vermoede
lijk zouden ziin getorpedeerd, eveneens naar
een Brilsche haven zijn medegevoerd.
De heer M. B. Osendorp, te IJmuiden,
reeder dezer schepen, heeft dan ook de be
middeling van het ministerie van buitenland-
sche zaken ingeroepen om te trachten daar
omtrent eenige zekerheid te verkrijgen.
Slachtoffers v a it getorpedeer
de schepen.
De Nederlandsche motorschoener Bor
neo, van Christiania naar Rotterdam, gister
avond wegens een motordefect en gebrek
aan drinkwater te IJmuiden binnengeloo-
pen, heeft ook 5 als werkende passagiers
aangemonsterde zeelieden medegebracht,
die in Noorwegen waren aangebracht van
geiorpedeerde schepen, t.w. den gezagvoer
der van de Nederlandsche tjalk Agatha, drie
0 ei levenden van een Belgisch reliefschip
en een Franschman.
Fruit.
In verband met het verbod aan de Vei-
lingsvereenigingen om voor buitenland en
fabrieken niet te veilen, heeft de Fruit-Cen-
trale aan de exporteurs medegedeeld, dat
de door hen gekochte, door een buitenland-
sche verklaring gedekte partijen fruit nog
mogen worden uitgevoerd. Hun wordt ech
ter verzocht den uitvoer yen die partijen zoo
veel mogelijk te bespoedigen.
ïïet br»iiilstofreis-raiï<sooii.
Het Bureau voor Mededeelingen inza
ke de Voedselvoorziening meldt:
Er blijkt eenig misverstand te bestaan
omtrent het voor 1 December a.s. te ver
strekken gedeelte van het rantsoen brand
stoffen voor de gezinshoofden die behooren
tot de Die en hoogere klassen.
De toestand is aldus. Ten behoeve van
alle gezinshoofden, onverschillig tot welke
klasse zij behooren, zijn thans zes brand
stoffen eenheden ter beschikking van de
brandstoffen commissie; gedeeltelijk zijn
deze reeds aan de verbruikers afgeleverd,
gedeeltelijk zijn die nog in voorraad.
Het is de wensch van de Rijkskolendistri-
butie, dat deze Jaatste in ieder geval vóór
1 December aan hen, die tot de ITIe en hoo
gere klassen behooren, zullen worden ver
strekt. Voor hen, die behooren tot de klas
sen I, Ia en II en Ila, wordt daaréntegen
aanbevolen om althans een gedeelte van die
zes brandstoffen eenheden vooralsnog in
voorraad te houden, zoodat het mogelijk is,
dat zij die tot deze klassen behooren, niet
alle zes eenheden vóór 1 December dTU-
vangen, hun rantsoen wordt echter in voor
raad gehouden. Bovendien kunnen van de
gezinshoofden aan de Die en hoogere klas
sen uit de in November door de Brandstof-
fencommissies te ontvangen brandstoffen,
nog drie eenheden worden gefeverd, echter
alleen dan, als daardoor het rantsoen voor
de klassen 1, Ia en II en Ila niet in gevaar
wordt gebracht, en niemand daardoor meer
dan 9 eenheden ontvangt Het tijdstip waar
op deze extra drie eenheden zullen worden
verkrijgbaar gesteld, zal eveneens nader
worden bekend gemaakt.
Itoiulreis van Duitsche geinter-
tiecnlo».
Na een aantal Engelsche geïnterneerden
met een en ander van ons land te hebben
doen kennis maken, heeft de Vereeniging
tot verbreiding van kennis in den Vreemde,
thans een vijftiental Duitsche geïnterneer
den uitgenoodigd een veertiendaagsche
rondreis door ons land te maken.
Maandagmiddag werden de Duitschers in
het gebouw Odéon te Amsterdam ontvan
gen en namens den heer P. J. de Kanter,
voorzitter van genoemde vereenlging, die
verhinderd was bij de ontvangst tegenwoor
dig te zijn, toegesproken en verwelkomd
door den heer dr. M. de Hartogh, secretaris,
die erop wees, dat Nederland ook in cul
tuur-wetenschappelijk opzicht recht heeft op
de plaats die het inneemt. Naast de bezich
tiging van verschillende bezienswaardighe
den in de hoofdstad, slaan bezoeken op het
p cgiamir.a aan Dordrecht, Rotterdam, Delft,
Den Haag, Utrecht, Leiden en Haarlem.
