„DE EEMLANDER"
O UIDEHS
fins its hveiieiiiëi x S'ïïtJS
BUITENLAND"""
FEUILLETON^
Astrid Eörencron-Müüer.
16e Jaargang, No. 178
IBONREMENTSPRliS ÊJ 7.1™ Z tS
per poM C 2.00. per weck (mei gratie verzekering
tegen ongelukken) f 0.14. afzonderlijke nummer»
f OU! Wekelijkscb bijvoegsel .D« HolUntkch*
Holwrouiw (onder redactie van Tbtrtoe Hoven)
per 3 maanden 50 cent WekeHjksth b(|voeg»el
%\Paéiinm— per 3 maanden 60 cent
RTSCti DAG!
hoofdredacteur: m». d. j. van schaardenburg
uitgevers: valkhoff 4 c.
bureau: arnhemsche poortwal, hoek utrecht8chi»tr.
intercomm. telefoonnummer 513
Dinsdag 19 Februari 1918
dienstaanbiedingen 1—5 regels f 0J0. groote lettere
na.tr plaatsruimte Voor handel eo bedrijf bestaan
zeer eoordeelige bepalingen tot het herhaald advet»
teeren In dit Blad, bij abonnement. Eene circulair*,
bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
ons Untterwijs.'
(2e serie.)
IX.
Is alleen het herh»lliiC80o«tcrwUs
Ttfer inehoiiiMlüe arbeiders
rAldoende
In Terband met de beschouwing in uw
eouranl van 14 Febr. 11. „Ons onderwijs; 2e
eerie Het Ilerhalingsonderwijs". moen ik
te moeten aanhalen dat de herhalingsschool
toot alle toekomstige arbeidsters en arbeiders
niet a 11 ij d de juiste plaats is voor de ge-
wenschte verdere ontwikkeling.
Wat toch verstaat de heer Oosterman onder
toekomstige arbeiders? vermoedelijk voor
een groot deel toekomstige vaklieden.
Nemen we in ons land een overzicht van de
avond onder wijs-inrichtingen, die een voort
zetting geven op hi i Lager Onderwijs e n een
meerdere theoretische ontwikkeling in aan
sluiting me» t gekozen beroep, dan zien we
in vele steden de Burgeravondschool een
«eer grr.o'* plaats innemen
Le<- - 3 van 12 en 13 jaar. die met vrucht
T D ebben gevolgd, worden daarop toe-
gelukn, en niet te ontkennen is dat de B A S.
op verscheidene plaatsen de herhalingsschool
gedeeltelijk ontvolkt heeft. En niet ten onrech
te.
Goede Burgeravondscholen, bestaande uit
3, 4 en 5 jarige cursussen geven per jaar 6
tot 8 maanden onderwijs en wel 15 uur per
week. De eerste 2 leerjaren is de leerstof on
geveer als volgl verdeeld; per weck 3 uur
■wiskunde, 2 uur Nederl. taal, i uur nat werk
tuigkunde, 3 uur handteekenen en 5 uur lijn
ol vaktcekenen. De theorie-lessen worden
reeds zooveel mogelijk in aansluiting gebracht
met de verschillende ambachten, waardoor
d i e leerlingen overdag in een beroep werk
zaam zijnde, dj rekt groot nut hebben van de
meerdere ontwikkeling en het teekenonder-
wijs. Tn de 3e. 4c en 5e klasse wordt vooral ge
tracht naast de theoretische ontwikkeling een
grooter voorstellingsvermogen vakkennis^ en
aestefische ontwikkeling te bereiken.
Indien we 't verslag „Afd Onderwijs in
Nederland'* saamgesteld voor de Algem.
Intern 'Tentoonstelling te Brussel in 1010 op
slaan. vinden we dal deze avondonderwijs-
inrichtingen reeds in 1908 22 909 leerlingen tel
den. De leeftijd der leerlingen kan grooten-
deels aangenomen worden van 13 tot 17 jaar.
De cijfers voor heden (dus bijna 10 jaar
later) staan mij op 't oogenblik niet ten
dienste, doch wel is mij bekend dat 't aantal
leerlingen der Burgeravondscholen sterk is
toegenomen.
't Onderstaande staatje geeft van enkele
plaatsen het leerlingtal aan B. A. "scholen in
1916 weer.
Plaats,
Aantal
I inwoners
duur der
B. A. 8.
Hoorn
Asspn
Zutnhnn
Alkmaar
Helder
Hilversum
Delft
Dordrecht
Leiden
Nijmegen.
11.000
13.000
18 000
18-000
3O.000
85.00»
35:000
n 1.000
60.000
63.000
4 jaar
3 jaar
•i jaar
ft iaar
4 iaar
4 iaar
ft jaar
4 iaHr
ft jaar
ft. iaar
Aantal
mannelijke
leerlingen
110
115
145
lftO
325
350
200
8*0
450
310
indien is in ell. der genoemde plaatsen
ecu goed bevolkte Ambachtsschool, waar
tevens voortgez. L O. wordt onderwezen. Mij
is niet bekend hoe groot 't aantal leerlingen
der herhalingsscholen in bovengen, plaatsen
is, doch de invloed der B. A S. zal wel merk
baar zijn.
Welke leerling, werkzaam in een beroep of
bedrijf, heeft geen behoefte aan een theore
tische- en technische ontwikkeling? Timmer
lieden, smeden, meubelmakers schilders,
loodgieters, behangers, kleermakers, goud
en zilversmeden, elect riciens, typografen,
tuinlieden, wagen- cn rijtuigmakers, schoen
makers, stucadoors, enz. enz., allen hebben
behoefte aan een voortzetting van het Lager
Onderwijs maar ooktevensaan direkt
bruikbare theoretische vakken-
n i s. "Wanneer 't laatstgenoemde pas verkre
gen wordt op 10-jarlgen leeftijd, dus n a 't be
zoeken van een herhalingsschool, dan komt
die kennis 2 of 3 jaren te laat.
Vooral diént hier nog even vermeld dat een
groot aantal jongens die een ambacht kiezen,
niet in de gelegenheid worden gesteld een
ambachtsschool te bezoeken, terwijl tol op
heden nog maar een gering aantal beroepen
op een amb.school worden onderwezen.
Veel meer roep moest er uitgaan van ver
schillende vakvercenigingen om avondvak-
onderwijs, zoowel theoretisch als praktisch,
aangevuld met voortgezet L. O
Wat wordt er op dit gebied bijv. voor
schoenmakers, behangers- en stoffeerders,
kleermakers, typografen, goud- en zilversme
den gedaan?
Het toekomstig leerlingstelsel, geregeld door
het Rijk. kan hierin veel verbetering brengen,
doch moet daarop gewacht worden?
Indien van de leerlingen der Herhalings
scholen de beroepen werden nagegaan, zou
den velen on Burgeravond- of avondvakscho
len thuis bchooren.
Thans komt bij mij dan nok sterk de vraag
naar voren, om onderwijsversnippering cn
financiëele uitgaven te voorkomen: „is hel wel
gewenscht dat een herhalingsschool voor jon
gens. in plaatsen waar avondhandelsscholen
burgeravond- en avondvakscholen aanwezig
zijn. blijft bestaan."
Welke groep jongens moet in een boven
bed. plaats de herhalingsschool bevolken?
Een goede voorlichting aan ouders, welke
onderwijzsinrichting hunne kinderen moeten
volgen, ontbreekt dikwijls doch verwacht kan
worden dat binnen korten tijd daarvoor in
Amersfoort een bureau zal ontstaan
De beschouwingen van den heer Oosterman
geven meer een geschiedenis van het Kerha-
lingsonderwijs. terwijl de naar voren ge
brachte gedachten van ouden datum (1875.
e. aniet aansluiten aan den tegenwoordigen
tijd. Wat werd er in die jaren voor de ont
wikkeling van jonge arbeiders en ambachts
lieden gedaan? In 1875 waren op slechts 5
plaatsen in ons Inntl vakscholen op beschei
den schaal tot stand gekomen terwijl voor
het eerst in 1891 door Minister Tak van Poort
vliet een post .als Biikssubsidic" op de be
grooting »werd geplaatst.
Het is niet altijd gewenscht beslaand onder
wijs naar voren le brengen, doch beter het
op den juisten lijd té hervormen om het meer
te doen aansluiten aan het praktische leven
in belang der betrokkenen.
Baart.