Als hoofdleider van de rondreis treedt op
C. R. T. baron Krayenhoff, terwijl voorts als
leiders zullen lungeeren de heeren dr. D.
Brocx, jhr. J. l'eith, W. llepner, E. Horn, W.
A. J. Kessler, \V. J. de Koek van Leeuwen,
jhr. A. Krayenhoff, C. B. J. Müller, L. Si
mons, Henri Vriesendorp, A. W. YVe»ssman
en jhr. mr. E. B. F. F. Wittert van Hoogland.
Na deze rondreis zullen op initiatief van
genoemde vereeniging eenige Belgische ge-
Interneerden een reis door ons land maken.
Beveiliging tegen bommen.
Zooals is gemeld, waren op de coöpe
ratieve suikerfabriek te Sas van Gent groo
te electrische lampen in de nationale kleu
ren aangebracht, om des nachts aan vreem
de vliegers kenbaar te maken, dat daar
neutraal terrein is, zulks ter beveiliging te
gen het bommenwerpen. Eenige fabrikanten
zonnen op dergelijke veiligheidsmaatrege
len. Thans echter is van wege de bevoegde
autoriteit het ontsteken van die lichten ver
boden.
Vermoedelijk wordt het aldus de N. R.
Ct. met de neutraliteit in strijd geacht,
zoo nabij de grens een helder verlicht punt
als oriënteeringspunt te scheppen.
IScsJaglcggïiig op voorraden.
Het Distributiebureau te Amsterdam heeft
van 1 tot 12 dezer in bezit genomen: 38.000
KG. sajet; 3 kisten, 125 doozen en 418 stuk
jes harde zeep; 85 kisten stijfsel; 1 kist kaar
den; 135 KG. thee; 73 kisten en 52 pak luci
fers; I vat lijnolie; 110 kisten slaolie; 1 kist
en 3 tubs vet; 33^ vat margarine; 50 KG.
(in bussen) cacao; 50 balen koffie; 355 ba-
len^mangrove-schors; 108 kisten macarino;
56 kisten vermicelli; 2 balen gToene erw
ten; 1 baal capucijners; 5 balen kanariezaad;
100 kisten gecondenseerde melk en 0 balen
meel.
Smokkelen van oude kleeren.
Het gebrek aan kleedingstukken in Duitsch-
land doet de smokkelaars zinnen op het uit
voeren van oude kleeren. Dat men daarop
over de grens ook een oogje in het zeil
houdt, ondervonden eenige smokkelaars, die
te Bocholt eene partij kleedingstukken ter
waarde van 50.000 mark uit ons land ge
smokkeld in beslag nomen zagen.
Een smokkeltank. Bij onderzoek
van de leege sleepkaan Johanna, komende
van Rotterdam met bestemming naar
Duitschland, hebben te Lobith de commie
zen ontdekt, dat de overgebleven grint,
waarmee h§jt schip was geladen geweest, er
blinkend en olieachtig uitzag. Al spoedig
vonden ze een luik. Dit werd opgelicht en
nu ontdekte men, dat onder het-schip in zijn
geheele lengte een tank was aangebracht,
waarin volgens voorloopige schatting
16.000 a 18.000 L. raapolie waren.
Nog vond men kisten mei harde zeep, kruik
jes met oude klare en busjes melk, die in de
tank waren gestuwd. De schipper is in
arrest gesteld. Het schip mat 600 700
ton en de tank was zoodanig aangebracht,
dat men er van buiten niets van kon mer
ken.
De HaagseKe arrestatie we
gens spionnage. De kellner, die met
den korporaal K. der infanterie, gestation-
neerd te Rilland-Bath, te Den Haag werd
aangehouden in verband met het door deze
te Loop aanbieden van teekeningen betref
fende de verdedigingswerken van Zuid-Be
veland, is vrijgelaten, nadat hij verklcard
had dat hij niet wist dat de teekeningen
gestolen waren, doch meende dat het waar-
delooze papieren waren en de teekeningen
slechts het product waren van K.'s fantasie.
Zijn doel was slechts den Duitscher er in
te laten loopen. De teekeningen werden bij
de arrestatie niet gevonden.
K. ontkent iets van den diefstal af te we
ten.
Over de grens gekomen.