[De bijdragen voor de 2de serie „Ons Onder
wijs" werden door ons geleverd op verzoek
der Redactie. Het lijk» mij niet góed gezien
over de daarin geuite meeningen tó gaan
polemiseeren. Wil de heer Baart het nut van
de Burgeravondschool naar voren brengen,
hij weet het adres der Redactie. Slechts zij
bel mij vergund hem in overweging te geven
de Burgeravondschool te verdedigen zonder
daarbij een anderen tak van onderwijs af te
breken Lukt het hem. duidelijk aan leToonen,
dat de B. A. S, 4 c plaats is voor alle jonge
arbeiders (ook de ongeschoolde) dan zal hij
zeker een goed werk hebben verricht. Ik twij
fel er echter aan of het hem zal gelukken het
overbodige van de Herhalingsschool voor jon
gens te bewijzen, welke m i. vooralsnog een
even* nuttig werk, ook te Amersfoort, heeft te
verrichten als de B A. S.
W C. Oosterma ïi.j
Politiek Overzicht
De oppositie in Polen tegen
den Ukrainischeri vrede.
n. (siot).
De chaos, waarin de thans ruim 3% jaar
woedende wereldstrijd Euronq heeft ge
bracht, wordt op kenschetsende wijze ge
ïllustreerd door den storm, dien het tot stand
komen van den Ukrainischen vrede onder
de Polen heeft teweeggebracht. De illusie,
dat dit vredesverdrag op één punt althans
aan den oorlog van allen tegen allen een
einde maakte, is wreed verstoord; de strijd,
op één punt tot rust gekomen, is aanstonds
in een anderen vorm weer losgebarsten.
Men kan begrijpen, dat de grenslijn, die
in dit verdrag is opgenomen tot scheiding
van 't gebied van de Ukroinische republiek
van dat van den in wording zijnden staat
Polen, door de Polen als een bittere grief
wordt gevoeld. Enkele dagen geleden nog
werd in een ecommissie van den Oosten-
rijkschen rijksraad door een Poolsch lid
verklaard, dat het Poolsche volk niet zou
rusten voordat het geheel vereenigd was,
een toegang naar de zee had gekregen en
zijne aanspraken, die in de geschiedenis en
in het recht steun vonden, had doorgezet.
En nu heeft dit volk ondervonden, dal in
het eerste internationale verdrag, waarin
een deel van de gTens van den nieuwen
staat Polen wordt vastgesteld, met mede
werking van de Oostenrijksche regeering
eene beslissing is genoden, die tegen
Polen's aanspraken indruischt.
In eene verklaring van-de regeering van
Polen van 30 Fehniari j.l. was het verlan
gen uitgedrukt, dat bij de onderhandelingen
in Brest-Litowsk, voor zooveel daarbij Pool
sche levensbelangen betrokken waren, ver
tegenwoordigers van Polen recht van mee
spreken moesten hebben. Beslissingen, het
lot van Polen en de rechten van het Pool
sche volk rekende, zouden niet als bindend
erkend worden, als zij genomen waren zon
der medewerking van de gevolmachtigden
van den Poolschen staat. Speciaal wat de
grensbepaling betreft werd verklaard: „Het
gedeelte van Polen, dat op het congres te
Weenen door eene dynastieke unie met Rus
land verbonden, tot aan den huidigen dog
het karakter van een oer-Pooisch en uit
sluitend Poolsch gebied heeft bewaard, met
een Poolsch volkselement, dat zoowel wat
het aantal als wat het grondbezit betreft in
betrekking tot de overige inwoners beslist
overwegend is, moet onverdeeld tot den on-
afhankelijlcen Poolschen. staat behoor en."
Nu is, in strijd met het hier uitgedrukte
verlangen, een gedeelte van het land van
Cholm van Polen afgescheiden en met de
Ukraine vereenigd. De regeering van het
thans nog door Duitsche en Oostenrijksche
troepen bezette gebied, dat bestemd is als
kern van den nieuwen staat Polen, heeft
dit beantwoord met het aanbieden van haar
ontslag aan den regea.: chapsraad. Op hunne
beurt hebben de vertegenwoordigers van de
onder den schepter der Habsburgs levende
Polen in den Oostenrijkschen rijksraad de re
geering aangekondigd, dat zij voortaan de
scherpste oppositie tegen haar beleid zou
den voeren zoowel in de beide Kamers van
den rijksraad als in de delegation, waar meer
speciaal de buitenlandsche politiek ter
sprake komt.
De aankondiging brengt de Oosten
rijksche regeering reeds dadelijk in
groote ongelegenheid. Met het einde
van deze maand loopt de kredietwet af,
die in afwachting van de vaststelling der
be^rootingswetten voor 1918, tijdelijk de
middelen verschaft om in de behoeften van
den dienst te voorzien. Wanneer de Pool
sche leden nu tot de oppositie overgaan, dan
is het een haast onoplosbaar vraagstuk hoe
in den rijksraad de meerderheid zal zijn te
vinden, die voor het toestaan van eene nieu
we credietwet gevorderd wordt. Ais die j willen mengen. Dat wordt het best bereikt
meerderheid niet is bijeen te brengen, danjjoor de verklaring, dat Duitschland te allen
zouden er twee mogelijkheden zijn, die be-1 tijde tot een vrede door vergelijk met Rus-
antwoorden aan de wetten en de pnrlemen- land bereid blijft, onverschillig of het een
nieuwe regeering, die van de partijen de
toezegging kreeg, dat de credietwet zou
worden gevoteerd. Dan zou de krisis, althans
voor het oogenblik, door eene kabinetswijzi
ging zijn te bezweren. Maar als ruik eene
toezegging niet door de nieuwe bewindslie
den was te krijgen, zou het optreden van een
nieuw kabinet de krisis onveranderd loten
voortbestaan. Dan zou een andere wettelijke
maatregel in aanmerking komen: de ontbin
ding van het huis van afgevaardigden. Maar
ook deze maatregel i9„ daargelaten nog de
praktische bezwaren nu men zich nog mid
den in den oorlog bevindt en bij de thans
heerschende stemming, reeds hierom be
zwaarlijk mogelijk, omdat de regeering zon
der eene langs den parlementairen weg tot
stand gekomen begrooting in de verkiezin
gen zou moeten gaan. Of de partijen haar,
naar het voorbeeld van het in andere lan
den geldende parlementaire gebruik, vóór
de ontbinding eene credietwet zouden toe
staan, is zeer twijfelachtig. Dan zou als
eenige uitweg overblijven eene begrooting,
bij keizerlijke verordening vastgesteld; maar
dat moet zoo merkt de Neue Freie Presse
op uitgesloten blijven en zou geheel on
mogelijk zijn, als de kiezers worden opge
roepen.
De korte zin van de lange Yede is dus, dat
in Oostenrijk regeering en parlement zich in
eene ernstige krisis bevinden, en hoe daar
uit een uitweg zal worden gevonden, staat
nog te bezien.
Do oorlog,
Weenen, 17 Febr. (Pari.) Er bestaat
hoop op verdere toenadering tusschen Wil
son en Czernin, die misschien reeds in de
aanstaande week in de zitting van de dele-
gatiën over alle actueele kwesties zal
spreken.
Berlijn. 18 Febr. (W. B.) Avond-be
richt uit het groote hoofdkwartier.
Aan het Groot-Russische front zijn de
vijandelijkheden hedenmiddag om 12 uur
begonnen.
In onzen opmnrsch tegen Dunaburg heb
ben wij zonder strijd de Duna bereikt.
Door de Ukrninersin hun zwaren strijd
tegen de Groot-Russen te hulp geroepen,
zijn onze troepen den opmarsch van de rich
ting van Kovel uit begonnen.
B e r 1 ij n, 1 8 F e b r. (W. B.) Het Berliner
Tageblatt schrijft over beëindiging van den
wapenstilstand met Rusland en de aanvrage
om hulp van de Ukraine.
Het zou het Duitsche volk veel liever ge
weest zijn, als de besprekingen te Brest-Li
towsk tot een vergelijk met Rusland hadden
geleid, maar gezamenlijk met Trotzki en de
zijnen een vrede, en voor alles een duurza-
men vruchtbaren vrede tot stand te brengen,
zou ook op andere grondslagen niet moge
lijk zijn geweest. Verdragsartikelen en be
palingen hebben daarbij niet alleen beslis
send medegespeeld. Daar er geen vrede is
gesloten, hebben de verbondenen logischer
wijs de volle vrijheid te ondernemen, wat
hun tot beveiliging van hun grenzen of van
hun nieuwe vrienden noodig schijnt.