In de afgeloopen 14 dagen hebben
zich te Maastricht aangemeld: 7 Russen en
5 Duitsche deserteurs waaronder één in uni
form, benevens 21 dienstplichtige Belgi
sche burgers. Onder de Duitsche deserteurs
welke elders over de grenzen komen en di
rect naar het quarantaine-station te Sittard
worden gebracht, hebben zich den laatsten
tijd herhaaldelijk gevallen van dysenterie
voorgedaan. Zij worden afzonderlijk ver
pleegd.
Prov. Statenverkiezing Am
sterdam IV. Voor de Prov. Staten zijn
in de vacature-Vliegen candidaat gesteld de
heeren J. van Eizinga (S. D. A. P.) en W.
Oosterbaon namens een groep winkeliers.
Het Rotterdamsche raad-
hu i s. De heer C. H. van Dam te Rotterdam
heeft, mede namens zijn broeder den heer
H. H. van Dam, aan die gemeente ten be
hoeve van het nieuwe raadhuis ten ge
schenke aangeboden de acht bronzen can.de-
labres om de gaanderij der hoofdverdieping.
Bescherming van duin flora.
B. en W. van Rotterdam hebben eene ver
ordening ingediend ter bescherming van de
dinnflora te Hoek van LuHand, krachtens
welke het voortaan zal vr ':«*den zijn in het
wild levende planten af te snijden, uit te
trekken, of uit te graven, te vervoeren of bij
zich te dragen.
De toekomst cn de Vrij-Liberale
Partij.
Het Tweede Kamerlid, de heer F. J. \V.
Drion, heeft te Apeldoorn een rede gehou
den over „De toekomst en de vrij-liberale
partij", waarin hij allereerst een historische
schets gaf over het ontstaan der drie vrij
zinnige fractiën. Daarna deed spr. uitkomen
dat men in 1918 ga8me weder gezamenlijk
had opgetrokken, omdat de omstandigheden
dat wenschelijk maken, maar de Vrijz.-De-
mocraten wilden niet. Toen heeft ook de
Bond van Vrij-Liberalen een samengaan met
de Unie geweigerd. Hij heeft een eigen ka
rakter en wil een bepaalde richting aan het
staatsbeleid geven, de richting, die de vrije
beweging voorwaarde acht voor welvaart en
bloei. De Vrij-Liberalen laken het in de so
cialisten, dat zij maar één belang kennen^
Aller belangen moeten behartigd worden.
Zij willen daarom de belangen van de boé«f
ren, van handel en industrie, van den mid-'
denstand en het vakonderwijs behartigen. In
deze richting zullen zij in de toekomst wer
ken.
Het vrouwenkiesrecht vraagt ook de aan
dacht, en het onderwijsprobleem is nog niet
opgelost. De Vrij-Liberalen hebben het ge
vaar afgewend dat het onderwijs geheel in
handen van de kerk zou komen. In de
Grondwet zijn gelukkig beperkende bepalin
gen opgenomen en nu is het slechts te ho
pen, dat de Vrij-Liberalen in de nieuwe Ka
mer sterk genoeg zullen zijn om invloed ui!
te oefenen op de uitwerking, waarop alles
aankomt.
Een nieuw probleem is de staatsbemoei
ing op economisch terrein, die In den oor
log noodwendig was. De regeering heef!
fouten gemaakt, maar men zou h eel wat bil
lijker daarover geoordeeld hebben, a(s men
de op te lossen moeilijkheden had gend.
De staatsbemoeiing wordt een hoofdpro
bleem. De socialisten willen hoar, vusschïen
wat beperkter handhaven, maar de Vrii-Li-
beralen achten haar uit den hooza. Zoo
spoedig mogelijk moet de Staat terugtreden.
Spr. geloofde, dat de politieke strijd straks
alleen zou loopen over de staatsbemoeiing.
Daarop moet er sterke tegenstand geboden
worden aan de opdringende socialisten. De
Vrij Liberalen vechten alleen tegen de so
ciaal-democratie, niet tegen de arbeiders.
Dat is geen tegenstelling, want de sociaal
democratie stelt zich onwaar voor als de
pleitster voor de arbeiders, door alleen nver
zichzelf te sprekeit. Er is geen klassj-tegen-
stelling, zooals de soc.-dem. predikt en ei is
een maatschappelijke verbetering mogelijk*,
die den arbeider zijn deel zal geven In de
toekomst moet stelling gekozen voi en te
genover de kiezers en de evenredige r-
tegenwoordiging steunt de part:;en daarin.