De Entente-mogendheden, die in de Bols-
hewikische revolutionnairen tot dusver
slechts verraders en ijlhoofden zagen, zul
len wel niet nalaten rond te vertellen, dat
Duitschland thans verplettering van de Rus
sische revolutie nastreeft. Het zal noodig
zijn, te toonen, dat wij den geest der Heili
ge Alliantie niet opwekken en ons als steeds
riet in de zaken van het Russische volk
taire gewoonten. Het kabinet-Seidler zou
kunnen aftreden en plaats maken voor een
revolutionnair of een anders gezind Rusland
is. Even nuttig zou 't zeker zijn, van de als
noodzakelijk beschouwde militaire maatrege»
len, die tot bescherming van de bedreigde
Ukraine en tot verdrijving der Bolshewiki-
sche benden dienen, van den aanvang uf de
politieke begeleidingsmuziek verre te hou,
den in de veroveringsfonfares pleegt te ein*
digen.
B e r 1 ij n18 Febr. (N. T. A.) Naar wij
vernemen, zijn de onderhandelingen met
Rumenie nog niet begonnen. Waarschijnlijk
zullen zij den. 22en Februari beginnen*
Staatssecretaris von Kühlmann zal zich dan
naar Focsani begeven om de onderhande
lingen te voeren.
Londen, 18 Febr. (R.) Bonar Law
deelde in het lagerhuis mede, dat Lloyd
George, die een zware kou heeft gevat,
morgen eene mededeeling hoopt te doen
over de veranderingen, die gekomen zijn in
den generalen stof. Hij voegde hieraan toe,
dat aan generaal Robertson, den afgetreden
chef van den generalen staf, een commando
in Oost-Engeland was aangeboden en dol
dit door hem was aanvaard.
Londen, 18 Febr. (R.) De legcr-be-
grooting voor 1918/'19 is heden gepubli
ceerd. De grondslag voor de ramingen is
aangenomen voor een leger sterker dan vijl
millioen man.
B e r lij n 1 9 F e b r. (W. B.) De Berlijn-
sche correspondent van de Bernsche Bund
heeft een gesprek gehad met den onder
staatssecretaris in het oorlogsvoedingsde-
portement von Broun, die zich met veel ven»
trouwen uitsprak over den stand van hel,
voedingsvraogstuk in Duitschland. Het be
drag van de rantsoenen der gewichtigste le
vensmiddelen zal onveranderd blijven. Bij
de aanstaande nieuwe opneming van de
graanvoorraden zjil de uitkomst woorschijn-
Hjk zijn, dat het mogelijk zei zijn het tegen
woordige broodrantsoen tot den nieuwen
oogst te handhaven. Het vleeschrantsoen is
voor de bevolking in de groote steden tot
het tegenwoordige bedrag verzekerd.
Por ij s, 18 Febr. (Havns). De senator
Charles Humbert is gevangen genomen.
Stockholm, 1 8 Febr. (Tel.-bur.) Een
officieel telegram uit Aland bericht: Tus
schen het veiligheidskorps en de Russische
soldaten op Aland werden gisteravond
schoten gewisseld. Het schijnt eene gebeur
tenis van plaatselijken aard te zijn. Men
koestert altijd hoop, dat onder medewerking
van den Plnschen gezant te Stockholm
Grépenberg eene overéénkomst zal zijn te
bereiken.
Warschau, I 8 F e 1) r. W'. B.) De Pool
sche staatscourant Monitor Polski bestrijdt
ten aanzien van het gewapend optreden der
Polen in Rusland de veronderstelling van
de anti-Poolsche buitenlandsche pers, dal
Polen met bajonetten zich ethnografisch
vreemde gebieden wil veroveren. De berich
ten van een opmarsch der Poolsche troepen
in Rusland, van de toenemende numeriek*
sterkte, van de verovering van steeds meer.
steden en gebieden zijn zeer overdreven. De
werkelijkheid geeft een veel bescheidener
beeld.
De vraag rijst daarom, wie aan de eene
zijde stelselmatig het opzweepen van d«
Poolsche politieke idee organiseert en eaj?
de andere zijde vlijtig de meening verbreidt,
dat de Polen, waar zij maar kunnen, verove
ringen nastreven. Verder vraagt men zich
of, met welk doel dit geschiedt. Het gewa
pend optreden der Polen in Rusland is niet
meer dan een daad van zeilVerdediging
waartoe zij door de vervolgingen der Rolsje*
wiki werden gedwongen. In de politieke
plannen van Polen kon slechts diegene
agressieve of veroveringszuchtige bedoelin
gen zien, die geleid wordt door den boozen
Veel handen maken licht werk, mits de
roeten elkaar niet in den weg loopen.
Uit het Deensch dnor
Betsy Eakke r—N o r L
35
Haar hand werd slapper, ze werd koud en
'dood onder de zijne. „Zich aanbieden - o
hde, o nee
Ze trok haar hand terug heftig.
Hij keerde zijn gelaat naar haar toe een
kort, verwonderd oogenblik.
Toen stond hij op en greep in zijn zak. „Wil
.niet J°°ken?" vroeg hij hoflijk, koud
gV» 2*»n vanavond zoo vreeselijk veel mug-
Het hamerde en kookte in haar ooren, haar
hals, - O er was geen plek, waar ze rust had!
Maar nu niet schreien, niet schreien - o
slechts met schreien.
„Ja, graag," ze nam de sigaret aan, hij stak
«le voor haar aan.
Haar lippen trilden, zoodat ze de sigaret
nauwelijks vast kon houden.
Hij Jiep vooruit en duwde de dennetakken
'Üatü terzijde. Hij rukte, alsof hij ze te-
feJider tijd uit den grond moest trekken.
Bij het hek nam hij afscheid. „Goeden
nacht, juffrouw Mathilde," maar hij reikte
haar niet de hand. Toen liep hij haastig door
de struiken en nam den weg naar KongsleV-
gaard.
Maar Mathilde bleef bij het hek slaan, deed
het open en dicht, zoo dat de oude hengsels
knarsten.
Wat ging er in hem om? Was hij boos ge
worden, omdat ze haar hand terug getrokken
had? Ja, maar als hij eens wist, hoe ze haar
gekweld hadden.
Maar er stak toch ook geen kwaad in, dat
hij haar hand hield, hij was immers altijd zoo
dringend, als hij haar iets wilde vertellen.
Dat hij haar niet eens de hand had willen
reiken, toen hij heenging.
Als hij nu toch eens had gewild
haar zeggen dat ze hem zou volgen o
God. hoe konden de anderen het toch weten 1
Er werd een raam geopend vaders klop
drie maal.
Ze bleef even slaan, als onwillig.
Ze sloeg het hek dicht en ging naar binnen.
Ze sliep dien nacht niet.
Ze was op en liep er heen voor het ontbijt.
Hij was vertrokken. Met den eersten mor-
gentrein.
Tegen het voorjaar hoorde ze van Ingeborg,
dat hij zijn examen 'gedaan had en een be
trekking in Bangkok had aangenomen.
VI.
Het motregende, dof en gelijkmatig.
Zoo had het geregend van den morgen af,
zonder ophouden, alsof de heele lage, grauwe
hemel een enkele tuit was van een onuitput-
telijken gieter.
Over den weg naar Voldstrup en Lyngvad
zag men het landschap door een persienne
van regen. De kleine kerk diep in het dal.
scheen kleiner en kleiner, als was hél een stuk
krijt, dat langzaam zich oploste in hel voclit.
Mathilde zat op dc voorbank naast moe<Jpr,
in den ouden, zwaren wagen. Op de achter
bank draaide vaders zware, gestalte, log als
een beer in zijn jekker, zich onophoudelijk
wendend om korte raadgevingen aan Sören
te geven.
- „Ja zoo, dat was goed. Tracht maar bui
ten de sporen te komen, Sören en hoor
eens. houd liever den linker kant, naar Klcin-
Engborg ja, den weg om den vijver, ja, ik
denk dat die niet zoo erg is. Wat is dal, is
dat de „merrie" die schuw is door een pa
pier? 't Is net of daar ginds iets wits ligt, bij
de bocht
Vader was altijd merkwaardig zenuwachtig
op een wagen.
„De Kopenhagennnrs van Kongslcvgnard
lachen om u." zei Mathilde dikwijls.
„Ja, laat hen maar," zei de oude man kalm,
„laat hen^maar, dat komt, omdat ze het niet
kennen, niet welen welke ongelukken er al op
zoo'n wagen kunnen gebeuren.