De verkiezingen van 1918 zullen er reeds
over moeten beslissen in welke richting het
staatsbeleid gevoerd zal worden: in die
van het staatssocialisme of niet Dat 's Je
belangrijkste vraag voor de toekomst en haar
beantwoording zal ondergang of bloei moe
ten brengen. De liberale partij, voor welker
ondergang spr. niet vreesde zooals ande
ren, zal tot den bloei leiden; elk persoonlijk
moeten wij propaganda voeren en haar
steunen.
De verschillen der v r ;fz i n-
n i g e n. Het Tweede Kamerlid, de heer
Otto, heeft te Apeldoorn een rede gehou
den over „het evenredig kiesrecht en de Li
berale Unie".
Spreker schetste in korte trekken het
nieuwe kiesstelsel, waaronder een vrijzin
nige minderheid, als bijv. die te Apeldoorn,
óók waarde heeft. Onder het huiclige kies
stelsel ging haar waarde verloren Elke
stem, van welke minderheid ook. zal haar
invloed thans hebben, indien zij slechts ge
organiseerd is. Ongeorganiseerde minder
heden, welke een bepaald belang in de Ka
mer willen doen bepleiten, zullen reinig
kans op een zetel hebben.
Nadat spr. het program der Liberale Unie
had ^behandeld, verklaarde hij de verschil
len der vrijzinnigen onderling te betreuren.
Alle gekrakeel moet uit den booze zijn on
der hen. Samenwerkende moeten zij een
mogelijke overwinning der clericalen in
1918 en een opdringen der socialisten, een
dubbel gevaar, voorkomen. De vreugde in
het socialistisch en het christelijk kamp over
den strijd der vrijzinnigen onderling moest
een waarschuwing zijn. Zij is het niet en zal
het niet zijn voor.de vrijzinnig-democraten.
En wie zijn neus schendt, schendt zijn aan
gezicht. Zoo zal de geheele vrijzinnige be
weging straks geschonden worden, als één
vrijzinnige partij geschonden wordt.
Hoe zal het, bij gescheiden optreden der
vrijzinnigen gaan als de verkiezingen straks
gunstig afloopen? Slechts in één sterk ver
band en op één program optrekkend, zullen
de vrijzinnigen een gunstigen afloop der er-
kiezingen, overeenkomstig de constitutio-
neele gebruiken, kunnen aanvaarden. En
dat vergeten de vrijzinnig-democraten.
Samenwerking v a n v r ij z i n-
n i g e n. "De liberale kiesvereenigingen in
dc kieskringen Arnhem en Nijmegen hebben
besloten samen te werken bij het opmaken
van de groslijst voor de n. s. Kamerverkie
zing.
- P o 1 i t i e k e. o n t w i k k e i i n g. Men
schrijft aan „de Fakkel":
De liberale kicsvereeniging te Terborg
heeft zich onlangs met op één na algemeen®
stemmen bij de Liberale Unie aangesloten.
Ir. overleg met de kicsvereeniging te ZnU
phen zou zij een lijst opmaken van degenen,
die de kiesvreeniging te Terborg gaarne nis
Unie-liberale candidaten voor de a. s. Ka
merverkiezing 1918 zou zien.
Op eene vergadering werd een lijst mef
een vijftal dergelijke candidaten zorgvuldig
opgesteld. Toen één onzer vrienden den
volgenden dag den voorzitter der afd. Ter-
borg sprak, deelde deze hem mede, wa? op
de vergadering besloten was en liet hem fd«
twee zijn goede kennissen) de bewuste liis!
zien. Groot was de verrassing voor or.z°n
vriend, toen hij de namen van- de hecreni
Knobel en Nierstrasz onder die vijf zag
staan. En het kostte hem nog eenige mocitë
den voorzitter te overtuigen, dat deze beide
candidaten raszuivere Vrije Liberalen wa
ren I f
He t werk der h u u r c o m m s-
s i e s. Klagen elders de huiseigenaren sorn9
over de wijze waarop de huurcomraissics
haar taak volvoeren, in der. Haag zal dit
zeker niet het geval zijn. Van de 13000
daar ingekomen verzoekschriften werden er
tot dusver 2876 behandeld. In 2701 geval
len werd de hoogere huur goedgekeurd; niel
goedgekeurd werden 91 verzoeken; ten. oarw-