En hoor eens, Sören, we moeten dc veeren
ook eens nazien, die zakken onder de voorste
bank.*'
Mathilde snuift de huiselijke, vochtige turf-
geur in, die door al de drijvende nevels heen
trekt. Over de velden van VoldsJLrup zwiept de
regen als in schuine slagen, de koeien hukken
den kop, bulgen den rug en ontvangen den
regen. In den nevel loopen de melkmeiden met
dc rokken óver het hoofd, en bewegen zich
ak kleine bewegelijke paddestoelen in den
druipenden regen. De boomen in den tuin,
die diep onder de plantage liggen, lijken een
zware regenwolk, die naar beneden is geval
len en nu op hel punt slaat zich op tc lossen.
Langzamerhand, naarmate ze nader ko
men, krijgen ze den vorm van een groote. re
gen zware hoop blaren. De lage schuren schui
len voor den regen, ze lijken niet hooger dan
brandladders, die dwars gelegd zijn.
Mathilde zag dat alles met slooten, telkens
nis ze haar hoofd ophief, zwiepte de regen
haar in 'l gezicht en vulde haar oogen. Als
ze zich voorover boog, rolde die in straaltjes
van den breeden hoedrand. In de kuilen van
het wagendek wiegden meren, gevuld met
asch uit vaders pijp, die de wind cr in blies
als hij de pijp legen den wagenrand uitklopte.
Ja, dus niuayarcn ze weer thuis.
Wonderlijk, dat alles. Dal zij werkelijk, zij
en haar ouders samen op reis naar Kopen
hagen waren geweest, twee maanden lang!
Zij, die nooit twee dagen lang van huis wa
ren geweest, zoo lang ze zich kon herinneren.
En dan midden in den inmaaktijd en in het
booien. Ja, en de oogst van de rogge moest ook
al lang begonnen zijn. Hei was immers nau-
welijks 1c zien, wal op de velden stond of niet.
En dan was alles zoo merkwaardig toege
gaan, met zoo weinig voorbereiding.
Stel je voor, haar ouders, die altijd alles
moesten overwegen cn wikken op een na
middag was moeder binnen gekomen cn had
haar gevraagd, of zc lust had overmorgen mee
naar Kopenhagen te gaan. Vader had groote
zaken over vee daar, cn wilde het dit keer
doen zonder commissionair. Het was achttien
jaar geleden dat moeder ér geweest was, zoo
dat zij het ook wel eens weer wilde zien. En
Mathilde had ook wel.behoefte aan wat aflei
ding. En dan wilden ze te gelijker tijd naar
het familiegraf van de Muhlweydens od bet
Assistens-kerkhoL
En Thorwaldsens Museum en de hertc*
kamp; maar Mathilde moest zich in een vaarf
klaar maken, zc moesten absoluut over een
paar dagen weg.
Mathilde was in verrukte verbazing
wecst. Ja, zij zou haar kleercn wel in oj der
maken., en zij zou het hen alles goed lalen
zien, het meeste kende ze immers?
Maar zoo hals over kop. Dat leek niets voo»
hen. En dat moeder vond. dal zij, Mathilda
afleiding noodig had. Moeder, die nooit had
kunnen begrijpen, dat ze behoefte had zelfs
aan Ingcborg's gezelschop nu cn dan. O,
maar als ze er slechts uitkwam!
Nu had ze gewacht en gewacht op een brief
van hem. Maar er kwam niets. En het vree*
selijke was immers, dal hel haar eigen schuld
was. Hij had immers geschreven, dien eencn
keer, toen hij pas aangekomen was. Ja, wel
een paar regels op.een prentbriefkaart, maar
zij moest toch natuurlijk geantwoord heb*
ben, al was het ook met een groet geweest»
cr had immers een vraagleckcn op hel eind
gestaan. Maar ze had aldoor gedacht, cal liij
slechts schertste.
„U kan niet gelooven, hoe merkwaardig
mooi het hier is," schreef hij. „Maar nu kan
ik locb merken, dat het voor mij niet deug»
alleen fe zijn. Ik voel me hier vreemd et»
overgeplant, als een grove Deensche reseda in
een Cliinecschc theekop. Maar hier is veel t«
doen en veel te loeren, voor meer dan een.
En merkwaardig, merkwaardig schoon. Komll
u eens kijken —V'
(Wordt venolgdj
